Księga Hioba

Znajdująca się w Starym Testamencie Księga Hioba opowiada o losach tytułowego

bohatera, który został ciężko doświadczony przez Boga, mimo iż tak naprawdę
nie zrobił nic złego. Przez całe swoje życie był osobą dobrą, sprawiedliwą
i bogobojną. Posiadał liczną i kochającą się rodzinę (trzy córki i siedmiu synów).
Dorobił się także dużego majątku, co w owych czasach uważano za znak
błogosławieństwa bożego. W wyniku zakładu, do jakiego doszło pomiędzy Bogiem
a Szatanem, został on poddany straszliwej próbie sprawdzenia jego wiary. Szatan
uważał bowiem, że Hiob czci swojego Stwórcę jedynie za dobra doczesne, a gdyby
mu je odebrano, to niechybnie odwróciłby się od niego. Bóg pewien swojej opinii
pozwolił mu więc sprawdzić wierność Hioba. Nagle na biblijnego bohatera spadły
wszystkie możliwe nieszczęścia. Stracił cały majątek, umierają mu dzieci i wreszcie
sam zaczął chorować na trąd. Wszyscy się od niego odwrócili, również przyjaciele
i znajomi. Ogromnie cierpiał, mimo iż nie popełnił żadnego grzechu. Hiob miał
powody do buntu przeciwko Bogu, ale nie zbuntował się, tylko cierpliwie wszystko
znosił. Na ruinach własnego domu ciągle się modlił. Wiedział, że Stwórca niczego
nie mógł mu zarzucić, bo przecież żył zgodnie z jego nakazami. Był więc spokojny
i cierpiał w milczeniu. "Dobro przyjęliśmy z ręki Boga, czemu zła przyjąć
nie możemy?". Bóg widząc, że nawet w obliczu tak tragicznej sytuacji Hiob nie zaparł
się go, postanowił wynagrodzić mu te cierpienia, przywrócił mu szczęście i zapewnił
o swojej opiece i pomocy. Tytułowy bohater żył szczęśliwie jeszcze 140 lat i widział
cztery pokolenia. Losy Hioba pokazują, że przyjmowane z pokorą cierpienie może
służyć pięknym rzeczom. Okazuje się, że ktoś, kto ma czyste sumienie i wie, że nie
popełnił żadnego grzechu, nie musi się niczego obawiać, a jedynie czekać
na odmianę losu. Postawa, jaką przyjął Hiob, jest godna naśladowania.

Biblijna historia o Hiobie mówi, że był to człowiek niezwykle sprawiedliwy

i bogobojny, który nigdy nie splamił swej duszy grzechem, nigdy niczym nie obraził
Boga. Miał siedem synów i trzy córki, żył w dostatku, cieszył się dobrym zdrowiem,
posiadał niezliczone stada trzód i bydła. Nigdy nie zapominał o chwaleniu swego
Pana i oddawaniu mu czci. Bóg był bardzo zadowolony z Hioba, wiedział, że wiara
tego człowieka jest niezłomna.

Geneza
Trudno ustalić, kto jest twórcą Księgi Hioba. Przypuszcza się jednak, że Biblia jest
księgą natchnioną Duchem Świętym za sprawą Boga. Księga Hioba powstała
prawdopodobnie w V wieku p.n.e., na co wskazuje miejsce, w którym została
usytuowana oraz język, jakim jest pisana.
Czas i miejsce akcji
Akcja utworu rozgrywa się prawdopodobnie w miejscu pochodzenia Hioba - na ziemi
Us. Czas akcji to okres, który był bliski momentowi powstania opowieści o Hiobie.
Motywy
Główne motywy, jakie pojawiają się w Księdze Hioba to Bóg oraz związane z nim
cierpienie. Bóg bowiem stanowi źródło niezawinionych cierpień Hioba, człowieka
bogobojnego i cnotliwego. Wystawiany on zostaje na bolesne próby, jednak mimo
wszystko nie traci wiary i nie bluźni przeciwko Bogu. Hiob cierpi, mimo że na to nie
zasłużył, co świadczy o tym, że niezbadane są wyroki boskie. Jednakże dzięki swej
wierności i ufność w wolę boską, krzywdy Hioba zostają wynagrodzone i ponownie
może wieść szczęśliwe życie.
Księga Koheleta
Tematem księgi są rozważania Koheleta nad sensem życia ludzkiego oraz nad
możliwością osiągnięcia szczęścia. Kohelet sytuuje życie ludzkie wśród zjawisk
otaczającej go przyrody:
Cóż przyjdzie człowiekowi z całego trudu,
jaki zadaje sobie pod słońcem?
Pokolenie przychodzi i pokolenie odchodzi,
a ziemia trwa po wszystkie czasy.
Słońce wschodzi i zachodzi,
i na miejsce swoje spieszy z powrotem,
i znowu tam wschodzi.
Ku południowi ciągnąc
i ku północy wracając,
kolistą drogą wieje wiatr
i znowu wraca na drogę swojego krążenia.
Wszystkie rzeki płyną do morza,
a morze wcale nie wzbiera;
do miejsca, do którego rzeki płyną,
zdążają one bezustannie.

