Sınıf LGS 40 Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Denemeleri

DENEME KAPSAMI Sadece 1.
ÜNİTE
1
1. Öğretmen Abdullah Bey, öğrencilerine aşağıdaki testi uygulamıştır.
1. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal 3. A şağıdakilerden hangisi insanın bir şeyi yapıp

yasalarla ilgili bir kavramdır? yapmamaya karar verebilme yeteneğidir?
A) Canlı B) Adalet C) Madde A) Sorumluluk B) Rızık C) İrade
2. Aşağıdakilerden hangisi başarı kavramı 4. A şağıdakilerden hangisi ecel kavramı?

ile ilişkilendirilemez? ile ilişkili değildir?
A) Sünnetullah B) Gayret C) Azim A) Son B) Emek C) Ömür
Bu öğrenciler aşağıdaki tablodaki cevapları vermiştir:
Yavuz Selim Musa Mert

1 B B A B
2 B A C A
3 C C B B
4 A B C B
Buna göre hangi öğrenci soruların tamamına doğru cevap vermiştir?
A) Yavuz B) Selim C) Musa D) Mert

onurhoca-dkabakademi.com
2.
1. Metin
Canlıların yapısı, beslenmesi, doğumu, ölümü, korunması, gelişmesi ve üremesi vb. ilgili yasalardır. Allah, can-
lıların yaratılışını ve yaşamlarını bu yasalara bağlamıştır.
2. Metin
Acaba cisimler ve yüzeyler arasında sürtünme kuvveti bulunmayan bir dünya nasıl olurdu? Bu durumda ka-
lem elimizden kayacak, kitaplar ve defterler masanın üzerinde duramayıp yere düşeceklerdi. Masa, döşeme
üzerinde kayıp köşeye çarpacaktı. Kısacası tüm cisimler aynı düzeye gelene kadar her şey kayacak ve yuvar-
lanacaktı.
3. Metin
Sosyal olaylar arasında var olan sebep sonuç ilişkisini ifade eden yasalardır. Bu yasalar, insanların ortaya koy-
duğu davranışlar sonucunda oluşmuştur. Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi olduğunu belirtir. Meydana ge-
len her toplumsal olayın, kendinden önceki bir durum ya da olayın sonucu olduğunu ortaya koyar.
Bu verilen metinlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 1. metin biyolojik yasalarla, 3. metin toplumsal yasalarla ilgilidir.

B) 2. metin fiziksel yasalarla ilgilidir.
C) 3. metinde anlatılan yasalar, 1 ve 2. metinde anlatılanlar gibi kesin ve tartışılmazdır.
D) Tüm metinlerde anlatılan yasaların ortak özelliği tüm insanlığı ilgilendiren yasalar olmalıdır.
1
1
3. Kübra Öztürk, 1991 yılında Ankara’nın Mamak ilçe- 5. Allah insanı akıllı ve irade sahibi bir varlık olarak ya-
sinde doğdu. Babası hazır giyim işçisi, annesi ev ratmıştır. Bu durum insanı yaptıklarından sorumlu
hanımıydı. İmkansızlıkların, çeşitli sıkıntıların içinde- kılmaktadır. Ancak bazı insanlar iradeyi boşa çıka-
ki bir ailenin en küçük çocuğuydu. Gecekondu bir ran yanlış bir kader anlayışlarına sahiptir. Oysaki Hz.
evde zor şartlar içinde yaşıyorlardı. Ailesinin yaşa- Adem ve eşi cennette kendilerine konulan ilahi ya-
dığı zorluklar onu pes ettirmedi. Çevresindekilerin sağı çiğneyip Allah’a karşı geldiklerinde bunu, “Rab-
olumsuz düşünceleri de onu yıldıramadı. Hiçbir ba- bim senin takdirin buymuş” deyip sorumsuzluk et-
hanenin arkasına sığınmadı ve azmetti. Okulda ye- mediler. Aksine, “Rabbimiz biz nefsimize zulmettik.
ni açılan bir satranç merkezine kaydını yaptırdı. Küb- Eğer bizi bağışlamaz ve bize acımazsan, kesinlikle
ra’nın satranç merkezindeki başarıları büyüyerek kaybedenlerden oluruz.” Araf suresi 23. ayetinde
devam etti. Kübra Öztürk, Türkiye’ye ilk kez Avru- belirtildiği gibi örnek bir tutum ortaya koydular.
pa satranç şampiyonluğunu kazandıran kişi oldu. Bu metinden aşağıdakilerin hangisine ulaşıla-
Bu metinden aşağıdaki yargıların hangisine ula- maz?
şılamaz?
A) İnsan tercihlerinde özgür bir varlıktır.
A) Hak ve adaletten ayrılarak zulüm ve haksızlıkla B) Allah insanı mecbur değil, sorumlu tutmuştur.
bir şeyleri elde etmek başarı sayılmaz.
C) İnsanın iradesini aşan bazı durum ve olaylar var-
B) Bir engelle karşılaşıldığında hemen vazgeçmek dır.
ve sorumluluktan kaçmak doğru değildir.
D) İradeyi yok sayan anlayışların sonu sorumsuzluk-
C) Bir işteki başarı ancak azim, gayret ve sabır gibi tur.
tutumlar neticesinde gerçekleşir.
D) Başarılı olmak için kişinin gerekli her türlü gayre-
ti göstermesi ve sorumluluklarını yerine getirme-
si gerekir.
6. İbrahim öğretmen, öğrencilerinden Allah’ın evrene

koymuş olduğu yasalar ile ilgili örnekler vermeleri
istemiştir.
Fatma: “Bulutlar gökyüzünde çok soğuk bir hava
tabakasına rastlayınca bulutlardaki su buharı küçük
4. Sinir sistemi, vücudumuzun her yerini ağ gibi saran kristallere dönüşür ve ortaya o güzel kar taneleri çı-
sinirlerden oluşur. Sinirlerimizin merkezi, beyin ve kar.”
omurilik soğanıdır. Bu merkezden çıkan sinirler, ay-
Agâh: “İnce bağırsağımız, midemizde sindirilen yi-
nı telefon telleri gibi tüm organlarımıza dağılır. Or-
yeceklerin yararlı olanları seçerek kana gönderir.
ganlarımız arasındaki haberleri sinirlerimiz taşır. Me-
Kalın bağırsağımız da faydasız olanları vücudumuz-
sela gözümüz ile beyin arasındaki haberleşmeyi si-
dan dışarı gönderir.”
nirlerimiz sağlar. Sinirlerimiz olmasaydı, gözümüzün
gördüğü şeyler, beyne iletilmeyecekti. O zaman gö- Fatih: “Devlet, adalet üzerinde yükselir, gelişir, güç-
zümüz de beynimiz de bir işe yaramayacaktı. lenir ve büyür. Adaletin olmadığı bir devlet, tıpkı te-
melsiz bina gibi eninde sonunda yıkılıp gitmeye
Metindeki bilgiler evrendeki;
mahkumdur.”
I. Toplumsal
Buna göre öğrencilerin verdiği örnekler ile ilgili
II. Biyolojik yasalar sırasıyla hangi seçenekte verilmiştir?
III. Fiziksel
A) Fiziksel yasa, toplumsal yasa, biyolojik yasa
yasalardan hangilerine örnek oluşturur? B) Toplumsal yasa, fiziksel yasa, biyolojik yasa
A) Yalnız II B) Yalnız III C) Biyolojik yasa, fiziksel yasa, toplumsal yasa
C) I ve II D) II ve III D) Fiziksel yasa, biyolojik yasa, toplumsal yasa
2
1
7. Kader ve kazaya inanmak iman esaslarındandır. An- 9. Allah evreni belli bir düzen ve ölçü içinde yaratmış
cak insanlar kaderi bahane ederek kendilerini so- ve birtakım yasalar koymuştur. Bunları fiziksel ya-
rumluluktan kurtaramazlar. Bir insanın, “Allah böy- salar, biyolojik yasalar ve toplumsal yasalar şeklin-
le yazmış, alın yazım buymuş, ben ne yapayım?” de sıralamamız mümkündür. Bu yasalar sünnetul-
diyerek günah işlemesi uygun değildir. Kul sorum- lah olarak da ifade edilir. İnsanlar, hayatlarını bu ya-
luluk doğuran fiilleri seçer ama yaratan değildir. Bu salar çerçevesinde devam ettirmektedirler. Yer çe-
durum bizim sorumluluktan kaçarak kötü ve yanlış kimi kanunu vardır. İnsan yüksek bir yere çıkıp ken-
işleri Allah’a havale etmemize yol açmamalıdır. Bu, dini atsa düşer ve ölür. Uyku insan için biyolojik bir
kaderi istismar etmek olur. Ayrıca kader ve kazaya ihtiyaçtır. İnsan, bu biyolojik yasaya uygun hareket
güvenip çalışmayı bırakmak, olumlu sonucun sağ- etmeyip, uykusuz olarak araç kullandığında hem
lanması ya da olumsuz sonuçların önlenmesi için kendinin hem de başkalarının ölümüne sebep ola-
gerekli sebeplere sarılmamak ve tedbirleri almamak, bilir. Toplumda yayılan bir fitne, haksızlık edenlere
İslam’ın kader anlayışı ile bağdaşmaz. Zira Allah, erişmekle kalmaz, diğerlerine de erişir. Bütün bun-
her şeyi birtakım sebeplere bağlamıştır. İnsan bu lar belli bir sebep sonuç ve denge içerisinde ger-
sebepleri yerine getirirse Allah da o sebeplerin so- çekleşir. Kuran evrendeki bu ölçü ve uyumu “ka-
nucunu yaratır. Bu ilahi bir kanundur ve kaderdir. der” olarak ifade etmektedir.
Bu bilgilerden hareketle; Bu metnin başlığı aşağıdakilerden hangisi ola-
I. Fiillerimizi biz tercih ederiz, Allah yaratır. bilir?
II. İnsanın özgür iradeli olması da kaderidir. A) İnsan iradesi ve kader

III. Kadere inanmak sorumluluğu ortadan kaldırır. B) Ecel ve ömür
ifadelerinden hangileri söylenebilir? C) Kader ile ilgili kavramlar
D) Kader ve evrendeki yasalar
A) Yalnız II B) Yalnız III

C) I ve II D) I ve III
10. Tevekkül, insanın bir işi başarmak için elinden ge-

len çabayı gösterip her türlü önlemi aldıktan sonra
dua ederek Allah’a güvenmesi ve sonucu ondan
beklemesidir. Tevekkül eden insan, öncelikle kendi
8. Yazar ve şair olan Necip Fazıl Kısakürek İstanbul’da üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmelidir.
1904 yılında doğmuştur. 1983 senesinde 25 Mayıs
Buna göre;
günü ise İstanbul’da evinde vefat etmiştir. Politika,
öykü, tasavvuf, şiir ve tiyatro alanlarında çeşitli eser- • Serdar, aracının gerekli bakımlarını yaptırarak
ler vermiştir. Necip Fazıl Kısakürek,Türk edebiyatı uzun yolculuğa çıkmıştır.
için oldukça önemli olan isimlerden biridir. Tüm ya- • Mehmet, tarlasını zamanında ekip bakımını yap-
şamı boyunca çok sayıda eser ortaya çıkarmıştır. tıktan sonra verimli ürün beklemektedir.
Türk edebiyatında sevilen, sayılan ve çok ünlü olan
bir şairdir. Türk Edebiyatı Vakfı tarafından, 1980’de • Sürekli spor programlarını takip eden Murat, iyi
Sultanu’ş Şuara (Şairler Sultanı) unvanını alarak şa- bir futbolcu olmayı beklemektedir.
ir Baki’den sonra, bu unvana sahip ikinci şair ola- • Düzenli olarak antrenmanlarını yapan Talha, mü-
rak tarihe geçmiştir. sabakalarda başarılı olmayı istemektedir.
Bu parça aşağıdaki kavramlardan hangisiyle iliş- hangi kişinin tutumu tevekküle örnek olarak gös-
kilendirilemez? terilemez?
A) Ömür B) Sağlık A) Serdar B) Mehmet

C) Ecel D) Başarı C) Murat D) Talha
3
DENEME KAPSAMI Sadece 1. ÜNİTE
2
1. İbn-i Haldun’a göre devletlerin çöküşünde son aşama eğlence düşkünlüğü ve is-
raf aşamasıdır. Bu aşamada hükümdarın ekonomik ve toplumsal olayları kişisel
arzularına göre yönetmeye çalışmasıyla, devlette iyileşmesi olanaklı olmayan
hastalıklar ortaya çıkar. Hükümdarın ordu ve bürokrasinin desteğini sürdürebil-
mesi için vergileri artırması gerekir. Artan vergi oranları ekonomik faaliyetlerin
azalmasına neden olur ve hükümdarın amacının tersine devlet gelirleri azalır.
Konfor ve lüksün tükettiği alışkanlıklar fiziki zaafların ve kötü huyların yayılması-
na neden olmaktadır. Devlet kendi içinde çözülmeye başlar. Sonra da dışarıdan
gelen genç ve sağlıklı bir grubun istilası ile devlet, yağı bitmiş bir lambanın fitili-
ne benzer şekilde söner gider.
Bu metinde vurgulanan evrensel yasayla aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilendirilemez?
A) “Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da ya-
saklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.”
(Nahl suresi, 90. ayet)
B) “Bunlara kendilerinden öncekilerin, Nûh, Âd ve Semûd toplumlarının, İbrâhim’in kavminin, Medyen halkının ve
yıkılıp giden beldeler ahalisinin haberleri gelmemiş miydi? Onlara peygamberleri apaçık delillerle geldiler. De-
mek ki Allah onlara zulmetmiş değildi, asıl onlar kendilerine zulmetmişlerdi.”
(Tevbe suresi, 70. ayet)
C) “Biz gökleri, yeri ve bunlar arasında bulunanları, oyun ve eğlence olsun diye yaratmadık. Onları sadece gerçek
bir sebeple yarattık.”

(Duhan suresi, 38-39. ayetler)
D) “Hep birlikte Allah’ın ipine (Kur’an’a) sımsıkı sarılın. Parçalanıp bölünmeyin. Allah’ın size olan nimetini hatırla-
yın. Hani sizler birbirinize düşmanlar idiniz de O, kalplerinizi birleştirmişti. İşte O’nun bu nimeti sayesinde kar-
deşler olmuştunuz…”
(Al-i İmrân suresi, 103. ayet)
2. Vücudumuzda biz farkında olmadan pek çok işlem meydana gelir. Aynı anda her organımız, her hücremiz akıl al-
maz bir hız ve mükemmellikle çalışır. Hepsi büyük bir uyum içinde kendileri için belirlenmiş olan görevi yerine ge-
tirir. Kan, hücrelerin ihtiyacı olan besinleri sürekli taşır. Mide ve bağırsaklar bu besinleri küçülterek hücrelerin kul-
lanabileceği hale getirir. Sinir hücreleri vücudun her yerine uyarılar gönderir, beynimiz bu uyarıları değerlendirir.
Vücudumuz, bu örneklerde olduğu gibi biz günlük hayatımızı yaşarken hiç durmadan kendi işleyişine uygun ola-
rak çalışmaya devam eder.
Bu metin en uygun olarak aşağıdaki ayetlerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) “Biz gökten belli bir miktarda su indirdik ve onu yeryüzünde yerleştirdik; şüphesiz Biz onu (kurutup) giderme
gücüne de sahibiz.”
(Müminun suresi, 18. ayet)
B) “Gaybın anahtarları O’nun Katındadır, O’ndan başka hiç kimse gaybı bilmez. Karada ve denizde olanların tü-
münü O bilir, O, bilmeksizin bir yaprak dahi düşmez; yerin karanlıklarındaki bir tane, yaş ve kuru dışta olmamak
üzere hepsi ve her şey apaçık bir kitaptadır.”
(Enam suresi, 59. ayet)
C) “Ey insan! Seni yaratan, sana düzgün ve ölçülü bir biçim veren, cömert Rabbine karşı seni aldatan nedir?”
(İnfitâr suresi, 6-8. ayetler)
D) “Allah, geceyi gündüze, gündüzü de geceye katıyor. O Güneş’i ve Ay’ı da buyruğu altına almıştır; her biri belir-
lenmiş bir vadeye kadar kendi yolunu izler...”
(Fatır suresi, 13. ayet)
4
2
3. Medineli bir adam Peygamberimizin yanına geldi ve 5. Kaderin doğru tanımlanması ve anlaşılması, hayat-
çok fakir olduğunu söyleyerek yardım istedi. Pey- larımızı daha düzenli ve planlı bir şekilde yönlendir-
gamberimiz evinde ne olduğunu sordu. Adam sa- memizi, dünyayı ve çevremizi daha yaşanabilir ha-
dece bir örtü ve kabımız var, dedi. Peygamberimiz le getirmemizi, hayata güvenle ve iyimser bakma-
onları getirmesini söyledi. Peygamberimiz bu eşya- mızı sağlar. Çünkü kaderi doğru anlayan insan, çev-
ları pazarda sattı. Elde ettiği parayla bir balta ve ai- resini ve dünyayı daha sağlıklı ve tutarlı bir şekilde
lesine yiyecek almasını söyledi. Sonra da balta ile algılamaya ve değerlendirmeye çalışır. İnsanın, her
kurumuş dalları kesip satmasını söyledi. Adam pey- şeye gücünün yetmeyeceği bir gerçektir. Birtakım
gamberimizin dediğini yaptı ve on beş gün sonra istenmeyen durumlar, acılar ve sıkıntılarla karşılaş-
geldi. Peygamberimize, Ey Allah’ın elçisi dediğini tığında insanın bunların üstesinden gelmesinde en
yaptım. Yirmi altın kazandım. Bunun bir kısmıyla yi- büyük yardımcısı da kader inancıdır. Doğru bir ka-
yecek, bir kısmıyla giyecek aldım. Daha da param der algısına sahip olan birey Allah’a, diğer insanla-
arttı, dedi. Peygamberimiz, gördün mü? Çalışarak ra, doğaya ve kendine karşı sorumluluklarının bilin-
alın terinle kazanmak senin için daha güzel oldu, cinde olur.
dedi. Bu metinde aşağıdakilerden hangisinden bah-
Bu metinde vurgulanan temel düşünce aşağıda- sedilmektedir?
kilerden hangisidir?
A) Doğru kader inancının öneminden
A) Haksız kazanç yollarından gelir elde edilmemelidir. B) İnsanın ömrünü nasıl geçirmesi gerektiğinden
B) Yaşayan bütün canlıların rızkını veren Allah’tır. C) İnsanın rızkını nasıl kazanması gerektiğinden
C) Kendi emeğiyle çalışıp kazanmak başkalarına D) Yanlış kader inancının nasıl sonuçlar doğurdu-
muhtaç yaşamaktan hayırlıdır. ğundan
D) Allah’ın insanlara örnek olarak gönderdiği pey-
gamberler de çalışmışlardır.
6. Tokatlı Halil, 1905 yılında evin en küçüğü olarak

dünyaya geldi. O dönemde kanun gereği her evde
bir erkek ailesinin güvenliğini ve geçimini sağlamak
için askere alınmayabiliyordu. Halil evin en küçük
ve tek erkeği olduğu için cepheye çağrılmadı. An-
4. • Yüce Allah’ın, Hz. Musa’ya destek olması için cak vatanının düşmanlar tarafından işgal edileceği-
görevlendirdiği kişi kimdir? ni anlayan Halil, gönüllü olarak savaşa katıldı. Halil
zulme karşı durması gerektiğini biliyordu. Çünkü
• Firavun’un, gördüğü bir rüya sebebiyle askerle- zulme karşı durmayan toplumlar yıkılmaya mah-
rine emrettiği şey nedir? kumdur. Yaşına bakmadan Allah’a tam bir güven
• Firavun ve ordusunun sonu ne olmuştur? duygusu içinde orduya katıldı.
Aşağıdakilerden hangisi bu sorulardan birinin Bu metinde aşağıdaki kavramlardan hangisine
cevabı değildir? örnek bir durum yoktur?
A) Hz. Harun A) Ömür

B) Suda boğulmak B) Tevekkül
C) Hz. Musa’nın kız kardeşi C) Toplumsal yasa
D) Erkek çocuklarının öldürülmesi D) İrade ve sorumluluk
5
2
7. Hayatın pürüzsüz ve problemsiz olmadığı herkes- 9. “Evren, matematik bilgisi sonsuz bir varlık tarafın-
çe bilinen bir gerçekliktir. Sosyo-ekonomik konum- dan dizayn edilmiş olarak görülüyor.”
ları ne olursa olsun tüm insanlar yoğunluğu kişiden (Sir James Jeans)
kişiye değişebilen birçok sıkıntıyla karşı karşıyadır.
Bu güçlüklerle başa çıkmada ve hayatı anlamlan- Bilim insanının bu sözü aşağıdaki ayetlerden
dırmada inancın yeri büyüktür. Kadere iman konu- hangisiyle daha çok ilişkilidir?
su da İslam dini inanç esasları arasında yer alan A) “O, yaşatandır ve öldürendir. Gecenin ve gündü-
önemli bir konudur. İnsanı rüzgârın önündeki yap- zün değişmesi onun eseridir...”
rak gibi gören, insana hiçbir özgürlük alanı tanıma-
yan anlayış ile sınırsız bir özgürlük alanı içinde ila- (Mü’minun suresi, 80. ayet)
hi iradeyi göz ardı eden anlayış arasında dengeli bir B) “O, sizi yaratan ve size kulaklar, gözler ve kalp-
bakış açısına sahip olmalıyız. Birincisi insanı tem- ler verendir. Ne kadar da az şükrediyorsunuz!”
belleştirirken, ikincisi pervasızlığa götürür. Biri mad- (Mülk suresi, 23. ayet)
di diğeri manevi yoksulluk getirebilir.
C) “Göklerin, yerin ve içlerindeki her şeyin hüküm-
Bu bilgilerden hareketle; ranlığı Allah’a aittir. O her şeye kadirdir.”
I. Her insan hayatta pek çok problemlerle karşılaş- (Maide suresi, 120. ayet)
maktadır. D) “Güneş ve Ay, O’nun buyruğu doğrultusunda,
II. Kader inancı sıkıntılarımızla mücadelede yardım- kendileri için belirlenen yörüngelerinde, belli he-
cı olur. saplara göre akıp giderler.”
III. Yanlış kader anlayışları, yanlış sonuçlar doğurur. (Rahmân suresi, 5. ayet)
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve III
8. Allah her canlıya bir ömür takdir etmiştir. Elbette Al- 10. Kuran-ı Kerim’in anlatmış olduğu kıssalar hem için-
lah’ın dilemesinde sınır yoktur ancak takdir ettiği bu de birçok hikmet barındırması hem de tarihte ya-
ömrün uzun ya da kısa olmasında insanın fiillerinin şanmış belli olaylar ve kişiler hakkında bilgi aktar-
rolü inkâr edilemez. Dünyada her yıl milyonlarca ki- ması açısından oldukça önemlidir. Hz. Musa kıssa-
şi sigara yüzünden hayatını kaybettiği gerçeği or- sı da bunlardan biridir. Hz. Musa’nın anlatıldığı Ku-
tada dururken, bir sigara kullanıcısının, “Ecelimiz ran ayet ve surelerinde iki hususa dikkat çekilmek-
alnımıza yazılmış. Sigara içince ömrümüz kısalacak tedir. Birincisi Hz. Musa’nın Firavun ile yani Allah’a
değil ya?” şeklindeki düşüncesi kabul edilemez. Zi- şirk koşanlarla alakalı mücadelesi, ikincisi ise Beni
ra uzun süreli sigara kullanımının yaşam süresini kı- İsrail ile yani iman ettiğini söylese bile içten içe ima-
salttığı ve ölümlere yol açtığı bilimsel çalışmalarla nı kalbine sindirememiş bir nevi münafıklık yapmak-
ortaya konulmaktadır. ta olan kimselerle mücadelesi anlatılmaktadır.
Bu metinden hareketle; Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-

bilir?
I. İnsan ömrünün uzunluğu yaptığı tercihlerle iliş-
kilidir. A) Hz. Musa, Firavun’un sarayında fakat kendi an-
II. Ölümle birlikte insanın bu dünyadaki sorumlu- nesinin kucağında emniyet içinde büyümüştür.
lukları bitmektedir. B) Hz. Musa insanların iman edip imanlarının gere-
III. Her canlıya Allah bir yaşam süresi vermiştir. ğini yapmaları için çabalamıştır.
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? C) Allah, Firavun’un sihirbazlarına karşı Hz. Musa’yı

birtakım mucizelerle desteklemiştir.
A) Yalnız I B) I ve II D) Hz. Musa görevinde kardeşi Hz. Harun’un yar-
C) I ve III D) I, II ve III dımcı olmasını istemiştir.
6
DENEME KAPSAMI Sadece 1. ÜNİTE
3
1.
Rızık
Tevekkül Sorumluluk
Canlıların ihtiyaç duyduğu ve
Bir işi yaparken elinden gelen Kişinin özgür iradesiyle gerçek-
yararlandığı, Allah tarafından
gayreti gösterip Allah’a dayanıp, leştirdiği davranışların sonucunu
sağlanan yaşamak için gerekli
sonucu O’ndan beklemektir. üstlenmesi demektir.
her türlü nimetlerdir.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi görsellerdeki kavramlardan herhangi biriyle ilişkilendirilemez?
A) “Sen yüzünü hanif olarak dine, Allah insanları hangi fıtrat üzere yaratmış ise ona çevir. Allah’ın yaratmasında bir
değişme yoktur. İşte dosdoğru din budur...”
(Rum suresi, 30. ayet)
B) “Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.”
(Zilzal suresi, 7-8. ayetler)
C) “Namaz kılınınca artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan nasibinizi arayın...”
(Cuma suresi, 10. ayet)
D) “Ey kavmim! Eğer benim aranızda bulunmam ve Allah’ın ayetlerini bildirmem gücünüze gidiyorsa bilin ki ben
yalnız Allah’a dayanıp güveniyorum.”
(Yûnus suresi, 71. ayet)
2. 8. sınıf öğrencisi Selim’in cuma namazı için gittiği camide imam hutbede şunları söylemiştir:
“Toprağa atılan bir tohum, uygun şartlarda gelişip büyümektedir. Belirli bir zaman sonra da kuruyup toprağa ka-
rışmakta ve ömrünü tamamlamaktadır. Hayvanlar doğup büyümekte, bir süre yaşadıktan sonra ölmektedir. İnsan
da diğer canlılar gibi dünyaya gelmekte, ömrünü tamamladıktan sonra hayata veda etmektedir. Çünkü tüm can-
lılar ölümlüdür ve bu, Yüce Allah’ın onlar için koyduğu bir yasadır. Her canlı doğar, belirli bir süre yaşar ve ölür.
Bu, kaçınılması mümkün olmayan bir kaderdir.”
Buna göre Selim’in hutbede dinledikleri aşağıdaki dizelerden hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) Geçtim dünya üzerinden B) Ne varlığa sevinirim

Ömür bir nefes derinden Ne yoklukla yerinirim
Bak feleğin çemberinden Aşkın ile avunurum
Yolun sonu görünüyor. Bana seni gerek seni
C) Yıllar yılı yaşansa da, mutlak ölümdür sonu, D) İş bu söze Hak tanıktır
Dünya bir misafirhane, insan ise konuğu, Bu can gövdeye konuktur.
Bedenini toprak, yel de alır gider ruhunu, Bir gün ola çıka gide
Azrail’in elinden kurtulanı hiç gördün mü? Kafesten kuş uçmuş gibi
7
3
3. Hastalık, insanın sağlığının bozulmasıdır. İslam dini 5. Kaderi insan sorumluluğuyla çelişir şekilde anlıyor-
insanın sağlığını koruması için gerekli tedbirleri al- sak, yanlış anlıyoruz demektir. Nedense kötü ter-
ması emretmiştir. Bu tedbirlerden bazıları; helal ve cihlerimizin sonucunda kendimizi “kader mahkû-
temiz olanı tercih etmek, haramdan uzak durmak, mu” olarak tarif ederiz; hapse düştüğümüzde oldu-
beden, elbise ve çevre temizliğine dikkat etmektir. ğu gibi mesela. Önceden yazılı olduğu için böyle
Bu gibi tedbirlerin alınması beden ve ruh sağlığımız yaptım demeye getiriyoruz; kendimizi temize çıkar-
açısından çok önemlidir. maya çalışıyoruz. Şampiyonluk kazanan bir takımın
Bu metin aşağıdaki ayetlerden hangisi ile ilişki- oyuncuları, kupayı alkışlar ve ıslıklar arasında kal-
lendirilemez? dırırken, niye kendilerini kader mahkûmu saymaz-
lar acaba? İyi olursa, biz yapıyor oluyoruz. Kötü
A) “Giysilerini temiz tut. Kötü şeylerden sakın.” olursa, kaderde yazılı olduğu için oluyor. Bu yanlış
(Müddessir suresi, 4-5. ayet) bir kader anlayışıdır. İnsanın tercihi insanın kaderi-
dir.
B) “Her can, ölümü tadacaktır. Sonunda bize dön-
dürüleceksiniz.” Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
maz?
(Ankebût suresi, 57. ayet)
C) “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve te- A) Kaderimiz sorumluluklarımız ile çelişmez.
miz olanlarından yiyin!..” B) Başarılı olmak tercihlerimizin sonucudur.
(Bakara suresi, 168. ayet) C) İnsan kendi tercihleri ile kaderini yaşar.
D) “Ey İnananlar! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüp- D) Allah insana tercihlerini doğru yapması için reh-
hesiz şeytan işi pisliklerdir; bunlardan kaçının ki ber olarak peygamberler göndermiştir.
saadete eresiniz.”
(Mâide suresi, 90. ayet)
6. İnsan sağlığını korumak için elinden geleni yapsa

da hastalığa yakalanabilir ya da doğuştan bir has-
talığa sahip olabilir. Bu durumda, “Ne yapayım ka-
derimde bu varmış.” deyip tedavisini aramamak
yanlış olur. İnsanı hastalıklardan kurtarıp sağlığa ka-
vuşturacak yolları da Allah yaratmıştır. Tedavide kul-
4. I. “Hep birlikte Allah’ın ipine (Kur’an’a) sımsıkı sa- lanılan ilaçlar da Allah’ın yarattıklarından yapılmak-
rılın. Parçalanıp bölünmeyin...” ta olup, onlarla tedavi olmak da Allah’ın takdiridir.
Kimi hastalıklar da vardır ki henüz tedavisi bulun-
(Âl-i İmrân, 103. ayet) mamış olabilir ya da hastalığın teşhisi geciktiği için
II. “… Şüphesiz ki bir topluluk kendi durumunu de- tedavisi imkânsız hale gelmiştir. Bunun gibi durum-
ğiştirmedikçe Allah onların durumunu değiştir- larda ise şifayı verenin Allah olduğu gibi derdi ve-
mez…” renin de Allah olduğunu bilmek insanı rahatlatır, tes-
limiyetini artırır, kişiye kuvvet verir. Ayrıca çektiği sı-
(Ra’d suresi, 11. ayet)
kıntılar günahlarının affına sebep olacak, hastalığın
III. “Allah hareket eden her canlıyı bir sudan yarat- verdiği acıya, sıkıntılara sabreden insan bunun mü-
tı. Bunlardan kimi karnı üzerinde sürünür, kimi iki kafatını ahirette alacaktır.
ayak üzerinde yürür, kimi de dört ayak üzerinde
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
yol alır. Allah dilediğini yaratıyor, Allah her şeye
maz?
kâdirdir.”
(Nûr suresi, 45–46. ayetler) A) İnsan, sağlığını korumak için elinden geleni yap-
malıdır.
IV. “Allah için şahitlik yapın, adaleti titizlikle ayakta
tutan kimseler olun…” B) Hastalığımıza tedavi aramamak yanlış kader an-
layışıdır.
(Nisâ suresi, 135. ayet)
C) Sağlığımızın değerini hasta olduğumuzda daha
Numaralandırılarak verilen ayetlerden hangisi iyi anlarız.
diğerlerinden farklı bir evrensel yasa örneğidir?
D) Hastalığımıza tedavi yollarını arayıp, şifayı Al-
A) I. B) II. C) III. D) IV. lah’tan beklemeliyiz.
8
3
7. Hz. Musa’nın doğumu esnasında Mısır Firavunu bir 9. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Fatma Ha-
rüya görmüş ve ülkedeki tüm erkek çocukların öl- nım derste Alpay’ın sorduğu soruya:
dürülmesini emretmiştir. Musa peygamberin anne- “Gezegenlerin Güneş etrafında belli bir hesaba gö-
si de bu esnada çocuğunu korumak için elinden re hareket etmesi, Güneş’in her zaman doğudan
geleni yapmıştır. Son çare olarak Allah’a dua edip tam vaktinde doğup kendisine verilen ısıtma ve ay-
onu bir sandığa koyup, Nil nehrine bırakmıştır. Al- dınlatma görevini uyumlu ve düzenli bir şekilde ye-
lah tarafından Hz. Musa sandıkla beraber, Firavun’un rine getirmesi, atmosferin Dünyamızı zararlı ışınlar-
sarayına ulaşmış ve Firavun’un eşi Asiye hanımın dan koruyucu özellikte yaratılması, havadaki oksi-
eline geçmiştir. Asiye bu çocuğa sahip çıkmış ve jen oranının canlı yaşamına uygun oranda olması,
Firavun’u da ikna etmiştir. Bu sayede Hz. Musa, Fi- tavuklar yumurta yapmaya, inekler süt vermeye, arı-
ravun’un sarayında yaşamaya başlamıştır. Büyü- lar bal yapmaya programlanmış bir şekilde yaratıl-
yünce çobanlık yaparak geçimini sağlamıştır. Hz. ması gibi örnekler verilebilir.”
Musa Peygamber olduktan sonra Firavunla müca-
dele etmiştir. Her türlü engellemelere rağmen da- cevabını vermiştir.
vasından vazgeçmemiştir. Allah da inananları zafe- Buna göre Alpay, aşağıdaki sorulardan hangisi-
re ulaştırmıştır. ni sormuştur?
Bu metinden Hz. Musa ile ilgili aşağıdakilerin A) İnsanın cüzi iradesiyle ilgili durumlara örnekler
hangisine ulaşılamaz? verebilir misiniz?
A) Annesi Allah’a tevekkül etmiştir. B) Biyolojik yasalara örnekler verebilir misiniz?
B) Kendi el emeği ile kazandıklarıyla geçimini sağ- C) Kaderin doğru anlaşılmasındaki engeller neler-
lamıştır. dir?
C) Davası için mücadele etmiş, Allah da onu başa- D) Allah’ın her şeyi bir ölçüye göre yarattığına ör-
rılı kılmıştır. nekler verebilir misiniz?

D) Peygamber olduktan sonra kardeşi Harun, onun
en büyük destekçisi olmuştur.
10. • Kişi kendi yaptığından sorumludur, kendi hatası

ve davranışının sonucu olan cezayı kendisi çe-
ker.
• İnsan elinden geleni yapıp tedbirlerini alıp, so-
nucu Allah’a havale etmelidir.
• Belli bir zaman zorluğu göze alanlar, zor zaman-
8. Varlık aleminde her şey Allah’ın takdiri ile olup bi- lar geldiğinde rahata ererler.
ter. Onun takdiri dışında hiçbir şey olmaz. Onun bir
şeyi takdir etmesi, o şeyi bir ölçü ile yaratıp, Ona Bu ifadeler seçeneklerdeki atasözleriyle anlam
bir yasa, konum, durum, zaman, mekan, süre tayin ilişkisi yönünden eşleştirildiğinde hangisi dışa-
etmesidir. Onun takdirinin dışında hiçbir şey yoktur rıda kalır?
demek, O hiçbir şeyi başıboş ve gelişigüzel yarat-
A) “Nasibin varsa gelir Hint’ten Yemen’den, nasibin
mamıştır, demektir. Yarattığı her şeyi bir ölçüye gö-
yoksa ne gelir elden.”
re yaratmak da Onun takdiridir.
B) “Yazın tarlada başı pişenin, kışın sofrada aşı pi-
Bu metinde aşağıdaki kavramlardan hangisi vur- şer.”
gulanmaktadır?
C) “Her koyun kendi bacağından asılır.”
A) Kader B) İrade D) “Eşeğini sağlam kazığa bağla, sonra Allah’a ıs-
C) Sorumluluk D) Fiziksel yasalar marla.”
9
DENEME KAPSAMI 1 ve 2. ÜNİTE
4
1. Öğretmen, “zekât ve sadaka” konusunda bir tablo hazırlamıştır. Elif bu tabloya aşağıdaki gibi doğru-yanlış işa-
retlemeleri yapmıştır:
(D) (Y)
Bir Müslümanın Allah rızası için yaptığı maddi yardımlara sadaka denir. D
Eve, ev eşyasına, arabaya, mesleği yaparken kullanılan alet, makine ve tezgâhlara, zekât düşmez. D
Bir kimse; annesine, babasına, büyükanne ve büyükbabasına, çocuk ve torunlarına zekât veremez. D
Zekât, dinen zengin sayılan Müslümanların yılda bir kez mallarının belli miktarını ihtiyaç sahiplerine
Y
verdiği sünnet olan bir ibadettir.
Buna göre Elif için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zekâtın hükmünü bilmektedir.

B) Kimlere zekât verilmeyeceğini bilmemektedir.
C) Hangi mallardan zekât verilmeyeceğini bilmektedir.
D) Sadakayı sadece maddi yardımlardan ibaret olarak bilmektedir.
2. İslam’da yapılan ibadetler her ne kadar Allah’ın rızasını kazanmak amacıyla yapılsa da ibadetlerin sağladığı bazı
yararlar vardır. Zekât ve sadaka ibadetlerinin de sağladığı hem bireysel hem de toplumsal faydaları bulunmakta-
dır. Aşağıdaki örnekler bu ibadetlerin bireysel veya toplumsal faydalarına göre ilişkilendirilecektir.
Örnekler Bireysel Toplumsal

Sosyal adaletsizliği ortadan kaldırır.
Kişide mal biriktirme hırsını engeller.
Birlik ve beraberliğin artmasını sağlar.
Cimriliği önler, cömertliği geliştirir.
Buna göre zekât ve sadakanın faydaları hangi tabloda doğru olarak işaretlenmiştir?
A) B) C) D)
Bireysel Toplumsal Bireysel Toplumsal Bireysel Toplumsal Bireysel Toplumsal
10
4
3. Afrika’da sıcak hava, beslenme, iklim koşulları ve 5. İslam dininde, gerektiğinde maddi gerektiğinde ma-
tedavi imkanlarının yetersizliği sebebiyle pek çok nevi desteğin her türlüsü sadaka içerisine girer. Sa-
insan genç yaşta katarakt olarak görme yeteneği- daka bir nevi, bir kişinin sıkıntısını kendi sıkıntın gi-
ni yitirmektedir. Afrika’da katarakt hastası olan her bi düşünerek çözmek için çaba sarf etmektir. Ken-
2.000 kişiden ancak biri tedavi olabilmektedir. Te- di hırslarının gölgesinde kaybolmayıp empati kura-
davi olamayan birçok hasta ise karanlığa mahkûm bilen kişiler iyilik yaptıkça bir toplum kalkınır. Yar-
yaşamaktadır. Türkiye’deki yardım kuruluşları, Afri- dımlaşma ile insanlığa fayda sağlanarak geniş bir
ka’da ameliyata ihtiyaç duyan katarakt hastaları için kitlede farkındalık oluşturulur. Zor durumda olanla-
harekete geçerek, katarakt ameliyatlarının yapılma- ra yapılan yardımlar sayesinde yanlış yapılabilecek
sını için çalışmaktadırlar. Bu çalışmalar neticesinde davranışların önüne geçilir. İnsanlar arasında sevgi
168 bin 53 kişi katarakt ameliyatı oldu. Ülkemiz yar- ve iletişim kurulur. Birlik ve beraberlik sağlanarak
dımlar konusunda İslam dininden, tarihinden ve kül- toplumsal bir dayanışma kazanılır. Yardımlar saye-
türünden kaynaklanan güçlü bir geleneğe sahiptir. sinde hem yardım eden hem de yardım edilen kişi-
Bu metinden aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? nin manevi hislerinde artış gözlenir.
Bu metinden aşağıdakilerin hangisine ulaşıla-
A) Yardımlaşmak insanların sorunlarını çözmektedir. maz?
B) Türkiye, yardımlaşma duygusunun güçlü olduğu
bir ülkedir. A) Yardımlaşmanın bireysel faydaları vardır.
C) Türkiye’de yapılan katarakt ameliyatlarında pek B) Yardımlaşma, adet ve geleneklerimize yerleşmiş-

çok yurttaşımız sağlığına kavuşmuştur. tir.
D) Dinimiz yardımlaşmaya teşvik etmektedir. C) Yardımlaşma, insanı manevi açıdan güçlendirir.

D) Yardımlaşma toplumsal yaşama katkı sağlar.
4. Tevekkül, herhangi bir işin sebeplerine yapışarak

gayret gösterip, sonuca samimiyetle teslim olmak- 6. İnsanın iradesi iki kısımdır. Birincisi, insanın iradesi
tır. Yani sonucu Allah’tan beklemek ve bu sonucun dışında kalan olaylar ve durumlardır. İnsanın DNA’sı,
kendisi için mutlaka hayırlı olduğuna inanmaktır. kan grubu, gen haritası, rengi ve boyu gibi birçok
Doğru sebebe yapışan doğru sonucu alır. Kimseye husus, irade dışında gerçekleşir. İkincisi ise, insa-
muhtaç olmamak için çalışmalı, hasta olmamak için nın iradesinin alanına giren olaylar ve durumlardır.
tedbir almalı, hasta olunca tedavi yollarına başvur- Allah iradeli eylemlerin kaderini, emanet ettiği ira-
malıyız. Bir şeyin gerçekleşmesine sebep olan şe- deye bağlamıştır. İnsan, özgür iradesiyle yaptığı ey-
yi yapmayıp da sebepsiz olarak gelmesini bekle- lemlerden sorumludur. Onu sorumlu tutan da ira-
mek, akla ve dine uygun değildir. deyi ona emanet eden Allah’tır. İradeli eylemlerde
insanın kaderi seçmektir.
Bu bilgilerden hareketle;
Bu metinde;
I. Tedbir kula, takdir Allah’a aittir.
I. Ecel,
II. Tevekkül, kalbin Allah’a güvenmesi ve onun ile
rahat etmesidir. II. Külli irade,
III. Bir iş için ne yapılması gerekiyorsa hepsini ye- III. Rızık,

rinde ve zamanında yapılmalıdır. IV. Cüzi irade
ifadelerinden hangileri söylenebilir? kavramların hangilerinden bahsedilmektedir?
A) Yalnız II B) Yalnız III A) I ve II B) I ve III
C) I ve II D) I, II ve III C) II ve III D) II ve IV
11
4
7. Peygamberimizin arkadaşlarından Salebe, onun 9. Maun suresinin genel amacı, insan sevgisinden
sohbetlerini dinler, çok ibadet ederdi. Salebe bir mahrumiyetin en belirgin tezahürleri olan kaba ve
gün Peygamberimize geldi, Ey Allah’ın elçisi Allah’a haksız davranışları sergileyenleri kınamak ve bu yap-
dua et de bana çok mal versin, dedi. Peygamberi- tıklarının Allah katında en büyük kötülüklerden ol-
miz elindeki mala şükretmesi gerektiğini ve fazla duğuna, bunların temelinde dini, Allah’ın hükümle-
mal istememesini söyledi. Ancak Salebe çok ısrar- rini yahut âhireti inkâr etmenin bulunduğuna insan-
cı oldu. Bunun üzerine Peygamberimiz, “Allah’ım ların dikkatini çekmektir. Yetim ve yoksullar, toplu-
Salebe’ye çok mal ver.” diye dua etti. Zaman geç- mun zayıf ve himayeye muhtaç kesimlerini temsil
tikçe Salebe’nin malı arttı ve çok zengin biri oldu. eder. Bunları küçümseyerek hakaret eden, itip ka-
Ancak zenginleştikçe Salebe, ibadetlerini aksatma- kan kimse toplumdaki zayıfların haklarını çiğniyor
ya başladı. Sahip olduğu malların zekâtını vermesi demektir. Dinin insanlığa yönelik en büyük hedefi
gerektiği söylendiğinde, zekât vermek istemedi. ise insanlar arasında sevgi ve dayanışmayı, paylaş-
Bu metinden aşağıdaki yargıların hangisi çıka- mayı sağlamak, sıkıntıların da mutlulukların da pay-
rılamaz? laşıldığı bir insanlık bilinci oluşturmaktır.
A) İnsan bir şey istediğinde, hayırlısı ise olsun diye maz?
dua etmelidir.
B) Zengin olan Müslümanlar mallarının zekâtını ver- A) Ahirete inanmamak, insanı yanlış işlere sürükle-
melidir. yebilir.
C) Sahip olduğumuz bilgileri insanlarla paylaşmak B) Dinimiz insanlar arasında sevgi ve saygı bağını
da yardımlaşmadır. oluşturmayı amaçlar.
D) Sahip olduğumuz varlıklar bizi Allah yolundan C) Toplumun zayıf ve muhtaç kesimlerinin korunma-
ayırmamalıdır. sı gerekir.
D) Gösteriş amacıyla yapılan ibadetler kabul edil-

mez.
8. Zekât, insanı madden ve manen arınmaya ve ol-

gunluğa ulaştıracak mali bir ibadettir. Allah zekâtı
farz kılarak zenginlere, mallarının belirli bir kısmını
her yıl düzenli olarak fakirlere, ihtiyaç sahiplerine
vermelerini emretmiş; bunu fakirin hakkı ve zengi- 10. Afetlerin orman yangınları, sel baskını gibi bazıları,
nin yerine getirmesi gereken bir görev saymıştır. Bu insanların kendi elleriyle işledikleri yüzünden ger-
görevi yerine getiren kişiler, zekâtın kelime anlamı- çekleşebilirken, deprem, kasırga gibi bazı afetler in-
na da uygun olarak kendilerini ve içinde bulunduk- sanın elinde değildir. Ayrıca Kuran’da Allah’ın, ba-
ları toplumu arındırmış olacaklardır. zı toplumları afet ve felaketlerle cezalandırdığı an-
latılır. Bütün bunlar Allah’ın izni ve takdiriyledir. Al-
Verilen metinle;
lah’ın izni olmaksızın hiçbir musibet insanın başına
I. “...İyilik ve (Allah’ın yasaklarından) sakınma üze- gelmez. Elimizden gelen her şeyi yapmamıza rağ-
rinde yardımlaşın; günah ve düşmanlık üzerine men afetler sonucu can ve mal kayıplarına uğraya-
yardımlaşmayın...” biliriz. Bu durumda Allah’tan geldiğini bilerek takdir
(Maide suresi, 2. ayet) ve ecele razı olur, teselli buluruz. Ancak daha en
başta Allah takdir ettiyse olur deyip, evimizi dere
II. “Bunlar sahip oldukları mallarda muhtaç ve mah-
yatağına yapmak, depreme karşı dayanıksız yap-
rumun belli bir hakkı bulunduğunu unutmazlar.”
mak doğru kabul edilemez.
(Mearic suresi, 22-25. ayetler)
Bu metinde asıl vurgulanmak istenen aşağıda-
III. “Onların mallarından sadaka (zekât) al. Onunla ken- kilerden hangisidir?
dilerini temizlemiş ve arıtıp geliştirmiş olursun.”
A) İnsan, sınırlı bir iradeye sahiptir.
B) Kadere iman, inanç esaslarındandır.
ayetlerinden hangileri doğrudan ilişkilidir?
C) Allah’ın gücü her şeye yetmektedir.
A) I ve II B) I ve III D) Kadere inanmak insandan sorumluluğu kaldır-
C) II ve III D) I, II ve III maz.
12
5
1. Nasrettin Hoca, yazın sıcağında eşekle bir köye gidiyormuş. Yolda biraz dinlenmek istemiş. Koca bir ceviz ağa-
cının altına uzanmış. O sırada koca koca bal kabaklarına bakmış bir de koca ağaçtaki küçük cevizlere,
— Yüce Rabb’im, şu incecik kabak sapında kocaman kabak yaratmışsın. Şu dalları gökyüzüne çıkmış, koca ce-
viz ağacında ise küçücük ceviz yaratmışsın. Koca kabakları, ceviz ağacında, ceviz tanelerinin de kabakta bit-
mesi daha uygun olmaz mıydı, demiş.
Derken bir ceviz tanesi Hoca’nın tam alnına düşmez mi! Hoca’nın gözünde şimşekler çakar. Hemen kavuğu ba-
şına geçirip,
— Tövbe Yüce Rabb’im, bir daha senin işine karışmam. Ne yaratmışsan bir hikmet üzere yaratmışsındır. Şimdi
ağaçta ceviz yerine kabak olsaydı ne olurdu hâlim, demiş.
Nasreddin Hoca’nın bu hikâyesi en uygun olarak aşağıdaki dizelerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) B)
Otuz yıl saatim işlemiş ben durmuşum Deme şu niçin şöyle
Gökyüzünden habersiz uçurtma uçurmuşum Yerincedir ol öyle
Anladım işi sanat Allah’ı aramakmış Bak sonunu seyreyle
Marifet bu, gerisi yalnız çelik çomakmış. Mevlâ görelim neyler, neylerse güzel eyler
C) Aşık Yunus neyler iki cihanı sensiz, D) Yeryüzü dediğin bir koca mabed
Sen Hak Peygambersin şeksiz, şüphesiz Geldik bu mabede maksat ibadet

Sana uymayanlar gider imansız, Üç günlük bir dünya için gayret üstüne gayret
Adı güzel, kendi güzel Muhammed. Ebedi bir hayat için gayret yok hayret!
2.
12 yıl önce Müslüman olan ve Türkiye’ye yerleşen
Japon Kayyim Naoki Yamamoto, ülkesinde İslam’ı
seçen öğrencilere İstanbul’da din eğitimi veriyor.
Yamamoto, İslam’daki ahlak ve toplumsal öğreti-
lerin kendisini etkilediğini belirterek, 12 yıl önce
Müslüman olduğunu söyledi.
Yamamoto, Marmara Üniversitesinde doktor öğre-
tim üyesi olarak akademik çalışmasını sürdürdü-
ğünü ifade ederek, “İslam ile tanıştıktan sonra teb-
rik edenler oldu. Japonya’da üniversitedeki, son-
radan Müslüman olan hocamın vesilesiyle İslam’a
girdim. Japonya’da Müslüman olanların sayısı artıyor. İslam’a giren talebe çok fazla var. Her yıl yeni talebe-
ler geliyor. Japonya’da Müslüman olmak çok kolay ama Müslüman olarak yaşamak önemli. Japonya’da İs-
lam hakkında bilgi çok eksik. Müslüman kimliğini yaşamak zor.” diye konuştu.
Bu gazete haberindeki Japon akademisyenin Müslüman oluşu, aşağıdaki kaderle ilgili kavramlardan han-
gisiyle daha çok ilgilidir?
A) Başarı B) Sağlık C) Cüzi irade D) Emek
13
5
3. Solunum sistemleri organları neledir? 5. “Zekât, İslam’ın köprüsüdür.” (Hadis-i şerif)
Buna göre zekâtla ilgili;
I. Bireyin manevi olarak huzurlu olmasını sağlar.
II. Toplumsal yardımlaşmayı yaygınlaştırır.
III. Kişinin sevap kazanmasını sağlar.
IV. Zenginlerle fakirler arasındaki kıskançlık, kin ve
düşmanlık duygularını giderir.
hangileri bu hadisin kapsamında değerlendiri-
lir?
A) I ve II B) II ve IV
C) III ve IV D) I, II ve IV
Bu görsel Yüce Allah’ın evren için koymuş oldu-

ğu yasalardan hangisiyle ilişkilidir?
A) Fiziksel yasalar B) Biyolojik yasalar

C) Tıbbi yasalar D) Toplumsal yasalar
6. Usta terzi dar kumaştan bol gömlek diker

Doğru tartan esnaf rahat, huzurlu gezer
4. Başarı, çalışmaksızın kendiliğinden gerçekleşen bir Eğrinin ve doğrunun hesabı mahşerde

şey değildir. Başarılı olmanın yolu, emek vermek- Dünyada biraz huzur her şeye bedel
ten ve çok çalışmaktan geçer. Bir kimse hedefleri-
Sıhhatin nasıl gülüm sen ondan haber ver
ne ulaşmak ve başarılı olmak için gayret etmek zo-
rundadır. Emek vermeden başarılı olmayı istemek İlaç neye yarar vade gelmişse eğer
doğru bir tutum değildir. Örneğin bir sporcunun ba- (Barış Manço)
şarılı olması için beslenmesine, antrenmanlarına,
Bu dizeler,
uyku düzenine dikkat etmesi gerekir.
I. Dürüstlük
Bu metinden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı
aşağıdakilerden hangisidir? II. Sağlık
III. Ömür
A) Rızkımız için çaba göstermeli, çalışmalıyız.
IV. Ecel
B) Çalışmadan kazanmak doğru değildir.
C) Başkalarına muhtaç olmaktan kaçınılmalıdır. kavramlarından hangileriyle ilişkilidir?
D) İnsanın ulaşacağı sonuçlar kendi çalışma ve gay- A) I ve II B) I ve III

retine bağlanmıştır. C) II ve IV D) I, II ve IV
14
5
7. “Medyen’e de kardeşleri Şuayb’ı (gönderdik). Dedi 9. İnsan, Yüce Allah’ın evrene koyduğu yasaları göze-
ki: “Ey kavmim, Allah’a kulluk edin, sizin ondan baş- terek çalışır, çabalar, sebeplere sarılır ve geçimini
ka ilahınız yoktur. Size Rabbinizden açık bir delil kazanmak için tercihlerde bulunur. Allah da onun
geldi. Ölçüyü ve tartıyı tam yapın, insanların eşya- bu tercihine, çabasına göre ona nimetler verir. Fa-
larını eksik vermeyin, düzeltildikten sonra yeryüzün- kat bu durum, “Kaderimde ne varsa o olur.” deyip
de bozgunculuk yapmayın. Eğer inanan (insan)lar insanı çalışmamaya, tembelliğe götürmemelidir.
iseniz böylesi sizin için daha iyidir!... Ve her yolun Böyle diyen bir kişi, kaderi yanlış anlamaktadır. İn-
başına oturup da tehdit ederek insanları Allah yo- sana düşen; geçimini sağlamak için gerekli çalış-
lundan çevirmeğe ve O (Allah yolu)nu eğriltmeye maları yapmak, sonra da sonucu Allah’tan bekle-
çalışmayın. Düşünün siz az idiniz, O sizi çoğalttı ve yip, O’na güvenmektir.
bakın bozguncuların sonu nasıl oldu!..” Bu parça aşağıdaki kavramlardan hangisiyle iliş-
(A’raf suresi, 85-87. ayetler) kilendirilemez?
Bu ayetlerde Hz. Şuayb ile ilgili olarak aşağıda- A) Emek B) Başarı
kilerden hangisine ulaşılamaz?
C) Rızık D) Tevekkül
A) Medyenlileri kötülüklerden sakındırmaktadır.
B) Hz. Musa ile aynı dönemde yaşamıştır.
C) Kavmini Allah’a ibadete davet etmiştir.
D) Medyen halkına peygamber olarak görevlendiril-
miştir.
8. Peygamber Efendimiz Hendek Savaşı’ndan önce

10. Ayet el-Kürsi, Bakara suresinin 255. ayetidir. İçinde
arkadaşlarıyla istişarede bulunmuş. Sahabeden Sel-
“kürsi” sözcüğü geçtiği için bu isimle anılır. Ayet,
man-ı Fârisî’nin teklifini kabul etmiş, Medine şehri-
Yüce Allah’ın eşsiz sıfatlarını ve gücünü anlatır. Yü-
nin etrafına hendek kazdırıp gerekli tedbirleri aldır-
ce Allah Ayet el-Kürside İslam inancına ait husus-
mıştır. Böylece düşmanın şehre girmesine engel
ları bizlere özet bir şekilde bildirmiştir. Bu ayette Al-
olunmuştur.
lah’ın birliği vurgulanarak İslam’ın en temel ilkesi
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulan- olan tevhit üzerine durulmuştur.
maktadır?
Bu parçada Ayet’el-Kürsi ile ilgili aşağıdakiler-
A) Tevekkül, kadere inanmanın bir gereğidir. den hangisine değinilmemiştir?
B) İşimizde başarıya ulaşmak için dua etmemiz yeter-
A) Niçin bu isimle bilindiğine
lidir.
B) Hangi surede geçtiğine
C) Tevekkül edince tembellik etmiş olmayız.
D) Önemli bir meselede bir bilene danışıp gerekli ted-
C) Neleri konu edindiğine
birleri alıp, Allah’a güvenmeliyiz. D) Farz namazların ardından okunduğuna
15
6
1. İnsan çevresine baktığı zaman gökyüzünde Güneş’i, Ay’ı ve yıldızları; yeryüzünde insanları, hayvanları, bitkileri,
dağları, denizleri görür. Akıllı ve düşünen bir varlık olan insan; çevresinde bulunan varlıkları gözlemlediği ve dü-
şündüğü zaman, evrende mükemmel bir düzenin var olduğunu anlar. Bu düzeni vareden Yüce Allah evreni yerli
yerinde yaratmıştır. İnsan ve hayvanları yaratmadan önce, yeryüzünü onların yaşamalarına uygun bir şekilde ha-
zırlamıştır. Hayat, O’nun yarattığı düzen ve denge içerisinde sürüp devam etmektedir.
Bu parça aşağıdaki dizelerden hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) İnsanlar, el, ayak, kol, kafa, beden B) Ol Çâriyâr anın gökler yâridir,
Hiçbiri birine benzemez, neden? Anı seven günahlardan beridir,
Bir güç, bir irade var ki hükmeden, On sekiz bin âlemin serveridir,
Dört yanını sarmış, farkında mısın? Adı güzel, kendi güzel Muhammed.
C) Yıldızlar, bir adım yolundan şaşmaz, D) Evrendeki bu harika nizam sana hatırlatmıyor mu Yaradan’ı?
Dağlar haddin bilir, denizler taşmaz, Düşün yaratılış gayeni, hesap gününü boş sanma meydanı
Karıncanın yükü, boyunu aşmaz, Kardeşim kâinata ibretle bak, tabiat kitabını bir oku doğruca
Bunca dengenin farkında mısın? Bunları bir yaratan var, akledersen varırsın sen de bu sonuca
2. 8. sınıf öğrencisi Halis, Hz. Musa’nın (a.s.) hayatını anlatan “Esaretten Kurtuluş” isimli bir kitap okumuştur. Oku-
duğu bu kitabın bazı bölümleri şöyledir:
1. Bölüm : “Bebek Musa’nın Yolculuğu”
4. Bölüm : “Firavun’un Sarayında Yaşam”
6. Bölüm: “Medyen’e Yolculuk”
9. Bölüm: “Kardeş Harun’la Gelen Destek”
15. Bölüm: “İnkârcılara Gelen Uyarıcı Felaketler”
18. Bölüm: “Sulara Gömülen Kral”

Buna göre Halis, kitabın 15. bölümünde aşağıdaki ayetlerden hangisini okumuş olmalıdır?
A) “…Seni kardeşinle destekleyeceğiz ve size öyle bir güç vereceğiz ki, bu sayede size erişemeyecekler, mûcize-
lerimizle siz ve size tâbi olanlar üstün geleceksiniz.”
(Kasas suresi, 35. ayet)
B) “Firavun’un karısı, ‘o, senin ve benim göz aydınlığımız, muradımız olsun! Onu öldürmeyin, belki bize faydası do-
kunur veya onu evlât ediniriz.’ demişti…”
C) “Biz de açık seçik mucizeler olmak üzere onların üzerine tufan, çekirge, haşerat, kurbağalar ve kan gönderdik.
Yine de büyüklük tasladılar ve günahkâr bir kavim olmakta direndiler.”
(A’raf suresi 133. ayet)
D) “Bunun üzerine Musa’ya, “Asân ile denize vur!” diye vahyettik. Deniz derhal yarıldı, her parça koca bir dağ gi-
bi oldu. Ötekilerini de oraya getirdik. Mûsâ’yı ve beraberindekilerin hepsini kurtardık...”
(Şuarâ suresi, 63-65. ayetler)
16
6
3. Daha önce kendinize bu soruları hiç sormuş muy- 5. “Ey oğullarım! Bir kapıdan girmeyin, ayrı ayrı kapı-
dunuz? lardan girin. Ama Allah’tan gelecek hiçbir şeyi siz-
den uzaklaştıramam. Hüküm ancak Allah’ındır. (Onun
Günde kaç kere nefes almalıyım?
için) ben yalnız O'na dayandım…”
Kalbimin bugün pompaladığı kan yeterli mi?
(Yusuf suresi, 67. ayet)
Hangi hücrelerimin, hangi organlarımın ne kadar
“İki topluluk birbirini görünce, Musa'nın adamları:
miktarda enerjiye ihtiyacı var?
İşte yakalandık! dediler. Musa, ‘Hayır! Eminim ki
Midem, yediğim yiyecekleri ne zaman öğütme- Rabb’im benimledir, bana bir çıkış yolu gösterecek-
ye başlamalı? tir.’ dedi.”
Gözüme giren ışık ayarı tam gerektiği gibi mi? (Şu'arâ suresi, 61-62. ayetler)
Havadan aldığım oksijen kan dolaşımına karış- Bu ayetlerde kaderle ilgili ortak olarak ilişkilen-
mış mıdır? dirilebilecek kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Ayağımdaki hücrelere ihtiyacı olan oksijen gitmiş
A) Başarı B) Ömür
midir?
C) Tevekkül D) Ecel
Bu metindeki sorular kaderle ilgili aşağıdaki kav-
ramlardan hangisiyle ilişkilidir?
A) Sorumluluk B) Akıl
C) Cüzi irade D) Külli irade
6. (I) Sezai Karakoç, 1933'te Diyarbakır'ın Ergani ilçe-

sinde doğdu. (II) 1956-1965 arasında maliye müfet-
4. • Müslüman’ın her durumu hayırlıdır. Başına bir sı- tiş yardımcılığı ve gelirler kontrolörlüğü görevlerin-
kıntı gelirse sabreder, sevinçli bir durumla karşı- de çalıştı. Temmuz 1965'te memurluktan ayrıldı. (III)
laşırsa şükreder. Gazetecilik ve yayıncılık işlerine girişti. "Diriliş" der-
• İnsanın ölümden kaçması mümkün değildir. gisini aylık, haftalık bazen haftada iki kez yayınladı.
Yeni İstanbul, Babıali'de Sabah, Milli Gazete'de ya-
• Yüce Allah, her yarattığının rızkını da birlikte ya-
zılar yazdı. (IV) Ardından siyasete atılmaya karar ver-
ratır.
di ve Diriliş Partisi’ni kurdu. Böylelikle siyaset ha-
Bu ifadeler aşağıdaki atasözleriyle anlam yönün- yatı başlamış oldu.1990 yılında kurulan Diriliş Par-
den eşleştirildiğinde hangisi açıkta kalır? tisi’nin ömrü 7 yıl sürmüştür.
A) “Eşeğe altın semer vursan da eşek yine eşektir.” Numaralandırılarak verilen cümlelerden hangi-
B) “Ağılda oğlak doğsa ovada otu biter.” leri Sezai Karakoç’un cüz-i iradesine örnek gös-
terilemez?
C) “Ecel geldi cihana, baş ağrısı bahane.”
D) “Her işte bir hayır vardır.” A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve IV
17
6
7. Hasta olmamak için temizliğe dikkat etmeli, mik- 9. Sözlük anlamı temizlenme, artma, çoğalma, bere-
roplardan korunmaya özen göstermelidir. Düzenli ket anlamlarına gelir. Dini terim olarak; zengin sa-
ve yeterli beslenmelidir. Hastalandığında da tedavi yılan Müslümanların, mal ya da paralarının belli bir
olmak için doktora gitmelidir. İyileşmek için gerek- bölümünü yılda bir kez ihtiyaç sahiplerine vermesi-
li önlemleri almalıdır. Ayrıca Allah’a dua etmeli, on- ne denir. Zekât verirken dikkat edilmesi gereken ba-
dan şifa dilemeli ve ona güvenmelidir. Yolculuğa zı hususlar vardır.
çıkmadan önce aracına bakım yaptırmalı, fazla hız
Aşağıdakilerden hangisi bu hususlardan biri de-
yapmaktan kaçınmalıdır. Yolculuk esnasında trafik
ğildir?
kurallarına uymalıdır. Herkes, üzerine düşeni yerine
getirdikten sonra gerisini Allah’a havale etmeli ve A) Zekât verirken gösterişten uzak bir şekilde müm-
ona teslim olmalıdır. künse gizli verilmelidir.
Bu parça kaderle ilgili aşağıdaki kavramlardan B) Zekât farz bir ibadet olduğu için verirken niyet
hangisiyle ilişkilendirilemez? edilmelidir.
C) Zekât verilen kişilerin onurları zedelenmemelidir.
A) Tevekkül B) Başarı
D) Zekât verilecek mal kırk eşit parçaya bölünebilir
C) Sağlık D) Sorumluluk
olmalıdır.
8. “Allah, ondan başka ilah yoktur; O, diridir, bütün

varlığın idaresini yürütendir. Kendisine ne uyku ge- 10. Şamil: “Şartlarını taşıyan bir Müslüman’ın, malının
lir ne de uyuklama. Göklerde ve yerdekilerin hepsi belirli bir miktarını, üzerinden bir yıl geçtikten son-
onundur. İzni olmadan onun katında kim şefaat ede- ra Kur’an’da belirtilen yerlere Allah rızası için verdi-
bilir? O, kullarının yaptıklarını ve yapacaklarını bilir. ği farz ibadettir.”
(Ona hiçbir şey gizli kalmaz.) Onun bildirdiklerinin Zafer: “Allah rızası için yapılan her türlü maddi ve
dışında insanlar onun ilminden hiçbir şeyi tam ola- manevi yardım olan bir ibadettir.”
rak bilemezler. Onun kürsüsü gökleri ve yeri içine
Şamil ve Zafer’in tanımını yaptığı bu ibadetlerle
alır, onları koruyup gözetmek kendisine zor gelmez;
ilgili,
O, yücedir, büyüktür.” (Bakara suresi, 255. ayet)
I. Yapılışında belirli bir oran vardır.
Bu ayetle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? II. Yalnız Allah rızası için yapılır.
III. Belli bir zamanda yapılır.
A) Tek ayetten oluşmaktadır.
ifadelerinden hangileri ortaktır?
B) Ayet el-Kürsi olarak bilinir.
C) Allah’a tevekkül edilmesi gerektiğini konu edinir. A) Yalnız I B) Yalnız II
D) İçinde Allah’ın bazı sıfatlarından bahsedilir. C) I ve III D) I, II ve III
18
DENEME KAPSAMI 1, 2 ve 3. ÜNİTE
7
1. Yüce Allah, Dünya üzerinde canlıların sağlıklı bir şekilde yaşayabilmesi için her türlü imkânı var etmiştir. Soludu-
ğumuz hava ve havayı oluşturan maddeler (oksijen, azot vb.), sular, bitkiler, hayvanlar bunlardandır. Doğada; or-
manlardan denizlere, hayvanlardan bitkilere varıncaya kadar her şey ölçülü ve dengelidir. Ormanlar hem soludu-
ğumuz havayı temizler hem de Dünya’mızdaki yağış dengesini düzenler. Bütün bunlar, Yüce Allah’ın her şeyi öl-
çülü ve mükemmel bir şekilde yarattığını ortaya koymaktadır. İnsan vücudundan doğadaki güzelliklere, Güneş’in
ve Ay’ın Dünya’mıza uzaklığına varıncaya kadar Yüce Rabb’imizin yarattığı her şeyde bir ölçü ve denge söz ko-
nusudur.
Bu metin aşağıdaki görsellerden hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) B)
C) D)
2. Fiziksel Biyolojik Toplumsal

Örnekler
Yasa Yasa Yasa
Hayvanların bir kısmının yumurtlama ile bir kısmının ise doğum yoluyla çoğalması ✓
Peygamberlerini yalanlayan toplumların Yüce Allah tarafından cezalandırılması ✓
İnsanın yaşaması için sindirim, solunum, dolaşım gibi sistemlere sahip olması ✓
Yüksekten atılan bir cismin yere düşmesi ✓
Adaletsizliğin olduğu ortamlarda insanların birbirine güvenmemesi ✓
Atmosferin Dünyamızı koruyucu özellikte yaratılması ✓
Tablodaki örneklerin ilişkili oldukları evrensel yasalarla doğru şekilde eşleştirme hedefi taşıyan etkinliği 8-F sınıfı
öğrencisi Haluk, yukarıdaki işaretli şekilde doldurmuştur.
Buna göre öğrencinin yapmış olduğu işaretlemelerden kaç tanesi doğrudur?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3
19
7
3. Bir ünitenin, üniteye hazırlık bölümünde şunlar yaz- 5. İnsanın maddi ihtiyaçlarının yanında manevi ihtiyaç-
maktadır: larını da karşılanması gerekir. İnanmak, ibadet et-
– İnsanı diğer canlılardan farklı kılan özellikler ne- mek, yüce bir varlığa sığınmak, bağlanmak, güven-
lerdir? Araştırınız. mek vb. de insanın manevi ihtiyaçlarındandır. Ma-
nevi ihtiyaçların en önemlilerinden biri de sevgidir.
– Kur’an-ı Kerim mealinden tevekkül kavramını ko- İnsanın, mutlu olabilmek için sevmeye ve sevilme-
nu alan bir ayet bularak defterinize yazınız. ye ihtiyacı vardır. Sevmeyen, başkaları tarafından
– Kara talih, alın yazısı, baht, kısmet kavramlarının sevilmeyen insan ne kadar varlıklı ve sağlıklı olursa
anlamlarını araştırıp öğreniniz. olsun mutsuz, huzursuz olur.
Buna göre bu ünitenin başlığı aşağıdakilerden Bu metinde verilen bilgilere göre aşağıdakiler-
hangisi olmalıdır? den hangisi çıkarılamaz?
A) Kur’an-ı Kerim ve özellikleri A) İnsanın sadece maddi ihtiyaçları yoktur.

B) Kader inancı B) İnsanlara selam vermek, insanlar arasında sevgi
C) Zekât ve Sadaka bağı oluşturur.
D) Günlük hayattaki dini ifadeler C) Kimse tarafından sevilmeyen insan zengin olsa
da mutsuz olur.
D) Sevmek ve sevilmek manevi bir ihtiyaçtır.
6. Âlemlerin Rabb’i olan Yüce Allah, insanı hem akıllı

hem de irade sahibi bir varlık olarak yaratmıştır. İn-
san, davranışlarını hür iradesiyle gerçekleştirir. O,
aklıyla iyi ve kötüyü, faydalı ile zararlıyı birbirinden
ayırt eder; iradesiyle de bunlardan istediğine yöne-
lir. Akıllı ve irade sahibi bir varlık olan insan, davra-
nışlarında özgürdür. İnsan, aklıyla doğruyu yanlış-
4. “O (Allah), sizi bir çamurdan yaratan, sonra size bir
tan ayırt eder. Hür iradesiyle bunlardan dilediğine
ecel tayin edendir...”
yönelir. Kişi, davranışlarını özgür iradesiyle gerçek-
(En’âm suresi, 2. ayet) leştirdiği için yaptıklarından sorumludur. Kur’an’da
Bu ayette altı çizili yerle aşağıdaki mısralardan da insanın sorumlu bir varlık olduğunu belirten ayet-
hangisi ilişkilendirilemez? ler vardır.
Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangi-
A) “Gelse celalinden cefa. Yahut cemalinden vefa.
sine ulaşılamaz?
İkisi de cana safa, kahrın da hoş, lütfun da hoş.”
B) “Uyudun, uyanamadın olacak? Kim bilir, nerde, A) Kişinin özgür iradesinin olmasıyla sorumlu olma-
nasıl, kaç yaşında?” sının yakın bir ilişkisi vardır.
C) “Nerde ecdat nerde ata? Hakk’a karşı yapma ha- B) İnsanın iradesinin ve tercih hakkının olması onu
ta. Tabut denen cansız ata, binmemeye çaren mi diğer canlılardan farklı kılar.
var? C) İnsana iyiliği veya kötülüğü seçebilme serbestli-
D) “Ey altın sırmalarla süslü elbiseler giymeye, ke- ği verilmiştir.
mer takmaya alışmış kişi, sonunda sana da di- D) İnsan kendi iradesiyle yaptığı fiillerden sorumlu
kişsiz elbiseyi giydirecekler.” tutulmuştur.
20
7
7. 9. Yüce Allah’ın kendisine her zaman yakın olduğunu
bilir. Allah’ın, kendisine inanan ve sığınan kullarını
sevdiğini, onlara yardım edeceğini unutmaz. Her
zaman samimi olarak Allah’a yönelir, ona dua eder.
Allah’ı zikretmeye, ona karşı kulluk görevlerini yeri-
ne getirmeye önem verir. Bütün bunlar da insana iç
huzuru verir. Onun kendisini güvende hissetmesini,
başarılı, huzurlu ve mutlu olmasını sağlar.
Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisinin ceva-
bı olmalıdır?
A) Kişinin belli bir inancı benimsemesinde çevrenin

Tabloda “?” işaretli yere aşağıdakilerden hangi- etkileri nelerdir?
si gelmelidir? B) Kendini yaratan bir yaratıcıya inanma ihtiyacı, in-
sanın yaratılışından mı gelmektedir?
A) Zekât kimlere verilmez?
C) Kişinin ahlâklı olmasında dinin etkileri nelerdir?
B) Zekât hangi oranda verilmektedir?
D) Sağlam bir inanca sahip olan insanın özellikleri
C) Zekât hangi mallardan verilmektedir? nelerdir?
D) Zekât vermenin şartları nelerdir?
10. Mezar ziyaretlerinde iyi bilinen bazı kimseleri beşer

üstü varlıklar olarak görmek, insanların gelecekle-
rini şekillendirdiği gibi kudretlerinin olduğuna inan-
mak, bir kısım ihtiyaç ve dileklerini onlara arz et-
mek, kendilerinden medet ummak, ziyaretlerini di-
ni bir vecibe gibi telakki etmek, bez-çaput bağla-
mak, huzurlarında kurban kesmek, tevhid dini olan
8. “İnsan öldüğü zaman, üç şey dışında amelleri ke- İslam’ın ana esprisiyle asla bağdaştırılamaz ve bun-
silir: Sadaka-i cariye ( fayda vermeye devam eden lar İslam’da kesinlikle yasaklanmıştır.
sadaka), kendisinden yararlanılan ilim ve kendisine Bu yasaklar İslam’ın korunmasına önem verdi-
dua eden salih evlât.” (Hadis-i şerif) ği temel değerlerden hangisiyle doğrudan ilgili-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi metinde bah- dir?
sedilen hadis kapsamında değerlendirilir? A) Aklın korunması
A) Yolda geçen insanlara selam vermek B) Dinin korunması
B) Hasta ve yaşlıyı ziyaret etmek C) Neslin korunması
C) Topluma yararlı bir kitap yazmak D) Canın korunması
D) Bir yabancıya yol göstermek
21
8
1.
Medyen halkına, uyarıcı gönderildi.
İbrahim yoluna davet ederdi.
Hatib’ül-Enbiya’dır o Peygamber,
Orta boylu, buğday benizli idi.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu dizelerde konu edilen peygamberle ilişkilidir?
A) “İkiniz beraber Firavun’a gidin, çünkü o sınırı çok aştı. Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir üslûpla söy-
leyin, ola ki aklını başına toplar veya içine bir korku düşer.”
(Tâhâ suresi, 43-44. ayetler)
B) “Bir kervan çıkageldi ve sucularını su kuyusuna gönderdiler, o da kovasını suya attı ve ‘Müjdeler olsun, ne gü-
zel kısmet’ diye bağırdı. Güzel bir oğlan çocuğu bu…”
C) "Bunun üzerine Musa’ya, “Asân ile denize vur!” diye vahyettik. Deniz derhal yarıldı, her parça koca bir dağ gi-
bi oldu. Ötekilerini de oraya getirdik. Mûsâ’yı ve beraberindekilerin hepsini kurtardık...”
D) “Ey kavmim ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. İnsanların eşyalarını (mallarını ve haklarını) eksiltmeyin. Yeryü-
zünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmayın.”
(Hûd suresi, 85. ayet)
2.
Bir hayırsever 3 mahallede "veresiye defterlerini" satın alıp borçları sildirdi
K arabük'te bir kişi, 3 mahallede va-
tandaşların bakkallara olan 30 bin
liralık borcunu ödedi. Bakkalların cam-
H ayırsevere ‘Allah razı olsun’ diyen
Kaya, "Ödeme yaptıktan sonra-
da defterleri de alıp gitmiş. Borcu olan-
larına "kimsenin veresiye borcu kal- lara tek tek ulaşıp borcunuz kalmadı,
mamıştır." yazdıran hayırsever, daha hayırsever bir vatandaş borcunuzu
sonra mahalleden ayrıldı. ödedi, diye söylüyorum. Çok mutlu
B akkal sahibi Mehmet Kaya, AA oluyorlar, dua ediyorlar. Ülkemizde

muhabirine yaptığı açıklamada; böyle insanlar var." ifadelerini kullan-
bir kişinin geldiğini, veresiye defterin- dı.
deki borçları hesaplattığını ve ödeme
yaparak gittiğini söyledi.
Buna göre haberdeki hayırsever için,

I. Farz olan bir ibadet yapmıştır.
II. Sadaka sevabı kazanmıştır.
III. Yardım etmeye yakın akrabalarından başlamıştır.
IV. Toplumsal yardımlaşma ve dayanışmaya önem veren birisidir.
A) I ve II B) II ve IV C) II, III ve IV D) I, II ve IV
22
8
3. Salih Öğretmen, derste anlattığı konuyla ilgili tah- 5. “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her
taya bir şiirden mısralar yazmıştır: başağında yüz dane olmak üzere, yedi başak ve-
ren danenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat
Hak, şerleri hayr eyler, verir. Allah (ın lütfu) geniştir. (O) bilendir.”
Zannetmeki gayr eyler, (Bakara suresi, 261. ayet)
Ârif ânı seyr eyler, Bu ayetle aşağıdaki hadislerden hangisi anlam-
Mevlâ görelim neyler, ca aynı doğrultudadır?
Neylerse, güzel eyler...
A) “Sağ elin verdiğini, sol el bilmemelidir.”
(Erzurumlu İbrahim Hakkı)
B) “Bir iyiliğe öncülük eden kimseye o iyiliği yapa-
nın sevabı kadar sevap vardır.”
C) “Zekâtı verilen mal, budanan ağaç gibidir. Bu-
dandıkça daha da gürleşir…”
D) “Kul kardeşine yardım ettiği sürece Allah da ona
yardım eder.”
Buna göre bu mısralar aşağıdaki ayetlerden han-
gisiyle ilişkilendirilebilir?
A) “Her can ölümü tadacaktır. Denemek için sizi kö-

tü ve iyi durumlarla imtihan ederiz...”
(Enbiyâ suresi, 35. ayet)
B) “Şüphesiz ki biz insanı en güzel biçimde yarat-
tık.”
(Tin suresi, 2. ayet)

C) “Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip da-
yan!”
(Furkan suresi, 58. ayet)
D) “Allah, gökleri ve yeri yerli yerince yaratmıştır.
Böylece herkes kazancına göre karşılık görür. On-
lara haksızlık edilmez.”
(Casiye suresi, 22. ayet)
4. Bir kişinin Allah rızası için yaptığı her türlü yardım 6. Allah, yeryüzünde yaşayan bütün canlılara yetecek
kadar nimet yaratmıştır. Bu nimetleri elde etmek için
ve iyiliğe sadaka denir.
de çalışmayı emretmiştir. İnsan da yetenekleri ve
Buna göre aşağıdakilerden hangisi sadaka kap- gücü nispetinde, kendini uygun işler bulup çalışma-
samında değerlendirilemez? lı ve rızkını Allah’tan beklemelidir. Yeryüzündeki ni-
metler, üzerinde yaşayan herkese yetecek kadardır
A) Sahip olunan faydalı bilgi ve tecrübenin insanlar-
ve bunlardan faydalanmak herkesin hakkıdır.
la paylaşılması
B) Yabancı birine yol tarif edilmesi Bu metin kaderle ilgili aşağıdaki kavramlardan
hangisiyle ilişkilendirilemez?
C) İşçilerin maaşının vaktinde ödenmesi
D) İnsanların üzüntülerinin paylaşılıp onların teselli A) Emek B) Ecel
edilmesi C) Rızık D) Külli irade
23
8
7. • “…Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah is- 9. İnsan iradesini doğru yolda kullanırsa hedeflerine
raf edenleri sevmez.” ulaşır. Yüce Allah, doğru ve güzel yönde davranış-
(A’raf suresi, 31. ayet) larda bulunan kulunu işlerinde muvaffak kılar. Ha-
yatta istenilen yere gelme, bir kader ya da yazgı so-
• “Sözlerin en hayırlısı Allah’ın kitabı Kur’an-ı Ke- nucu çalışmadan, kendiliğinden gerçekleşen bir şey
rim’dir. Yolların en hayırlısı Muhammed’in yolu- değildir. Kur’an’da, “İnsan için ancak çalıştığının
dur. İşlerin en kötüsü sonradan ortaya çıkarılan karşılığı vardır.” buyrulmuştur. Sorumluluklarının bi-
bid’atlerdir. Bütün bid’atler de dalalettir.” lincinde olanlar hedeflerine ulaşmak için ellerinden
(Hadis) geleni yaparlar.
Bu ayet ve hadis, İslam’ın; Bu metinde önemi vurgulanan kavramlar aşağı-
dakilerden hangisidir?
I. Dinin
II. Canın A) Sağlık- Hastalık B) Başarı- Emek
III. Malın C) Ömür- Ecel D) Emek- Rızık
korunmasına önem verdiği değerlerden hangi-

leriyle ilgili mesajlar içermektedir?
A) Yalnız I B) I ve II
8. Hırsızlar bir gün Behlül isimli bir bilgenin para ke-

sesini çalarlar. Parasının çalındığını fark eden Beh-
lül pek tasalanmaz, ancak doğruca mezarlığa gider.