W przeciwieństwie do otaczającego go świata, który wciąż zgodnie z cyklicznym

porządkiem się odnawia, człowiek okazuje się istotą chwilową i jednocześnie
niezdolną do żadnych nowych czynów, skazaną na powtarzalność dziejową.
Szczęście nie jest osiągalne ani za sprawą mądrości, ani za sprawą bogactwa i
rozkoszy. Niezależnie od stanu umysłu czy zawartości sakwy każdego człowieka
spotyka ten sam los – śmierć:

Jaki los głupca,

taki i mój będzie.
I po cóż więc nabyłem
tyle mądrości?
Geneza
Ta księga biblijna zwana jest także „Księgą Eklezjastesa” i nosi nazwę swojego twórcy,
który nazywał siebie Koheletem. Nie jest to jego imię, ale oznacza funkcję pełnioną
przez mędrca.
Nie wiadomo kiedy dokładnie została napisana „Księga Koheleta”, ale zwykło się
uznawać, że był to III/II w. p.n.e. i można ją uznać za rozmyślania filozoficzne tamtego
okresu.
„Księga Koheleta” znajduje się w biblijnym Starym Testamencie.
Utwór jest pisany wierszem, kojarzony jest zatem ze stylem artystycznym, dlatego też
pojawiają się w nim liczne powtórzenia i metafory, które nadają tekstowi
poetyckiego charakteru. Dlatego też jest to księga, która wyróżnia się na tle innych,
zawartych w Starym Testamencie.
Motywy
Głównym motywem pojawiającym się w „Księdze Koheleta” są wątki wanitatywne,
czyli takie, które dotyczą marności. Wszystko bowiem zostało uznane za marne –
zarówno ludzkie działania, jak i w ogóle życie ludzkie. Ów motyw widoczny jest
szczególnie w łacińskim stwierdzeniu: „Vanitas vanitatum et omnia vanitas”
(‘marność nad marnościami i wszystko marność’). Ma on na celu uświadomić
czytelnikowi szybkość przemijania żywota oraz cierpienia, jakie wiąże się z życiem.
Interpretacja
Przedmiotem rozmyślań kaznodziei jest sens życia ludzkiego. Podstawową tezą księgi
jest stwierdzenie, iż wszystko jest marnością.
W „Księdze Koheleta” poruszane są motywy wanitatywne, czyli takie, które dotyczą
marności życia i dokonań człowieka. Ich ideę wyraża łacińska sentencja „Vanitas
vanitatum et omnia vanitas”, co oznacza ‘marność nad marnościami i wszystko
marność”.