Bir mezarın yanına geçip oturur, beklemeye başlar.
Onun bu durumunu görenler nedenini sorarlar. Beh-
lül'ün başına gelenleri öğrenenler hırsızı takip etme-
liydin. Neden gelip buraya oturdun? diye sorarlar.
Behlül’ün cevabı ise manidardır, “Hırsızı bekliyorum,
çünkü eninde sonunda buraya gelecektir.”
Buna göre Behlül’ün vermek istediği mesajla
aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilidir?
10. Malın korunması; mülkiyet, ekonomik haklar, üret-
A) “Bütün göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'ın- mek, sahip olmak, satmak ve tüketmek ile ilgili hak-
dır! Sonunda kötülük yapanları yaptıkları ile ce- ları kapsar. İslam’a göre herkes kendi imkân ve öl-
zalandıracak; güzellik yapanları da daha güzeliy- çüsünde mülk edinme hakkına sahiptir. Her bireyin
le mükâfatlandıracak!” çalışıp emek sarf ederek meşru yollardan elde etti-
ği mallarına sahip çıkma ve kazandığı malı harca-
(Necm suresi, 31.ayet)
ma hakkı vardır. Kişi haram ve gayri meşru yollar
B) “Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan olmamak kaydıyla kazandığı malı biriktirir, satar, ge-
Rabb’inize kulluk ediniz. Umulur ki böylece ko- lirinden faydalanır.
runmuş (Allah’ın azabından kendinizi kurtarmış)
olursunuz.” Buna göre aşağıdaki tutum ve davranışlardan
hangisi İslam’da yer alan ‘malın korunması’ il-
(Bakara suresi, 21. ayet) kesi ile ilişkilidir?
C) “Şüphesiz Allah, taneyi ve çekirdeği yarıp filizlen-
direndir. Ölüden diriyi çıkarır. Diriden de ölüyü çı- A) Koranavirüs salgınına karşı aşı olunması
karandır. İşte budur Allah! Peki, (O’ndan) nasıl B) Rüşvet, kumar gibi haksız kazanç yollarının ya-
çevriliyorsunuz?” saklanması
(En’am suresi, 95. ayet) C) Gençler arasında evliliğin teşvik edilmesi
D) “Nerede olursanız olun ölüm sizi yakalar; sarp ve D) Dinin doğru ve sağlam bilgi kaynaklarından öğ-
sağlam kalelerde olsanız bile!” renilmesi
24
9
1. Aşağıdaki tabloda “Din ve Hayat” ünitesi ile ilgili bilgiler verilmiştir.
––––?–––– ––––?–––– ––––?––––
• Hırsızlık, başkasının malını • Dini, Kur’an ve sünnete daya- • Merhametli ve affedici olmak
gasp etmek, ölçü ve tartıda hi- lı en doğru kaynaklardan öğ- • İffet ve namusunu korumak
le yapmak vb. İslam’da haram renmek
• Allah’a hakkıyla tevekkül et-
kılınmıştır. • Yüce Allah’ın emir ve yasakla- mek
rına uygun bir hayat yaşamak
• Zorluklar karşısında Allah’tan
• Bütün hurafelerden ve yanlış ümit kesmemek
inanışlardan uzak durmak
Buna göre aşağıdaki sorulardan hangisi tabloda ‘?’ ile gösterilen yerdenler birine getirilemez?
A) Dinin korunması için neler yapılmalıdır?
B) Malın korunmasıyla ilgili İslam’da neler yasaklanmıştır?
C) Neslin korunmasıyla ilgili ne tür tedbirler alınmıştır?
D) Hz. Yusuf’un hayatından çıkarılacak dersler nelerdir?
2. İslam dininde Allah’ın isimlerinden biri olan “Rahman”,

hiçbir varlığı ayırmaksızın hepsine nimet, rızık veren anla-
mına gelmektedir. Bu sebeple rızkın sahibi Allah olarak bi-
linir. Ancak kişinin Allah’ın dağıttığı bu rızıktan faydalana-
bilmesi için çalışması gerekmektedir. Bireyin alın teri ile
çalışıp kazandığı bu mal İslam dininde helal kazanç olarak
nitelendirilmiş ve bu malın korunması emredilmiştir. Kişi
kendisine ait olan malı, israftan kaçınarak ve bu mal varlı-
ğından başkalarının hakları olan zekâtını vererek koruyabi-
lir.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinde anlatılanlarla örtüşmez?
A) “Biz bu kitabı sana gerçeğin bilgisi olarak indirdik; öyleyse içten bir inanç ve bağlılık göstererek sadece Allah’a
ibadet et.”
(Zümer suresi, 2. ayet)
B) “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda haksızlıkla yemeyin; ancak karşılıklı rızanıza dayanan ticaret böyle değil-
dir…”
C) “Ey Âdemoğulları! Her namaz kılacağınızda güzelce giyinin, yiyin için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf eden-
leri sevmez.”
(A’râf suresi, 31. ayet)
D) “Faiz yiyenler ancak şeytanın çarparak sersemlettiği kimse gibi kalkarlar. Bunun sebebi onların, ‘Alım satım da
ancak faiz gibidir’ demeleridir. Hâlbuki Allah alım satımı helâl, faizi ise haram kılmıştır…”
(Bakara suresi 275. ayet)
25
9
3. Aklı korumak bilgi elde etme, düşünce ve ifade hür- 5. İnsanın Rabbine, topluma ve tüm varlıklara karşı
riyeti ile sağlanır. Akıl ile onun bir eylemi olan dü- yerine getirmesi gereken görevler ve sorumlulukla-
şünme, insanı öteki canlılardan ayıran ve üstün kı- rı vardır. Bu sorumlulukların en önemlilerinden biri,
lan en önemli yetenektir. Kişinin gerçek insanlık se- insan neslinin kıyamete kadar korunmasına çalış-
viyesine ulaşabilmesi, akli yeteneklerini hür olarak maktır. Bu itibarla neslin muhafazası İslam’da ko-
ve tam kapasiteyle kullanabilmesine bağlıdır. Bu runması gereken zorunlu ilkelerden biri olarak gö-
yüzden bilginin her türü, İslam’da değerlidir. Bilen- rülmüştür. Bunun tek yolu ise nikâh ile kurulan ai-
lerle bilmeyenler asla bir olamazlar ve işin doğru- lelerdir. İslam’da aile müessesi teşvik edilmiş böy-
sunu araştırmak, herkes için bir görevdir. İslam’da lece neslin hem yok olmasının hem de soyun yok
önemli olan, insanın gücü yettiği ölçüde bütün ger- olması suretiyle karışmasının önüne geçilmiştir. Bu
çekleri ve doğruları hür bir düşünce ortamında el- ilkenin zayıfladığı günümüzde insanlığın birçok so-
de etmesi, aklını ve kavrayışını en üst düzeyde ge- runla karşı karşıya kaldığı açıktır.
liştirmesi, seçim ve kararlarını, uygulama ve eylem- Bu metinde asıl vurgulanmak istenen aşağıda-
lerini buna uygun tarzda gerçekleştirmesidir. İnsa- kilerden hangisidir?
nın bu yöndeki etkinliğini kısıtlayan veya engelle-
yen yaklaşımlar, ilahi kanuna aykırıdır. A) İslam’ın korunmasını istediği bazı ilkeler vardır.
Bu metinden aşağıdaki yargıların hangisi çıka- B) İnsanın sorumluluğu gücü ile sınırlıdır.
rılamaz? C) İnsanlık günümüzde pek çok sorunla uğraşmak-
tadır.
A) İslam dini, doğru bilgiye önem vermiştir.
D) Neslin korunmasında aile kurumunun önemi bü-
B) İnsanın doğru bilgiye ulaşması için çabalaması
yüktür.
gerekmektedir.
C) İslam dini, özgür düşünce ortamının olmasını is-
temektedir.
D) İslam dini, aklı olmayan kişileri sorumlu tutma-
maktadır.
6. Öğretmenin sorduğu sorulara öğrenciler aşağıdaki

doğru cevapları vermiştir:
Eymen: “Küs olan insanları barıştırmak, hasta ve
4. Musa Öğretmen, gelecek hafta derse hazırlık ola- yaşlıları ziyaret etmek, kişinin arkadaşına tebessüm-
rak öğrencilerine ödevler vermektedir. le selam vermesi”
Öğretmen ödev olarak Salih’e zekâtın bireysel fay- Hümeyra: “Farz bir ibadet olması, zengin olma şar-
dalarını, Şeymanur’a ise zekâtın toplumsal fayda- tı aranması, sadece mal ile yapılması”
larını defterine yazmasını istemiştir. Hamza: “Zekât, fitre, infak, kurban”
Buna göre Salih’in defterine aşağıdakilerden han- Buna göre aşağıdakilerden hangisi öğretmenin
gisini yazması beklenmez? sorduğu sorulardan biri değildir?
A) Kişide merhamet ve cömertlik duygularının ge- A) Sosyal yardımlaşma ve dayanışmaya katkı sağ-
lişmesine ve açığa çıkmasına yardımcı olur. layan ibaretlere örnekler verir misiniz?
B) Sosyal adaletsizliğin ortadan kalkmasına katkı B) Zekâtın bireysel faydaları nelerdir?
sağlar. C) Zekâtın sadakadan farklarına örnekler verir misi-
C) Bireyin mal hırsını en aza indirger. niz?
D) Yoksul kimsede zenginlere karşı oluşabilecek kıs- D) Sadaka olan davranışlara bazı örnekler verir mi-
kançlık duygusunu ortadan kaldırır. siniz?
26
9
7. Hz. Yusuf kıssası, Hz. Yusuf’u kıskanan kardeşle- 9. Üç balık güzel ve şirin bir beldedeki küçük bir göl-
ri tarafından kuyuya atılması, kardeşlerinin babala- de tatlı tatlı oynaşıyor, şakalaşıyordu. Birden uzak-
rına ‘Yusuf’u kurt öldürdü’ deyip yalan konuşmala- tan bir balıkçı teknesinin motor sesi duyuldu. Birin-
rı, babasının bu ayrılığa yıllarca katlanmak zorunda ci balık arkadaşlarıyla kısa bir vedalaşmadan son-
kalması ve eşsiz bir sabır göstermesi konularıyla ra hemen gölün derinliklerine dalarak tehlike bölge-
başlar. Ardından Hz. Yusuf’un oradan geçmekte sinden hızla uzaklaştı. İkinci balık ise “Benim kade-
olan bir kafile tarafından ucuz bir fiyata köle olarak rim bir insanın midesine gıda olmaksa eninde so-
alınması, Mısır’da iftiraya uğrayıp hapse girmesi an- nunda olacaktır, beni yaratan belki de beni korur ve
latılır. Hz. Yusuf’un zindanda tebliğ vazifesi yapma- kurtulurum kaderden kaçılır mı hiç?” diyerek kaç-
sı, bir müddet sonra kendisine atılan iftiradan ak- madı. Üçüncü balık da balıkçının motor sesini duy-
lanması, yıllar süren hapis hayatının sonlanıp Mı- du, hiç kıpırdamadı ve istifini bozmadı. Derken bek-
sır’a vezir olması konularına da yer verilir. Surenin lenen oldu ve balıkçının sert ağlarına yakalandılar.
sonlarına gelindiğinde ise kardeşlerinin Hz. Yusuf İkinci balık hatasını anladı, kendini son bir çırpınış-
ile karşılaşması, ondan af dilemeleri, nihayet Hz. la gölün sularına atarak balıkçının ağından kurtul-
Yusuf’un babası ile kavuşması ve kardeşlerini affet- du. Üçüncü balık ise balıkçının ağına takıldı.
mesinden bahsedilerek kıssa bitirilir. Bu hikâyeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Hz. Yusuf lenemez?
kıssasından çıkarılabilecek derslerden biri de-
ğildir? A) Birinci balık doğru bir kader anlayışına sahiptir.
B) Sorumluluklarımızdan kaçarak kadere sığınmak
A) Yaşadığımız zorluk ve sıkıntılara karşı sabretmek bize hata yaptırır.
B) Kin ve nefret duymamak, bağışlayıcı olmak C) Başarı ancak emek harcanarak elde edilebilir.
C) Bir olayda karar verirken adaletli olmak D) İkinci balık yanlış bir kader anlayışına sahiptir.
D) Kıskançlık ve yalandan sakınmak
8. Sadaka vermenin önemi ve fazileti dinimizde birçok

ayet ve hadiste açıkça ortaya konmuştur. Sadaka-
nın en basit tanımı ise; Allah rızasını ve sevgisini ka-
zanmak için ya da verdiği nimetler karşısında şük-
retmek için, herhangi bir karşılık beklemeden ihti-
yaç sahiplerine yapılan yardımlardır. Dinimizde Al-
lah rızası için ihtiyaç sahiplerine yapılan her iyilik sa-
daka olarak kabul edilir. Ayrıca farklı niyetlere göre
10. Mekke’de müşriklerin baskıları nedeniyle İslam’ı teb-
dinimizde sadaka çeşitleri bulunmaktadır.
liğ etme imkânı kalmayınca Hz. Peygamber (sav),
Buna göre; Allah’ın izin vermesiyle Medine’ye hicret kararı al-
I. İş insanı Fatma Hanım, bir okulun yapımını üst- dı. Kendisi başta olmak üzere bütün Müslümanlar
lenmiştir. inançları uğruna her şeylerini geride bırakıp yola
düştüler. Hicret esnasında müşrikler tarafından ta-
II. Serhat, uzun zaman önce almış olduğu borcunu kip edildikleri için Hz. Ebubekir ile Sevr mağarası-
ödemiştir. na sığınan Hz. Peygamber en zor zamanda “... Üzül-
III. Ali, Ramazan ayında bir günlük yeme içme mas- me! Allah bizimle beraberdir...” diyerek yol arkada-
rafı kadar parayı bir ihtiyaç sahibine vermiştir. şı Hz. Ebubekir’i teselli etmiştir.
davranışlarından hangileri metinde yer alan iba- Bu metinde altı çizili yerde vurgulanan kavram
det kapsamında değerlendirilemez? aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız II B) Yalnız III A) Ömür B) Başarı

C) I ve II D) II ve III C) Emek D) Tevekkül
27
10
1. Bir TV kanalında programa katılan İlahiyatçı-Yazar Ebubekir İslam, kendisine ayrılan 50 dakikalık zaman dilimin-
de İslam’ın korunmasına önem verdiği temel değerlerden bahsedecektir. Konuk Ebubekir İslam, kendisine ayrı-
lan 50 dakikalık zamanı bölümlere ayırmış ve bu zamanlarda aşağıdaki konuları anlatmıştır:
20.00 - 20.10 Aklın korunması

20.10 - 20.20 Canın korunması
20.20 – 20.30 Dinin korunması
20.30 – 20.40 Malın korunması
20.40 – 20.50 Neslin korunması
Buna göre programı izleyen seyirciler saat 20.45’te aşağıdaki ifadelerden hangisini duymuş olmalıdır?
A) Yaşama hakkının korunması konusunda hem bireylere ve topluma hem de devlete çeşitli görevler düşmektedir.
B) Örneğin bunun için dinimizde; hırsızlık, rüşvet, kumar, hile, faiz, gasp, tefecilik vb. yollarla elde edilen kazanç
haram sayılmıştır.
C) Dinimiz bunun için insanları evlenmeye, yuva kurmaya ve çocuk sahibi olmaya yönlendirir. Peygamberimiz de
pek çok hadisinde nikâhı teşvik etmiştir.
D) İnsanların sağlıksız ortamlarda çalıştırılması yasal açıdan suç, dinî açıdan da günahtır. Bunun için madencilik,
inşaat, tekstil başta olmak üzere insanlara her alanda sağlıklı ve güvenli çalışma ortamları oluşturulmalıdır.
2. Hz. Yusuf’un Rüyası

Bir rüya gördü Yusuf Mısır hükümdarı gördü bir rüya
Ay ve Güneş’in secdesi Rüyada inek ve başak yanyana
Yusuf’u uyaran Yakup’un çilesi Yusuf yorumladı bir daha
Attılar kardeşleri kuyuya Kıtlık için aldı tedbir
Kanlı gömlek ile soldu gözler Artık Yusuf Mısır’da tektir
Kurtlar değil kardeşler kalleş
Yoldan geçenler buldu Yusuf’u Kardeşleri aman dilediler

Züleyha sana ne oldu? Yusuf merhamet et ne olursun
Karşılık görmeyince attın iftira Allah bağışlarken bana ne olsun
Yusuf’u düşürdün hapis yurduna Babam Yakup’un canı sağ olsun.
(Ali Rıza Cebeci)
Hz. Yusuf ile ilgili bu şiirde;

• İftira neticesinde hapse atıldığına,
• Öksüz olarak büyüdüğüne,
• Kuyuya atıldığına,
• Kardeşlerini affettiğine,
• Hükümdarın rüyasını yorumladığına
ifadelerinden kaç tanesine değinilmiştir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
28
10
3. İslam’da her ne suretle olursa olsun para kazanmak 5. Barış, selamet, esenlik ve güven anlamına gelen İs-
değil, helal ve meşru yollardan kazanmak önemli- lam, insanı hayatı boyunca güvenli bir ortamda ve
dir. Bunun için çalışmak esastır. Alın teri ile elde edi- güvenilir insanlar arasında yaşatmayı amaçlayan
len mal kıymetlidir. İnsan meşru yollardan giderek kuşatıcı bir dünya görüşüne sahiptir. Bu dünya gö-
helal olan her şeye sahip olma hak ve hürriyetine rüşü çerçevesinde insana öncelikle ne kadar de-
sahiptir. İslam’da mal ve mülk edinme, edinilen ma- ğerli bir varlık olduğundan, Yüce Yaratıcının onu ne
lı ve mülkü artırma, bunun üzerinde tasarrufta bu- kadar çok sevdiğinden ve güvenli bir hayat sürebil-
lunma ve mülkiyet hakkına sahip olma esastır. İn- mek için koruması, değerini bilmesi gereken husus-
sanlar meşru yollardan kazanmak ve zekâtını ver- ların varlığından söz edilir. Bu bağlamda ondan, ak-
mek kaydıyla diledikleri kadar servet sahibi olabi- lın, dinin, canın, malın ve ailenin birer emanet oldu-
lirler. İslam tembelliği, işsizliği, dilenciliği, başkala- ğunu fark etmesi istenir. Bunlar İslam’da “Zarûrât-ı
rına muhtaç olmayı uygun görmez. dîniyye” (dinin vazgeçilmez temel değerleri) olarak
Bu metinden aşağıdakilerin hangisine ulaşıla- nitelendirilir.
maz? Aşağıdaki hadis-i şeriflerden hangisi metinde
bahsedilen temel değerlerle ilişkilendirilemez?
A) İslam dini, çalışmayı teşvik eder.
B) İslam dininde israf hoş görülmemiştir. A) “Çalışana ücretini teri kurumadan veriniz.”
C) İslam dininde insanın mal edinme hakkı vardır. B) “Kardeşine gülümsemen senin için bir sadaka-
dır...”
D) İslam’a göre kişinin kendi el emeğiyle kazanç el-
de etmesi gerekir. C) “Müslüman’ın Müslüman’a malı, ırzı (şeref ve na-
musu) ve kanı haramdır…”
D) “Ey gençler! Aranızda gücü yeten evlensin. Çün-
kü evlenmek gözü haramdan korumak ve iffeti
muhafaza etmek için en iyi yoldur…”
4. İslam dini, kâinatın gözde varlığı olan insanı koru-

mayı amaçlamaktadır. Çünkü insanın sağlık ve de- 6. “… Onlara şöyle demişti: Allah’a karşı gelmekten
vamı dinin devamının teminatıdır. İnsanın devamı sakınmaz mısınız? Bakınız ben size gönderilmiş gü-
ise neslin devamında ve yuva kurmadadır. Bu yüz- venilir bir elçiyim. Artık Allah’a karşı gelmekten sa-
den Peygamberimiz evliliği dinin yarısı gibi görerek kının ve bana itaat edin. Bunun için sizden bir kar-
şöyle buyurmuştur: “Kul evlendiğinde dininin yarı- şılık beklemiyorum. Benim ecrimi vermek yalnız
sını tamamlamış olur. Diğer yarısında da Allah’tan âlemlerin Rabb’ine aittir. Ölçüyü tam tutun, eksik
sakınsın.” verenlerden olmayın. Doğru terazi ile tartın. İnsan-
Bu metinde aşağıdakilerden hangisi vurgulan- ların hakkı olan şeyleri kısmayın, bozgunculuk ya-
maktadır? parak yeryüzünde karışıklık çıkarmayın. Sizi ve ön-
ceki nesilleri yaratana saygılı olun.”
A) İslam’da inanç özgürlüğü vardır.
B) Dinin korunması ile neslin korunması arasında
ilişki vardır. Derste bu ayetleri örnek veren öğretmen, aşa-
ğıdaki peygamberlerden hangisinin hayatını an-
C) Tarihin bütün dönemlerinde evlilik müessesesi latmaktadır?
görülmüştür.
D) Din, insanların kendi tercihleri ile kabul etmeleri A) Hz. Musa (a.s.) B) Hz. Şuayb (a.s.)
ve yaşamaları gereken bir müessesedir. C) Hz. Yusuf (a.s.) D) Hz. Nuh (a.s.)
29
10
7. “Kim bir Müslüman’ın dünya sıkıntılarından bir sı- 9. Müslüman olarak şüphesiz kader ve kazaya inanı-
kıntısını giderirse, Allah da onun kıyamet gününde- rız ama hayatımızda her şey rutin olarak devam et-
ki sıkıntılarından birini giderir. Kim darda kalan bir tiği için bazen yaşadığımız olayların nasıl ince he-
kimsenin işini kolaylaştırırsa, Allah da dünya ve ahi- saplamalar neticesinde gerçekleştiğini fark edeme-
rette onun işlerini kolaylaştırır. Kim bir Müslüman’ın yiz. Yaşadığımız olaylarda Allah’ın külli ilminin, ira-
ayıbını örterse, Allah da dünya ve ahirette onun ayıp- desinin, kudretinin ve benzeri üstün özelliklerinin et-
larını örter. Kul, kardeşinin yardımında olduğu süre- kisini biliriz ama hayat uğraşları bazen bize bu de-
ce, Allah da onun yardımcısı olur.” ğerleri sıradanlaştırır, önemini unutturur. Bizlere dü-
(Hadis-i şerif) şen görev sorumluluklarımızı en iyi şekilde yerine
getirmek, elimizde olmayan durumlarda da kadere
Bu bilgilerden hareketle; teslim olmaktır. Bu inanç, insanın olumlu ve olum-
I. Yardımlaşma ve paylaşma toplumda sevgi ve suz tüm olaylara doğru şekilde yaklaşmasını sağ-
saygı bağı oluşmasına katkı sağlar. lamaktadır.
II. Yardımseverlere Allah da yardım edecektir. Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
maz?
III. Yardımseverler yardım ederken kişilerin onurunu
kıracak davranışlardan sakınmalıdır. A) İnsan geçmişinden ders çıkararak geleceğe yö-
ifadelerin hangilerine ulaşılabilir? nelmelidir.
B) Kader, görevini yaptıktan sonra Allah’a teslim ol-
A) Yalnız I B) Yalnız II
maktır.
C) I ve II D) I, II ve III
C) Bütün olan bitenlerin ardında ilahi bir gücün ol-
duğunu unutulmamalıdır.
D) Kader inancı yaşadığımız olaylara ve durumlara
doğru bir bakış açısı kazandırır.
8. Yardım ederken dikkat etmemiz gereken bazı hu-

suslar vardır. Nitekim Peygamberimiz, “Üç şey iyi-
lik hazinelerindendir. Biri de verdiği sadakayı gizle-
mektir.” buyurmuştur. Kuran`da da sadakalar gizli 10. Her şey gibi havanın da hareketi vardır. Güneş ışık-
verilmeğe teşvik edilmiştir. “Eğer sadakaları gizler larıyla ısınan hava hafifler ve yükselir. Soğuk hava
ve gizlice fakirlere verirseniz; işte bu sizin için da- hemen onun yerine geçer. İşte buna rüzgar denir.
ha hayırlıdır.” buyrulmaktadır. Sadakayı gizli verme- Allah’ın yarattığı her şey gibi rüzgarın da birçok gö-
nin en mühim faydası, sadakayı verenin riyadan revi vardır. Rüzgar; bulutların yerlerini değiştirir. Ha-
(gösterişten) kurtulmasıdır. Ayrıca, sadaka alanın da vayı temizler. Serinlik oluşturur. Havadaki su buha-
şeref ve haysiyeti rencide olmaktan korunmuş ola- rını taşır. Kayaları aşındırarak yeryüzünde çeşit çe-
caktır. şit şekiller oluşturur. Yelkenliler ve yel değirmenleri
Aşağıdakilerden hangisi metinde vurgulanan dü- rüzgar gücüyle çalışır. Ayrıca rüzgardan elektrik ener-
şünceye uygun bir örnek değildir? jisi de üretilebiliyor.
Metindeki bilgiler evrendeki;
A) Derya Hanım, sadaka kumbarasına bağışta bu-
lunmuştur. I. Toplumsal,
B) Ali Bey, bakkala giderek tanımadığı insanların bor- II. Biyolojik,
cunu ödemiştir. III. Fiziksel
C) Cenk Bey, bir çalışanına arkadaşlarının yanında yasalardan hangilerine örnek oluşturur?
zekâtını vermiştir.
D) Burcu Hanım, her ekmek aldığında askıda ekmek A) Yalnız II B) Yalnız III
uygulamasına bağış yapmıştır. C) I ve II D) II ve III
30
11
1. 8. sınıf öğrencileri Talha, Ömer ve Ertuğrul’a öğretmen, ‘zekât ve sadaka’ konusunda sorular sormuştur. Öğren-
cilerin sorulan sorulara verdikleri doğru cevaplar aşağıdaki gibidir:
Talha: “Bir Müslüman’ın Allah rızası için yaptığı maddi ve manevi yardımlardır.”
Ömer: “Eve, ev eşyasına, arabaya, mesleği yaparken kullanılan alet makine ve tezgâhlara, zekât düşmez.”
Ertuğrul: “Anneye, babaya, büyükanneye, büyükbabaya, çocuklarına, torunlara, eşe, zenginlere, Müslü-
man olmayanlara.”
Buna göre öğrenciler aşağıdaki sorulardan hangisine cevap vermemiştir?
A) Kimler zekât verir? B) Kimlere zekât verilmez?

C) Sadaka ne demektir? D) Hangi mallardan zekât verilmez?
2. Aşağıdaki kutucuklarda verilen örneklerden, Hz. Yusuf ile ilgili olanlar yeşile, onun hayatıyla ilgili olmayanlar ise
maviye boyanacaktır.
Kızıldeniz’in ortadan ikiye Babası ile Kâbe’yi inşa Kralın putlarını kırınca hapse
ayrılmasına şahit olmuştur. etmiştir. atılmıştır.
Yıllar sonra babası Yakup’a Mısır hazinesinin başına Mekke’den Medine’ye hicret
kavuşmuştur. getirilmiştir. etmiştir.
Kardeşleri tarafından bir Ona inanmayanlar tufanda

Hz. Harun kardeşidir.
kuyuya atılmıştır. boğulmuştur.
Buna göre kaç kutucuk yeşile boyanmalıdır?
A) 3 B) 5 C) 6 D) 7
31
11
3. Bir Müslüman tüccar Endonezya’ya gitti, oraya yer- 5. İslam dini insan hayatına büyük önem vermiştir. İs-
leşti. Kumaşları kaliteliydi. Tam da halkın aradığı lam’da bir kişinin yaşamasına vesile olmak bütün
cinstendi. Kendisi de kanaat sahibi bir insandı. Ka- insanlığı yaşatmak, bir kişinin ölümüne sebep ol-
zancı az olsun, temiz olsun düşüncesindeydi. Bir mak bütün insanlığı öldürmek gibi kabul edilmiştir.
gün geç geldi iş yerine. Yanında çalışan kişi beş ak- Trafik kurallarının da aynı şekilde ilk etapta cana ge-
çelik kumaşı on akçeye satmıştı. “Beş akçelik ku- lecek zararları engellemeyi hedeflediği açıktır. Yine
maşı on akçeye nasıl satarsın?” diye hayret etti. İslam dini aklın korunmasını ister, insanın hür ve
Elemanı o adamı bulması için gönderdi. Eleman git- sağlıklı bir ortamda karar verebilmesinin önündeki
ti, müşteriyi buldu, getirdi. Dükkân sahibi müşteri- engelleri kaldırır. Düşünce hürriyetini garanti altına
yi karşısında görür görmez, helâllik istedi ve fazla alır. Bunun için aklı ortadan kaldıracak uyuşturucu-
parayı müşteriye uzattı. Müşteri şaşırmıştı. Böyle yu yasaklar. Trafik kuralları da aynı şekilde sürücü
bir durumla ilk defa karşılaşıyordu. Olay kısa süre- rolünü icra ederken içkiyi yasaklar. Burada da aynı
de dilden dile dolaştı. Çok geçmeden kralın kulağı- şekilde din ile trafik kurallarında amaç birliğinden
na kadar vardı. Sonunda kral kumaş tüccarını sa- bahsedilebilir.
raya çağırdı. Kral sordu, “Sizin yaptığınız bu davra- Bu bilgilerden hareketle;
nışı daha önce biz ne duyduk, ne de gördük. Bunun
aslı nedir?” Tüccar, “Ben, bir Müslüman’ım, İslâm di- I. İslam dini, insan hayatına önem vermiştir.
ni böyle emreder. Müşterinin bana hakkı geçmişti. Do- II. Dini kurallar insanı korumayı amaçlamaktadır.
layısıyla kazancıma haram girmişti. Ben sadece bir
III. İslam’ın temel hakları ile toplumsal kurallar ör-
yanlışı düzelttim.” dedi. Kral, “İslâm nedir, Müslüman-
tüşmektedir.
lık nedir?” gibi peş peşe sorular sordu. Tüccar soru-
larını cevapladı. Kral ilk defa duyuyordu böyle bir di- ifadelerinden hangileri söylenebilir?
nin varlığını. Fazla zaman geçirmeden İslâm’ı kabul
A) I ve II B) I ve III
etti. Daha sonra kısa süre içinde tüm halk da Müslü-
man oldu. C) II ve III D) I, II ve III

maz?
A) Müslüman tüccar, İslam’ı temsilde güzel bir ör-

nek olmuştur.
B) İslam dini rüşvet almayı da ve vermeyi de yasak-
lamıştır.
C) İslam dinine uygun yaşamamız çevremizi etkile-
6. Hadislerden Öğütler
mektedir. • “Bir hurmanın yarısı ile de olsa cehennem-
D) İslam dini kişilerin haklarına saygı duymayı em- den korunun! Onu da bulamazsan taltif ve
retmiştir. güzel söz ile…”
• “İyiliğe, geçimini üstlendiklerinden başla.”
• “Veren el, alan elden üstündür.”
4. Zekât, belli bir miktarın üzerinde mala sahip olan
zenginlerin, mallarından %2,5 oranında fakirlere, • “Kim, helâl kazancından bir hurma kadar sa-
yoksullara, zekât toplayan memurlara, gönülleri İs- daka verirse, Allah o sadakayı kabul eder.
lâm’a ısındırılacak olanlara, hürriyetlerini satın al- Sonra onu dağ gibi oluncaya kadar, herhan-
maya çalışan kölelere, borçlulara, Allah yolunda gi birinizin tayını büyüttüğü gibi, sahibi adına
cihâd edenlere, yolda kalanlara vermesidir. Hayvan- ihtimamla onu büyütür.”
lar ve toprak mahsulleri de zekâta tabidir. Bu hadis-i şeriflerden aşağıdaki mesajların han-
Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisine de- gisine ulaşılamaz?
ğinilmemiştir?
A) Yardımın küçüğü büyüğü olmaz.
A) Zekât kimlere verilir? B) Yaptığımız yardımları gizlice yapmalıyız.
B) Kimler zekât vermelidir? C) Yaptığımız yardımlar bize kat kat dönecektir.
C) Zekât ve sadakanın farkları nelerdir? D) Yardım alan değil, yardım eden olmaya çalışma-
D) Zekâtı verilmesi gereken bazı mallar nelerdir? lıyız.
32
11
7. Fatma, Betül, Kübra ve Büşra teneffüste kendi ara- 9. • Buğdayı toprağa ekmek onu nasıl bereketlendi-
larında konuşmaktadır: rir ise malı da Allah yolunda harcamak onu öy-
Fatma: “İnsanda her zaman yüce ve güçlü bir var- lece bereketlendirir.
lığa güvenme, ona sığınma ve ondan yardım iste- • Yüce Allah, kulundan işini en güzel şekilde yap-
me eğilimi vardır.” masını ister. İşimiz gibi iş aletlerimizin de doğru
Betül: “Din, ilahî kurallar bütünüdür. İnsanları akıl olması gerekir. Eğri teraziyle doğru tartı olmaz.
ve iradeleri ile dünyada iyiliğe, ahirette ise mutlulu- • Mü’min, Allah’ın huzuruna çıkacağını ve O’na he-
ğa götürmeyi amaçlayan bir yoldur.” sap vereceğini düşünerek hareket eder. Günah-
Kübra: “İslam dini, insandan dünya işlerinden uzak larından dolayı O’nun huzurunda mahcup olmak
durup sürekli ibadet edilmesini emreder.” istemez.
Büşra: “İslam dini, insana zorlu hayat yolculuğun- Bu verilen ifadeler aşağıdaki ayetlerle anlam yö-
da rehberlik yapar.” nünden eşleştirildiğinde hangi ayet açıkta kalır?
Bu kişilerin ifadeleri için; A) “Boş kaldın mı hemen (başka bir) işe koyul ve yal-
nız Rabbine yönel.”
I. Fatma ve Büşra’nın ifadeleri doğrudur.
(İnşirah suresi, 7-8. ayetler)
II. Betül’ün ifadesi yanlıştır.
B) “Ölçtüğünüz zaman tastamam ölçün ve doğru
III. Sadece Kübra’nın ifadesi yanlıştır.
terazi ile tartın. Bu hem daha iyidir hem de so-
IV. Tüm kişilerin ifadesi doğrudur. nuç bakımından daha güzeldir.”
yapılan değerlendirmelerden hangileri doğru- (İsra suresi, 35. ayet)
dur? C) “Kim bir gün Rabbinin huzuruna çıkıp hesap ve-
receği korkusuyla yaşamış ve nefsini kötü arzu-
lara uymaktan dizginlemişse onun varacağı yer
C) I, II ve III D) II, III ve IV elbette cennettir.”
(Naziat suresi, 40-41. ayetler)
D) “Allah yolunda mallarını harcayanların örneği, ye-
di başak bitiren bir dane gibidir ki her başakta
yüz dane vardır. Allah dilediğine kat kat fazlasını
verir. Allah’ın lütfu geniştir, O her şeyi bilir.”
(Bakara suresi, 261. ayet)
8. Yüce Allah insanı doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden,

adaleti zulümden, imanı küfürden, güzeli çirkinden
ayıracak bir basiretle donattı. İrade verdiklerine, va-
10. Resul buyurdu, insan ölür,
hiyleri ve peygamberleri ile rehberlik etti. İrade ver- Hayır hasenat, hepten durur,
diği insanın iradesine, önce O değer verdi. Bu yüz-
Yalnız üç şeyden sevap gelir,
den insanı yaptıklarına mecbur değil, yaptıklarından
Sevabı bitmez üç kişinin.
sorumlu tuttu. Bunun için hesap gününü takdir et-
ti ve hesap soracağını bildirdi. İyiliklerine ödül, kö-
tülüklerine ceza takdir etti. Böyle yapmakla insana, Çocuğu büyüt ilim fenle,
hayata, ölüme, dünyaya ve ahirete anlam ve değer Bir eser bırak git öteye,
kattı.
İnsanlar okur fayda bize,
Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisi çı- Sevabı bitmez üç kişinin.
karılamaz?
(Hidayet Doğan)
A) Allah, ahirette hiçbir yapılanı karşılıksız bırakma-
yacaktır. Şairin bu dörtlüklerde vurgulamış olduğu ibadet
B) Allah insanın iradesini de ilmini de sınırlamıştır. aşağıdakilerden hangisidir?
C) Allah insana iyiliği de kötülüğü de göstermiştir. A) Fitre B) Hac

D) Allah insanın yaşamına anlam katmıştır. C) Zekât D) Sadaka-i cariye
33
DENEME KAPSAMI 1, 2, 3 ve 4. ÜNİTE
12
1.
Peygamberimiz sadece kendisi gibi inananlara
Mekkeliler, Hz. Muhammed'e güvendikleri için
değil, inanmayanlara da merhametle yaklaşmış-
kıymetli eşyalarını ona emanet ederlerdi. O, Mek-
tır. Kendisine kötü davranan insanlara doğru yolu
ke'den Medine'ye hicret edeceği gün, kendisine
bulmaları için dua etmiştir. Savaşta dahi kadınlara,
bırakılan emanetleri sahiplerine teslim etmek üzere
çocuklara, sivil halka, mabetlere ve din adamlarına
Hz. Ali'yi görevlendirmiştir.
dokunulmamasını istemiştir.
İstişare, Peygamberimizin de bireysel ve toplumsal

Peygamberimiz, yoksul ve kimsesizlerle daha ya-
hayatında sürekli başvurduğu önemli bir ilkedir. O
kından ilgilenirdi. Yaşlıları, hastaları, kimsesizleri
herkesi ilgilendiren önemli konularda arkadaşlarına
sık sık ziyaret etmiş, onlara güler yüzle hâl ve hatır
danışmış ve Müslümanlarla istişare sonucunda ve-
sormuş, onların sorunlarıyla yakından ilgilenmiştir.
rilen kararlara uygun hareket etmiştir.
Hangi renk kutucukta anlatılanlar, Peygamberimize ‘Muhammedü’l-emin’ denilmesiyle ilişkilendirilebilir?
A) Yeşil B) Turuncu C) Pembe D) Mavi

2.
İstanbul Üsküdar’da, İmrahor Camii’nin avlusunda bir metre yük-
sekliğinde ve otuz santim kadar çapında ortası çukur, pembe bir
sütun bulunmaktadır. Bu sütun, artık İstanbul’da sayıları epeyce
azalan sadaka taşlarından biridir. Taşın Kanuni Sultan Süleyman
devrinden kaldığı sanılmaktadır. O dönemde taşın yanından ge-
çen varlıklı insanlar, semtin fakir insanları için belli miktarda pa-
rayı taşın üzerindeki çukura bırakırlarmış. Semtin fakirleri de bir
öğün açlıklarını giderecek kadar para alırlarmış. Gerisini diğer ih-
tiyacı olan kimselere bırakırlarmış. Böylece bu taşlar, zenginlerle
fakirler arasında köprü vazifesi görmüştür.
Buna göre sadaka taşının aşağıdaki işlevlerden hangisini yerine getirdiği söylenemez?
A) Toplumsal dayanışmaya katkı sağlamak

B) Fakirin onurunu korumak
C) İhtiyaç sahibi komşuya yardım etmek
D) Zenginin yardım esnasında gururlanmasını engellemek
34
12
3. Sağlık, Yüce Allah’ın insana bahşettiği nimetlerin 5. İslam dini insanların yardımlaşma ve dayanışma
başında gelir. Sağlığın değerini ancak hasta oldu- içinde kardeşçe yaşamalarını ister. Bu yüzden Hz.
ğumuzda anlarız. Küçük bir rahatsızlık bile insanın Muhammed, Müslümanları bir bedenin organlarına
ağız tadını kaçırır, halsiz ve yorgun düşürür. Hasta- benzetmiştir. Bu organlar arasındaki uyum bedenin
lık, insanın sağlığının bozulmasıdır. Hastalıklar sağ- sağlıklı çalışmasını sağlar. Toplumun birlik ve bera-
lıksız yiyecekler, uykusuzluk, kirli hava gibi sebep- berliği için de bireyler arasındaki ilişkilerin güçlü ve
lerden kaynaklanır. Bunlara dikkat ederek yaşamak uyumlu olması gerekir…………………………
sağlığımız açısından önemlidir. Dinimizde helal ve
Bu metnin sonuna düşüncenin akışına uygun
temiz olanı tercih etmek, haramdan uzak durmak,
olarak aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
beden ve ruh sağlığımız açısından önemlidir.
Bu metinde aşağıdaki bilgilerden hangisine de- A) Bunun için dayanışma ve yardımlaşma için illa ki
ğinilmemiştir? çok zengin olmak gerekmez.
B) Her toplumda zengin insanlar olduğu gibi yoksul
A) Hastalığın tanımına insanlar da vardır.
B) Her hastalığın bir şifası olduğuna C) Bundan dolayı İslam dini, insanlar arasında yar-
C) Helal gıdanın sağlık açısından önemine dımlaşma ve dayanışmayı öğütler.
D) Sağlığın büyük bir nimet olduğuna D) Örneğin, iş bulamadığından veya sağlığı elveriş-
li olmadığından çalışamayan insanlar olabilir.
6. Yaşama hakkı, İslam dinine göre en temel haktır.

Çünkü bireyin varlığını sürdürmesi, iş ve faaliyetle-
rini devam ettirebilmesi buna bağlıdır. Peygamber
Efendimiz, “Müslümanın Müslümana malı, ırzı (şe-
ref ve namusu) ve kanı haramdır (dokunulmazdır)…”
buyurarak canın, malın ve ırzın dokunulmaz oldu-
ğunu bildirmiştir. İslam, sadece Müslümanların de-
ğil, tüm insanların yaşam hakkının korunmasını is-
ter. Can güvenliğini din, dil, ırk ayrımı olmaksızın
4. Öğretmen: “İnsan kendisine verilen akıl ve iradesiy- bütün insanlar için geçerli sayar.
le başarıya gidecek yolları öğrenir ve tercihlerde bu-
lunur. Tercihleri sonucunda ya istediğini elde eder Bu metin aşağıdaki hadislerden hangisiyle iliş-
ya da istediğini elde edemez. Bir tercih söz konu- kilidir?
su olduğu için istediğini elde etme veya edememe
A) “Ey gençler! Aranızda gücü yeten evlensin. Çün-
sorumluluğu insanın kendisine aittir. Örneğin, bir
kü evlenmek gözü haramdan korumak ve iffeti
sporcunun hedeflerine ulaşması için beslenmesine,
muhafaza etmek için en iyi yoldur…”
antrenmanlarına, uyku düzenine dikkat etmesi ge-
rekir. Bu sebeplere riayet ettiğinde genel olarak he- B) “İnsanda bir organ vardır. Eğer o sağlıklı ise bü-
deflerine ulaşacaktır.” tün vücut sağlıklı olur; eğer o bozulursa bütün
vücut bozulur. Dikkat edin! O, kalptir.”
Buna göre öğretmen aşağıdaki hangi konuyla il-
C) “Güzel ahlâka sahip kişi, kendisiyle hoş geçini-
gili ders anlatmaktadır?
len ve başkalarıyla hoş geçinen insandır.”
A) Tevekkül B) Emek ve rızık D) “Bir yerde bulaşıcı hastalık ortaya çıktığını duy-
C) Sağlık ve hastalık D) Başarı ve başarısızlık duğunuz zaman oraya girmeyiniz.”
35
12
7. I. Mısırda köle olarak satılması 9. I. “Ey iman edenler! İçki, kumar, putlar ve fal okla-
II. Kardeşleri tarafından kuyuya atılması rı şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan ka-
çının ki saadete eresiniz.”
III. Mısır hükümdarının rüyasını yorumlaması (Maide suresi, 90. ayet)
IV. Rüyasında on bir yıldız, Güneş ve Ay’ı görmesi II. “Güneş kendisi için belirlenen yerde (yörünge-
V. Kendisini kuyuya atan kardeşleriyle karşılaştığın- de) akar (döner). İşte bu Aziz ve Âlim Allah’ın tak-
da onları affetmesi diridir.’’
(Yasin suresi, 38. ayet)
Hz. Yusuf’un hayatı dikkate alındığında yukarı-
daki olayların oluş sırası aşağıdakilerden hangi- III. “Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan tica-
sinde doğru olarak verilmiştir? ret dışında mallarınızı haksızlıkla yemeyin…”
(Nisa suresi, 29. ayet)
A) IV- I- II- III-V B) IV- III- II- I-V
IV. “ … Kim bir kimseyi öldürürse bütün insanları öl-
C) III- I- II-V- IV D) IV- II- I- III-V dürmüş gibi olur. Kim de bir can kurtarırsa bü-
tün insanların hayatını kurtarmış gibi olur…”
(Maide suresi, 32. ayet)
Bu ayetlerden hangisi, İslam’ın korunmasına
önem verdiği temel haklardan herhangi biriyle
ilişkili değildir?
A) I B) II C) III D) IV
8. Öğretmen, Adem’den ‘aklın korunması’ konusuyla

ilgili bir kompozisyon yazmasını istemiştir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin
Adem’in kompozisyonu içinde geçmesi bekle-
nir?
A) Dinimiz, çocukların millî ve manevi değerlere bağ- 10. Ana, baba, nine ve dede, oğul, oğlun çocukları, kız,
lı, güzel ahlaklı bireyler olarak yetiştirilmesini is- kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara, eşi-
temiştir. ne, Müslüman olmayanlara, zengine yani aslî ihti-
B) İstediği dine inanmak ve inandığı dinin gerekleri yaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişi-
olan ibadetleri yerine getirmek her insanın hak- ye, babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.
kıdır. Bu cümle aşağıdaki sorulardan hangisinin ce-
C) Bunun doğru kullanılmasına engel olan, ona za- vabıdır?
rar veren kötülükleri yasaklar. Örneğin içki ve
A) Nelerden zekât verilir?
uyuşturucudan uzak durulmasını ister.
B) Zekât kimlere verilmez?
D) Onun için İslam; rüşvet, kumar, hile, faiz, gasp,
tefecilik vb. yollarla elde edilen kazancı haram C) Zekât verecek kişideki özellikler nelerdir?
sayar. D) Zekât kimlere verilir?
36
13
1.
DÜŞÜNÜYOR
MUSUN? İnsan akıllı bir varlık Bu
olduğu için bu dünyayı dünyaya
anlamaya ve nereden
yorumlamaya çalışır. geldim?
Bu dünyadan
Bu dünyaya neden nereye
geldim? gideceğim?
Bu görselden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) İnsan yaşamın gayesiyle ilgili bazı hayati sorulara cevap arar.

B) İnsanlar hayatta farklı amaçlar edinirler.
C) İnsan sorgulayan bir varlıktır.

D) İnsan sadece görünen dünyayı değil, duyular ötesi âlemi de merak eder.
2. Bir gün babalarından izin alıp Hz. Yusuf’u (a.s.) kırlara gezmeye götürdüler ve onu bir kuyuya attılar. Akşam eve
dönünce de daha önceden kararlaştırdıkları gibi hep beraber babalarının karşısına çıktılar. “Ey babamız! Biz ya-
rışa girmiştik. Yusuf’u da eşyamızın yanında bırakmıştık. (Bir de ne görelim!) onu kurt yemiş. Her ne kadar doğru
söylesek de sen bize inanmazsın” dediler. Bir hayvan kesip kanına bulaştırdıkları Hz. Yusuf’un gömleğini de Hz.
Yakup’a (a.s.) gösterdiler. Hz. Yakup onlara inanmadı ama “... Artık (bana düşen) hakkıyla sabretmektir...” deyip
çaresizliğini dile getirdi.
Bu parçada anlatılanlarla aşağıdaki Yunus Emre’nin mısralarından hangisi ilişkilendirilemez?
A) B)
Yusuf’u götürüp bilmem nettiler Derviş Yunus bunu böyle söyledi
Yusuf’un gömleğini al kan ettiler İnip aşkın deryasını boyladı
Kurtlar yemiş diye bühtan ettiler Kul iken Mısır’a sultan eyledi
C) D)
Ben bir Yakup idim kendi hâlimde Bir derdi bulsam da derdime yansam
Mevla ismi vardır benim dilimde Yandım hasretine bağrım dağlasam
Yitirdim Yusuf’u Kenan ilinde Yusuf’um cemalin bir dahi görsem
37
13
3. Kutup ayıları diğer ayılardan farklı olarak kış uyku- 5. Samsun’da çay ocağı işleten, 2 çocuk babası Ali
suna düşkün değildir. Yalnızca dişi olanları, özellik- Uslu, kendi imkanları ile fidan dikimi seferberliği
le de hamile olanları uzun dönemler boyunca kış başlattı. 15 yıldır atık pet şişeleri toplayan, içine de
uykusuna yatarlar. Yeni doğan yavrular için ihtiyaç toprak doldurarak, tohum eken Uslu, her gün sula-
duyacakları besinler de hazırdır. Çünkü Yüce Al- dığı çam fidanlarına gözü gibi bakıyor. Doğa ve ye-
lah’ın "Rezzak" sıfatı vardır. Kutup ayısının sütü çok şil tutkunu Uslu, her yıl yetiştirdiği yaklaşık 2 bin
yüksek oranda yağ içerir. Bu yağlı süt yavruların en 500 fidanı ücretsiz olarak okullara, kamu kurum ve
çok ihtiyacı olan besindir. Böylece yavrular çok ça- kuruluşları ile çevresine dağıtıyor. Uslu, 15 yılda 40
buk büyüyüp, baharda inlerinden çıkmaya hazır ha- bine yakın fidanı toprakla buluşturdu. Uslu, “Ağaç-
le gelirler. ları çok seviyorum. Ağaçların bir dalına bile kıya-
Bu metinde anlatılanlar, mam. Çevre ile ilgili herkes görevini yapmalı. Or-
man yokluğu çok önemli faktör. Bu nedenle her di-
I. Cüzi irade kilen fidan çok kıymetli. Ben de üzerime düşeni yap-
II. Rızık maya çalışıyorum” dedi.
III. Biyolojik yasalar Bu metin aşağıdaki kavramlardan hangisiyle iliş-
kilendirilemez?
IV. Tevekkül
hangileriyle ilgilidir? A) Zekât B) Emek
C) Merhamet D) Sadaka-i Cariye
C) II ve III D) I, II ve IV
4. Hakan: “Su döngüsü, yer çekimi kanunu, suyun

kaldırma kuvveti” 6. Müslüman, yakın çevresinden başlamak üzere tüm
yeryüzünden sorumludur. İnsanı ve insanın içinde
Ayşegül: “Emek, rızık, başarı, sağlık, ömür, tevek- yaşadığı dünyayı koruyabilmek ancak yardımlaş-
kül” mayla mümkündür. Hz. Ömer döneminde bir hırsız-
Sedat: “Bunlara; cehalet, dini bilginin yeterince öğ- lık olayı yaşanmıştı. Hz. Ömer hırsızlık yapan kişiyi
renilmemesi, insanın sorumluluktan kaçmak iste- sorguladığında hırsızlık yapma sebebinin açlık ol-
mesi gibi sebepler söylenebilir.” duğunu öğrenir. Bunun üzerine bu durumdan ken-
Bu öğrenciler aşağıdaki sorulardan hangisine dini ve tüm toplumu sorumlu tuttuğu için o kişiye
cevap vermemiştir? ceza vermemiştir.
A) Kaderle ilgili bazı kavramlar nelerdir? kilerden hangisidir?
B) İnsanın seçimine dayalı eylemlerine örnekler ve-
rebilir misiniz? A) İnsan yaşadığı topluma karşı sorumludur.
C) Fiziksel yasalara bazı örnekler verebilir misiniz? B) Hırsızlara ceza verilmediği durumlar olmuştur.
D) Toplumumuzda kaderin yanlış anlaşılma sebep- C) Yardımlaşmanın toplumsal birçok faydası vardır.
leri nelerdir? D) İslam’ın yardımlaşma ibadetleri bulunmaktadır.
38
13
7. Zekât, dinîmizin esaslarından olduğu için İslam’ı ka- 9. “Doğruluktan ayrılmayın. Çünkü doğruluk iyiliğe, iyi-
bul edenlerin yerine getirmesi gereken ilk yüküm- lik de cennete götürür. Kişi devamlı doğru söyler ve
lülüklerdendir. Peygamberimiz (s.a.v.) İslâm’ı anlat- doğruluktan ayrılmazsa Allah katında ‘doğru/sıddîk’
mak için gönderdiği davetçilere şöyle söylemiştir: olarak tescillenir. Yalandan sakının! Çünkü yalan kö-
“Onları önce Allah’tan başka ilah olmadığını ve be- tülüğe, kötülük de cehenneme götürür. Kişi devam-
nim O’nun elçisi olduğumu kabule davet et. Bu ko- lı yalan söyler, yalan peşinde koşarsa Allah katında
nuda itaat ederlerse, onlara günde beş vakit nama- ‘yalancı/kezzâb’ yazılır.”
zın farz olduğunu haber ver. Buna da itaat ederler- (Hadis-i Şerif)
se Allah’ın kendilerine zekâtı farz kıldığını ve zekâtın
zenginlerinden alınıp fakirlerine dağıtılacağını haber Bu hadis-i şerifte yer alan ilkelere,
ver. Bunu da kabul ederlerse kendilerinden zekât I. Peygamberimizin önemli kararlar alırken başka-
al.” larının da fikrine başvurması
Bu metinde zekâtla ilgili vurgulanan aşağıdaki- II. Peygamberimizin emanetlere sahip çıkmada has-
lerden hangisidir? sas olması
A) Hangi mallardan ne oranda verileceği III. Peygamberimize “El-emin” denilmesi
B) Nasıl verilmesi gerektiği hangileri örnek oluşturur?

C) Kimlere verilmesi gerektiği A) Yalnız I B) I ve II
D) İmandan sonra en önemli ibadetlerden biri oldu- C) II ve III D) I, II ve III
ğu
10. Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), çok

sevdiği amcası Hz. Hamza’yı Uhud Savaşı’nda şe-
hit eden “Vahşi” adlı kişiyi bağışlamıştır. Taif’e İs-
lam daveti için gittiğinde buranın halkı kendisine
çok kötü davranmıştı. Peygamberimiz kendisine ha-
karet eden, kendisine taş atıp yaralayan Taiflilere
beddua etmemiştir. Onları doğru yola iletmesi için
8. Gezegenimizde her yıl toplam 931 milyon ton gıda Yüce Allah’a dua etmiştir.
israf ediliyor. Peki, israfı önlemek için ne yapmalı-
yız? Peygamberimizin bu parçada öne çıkan tutu-
muyla aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilidir?
• Alışveriş listesi yapın.
• Markete gittiğinizde bu listeye sadık kalın. A) “O peygamberler ki Allah’ın gönderdiği emirleri
duyururlar, Allah’tan korkarlar ve ondan başka
• İhtiyacınız kadar alın. hiç kimseden korkmazlar...”
• Her şeyi hemen çöpe atmayın. Nasıl değerlen- (Ahzâb suresi, 39. ayet)
direbileceğinizi düşünün.
B) “... Emrolunduğun gibi dosdoğru ol...”
• Küçük porsiyonlarla servis yapın.
(Hud suresi, 112. ayet)
• Çöplerinizi ve geri dönüştürebilir atıklarınızı bir-
C) “...Eğer hüküm verirsen aralarında adaletle hük-
birinden ayırın.
met. Allah adil olanları sever.”
Bu metin dinimizin korunmasına önem verdiği (Maide suresi, 42. ayet)
temel değerlerden hangisiyle ilişkilendirilebilir?
D) “(Resulüm!) Sen af yolunu tut, iyiliği emret ve ca-
A) Dinin korunması B) Malın korunması hillerden yüz çevir.”
C) Neslin korunması D) Canın korunması (A’raf suresi, 199. ayet)
39
14
1.
İslâm tarihinde vakıf kültürünün “iyilik” olarak nite-
lendirilebilecek her şeye temas ettiği görülür. Aç-
ları doyurmak ve hastaları iyileştirmek için imaret-
ler ya da şifahaneler tahsis etmek, ilmî faaliyetlerin
yürütüleceği medreselerin kesintisiz bir biçimde iş-
lemesini garanti altına almak için müderrislere ma-
aş vermek vakıfların hedefleridir. Vakıfların hedef
aldığı kitle birbirinden farklıdır fakat özü itibariyle
“düşkünlere” yardımı esas alırlar. Mesela ekono-
mik sıkıntılar sebebiyle hac ibadetini yerine getire-
meyenleri Hicaz’a gönderen ve maddî geliri olma-
yan gençleri evlendiren vakıflara sık rastlanır. Fa-
kir kızların çeyizini düzmek, şehre gelen misafirleri en güzel biçimde ağırlamak, bazı camilerde iftar vakti şer-
bet dağıtmak, soğuk kış aylarında vahşi hayvanların ve kuşların açlıktan ölmemesi için onlara yiyecek ver-
mek gibi maksatlarla da vakıflar kurulmuştur.
Buna göre Müslümanları vakıf kurmaya aşağıdaki ayet ve hadislerden hangisinin doğrudan teşvik ettiği
söylenemez?
A) “Kim iyi bir işe aracılık ederse onun da o işten bir nasibi olur. Kim kötü bir işe aracılık ederse onun da ondan bir
payı olur…” (Nisa suresi, 85. ayet)
B) “Ölüyü (kabre kadar) üç şey takip eder: Çoluk-çocuğu, malı ve ameli. Bunlardan ikisi döner, biri kalır. Çoluk-ço-
cuğu ve malı döner, ameli (kendisiyle) kalır.” (Hadis-i şerif)

C) “İnsanda bir organ vardır. Eğer o sağlıklı ise bütün vücut sağlıklı olur; eğer o bozulursa bütün vücut bozulur. Dik-
kat edin! O, kalptir.” (Hadis-i şerif)
D) “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça gerçek iyiliğe erişemezsiniz. Küçük büyük her ne verirseniz,
Allah onu kesinlikle bilir.” (Al-i İmrân suresi, 92. ayet)
2.
Dişi Ahtapot yumurtalarını bırakmak için bir oyuk
bularak oraya yerleşir. 20 ila 100 bin arasında yu-
murta yapar. Yumurtlama işlemi bittikten sonra an-
ne ahtapot, ortalama yaklaşık 6 ay boyunca yavru-
ları için kuluçkaya yatar. Yumurtalarını yuvanın ta-
vanına çengelle asar gibi dizer. Yumurtalara devam-
lı su pompalayarak onların temiz kalmalarını sağlar.
Her ne pahasına olursa olsun yuvasını terk etmez.
Yavrular yumurtadan çıkmadan açlığa dayanamaz-
sa birkaç kolunu yer ve bu şekilde tüm yavrular yu-
murtadan çıkıncaya kadar hayatta kalır ve yumur-
taları korur. Ancak uzun süren kuluçka dönemi onu
aç ve bitkin bırakır tüm yavrular yumurtadan çıkınca o da yuvasında can verir. Tüm koşulları tek tek uygula-
yan ahtapot anne, kuluçka dönemi bittikten sonra son görevini de tamamlayarak, kendini feda eder. Yavru
ahtapotların hayata başladığı gün, anne ahtapot kuluçka döneminde kendi kolunu yiyecek noktaya geldiği
için yuvadan sağ ayrılamaz. Anne ahtapot öldükten sonra bile, yavrularına son bir faydası daha dokunur ve
ölü bedenini, yavrularına yem yapar.
Bu metin aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) Tevekkül B) Ecel C) Merhamet D) Biyolojik yasalar
40
14
3. Nefes alıp verme işlemi otomatik olarak gerçekle- 5. Korona virüs karşısında en fazla risk taşıyan 65 yaş
şir. İnsan bu hayati önemdeki işlem yerine getirilir- ve üstü için getirilen kısıtlama ile oluşabilecek muh-
ken hiçbir çaba sarf etmez, bir karar vermez ve hiç- temel mağduriyetlerin önüne geçilmesi için oluştu-
bir müdahalede bulunamaz. Doğduğu andan itiba- rulan Vefa Sosyal Destek Grubu, bu süreçte mil-
ren bu mucizevi sistem faaliyete geçer ve hiç ak- yonlarca kişinin yardımına koştu. Kısıtlama kapsa-
sama olmadan çalışır. Yeni doğan her bebekte (o mındaki vatandaşlarımızın mağdur olmaması, ihti-
farkında dahi olmadan) ömür boyunca hiç durma- yaçlarının giderilmesi için vali ve kaymakamlıkların
dan çalışacak olan solunum makinesinin düğmesi- başkanlığında kurulan Vefa Sosyal Destek Grupla-
ne basılmış olur. rı, kamu kuruluşları, yerel yönetimler, AFAD, Kızılay
Bu metin kaderle ilgili aşağıdaki kavramlardan gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarından katılan gö-
hangisiyle ilgilidir? nüllüler Covid-19 tedbirleri kapsamında sokağa çık-
maları kısıtlanan 65 yaş ve üstü yaştaki kişilerle kro-
A) Özgür irade B) Emek nik rahatsızlığı bulunan vatandaşlarımızın ihtiyaçla-
C) Ecel D) Külli irade rını gece-gündüz demeden karşıladılar.
Bu metinde İslam’ın yardımlaşma ibadetlerinden
hangisine örnek vardır?
A) Zekât B) Fitre
C) Sadaka D) Sadaka-i Cariye
4. I. “Medyen suyuna vardığında orada hayvanlarını

sulayan bir grup insanla karşılaştı…”
II. “…Onu emzir, başına bir şey gelmesinden endi- 6. Dinimizin şiarı, zekât İslam’ın emri.
şe ettiğinde onu nehre bırak. Korkup kaygılan- Zengin olan her mü’min, zekâtını vermeli.
ma. Biz onu sana geri döndüreceğiz ve onu pey- Malındaki kırkta bir, o fakirin hakkıdır.
gamberlerden biri yapacağız…”
Zekâtını verirsen, Allah onu arttırır.
III. “Musa: Asla! dedi, Rabbim şüphesiz benimledir, Zekât zengine farzdır, vereni de kul yapar.
bana yol gösterecektir.” dedi. Bunun üzerine Mu- Zekâtını vermeyen parasını pul yapar.
sa’ya, “Asân ile denize vur!” diye vahyettik. De-
Zekât dayanışmadır, gönülleri fetheder.
niz derhal yarıldı, her parça koca bir dağ gibi ol-
du.” Malına kalkan olur, belaları defeder.
(Şuara suresi, 62-63. ayetler) (Nurettin Sevim)
IV. “İkiniz beraber Firavun’a gidin, çünkü o sınırı çok Bu dizelerde zekâtla ilgili;
aştı. Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir I. Nelerden verilmesi gerektiğine
üslûpla söyleyin, ola ki aklını başına toplar veya II. Malı bereketlendireceğine
içine bir korku düşer.”
III. Kimlerin vereceğine
(Taha suresi, 43-44. ayetler)
IV. İnsanlar arasındaki sevgi bağını güçlendireceğine
Hz. Musa’nın hayatı dikkate alındığında, bu ayet-
lerde anlatılan olaylardan hangisi diğerlerine gö- ifadelerinden hangilerine değinilmiştir?
re daha sonra gerçekleşmiştir? A) I ve II B) II ve III
A) I B) II C) III D) IV C) I, II ve IV D) II, III ve IV
41
14
7. Din, ilahî kurallar bütünüdür. İnsanları akıl ve irade- 9. Peygamberimiz insanları hiçbir zaman küçümse-
leri ile dünyada iyiliğe, ahirette ise mutluluğa götür- mezdi. Bir topluluğun arasına katıldığı zaman ken-
meyi amaçlayan bir yoldur. Din denildiği zaman ak- disine aşırı saygı gösterilmesinden hoşlanmazdı.
la ilk gelen inanç esaslarıdır. İnançlar dinin temeli- Ayrıcalık beklemez, bulunduğu ortamda boş buldu-
ni oluşturur. İnsan her zaman yüce ve kudretli bir ğu yere otururdu. O; insanlar arasında ırk, renk, cin-
varlığa güvenme, ona sığınma ve ondan yardım di- siyet ayrımı yapmaz herkese eşit davranırdı. Habe-
leme ihtiyacı hisseder. Bu sığınma ve güvenme duy- şistanlı bir köle iken Bilal-i Habeşi’nin özgürlüğe ka-
gusu ise din ile karşılanır. İnsanın biri maddi diğeri vuşmasına vesile olmuştur. Hicretten sonra da onu,
de manevi olmak üzere iki yönü vardır. Maddi yö- Mescid-i Nebi’de müezzin olarak görevlendirmiştir.
nüyle yeme, içme ve giyinmeye; manevi yönüyle de Bir keresinde kendisine hizmet eden bir Yahudi ço-
inanmaya ihtiyacı vardır. İnsanda yeme, içme ve ba- cuğu hastalandığında onu ziyarete gitmiştir.
rınma gibi biyolojik ihtiyaçlar nasıl doğuştan geli- Bu anlatılanlar Peygamberimizin kişilik özellik-
yorsa din duygusu da doğuştandır. lerinden aşağıdakilerin hangisine örnek oluştur-
Bu metinde, maz?
I. Dinin amaçları nelerdir? A) Mütevazidir.
II. Din, bütün toplumlarda görülmüş müdür? B) Kararlıdır.
III. İnsan yaratıcıya inanmaya yatkın olarak mı yara- C) Adaletlidir.
tılmıştır?
D) İnsanlara değer verir.
sorularından hangilerine cevap bulunabilir?
10. Peygamberimiz yoksulları ve kimsesizleri korur, on-

lara yardım ederdi. Sahip olduğu imkânları başka-
8. Bid’at ve hurafelerden uzak durulması
larıyla paylaşmaya önem verirdi. Kadınların hakla-
Karaborsacılık ve rüşvetin yasaklanması rına saygı gösterilmesini ister, onlara iyi davranıl-
Gençler arasında evliliğin yaygınlaştırılması masını emrederdi. Peygamberimiz çocuklara karşı
da son derece şefkatliydi. O, çocukları çok sever,
Sembollerle verilen bu örnekler, dinin korunma- onlarla selamlaşır ve şakalaşırdı. Bir hata yaptıkla-
sını önem verdiği temel değerlerden hangileriy- rında çocukları azarlamaz, güzel bir dille onlara,
le ilişkilidir? yaptıklarının yanlış olduğunu söylerdi. Özellikle ye-
tim ve öksüz çocuklarla ilgilenir, onların ihtiyaçları-
nın karşılanması için çaba gösterirdi.
Dinin Malın Canın
A)
korunması korunması korunması Bu metinde Peygamberimizin aşağıdaki hangi
Aklın Canın Neslin özelliğine değinilmemiştir?
B)
korunması korunması korunması
A) Merhametli olması
Dinin Malın Neslin
C) B) Dürüst olması
Korunması Korunması korunması
Canın Neslin Malın C) Yardımsever olması
D)
korunması korunması korunması
D) İnsanlara değer vermesi
42
15
1.
HABER
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ortaokullar arası
Kompozisyon
“Hz. Peygamberin doğruluğu ve güvenilir kişiliği” yarışması
temalı bir kompozisyon yarışması düzenlemiş ve derece-
ye girenlere ödül vermiştir. “Hz. Peygamberin
Doğruluğu ve
Yarışmada Necip Fazıl Kısakürek Ortaokulu 8. Sınıf öğ- Güvenilir Kişiliği”
rencisi Fatmanur İslam, birinci olmuştur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin, Fatmanur’un yarışmaya gönderdiği metinler içerisinde yer alması
beklenmez?
A) Ebu Hamza adında biri Hz. Muhammed’den bir şey satın almıştı. Paranın bir kısmını ödeyip, geri kalan kısmı
daha sonra ödemek istedi. Ancak verdiği sözü unuttu. Hatırladığında ise Hz. Muhammed’in kendisini bekleye-
ceği yere gitti ve Hz. Muhammed’in orada olduğunu gördü. Hz. Muhammed onu görünce, “Bana büyük bir me-
sele ve güçlük çıkardın. Üç gündür seni burada bekliyorum.”
B) Hz. Muhammed’e inanmayan insanlar, ona peygamberlik görevi verildikten sonra bile eşyalarını emanet etme-
ye devam ettiler. O ise, kendisi zor durumda kalsa bile, emanetleri daima sağlam ve kendisine teslim edildiği
haliyle iade etmiştir.
C) Müslümanları öldürmek amacıyla Mekkeli müşrikler büyük bir ordu hazırlayarak Medine’ye doğru harekete geç-
mişlerdi. Bunu haber alan Hz. Peygamber, sahabeyle düşmana karşı izlenecek yol konusunda istişare etti.
D) Peygamberimiz bir gün şöyle seslenmiştir, “Ne dersiniz! Size şu dağın arkasında (sizinle savaşmak üzere) düş-
man birliklerinin olduğunu söylesem, bana inanır mısınız?” Orada bulunanlar “Biz senin hiç yalan söylediğini
duymadık.” derler. En büyük düşmanlarından birisi olan amcası Ebu Cehil de, “Muhammed, sana yalancısın di-
yemiyorum ama bana göre senin dediklerin doğru değil.” demiştir.
2.
Hz. Peygamber tebliğ vazifesinin ilk anından 23 senelik peygamberliğinin son anına kadar görevini
azim, sebat ve kararlılıkla sürdürmüştür. O, inancının ve değerlerinin gerektirdiği şekilde yaşamış, İslam
dininin öngördüğü ilkelerden asla taviz vermemiştir. Hz. Peygamber, bu uğurda tüm zorlukları ve sıkıntıları
göze alarak, göstermiş olduğu sabır ve tevekkül ile de Müslümanlara örnek olmuştur. Bu sebeple İslam di-
ni, iman sahibi olmanın bir sonucu olarak kararlılığın Müslümanların ahlaki özellikleri arasında olması ge-
rektiğini ifade etmiştir. Böylece inançlı kişilerden her türlü hâl ve olaya karşı inancından asla vazgeçmeme-
sini, ümitsizliğe düşmemesini imanda ve ibadette sebat etmesi beklenmektedir.
Aşağıdaki ayet ve hadislerden hangisinin mesajı bu metinde anlatılanlarla örtüşmemektedir?
A) “Arap’ın, Arap olmayana, Arap olmayanın Arap’a, siyahın kırmızıya, kırmızının siyaha, takvadan öte, hiçbir üs-
tünlüğü yoktur. Şüphesiz Allah katında en üstününüz, Allah’tan en çok korkanınızdır.”
(Hadis-i şerif)
B) “Allah katında amellerin en sevimlisi az da olsa devamlı olanıdır.”
(Hadis-i şerif)
C) “Yavrum! Namazı dosdoğru kıl. İyiliği emret. Kötülükten alıkoy. Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol. Çünkü
bunlar kesin olarak emredilmiş işlerdendir.”
(Lokmân suresi, 17. ayet)
D) “…Bir kere de karar verip azmettin mi, artık Allah’a tevekkül et, (O’na dayanıp güven). Şüphesiz Allah, tevekkül
edenleri sever.”
(Âl-i İmrân suresi, 159. ayet)
43
15
3. Mekke’ye yetim bir genç gelmiş, deve satıyordu. 5. Hz. Peygamber; Medine’ye hicretinden sonraki ilk
Ebu Cehil bu gencin devesini beğenip satın aldı. dönemler dinî konuşmalarını yaparken mescitte bu-
Fakat parasını vermeden gitti. Devesini satan genç lunan bir ağaç gövdesinin üzerine çıkar ve bu şe-
parayı tek başına alamayacağını anlayınca, yardım kilde insanların kendisini görmesini sağlardı. Za-
aramaya başladı. İlk yardım istediği kişiler Ebu Ce- manla hitap ettiği grup kalabalıklaştı. Hz. Peygam-
hil’in arkadaşları idiler ve gençle dalga geçtiler. On- beri daha iyi görüp duyabilecekleri yüksekçe bir ye-
lardan biri, alay maksadıyla: Şu ileride namaz kılan re ihtiyaç duyduğunu fark eden bir kişi ona basa-
bir adam var, onun adı Muhammed, ona git, dedi. makları olan bir şey kullanması önerisinde bulun-
Hiçbir şeyden haberi olmayan genç Peygamberi- du. Bu öneriyi ashabıyla değerlendiren Hz. Muham-
mizin yanına gidip derdini anlattı. Peygamberimiz med, kullanışlı bir minber yaptırdı.
gencin durumuna üzüldü ve gençle birlikte Ebu Ce- Bu olayda Peygamberimizin aşağıdaki ayetler-
hil’in evine gittiler. Peygamberimiz Ebu Cehil’e de- den hangisinin rehberliğinde hareket ettiği söy-
venin parasını gence vermesi söyledi. Ebu Cehil, lenebilir?
Peygamberimizden o an çekindi ve gence parasını
verdi. A) “Ölçtüğünüzde ölçmeyi tam yapın, doğru terazi
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- ile tartın. Bu daha hayırlı, sonuç bakımından da-
maz? ha güzeldir.”
(İsrâ suresi, 35. ayet)
A) Peygamberimiz haksızlığa uğrayanların yardımı-
B) “İyilikle kötülük bir olmaz. Kötülüğü en güzel bir
na koşardı.
şekilde sav…”
B) Peygamberimiz hakkı gözetme konusunda has-
(Fussilet suresi, 34. ayet)
sastı.
C) “Onlar için Allah’tan bağışlama dile. İş konusun-
C) Peygamberimiz hak edene hak ettiği cezayı ve-
da onlarla istişare et…”

rirdi.
(Al-i İmran suresi, 159. ayet)
D) Peygamberimiz insanların sorunlarına çare bul-
maya çalışırdı. D) “Öyle ise emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Bera-
berindeki tövbe edenler de dosdoğru olsunlar.
Hak ve adalet ölçülerini aşmayın…”
6. Kendi özgür irademizle yaptığımız işlerde, kaderi

sorumlu tutamayız. Çünkü Yüce Allah, insanı dü-
şünce ve hareket özgürlüğü içinde yaratmıştır. Bu
nedenle; yaptığımız her işten kendimiz sorumluyuz.
Kötüyü seçebildiğimiz gibi, iyiyi de seçebiliriz. Na-
4. Dinimize göre bir insanın dünya üzerinde sahip olmaz kılmayan bir adam, bir din alimine; “Ne yapa-
duğu ve olabileceği, gördüğü veya göremediği kı- lım hocam, benim kaderimde namaz kılmak yok-
sacası yeryüzünde her ne var ise Allah’ a aittir. Al- muş. ” deyince, hoca musluğu göstermiş:
lah tarafından insanlığa sunulan bütün nimetler ve
– Kollarını sıvayıp şu çeşmeden abdest al. Arka-
ihsanlar bir kul olarak insanın imtihanı olarak ken-
sından iki rekat namaz kıl. İşte o zaman, kade-
disine sunulmaktadır. Bunun bilincinde olan her
rinde namaz kılmak olacak, cevabını vermiş.
Müslüman’ın ise hem bunu kendisine hatırlatmak
hem de sahip olduğu mallara şükretmek için yeri- Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
ne getirmesi gereken ibadetler bulunmaktadır. Bu maz?
ibadetlere yardımlaşma ibadetleri denir.
A) İnsanın kaderi davranışlarına bağlıdır.
Aşağıdaki hangisi bu metinde vurgulanan iba- B) İnsanın özgürlüğü ile sorumluluğu ilişkilidir.
detlerden biri değildir?
C) Sorumluluklarımızdan kaçarak kaderi suçlama-
A) Zekât B) Fitre malıyız.
C) İnfak D) Namaz D) İnsan kaderinde ne yazıyorsa onu yaşamaktadır.
44
15
7. I. “Allah size kendi cinsinizden eşler yarattı, eşle- 9. Hz. Ömer’in oğlu Abdullah hastalanmış, canı balık
rinizden de sizin için oğullar ve torunlar türetti; çekmişti. Aradılar taradılar ancak bir tane balık bu-
sizi güzel ürünlerle rızıklandırdı. Onlar yine de labildiler. Yemek için pişirip balığı önüne koydukla-
bâtıla inanıp Allah’ın nimetine karşı nankörlük mü rında bir fakir gelerek Abdullah’ın yanına oturdu.
ediyorlar?” Abdullah ona “Şu balığı ye” deyince oradakiler, “Su-
(Nahl suresi, 72. ayet) bhanallah. Biz bu balığı güç bela bulabildik, onu
sen ye, bu adama da başka bir şey veririz.” dedik-
II. “… O halde sen de dini Allah’a has kılarak (ihlâs lerinde o, “Ben bu balığı çok istedim. Öyle ise bu-
ile) kulluk et.” nu ona sadaka vereceğim.” dedi.
(Zümer suresi, 2. ayet) Abdullah’ın bu davranışı aşağıdaki ayetlerden
III. “ … Kim bir kimseyi öldürürse bütün insanları öl- hangisiyle doğrudan ilişkilendirilebilir?
dürmüş gibi olur. Kim de bir can kurtarırsa bü-
A) “Allah’ın sana verdiğinden ahiret yurdunu kazan-
tün insanların hayatını kurtarmış gibi olur…”
maya bak ve dünyadan nasibini unutma…”
(Mâide suresi, 32. ayet.)
Bu ayetlerin ilişkili olduğu konuyla eşleştirilme-
B) “…Sana neyi infak edeceklerini de soruyorlar. De
si hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
ki: ‘İhtiyaç fazlasını.’ Allah sizin için ayetlerini iş-
I. II. III. te böyle açıklıyor ki düşünesiniz.”
Neslin Dinin Aklın (Bakara suresi, 219. ayet)
A)
Korunması Korunması Korunması C) “İyi sayılan bir söz ve bir bağışlama, arkasından
Aklın Malın Dinin eziyet gelen bir sadakadan daha iyidir. Allah zen-
B)
Korunması Korunması Korunması
gindir, halîmdir.”
Canın Neslin Aklın
C)
Korunması Korunması Korunması (Bakara suresi, 263. ayet)

Neslin Dinin Canın D) “Sizler sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harca-
D)
Korunması Korunması Korunması
madıkça hayra tam olarak erişemezsiniz. Allah
yolunda her ne harcarsanız muhakkak Allah onu
bilendir.”
8. Peygamberimiz, bütün âlemlere rahmet olarak gön-
derilmiştir. Bu rahmet inanan inanmayan bütün in- (Al-i İmran suresi, 92. ayet)
sanları, hatta bütün bir varlığı kuşatmıştır. Bu rah-
met hem dinî yönden, hem de dünyevî yöndendir.
Dinî yönden rahmet olması şöyle açıklanabilir. Hz.
Peygamber, insanların cahiliye dediğimiz karanlık
bir devrede, yanlışlar içerisinde oldukları bir dönem- 10. Türk Kızılay’ı kurulduğu 1868 yılından bu yana top-
de gönderilmiştir. Böylece Allah O’nu, gerçeği ara- lumsal dayanışmayı sağlamak, sosyal refahın geliş-
maya ve kurtuluş ile mükâfat kazanmaya hiçbir yo- mesine katkıda bulunmak, yoksul ve muhtaç insan-
lun bulunmadığı bir zamanda göndermiş, O’nunla lara barınma, beslenme ve sağlık yardımı ulaştır-
insanlara doğru yolu göstermiştir. Dünyevî bakım- mak için önemli görevler üstlenmiş bir yardım ku-
dan rahmet olmasını ise şöyle anlamak mümkün- ruluşudur. Ahmet Bey yardımlaşma ibadeti yapmak
dür. İnsanlık O’nun sayesinde pek çok kötülükten, istemiştir. Bu nedenle Kızılay’ın internet sitesine gir-
savaştan, kargaşadan kurtulmuş, gerçek barışa ve miştir. Sitede Ahmet Beyin karşısına üç seçenek
huzura kavuşmuştur. çıkmıştır. Birincisi “kazancının kırkta birini bağışla”,
Bu metinde asıl vurgulanmak istenen aşağıda- ikincisi “su kuyusu açtır”, üçüncüsü ise “kan bağı-
kilerden hangisidir? şı yap” tır.
Buna göre Ahmet Bey’in karşısına çıkan seçe-
A) Peygamberimiz insanlara adaletli olmayı emret- nekler sırasıyla hangi yardımlaşma ibadetleri
miştir. kapsamında değerlendirilebilir?
B) Peygamberimiz ahlaken insanların en üstünüdür.
A) Zekât, Sadaka, Fitre
C) Peygamberimiz insanlara gönderilmiş bir kurta-
rıcıdır. B) Zekât, Sadaka-i Cariye, Sadaka
D) Peygamberimiz cahiliye döneminde peygamber- C) Sadaka, Fıtır Sadakası, Zekât

lik yapmıştır. D) Sadaka-i Cariye, Zekât, Fıtır Sadaka
45
16
1.
Hz. Ebu Bekir, cömertliğiyle bilinir ve sahip olduğu mallarını Allah yolunda harcardı. Hz. Ömer onun
cömertliğini şöyle anlatırdı: “Hz. Peygamber bir gün bizlere sadaka vermemizi emretti. O sıralarda mal
bakımından oldukça zengindim. Kendi kendime “Eğer Ebu Bekir’i geçebilmem mukadderse ancak bu-
gün olabilir” dedim ve malımın yarısını getirdim. Hz. Peygamber “Aile efradına bir şey bıraktın mı?” diye
sordu. “Evet, onlara da bir şeyler bıraktım” dedim. Ne kadar bıraktığımı sorduğunda “Bunun kadar da
onlara bıraktım” cevabını verdim. Biraz sonra Ebu Bekir geldi. Hz. Peygamber ona da “Ey Ebu Bekir! Sen
aile efradına ne bıraktın?” o da “Onlara Allah’ı ve O’nun Resulünü bıraktım” dedi. Bunun üzerine onu hiç-
bir zaman geçemeyeceğimi anladım.”
Metinde bahsedilen sahabileri bu şekilde davranmaya aşağıdaki ayetlerden hangisinin teşvik ettiği söyle-
nemez?
A) “Allah’a ve Resûlü’ne iman edin. Sizi, üzerinde tasarrufa yetkili kıldığı şeylerden harcayın. Sizden iman edip de
(Allah rızası için) harcayan kimselere büyük mükâfat vardır.”
(Hadid suresi, 7. ayet)
B) “Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında birbirinizin mallarını haksızlıkla yemeyin…”
C) “Herkesin yüzünü O’na doğru çevirdiği bir yönü vardır. Öyleyse hayırlarda yarışın…”
D) “Sadaka veren erkeklere ve sadaka veren kadınlara ve Allah’a güzel bir ödünç verenlere, verdiklerinin karşılığı
kat kat ödenir ve onlara değerli bir mükâfat vardır.”
(Hadid suresi, 18. ayet)
“Ey kavmim! Ölçüyü ve tartıyı hakka uygun yapın. İnsanların mallarının değerini düşürmeyin. Yeryüzünde
2.
bozgunculuk yaparak başkalarına zarar vermeyin.”
Tevhid Adalet
“Rabb’lerinin çağrısına uyarlar, namazı özenle kı- “…Allah’ın resulünde sizin için; Allah’a ve ahiret
larlar. İşleri de aralarındaki danışma ile yürür…” gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden
kimseler için güzel bir örnek vardır.”
(Şûrâ suresi, 38. ayet)
(Ahzâb suresi, 21. ayet)
Kararlılık İstişare Üsve-i hasene Merhamet
Bu kutucukların içindeki ayetlerde vurgulanan kavramlar takip edildiğinde seçeneklerden hangisine ulaşı-
lır?
A) Kararlılık B) İstişare C) Üsve-i hasene D) Merhamet
46
16
3. Kureyş kabilesi, Kâbe’nin gözetim ve bakımını üst- 5.
“… Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle
lendikleri için diğer Arap kabileleri onlara büyük say-
ayakta tutan kimseler olun…”
gı gösterirlerdi; özellikle Kâbe’yi yıkmaya gelen fil
ordusunun mucizevi bir felâkete maruz kalarak
Kâbe’yi yıkma teşebbüslerinin başarısızlıkla sonuç-
lanması üzerine Kureyşlilerin kabileler arasındaki “Allah, gökleri ve yeri yaratan, gökten su indirip
saygınlığı iyice arttı. Krallar onlara saygı gösterir, onunla size rızık olmak üzere çeşit çeşit meyveler,
başkaları çöllerde haydutlar tarafından saldırılara ürünler çıkarandır. Koyduğu kanunlara uyarak de-
uğrarken Kureyşliler güven içerisinde yazın Tâif’in nizde yüzüp giden gemileri size boyun eğdiren ve
serin yaylalarına, kışın da Yemen’in ılık bölgelerine ırmakları hizmetinize veren de O’dur.”
serbestçe seyahatlerde bulunarak büyük kazançlar (İbrahim suresi, 32. ayet)
elde ederlerdi. Kureyş suresinde de Allah’ın onlara Bu ayetlerde anlatılanlar;
lütfettiği bu imkânlar hatırlatılmakta, özellikle Kâbe’ye
vurgu yapılarak “Şu evin (Kâbe) rabbine kulluk et- - Biyolojik yasalar,
sinler” buyrulmaktadır. - Tevekkül,
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- - Toplumsal yasalar,
maz?
- Külli irade,
A) Kureyş kabilesi ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. - Fiziksel yasalar
B) Fil ordusunun başına gelenler Kâbe’nin saygınlı- kavramlarından kaçıyla ilişkilidir?
ğını artırmıştır.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
C) Mekke şehri tarıma elverişli olmadığı için halkın
ticaretten başka gelir kaynağı yoktur.
D) Kureyş suresinde Kureyş’e sağlanan imkânlar-

dan bahsedilerek Allah’a kulluk etmeleri isten-
mektedir.
6.
“Allah size yardım ederse kimse size üstün ge-
lemez. Fakat yardımını kesecek olursa O’ndan
başka size kim yardım edebilir? Öyleyse
4. Peygamberimiz mescitte hutbe okurken İslam dini-
mü’minler sadece Allah’a dayanıp güvensin-
ne yeni girmiş birisi ayağa kalkar, Hz. Peygamber’in
ler.”
sözünü keserek;
(Al-i İmran suresi, 160. ayet)
“Ey Allah’ın Elçisi!” der ve mescitte oturan bir gru-
bu işaret ederek, “Bunların ataları bizim aileden bi- Bu ayetten hareketle;
rini öldürmüşlerdi. Biz de karşılık olarak onlardan I. Allah bir kimseye yardım ederse, ona üstün ge-
birinin öldürülmesini talep ediyoruz.” Hz. Muham- lecek hiçbir kuvvet yoktur.
med sakin ama kararlı, cevap verir:
II. Bütün işlerimizi ancak Allah’ın güç ve yardımı ile
“Babanın intikamı oğlu üzerinden alınamaz.” başarabiliriz.
Bu metinde Peygamberimizin hangi özelliği vur- III. Yüce Allah, emirlerine uygun hareket eden, dini
gulanmaktadır? yaşamak için gayret eden mü’minlere yardım
A) Hakkı gözetmesi eder.
B) İstişareye önem vermesi ifadelerinin hangilerine ulaşılabilir?
C) Doğruluğu ve güvenilirliği A) Yalnız I B) I ve III

D) Merhametli ve affedici oluşu C) II ve III D) I, II ve III
47
16
7. İnsanlar çözemedikleri problemlerini Peygamberi- 9. Peygamberimiz arkadaşları ile oturuyordu. Bir de-
mize getirir, onun vereceği kararlara büyük saygı ve ve hızla yanlarına geldi. Peygamberimizin önünde
güven duyar ve memnun olurlardı. İnsanlar her za- diz çöktü, sanki bir şeyler anlatır gibiydi. Peygam-
man onun verdiği kararlarda adil olduğuna inanır- berimizin arkadaşları şaşırmıştı. Peygamberimiz ar-
lardı. O, kişisel çıkar, akrabalık, zenginlik, fakirlik, kadaşlarına, “Bu devenin söylediklerini biliyor mu-
kin, düşmanlık, taraflardan birinin soylu olması, be- sunuz?” dedi. Arkadaşları, “Hayır bilmiyoruz,” de-
den ve ruh bakımından engelli olması gibi durum- diler. Peygamberimiz şöyle açıkladı, “Bu deve sa-
larına bakmaz, herkese adil davranırdı. Çünkü Pey- hibini şikâyet ediyor. Kendisini senelerdir çalıştırdı-
gamberimiz ayrım yapmaksızın tüm insanlara insan ğını, çok yük taşıttığını söylüyor,” dedi. Peygambe-
olduğu için saygı gösterirdi. Peygamberimiz, ken- rimiz devenin sahibini çağırttı. Peygamberimiz de-
disine verilen emanetleri sonuna kadar korur, bir venin sahibine, “Deveye acı, ona gücünden fazla
şey söylemişse muhakkak onu yapardı. Herhangi yük yükleme” dedi.
bir şekilde başkalarına zarar vermekten kaçınmayı, Bu metinde Peygamberimizin hangi özelliği vur-
canları, malları konusunda onlara güven vermeyi İs- gulanmaktadır?
lam’ın ve imanın şartı olarak görür, “Emaneti gözet-
meyenin imanı yoktur.” buyururdu. A) İstişareye önem vermesi
Bu metinde Peygamberlimizin hangi özelliğine B) Doğruluğu ve güvenilirliği
değinilmemiştir? C) Merhametli oluşu
A) Hakkı gözetmesi D) Azim ve kararlılığı
B) Doğruluğu ve güvenilirliği
C) İnsanlara değer vermesi
D) Davasındaki cesareti ve kararlılığı
10. Öğrenciler sınav olduğunda zaman çok hızlı geç-

mektedir. İşte ömür dediğimiz sınırları belirli süre-
de de biz dünyada hayatımızda sınav olmaktayız.
Asıl sermayemizin çok hızlı geçen zaman olduğu-
nu biran önce fark etmek zorundayız. Bu sebeple
8. Devletlerin ihtiyacı olanlara yardım etme çalışmala- Asr suresinde geçen zamana yemin edilmesinin ma-
rı vardır. Bunları destekleyen yasalar, paketler, olu- nası, hızla geçen zamanın, söz konusu dört özellik-
şumlar mevcuttur. Fakat her zaman tüm ihtiyaç sa- ten yani iman, salih amel, hakkı tavsiye ve sabrı
hipleri belirlenemeyebilir ya da ulaşılamayabilir. Se- öğütlemeden mahrum insanın dünyada ne işle meş-
sini duyabilecek kadar yakın olan komşuda yemek gul olursa olsun hayatını boşa harcadığı ve zarar-
pişmiyor olabilir, sokakta otobüse binmek yerine da olduğudur. Kârlı çıkanlar ancak bu dört özelliği
yürümek zorunda kalan bir vatandaş olabilir. Bu taşıyanlar ve bu dünyada ona göre davrananlar ola-
yüzden bizlerde gücümüz nispetinde ulaşabildiği- caktır. Sınav olan öğrencinin, süre içinde sorulara
miz insanlara yardım etmeliyiz. Ayrıca bağış topla- cevap vermek yerine başka işlerle uğraşması, onun
yan yardım kuruluşlarına da destek verebiliriz. Bu zararınadır.
şekilde sosyal dayanışmanın gücünü hissedebiliriz. Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
Bu metinden aşağıdaki ifadelerin hangisine ula- maz?
şılamaz?
A) Asr suresinde zamana yemin edilmektedir.
A) Devlet ve millet birlikte yardımlaşmaya katkı sağ- B) İnsan, gücünün yetmediği konulardan sorumlu
lamalıdır. tutulmayacaktır.
B) Mallarımızda ihtiyaç sahiplerinin de hakkı vardır. C) İnsan, ömür sermayesi olan zamanın kıymetini
C) Devletlerin fakirleri gözeten faaliyetleri vardır. bilmezse zarara uğrayacaktır.
D) Yardım kuruluşlarının faaliyetlerine katılarak sos- D) Asr süresinde belirtilen özelliklere sahip olanlar
yal dayanışma desteklenmelidir. karlı çıkacaktır.
48
DENEME KAPSAMI 1, 2, 3, 4 ve 5. ÜNİTE
17
1.
Osmanlı Devleti’nin kudretli padişahı Kanunî Sultan Süleyman, Topkapı Sarayı’nın bahçesinde zaman zaman
gezintiye çıkardı. Ağaçları, çiçekleri çok sever, sarayın bahçesinde kuş sesleri arasında denizi seyre dalardı.
Bir gün yine bahçede dolaşırken meyve ağaçlarından birkaç tanesinde çürüme emareleri fark etti. Dikkatli
inceleyince ağaçların karıncaların istilasına uğradığını gördü. Aklına ağaçları ilaçlayıp karıncalardan kurtar-
mak geldi. Ancak karınca da can taşıyordu, bunu hocası Ebussuud Efendi’ye danışmak istedi. Hocasını oda-
sında bulamayınca edebi üslupla bir soru yazıp odasına bıraktı.
Sanatkâr ruhlu bir hükümdar olan Sultan Süleyman şiirler de yazardı. Onun ince bir üs-
lupla yazdığı sualini Ebussuud Efendi odasına döndüğünde gördü ve tebessümle oku-
du. Sonra Kanunî’nin yazmış olduğu satırların altına sualin cevabını yine şairane bir üs-
lupla yazdı. Kanunî hocasına şöyle sormuştu:
-Meyve ağaçlarını sarınca karınca / Günah var mı karıncayı kırınca?
Hocası Ebussuud Efendi ise şöyle cevap veriyordu:
-Yarın Hakk’ın divanına varınca / Süleyman’dan hakkın alır karınca.
Bu metinde verilen mesajlarla aşağıdaki ayet ve hadislerden hangisi ilişkilendirilemez?
A) “Merhamet edenlere Allah da merhamet eder. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki göktekiler de size mer-
hamet etsin.” (Hadis-i şerif)
B) “Adalet terazilerini Kıyamet Günü için kurarız. Hiç kimseye zulmedilmez. Hardal tanesi ağırlığında (basit bir şey
dahi) olsa onu getiririz. Hesap sorucu olarak biz yeteriz.” (Enbiye suresi, 47. ayet)
C) “Cesaretinizi yitirmeyin ve üzülmeyin; eğer gerçekten inanıyorsanız, mutlaka insanların en üstünü olursunuz.”
(Al-i İmran 139. ayet)