Kohelet uświadamia przy tym odbiorcom, że to, co doczesne, nie jest tak istotne jak
świat Boski. Dlatego też ludzkie działania i życie mogą zostać uznane za marne.
Zatem w „Księdze Koheleta” widoczny jest wyraźny pesymizm i poczucie przemijania,
gdyż – według jej autora – wszystkie istoty czeka taki samo los, czyli śmierć.
Jednocześnie Kohelet nie radzi, by tkwić w pesymizmie, mimo świadomości
daremności podejmowanych czynów i inicjatyw. Człowiek powinien dostrzegać
radość, która pojawia się w życiu dzięki Bogu. Dlatego też powinniśmy korzystać z
życia, pamiętając przy tym, że ze wszystkich czynów rozliczy nas Bóg. Księga kończy
się zatem wątkiem optymistycznym.
Pieśni nad Pieśniami
Streszczenie
„Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej
pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera.
Ona opowiada o swej tęsknocie za Oblubieńcem oraz o tym, jak oczekując na swego
ukochanego, zaczęła przysypiać. Oblubieniec pojawił się, wtedy też Oblubienica
zaczęła go porównywać do gazeli i oboje wyrażali swą miłość. Oblubieniec mówi
wtedy:
Oczarowałaś me serce, siostro ma, oblubienico,
oczarowałaś me serce
jednym spojrzeniem twych oczu,
jednym paciorkiem twych naszyjników.
Następnie Oblubienica leżała na łożu, gdyż Oblubieniec długo się nie zjawiał. Dlatego
też gdy nadszedł, postanowiła nie zakładać ponownie sukni. Wstała jednak, by
otworzyć drzwi, ale Oblubieniec już odszedł.
Oblubienica ruszyła za nim, ale strażnicy pobili ją i poranili, zdarli również z niej
płaszcz, podczas gdy mężczyzna zachwycał się jej urodą. Oblubienica prosiła wtedy
kobiety z Jerozolimy, bo pomogły jej w poszukiwaniach Oblubieńca
Wreszcie jednak nadchodzi dzień wesela, pełnego namiętności. Oblubienica mówi:
Biegnij, miły mój, bądź podobny do gazeli
lub do młodego jelenia
na górach [wśród] balsamowych drzew!
Interpretacja
Tytuł „Pieśń nad pieśniami” wskazuje na to, że została uznana ona za jedną z
najlepszych pieśni, która wyróżnia się na tle innych swą wyjątkowością. Składa się
ona z sześciu pieśni, które – w formie dialogu - opisują miłość Oblubieńca i
Oblubienicy.
W księdze tej, jako w jedynej w całym Piśmie Świętym, nie zostaje wymienione imię
Boga. Niegdyś zastanawiano się także, czy „Pieśń nad pieśniami” w ogóle nadaje się
do włączenia w kanon biblijny.
„Pieśń nad pieśniami” uznana jest za dzieło symboliczne, gdyż odnaleźć w nim
możemy mnóstwo symboli, m.in.: lilię, cierń, jabłoń, ściany z cedru.
Utwór można odczytać w sposób dosłowny, co daje opis zmysłowej miłości,
natomiast metaforyczne odczytanie daje obraz miłości Boga do swego ludu oraz
Jezusa do kościoła. Tak jak Oblubieniec kocha Oblubienicę i pragnie jej wierności, tak
Jezus potrzebuje swych wiernych i kocha ich. Natomiast namiętność kochanków
odczytać można jako nieograniczoną miłość Boga do ludzi. Ponadto tak jak
kochankowie pragną wyłącznie siebie wzajemnie, tak Bóg pragnie być jedynym dla
ludzi.