D) “…Eğer bilmiyorsanız ilim sahiplerine sorun.” (Enbiyâ suresi, 7. ayet)
2.
Sonradan Müslüman olan John Davenport kendisinin Müslüman oluşunu bakın nasıl anlatıyor: “Ben bir tarih-
çiydim. Her şeyi incelediğim gibi İslam’ı ve Hz. Muhammed’i de inceledim. Gerçekten tertemiz bir çocukluğu
var. Gençlik döneminde herkesin örnek gösterdiği ve ‘el-Emîn’ dediği güvenilir bir insan. Vahiy dönemine ve
diğer olaylara baktım ve bunlar üstün bir insanın özellikleri dedim. Ancak bu son peygamberdir, diyemedim.
Ne zaman ki Mekke’nin fethini incelemeye başladım, o zaman işin rengi değişti. Mekke’nin fethiyle Müslü-
manlar tarafından en büyük zafer kazanılmışken ve kendisine en büyük zulümleri yapan insanların hepsi tes-
lim olmuş tir tir titrerken, Efendimiz intikamla hareket etmedi. İşte böylesi muazzam bir olayı gördüğüm za-
man titremeye başladım. Peki, bütün bunlardan sonra ne yapacak? diye baktığım zaman bir de gördüm ki yi-
ne Medine’ye döndü ve yine arpa ekmeği yiyerek, hasırın üzerinde yaşamaya başladı. Bunların hepsini nor-
mal insanlar yapar, ama bu zaferi kazandıktan sonra sade hayatına tekrar dönmek ancak büyük bir peygam-
berin ahlâkı olabilir.” dedim ve koşarak secdeye kapandım. Müslüman oldum.
Bu metin aşağıdaki ayetlerden hangisi ile ilişkilendirilemez?
A) “Şüphesiz sen yüce bir ahlak üzeresin.” (Kalem suresi 4. ayet)

B) “Rasulüm biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiya suresi, 107. ayet)
C) “Yine onlar, Rablerinin davetine icabet ederler ve namazı kılarlar. Onların işleri aralarında danışma iledir. Kendi-
lerine verdiğimiz rızıktan da harcarlar.” (Şûra suresi, 38. ayet)
D) “Allah’ın rahmeti sayesinde sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, onlar senin etra-
fından dağılıp giderlerdi. Artık sen onları affet. Onlar için Allah’tan bağışlama dile…” (Âl-i İmrân suresi, 159. ayet)
49
17
3. Dünyada zenginlerin alabildiğine lüks ve israfa dal- 5. İnsan, bedensel ihtiyaçlarını gidererek hayatta kal-
maları sayelerinde kazanç sağladıkları fakirleri dü- masının dışında bir anlam arayışındadır. İnsana bu
şünmemeleri, onlara yardım ellerini uzatmamaları, anlamı, en doğru şekilde ancak din verebilir. Din,
fakirlerin zenginlere karşı kıskançlık ve kin duyma- hayatımızın her alanını kuşatan, varoluşumuzu an-
larına sebep olmuştur. Bunun neticesi olarak da lamlandıran, karanlıkta kaldığımız anlarda ışığıyla
toplumlarda sosyal patlamalar, huzursuzluklar ve bizi adeta aydınlatan bir güneş veya uçsuz bucak-
isyanlar görülmüştür. İşte zekât, bütün bu olumsuz sız okyanuslarda kaybolduğumuzda yolumuzu ay-
hadiselerin önünde en güzel settir. Toplum içerisin- dınlatan bir deniz feneri gibidir. Bu aydınlatıcı yö-
deki fertlerin düşecekleri zor durumlarda onları ko- nüyle din, yolumuzu ve yönümüzü kaybettiğimizde,
ruyan sosyal bir düzendir. İnsanlar arasındaki da- hastalandığımızda, sevdiklerimizi kaybettiğimizde,
yanışmanın sağlanmasına yardımcı olur. Zengin ile acı ve sıkıntılarla karşılaştığımızda, ışığından fayda-
fakir arasındaki mesafeyi daraltır. Fakirlerin gönül- landığımız en etkili rehberimiz ve yardımcımızdır.
lerinde zenginlere karşı doğabilecek kıskançlık ve Bu bilgilerden hareketle;
kinleri söndürür. İnsanlar arasında sevgi ve kardeş-
liği yayar. Böylece hem fakirin aç ve muhtaç kalma- I. Din, insana yol gösterir.
sını önler hem de toplumun düzen ve huzurunun II. Din, bireysel ve toplumsal hakları güvence altına
bozulmasına engel olur. alır.
Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin ce- III. Din, insanın anlam arayışına cevap verir.
vabı vardır?
A) Zekâtın diğer ibadetlerden farkları nelerdir?
B) Zekâtın bireysel ve toplumsal faydaları nelerdir?
C) II ve III D) I, II ve III
C) Zekât verirken dikkat edilmesi gerekenler neler-
dir?
D) Zekât verecek kişide bulunması gereken özellik-
ler nelerdir?
4. Erzurum’un bir köyünde Veyis Ağa adında zengin

bir kişi varmış. Bu kişi, her yıl İstanbul’a sığır ve ko-
yun sürüsü götürüp satar, gerek kendi köyündeki
gerekse etraf köylerdeki ihtiyaç sahipleri için de çe-
şitli giyecek malzemesi alır ve döndüğünde onlara
dağıtırmış. Köylüler de bu kişiye daima hürmet gös-
terir ve sürekli dua ederlermiş. Hatta onların, “Al-
lah’ım sen Veyis Ağaya ver, o bize verir.” duası halk
arasında kullanılan bir deyim haline gelmiş. İşte bu 6. Dinin temel gayesi insanların dünya üzerinde yaşa-
kişi Allah’ın kendisine ihsan ettiği imkânları ihtiyaç dıkları süre boyunca mutlu yaşamasını sağlamak-
sahiplerine vermekle hem Allah’ın rızasına mazhar tır. İslam dini kişilerin haklarını daha anne karnın-
olmuş hem de o insanların duasını almıştır. dayken korumaya başlar. Neslin korunması, aklın
Bu metinde aşağıdakilerden hangisi vurgulan- korunması, malın korunması ve dinin korunması da
maktadır? dinin korunmasına önem verdiği temel değerler ara-
sında yer alır.
A) Zengin olmanın insana sağladığı bazı avantajlar Buna gore aşağıdaki örneklerden hangisi me-
vardır. tinde değinilen değerler ile ilgili değildir?
B) Yardımlaşmak, insanlar arası sevgi ve muhabbe-
ti artırır. A) Hastaların tedavilerine özen gösterilmesi
C) Yardım yaparken kişilerin onuru incitilmemelidir. B) Nikâhın teşvik edilmesi
D) Sahip olduğumuz imkânlar bir gün elimizden ani- C) İnsan emeğine saygı gösterilmesi
den gidebilir. D) Eylemlerimizde samimiyete özen gösterilmesi
50
17
7. Peygamberimiz hayatı boyunca asla yalan söyle- 9. Hz. Ömer, Hayber’de ganimet olarak sahip olduğu
memiştir. Müslümanlara da dosdoğru olmayı em- değerli bir arazisini Peygamberimizin, “Aslını alıkoy,
retmiştir. Bu konuda şöyle bir olay yaşanmıştır: gelirini tasadduk et.” yolundaki tavsiyesine uyup
Bir adam Peygamberimize gelerek: satılmamak, hibe edilmemek ve miras kalmamak
– Ey Allah’ın Resulü beni bir deveye bindir, dedi. şartıyla ihtiyaç sahipleri için tasadduk etmiştir. Hz.
– Peygamberimiz de, ben seni deve yavrusuna bin- Osman, Medine’deki Rûme Kuyusu’nu satın alıp
direceğim, dedi. Adam: bütün Müslümanların yararına tahsis etmiştir. Hâlid
– Ey Allah’ın resulü, ben deve yavrusunu ne yapa- B. Velîd savaş âletlerini ve atlarını toplumun yararı
yım, ona binilmez ki! için kullanılmasını vasiyet etmiştir. Hz. Ali de bir ara-
Deyince Peygamberimiz gülümseyerek: zisini ve bir su kaynağını vakfetmiştir.
– Bütün develer bir dişi devenin yavrusu değil mi- Bu metinde adı geçen sahabileri bu şekilde ha-
dir? dedi. reket etmeye aşağıdaki ayetlerden hangisinin
Bu metinden aşağıdakilerden hangisi çıkarıla- teşvik ettiği söylenebilir?
maz?
A) “Bilinki dünya hayatı bir oyun, eğlence, bir süs,
A) Peygamberimiz dürüstlüğü ile bize örnek olmuştur. aranızda övünme ve daha çok mal ve evlat edin-
B) Yalana başvurmadan da şaka yapılabilir. me isteğinden ibarettir...”
C) Seviyesiz şakalar insanın değerini düşürür. (Hadid suresi, 20. ayet)
D) Peygamberimiz şaka bile olsa yalan söylememiş- B) “De ki: Ben de ancak sizin gibi bir insanım. Fa-
tir. kat bana ilahınızın bir tek ilah olduğu vahyolunu-
yor…”
(Fussilet suresi, 6. ayet)
8. Günümüzde sosyal medya kullanımının olumlu ta-
C) “Onların mallarında (yardım) isteyen ve (iffetinden

rafları olduğu gibi yalan haberlerin hızlı bir şekilde dolayı isteyemeyip) mahrum olanlar için bir hak
yayılması gibi olumsuz tarafları da vardır. Bizler böy- vardır.”
le yanlışlara karşı uyanık ve tedbirli olmalıyız. Duy-
(Zâriyât sûresi, 19. ayet)
duğumuz bir haberi önce bir acaba ile karşılayıp
doğrusunu araştırmalıyız. Ayrıca haberin kaynağını D) “Allah’ın mescitlerini ancak Allah’a ve ahirete ina-
da sorgulamalıyız. Eğer bilmediğimiz bir konu ise nan, namazını kılan, zekâtını veren ve yalnız Al-
de bir bilene sormalıyız. Aksi takdirde bizlerde ya- lah’tan korkup çekinen kimseler imâr edebilir-
lana destek vermiş oluruz. Peygamberimiz bu ko- ler…”
nuda da bizim için en güzel örnektir. Kendisi hiçbir (Tevbe sûresi, 18. âyet)
zaman doğruluktan ayrılmadığı gibi Müslümanların
da daima doğru olmalarını istemiştir.
Bu metin aşağıdaki ayetlerden hangisi ile ilişki-
lendirilemez?
A) “Andolsun, Allah’ın Resulünde sizin için, Allah’a

ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok
zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.”
B) “Öyleyse sakın yetimi ezme! El açıp isteyeni de
sakın azarlama.”
(Duhâ suresi, 9-10. ayetler) 10. İnanç
C) “… Emrolunduğun gibi dosdoğru ol…” Sağlık
(Hûd suresi, 112. ayet) İbadet
D) “Ey iman edenler! Eğer bir fâsık size bir haber ge- Kıssalar
tirirse onun doğruluğunu araştırın. Yoksa bilme-
den bir topluluğa kötülük edersiniz de sonra yap- Sembollerle verilenlerden hangisi, Kur’an’ın ana
tığınıza pişman olursunuz. “ konularından biri değildir?
(Hucurat suresi, 6. ayet) A) B) C) D)
51
18
1.
Hz. Şuayb’ın verdiği mücadele Müslümanlar
için önemli dersler içermektedir. Bir Müslüman
Medyenlilerin yaptığı gibi ölçü ve tartıda hile
yapmamalıdır. İnancına yaraşır biçimde ticari
hayatta dürüst olmayı kendisine ilke
edinmelidir. Dürüst olmayı kendine ilke
edinmiş bir bakkal amcamız bir ürünü tartıp
satarken ürünü koyduğu kesekağıdını da
hesaba katmak için terazinin ağırlık kısmına
da boş bir kese kağıdı koymaktadır.
Bu görselden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Bakkal Amca ölçü tartı konusunda örnek bir davranış sergilemiştir.

B) Medyenlilerin ekonomik faaliyetleri büyük ölçüde ticarete dayanmaktadır.
C ) Hz. Şuayb’ın yaşadığı toplum ölçü ve tartıda hile yapmıştır.
D) Hz. Şuayb’ın kıssası hayatımıza uygulamamız gereken ilkeler içermektedir.
2.
Kuyuda nihan olan, Asasın ejder eden, Ol Allah’ın habibi,
Kul deyüben satılan, Denize vurup yol eden, Dertlilerin tabibi,
Mısır’a sultan olan, Firavun’u helak eden, Enbiyalar serveri,
……… Peygamber yatar. …… Peygamber yatar. ….. Resul yatar.
(Yunus Emre) (Yunus Emre) (Yunus Emre)
Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre’nin bu dizelerinde bahsedilen peygamberden biri değildir?
A) Hz. Musa (a.s.) B) Hz. Şuayb (a.s.) C) Hz. Muhammed (a.s.) D) Hz. Yusuf (a.s.)
52
18
3. Çocuk: “Anne, inek ne işe yarar?” 5. Bir insanın öldükten sonra hayırla anılması, o kim-
Anne: “İnek süt verir yavrum, biz o sütten yoğurt senin ebediyyen yaşaması demektir. Böyle bir şe-
peynir yapar afiyet ile yeriz.” refe mazhar olan Osmanlı hanımlarından biri de,
Tanzimat devrinin meşhur vezirlerinden Yusuf Ka-
Çocuk: “Peki anne, ağaçlar ne işe yarar?” mil Paşa’nın eşi Zeynep Hanım’dır. Bu hayırsever
Anne: “Ağaçlar bizim nefes almamız için oksijen kadının en büyük eseri hiç şüphesiz Zeynep Kamil
üretir oğlum. Biz de bu şekilde daha rahat nefes alı- Hastanesi’dir. Yıllarca dertlilere deva, hastalara şi-
rız.” fa dağıtan bu sağlık kuruluşunun hemen yanı ba-
şında küçük, fakat şirin bir cami bulunmaktadır. İş-
Çocuk: “Anne, Güneş ne işe yarar?”
te Zeynep Hanım, kendi eserleri olan bu mabedin
Anne: “Güneş bizi hem aydınlatır hem de ısıtır. Gü- yanında yatmaktadır.
neş olmasaydı hem karanlıkta kalır hem de donar-
Buna göre Zeynep Hanım’ın yaptırmış olduğu
dık.”
eserler aşağıdakilerden hangisine örnek oluştu-
Çocuk: “Peki anne, biz ne işe yararız?” rur?
Anne: “Yavrucuğum, Allah bizi bu dünyaya bir ga-
A) Zekât B) Fitre
ye için gönderdi. İyi bir insan olarak yaşayıp, Allah’a
ibadet edip, cennete gitmek için bu dünyaya gel- C) İnfak D) Sadakayı cariye
dik. Bizim işimiz de budur.”
Bu metinden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Allah, hayvanları insanlara hizmet etmesi için yarat-

mıştır.
B) Her cansız varlık bir sebep için yaratılmıştır.

C) Bitkilerin dünya yaşamına katkıları vardır.
D) Allah her şeyi belli bir ölçü ve amaç ile yaratmıştır.
6. Toplumun birlik ve beraberliği için bireyler arasın-

daki ilişkilerin güçlü ve uyumlu olması gerekir. Bun-
4. Kâinatta meydana gelen olaylar Yüce Allah’ın koy- dan dolayı İslam dini, insanlar arasında yardımlaş-
duğu birtakım kurallara, kanunlara tabidir; her şey-
ma ve dayanışmayı öğütler. Müslüman, yakın çev-
de bir sebep sonuç ilişkisi vardır. Evrenin yaratılı-
resinden başlamak üzere tüm yeryüzünden sorum-
şından kıyamet kopuncaya kadar tabiat olayları bu
ludur. İnsanı ve insanın içinde yaşadığı dünyayı ko-
kanunlara bağlı olarak gerçekleşir. Mesela her can-
ruyabilmek ancak yardımlaşmayla mümkündür. İs-
lı doğar, büyür, yaşlanır ve ölür. Ateş yakıcıdır; su
lam dini insana ve topluma faydalı olan hususlarda
ise söndürücü. Suyun kaldırma kuvveti; yerin çe-
yardımlaşmayı emrederken zararlı ve kötü olan iş-
kim gücü vardır. Yağmurun yağması için suyun bu-
ler üzerinde yardımlaşmayı yasaklamıştır.
harlaşıp bulut haline gelmesi zorunludur. Kâinatta
insanlar tarafından bilinen ne kadar tabiat kanunu Bu metinde aşağıdakilerden hangisi vurgulan-
varsa bunların hepsi Yüce Allah’ın kâinatı yaratırken mıştır?
koyduğu kurallardır.
A) İnsanın yardımlaşma ihtiyacı
Bu metinden aşağıdaki kavramlardan hangisi çı- B) Yardımlaşmada dikkat edilecek hususlar
karılamaz?
C) Yardımlaşma ve paylaşmanın insana olan fayda-
A) Külli irade B) Ömür ları
C) Emek D) Fiziksel yasalar D) İslam’ın yardımlaşma ve paylaşmaya verdiği önem
53
18
7. Peygamberimiz insanları hiçbir zaman küçümse- 9. Din; inançtan ibadete, ahlaktan sosyal hayata, aile
mezdi. Bir topluluğun arasına katıldığı zaman ken- hayatından iktisadi hayata kadar pek çok alanda
disine aşırı saygı gösterilmesinden hoşlanmazdı. insanların iyiliği için ilkeler ortaya koyar. Dinin orta-
Ayrıcalık beklemez, bulunduğu ortamda boş buldu- ya koyduğu ilkelere uyan insanlar mutlu, huzurlu ve
ğu yere otururdu. Mescid-i Nebi’nin temizliğini ya- barış içinde yaşarlar. Böyle kişilerden oluşan top-
pan kimsesiz bir kadın vardı. Allah Resulü (s.a.v.), lumlar da huzurlu, mutlu ve güçlü olur.
bir ara kadını göremeyince arkadaşlarına onu sor- Bu metinde aşağıdakilerden hangisi vurgulan-
du. Arkadaşları da kadının öldüğünü söylediler. Pey- maktadır?
gamberimiz, “Neden bana haber vermediniz?” di-
yerek arkadaşlarına sitemde bulundu. Daha sonra A) Dinin korunmasına önem verdiği temel değerler
kadının mezarına gitti ve onun için dua etti. Arka- B) Dinin kişinin ahlakını güzelleştirmesine katkıları
daşları, kadının ölümünü Hz. Peygamber’e (s.a.v.)
C) Dinin temel inanç esasları
bildirmeye bile gerek görmemişlerdi. Oysa o, her-
kesin durumuyla ilgilenirdi. D) Dinin birey ve toplum hayatına etkileri
Bu parçada anlatılanlar Peygamberimizin aşa-

ğıdaki hangi özelliğiyle ilgilidir?
A) Doğru ve güvenilir olması

B) İnsanlara değer vermesi
C) İstişareye önem vermesi
D) Hakkı ve adaleti gözetmede hassas oluşu
10. Öğretmen, tahtaya bir ayet yazmış ve bu ayetin

Kur’an’ın ana konularından hangisiyle ilgili olduğu-
nu sormuştur.
İhsan: “İnanç”
Taha: “Ahlak”
Nilüfer: “Muamelat”
Semanur: “İbadet”
Öğretmenin sorusuna Taha doğru cevap verdi-
8. “Evinde bulunduğu kadın onu kendine çağırdı, ka- ğine göre tahtadaki ayet aşağıdakilerden han-
pıları sıkı sıkı kapadı ve gelsene dedi. Yusuf: ‘Gü- gisi olmalıdır?
nah işlemekten Allah’a sığınırım’ dedi…” A) “Allah, ondan başka ilah yoktur; O, diridir, bütün
(Yusuf suresi, 23. ayet) varlığın idaresini yürütendir…”
“Kapıya doğru ikisi de koştu. Kadın onun gömleği- (Bakara suresi, 255. ayet)
ni arkadan çekip yırttı. (Tam) Kapının yanında kadı- B) “...Bana dua ettiği zaman dua edenin dileğine
nın efendisiyle karşılaştılar. Kadın dedi ki: “Ailene karşılık veririm...”
kötülük isteyenin, zindana atılmaktan veya acı bir
azaptan başka cezası ne olabilir?”
C) “… Biz ona (insana) şah damarından daha yakı-
nız.”
Bu ayetlerde Hz. Yusuf’un, bütün peygamberler- (Kaf suresi,16. ayet)
de bulunan özelliklerinden hangisi ön plana çık-
maktadır? D) “Ey iman edenler! Zannın birçoğundan sakının.
Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin ku-
A) Sıdk B) İsmet surlarını ve mahremiyetlerini araştırmayın…”
C) Emanet D) Fetanet (Hucurat suresi, 12. ayet)
54
19
1.
• Geri dönüşümün ekonomiye
katkısı öncelikli olarak
israfın önüne geçmesidir.
• Atık maddelerin ve çöplerin
taşınması veya depolanması
gibi problemlerin ortadan
kalkmasını sağlar.
• Hammadde tüketiminin
azalmasına neden olur.
• Gereksiz enerji kullanımının
önüne geçer.
Bu görsel İslam’ın korunmasını istediği haklardan hangisiyle doğrudan ilişkilendirilebilir?
A) Canın Korunması B) Neslin Korunması C) Aklın Korunması D) Malın Korunması

2.
Birleşmiş Milletler (BM), New York’taki merkezinde Dünya Gı-
da Raporu’nu kamuoyuna açıkladı. Raporda, dünyada yeter-
li beslenemeyen insanların sayısının arttığına dikkat çekile-
rek açlık çekenlerin sayısının 820 milyonunun üzerine çıktığı
açıklandı. 2015 yılında açlık çeken insanların sayısının 785
milyon olduğu belirtilen raporda, 2017-2018 aralığında dün-
ya nüfusunun yüzde 11’inin yeterli beslenemediği vurgulan-
dı.
Bu durum insanlığın aşağıdaki ayetlerden hangisini göz ardı ettiğini gösterir?
A) “Bitkiler ve ağaçlar secde ederler. Göğü Allah yükseltti ve mîzanı (dengeyi) O koydu. Sakın dengeyi bozmayın.”
(Rahman suresi, 6-8. ayetler)
B) “Andolsun ki biz her ümmete, ‘Allah’a kulluk edin, sahte ilahlardan uzak durun’ diyen bir elçi gönderdik...”
C) “Onların mallarında yoksul ve muhtaçlar için bir hak vardır.”
(Zariyat suresi, 19. ayet)
D) “Allah’ın size verdiği rızıktan helal ve temiz olarak yiyin, eğer gerçekten yalnız Allah’a ibadet ediyorsanız O’nun
nimetine şükredin.”
55
19
3. Keşif, zaten doğada var olan bir şeyin bulunması 5. Kendisine inananlar ile birlikte Kızıldeniz’e doğru
anlamını taşır. Yani Newton’un kafasına elma düş- yürüyen Hz. Musa, Firavun ve ordusu tarafından ta-
meden önce de yerçekimi vardı. Tıpkı suyun kaldır- kip edilmiştir. Hz. Musa Firavundan kurtulmak için
ma kuvveti gibi. Bu bilimsel gerçek, gemicilik baş- Allah’ın izniyle Kızıldeniz’i ikiye yarmış ve kendisi-
ta olmak üzere pek çok alanda kullanılan önemli bir ne iman edenlerle beraber buradan geçmiştir. An-
ilkedir. Peki, suyun kaldırma kuvvetini kim buldu? cak Firavun buradan geçmeye çalışırken deniz tek-
Suyun kaldırma kuvveti, herhangi bir bilimsel araş- rar kapanmış Firavun ve askerleri boğularak ölmüş-
tırma gerekmeksizin bulundu çünkü çıplak gözle tür.
fark edilecek kadar göz önündeydi. Bu nedenle bu Bu metne göre aşağıdakilerden hangisine ula-
gerçeğin yüzlerce, hatta binlerce yıl önce keşfedil- şılabilir?
miş olması eminiz hiç kimseyi şaşırtmayacaktır.
Bu metin Yüce Allah’ın evrene koymuş olduğu A) Hz. Musa’ya inananlardan bazıları Firavun’un as-
yasalardan hangisiyle ilgilidir? kerleriyle birlikte suda boğulmuştur.
B) Firavun ve onun peşinden gidenler helak olmuş-
A) Biyolojik yasalar lardır.
B) Fiziksel yasalar C) Hz. Musa’ya inanan ve ona iman eden kişiler Fi-
C) Coğrafik yasalar ravun tarafından zulüm görmüşlerdir.
D) Toplumsal yasalar D) Hz. Musa Allah’ın dinini Firavuna bildirmiş ve Fi-
ravun tarafından defalarca reddedilmiştir.
4. Akıllı ve hür iradeli olarak yaratılan insan, bu dün-

yada geçici olarak bulunduğuna göre, onun geçici
olmayan yeni hayatına hazırlanmak üzere buraya
6. Müslümanlar hayır işlerine koşarak Peygamberimi-
gönderildiği aşikârdır. İşte görünürde kötülük ola-
zin tavsiyelerine uymaya çalışmaktadırlar. Bugün
rak algılanan olgu ve olaylar, bu hazırlığın doğal bi-
çevremizde bulunan pek çok okul, cami gibi çeşit-
rer parçası durumundadırlar. İnsanın onlar karşısın-
li yardım kurumları hep infak(yardımlaşma) kültürü
daki tutumu ve tercihleri, yeni hayatının tarzını ve
sayesinde inşa edilmişlerdir. Bu gibi kurumların in-
yönünü belirleyecektir. İşte bu yüzden o, biraz aç-
şasına güç yetiremeyenler, çeşme, yol gibi hayırlı
lık, biraz korku, canlardan, mallardan ve ürünlerden
eserler yapmaya çalışırlar. Ayrıca karşılaştıkları da-
biraz eksiltmekle denenmektedir. Ayrıca bu denen-
yanılmaz sıkıntılardan ötürü ülkemize sığınan göç-
me sürecinde, belâ ve musibetler insanın mücade-
menlere halkımızın gösterdiği merhamet ve yardım-
le ruhunu güçlendirebilir. Onun sabır ve Allah’a gü-
severlik de infak kültürünün bir yansımasıdır.
ven gibi üstün melekelerini güçlendirerek kâmil/ol-
gun insan olma yolculuğundaki hedefine biraz da- Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisine ce-
ha yaklaşmasını sağlayabilir. vap bulunamaz?
Bu parça aşağıdaki kavramlardan hangisiyle iliş- A) Yardımlaşma kültürümüz nasıldır?

kilendirilemez? B) Yardım kurumları nasıl yapılmıştır?
A) Tevekkül B) Kader C) Ülkemizde göçmenlere yardım edilmiş midir?
C) Sağlık D) Cüzi irade D) Kuran’ın yardımlaşma ile ilgili emirleri nelerdir?
56
19
7. “Allah’ın koymuş olduğu sınırları gözetenler ile o sı- 9. Peygamberimiz her muhatabına ayrı ayrı değer ve-
nırları çiğneyen kimseler, bir gemideki yolculara ben- rirdi. Özellikle çocukların ve gençlerin özel bir yeri
zer. Onlar kendi aralarında kura çekip gemiyi pay- vardı. Çocuk ve gençlere ahlaki prensipler, inanç
laşmışlar ve kimilerine geminin üst tarafı, kimilerine esasları onun ilk öğrettiği değerlerdir. Nitekim bir
de alt tarafı düşmüştü. Geminin alt kısmında bulu- gün Abdullah b. Abbas, Peygamberimizin arkasına
nanlar, suya ihtiyaç duyduklarında, yukarıdakilerin binmiş, aynı binek üzerinde yolculuk yaparlarken
yanına geliyorlar ve su ihtiyaçlarını oradan gideri- Hz. Peygamber ona şunları söylemişti: “Delikanlı!
yorlardı. Bir defasında kendi kendilerine, ‘Biz ken- Sana bazı şeyler öğreteceğim. Allah’ı gözet ki Allah
di payımıza düşen alt kısımda bir delik açsak da yu- da seni gözetsin. Allah’ı gözet ki Allah’ı (daima) ya-
karıdakileri hiç rahatsız etmesek.’ dediler. Eğer yu- nında bulasın. Bir şey istediğinde Allah’tan iste! Yar-
karıdakiler, alttaki insanları istekleriyle baş başa bı- dıma muhtaç olduğunda Allah’tan yardım dile! Şu-
rakırlarsa, topluca helâk olurlar. Eğer onlara engel nu bil ki bütün insanlar sana fayda vermek için top-
olurlarsa hem kendileri hem de diğerleri kurtulur.” lansa Allah’ın takdiri dışında sana faydalı olamaz-
(Hadis-i Şerif) lar. Ayrıca bütün insanlar sana zarar vermek için
toplansa Allah’ın takdiri dışında sana hiçbir şeyde
Bu hadisten hareketle; zarar veremezler. Bu konuda kalemler kaldırılmış
I. Bir insanın yaptığı kötülük diğer insanları da et- (karar verilmiş), sayfalar kurumuştur (hüküm kesin-
kileyebilir. leşmiştir).”
II. İnsan gücünün yetmediği durumlardan sorumlu Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
değildir. maz?
III. Bir toplulukta yapılan yanlış engellenmezse tüm A) Peygamberimiz insanlara değer vermiştir.
topluluğa zarar verir.
B) Allah’ın kudreti bütün varlıklardan üstündür.

C) Peygamberimiz insanlara adaletli olmayı öner-
A) Yalnız II B) Yalnız III miştir.
C) I ve II D) I ve III D) Peygamberimiz çocukları ve gençleri önemse-
miştir.
8. Allah Rasûlü, Necid gazvesinden dönerken bir ağa- 10. Kaza ve kadere iman etmek
cın altında istirahata çekilmiş ve kılıcını da ağacın
dalına asmıştı. Allah Rasûlü’nü yalnız başına gören Zekât ve fitre vermek
müşrik ağaçta asılı kılıcı kaparak: “Şimdi seni be- Hakkı ve adaleti gözetmek
nim elimden kim kurtarır?” diye ona doğru hamle
Sembollerle verilen örneklerin ilişkili olduğu kav-
yapmıştı. Allah Rasûlü öyle bir “Allah!” dedi ki müş-
ram aşağıdakilerden hangisidir?
riğin elinden kılıç düştü. Bu sefer hamle sırası kılıcı
eline alan şanlı nebîye gelmişti. Müşrik hemen ba-
ğışlanma dileyince Allah Rasûlü onu bağışladı.
A) İnanç Ahlak Muamelat
Bu olayda Peygamberimizin kişilik özellikleri ile
B) İnanç İbadet Kıssa
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
C) İnanç İbadet Ahlak
A) Merhametlidir B) Affedicidir
D) İbadet Ahlak İnanç
C) Güvenilirdir D) Cesaretlidir
57
20
1.
HABER
“Deniz çevresinin kalitesini düşüren birçok potan-
siyel kirletici vardır. Deniz ortamına doğal, endüst-
riyel, evsel vb. kaynaklardan atılan organik veya
inorganik kökenli kirleticiler suyun oksijen seviye-
sini düşürdüğü gibi balıklar için toksik etki yaparak
ani ve kitlesel ölümlere sebep olabiliyor. Petrol ürün-
leri, fenollü dezenfektanlar gibi endüstriyel atıklar
ve evsel atıklar da balık etinde kötü kokuya ve ba-
lık ölümlerine neden olmaktadır. Evsel ve endüst-
riyel atıkların doğal sulara verilmemesi hayati önem
taşır. Dolayısıyla halkın ve belediyelerin bu konuda bilinçlendirilmesi, evsel ve endüstriyel kökenli atıkların su-
lara atılmasının önlenmesi ve denetim yapılması şarttır.” (TRT Haber)
Bu haber aşağıdaki ayetlerden hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) “İnsanların kendi işledikleri sebebiyle karada ve denizde düzen bozuldu. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının ba-
zılarını onlara tattıracaktır.”
(Rûm suresi, 41. ayet)
B) “Allah, gökleri ve yeri, hak ve hikmete uygun olarak, herkese kazandığının karşılığı verilsin diye yaratmıştır. On-
lara zulmedilmez.”
(Casiye suresi, 22. ayet)

C) “Göğü Allah yükseltti ve mizanı O koydu. Sakın dengeyi bozmayın.”
(Rahman suresi, 7-8. ayetler)
D) “Başınıza gelen herhangi bir musibet kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir...”
(Şura suresi, 30. ayet)
2. Öğretmen, ‘Zekât ve sadaka’ konularıyla ilgili 4 öğrencisine aşağıdaki testi uygulamıştır.
1. Aşağıdakilerden hangisi sadece mal ile yapı- 3. Aşağıdakilerden hangisi zekât veya sadaka
lan bir ibadettir? ile ilgili bir kavram değildir?
A) Sadaka B) Zekât C) Hac A) Fitre B) Minber C) Nisap
2. Zekât ibadetinin dini hükmü nedir? 4. Aşağıdakilerden hangisine zekât verilmez?

A) Farz B) Vacip C) Sünnet A) Dayıya B) Kardeşe C) Çocuklara
Bu sorulara öğrencilerin verdiği cevaplar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Selim Sare Yiğit Beyza

1- B B B A
2- A A B A
3- C B B B
4- B C C C
Buna göre hangi öğrenci soruların hepsine doğru cevap vermiştir?
A) Selim B) Sare C) Yiğit D) Beyza
58
20
3. Küçük bir rahatsızlık bile insanın ağız tadını kaçırır, 5. Fahri Bey bir tekstil firmasının sahibidir. Fahri Bey’in
onu hâlsiz ve yorgun düşürür. Tedavisi zor olan has- çalışanları patronlarından çok memnundur. Çünkü
talıklarla mücadele edenler ve sürekli yatağa ba- Fahri Bey fabrikasındaki her şeyi iş güvenliği yönet-
ğımlı yaşayanlar da sağlığın ne kadar büyük bir ni- menliğine uygun olarak düzenlemiştir. Ayrıca çalı-
met olduğunu bizlere gösterir. Alınan bütün önlem- şanların ücretlerini hak ettikleri miktarda ve zama-
lere rağmen insanlar yine de hasta olabilir. Böyle nında ödemektedir. Bu durum çalışanların perfor-
durumlarda “Hasta olmak benim kaderimde var- mansını artırmaktadır. Bu şekilde şirket daha çok
mış.” diyerek tedavi olmamak veya hastalığa çare kâr elde etmektedir.
aramamak doğru bir kader anlayışı değildir. Bu metinden Fahri Bey’le ilgili aşağıdakilerden-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulan- hangisine ulaşılamaz?
maktadır?
A) Çalışanlarını memnun ederek firmasına katkı sağ-
A) Sağlık, Allah’ın insana bahşettiği nimetlerin ba- lamaktadır.
şında gelir. B) Vergilerini tam ve zamanında ödeyen örnek bir iş
B) Sağlığın değerini hasta olduğumuzda daha iyi an- adamıdır.
larız. C) İslam dininin canın korunması ilkesini uygun dav-
C) Alınan tedbir sayesinde insan hastalıktan kurtu- ranmıştır.
lur. D) Çalışanlarının haklarını gözetmektedir.
D) Hasta olan kişi tedavi yollarına başvurmalıdır.
6. İnsanların yardımlaşması sayesinde yardıma muh-

taç kimselerin ihtiyaçları giderilir. Yardımlar sayesin-
de muhtaç kimselerin zenginlere karşı haset, kin,
4. Milli sporcumuz Beytullah Eroğlu’nun, doğuştan iki nefret gibi kötü duygular içinde olması önlenmiş
kolu yoktur. Ayrıca bir ayağı diğerinden 12 santim olur. Yardım eden kişileri de manevi yönden güç-
daha kısadır. Ancak Beytullah yoğun gayretiyle 2011 lendirir. İnsanlar arasında sevgi ve muhabbet bağı
yılında Almanya’da yapılan Avrupa Bedensel Engel- kurulur. İnsanlar toplumda kötülerin yanında iyilerin
liler Yüzme Şampiyonası’nda birinci olarak Türkiye de olduğunun bilincine varır.
tarihinde ilk kez altın madalya kazandı. Beytullah Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
engeli yüzünden ilk başlarda çok zorluklar çekmiş. maz?
Hatta su üzerinde durması altı yılını almış ancak o
hiç bir zaman vazgeçmemiş. A) Yardımlaşarak ihtiyaç sahiplerinin sıkıntıları gide-
Buna göre Beytullah, Peygamberimizin aşağıda- rilir.
ki özelliklerinden hangisini örnek almıştır? B) Yardımlaşma iyi insanların da olduğunun farkın-
dalığını artırır.
A) İstişareye Önem Vermesi
C) Yardımlaşmak yardım eden kişinin malını bere-
B) Doğruluğu ve Güvenilirliği ketlendirir.
C) Merhametli ve Affedici Oluşu D) Yardımlaşma zengin ve fakirler arasında sevgi
D) Azim ve Kararlılığı köprülerinin kurulmasını sağlar.
59
20
7. Nisanur: …………….? 9. Diğer kutsal kitaplar, insanlar tarafından zamanla
Öğretmen: “Bu soruna şöyle cevap vereyim Nisa- değiştirilmiş, asıl halleri günümüze ulaşamamıştır.
nur. Zenginin servetinin meydana gelmesinde için- Kur’an-ı Kerim ise değiştirilmeden günümüze ka-
de yaşadığı toplumun katkısı büyüktür. Bir kişi tek dar gelmiş ve kıyamete kadar da değiştirilemeye-
başına yaşasa zengin olabilir mi? İşte zekât veren cektir. Kur’an-ı Kerim; inanç, ibadet ve ahlak konu-
kişi bir anlamda kendini zengin kılan Allah’a karşı larında hükümler içeren bir kitaptır. Peygamberler,
şükür ve topluma karşı teşekkür borcunu ödemiş Allah’ın (c.c.) emir ve yasaklarını kullarına ulaştır-
olur. Zekât kişiyi cimrilikten uzaklaştırır, cömert bir mak ve onlara doğru yolu göstermekle görevlendi-
insan yapar. Varlıklı Müslümanlar zekâtlarını ihtiyaç rilmiş elçilerdir. Son peygamber Hz. Muhammed
sahiplerine verdikleri takdirde insanların sevgisini (s.a.v.) de inanç, ibadet ve ahlaki değerler başta ol-
de kazanmış olurlar. Böylece herkesin birbirine sev- mak üzere Kur’an’ın hükümlerini insanlara iletmiş-
gi ve saygı ile davrandığı, karşılıklı olarak güven tir.
duyduğu, kıskançlıkların ortadan kalktığı ve sosyal Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin ce-
dayanışmanın en güzel bir şekilde uygulandığı hu- vabı yoktur?
zurlu bir toplum meydana gelmiş olur.”
A) Kuran-ı Kerim günümüze kadar değiştirilmeden
Buna göre 8. Sınıf öğrencisi Nisanur, öğretme- nasıl gelmiştir?
ne aşağıdaki hangi soruyu sormuştur?
B) Kuran-ı Kerim hangi konularda hükümler içerir?
A) Zekât hangi mallardan verilir? C) Peygamberlerin görevleri nelerdir?
B) Zekât niçin verilir? D) Kuran-ı Kerim dışında değiştirilmeyen kutsal ki-
C) Zekât kimlere verilir? tap var mıdır?
D) Zekât verirken dikkat edilmesi gereken hususlar
nelerdir?
10. Hz. Ali, Peygamberimizin arkadaşları ve dostlarıyla

olan münasebetini şöyle anlatmıştır:
“Resûlüllah, her zaman güler yüzlü, yumuşak huy-
lu ve nazikti. Asla kötü huylu, katı kalpli, bağırıp ça-
8. • “Yalan, nifak kapılarından biridir.” ğıran, çirkin sözlü, kusur bulan ve cimri bir kimse
• “Yetimi sevindirmek kalbi yumuşatır.” değildi. Hoşlanmadığı şeyleri görmezlikten gelir,
kendisinden beklentisi olan kimseleri hayal kırıklı-
• “Emaneti gözetmeyenin imanı yoktur.” ğına uğratmaz, onların isteklerini boşa çıkarmaz-
• “Bir millet, işlerini danışma ile yürüttüğü sürece dı…”
sıkıntıya düşmez.” Bu metin aşağıdaki hangi başlık altında verilmiş
Bu hadisler aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilen- olmalıdır?
dirilemez?
A) Hz. Muhammed’in (s.a.v.) şefkat ve merhameti
A) Kararlı olmak B) Hz. Muhammed’in (s.a.v) cesaret ve kararlılığı
B) Merhametli olmak C) Hz. Muhammed’in (s.a.v) hakkı ve adaleti gözet-
C) İstişareye önem vermek mesi
D) Doğru ve dürüst olmak D) Hz. Muhammed’in (s.a.v) örnek ahlakı
60
DENEME KAPSAMI TÜM ÜNİTELER
21
1. ––?–– ––?–– ––?––
Bir Müslüman’ın yeme, içme, - Farz bir ibadet olduğu için ni- - Müslümanlar,
barınma, giyinme, sağlık, eği- yet edilmeli, - Akıl sağlığı yerinde olanlar,
tim, ulaşım gibi giderleridir. İs- - Gösterişten uzak durulmalı, - Ergenlik çağına girmiş olanlar,
lam’a göre bu zaruri ihtiyaçlar- - Muhtaçları incitecek davranış-
dan zekât verilmez. - Nisap miktarı mala sahip olan-
lardan kaçınılmalı, lar,
- Yakınlarımızdaki yoksullara ön- - Malını dilediği gibi kullanma
celik verilmeli, ve harcama imkânı olanlar.
- Kötü, işe yaramaz mallar zekât
olarak verilmemelidir.
Tabloda zekâtla ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Buna göre aşağıdaki sorulardan hangisi tabloda ‘?’ ile gösterilen yerlerden herhangi birine getirilemez?
A) Zekâtı kimler verir? B) Temel ihtiyaçlar nelerdir?

C) Kimlere zekât verilmez? D) Zekât verirken nelere dikkat edilmelidir?
2.
“Sözlerin en hayırlısı Allah’ın kitabı Kur’an-ı Kerim’dir. Yolların en hayırlısı Muhammed’in yoludur. İşlerin en
kötüsü sonradan ortaya çıkarılan bid’atlerdir. Bütün bid’atler de dalalettir.” (Hadis-i şerif)
Neslin Korunması Dinin Korunması
“Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret “…Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah is-
dışında mallarınızı haksızlıkla yemeyin…” raf edenleri sevmez.”
(Nisa suresi, 29. ayet) (A’râf suresi, 31. ayet)
Aklın Korunması Dinin Korunması Canın Korunması Malın Korunması
Bu şeklin içindeki ayet ve hadislerde vurgulanan konular takip edildiğinde seçeneklerden hangisine ula-
şılır?
A) Aklın korunması B) Dinin korunması C) Canın korunması D) Malın korunması
61
21
3. DNA’daki harflerin diziliş sırası, insanın yapısını en 5. İnsan, öncelikle kendi üzerine düşen sorumlulukla-
ince ayrıntılarına dek belirler. Boy, göz, saç ve cilt rı yerine getirmelidir. Hasta olmamak için temizliğe
rengi gibi özelliklerin yanı sıra, vücuttaki 206 kemi- dikkat etmeli, mikroplardan korunmaya özen gös-
ğin, 600 kasın, 10.000 işitme siniri ağının, 2 milyon termelidir. Düzenli ve sağlıklı beslenmelidir. Yolcu-
optik sinir ağının, 100 milyar sinir hücresinin ve top- luğa çıkmadan önce aracına bakım yaptırmalı, faz-
lam 100 trilyon hücrenin planları tek bir hücrenin la hız yapmaktan kaçınmalıdır. Yolculuk esnasında
DNA’sında mevcuttur. Eğer DNA’daki bu genetik bil- trafik kurallarına uymalıdır. Ayrıca Allah’a dua etme-
giyi kâğıda dökmeye kalksak, yaklaşık 500’er say- li ve işlerin sonunu Allah’a havale etmelidir.
falık 900 ciltten oluşan dev bir kütüphane oluştur- Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisinin ceva-
mamız gerekecektir. Ama bu akıl almaz hacimdeki bı olmalıdır?
bilgi, mikroskobik boyutlardaki hücrenin “çekirde-
ğinde” bulunan DNA’da şifrelenmiştir. A) Tevekkül niçin gereklidir?
Bu metinde anlatılanlar Yüce Allah’ın evrene koy- B) Rızıkla tevekkül arasında nasıl bir ilişki vardır?
muş olduğu yasalardan hangisiyle ilişkilidir? C) Doğru tevekkül anlayışı nasıl olmalıdır?
A) Fiziksel yasalar D) Tevekkülün toplumumuzda yanlış anlaşılmasının
sebepleri nelerdir?
B) Biyolojik yasalar
C) Kimyasal yasalar
D) Toplumsal yasalar
4.
Kiminin başında biter ağaçlar
Kiminin başında sararır otlar
Kimi masum kimi güzel yiğitler
Ne söylerler ne bir haber verirler
(Yunus Emre)
“Allah’a dayandım!” diye sen çıkma yataktan. 6. “Gördün mü, o hesap ve ceza gününü yalanlayanı!
Manayı tevekkül bu mudur? Hey gidi nadan! İşte o, yetimi itip kakan, yoksula yedirmeyi özen-
dirmeyen kimsedir. Yazıklar olsun o namaz kılanla-
Ecdadını, zannetme, asırlarca uyurdu;
ra ki, onlar namazlarını ciddiye almazlar. Onlar (na-
Nerden bulacaktın o zaman eldeki yurdu? mazlarıyla) gösteriş yaparlar. Ufacık bir yardıma bi-
(Mehmet Akif Ersoy) le engel olurlar.”
(Ma’un suresi)
Şairlerin verilen bu dörtlüklerinde vurgulanan
Bu sureden hareketle;
kavramlar hangileridir?
I. Yardım etmede kibirden sakınılmalıdır.
Yunus Emre Mehmet Akif Ersoy
II. İbadetlerde riyadan kaçınılmalıdır.
A) Rızık Tevekkül
III. İhtiyaç sahipleri korunup gözetilmelidir.
B) Ecel Emek
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
C) Ecel Sağlık
D) Emek Tevekkül
C) II ve III D) I, II ve III
62
21
7. Hz. Ömer bir gece hizmetçisi ile birlikte kıyafetini 9.
değiştirerek halkı kontrol etmek ve problemlerini “Andolsun ki, Allah’ın elçisinde
bizzat dinlemek üzere dolaşmaya çıkmıştır. Bu es- sizin için, Allah’a ve ahiret günü-
nada bir kadının, kızıyla şu konuşmasına şahit ol- ne kavuşmaya inanan ve Allah’ı
muştur: çok anan kimseler için en güzel
bir örnek vardır.”
– Kızım kalk süte su kat ve yarın onu satmaya ha-
zırlan, dedi.
– Kızı, Anneciğim Hz. Ömer’in süte su katmayı ya-
sakladığını duymadın mı, dedi. Öğretmen Rümeysa Hanım’ın öğrencilere yö-
nelttiği, “Arkadaşlar! Tahtadaki ayette altı çizili
– Annesi, Kızım! Halife burada değildir, o bizi gö- yerde vurgulanan kavram nedir?” sorunun ce-
rür mü veya herhangi bir kimse bizi görür mü, vabı aşağıdakilerden hangisidir?
dedi.
– Kızı, Ömer bizi görmezse Allah bizi görür, lütfen A) Sıdk B) Hilfü’l- fudûl
böyle yapma, dedi. C) İstişare D) Üsve-i hasene
Bu metinde yer alan kızın davranışı, Peygambe-
rimizin aşağıdaki özelliklerinden hangisi ile iliş-
kilidir?
A) İstişareye önem vermesi

B) Doğru ve güvenilir kişiliği
C) Cesaretli ve kararlı oluşu
D) Merhametli ve affedici oluşu
10. “Allah kendisinden başka hiçbir ilah olmayandır. Di-

ridir, kayyumdur. Onu ne bir uyuklama tutabilir ne
de bir uyku. Göklerdeki her şey, yerdeki her şey
onundur. İzni olmaksızın onun katında şefaatte bu-
8. Kurumlar Değerler lunacak kimdir? O, kulların önlerindekilerini ve ar-
kalarındakilerini (yaptıklarını ve yapacaklarını) bilir.
Nesil
- Çocuk Esirgeme Kurumu Onlar onun ilminden, kendisinin dilediği kadarından
Din başka bir şey kavrayamazlar. Onun kürsüsü, bütün
- Hastaneler gökleri ve yeri kaplayıp kuşatmıştır. (O; göklere, ye-
Mal
- İlahiyat Fakülteleri re, bütün evrene hükmetmektedir.) Gökleri ve yeri
Can koruyup gözetmek ona güç gelmez. O yücedir, bü-
Tabloda bazı kurumlar ve bu kurumların korumayı yüktür.” (Bakara suresi, 255. ayet)
amaçladığı temel değerler eşleştirilecektir. Bu ayet Kur’an’ın ana konularından hangisine
Bu eşleştirme yapıldığında aşağıdakilerden han- örnek teşkil eder?
gisi açıkta kalır? A) Muamelat B) İnanç
A) Nesil B) Din C) Mal D) Can C) İbadet D) Ahlak
63
22
1.
Buna göre Asr suresi ile ilgili ulaşılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Asr suresi iman etmenin önemini açıklamıştır.

B) Asr suresi insanlara iyiyi güzeli tavsiye etmeyi önermiştir.
C) Asr suresi dini sorumlulukların temelini oluşturan ilkelerden bahsetmiştir.
D) Asr suresi Müslümanların en önemli özelliklerinden birinin sabır olduğundan bahsetmiştir.
2. Sahabiler, yakından tanıdıkları Allah Resulünün, Müslümanların yararına olan işlerde her türlü olumlu teklif ve fik-
re açık olduğunu çok iyi biliyorlardı. Bedir Savaşı öncesinde Hz. Peygamber orduyu susuz ve kumlu bir yere yer-
leştirmişti. Bu durum savaş stratejisi açısından pek uygun değildi. Hubâb, Hz. Peygamber’e bu kararın Allah’ın
emri ile mi yoksa savaş taktiği olarak mı alındığını sordu. Hz. Peygamber kendi tercihi olduğunu söyleyince baş-
ka bir yere mevzilenmelerinin daha uygun olacağını dile getirdi. Peygamberimiz de onun bu teklifi doğrultusunda
hareket etti.
Peygamberimizin bu şekilde hareket etmesinde aşağıdaki ayetlerin hangisinin etkili olduğu söylenebilir?
A) “(Resulüm) Biz seni âlemlere ancak rahmet olarak gönderdik.”

B) “Ey inananlar! Allah için adaletle şahitlik edenler olun. Bir topluluğa karşı duyduğunuz kin sizi adaletten saptır-
masın. Adil davranın, takvaya yakışan budur…”
(Mâide suresi, 8. ayet)
C) “(Onlar öyle iman edenlerdir ki bütün ortak meselelerini) aralarında istişare ile karara bağlarlar. ”
D) “Andolsun, size içinizden öyle bir peygamber geldi ki sizin sıkıntıya düşmeniz ona çok ağır gelir. Çünkü o size
çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatli ve merhametlidir.”
64
22
3. Naim Süleymanoğlu haltere 1977’de, dokuz yaşın- 5. “Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. O daima diridir
dayken başladı. Hayatı boyunca çalışıp çabaladı ve (hayydır), bütün varlığın idaresini yürüten (kayyum)
ülkemizin gurur kaynağı oldu. On beş yaşındayken dir. O’nu ne uyuklama tutar ne de uyku. Göklerde
Brezilya’da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şam- ve yerde ne varsa hepsi onundur. İzni olmadan hu-
piyonası’nda iki altın madalya alarak şampiyon ol- zurunda şefaat edecek olan kimdir? O, kullarının
du. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon ol- önlerinde ve arkalarında ne varsa hepsini bilir. On-
du. Böylece halter tarihinde en genç dünya rekort- lar ise onun dilediği kadarından başka ilminden hiç-
meni unvanını aldı. Kariyeri boyunca üç Olimpiyat bir şey kavrayamazlar. O’nun sonsuz kudreti, gök-
Altın madalyası, yedi Dünya Şampiyonluğu ve altı leri ve yeri kaplar. Onları görüp gözetmek O’na ağır
Avrupa Şampiyonluğu vardır. Tam 46 kere dünya gelmez. Gerçekten yüce ve büyük olan yalnızca
rekoru kırmıştır. O’dur.”
Bu metinde aşağıdaki kavramlardan hangisine (Bakara suresi, 255. ayet)
vurgu yapılmıştır? Bu ayetten Yüce Allah ile ilgili;
A) Sağlık B) Tevekkül I. Bir ve tekdir.
C) Başarı D) Rızık II. Tüm kâinatın idaresini yürütendir.
III. Varlığının başlangıcı yoktur.
IV. Sonsuz güç ve kudret sahibidir.
C) II ve IV D) I, II ve IV
4. Dileme, tercih etme, karar verme ve bunlar için ge-

rekli güç ve yeteneğe sahip olmayı ifade eden ira-
de, küllî ve cüzî olmak üzere ikiye ayrılır.
Buna göre;
• Hangi dini seçeceğimiz,
• Oturmak, kalkmak,
6. Hakan: “İsmail, Zekâtın toplumsal faydaları neler-
• Güneş’in her gün doğudan doğması dir?
• Yazı yazmak, İsmail: ?
• Ders çalışmak,
• İyi veya kötü davranışta bulunmak İsmail, sınıf arkadaşı Hakan’ın sorusuna aşağı-
• Dünya’nın belli bir hızla dönmesi dakilerden hangisini söylerse yanlış bir cevap
vermiş olur?
• A Rh (+) kan grubuna sahip olmak
• Çinli bir anneden doğmak A) Ekonomik dengesizliklerin önlenmesine katkı sağ-
lar.
• Namaz kılmak,
B) Kişinin malının çoğalmasını ve bereketlenmesini
• Göz rengimiz,
sağlar.
verilen örneklerden kaç tanesi cüz-i iradeye ör- C) İnsanlar arasında sevgi ve saygıyı arttırır.
nektir?
D) Sosyal hayatta zengin ve fakir arasında dostluk
A) 10 B) 8 C) 6 D) 5 köprüleri kurulmasını sağlar.
65
22
7. Şuarâ suresinde, Hz. Şuayb’ın (a.s.) halkıyla yaptı- 9. • Bedir Savaşı’nda esirler arasında Hz. Muham-
ğı mücadele kısaca şöyle anlatılır: med’in (s.a.v.) amcası Abbas da vardı. Esirler taz-
“Şuayb onlara şöyle demişti: Allah’a karşı gelmek- minat ödeyerek özgürlüğüne kavuşabiliyordu.
ten sakınmaz mısınız? Bakınız ben size gönderilmiş Abbas, Hz. Muhammed’in amcası olduğu için
güvenilir bir elçiyim. Artık Allah’a karşı gelmekten tazminatsız salıverilmesi teklif edilmişti. Hz. Pey-
sakının ve bana itaat edin. Bunun için sizden bir gamber (s.a.v.), “Hayır, böyle bir şey olamaz,
karşılık beklemiyorum. Benim ecrimi vermek yalnız onun ödemek zorunda olduğu tazminatın bir dir-
âlemlerin Rabb’ine aittir. Ölçüyü tam tutun, eksik hemi bile bağışlanamaz.” demişti.
verenlerden olmayın. Doğru terazi ile tartın.” • Ebu Hadrad adlı sahabi, bir Yahudi’den borç al-
(Şuarâ suresi, 177-182. ayetler) mıştı. Ancak Ebu Hadrad söz verdiği süre için-
de borcunu ödeyememişti. Bu sahabi borcunu
Bu ayetlerde Hz. Şuayb, İslam’ın korunmasına ödemek için alacaklıdan süreyi uzatmasını iste-
önem verdiği değerlerden hangilerine yönelik diyse de adam buna razı olmadı. Hz. Muham-
uyarılarda bulunmuştur? med (s.a.v.) durumdan haberdar olunca Ebu Had-
A) Aklın ve malın korunması rad’dan elindeki bazı malzemeleri satarak bor-
cunu ödemesini, alacaklıyı mağdur etmemesini
B) Dinin ve malın korunması söyledi.
C) Malın ve canın korunması
Bu olaylara göre;
D) Dinin ve neslin korunması
I. Peygamberimiz, hüküm verirken hangi dinden
olursa olsun insanlar arasında adaleti gözetmiş-
tir.
II. Hz. Muhammed (s.a.v.), peygamberlikten önce-
ki hayatında da güzel ahlak sahibiydi.

III. Peygamberimiz akrabalık bağlarına önem ver-
miş ancak bu bağların adalet ilkesinin önüne geç-
mesini kesinlikle istememiştir.
IV. Hz. Peygamber zayıf ve güçsüzlerin, çocukların,
yetim ve yoksulların haklarının korunmasında da-
ha titiz davranırdı.
C) I ve III D) III ve IV
8. İnsanın varoluş nedeni bir kul olarak sorumluk üst-

lenip yeryüzünü imar ve ıslah etmektir. İnsan bunu
yaparken bir topluma ihtiyaç duymaktadır. Toplu-
mun da varlığını devam ettirebilmesi sevgi, kardeş-
lik, doğruluk, adalet ve kul hakkı gibi ilkelere olan
bağlılıkla mümkündür. Bunu Kuran şu şekilde açık-
lamıştır: “… Şüphesiz ki bir topluluk kendi durumu-
nu değiştirmedikçe Allah onların durumunu değiş-
tirmez…” 10. I.“Bizi aldatan bizden değildir.”
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- II. “Sizin en hayırlınız insanlara faydalı olanınızdır.”
bilir? III. “Müslüman, elinden ve dilinden başkalarının gü-
vende olduğu kimsedir.”
A) İnsanlar yardımlaşırken samimi olmalıdırlar.
IV. “Allah’a inandım de sonra da dosdoğru ol.”
B) Toplumlar farklı kültürel zenginlikler içermektedir.
C) Yapılan her iyilik bir gün karşılığını bulacaktır. Numaralandırılarak verilen bu hadisler konusu-
na göre gruplandırılırsa hangisi dışarıda kalır?
D) İyi bir toplumun ön şartı insanın kendisinin iyi ol-
masıdır. A) I B) II C) III D) IV
66
23
1.
Ahmet Bey tarlasını ekip gerekli bakımı yaptıktan sonra
Allah’a dua etmiştir. Ürünleri toplama zamanı geldiğinde
emeklerinin karşılığını almıştır. Allah’ın yardımlaşma emrini
ve Peygamberimizin tavsiyelerini yerine getirmeye karar
verip elde ettiği mahsûlün onda birini hesaplayarak ihtiyaç
sahiplerine dağıttı. Ramazan ayında evdeki kişi sayısına
göre belli bir miktar parayı ihtiyaç sahiplerine verdi.
Ardından bir cami inşaatına yardım etti.
Bu metinde Ahmet Bey’in yaptığı ibadetler sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sadakayı cariye, öşür, fıtır sadakası B) Zekât, fıtır sadakası, sadakayı cariye
C) Zekât, sadakayı cariye, fıtır sadakası D) Fıtır sadakası, Sadakayı cariye, zekât
2. Aşağıdaki şemada “?” işaretli yerlere çevresindeki ifadelerle ilgili kavramlar yazılmıştır.
Seçme İstek Çalışma Dua etme Son Ömür
? ? ?
Tercih Güvenme Müddet
Buna göre, “?” işaretli yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Sağlık B) Ecel D) İrade D) Tevekkül
67
23
3. - Canlılar için hayati öneme sahip olan oksijen at- 5. Dayanışma, yardımlaşma ve fedakârlık sosyal iliş-
mosferde % 21 oranındadır. Şayet bu oran dakilerin temelini teşkil etmektedir. Peygamberimiz
ha yüksek olsaydı, yıldırım ve şimşek gibi olay- Cahiliye döneminde mevcut olan akrabalığa ve kan
larda oksijen yanar ve her şey tutuşur, kül olur- bağına dayalı dayanışma ve yardımlaşmayı, tüm
du. topluma karşı sorumluluğa dönüştürmüştür. Müs-
- Eğer Güneş’in çekim kuvveti olmasaydı, geze- lümanlar arasında yardımlaşma ve dayanışma pren-
genler birbirine çarparak parçalanır, evrenin dü- siplerinin vahiy ve sünnet çerçevesinde şekillendi-
zeni bozulurdu. ği görülür. Yüce Allah, kişinin sevdiği malı infak et-
mesini iyi insanın vasıflarından biri saymıştır.
- Atmosfer tabakası daha ince olsaydı, meteorlar,
büyük kütleler halinde Dünya’mıza çarpıp büyük Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
zararlar verebilirdi. maz?
Bu bilgiler, aşağıdaki ayetlerden hangisinin ver- A) Müslüman başkalarına yardım ederken geride
mek istediği temel mesaja örnektir? kalan ailesini de düşünmelidir.
B) Müslümanlar tüm topluma karşı sorumluluk bi-
A) “O, hanginizin daha güzel iş yapacağını denemek
linci içerisinde olmalıdır.
için ölümü ve hayatı yarattı.”
C) Cahiliye döneminde insanlar yardım ettikleri ki-
(Mülk suresi, 2. ayet)
şilerin yakınları olmasına dikkat etmiştir.
B) “Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip da-
D) Müslümanlar yardımlaşmada nelere dikkat ede-
yan. O’nu hamd ile tesbih et...”
ceklerini Kuran’dan ve sünnetten öğrenmekte-
(Furkan suresi, 58. ayet) dirler.
C) “Her şeyi yaratmış, ona bir ölçü, biçim ve düzen
vermiştir.”

D) “Allah’ın elçisi ve müminler, Rabbinden ona indi-
rilene iman ettiler. Her biri Allah’a, meleklerine,
kitaplarına, peygamberlerine inandılar…”
(Bakara suresi, 285. ayet
6. Arkeolojik çalışmalar göstermiştir ki insanın hep bir

şeylere inanma ihtiyacı olmuştur. Çünkü insan do-
ğuştan inanma eğilimiyle doğmaktadır. İnsanın inan-
4. İnsan, Yüce Allah’ın yarattığı nimetlerden faydala- ma ihtiyacını en iyi karşılayabilecek olan dindir. Di-
nabilmek için çalışıp emek harcamalıdır. Çalışan in- nimizi de en temel kaynağı olan Kuran’dan öğrene-
san hem onurlu bir hayat süreceğini hem de baş- biliriz. Çünkü Kuran yüce yaratıcının gönderdiği ila-
kalarına yardım edip sevap kazanacağını bilmelidir. hi mesajları içermektedir.
Bu metinle aşağıdaki atasözlerinden hangisi an- Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
lam yönünden örtüşür? bilir?
A) “Işığını akşamdan önce yakan, sabah çırasına A) İnsan maddi ihtiyaçları olan bir varlıktır.
yağ bulamaz.” B) İnsanlar tarih boyunca pek çok yanlış inanışlara
B) “Yarım hekim candan eder, yarım hoca dinden yönelmişlerdir.
eder.” C) Din, her türlü sıkıntısına karşı insana direnç sağ-
C) “Toprağı işleyen ekmeği dişler.” lar.
D) Eşek derviş olmaz odun çekmekle tekkeye, adam D) İnsan neye nasıl inanması gerektiğini en iyi Ku-
hacı olmaz, gidip gelmekle Mekke’ye… ran’dan öğrenir.
68
23
7. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Yusuf’un (a.s.) hayatı, Yusuf 9. “Kıyamet gününde Allah’ın en çok sevdiği ve O’na
suresinde geniş olarak anlatılır. Bu kıssaya göre Hz. en yakın olan kişi adil devlet başkanı, en çok nef-
Yusuf’un kardeşleri, babalarının Hz. Yusuf’a (a.s.) ret ettiği ve Allah’tan en uzak olan kişi de zalim dev-
duyduğu ilgi ve sevgiyi kıskandılar. Bir gün babala- let başkanıdır.”
rından izin alıp Hz. Yusuf’u kırlara gezmeye götür- (Hadis-i şerif)
düler ve onu bir kuyuya attılar. Akşam eve dönün-
ce de daha önceden kararlaştırdıkları gibi hep be- “…İş hakkında onlara danış. Kararını verdiğin za-
raber babalarının karşısına çıktılar. “Ey babamız! Biz man da artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah,
yarışa girmiştik. Yusuf’u da eşyamızın yanında bı- kendisine dayanıp güvenenleri sever.”
rakmıştık. (Bir de ne görelim!) onu kurt yemiş. Her (Al-i imrân suresi, 159. ayet)
ne kadar doğru söylesek de sen bize inanmazsın”
Bu ayet ve hadiste kazandırılmak istenenler ara-
dediler.”
sında;
Bu parçada;
• Hakkı ve adaleti gözetmek
I. Hz. Yusuf rüyasında ne görmüştür?
• Sabırlı olmak
II. Kardeşlerini Hz. Yusuf’u niçin kıskanmıştır?
• Tevekkül etmek
III. Hz. Yusuf kuyudan nasıl kurtulmuştur?
• İstişareye önem vermek
sorularından hangilerinin cevabı yoktur?
• Merhametli olmak
A) Yalnız I B) I ve II ifadelerinden kaçı yer alır?
C) I ve III D) II ve III
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
10. “De ki: O, Allah birdir. Allah sameddir. O, doğurma-

mış ve doğmamıştır. Onun hiçbir dengi yoktur.”
(İhlas suresi, 1-4. ayetler)
“Ey iman edenler! Allah’a, Peygamberine, Peygam-
berine indirdiği Kitab’a ve daha önce indirdiği kita-
ba iman(da sebat) ediniz…”
8. Peygamberimiz, davet ettiği dini önce kendisi ha- (Nisa suresi, 136. ayet)
yatında yaşamış, samimiyetle bağlanmış, ümitsizli- “İlahınız bir tek Allah’tır. O’ndan başka ilah yok-
ğe ve karamsarlığa kapılmaksızın davetini sürdür- tur...”
müştür. İslam’ı anlatırken uğradığı haksızlıklara, ölüm
(Bakara suresi,163. ayet)
tehditlerine, Mekke’yi terk etme pahasına taham-
mül göstermiştir. O, insanları İslam’a davet etmeye Dersinde bu ayetlere yer veren Musab Öğret-
başladığı zaman putlara tapan bir topluma, “Allah’ın men, aşağıdaki hangi konuyla ilgili ders anlat-
bir ve tek” olduğunu çekinmeden ilan etmiştir. mış olmalıdır?
Peygamberimizle ilgili bu anlatılanlar aşağıdaki A) Dinin temel gayesi: Neslin korunması

konulardan hangisine örnek oluşturmaz? B) İnsan iradesi ve kader
A) Kararlı olma B) Dürüst olma C) İslam dininin temel kaynakları
C) Sabırlı olma D) Cesaretli olma D) Kur’an-ı Kerim’in ana konuları: İnanç
69
24
1.
Manisa’nın Alaşehir ilçesinde yaşları 8 ile 13 yaşın-
daki arkadaş çocuklar kendi aralarında ‘Yardım Eki-
bi’ kurdu. Kurulan ekip bileklik örerek açtıkları stant-
larda satarak gelirini yardım kuruluşlarına bağışlı-
yor. Geçtiğimiz yıl topladıkları paraları bir yardım
kuruluşuna bağışlayan çocuklar, bu yıl da sokak
hayvanları için kolları sıvadı. Sokak hayvanlarına
mama desteği için bileklik ören çocuklar, ördükleri
bileklikleri satıyor. Çocuklar satışlardan kazandık-
ları gelirlerle şimdiden sokak hayvanlarına 13 pa-
ket mama almayı başardı. Yardım sever çocuklar
okulların açılmasına kadar geçen yaz tatili süresi
boyunca çalışmalarını sürdürmeyi hedefliyor.
Buna göre;
I. “Onları, ticaret de alışveriş de Allah’ı anmaktan, namaz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymaz. Onlar, kalp-
lerin ve gözlerin allak bullak olduğu bir günden korkarlar.” (Nur suresi, 37. ayet)
II. “Kim bir Müslümanın dünya sıkıntılarından bir sıkıntısını giderirse, Allah da onun kıyamet günündeki sıkıntıla-
rından birini giderir. Kim darda kalan bir kimsenin işini kolaylaştırırsa, Allah da dünya ve ahirette onun işlerini
kolaylaştırır.”(Hadis-i Şerif)
III. “Ey insanlar! Siz Allah’a muhtaçsınız. Allah ise her bakımdan sınırsız zengin olandır, övülmeye hakkıyla layık
olandır.” (Fatır suresi, 15. ayet)
IV. “Merhametliler (var ya!) ... Rahman, işte onlara merhamet eder. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki gökyü-
zündekiler de (melekler) size merhamet etsin.” (Hadis-i Şerif)
ayet ve hadislerden hangisi metinle ilişkilendirilebilir?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV
2. 8. sınıf öğrencisi Ertuğrul’un izlediği bir TV programında konuşmacı şunları söylemektedir:

“Yeryüzü ölümlerle hüzünlenirken diğer taraftan doğumlarla neşelenir. Bir tohum tanesi uygun iklim şartlarında fi-
dan olur. Gelişerek çiçek açıp meyve veren ağaç olur. Zaman geçer sararıp kuruyarak toprak olur. Varlıkların son-
lu olması yasası gereğince her insanın da ömrü bir gün son bulacaktır.”
Buna göre konuşmacının bu sözleri aşağıdaki dizelerden hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) B)
Büyük randevu… İş bu söze Hak tanıktır
Bilmem nerede, saat kaçta? Bu can gövdeye konuktur.
Tabutumun tahtası, Bir gün ola çıka gide
Bilsem hangi ağaçta? Kafesten kuş uçmuş gibi
C) D)
Yedi kat gökleri seyran eyleyen Yunus derki gör taktirin işleri
Kürsünün üstünde cevlân eyleyen Dökülmüştür kirpikleri kaşları
Mi’raçta ümmetin Hak’tan dileyen Başları ucunda hece taşları
Adı güzel, kendi güzel Muhammed Ne söylerler ne bir haber verirler
70
24
3. Allah, insanı akıl ve irade sahibi bir varlık olarak ya- 5. Fatma Hanım, kızını alt komşuya gönderir, “Biraz
ratmıştır. İnsan aklı sayesinde iyiyi ve kötüyü, doğ- tuz iste, der. Kızı şaşırır, “Anne evde tuz çok...” Fat-
ruyu ve yanlışı ayırt edebilir. Sonra da özgür irade- ma Hanım şöyle der: “Kızım komşularımız ihtiyaç
si ile bunlardan birini tercih edebilir. Ancak Allah in- sahibi sık sık kapımızı çalıp bir şey istiyorlar. Biz de
sanı dünyada başıboş bırakmamıştır. Allah tarih bo- isteyelim ki, onların istemeye yüzü olsun.”
yunca insanlara ilahi mesajlar ve peygamberler gön- Buna göre Fatma Hanım aşağıdaki ayetlerden
dermiştir. Bu şekilde Allah insanı iyiliğe güzelliğe özellikle hangisini dikkate almıştır?
yönlendirmiştir. Fakat son tercih yine insana aittir.
Bundan dolayı da insan yaptığı her eylemden so- A) “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve
rumludur. yerden sizin için çıkardıklarımızdan Allah yolun-
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- da harcayın. İçinize sinerek almayacağınız şey-
maz? leri hayır olarak vermeye kalkışmayın...”
A) İnsanlar tercihlerinin sonucuna katlanmak zorun-
B) “Sadakalar, kendilerini Allah yoluna adayan, yer-
dadır.
yüzünde dolaşmaya güç yetiremeyen fakirler için-
B) İnsan dünyaya belli bir amaç için gönderilmiştir. dir...”
C) İnsan davranışlarından sorumlu bir varlıktır. (Bakara suresi, 273. ayet)
D) İnsan kötü tercihlerinden dolayı cezalandırılacak- C) “Mallarını Allah yolunda harcayan, sonra da har-
tır. cadıklarının peşinden (bunları) başa kakmayan
ve gönül incitmeyenlerin, Rableri katında mükâ-
fatları vardır…”
D) “Eğer borçlu darlık içindeyse, ona eli genişleyin-

ceye kadar mühlet verin. Eğer bilirseniz, borcu
sadaka olarak bağışlamanız sizin için daha ha-
yırlıdır.”
6. 1. Dini yalanlayanı gördün mü?

2. İşte o, yetimi itip kakar;
3. Yoksulu doyurmaya teşvik etmez;
4. Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki,
4. • Trafik kuralları
5. Onlar namazlarını ciddiye almazlar.
• Suyun 100 derecede kaynaması
6. Onlar gösteriş yapanlardır,
• Savaşlar nedeniyle başka yerlere göç edilmesi
7. Ve hayra da mani olurlar.
• Balıkların solungaç solunumu yapması
(Maûn Suresi)
• Canlıların milyarlarca hücreden oluşması
Maûn suresinden aşağıdakilerden hangisi çıka-
• Isınan metallerin genleşmesi rılamaz?
• Ayıların kış uykusuna yatması
A) Paylaşmada toplumun ihtiyaçlarına öncelik tanın-
• İnsanın iskelet sisteminin olması malıdır.
Bu ifadelerden kaç tanesi biyolojik yasalarla il- B) Yardımlaşma faaliyetlerine engel olunmamalıdır.
gilidir? C) İbadet, gösterişten uzak içtenlikle yapılmalıdır.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 D) Yoksullar ve yetimler korunup gözetilmelidir.
71
24
7. Din, insanları güzel ahlaklı olmaya yönelten ilkeler 9. Öğretmenin sorduğu soruya Sümeyra aşağıdaki
içerir. Onları güzel ahlaklı olmaya yönlendirir. İnsan- doğru cevapları vermiştir:
lara, işlerinde ve davranışlarında dürüst ve adaletli – Yetim, öksüz ve yoksul kimseleri sık sık ziyaret
olmalarını emreder. etmesi
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinle ilişki- – Kız çocukları ve kadınların hor görülmesini kar-
lendirilemez? şı çıkması
A) “Ölçtüğünüzde ölçmeyi tam yapın, doğru terazi – Bir kişi konuşurken sözünü kesmeden onu din-
ile tartın...” lemesi
(İsrâ suresi, 35. ayet) Buna göre öğretmen, Sümeyra’ya aşağıdaki so-
B) “Öyle ise emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Bera- rulardan hangisini sormuştur?
berindeki tövbe edenler de dosdoğru olsunlar…”
A) Peygamberimizin merhametli ve affedici oluşuna
(Hud suresi, 112. ayet) örnekler verir misiniz?
C) “... Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygam- B) İstişare yapmanın faydaları nelerdir?
berlerini ve ahiret gününü inkâr ederse derin bir
C) Peygamberimizin insanlara değer vermesiyle il-
sapıklığa düşmüş olur.”
gili örnekler nelerdir?
D) Doğru ve güvenilir olmanın insana kazandırdık-
D) “Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, ları nelerdir?
yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki ar-
kadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin…”
(Nisa suresi, 36. ayet)
8. Din, aile hayatı konusunda da insanlara yol göste-

rir. Örneğin din, evlenip yuva kurmayı teşvik eder.
Rabb’imiz bir ayette şöyle buyurur: “Aranızdaki
10. Kuran ve sünnet ilişkisini bir örnek üzerinden açık-
bekârları evlendirin. Eğer bunlar fakir iseler Allah
layalım. Örneğin sünnetin doğa ve doğal unsurlara
kendi lütfu ile onları zenginleştirir. Allah, (lütfu) ge-
verdiği önem, Kuran’a göre çok daha detaylı ve çe-
niş olan ve (her şeyi) bilendir...” Peygamberimiz
şitlidir. Çünkü Kuran’ın birçok konuda genel ilke ve
(s.a.v.) de “Ey gençler! Aranızdan evlenmeye gücü
kurallar koyduğunu biliyoruz. Sünnet ise Kuran’ın
yetenler evlensin...” buyurur. Din, aile içinde birey-
bu genel ilke ve kuralların detaylarına girerek bazı
lerin birbiriyle olan ilişkilerini düzenleyen ilkeler or-
yönlendirme ve açıklamalar yapmaktadır. Bu şekil-
taya koyar. Anne baba başta olmak üzere büyükle-
de Kuran’ı daha iyi anlamış olmaktayız.
re saygılı olmayı emreder. Eşlerin birbirinin hakları-
na riayet etmesini ve birbiriyle iyi geçinmesini bu- Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler-
yurur. den hangisidir?
Bu metin dinin korunmasına önem verdiğin te- A) Kuran’ı Kerim doğaya önem vermiştir.
mel değerlerden hangisiyle ilişkilidir? B) Sünnet doğa ile ilgili ilkeleri açıklamıştır.
A) Aklın korunması B) Malın korunması C) Kuran ve sünnet doğanın korunmasını sağlamıştır.
C) Neslin korunması D) Canın korunması D) Sünnet, Kuran’ın daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır.
72
25
1. ZEKAT
Ticaret malı, para ve altının Bu ibadeti yaparken kimseyi
zekatı kırkta bir oranında verilir incitmemek gerektiği
unutulmamalıdır.
İslam dininde akıllı ve ergenlik

Zekat yoksullara, düşkünlere,
çağına girmiş, nisab miktarından
borçlulara, Allah yolunda olana
fazla mala sahip olan her zengin
ve yolda kalanlara verilir.
müslüman zekat vermekle
mükelleftir.
Bu görselde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Zekât kimlere verilir? B) Zekâtı kimler verir?

C) Zekâtın topluma katkıları nelerdir? D) Zekât verirken nelere dikkat edilmelidir?
2.
Eski Mısır’da krallara Firavun adı verilirdi. Hz. Mu-
sa’nın doğduğu zamandaki Firavun halka zulmedi-
yordu. Gördüğü bir rüya sebebiyle bütün erkek ço-
cukların öldürülmesini emretti. Firavun’un askerle-
ri bu emri uygulamaya başladı. Hz. Musa tam bu
sırada dünyaya gelmişti. Yüce Allah Hz. Musa’nın
annesine “…Onu emzir, başına bir şey gelmesin-
den endişe ettiğinde onu nehre bırak. Korkup kay-
gılanma. Biz onu sana geri döndüreceğiz ve onu
peygamberlerden biri yapacağız…” diye vahyetti.
Bu vahye uyan anne, yavrusunu Firavun’un asker-
lerinden korumak için nehre bıraktı. Hz. Musa’yı ta-
şıyan sandık, dalgalarla sürüklenerek Allah’ın izniyle Firavun’un sarayına ulaştı. Firavun’un karısı çocuğu gö-
rünce kalbinde ona karşı bir sevgi doğdu. Onu evlatlık edindiler ancak kimsenin sütünü kabul etmedi. Allah
annesini ona sütanne olarak kavuşturdu. Böylece Allah’ın takdiriyle Hz. Musa, Firavun’un sarayında fakat
kendi annesinin kucağında emniyet içinde büyüdü.
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Firavun, halkına zülüm eden bir hükümdardı. B) İnsanların planı Allah’ın takdirinin önüne geçemez.
C) Hz. Musa, Firavun’un hükümdarlığına son vermiştir. D) Hz. Musa, Firavun’un sarayında büyümüştür.
73
25
3. Kur’an-ı Kerim’de, “Boş kaldığın zaman hemen baş- 5. Aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşayan ve
ka bir işe koyul ve Rabb’ine yönel.” buyrularak ça- temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan in-
lışmayı prensip edinmemiz gerektiği hatırlatılır. Öy- sanlara toplum denir. İnsanların topluluk halinde ya-
leyse bizler, hedeflerimize ulaşmak için çalışmalı- şamaları onlara birçok fayda sağlamaktadır. Güven-
yız. Okulumuza devam etmeli, derslerimizi iyi din- lik, üretim, eğitim ve sağlık gibi alanlarda insanlar
lemeli, ödevlerimizi zamanında ve tam yapmalıyız. yardımlaşarak çok ilerleme kaydettiler. Bu yüzden
Sonra da Allah’a dua etmeliyiz. Ondan, bizi istedi- toplum olmanın en önemli gerekliliklerinden biri de
ğimize ulaştırmasını dilemeliyiz. yardımlaşmaktır. Buradaki yardımlaşma karşılıklı bir
Bu metin, yardımlaşmadır. İnsanlar birbirlerinin ihtiyaçlarını
karşılıklı olarak giderebilmektedirler. Bununla birlik-
I. Emek te İslam dininin yardımlaşmaya getirdiği farklı bir
II. Sağlık bakış açısı vardır. Müslümanlar ibadet niyetiyle yar-
dımlaştıklarında hiçbir karşılık beklemezler. Hatta
III. Başarı
ellerinden geldiğince yaptıkları yardımları gizli tut-
IV. Ömür maya çalışırlar. Bu şekilde hem yardım ettikleri ki-
kavramlarından hangileriyle ilişkilidir? şileri incitmemiş hem de kendilerinde kibir duygu-
sunun oluşmasını engellemektedirler.
A) I ve II B) II ve III
C) I ve III D) I, III ve IV maz?
A) Yardımlaşmak insani bir ihtiyaçtır.

B) Yardımlaşmak toplumun ilerlemesini sağlamıştır.
C) İslam dini yardımlaşmaya farklı bir anlam kazan-
dırmıştır.
D) Yardımlaşmak tüm toplumsal sorunların çözül-
mesini sağlamıştır.
4. Yüce Allah, toplumsal olaylar arasında var olan se-

bep-sonuç ilişkisini gösteren yasalar koymuştur.
Bunlara toplumsal yasalar denir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi toplumsal 6. “Ey iman edenler! İçki, kumar, putlar ve fal okları
yasalar kapsamında değerlendirilemez? şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan kaçının ki
saadete eresiniz. Şeytan şüphesiz içki ve kumar yü-
A) Kuraklık sonucu açlık ve susuzluk yaşayan insan- zünden aranıza düşmanlık ve kin sokmak ve sizi Al-
ların yaşanabilir yerlere göç etmeleri lah’ı anmaktan alıkoymak ister. Artık bunlardan vaz-
B) Eğitimsiz bölgelerde suç oranının daha fazla ol- geçersiniz değil mi?”
ması (Maide suresi, 90-91. ayetler)
C) Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi ile ge- Bu ayetlerin aşağıdakilerden hangisinin korun-
ce ve gündüzün oluşması masına vurgu yaptığı söylenemez?
D) Gelir dağılımının adil olduğu toplumlarda yoksul-
luğun azalması, adaletin olmadığı toplumlarda A) Malın B) Dinin
barışın bozulması C) Neslin D) Aklın
74
25
7. Allah tarafından akıl sahibi kimseleri, kendi istek ve 9. Bir gün çölde yaşayan bir bedevî geldi ve durup
hür iradeleri ile hayırlı olan şeylere sevk eden ilahi dururken mescidin bir köşesine küçük abdestini
kanunlar bütününe din denilmektedir. Dinin temel bozdu. Orada bulunan sahabe o adama çok kızıp
konuları; inanç esasları, ibadetler, ahlaki prensipler o kişinin üzerine yürümek isterlerken Peygamberi-
ve toplumsal ilişkilerdir. İnsanlık tarihine bakıldığın- miz onları engelledi. Hz. Peygamber çöllerde yaşa-
da, her dönemde ve her yerde inanan insan ve din yan bedevîlerin tuvalet adabı olmadığını, bu hare-
gerçeği ile karşılaşılır. Arkeolojik kalıntılarda, tarihi ketin onun gözünde sıradan bir iş olduğunu biliyor-
kaynaklarda ve toplumların kültürlerinde dinî motif- du. Bir kırba su istedi ve kirlenen yere döktürdü.
lerin varlığı yoğun olarak görülür. Olay da böylece kapanmış oldu.
Parçaya göre dinle ilgili; Bu olayda Peygamberimizle ilgili aşağıdakiler-
I. İnsanı iyi ve doğruya yönlendirir. den hangisine ulaşılamaz?
II. Peygamber hikâyeleri ana konularındandır. A) İnsanlara değer verir.