Apokalipsa św. Jana

„Apokalipsa” św. Jana jest to opis wizji końca świata i Sądu Ostatecznego. Ta wizja
zaprezentowana jest z perspektywy jednego z proroków i opiera się na obrazie
całkowitej zagłady.
Sędzią w tej wizji jest Bóg, który siedzi na tronie w towarzystwie starców i zwierząt.
Nieopodal znajduje się także księga, której karty przewracane są przez baranka z
siedmioma rogami i oczyma. Pojawiają się konie, które są symbolem wojny,
kataklizmów, chorób, cierpienia oraz śmierci. W następnej kolejności ukazują się
synowie Izraela w białych szatach, co świadczy o pokoleniach, które się nawróciły.
Rozbrzmiewa także dźwięk trąb anielskich, a siódma z nich była symbolem przybycia
Jezusa.
Zjawia się wtedy także niewiasta oraz smok walczący z aniołami. W wizji
uwzględniona jest także Bestia z siedmioma głowami, a następnie kolejna, która była
Fałszywym Prorokiem i nosiła imię 666. Wśród nich poruszają się także aniołowie,
nawołujący do nawrócenia.
Wkrótce jednak Bestia zostaje strącona z czeluści przez Boga i powstaje Nowe
Jeruzalem, w którym pojawia się dwanaście pokoleń Izraelitów, fundamenty z
dwunastoma imionami Apostołów oraz dwanaście bram miasta.
Geneza
„Apokalipsa” znajduje się w Nowym Testamencie i zaliczamy ją do ksiąg proroczych.
Autorstwo tej księgi przypisuje się św. Janowi, który opisał swą wizję końca świata.
Powstała ona w ok. II w., prawdopodobnie w okolicy Azji Mniejszej.
Nazwa księgi pochodzi od greckiego słowa apokalypsis, co znaczy ‘odsłonięcie,
objawienie’.
Czas i miejsce akcji
Ze względu na charakter księgi trudno określić czas i miejsce akcji. Dotyczy ona całej
ludzkości, która w dniu Sądu Ostatecznego zostanie zbawiona lub potępiona.
Natomiast czas związany jest z bliżej nieokreśloną przyszłością, w której miałaby
spełnić się wizja apokaliptyczna.
Interpretacja
„Apokalipsa” to księga, która przesycona jest symboliką, ale ma wydźwięk
uniwersalny. Ukazuje bowiem wizję Sądu Ostatecznego, który będzie odbywał się w
duchu wojny, kataklizmów, walki żywiołów, chorób, cierpień i śmierci. Ludzie zostaną
podzieleni na sprawiedliwych oraz grzesznych. Sprawiedliwi będą mieli szasnę, by
otrzymać życie wieczne, natomiast źli zostaną strąceni w otchłań piekielną.
Wizja końca świata według św. Jana to zagłada totalna, całkowite zniszczenie. Księga
ta stanowiła źródło inspiracji dla twórców późniejszych epok. Najbardziej
charakterystyczne nawiązania odbywają się podczas trwania II wojny światowej,
która nazywana została apokalipsą spełnioną, gdyż nieszczęścia przewidziane przez
św. Jana, były wtedy realne.
Symbole pojawiające się w „Apokalipsie” św. Jana:
• 7 symbolizuje stworzenie, boskość, los, świętość oraz doskonałość, jest to
najważniejsza liczba „Apokalipsy;
• 4 to symbol wszechświata materialnego. W „Apokalipsie” pojawia się czterech
jeźdźców na różnych koniach. Symbolizują oni: Mord, Głód, Zabór i Śmierć;
• 12 to zupełność, kompletność;
• 6 to niedoskonałość;
• 666 symbolizuje szatana oraz wszechobecne zło;
• Smok to symbol bestii, zła, zniszczenia, może być utożsamiany z szatanem;
• Koń to symbol czasu oraz żywiołów, które panowały w dni Sądu Ostatecznego;
• Baranek to symbol Jezusa, w księdze pojawia się w towarzystwie siódemki;
• Miecz to broń Boga i symbol sprawiedliwości;
• Śmierć symbolizuje kres wędrówki oraz równanie wszystkich ludzi;
• Tron symbolizuje niebo, siedlisko Bogów, sprawiedliwość oraz Boga w ogóle;
• Nowe Jeruzalem to symbol odrodzenia miasta, które przeznaczone jest dla
zbawionych. Przypomina ono twierdzę niedostępną dla wszystkich.
Objawienie to forma ukazania się Boga. Nie pojawił się On osobiście, tylko poprzez
wizję zaprezentowaną przez św. Jana.

Księga rodzaju
Księga Rodzaju inaczej zwana Genesis to pierwsza księga Biblii. Opisuje stworzenie
świata, człowieka, wskazuje przyczyny grzechu pierworodnego, zbrodnię Kaina,
potop, dzieje Abrahama i jego rodziny. Główne postaci tej księgi to: Adam i Ewa, Kain
i Abel, Noe, Abraham i Sara, Lot, Izaak i Rebeka, Jakub i Ezaw, Rachela i Lea, Józef i
jego bracia (dwunastu synów Jakuba; Izraela, od których wywodzi się dwanaście
pokoleń Izraela).