III. Tüm toplumlarda görülmüştür. B) Yardımlaşmayı teşvik eder.
IV. İnsanın dünya ve ahiret saadetini amaçlar. C) Kişisel farklılıkların farkındadır.
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? D) Şefkatli ve merhametlidir.
C) I ve IV D) II, III ve IV
8. Enes b. Mâlik’in anlattığına göre bir gece Medine

halkı yüksek bir ses duyarak korkmuş ve sesin gel-
diği tarafa doğru gitmişlerdi. Bir atın üstüne atlaya-
rak hepsinden önce sesin geldiği yöne atını süren
Hz. Peygamber (s.a.v.) ise dönerken onlara rastla-
mış ve boynunda kılıcıyla onları, “Korkmayın, kork- 10. Tarih boyunca gelen bütün Peygamberler insanla-
mayın! ” diye teskin etmişti. ra tevhit inanacını anlatmışlardır. İnsanları iyiye gü-
Bu metinle aşağıdaki ayetlerden hangisi aynı zele çağırmışlardır. Bu peygamberlerden birisi de
başlık altında verilmiştir? Hz. Nuh peygamberdir. O, kavmini bir olan Allah’a
inanmaya çağırdı. Allah’tan başka tapınmaya layık
A) “Eğer bilmiyorsanız bilenlere sorunuz.” hiçbir varlığın olmadığını ve kendisinin açık bir uya-
(Enbiya suresi, 7. ayet) rıcı olduğunu anlattı. Eğer onu dinlemezlerse baş-
larına bir azap geleceğini haber verdi.
B) “Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan,
kendiniz, ana babanız ve akrabanız aleyhine de Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun…” maz?
(Nisâ suresi, 135. ayet) A) Hz. Nuh, insanları yalnız Allah’a kulluğa çağırmıştır.
C) “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!” B) Hz. Nuh, insanları başlarına gelebilecekler konu-
(Hud suresi, 112. ayet) sunda uyarmıştır.
D) “Cesaretinizi yitirmeyin ve üzülmeyin; eğer ger- C) Peygamberlerin daveti hep tevhit inancını içer-
çekten inanıyorsanız, mutlaka insanların en üs- miştir.
tünü olursunuz.” D) Hz. Nuh’un oğlu, babasının davetini reddetmiş-
(Al-i İmrân suresi, 139. ayet) tir.
75
26
1.
Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de evreni bir ölçü ve dü-
zen içinde yarattığını bildirmektedir. Evrenin deva-
mı, işleyişi ve son bulması da O’nun takdiri ile ger-
çekleşmektedir. Bütün bu ölçü ve düzeni yaratan
ve yöneten Yüce Allah, sonsuz ilmi ve kudretiyle
her şeyi kuşatmıştır. Yüce Allah bu düzenin insan
eliyle yok edilmemesi gerektiğini de Kuran-ı Ke-
rim’in Rahman suresinde bize şöyle bildirmektedir:
“ Göğü Allah yükseltti ve mizanı o koydu. Sakın
dengeyi bozmayın.”
Buna göre;
I. Şehir içinde dolaşan araçların artması ve fosil yakıtların tüketimindeki artış
II. Endüstriyel tarım yerine organik tarımın tercih edilmesi
III. Hayvanların tüketebileceği yeşilliklerin yok edilmesi
IV. Tarım ve hayvancılık işlerinde ilaç kullanımının azaltılması
V. Tüketimi karşılamak için her gün yüzbinlerce ürün üretilmesi ve bunların birçoğunun israf edilmesi
hangileri insanın metinde verilen mesaja uymadığını gösterir?
A) I ve III B) II, III ve IV C) I, III ve V D) I, III ve IV

2. İlahiyatçı-Yazar Salih Hozantaş, Diyanet TV’de Peygamberimizin örnekliğiyle ilgili konuşması için bir programa katılmış-
tır. Salih Bey, kendisine ayrılan bir saatlik zaman dilimini bölümlere ayırmış ve bu zamanlarda aşağıdaki konulardan bah-
setmiştir:
Zaman Dilimi Bölüm

20.00 - 20.15 Peygamberimizin Doğruluğu ve Güvenilir Kişiliği
20.15 - 20.30 Peygamberimizin Merhametli ve Affedici Oluşu
20.30 - 20.45 Peygamberimizin Davasındaki Cesaret ve Kararlılığı
20.45 - 21.00 Peygamberimizin Hakkı Gözetmedeki Hassasiyeti
Buna göre programı izleyen seyirciler saat 20.40’ta aşağıdaki ifadelerden hangisini duymuş olmalıdır?
A) Düşünce, söz ve davranışlarında hiçbir zaman doğruluktan ayrılmamıştır. Kendisine emanet edilen şeyleri titiz-
likle korumuş, kararlarında adaletli davranmıştır.
B) O, çocukları çok sever, onlarla selamlaşır ve şakalaşırdı. Bir hata yaptıklarında çocukları azarlamaz, güzel bir
dille onlara, yaptıklarının yanlış olduğunu söylerdi.
C) Peygamberimiz, Allah’a olan sarsılmaz imanıyla, putperestlerin tepkilerinden ve tehditlerinden korkmaksızın,
azimle insanları tek olan Yüce Allah’a çağırmıştır.
D) O, karar verirken hiç kimseye ayrıcalık göstermez, makam, mevki, zenginlik, fakirlik, akrabalık bağı gibi durum-
lar onun verdiği kararları etkilemezdi. Hak sahibinin hakkını alması konusuna dikkat ederdi.
76
26
3. Kaplanların kendilerinin bile farkında olmadıkları ka- 5. Zekât, İslam’ın üçüncü temel rüknü olup, nefsin ve
muflaj (bulunduğu ortama uyabilme) özellikleri var- malın arınması, Müslümanlar arasında iktisadi ada-
dır. Yaşadıkları yerlerin doğal renklerine benzer tüy letin temini, fakir ile zengin arasındaki uçurumun gi-
renkleri ormanda kolaylıkla gizlenebilmeleri sağlar. derilmesi bakımından gerek ferdî gerekse toplum-
Bu sayede kaplanlar avlarına sezdirmeden yakla- sal alanda ciddi katkısı olan mali bir ibadettir. Kur’an-ı
şabilirler. Ayrıca bu renkler kaplana çok estetik ve Kerim’in yaklaşık otuz yerinde namaz ile birlikte zik-
etkileyici bir görünüm kazandırır. Her kaplanın pos- redilmesi, zekâtın ne kadar önemli bir ibadet oldu-
tundaki ve yanaklarındaki çizgiler ile kaşları diğer- ğunu göstermektedir.
lerinden farklı farklıdır. Bu metinde zekâtla ilgili olarak;
Bu anlatılanlar Yüce Allah’ın evrene koymuş ol- I. Nelerden verileceğine
duğu yasalardan hangisiyle ilişkilidir?
II. Toplumsal faydalarına
A) Kimyasal yasalar
III. İslam’ın şartlarından biri olduğuna
B) Biyolojik yasalar
ifadelerinden hangilerine değinilmiştir?
C) Fiziksel yasalar
A) Yalnız I B) Yalnız II
D) Toplumsal yasalar
C) I ve II D) II ve III
6.
Ma’ûn Suresi’nin Anlamı
1. Dini yalanlayanı gördün mü?
2. İşte o, yetimi itip kakar.
3. Yoksulu doyurmaya teşvik etmez.
4-5. Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki onlar
4. İnsan yaşam süresini ve ölümü kendi belirleyeme- namazlarını ciddiye almazlar.
se de hayatını en güzel, en faydalı şekilde geçir- 6-7. Onlar gösteriş yapanlardır; hayra da mâni
mekten ve ölüm sonrası sonsuz hayatına en güzel olurlar.”
şekilde hazırlanmaktan sorumludur. Dünya hayatı
her ne kadar geçici ve kısa olsa da ahiretin tarlası Bu sureyle ilgili Hamza Öğretmen aşağıdaki soru-
olması açısından çok önemlidir. Ölüm bir son değil ları sormuştur:
sonsuz ahiret hayatının başlangıcıdır. İman edip, sa- – Ma’ûn ne demektir?
lih ameller işleyenler ölümden değil ahirette vere-
– Bu surenin konusu nedir?
cekleri hesap için endişe ederler ve …
– Bu sure kaç ayetten meydana gelmiştir?
Bu metin anlam bütünlüğü dikkate alındığında
aşağıdakilerden hangisiyle devam etmelidir? Buna göre aşağıdakilerden hangisi, öğretmenin
sormuş olduğu sorulardan birinin cevabı değil-
A) Bizler de bir işe başlamadan önce gerekli tedbir- dir?
leri almalı ve uzman kimselere danışmalıyız.
B) Varlıkların sonlu olması yasası gereğince her in- A) Kur’an-ı Kerim’in yüz yedinci suresidir, Mekke’de
sanın da ömrü bir gün son bulacaktır. inmiştir.
C) İnsan, çalışmalı ve rızkını helal yoldan temin et- B) Yedi ayettir.

melidir. C) Yardım ve zekât demektir.
D) Allah’ın rızasını kazanmak için kendilerine verilen D) Menfaatçi kimseler kötülenirken samimi Müslü-
ömrü fırsat bilip bu uğurda çalışırlar. manlar da yardımlaşmaya özendirilmektedir.
77
26
7. “Yûsuf, “O, benden arzusunu elde etmek istedi” de- 9. Talha: “Peygamberimiz, her şeyi en iyi ben bilirim
di. Kadının ailesinden bir şahit de şöyle şahitlik et- anlayışıyla hareket etmemiş, önemli konularda ar-
ti, “Eğer onun gömleği önden yırtılmışsa, kadın doğ- kadaşlarının da fikirlerine başvurmuştur.”
ru söylemiştir, o (Yûsuf) yalancılardandır. Eğer göm- Fatih: “Peygamberimiz, Taif’te müşrikler tarafından
leği arkadan yırtılmışsa, kadın yalan söylemiştir. O taşlanarak şehirden çıkarılmasına rağmen içinde
(Yûsuf) ise, doğru söyleyenlerdendir. Kadının koca- bulunduğu toplumun inanç ve âdetlerinin yanlış ol-
sı Yûsuf’un gömleğinin arkadan yırtıldığını görünce, duğunu korkusuzca söylemiştir.”
dedi ki: “Şüphesiz bu, siz kadınların tuzağıdır. Şüp-
hesiz sizin tuzağınız çok büyüktür. Ey Yûsuf! Sen Şamil: “Peygamberimiz gençliğinde Erdemliler Bir-
bundan sakın kimseye bahsetme. (Ey Kadın,) sen liğine katılmış, haksızlıkların önlenmesi için etkin bir
de günahının bağışlanmasını dile. Çünkü sen gü- biçimde çalışmıştır.”
nah işleyenlerdensin.” Bu öğrenciler Peygamberimizin aşağıdaki han-
(Yusuf suresi, 26-29. ayetler) gi özelliğine vurgu yapmamıştır?
Bu ayetlerde anlatılan olaylardan sonra Hz. Yu- A) Doğru ve güvenilir olması

suf’un başına ne gelmiştir? B) Cesaretli olması
A) Hz. Yusuf’u saraydan sürgüne göndermişlerdir. C) İstişareye önem vermesi
B) Hz. Yusuf’u Züleyha ile evlendirmişlerdir. D) Hakkı ve adaleti gözetmesi
C) Hz. Yusuf’u bir kuyuya attırmışlardır.
D) Hz. Yusuf’u hapse attırmışlardır.
8. Din, insanın duygu dünyasına hitap eder, onun mut-

lu ve huzurlu olmasını amaçlar. Din, toplum hayatı-
nı da etkiler ve insanlar arası ilişkileri düzenlemeye
yönelik ilkeler getirir. İnsanın hem dünyası hem de 10. D Y
ahireti için çok önemlidir. Bütün bu sebeplerle din
Kur’an-ı Kerim’in ana konularının başında
hürriyetinin korunması gerekir.
inanç gelmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi dinin korun-
Kur’an-ı Kerim’in dili Türkçe’dir.
masına yönelik yapılanlar arasında sayılamaz?
Kur’an-ı Kerim tek seferde indirilmiştir.
A) Yüce Allah’ın emir ve yasaklarına uygun bir ha-
Kur’an-ı Kerim insanlara gönderilen ilk
yat yaşamak
ilahi kitaptır.
B) İş güvenliği sağlayıcı tedbirler almak
C) Doğru kaynaklardan dini öğrenmek Bu tabloda Kur’an-ı Kerimle ilgili hangi renk sa-
tırda yanlış işaretleme yapılmıştır?
D) Tüm hurafelerden ve yanlış inanışlardan uzak dur-
mak A) Yeşil B) Beyaz C) Mavi D) Pembe
78
27
1.
“Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacak. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabb’inin zatı baki kalacak.”
(Rahmân suresi, 26-27. ayetler)
“... Allah katından bir yardım ve yakın bir zafer vardır. İnananlara müjde ver.”
(Saf suresi, 13. ayet)
“... Ben, erkek olsun kadın olsun içinizden, çalışan hiçbir kimsenin yaptığını boşa çıkarmayacağım...”
(Al-i İmrân suresi, 195. ayet)
Aşağıdaki görsellerden hangisi, bu ayetlerden herhangi biriyle ilişkilendirilemez?
A) B)
C) D)
2. Zekât Sadaka
I. Yılda bir defa yerine getirilir.
II. Dini hükmü farz olan bir ibadettir.
III. Belli bir miktarı yoktur.
IV. Sadece malla yapılan bir ibadettir.
V. Maddi yardımla sınırlı değildir, manevi de olabilir.
Tabloda zekât ve sadaka ibadetleriyle ilgili doğru olan cümleler için kutucuklara “ ” işareti, yanlış olan cümleler
için kutucuklara “ ” işareti koyulacaktır.
Buna göre tabloda hangi satırlarda yanlış işaretlemeler yapılmıştır?
A) I ve III B) II ve IV C) II ve V D) II, IV ve V
79
27
3. Kelime olarak kader; bir şeye gücü yetmek, biçim- 5. Öğretmenin sorusuna, Ömer bu doğru cevabı ver-
lendirmek, planlamak, ölçü ile yapmak, kıymetini miştir: “Ekonomik durumu iyi olan kişi, kendisine
bilmek, mukayese etmek anlamlarına gelir. Terim verdiği nimetlerden dolayı Allah’a şükreder. Bu şük-
olarak ise kader; Allah’ın sonsuz ilmi ve kudretiyle, rünü, sahip olduğu imkânların bir kısmını zekât ver-
evrende olmuş ve olacak olan her şeyi takdir etme- mekle gerçekleştirir. Ayrıca zekât, kişiye fakirlerin
sidir. Yine varlıkları istediği şekilde ve biçimde ya- sorunlarıyla ilgilenme bilinci kazandırır. Böyle insan-
ratması, insanların özgür iradeleriyle yapacaklarını lardan oluşan bir toplumda zekât veren ile alan ki-
Allah’ın önceden bilmesi ve düzenlemesine kader şiler arasında sevgi ve saygı duyguları gelişir. Zen-
denir. gin ile yoksul arasındaki bağ güçlenir.”
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- Buna göre öğretmen, Ömer’e aşağıdaki sorular-
maz? dan hangisini sormuştur?
A) Allah, dünyada olmuş olacak her şeyi bilir. A) Zekât ve sadakanın farkları nelerdir?
B) Kadere inanmayan bir insanın cennete girmesi B) Temel ihtiyaçlarımız nelerdir?
mümkün değildir. C) Zekât kimlere verilir?
C) İnsanın aldığı tedbirler ve yaptığı tercihler de ka- D) Zekâtın faydaları nelerdir?
derinin bir parçasıdır.
D) İnsanın yapacaklarını Allah’ın önceden bilmesi
özgür iradeye engel değildir.
6. Din; Yüce Allah tarafından akıl sahibi kimseleri, ken-

di istek ve hür iradeleri ile hayırlı olan şeylere sevk
eden ilahi kanunlar bütünü olarak tanımlanabilir. Yü-
4. Hz. Musa (a.s.) İsrailoğullarına gönderilen peygam- ce Allah, dinini, insanlara peygamberleri aracılığıy-
berlerden olup peygamberler içinde üstünlükleri la bildirmiştir. Peygamberler, insanlara hem dinî ha-
olan ve kendilerine “ulü’l-azm” denilen altı peygam- kikatleri öğretip açıklamışlar hem de yaşayışlarıyla
berden birisidir. Yüce Allah ile konuştuğu için “ke- onlara örnek olmuşlardır. İnsanlara doğru yolu gös-
limullah” denilmiştir. Yakub (a.s.) soyundandır. Ha- termişler, onları hak ve hakikate yöneltmişlerdir.
run Peygamber kardeşidir. Bu metinde aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
Bu metinde Hz. Musa (a.s.) ile ilgili aşağıdakiler- maz?
den hangisine değinilmemiştir?
A) Dinin muhatabı akıl sahibi insanlardır.
A) Kendisine hangi kutsal kitabın verildiğine B) Peygamberimizin örnek ahlakı insanların İslam’a
B) Hangi kavme gönderildiğine girmesini kolaylaştırmıştır.
C) Niçin kendisine ‘kelimullah’ denildiğine C) Din, ilahi bir kanundur.
D) Soyunun hangi peygambere dayandığına D) Peygamberler insanlara rehberlik etmişlerdir.
80
27
7. “Ölçtüğünüzde ölçmeyi tam yapın, doğru terazi ile 9.
Ümmetin üstüne titreyen sensin
tartın. Bu daha hayırlı, sonuç bakımından daha gü-
zeldir.” Müjdeci, uyaran, gel diyen sensin
Kulunu Allah’a sevdiren sensin
(İsrâ suresi, 35. ayet)
Gecemi gündüze çeviren sensin
“Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en iyi davrananı-
Ey Hakk’ın şâhidi yüzünü göster
nızdır.”
Kul şehâdetinle tanınmak ister
(Hadis-i şerif)
“…Kim, haksız yere bir cana kıyarsa bütün insan-
Hakk’ın halilisin, habibi sensin
ları öldürmüş gibi olur. Her kim bir canı kurtarırsa
Gönüllerin eşsiz tabibi sensin
bütün insanları kurtarmış gibi olur…”
En güzel hutbenin hâtibi sensin
(Maide suresi, 32. ayet)
Ümmetin en büyük nasibi sensin
Hamza Öğretmen, dersinde bu ayet ve hadislere
Aşkımın leylası yüzünü göster
yer vermiştir.
Gönül seni gözden sakınmak ister
Buna göre Hamza Öğretmen, aşağıdaki hangi
konuda ders anlatmamıştır? (Hayrettin Karaman)
A) Aklın korunması Bu dizelerin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

B) Malın korunması A) Peygamberimizin doğru ve dürüst oluşu
C) Canın korunması B) Peygamberimizin azim ve kararlılığı
D) Neslin korunması C) Peygamberimize duyulan özlem
D) Peygamberimizin son peygamber oluşu
10. Kur’an-ı Kerim; Hz. Peygambere indirilen, Fatiha

suresi ile başlayan ve Nas suresi ile son bulan, Pey-
gamberimizden bize kadar en sağlam şekilde ak-
tarılmış, kendisiyle ibadet edilen, insanların bir ben-
zerini getirmelerinin imkânsız olduğu ilahî kelamdır.
8. Bir gün bir kadın sokakta oynayan çocuğunu, “Gel Bu tanıma göre Kur’an’ın;
sana bir şey vereceğim” diye çağırır. Peygamberi-
miz bunu duyunca kadına, “Gerçekten çocuğuna I. Korunmuşluğuna
bir şey verecek misin?” diye sorar. Kadın da, “Evet” II. Evrensel oluşuna
der. Allah Rasulü, “Eğer onu kandırmak için böyle
III. Mucizevi oluşuna
bir şey deseydin sana yalan yazılacaktı.” diye ce-
vap verir. IV. Son suresinin hangisi olduğuna
Bu olayda Peygamberimizin önem verdiği değer hangilerine değinilmiştir?

aşağıdakilerden hangisidir?
A) I ve II B) II ve III
A) Merhamet B) Doğruluk C) III ve IV D) I, III ve IV
C) Adalet D) Affedicilik
81
28
1.
KUR’AN-I KERİM’İN TEMEL ÖZELLİKLERİ
1. Kur’an-ı Kerim, hak ile batılı, iyi ile kötüyü,
helal ile haramı birbirinden ayıran bir kitaptır.
2. Kur’an-ı Kerim, insanları iyiye, doğruya ve gü-
zele yönlendirir.
3. Kur’an-ı Kerim, kötülüklerden sakındırır. Ya-
saklanan tutum ve davranışların neler oldu-
ğunu açıklar.
Bu görselle aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilendirilemez?
A) “... İyilik edin. Şüphesiz Allah iyilik edenleri sever.”

B) “... Parmaklarını kulaklarına tıkadılar, elbiselerine büründüler, inanmamakta direndiler ve büyük bir kibir gösterdiler.”
(Nuh suresi, 7. ayet)
C) “Ramazan ayı insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delille-
ri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği aydır...”
D) “Ey iman edenler! Şeytanın adımlarına uymayın. Kim şeytanın adımlarına uyarsa, bilsin ki o hayasızlığı ve kötü-
lüğü emreder...”
(Nur suresi, 21. ayet)
2.
ETKİNLİK
Aşağıdaki boşlukları panodaki uygun olan sözcüklerle doldurunuz.
birey din doğru inanma
İnsanlık tarihiyle var olagelen bir kurumdur. Tarihin tüm dönemlerinde insanlar …………… gerçeğiyle karşı-
laşmışlardır.
Din, insanın anlam arayışında ona en …………… yolu gösterir.
İnsan, yaradılışı itibarıyla her zaman kendisine sığınacağı, dua edip, yalvaracağı yüce bir
varlığa ………… gereği duymuştur.
Bu verilen etkinlikteki boşluklar doğru bir şekilde doldurulduğunda hangi kavram açıkta kalır?
A) birey B) din C) doğru D) inanma
82
28
3. Mehmet, üniversite dördüncü sınıf öğrencisidir. Son 5. İbrahim Öğretmen o günkü derse şöyle başlamış-
sınavlarını da başarıyla geçip mezun olmayı hayal tır: “Bakın çocuklar Ankara’da 23 milyon civarında
etmektedir. Ancak sürekli ders çalışmayı ertelemek- araç bulunmaktadır. Bu araçlar trafikte yaklaşık yıl-
tedir. Derslerde de not almamaktadır. Sınav haftada 1 milyon kazaya sebep olmaktadır. Samanyolu
sı geldiğinde telaşlanmıştır. Hemen arkadaşlarından Galaksisine baktığımızda Dünya ile aynı büyüklük-
ders notlarını alıp gece gündüz demeden çalışmış- te en az 17 milyar gökcismi bulunduğu tahmin edi-
tır. Ancak sınav sonuçları istediği gibi gelmemiştir. liyor. Bu gökcisimleri sürekli hareket ettiği halde hiç-
Neden sınav sonuçların kötü geldi diye soran arka- biri birbirine çarpmıyor.”
daşına:… Buna göre İbrahim Öğretmen aşağıdaki hangi
Mehmet arkadaşına aşağıdaki cevaplardan han- konuyla ilgili ders anlatmıştır?
gisini verirse doğru tevekkül anlayışına sahip ol-
muş olur? A) İnsan iradesi ve kader
B) Ecel ve ömür
A) Hocalar çok zor soru sormuşlar.
C) Emek ve rızık
B) Ben elimden geleni yaptım ancak bu kadar oldu.
D) Allah her şeyi bir ölçüye göre yaratmıştır
C) Arkadaşlarımın notları iyi olmadığı için başarılı
olamadım.
D) Zamanında ve yeterince ders çalışmadığım için
başarısız oldum.
4. Aşağıdaki sorulardan her biri 20 puan değerindedir:

I. İnsanın sınırlı olan iradesine külli irade mi denil-
mektedir?
6.
II. İnsan iyiliği de kötülüğü de kendi iradesiyle mi
seçmektedir? Zekât vermek için ...............
III. Bir şeyin kaza olması için gerçekleşmiş olması şarttır.
mı gerekir?
IV. İnsan, irade sahibi olduğu için mi yaptığı davra-
nışlardan sorumlu tutulmuştur?
Öğretmenin tahtaya yazmış olduğu cümledeki
V. Aynı bölgede yaşayan herkes, aynı kaderi mi ya-
boşluğa aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?
şamaktadır?
Buna göre Hiranur, bu soruların tümüne “Evet” A) Evli olmak
diyerek cevap verdiğine göre toplam kaç puan B) Zengin olmak
almıştır?
C) Sağlıklı olmak
A) 100 B) 80 C) 60 D) 40 D) 18 yaşını doldurmak
83
28
7. Öğretmen, bir sonraki üniteye hazırlık için aşağıda- 9. D Y
kileri ödev olarak vermiştir:
Onu kuyudan çıkaran kervandakiler
– İslam’ın yardımlaşma ve paylaşmaya verdiği öne- Mısır’da köle olarak satmıştır.
mi defterinize yazınız.
Hz. Yusuf, uzun yıllar boyunca kardeşleri-
– “Sağ elin verdiğini sol el görmemelidir.” hadisin- nin attığı kuyuda kalmıştır.
de anlatılmak istenen nedir? Araştırınız. Devlete isyan ettiği için vezir tarafından
– “Sadakayı cariye, nisap, fitre” kavramlarının an- hapse atılmıştır.
lamlarını öğrenerek defterinize yazınız. Mısır hükümdarı Nemrut’un rüyasını yo-
rumlamış ve bu yorumu doğru çıkmıştır.
Buna göre bu ünitenin başlığı aşağıdakilerden
hangisi olmalıdır? Yıllar sonra karşılaştığı kendisini kuyuya
atan ağabeylerini affetmiştir.
A) Din, birey ve toplum
Hz. Yusuf ile ilgili tablodaki bilgilere göre hangi
B) Zekât ve sadaka renk satırlarda yanlış işaretleme yapılmıştır?
C) Kader inancı
A) Yeşil ve mavi
D) Kur’an-ı Kerim ve özellikleri
B) Beyaz ve pembe
C) Mavi ve pembe
D) Beyaz, mavi ve turuncu
8. Din, insan hayatının her alanı ile ilgilenmektedir. Bu

yüzden Hz. Peygamber savaş-barış, ibadet-ticaret,
hak ve adalet, suç-ceza gibi ciddi ve önemli konu-
larla meşgul olurken bir yandan da günlük hayatla
ilgili konularla meşgul olmuştur. Nitekim Selmanı
Farisi’ye bir müşrik biraz da alaylı bir tavır ile şöyle
demiştir:
10. Mekkeli müşrikler, bir gün Peygamberimizin amca-
– Görüyorum ki dostunuz Muhammed, size her sı Ebu Talip’in yanına geldiler. Ebu Talip’e sert bir
şeyi, ama her şeyi, hatta tuvalete nasıl oturaca- şekilde Hz. Muhammed’i (s.a.v.) İslam davasından
ğınızı bile öğretiyor? vazgeçirmesini ya da yeğenini korumaktan vazgeç-
Selman, gayet ciddi bir tavır ile: mesini söylediler. Ebu Talip, Peygamberimizin ya-
nına gelip müşriklerin söylediklerini iletti. “Yeğenim,
– Evet, gerçekten de öyle, diye onu tasdik ettikten
beni de kendini de zor durumda bırakma.” dedi.
sonra Hz. Peygamber’in tuvalet adabıyla ilgili
Amcasını dikkatle dinleyen Sevgili Peygamberimiz,
tavsiyelerini sıralamıştır.
ona şunu söyledi: “Ey amca! Allah’a yemin ederim
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- ki Güneş’i sağ elime, Ay’ı da sol elime koysalar yi-
maz? ne de davamdan dönmem. Allah onu galip kılınca-
ya veya bu yolda ben helak oluncaya kadar onu bı-
A) Din, hayatın farklı alanları ile ilgilenmiştir.
rakmam.”
B) Din, insanı düşünme ve sorgulamaya teşvik et-
miştir. Bu metinde peygamberimizin aşağıdaki hangi
özelliğine vurgu yapıldığı söylenemez?
C) Din, hayatı bir bütün olarak ele almaktadır.
D) Peygamberimiz günlük hayatın detaylarıyla ilgili A) Azmine B) Doğruluğuna
insanlara tavsiyede bulunmuştur. C) Cesaretine D) Kararlılığına
84
29
1.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
HZ. MUHAMMED İNSAN HAKLARI
BEYANNAMESİ
“Hepiniz Adem’in çocuklarısınız... Bütün insanlar hür, haysiyet ve

Arap’ın Arap olmayana bir haklar bakımından eşit doğarlar.
üstünlüğü yoktur... Ey insanlar! Akıl ve vicdana sahiptirler ve
Kanlarınız (hayatınız), mallarınız, birbirlerine karşı kardeşlik
haysiyet ve şerefiniz, Rabbinizle zihniyeti ile hareket etmelidirler.
buluşacağınız güne kadar kutsal Yaşamak, hürriyet ve kişi emniyeti
saygındır.” her ferdin hakkıdır.
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, 10 Aralık 1948’de BM Genel Kurulu’nun Paris’te yapılan 183. oturumunda kabul
edilen 30 maddelik bildiridir. Bu bildiriden yüzyıllardan önce Hz. Peygamberin insan hakları konusundaki sözleri
ve uygulamaları İslam dininin geldiği noktayı göstermektedir. İslam dini yüzyıllar öncesinde temel insan haklarını
koruma altına almıştır.

Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Birleşmiş milletler insan haklarını kabul etmiştir.

B) İslam dini insanları eşit olarak değerlendirmiştir.
C) Hz. Peygamber temel insan haklarını koruma altına almıştır.
D) Birleşmiş milletler insan hakları konusunda İslam’ı örnek almıştır.
2.
Züleyha Ufuk
Seçime Dayılı Eylemler Zorunlu Eylemler
I. Nefes alıp vermemiz I. Kalbimizin çalışması
II. Müslüman olmamız II. Sınavda başarılı olmamız
III. Namaz kılmamız III. Milliyetimiz
IV. Dürüst olmamız IV. Nerede doğacağımız
Ufuk ve Züleyha, İnsanın davranışlardan zorunlu ve seçime dayalı eylemleriyle ilgili tablo hazırlamıştır.
Bu öğrencilerin verdiği örneklerden hangisi birbiriyle yer değiştirirse tablolar doğru hale gelir?
Ufuk Züleyha
A) II. I.
B) II. II.
C) I. III.
D) VI. II.
85
29
3. Sümeyye Boyacı, 5 Şubat 2003 tarihinde Eskişe- 5. “… İki kimsenin arasını bulup barıştırmak sadaka-
hir’de dünyaya geldi. Doğumundan itibaren iki ko- dır. Bir kimseye bineğine binmede veya eşyasını ta-
lu olmayan Boyacı, aynı zamanda kalça çıkıklığına şımada yardım etmek sadakadır. Güzel söz sada-
sahiptir. 2008 yılında yüzmeye başlayan Sümeyye kadır. Namaza gitmek için atılan her adım sadaka-
Boyacı, 2013’te, antrenör ile spor hayatına adım at- dır. Yoldaki rahatsızlık veren şeyleri kaldırmak bir
tı. Ağustos 2018’de, Dublin’in ev sahipliğinde ger- sadakadır.”
çekleştirilen Avrupa Paralimpik Yüzme Şampiyona- Bu hadise göre sadakayla ilgili;
sı’nda, 50 metre sırtüstü S5 kategorisinde altın ma-
dalya kazandı. Ertesi yılın eylül ayında Londra’da I. Maddi yardımla sınırlı değildir.
düzenlenen Dünya Paralimpik Yüzme Şampiyona- II. Yapılmasında belli bir miktar vardır.
sı’ndaki 50 metre sırtüstü S5 kategorisindeki
III. Herkesin kolaylıkla yerine getirebileceği bir iba-
44.74’lük derecesiyle gümüş madalyaya ulaştı.
dettir.
Bu metin kaderle ilgili aşağıdaki kavramlardan ifadelerinden hangileri çıkarılabilir?
hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) Külli irade B) Rızık
C) Başarı D) Hastalık
4. “Kim doğru yolu seçerse bunu ancak kendi iyiliği

için seçmiş olur. Kim de doğruluktan saparsa ken-
di zararına sapmış olur. Hiçbir günahkâr başkasının
günah yükünü üstlenemez…”
(İsrâ suresi, 15. ayet) 6. Zekât, zengin Müslümanların, dinî bir görev olarak
“Kim zerre miktarı hayır işlemişse onu görür. Kim her yıl mallarının ya da paralarının yüzde iki buçu-
de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.” ğunu Allah rızası için ve ibadet niyetiyle muhtaçla-
ra vermeleridir. Yüce Allah, zekât vermeyi zenginler
(Zilzal suresi, 7-8. ayetler) için zorunlu bir görev saymış; onlara, ellerindeki
Bu ayetler; malların bir kısmını başkalarıyla paylaşmalarını em-
retmiştir. Böylece toplumdaki yoksulların gözetilme-
• Ecel
sini amaçlamıştır.
• Sorumluluk
Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisine ce-
• Başarı vap bulunamaz?
• Cüzi irade
A) Zekât hangi mallardan verilmelidir?
• Tevekkül
B) Zekât kimlere verilir?
kavramlarından kaçıyla ilişkilidir? C) Zekâtı kimler vermelidir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 D) Zekât yardımlaşma ibadeti midir?
86
29
7. İnsanlar öleceklerini bildikleri için bazen tedirginlik 9. Mekke’de İslamiyet’in yayılmasının engellendiğini
yaşarlar ve ürkerler. Ölümü bir bilinmeyene yolcu- gören Hz. Muhammed (s.a.v.), Allah’ın emri ve iz-
luk olarak gören insanlarda ölüm korkusu had saf- niyle Medine’ye göç etmeye karar verdi. Gizlice ha-
halara kadar giderek takıntı olmaya başlar. Bundan zırlanarak yakın arkadaşı Hz. Ebu Bekir’le birlikte
dolayı ölüm korkusu yaşamak kişinin bazı sıkıntılar Mekke’den ayrıldı. Mekkeliler onun kentten ayrıldı-
yaşamasına neden olur. O ölüm korkusunu zihinde ğını öğrenince yakalamak için peşine adam saldı-
kabul ederek kabullenmeyi seçmek insanı bir anlar. Sevr Dağı’nda bir mağaraya giren Peygamberi-
lamda rahatlatacaktır. Bunu en iyi sağlayan dindir. miz ve Hz. Ebu Bekir, burada bir süre gizlendi. Mek-
Çünkü din hayatın başlangıcını, yaşamın kendisini keliler mağaranın önüne gelince Hz. Ebu Bekir kor-
ve ölümü anlamlandırarak insanı rahatlatmaktadır. kup telaşlandı. Peygamberimiz gayet sakin ve va-
Bu metinde asıl vurgulanmak istenen aşağıda- kur bir şekilde ona şöyle seslendi:“...Üzülme çün-
kilerden hangisidir? kü Allah bizimle beraberdir...”
Bu parçadan
A) İnsanın ölümden korkması normaldir.
I. Dürüstlük
B) Din insanın hayatına bütünsel bir anlam katar.
II. Cesaret
C) Din insana ölüm sonrası yaşam hakkında bilgi
verir. III. Merhamet
D) İnsan ölüm korkusu nedeniyle psikolojik sorun- IV. Tevekkül
lar yaşayabilir. kavramlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız II B) I ve III
C) II ve IV D) I, II ve IV
8. 8. sınıf öğrencisi Furkan’ın izlediği bir TV progra-

mında konuşmacı şunları söylemektedir:
“İslamiyet, toplum varlığının ve hayatının sağlıklı bir
10. Peygamberimiz vefatından kısa bir süre önce şöy-
şekilde devam ettirilmesi için aileye önem vermiş-
le buyurmuştur: “Size iki şey bırakıyorum. Onlara
tir. Dinimiz, çocukların millî ve manevi değerlere
sıkı bir şekilde sarıldığınız sürece yolunuzu şaşır-
bağlı, güzel ahlaklı bireyler olarak yetiştirilmesini is-
mazsınız. Bunlardan biri Allah’ın Kitab’ı, diğeri de
temiştir. Peygamberimiz bir hadisinde şöyle buyur-
Resulünün sünnetidir.”
muştur, “Hiçbir baba, evladına güzel terbiyeden da-
ha üstün bir hediye vermemiştir.” Peygamberimiz bu sözünde aşağıdakilerden han-
gilerine vurgu yapmıştır?
Buna göre konuşmacı aşağıdaki hangi konudan
söz etmektedir? A) İslam’ın şartlarına
A) Neslin korunması B) Aklın korunması B) Kur’an’ın ana konularına
C) Dinin korunması D) Canın korunması C) İslam’ın inanç esaslarına

D) İslam’ın temel kaynaklarına
87
30
1. Ahmet öğretmen, öğrencilerinden “Hz. Muhammed’in örnekliği” ünitesi ile ilgili afiş çalışması yapmalarını istemiştir.
AFFET MERHAMETLİ OL IRKÇILIK YAPMA KARARLI OL
Aşağıdaki ayet ve hadislerden hangisi, öğrencilerin hazırladığı afişler ile ilgili değildir?
A) “Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arap’a, beyazın siyaha, siyahın da beyaza hiçbir üstünlüğü yoktur. Al-
lah katında üstünlük ancak takva iledir.”
(Hadis-i şerif)
B) “Yine onlar, Rablerinin davetine icabet ederler ve namazı kılarlar. Onların işleri aralarında danışma iledir. Kendi-
lerine verdiğimiz rızıktan da harcarlar.”
(Şûra suresi, 38. ayet)
C) “Güneş’i sağ elime, Ay’ı da sol elime verseler yine de yolumdan dönmem…”
( Hadis-i şerif)
D) “Allah’ın rahmeti sayesinde sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, onlar senin
etrafından dağılıp giderlerdi. Şu halde onları affet, bağışlanmaları için dua et...”
(Âl-i İmrân suresi, 159. ayet)
2. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Hamza Bey, sınıfta evrensel yasalar konusuyla ilgili ders anlatmaktadır:
“Arkadaşlar! Sürtünmesiz bir dünyada, düğümler çözülecek, çiviler ve vidalar yerlerinden çıkacak, arabalar virajlarda
dönüş yapamayacak, fren tutmayacak, sesler asla kaybolmayacak, bir duvardan ötekine yankılanıp duracak, eşyala-
rımız bir anda yok olmaya başlayacaktı. Yüce Allah’ın evren için koyduğu bu yasaların olmadığı bir evrende yaşasay-
dık bir günümüz nasıl geçerdi? veya bir günümüz olur muydu?”
Hamza Bey bunları dile getirdikten sonra konuyla ilgili bir de örnek ayet söylemek istemiştir.
Buna göre Öğretmen Hamza Bey aşağıdaki ayetlerden hangisini söylemiş olmalıdır?
A) “Sonra ona düzgün bir şekil vermiş ve ruhundan ona üflemiş; sizi kulak, göz ve gönüllerle donatmıştır. Ne ka-
dar da az şükrediyorsunuz!”
(Secde suresi, 9. ayet)
B) “Ey insanlar! Siz Allah’a muhtaçsınız. Allah ise her bakımdan sınırsız zengin olandır, övülmeye hakkıyla layık
olandır.”
C) “Bilin ki dünya hayatı, bir oyun, bir eğlence, bir gösteriş, aranızda bir övünme, mal ve evlâtta birçokluk yarışın-
dan ibarettir…”
(Hadid Suresi, 20. ayet)
D) “Allah, geceyi gündüze, gündüzü de geceye katıyor. O Güneş’i ve Ay’ı da buyruğu altına almıştır; her biri belir-
lenmiş bir vadeye kadar kendi yolunu izler...”
88
30
3. Dünya hayatı kıyametle son bulacaktır. Kıyamet; 5.
dünya hayatının sona erip yeni bir hayatın başla- • Nakit para
masıdır. Kıyametin vaktini belirleyen Yüce Allah’tır. • Koyun, keçi
Kur’an-ı Kerim’de ve peygamberimizin sünnetinde
kıyametten bahsedilmiş fakat vakti bildirilmemiştir.
• Ticaret malları
Bu metne göre;
• Altın, gümüş
I. Kişi iradesiyle gerçekleştirdiği davranışların so- Öğretmen Şeyma Hanım öğrencilerine bir soru sor-
rumluluğunu üstlenmelidir. muş ve öğrencilerin doğru cevaplarını tahtaya yaz-
II. Kıyametin ne zaman gerçekleşeceği bazı pey- mıştır.
gamberlere bildirilmiştir.
Buna göre öğretmen hanımın öğrencilere sor-
III. Kıyamet dünyanın ölümüdür. duğu soru aşağıdakilerden hangisidir?
A) Temel ihtiyaçlarımız nelerdir?
A) Yalnız I B) Yalnız III
B) Zekât verilmesi gereken malların oranları neler-
C) I ve III D) I, II ve III dir?
C) Hangi mallardan ne oranda zekât verilmesi ge-
rekmektedir?
D) Kırkta bir oranında zekât verilmesi gereken mal-
lar nelerdir?
4. Musa (a.s.) eşiyle birlikte yolda giderken Allah (c.c.)

tarafından kendisine peygamberlik görevi verilmiş-
tir. Firavun’u ve Mısır halkını Allah’ın (c.c.) varlığına
ve birliğine inanmaya çağıracak bir elçi olarak se-
çilmiştir. Hz. Musa (a.s.) bu görevin ne kadar ağır
bir yük olduğunu biliyordu. Onun için Allah’a (c.c.)
şöyle dua etti: “Kardeşim Harun’un dili benimkin-
den daha düzgündür. Onu da benimle birlikte, be-
ni doğrulayan bir yardımcı olarak gönder. Çünkü
ben, onların beni yalanlamalarından korkuyorum.” 6. Halis: “Müslüman olmayanlara, zenginlere, dede,
Yüce Allah da onun bu duasını “…Seni kardeşinle nine, anne, baba, eş, çocuk ve torunlara.”
destekleyeceğiz ve size öyle bir güç vereceğiz ki, Kerem: “Müslüman’ın Allah’ın rızasını kazanmak
bu sayede size erişemeyecekler, mûcizelerimizle siz için sahip olduğu mallardan harcamasıdır.”
ve size tâbi olanlar üstün geleceksiniz.” buyurarak
kabul etti. İkranur: “Arınma, bereket, çoğalma, temizleme, art-
ma gibi anlamlara gelir.”
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin ce-
vabı yoktur? Halis, Kerem ve İkranur, öğretmenin sormuş oldu-
ğu soruya bu doğru cevapları vermiştir.
A) Hz. Musa’ya nerede ve nasıl peygamberlik göre- Buna göre öğrenciler aşağıdaki sorulardan han-
vi verilmiştir? gisine cevap vermemiştir?
B) Hz. Musa’nın görevi nedir?
A) Zekât’ın sözcük anlamları nelerdir?
C) Hz. Musa kardeşini niçin yardımcı olarak istemiş-
tir? B) Zekâtı kimler verir?
D) Yüce Allah, Hz. Musa’nın isteğine ne cevap ver- C) İnfak ne demektir?

miştir? D) Zekât kimlere verilmez?
89
30
7. İnsan günlük hayatında pek çok olumsuzluklarla 9. Hz. Hatice ona güvenerek ticaret kervanını emanet
karşılaşır. Örneğin; kendini yalnız hisseder, çaresiz etmiş ve Hz. Muhammed de (s.a.v.) onun bu güve-
kalır. Değişik korkulara kapılabilir. Hastalıklarla ve nini boşa çıkarmamıştır. Hz. Peygambere düşman-
musibetlerle uğraşmak zorunda kalabilir. Bu tür lık edenler bile en değerli eşyalarını gözleri arkada
olumsuzlukların aşılmasında dinin rolü büyüktür. kalmadan ona emanet etmiştir. O Medine’ye hicret
Din, akıl sahibi bireyleri kendi özgür iradeleriyle iyi- edeceği zaman, kendisinde bulunan emanetleri sa-
ye ve doğruya yönelten ve onların hem dünyada hiplerine teslim etmesi için Hz. Ali’yi görevlendir-
hem de ahirette mutluluğunu amaçlayan ilahi kural- miştir.
lar bütünüdür. Din birliği, beraberliği ve ahlaki er- Hz. Peygamberin bu olaylardaki tutumunda aşa-
demleri yaygınlaştırarak insanın mutlu olmasını sağ- ğıdaki ayetlerden hangisinin etkili olduğu söyle-
lamaya çalışmaktadır. nebilir?
kilerden hangisidir? A) “(Resulüm) Biz seni âlemlere ancak rahmet ola-
rak gönderdik.”
A) İnsan yaşamı boyunca birçok olumsuzluklarla (Enbiya suresi, 127. ayet)
karşılaşır.
B) “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!”
B) Din insanın ahlaki yönden gelişmesine katkı su-
nar.
C) “Eğer bilmiyorsanız bilenlere sorunuz.”
C) Din toplumsal yaşamı düzenlemeyi amaçlar.
(Enbiya suresi, 7. ayet)
D) Din iyiliği tavsiye ederek insanın mutlu olmasını
amaçlar. D) “İnsana ancak çalıştığının karşılığı vardır.”
(Necm suresi, 39. ayet)
8. “Ashabım! Kimin yanında bir emanet varsa, onu he-

men sahibine versin. Biliniz ki faizin her çeşidi kal-
dırılmıştır. Allah böyle hükmetmiştir.’’
“Ashabım! Dikkat ediniz, cahiliyeden kalma bütün
adetler kaldırılmıştır, ayağımın altındadır. Cahiliye
devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldı- 10. “Allah’a kulluk edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşma-
rılmıştır.’’ yın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara,
“Ey müminler! Size iki emanet bırakıyorum, onlara yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arka-
sarılıp uydukça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. O ema- daşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüp-
netler: Allah’ın kitabı Kur’an-ı Kerim ve Peygambe- hesiz Allah, kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.”
rinin sünnetidir.’’ (Nisâ suresi, 36. ayet)
Veda Hutbesi’nden alınan bu bölümler, İslam’ın Bu ayette Kur’an’ın ana konularından hangisine
korunmasına önem verdiği temel ilkelerden han- vurgu yapılmamıştır?
gisiyle ilişkili değildir?
A) İnanç B) İbadet
A) Malın korunması B) Dinin korunması C) Kıssa D) Ahlak
C) Aklın korunması D) Canın korunması
90
31
1.
İSLAM’IN TEMEL KAYNAKLARI
Hz. Peygamber ayetlerin

Hz. Peygambere vahiy
ifade ettiği manayı sözleri
yoluyla gelen, mushaflarda
ile açıklamış, fiilleri ile de
yazılı olan, değiştirilmeden
hükümlerin nasıl
nesilden nesile nakledilen,
uygulanacağını
okunması ve yaşanması ile
göstermiştir.
ibadet edilen, Allah’ın
muzive kelamıdır.
Bu görsele göre aşağıdaki ayetlerden hangisi Kuran-Sünnet bütünlüğüyle ilişkilendirilebilir?
A) “Doğrusu kitabı biz indirdik, onun koruyucusu elbette biziz.”