Wydarzenia z Księgi Rodzaju dzieją się na Środkowym (Bliskim) Wschodzie: w

Mezopotamii (Iran, Irak), na obecnym terytorium Izraela, Jordanii Libanu i Egiptu,
rozpoczynają się przed rokiem 2000 przed Chrystusem, a kończą się około roku 1650
przed Chrystusem.
Już na początku Biblii pojawia się motyw stworzenia. W Biblii zawarte są słowa: „na
początku stworzył Bóg niebo i ziemię”.
Na początku - nie wiemy, czy pierwszego dnia, czy wcześniej. Nie wiemy także, czy
istniało coś wcześniej.
Pierwszego dnia na pewno stworzył światłość, którą oddzielił od ciemności,
ponieważ była dobra. Nazwał je dniem i nocą. Światłość symbolizuje więc dobro,
ciemność i zło.
Drugiego dnia oddzielił Bóg od Ziemi sklepienie, które nazwał Niebem. Znajdowało
się ono nad i pod wodami. W ten sposób oddzielił sferę sacrum od sfery profanum.
Trzeci dzień został przeznaczony na stworzenie lądu. Bóg uczynił to, zbierając wody
spod nieba w jedno miejsce, które nazwał morzem. Suchy ląd został nazwany ziemią.
Te byty były dobre, więc Bóg sprawił, że ziemia pokryła się roślinami różnych
gatunków. Te także były dobre.
Czwartego dnia Bóg powołał do istnienia słońce, księżyc i gwiazdy, by oddzielały
dzień od nocy, wyznaczały pory roku, dni i lata.
Należy więc wyciągnąć wniosek, że czwartego dnia Bóg stworzył czas, skoro zaistniały
jego wyznaczniki.
Piątego dnia powołał do życia pierwsze istoty żywe - zwierzęta wodne i ptaki, które
miały się rozmnażać i zapełniać ziemię oraz wodę.
Szósty dzień to stworzenie zwierząt lądowych. Następnie, oceniwszy swoje dzieło
jako dobre, powołał Bóg do życia człowieka, by panował nad ziemią. Stworzył go na
podobieństwo Boga. Byli to mężczyzna i kobieta. Stwórca pobłogosławił ich i dał im
władzę nad ziemią, nad wszystkimi istotami żywymi oraz roślinami.
Wszystko, co zostało stworzone wcześniej, było przygotowaniem na przyjście
człowieka. Pojawił się najpóźniej, ale od razu jako pan ziemi. Posiadał ku temu
predyspozycje, wynikające ze stworzenia go na podobieństwo Boga.
Zatem człowiek jest naśladowcą Boga. Można stąd wyciągnąć wiele wniosków,
dotyczących istoty człowieka i Boga, np. Bóg jest doskonałością, skoro człowiek cały
czas dąży do tej doskonałości.
Siódmego dnia Bóg odpoczywał po trudzie stworzenia. Był zadowolony ze swej pracy,
dlatego pobłogosławił ten dzień i uczynił świętym. Dzieł zostało zakończone. Było
ono dobre, ponieważ o jego powstaniu zadecydowała miłość i dobroć Boga. Z dobra
mogło się zrodzić tylko dobro.
Liczba siedem jest symboliczna, magiczna i jeszcze wiele razy została użyta w Biblii.
Świat nie powstał przypadkowo, chaotycznie, został starannie zaplanowany i
oceniony. Wszystko ma swą odpowiednią kolejność i cel.
Bóg stwarza słowem. Najpierw powołuje pojęcie, potem nazwę. Nazwanie jest
jednoznaczne z zaistnieniem. Boskie słowo ma moc kreatywną.
Fragment Księgi Rodzaju o stworzeniu świata jest utworem pochwalnym na cześć
Boga. Sławi jego dobroć i miłość, znajdujące się na początku stworzenia. Dzieło Boga
jest wspaniałe, budzące podziw.
Utwór należy do biblijnego gatunku poematu opisowego. Zawiera biblijną
kosmogonię - czyli opis stworzenia świata i człowieka.