(Hicr suresi, 9. ayet)
B) “Alemlere bir uyarıcı olsun diye kuluna Furkan’ı indiren Allah’ın şanı yücedir.”
C) “Kendi aranızdan, size ayetlerimizi okuyan, sizi her kötülükten arındıran, size Kitabı, hikmeti ve bilmediklerinizi
öğreten bir peygamber gönderdik.”

D) “Andolsun, Allah’ın Resûlü’nde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kim-
seler için güzel bir örnek vardır.”
(Ahzab suresi, 21. ayet)
2. Beslenme Kardeşlik
Madde Göç
Ölüm Canlı
Adalet Su döngüsü
Bu kutucuklar içinde yazılan kavramlardan fiziksel yasalarla doğrudan ilişkili olanlar yeşile boyanacaktır.
Bu boyama yapıldığında şeklin görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
A) B)
C) D)
91
31
3. Öğretmen: “Arkadaşlar! Rızkı veren Allah’tır. Ancak 5. Öğretmen, Yavuz’a “Mâ’un suresi” konusunda doğ-
kulların da çalışıp çabalayıp kendilerine takdir edil- ru-yanlış etkinliği hazırlamıştır. Yavuz tablodaki şu
miş olan rızkı helal yoldan kazanmak için gayret işaretlemeleri yapmıştır:
göstermeleri gerekir. Bu gayretlerin karşılığının ve-
rileceği bir Kur’an ayetinde belirtilmiştir.” D Y
Öğretmen derste anlattığı bu konuyla ilgili bir de I. Kur’an-ı Kerim’in 107. suresidir.
ayet söylemek istemiştir. Sure, ibadetlerde gösterişten kaçın-
II.
Buna göre öğretmen, aşağıdaki ayetlerden han- maya yönlendirmektedir.
gisini söylemiştir? Bu sure Kur’an-ı Kerim’in sonlarında
III.
bulunan kısa surelerdendir.
A) “O, hanginizin daha güzel iş yapacağını denemek Surede kimlere zekât verilmesi
için ölümü ve hayatı yarattı.” IV.
gerektiğinden bahsedilir.
(Mülk suresi, 2. ayet) Her doğru cevap 25 puan olduğuna göre Yavuz
B) “Başınıza gelen herhangi bir musibet kendi elle- kaç puan almıştır?
rinizle işledikleriniz yüzündendir...”
A) 100 B) 75 C) 50 D) 25
C) “Bir şeyin olmasını dilediğinde, onun işi ‘Ol!’ de-
mekten ibarettir, o da oluverir.”
D) “İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde
edebilir. Onun çalışması ileride kesinlikle gözler
önüne serilecektir.”
(Necm suresi, 39-40. ayetler)
4. “De ki: Hak Rabbinizdendir. Artık dileyen iman et-

sin, dileyen inkâr etsin...”
(Kehf suresi, 29. ayet)
“Kim doğru yolu seçerse bunu ancak kendi iyiliği
için seçmiş olur, kim de doğruluktan saparsa ken-
di zararına sapmış olur. Hiçbir günahkâr başka bir
günahkârın günah yükünü yüklenmez.”
(İsrâ suresi,15. ayet)
“Şüphesiz biz insana doğru yolu gösterdik. İster
şükredici olsun ister nankör olsun.” 6. “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her
(İnsan suresi, 4. ayet) başağında yüz dane olmak üzere, yedi başak ve-
ren danenin durumu gibidir…”
Dersinde bu ayetleri örnek veren Zeynep Hanım, (Bakara suresi, 261. ayet)
aşağıdaki hangi konuyla ilgili ders anlatmakta- Bu ayette zekâtla ilgili vurgulanmak istenen aşa-
dır? ğıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal yasalar A) Muhtaçlara verilmesi gerektiği

B) İnsan iradesi ve kader B) Malı bereketlendirdiği
C) Kaderin yanlış anlaşılma sebepleri C) Yardımlaşma ibadeti olduğu
D) Allah her şeyi bir ölçüye göre yaratmıştır D) Malın en iyisinden verilmesi gerektiği
92
31
7. Çağımızda toplumları derinden sarsan önemli bir 9. Taif halkının kendisine yaptığı eziyetlere karşı, “Ey
sorundur bağımlılık. Alkol, uyuşturucu, kumar, siga- Allah’ın Resulü, beni Rabbin gönderdi, emrindeyim,
ra ve teknoloji gibi bağımlılıklar çocuklarımızı, genç- istersen bunları şehirleriyle birlikte tarumar edeyim.”
lerimizi, gelecek nesillerimizi ve bütün insanlığı teh- diyen Cebrail’e (a.s) Peygamberimiz, “Hayır Ey Ceb-
dit etmektedir. Zira bağımlılıkla birçok hastalığa ka- rail! Ben insanları helak etmek için değil, helaktan
pı aralanıyor. İnsan onuruyla bağdaşmayan şiddet kurtarmak için geldim. Olur ki bunların neslinden
körükleniyor. Bin bir emekle kurulan yuvalar dağılı- zamanla bir tek de olsa Müslüman çıkar.” cevabını
yor, ocaklar sönüyor. Haksız kazançla kin ve düş- verdi ve ellerini açıp Rabbine, “Ey Rabbim! Sen bun-
manlık tohumları ekiliyor. Dijital ekranların esareti lara hidayet eyle. Onlar bilmiyorlar, onun için böyle
altında asıl sorumluluklar unutuluyor, ihmal ediliyor. yapıyorlar.” diye dua etti.
Nice insan gerçek hayattan uzak, yalnızlık girdabın- Bu parça Peygamberimizin aşağıdaki özellikle-
da kayboluyor; hayal dünyasında sahte mutlulukla- rinden hangisi ile ilgili değildir?
rın peşinden koşuyor.
Bu metin aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendi- A) Sabırlı oluşu
rilemez? B) Adaletli oluşu
C) Affedici oluşu
A) Dinin korunması
D) Merhametli oluşu
B) Aklın korunması
C) Malın korunması
D) Neslin korunması
8. Her insan hayatının bir döneminde kendisine mut-

laka bu soruları sormuştur. Ben kimim? Nereden
geldim? Nereye gidiyorum? Ölümden sonra nasıl
bir hayat vardır? Benim sonum ne olacak? Yaratıcı
beni niçin yarattı? Beni yaratan yaratıcının üstün
özellikleri nelerdir? Yaratana karşı olan sorumlulu-
ğumu nasıl yerine getiririm? İnsan, bu hayati soru-
lara en doğru cevabı ancak dinde bulur. 10. • Tevhid bilincine sahip olmak
Bu parçada vurgulanan aşağıdakilerden hangi- • Alçakgönüllü olmak
sidir?
• Ramazan ayında oruç tutmak
A) Din, insanları yaratıcının birliğine inanmaya ve
• Cömert ve yardımsever olmak
O’na ibadet etmeye çağırır.
• Doğru ve güvenilir olmak
B) Din, insanın maddi ve manevi her sorununa kar-
şı ona direnç sağlar. • Hakkı ve adaleti gözetmek
C) Din, insanın anlam arayışına cevap verir. Bu verilenlerden kaç tanesi Kur’an-ı Kerim’in
D) Din, insanın hem bu dünyada hem ahiret haya- ana konularından ahlak ile ilgilidir?
tında huzurlu ve mutlu olmasını hedefler. A) 5 B) 4 C) 3 D) 2
93
32
1.
Mekkeliler, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) daha peygam-
ber olmadan önce gençlik yıllarındayken Kâbe’nin
onarılması kararı almışlardı. Onarım bittikten sonra
her kabilenin Hacerü’l Esved’i kendisi yerine koy-
malarını istemelerinden dolayı kabileler arasında çı-
kan tartışma neredeyse çatışmaya dönecekti. Mek-
ke’nin yaşlılarından biri, sorunun çözümü için Kâbe’ye
gelen ilk kişinin hakem seçilmesi teklifinde bulun-
du. Orada bulunan herkes bu teklifi kabul etti ve
hakemin vereceği karara uymaya söz verdi. Hz. Mu-
hammed’in (s.a.v.) Kâbe’ye geldiğini gören herkes
buna çok memnun oldu. Peygamberimiz (s.a.v.) bir
sergi üzerine taşı koydu ve her kabileden bir kişi-
nin, sergiden tutmasını istedi. Hacerü’l Esved konulacağı yere kadar getirildi. Hz. Muhammed (s.a.v.) de onu
alarak yerine koydu. Onun bu zekice tutumu sayesinde muhtemel bir çatışma böylece önlendi.
Bu olay Peygamberimizin,
I. Güvenilirlik
II. Fetanet
III. Merhametli olma
IV. Adaletli olma
gibi özelliklerinden hangileriyle ilişkilendirilebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve IV
2.
Hâkime Teyze’nin Vakfı
Hâkime Teyze İstanbul, Ortaköy’de yaşamaktaydı. O da her Müslüman gibi öldüğünde arkasında sevabı de-
vam edecek kalıcı bir iyilik yapmak istiyordu. Ama ne çare ki üç göz odası bulunan küçük bir evden başka
hiçbir şeyi yoktu. Hâkime Teyze ihlâsla yapılan işlerin bereketli olacağını biliyordu, sonunda evinin bir odası-
nı Allah rızası için ihtiyacı olanlara vakfetmeye karar verdi. Bundan böyle onun iki odalı bir evi, ama sevabı
yıllarca devam edecek ve bizlere de örnek olacak kocaman bir sevap hazinesi vardı.
Buna göre hayırseveri bu şekilde davranmaya,

I. “Kim helâl kazancından bir hurma miktarı sadaka verirse Allah o sadakayı büyük bir hoşnutlukla kabul eder…”
(Hadis-i şerif)
II. “İnsanoğlunun bir vadi dolusu altını olsa, bir vadi daha ister. Onun ağzını topraktan başka bir şey doldurmaz.
Ama Allah, tevbe edenin tevbesini kabul eder.”
(Hadis-i şerif)
III. “İnsan ölünce, şu üç ameli dışında bütün amellerinin sevâbı kesilir: Sadaka-i câriye, kendisinden istifâde edi-
len ilim, arkasından duâ eden hayırlı evlât.”
(Hadis-i şerif)
hadislerden hangilerinin teşvik ettiği söynenebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III
94
32
3. Dünyamızı çepeçevre kuşatan atmosfer, canlılığın 5. “Herhangi birinize ölüm gelip de, “Ey Rabbim! Be-
devamı için son derece hayati işlevleri yerine geti- ni yakın bir zamana kadar geciktirsen de sadaka
rir. Dünyaya doğru yaklaşan irili ufaklı pek çok gök verip iyilerden olsam!” demeden önce, size rızık ola-
taşını eriterek yok eder ve bunların yeryüzüne dü- rak verdiğimiz şeylerden Allah yolunda harcayın.”
şerek canlılara büyük zararlar vermesini engeller. (Münâfikûn suresi, 10. ayet)
Atmosferin başka bir koruyucu özelliği de dünya
uzayın ortalama eksi 270 derecelik dondurucu so- “Mallarını Allah yolunda sarfedip sonra sarfettikleri
ğuğundan yine atmosfer sayesinde korunur. Kısa- şeyin ardından başa kakmayan ve eza etmeyenle-
cası, Dünya’nın üzerinde, kendisini sarıp kuşatan rin ecirleri Rablerinin katındadır. Onlara korku yok-
ve dış tehlikelere karşı koruyan mükemmel bir sis- tur ve onlar üzülmeyeceklerdir.”
tem işler. (Bakara suresi, 262. ayet)
Bu metin en uygun bir şekilde aşağıdaki ayet- Bu ayetlerin aşağıdaki ibadetlerden hangisini
lerden hangisiyle ilişkilendirilebilir? teşvik ettiği söylenemez?
A) “Allah’ın göklerde ve yerdeki (nice varlık ve im- A) Oruç B) Zekât

kanları) sizin emrinize verdiğini, nimetlerini açık C) İnfak D) Fıtır sadakası
ve gizli olarak size bolca ihsan ettiğini görmedi-
niz mi?”
(Lokman suresi, 20. ayet)
B) “Güneş ve Ay bir hesaba bağlı (olarak hareket
ederler).”
(Rahman suresi, 5. ayet)
C) “İçinden taze et (balık) yemeniz ve takacağınız

bir süs (eşyası ) çıkarmanız için denizi emrinize
veren O’dur...”
D) “Gökyüzünü korunmuş bir tavan kıldık; onlar ise
bunun ayetlerinden yüz çevirmektedirler.” 6. Dinimizin korunmasını istediği temel hak ve hürri-
(Enbiya Suresi, 32) yetlerinden biri de malın korunmasıdır. Mal, insanın
hayatını devam ettirebilmesi için gerekli olan önem-
li ihtiyaçlardan biridir. Esas olan kişinin kimseye
muhtaç olmadan yaşamasıdır. Helal olmak kaydıy-
la insanlar ihtiyacı olan malları alabilir, satabilir ve
dilediği gibi kullanabilirler.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinde vurgu-
lanan düşünceyle ilişkilendirilemez?
A) “…Yiyin için fakat israf etmeyin, çünkü Allah müs-

4. “İkiniz beraber Firavun’a gidin, çünkü o sınırı çok rifleri sevmez.”
aştı. Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir üs-
(A’raf suresi, 31. ayet)
lûpla söyleyin, ola ki aklını başına toplar veya içine
bir korku düşer.” B) “İnsanlardan alırken ölçüp tarttıklarında tam, on-
lara vermek için ölçüp tarttıklarında ise noksan
(Tâhâ suresi, 43-44. ayet)
yapan hilekârlara yazıklar olsun!”
Bu ayette Firavun’a tebliğ için gidilmesi emredi- (Mutaffifin suresi, 1-3. ayetler)
len peygamberler aşağıdakilerden hangileridir?
C) “Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insan-
A) Hz. Musa ve Hz. Şuayb lar ve taşlar olan ateşten koruyun…”
B) Hz. Harun ve Hz. Şuayb (Tahrim suresi, 6. ayet)
C) Hz. Musa ve Hz. Harun D) “…Allah, alım satımı helal, faizi haram kılmıştır…”
D) Hz. Harun ve Hz. Yusuf (Bakara suresi, 275. ayet)
95
32
7. Öğretmen: “Bu surede, insanı ebedi mutluluğa ulaş- 9. Kur’an’ın içerdiği konular oldukça fazladır. Ancak
tıracak ve ebedi hüsrandan kurtaracak temel yollar Kur’an’da çokça zikredilen, üzerinde durulan baş-
açıklanır. Surenin başında zamana yemin edilerek lıca konular; iman esasları başta olmak üzere iba-
onun insan hayatındaki yerine ve önemine dikkat det, ahlak, bireysel ve toplumsal hayatla ilgili dü-
çekilmiştir. Çünkü zaman insan için değerlidir. İnsa- zenlemeler, peygamberler ve geçmiş kavimlerin kıs-
nın ömrünü Yüce Allah’ın emrettiği şekilde değer- salarıdır. Kur’an’ı anlamak öncelikle bu ana konu-
lendirmesi tavsiye edilmiş aksi takdirde ziyanda ola- ları bilmeye ve anlamaya bağlıdır.
cağı bildirilmiştir. Bu kısa surede iman, salih amel; Buna göre aşağıdaki ayet ve hadislerden hangi-
hakkı ve sabrı tavsiye etmek gibi esaslara değinil- si diğerlerine göre farklı bir konuya örnek oluş-
miştir. Bu esaslar bütünlük içinde benimsenerek ya- turur?
şandığı takdirde insanı dünya ve ahiret mutluluğu-
na ulaştırır.” A) “Mizana konulacak en ağır amel güzel huydur.”
Buna göre öğretmenin bahsettiği sure aşağıda- (Hadis-i şerif)
kilerden hangisidir? B) “Ey inananlar! Zannın çoğundan sakının, zira zan-
nın bir kısmı günahtır…”
A) Asr Suresi B) Ma’un Suresi
(Hucurât suresi, 12. ayet)
C) Kureyş Suresi D) Fatiha Suresi
C) “(Rabbimiz!) Ancak sana kulluk eder ve yalnız
senden yardım dileriz.”
(Fâtiha suresi, 4. ayet)
D) “Müminlerin iman bakımından en mükemmeli,
ahlak bakımından en güzel olanıdır.”
(Hadis-i şerif)
8. Kur’an’ın ilk muhatabı olan Hz. Muhammed (s.a.v.),

onu en iyi şekilde yaşamış ve açıklamıştır. Sözleri
ve davranışlarıyla Müslümanlara en güzel örnek ol-
muştur. Onun bu özelliği bir ayette vurgulanmıştır.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bu güzel örnekliği Kur’an-ı
Kerim’de “üsve-i hasene” kavramıyla ifade edilir.
Peygamberimizle ilgili bu durumu ifade eden
ayet aşağıdakilerden hangisidir?
A) “...Her millet için mutlaka bir uyarıcı (peygamber) 10. Öğretmenin sorusuna aşağıdaki öğrenciler doğru
gelmiştir.” cevap vermiştir:
(Fâtır suresi, 24. ayet) Halim: “İnsanlara yaratıcılarını tanıtmak.”
B) “Muhammed, Allah’ın resülü ve peygamberlerin Kerem: “İnsanın doğruyu yanlışı öğrenmesinde on-
sonuncusudur.” lara rehberlik etmek.”
(Ahzâb suresi, 40. ayet) Musa: “İnsanların dünya ve ahirette mutlu olacak-
C) “Ey peygamber! Seni tanık, müjdeci, uyarıcı, iz- ları yolları göstermek.”
niyle Allah’a çağırıcı ve etrafını aydınlatan bir ışık Buna göre öğretmen, öğrencilere aşağıdaki so-
olarak gönderdik.” rulardan hangisini sormuş olmalıdır?
(Ahzâb suresi, 45-46. ayetler)
A) İslam’ın şartları nelerdir?
D) “Andolsun, Allah’ın Resulünde sizin için, Allah’a
ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok B) Kur’an’ın gönderiliş amaçları nelerdir?
zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.” C) Kur’an’ın ana konuları nelerdir?
(Ahzâb suresi, 21. ayet) D) İslam’ın temel kaynakları nelerdir?
96
33
1.
Hz. Peygambere, Bedir savaşı zaferle sona erdiğinde esirler getirildi. Hz. Muhammed (s.a.v.) “Bu esirler hak-
kında ne diyorsunuz?” diye sorarak ashabına danıştı. Sonuçta Hz. Ebû Bekir’in görüşünü benimsemiş, oku-
ma yazma bilenlerin on Müslümana öğretmeleri karşılığında serbest bırakmıştı.
Bir gün Yahudilerden Yesâr isimli bir çoban, Peygamberimize (sav) geldi. Bir süre sohbet ettikten sonra İslam’ı
kabul ederek Müslümanlara katılmak istedi. Ancak Hz. Peygamber, önce otlatmakta olduğu koyunları sahip-
lerine iade etmesini ve ondan sonra kendilerine katılmasını söyledi.
Bir gün Hz. Peygamberin yanına bir adam gelir. Peygamberin kucağında bir çocuğu öptüğünü görünce hay-
retle, “Benim on tane çocuğum var ama hiçbirini öpmedim.” der. Peygamberimiz, “Kalbinde merhamet kal-
mamışsa ben ne yapayım.” diyerek şu uyarıda bulunur, ‘‘Merhamet etmeyene Allah merhamet etmez.”
Peygamberimizin hayatındaki bu olaylar, aşağıda verilen örnek tutumlarından hangisi ile ilgili değildir?
A) Cesaretli ve kararlı oluşu B) İstişareye önem vermesi

C) Şefkatli oluşu D) Doğru ve güvenilir oluşu
2. Verilen ayette numaralandırılan yerlerdeki vurgulanan kavramlar, aşağıdaki bulmacaya sağdan sola doğru yerleş-
tirilecektir.
“O vakit, Allah’tan bir rahmet ile onlara yumuşak davrandın, eğer sert,
K L M N P R S Ş I
I katı kalpli biri olsaydın, kuşkusuz çevrenden uzaklaşırlardı. Onları bağış-
II la, kendileri için Allah'tan bağışlanma dile, yapacağın işler hakkında on-
II
III ların görüşlerini al, ama karar verince artık Allah'a dayan. Hiç kuşkusuz
III IV
IV Allah kendisine dayananları sever.” (Al-i İmran suresi, 159. ayet)
Buna göre “R” sütunundaki görüntü aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
A) M B) E C) M D) M
K M A M
A A K A
M K T K
97
33
3. İnsan özgür irade ve aklı sayesinde iyiyi kötüye, 5. Zekât ve sadaka ibadetleri İslam dininde çok önem-
doğruyu da yanlışa tercih edebilir. İnsan yaratılış ba- lidir. Bu ibadetlerin bireysel ve toplumsal olarak pek
kımından diğer varlıklardan farklıdır. Özellikle tercih çok faydası vardır. Bu özverili davranışlar sayesin-
hakkı onu diğer varlıklardan ayırır. Özgür iradesiyle de Müslüman kötü huylardan kurtulmuş, temizlen-
seçim yapabilen insan, bundan dolayı işlediklerin- miş olur.
den sorumlu tutulmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu ibadetlerin sağladı-
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinde anla- ğı toplumsal faydalardandır?
tılanlarla ilişkilendirilemez?
A) Müslüman bencillik ve cimrilik gibi kötü huylar-
A) “Kim doğru yolu seçerse bunu ancak kendi iyili- dan kurtulmuş olur.
ği için seçmiş olur, kim de doğruluktan saparsa B) Sahip olduklarının şükrünü yerine getirerek Yüce
kendi zararına sapmış olur.” Allah’ın sevgisini kazanır.
(İsra suresi, 15. ayet) C) Bu mallarda hakkı olan ihtiyaç sahiplerinin hak-
B) “Sizden hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü larını ödediği için malı temizlenerek bereketlenir.
men eden bir topluluk bulunsun...” D) İnsanlar arasında huzur, barış, sevgi ve saygı or-
(Al-i İmran suresi, 104. ayet) tamı oluşur.
C) “Ona iki yolu (iyi ve kötüyü) gösterdik.”
(Beled suresi, 10. ayet)
D) “De ki: “Hak, Rabb’inizdendir. Artık dileyen iman
etsin, dileyen inkâr etsin.”
(Kehf suresi, 29. ayet)
6. Ertuğrul, sadaka konulu bir kompozisyon yazacak-

tır.
4. I. O, kullarının önlerinde ve arkalarında ne varsa I. Selim Bey’in kötü alışkanlığı olan arkadaşlarını
hepsini bilir.” uyarması
II. “Göklerde ve yerde ne varsa hepsi onundur.” II. Sümeyye’nin hasta olan teyzesini ziyaret etmesi
III. “O Allah hiçbir kimseye ve hiçbir şeye muhtaç III. Mehmet Amca’nın yanında çalıştırdığı çırağına
olmayıp, O’na herkes ve her şey muhtaçtır.” ücretini ödemesi
IV. “Onun sonsuz kudreti, gökleri ve yeri kaplar. On- IV. Musab’ın yolda rastladığı bir arkadaşına selam
ları görüp gözetmek ona ağır gelmez.” verip, halini hatırını sorması
Numaralandırılarak verilenlerden hangisi Aye- Buna göre Ertuğrul, numaralandırılarak verilen-
te’l-Kürsi’nin anlamı içinde yer almaz? lerden hangisini sadaka örneği olarak yazamaz?
A) I. B) II. C) III. D) IV A) I. B) II. C) III. D) IV.
98
33
7. • Kendisine rüya yorumlama yeteneği verilmiştir. 9. 8. sınıf öğrencisi Meryem, Hz. Muhammed (sav) ve
• Mısır hazinesinin başına getirilmiştir. merhamet konulu bir kompozisyon yazacaktır.
• Mısır’ın zalim kralı Firavun tarafından kuyuya atıl- I. Peygamberimiz bütün baskı ve eziyetlere rağ-
mıştır. men yılmamış, sabretmiş ve davasından vazgeç-
memiştir.
• İffetini muhafaza etmede kendinden sonrakilere
örnek olmuştur. II. Peygamberimiz önemli bir konuda karar verme-
den önce konuyu iyi bilen kimselerle fikir alışve-
• Yıllar sonra babası Hz. Yakup’a kavuşmuştur. rişinde bulunmuştur.
• Rüyasında on bir yıldız, Güneş ve Ay’ın kendisi- III. Peygamberimiz savaş esnasında dahi kadınlara,
ne secde ettiklerini görmüştür. çocuklara, kendileriyle savaşmayan sivil halka
Bu ifadelerden Hz. Yusuf’la ilgili doğru olanlara ve çevreye zarar verilmemesi istemiştir.
15 puan verirsek toplamda kaç puan kazanılmış IV. Peygamberimiz hayatı boyunca doğruluktan ay-
olur? rılmamıştır. Düşmanları dahi onun yalancı oldu-
A) 90 B) 75 C) 60 D) 45 ğunu söyleyememiştir.
Buna göre Peygamberimizin bu tutumlarından
hangisi kompozisyona örnek oluşturur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.

8. Yüce Allah’ın emir ve yasaklarını insanlara bildirmek

için seçip görevlendirdiği kimselere peygamber de- 10. I. “… Her secde ettiğinizde yüzlerinizi ona çevirin
nir. Peygamberlerin görevlerini yapabilmeleri için ve dini yalnız ona has kılarak ona yalvarın…”
birtakım özelliklere sahip olması gerekir. Çünkü Pey- (A’raf suresi, 29. ayet)
gamberler toplumlara örnek olan ve yol gösteren
kişilerdir. Peygamberimiz de en güzel ahlaki özel- II. “Ey inananlar! Zannın çoğundan sakının, zira zan-
liklere sahiptir. Peygamberimiz kırk yaşında Pey- nın bir kısmı günahtır. Birbirinizin suçunu araş-
gamber olmuştur. Peygamber olmadan önceki ah- tırmayın; kimse kimseyi çekiştirmesin; hangi bi-
lakı da mükemmeldi. Mekke’de ahlakının güzelliğiy- riniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır? On-
le bilinirdi. dan tiksinirsiniz...”
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- (Hucurat suresi, 12. ayet)

bilir? Bu ayetler sırasıyla aşağıdakilerden hangisine
örnek teşkil eder?
A) Peygamberlerin bir kısmına ilahi kitaplar verilmiştir.
B) Allah’ın Peygamber göndermediği bir toplum bu- I. II.
lunmamaktadır. A) Ahlak Muamelat
C) Peygamberler gönderildikleri toplumlarda hemen B) İbadet Ahlak
kabul görmemişlerdir.
C) İbadet Kıssa
D) Peygamberler topluma rehberlik yaptıkları için
örnek bir ahlaka sahiptirler. D) Sosyal Hayat İnanç
99
34
1.
Dünyanın kendisi için belirlenen Elma ağacının zamanı geldiğin- İnsanın tercihlerinde özgür bir
yörüngenin dışına çıkmaması de meyve vermesi varlık olması
Bu görseller;
• Külli irade • Ömür
• Fiziksel yasalar • Cüzi irade
• Ölçü-denge • Sağlık
• Kader • Kaza
• Biyolojik yasalar
kavramlarından kaçıyla ilişkilendirilebilir?
A) 9 B) 7 C) 5 D) 4
2.
Büyük bir ilim adamı olan İmam Ebu Hanife aynı
zamanda kumaş ticaretiyle uğraşan bir esnaftı. Bir
akşamüzeri dükkânına iki müşteri geldi. Kumaş top-
larından birini beğendiler; fakat parasını yarın sa-
bah ödeyeceğini söyleyerek ayrıldılar. Sabah olun-
ca dükkâna erkenden gelen başka bir müşteri tez-
gâhın üzerindeki kumaşı beğendi ve almak istedi.
İmam Ebu Hanife, “Bu kumaş satıldı. Siz başka bir
kumaşa bakın.” diyerek adamın isteğini geri çevir-
di. Ancak adam o kumaşı iki kat para vererek al-
mak istedi. Ebu Hanife, tekrar “Bu kumaş satıldı”
diyerek teklifi reddetti. Müşteri ısrarlıydı ve bu de-
fa kumaşın değerinin üç katı para teklif etti. Bunun
üzerine Ebu Hanife, “İsterseniz değerinin yüz katını verin, yine de bu kumaşı size veremem. Çünkü ben bu
kumaşı başka müşterilere sattım, sözümden dönemem.” diyerek adamın isteğini geri çevirdi.
Bu olaydan hareketle İmam Ebu Hanife’nin, Peygamberimizin aşağıdaki hangi ahlaki özelliğini örnek aldı-
ğını söyleyebiliriz?
A) Kararlı ve sabırlı olması B) İstişareye önem vermesi

C) Doğru ve güvenilir kişiliğe sahip olması D) Merhametli ve affedici olması
100
34
3. Dünyada yaşayan tüm varlıkların kendilerine biçil- 5.
• Zekâtın Allah için verildiğinin bilin-
miş birer tabii ömrü olduğu gibi şu uçsuz bucaksız
cinde olunmalıdır.
kâinatın da bir sonu vardır. Kur’an-ı Kerim’de kâi-
natı oluşturan varlıkların da sonlu olduğu şöyle vur- • Zekât malın iyisinden verilmelidir.
gulanmıştır: ………………… • Zekât verilen kişiye saygılı davra-
Bu metnin sonuna düşüncenin akışına uygun nılmalı, onların onurları zedelen-
olarak aşağıdaki ayetlerden hangisi getirilmeli- memelidir.
dir? • Zekât, gösterişten uzak, gurur ve
A) “O (Allah), sizi bir çamurdan yaratan, sonra size kibire kapılmadan verilmelidir.
bir ecel, (bir ömür süresi) tayin edendir…”
Öğretmen Zeynep Hanım, öğrencilerine bir soru sor-
(En’âm suresi, 2. ayet) muş ve öğrencilerin doğru cevaplarını tahtaya yaz-
B) “Güneş kendisi için belirlenen yerde (yörüngede) mıştır.
akar (döner). İşte bu Aziz ve Âlim Allah’ın takdi- Buna göre Zeynep Öğretmen, öğrencilerine aşa-
ridir.’’ ğıdaki hangi soruyu sormuştur?
A) Zekât nelerden verilir?
C) “Her can ölümü tadacaktır…”
B) Zekâtın bireysel ve toplumsal faydaları nelerdir?
C) Zekât kimlere verilir?
D) “…(Güneş ve Ay’dan) her biri, belirlenmiş bir sü-
D) Zekât verirken dikkat edilmesi gereken hususlar
reye kadar hareketlerini sürdürürler…”
nelerdir?
6. “Ey kavmim ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. İn-

sanların eşyalarını eksiltmeyin. Yeryüzünde bozgun-
4. Arkadaşıyla Play Station oynayan Salih, vaktin na- culuk yaparak karışıklık çıkarmayın.”
sıl geçtiğini anlamayıp öğle namazını kılmayı unut-
muştur. Bu durumdan oyun arkadaşı Enes’in so-
rumlu olduğunu söylemiştir. “Ey kavmim! Bana olan düşmanlığınız sakın sizin
Nûh kavminin veya Hûd kavminin yahut Sâlih’in
Buna göre Salih’e aşağıdaki ayetlerden hangisi
kavminin başına gelen felâketlere benzer bir felâ-
cevap olabilir?
kete uğramanıza sebep olmasın! Zâten helâk edi-
A) “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” len Lût kavmi de sizden pek uzak değildir.”
(Zümer suresi, 9. ayet) (Hud suresi, 90. ayet)
B) “Eğer müminler iseniz ancak Allah’a güvenin.” Bu ayetlere göre aşağıdakilerden hangisi Hz. Şu-
(Maide suresi, 23. ayet) ayb’ın kavminden istediği davranışlara örnek
olarak gösterilmez?
C) “Hiçbir günahkâr, başkasının günah yükünü üst-
lenmez.” A) Doğru ve dürüst olmaları
(İsra suresi, 15. ayet) B) Barış ve huzur içinde yaşamaları
D) “Yeryüzünde her canlının rızkı Allah’a aittir.” C) Lut kavmi gibi yaşamaları
(Beled suresi, 10. ayet) D) Önceki kavimlerden ibret almaları
101
34
7. Davut, öğretmenin hazırladığı tablodaki bilgilerden 9. İnsanların kısa süre içerisinde Hz. Muhammed’in
doğru bildiğini “D” yanlış bildiğini “Y” şeklinde de- etrafında toplanmalarının en önemli nedenlerinden
ğerlendirmiştir. biri onun insanlara karşı merhametli ve affedici dav-
ranmasıdır. Aksi takdirde insanlar etrafından uzak-
Dinin gayesi kişiye dünya ve ahiret saadeti
D laşırdı. Hz. Peygamber, savaş esnasında dahi ka-
kazandırmaktır.
dınlara, çocuklara, sivil halka, mabetlere ve din
Din insana iradesini sınırsız kullanma özgür- adamlarına dokunulmamasını ve çevreye zarar ve-
Y
lüğü verir. rilmemesini istemiştir. Asıl önemli olanın gönülleri
Din, insanlara zorlu dünya yaşamında reh- kazanmak olduğunu vurgulamıştır.
D
berlik etmektedir. Bu metinde Peygamberimizin öne çıkan tutu-
Din tarihin bütün dönemlerinde görülmüştür. Y muyla, Hz. Yusuf’un aşağıdaki hangi sözü ilişki-
lendirilebilir?
Davut, bu etkinlikte doğru cevap verdiği her ifade
için (+25) puan, yanlış cevap verdiği her ifade için A) “Ey zindan arkadaşlarım, birbirinden ayrı (bir sü-
(-10) puan alacaktır. rü) rabler mi daha hayırlıdır, yoksa Kahhâr olan
Buna göre Davut etkinlik sonucunda toplamda bir tek Allah mı?”
kaç puan almıştır? (Yusuf suresi, 39. ayet)
A) 100 B) 65 C) 30 D) 20 B) “(Nihayet) Yusuf’un yanına girdikleri zaman, o (öz)

kardeşi (Bünyamin’i) bağrına basarak; “Ben se-
nin gerçekten kardeşinim. Artık onların yaptıkla-
rına üzülme!” demişti.”
C) “Bugün size karşı sorgulama, kınama yoktur. Si-

zi Allah bağışlasın. O, merhamet edenlerin en
merhametlisidir.”
D) “(Yusuf) Dedi ki: “Ey Rabbim! Zindan, bunların
beni kendisine çağırdıkları şeyden bana daha se-
vimlidir.”
8. Hz. Yusuf (a.s.), hayatı boyunca karşılaştığı sıkıntı- 10. Kur’an, insana evrendeki varlıklar ve düzen üzerin-
lara, iftira ve eziyetlere rağmen her zaman taham-
de düşünmesini tavsiye eder. Kur’an, evrende mü-
mül göstermiştir. Çünkü o, güçlü bir imana ve ira-
kemmel bir düzen ve uyum olduğunu bildirir. Gü-
deye sahipti. Allah’tan korkar, onun emirlerine uy-
neş’in, Ay’ın, dağların, denizlerin yaratılışına dikkat
ma ve yasaklarından kaçınma konusunda dikkatli
çeker. Gece ile gündüzün, mevsimlerin düzenli ola-
davranır, O’na güvenirdi. Yüce Allah’a olan sevgisi,
rak birbirini izlemesinin rastlantı olamayacağını be-
bağlılığı ve imanı onu ahlaklı davranmaya yönlen-
lirtir. Bunlar üzerinde düşünülüp ders alınmasını ister.
dirmişti. O, kin ve intikam peşinde koşmayan, al-
çak gönüllü, anlayışlı ve bağışlayıcı bir kişiliğe sa- Bu parçada vurgulanan aşağıdakilerden hangi-
hipti. sidir?
Bu parçadan Hz. Yusuf’un kişilik özellikleri ile il- A) Kur’an, insanlara doğru yolu gösterir.
gili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? B) Kur’an evrensel bir kitaptır.
A) Cesurdur. B) Affedicidir. C) Kur’an, insanları kötülüklerden sakıntırır.
C) Sabırlıdır. D) Allah’a tevekkül eder. D) Kur’an, insanın aklını kullanmasını ister.
102
35
1. 1. Görsel 2. Görsel 3. Görsel
“Denizde dağlar gibi yüzen ge- “Yeryüzüne bakmazlar mı ora- “Şüphesiz ki, bir toplum kendi
miler, Onun varlığının delillerin- da her türlü nice güzel ve yarar- durumunu değiştirmedikçe Al-
dendir.” lı bitkiler yetiştirdik.” lah da onların durumunu değiş-
tirmez.”
(Şura suresi, 32. ayet) (Şuara suresi, 7.ayet) (Ra’d suresi 11. ayet)
Bu görsellerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 1. görseldeki yasa örneği Allah’ın kâinatta yarattığı düzenin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur.
B) 3. görseldeki yasa örneği 1 ve 2. örnekteki gibi kesin ve tartışılmaz değildir.
C) 2. görsel biyolojik yasalarla ilgilidir.
D) 3. görseldeki yasa örneği canlıların doğum, gelişim, üreme, ölüm vb. aşamalarını inceler.
2.
YETİMLERİN BABASI
Kendisi de bir yetim olan Peygamber Efendimiz, yetim çocuklara sahip çı-
kıyordu. Bir bayram namazından sonra mescitten çıktığında, çocukların
neşe ve sevinç içinde oynadıklarını gördü. Bir duvarın dibinde de perişan
kılıklı ve mahzun bir çocuk ağlayıp duruyordu. Dikkatini çekti. Doğru onun
yanına vardı.“Yavrum, neyin var, niçin böyle üzgün duruyorsun? Arkadaş-
larınla birlikte niçin oynamıyorsun?”Çocuk bir yetimdi. Babası Uhud’da şe-
hit olmuştu. Annesi de başka biriyle evlenince çocuk sahipsiz kalmıştı. Pey-
gamberimiz çocuğun elinden tuttu. Başını okşadı, gönlünü aldı.“Neden ağ-
lıyorsun? Ben baban, Âişe annen, Fatıma kardeşin olsun, istemez misin?
Çocuk sevincinden uçacak gibiydi. Heyecanla, “Nasıl razı olmam, Yâ Resulallah?” diyebildi. Peygamberimiz
çocuğu aldı, evine götürdü. Yedirip içirdi, üstünü başını giydirdi. Çocuk bir süre sonra oynayan çocukların
arasına karışmak üzere sokağa çıktı. Babası Cennete gitmişti; ama şimdi babasının yerine geçen insan, bü-
tün babaların en hayırlısıydı.
Metinde vurgulanan asıl düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yetime yardım edenler, cennette Peygamberimizle beraber olacaklardır.

B) Peygamberimiz de yetim olarak büyümüştür.
C) Her zaman Peygamberimizin evinde bir yetim çocuk olmuştur.
D) Peygamberimiz yetimlere sahip çıkıp onlara şefkatli ve merhametli davranmıştır.
103
35
3. 8-A sınıfı öğrencisi Yusuf, sınavda doğru/yanlış bö- 5. Dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca yetim ço-
lümünü aşağıdaki gibi işaretlemiştir. cuk aile şefkatinden uzak, açlık ve şiddetle iç içe
yaşıyor. Müslümanlar çocukların korunabilmesi ve
D Peygamberler rızıklarını bulmak için çalışmış,
sağlıklı bireyler olarak yetiştirilebilmesi için birçok
kendi emekleriyle geçimlerini sağlamıştır.
projeye imza atmıştır. Bunlardan yalnızca biri olan
Y İnsana verilen hayatın sona erdiği zamana “Her Sınıfın Bir Yetim Kardeşi Var” projesiyle öğren-
ömür denir.
ciler de çalışmalara dahil edilmiştir. Ülkemizdeki tüm
Y Herkes kendi ecelini kendi belirler. okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise ve özel okul öğ-
D Evrendeki varlıkların hiçbiri sonsuz değildir. rencilerinin katılabildiği bu kampanyayla bir sınıfta-
ki öğrenciler her ay harçlıklarından biriktirdikleri 150
Her doğru cevap 25 puan olduğuna göre Yusuf lira ile yetim kalmış bir çocuğun ihtiyaçlarını yıl bo-
kaç puan almıştır? yunca karşılayabiliyor.
A) 25 B) 50 C) 75 D) 100 Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz?
A) Dünyada sıkıntılar içerisinde yaşayan birçok ço-

cuk bulunmaktadır.
B) Müslümanlar kendilerini topluma karşı sorumlu
hissetmektedirler.
C) Yardımlaşma faaliyetlerine yakınlarımızdan baş-
lamamız gerekmektedir.
D) Toplumda yardımlaşma sağlıklı bireylerin yetiş-
mesine katkı sağlamaktadır.
4. “İnsanoğlu kıyamet günü beş şeyden hesaba çe-

kilmedikçe bir tarafa hareket etmeyecektir:
• Ömrünü nerede nasıl tükettiğinden,
• Gençliğini nerede nasıl geçirdiğinden,
• Malını nereden kazandığından,
• Malını nereye harcadığından,
• Bildikleriyle amel edip etmediğinden”
(Hadis-i şerif) 6. Nihat Bey geçimini tarım ile sağlamaktadır. Bu yıl
Bu metinden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı tarımdan elde ettiği hasadın 1/10 miktarını zekât
aşağıdakilerden hangisidir? olarak geçim sıkıntısı çeken oğluna vermiştir.
Buna göre Nihat Bey;
A) İnsan yaşamı boyunca bildiklerinden ve yaptık-
larından sorumludur. I. Zekât verdiği malda
B) İnsan geçimini helal yollardan sağlamakla sorum- II. Zekât verdiği oranda
ludur. III. Zekât verdiği kişide
C) İnsan kazandığı mallarını hayır işlerinde kullan- hangisi veya hangilerinde yanlışlık yapmıştır?
makla sorumludur.
D) İnsan gençlik yıllarında yaptıklarından sorumlu- A) Yalnız I B) Yalnız II
dur. C) Yalnız III D) II ve III
104
35
7. Ribî bin Amir Sasani komutanı Rüstem’in yanına el- 9. Hz. Peygamber kul hakkına çok önem verirdi. O,
çi olarak gitmiştir. Rüstem’i İslam’a davet etmek için kul hakkının büyük bir sorumluluk gerektirdiğini be-
şunları söylemiştir:“Allah, dilediği kimseleri, kula kul- lirtmiş ve bu sorumluluk bilinciyle yaşamıştır. Örne-
luktan kendisine kulluğa, dünya sıkıntılarından fe- ğin vefatından birkaç gün önce bütün Müslüman-
raha(kurtuluşa) çıkaralım, bâtıl dinlerinin zulmünden ların önünde, “Ey Müslümanlar, şayet birinize hak-
kurtarıp İslâm adaletine ulaştıralım diye, bize bir sız bir muamelede bulunmuşsam onu ödemeye ha-
Peygamber gönderdi. Kim bu dini kabul ederse, zırım. Kimin hakkı varsa işte şahsım işte malım gel-
bizden olur, biz de döner gideriz.” sin alsın.” demiştir.
Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- Aşağıdaki hadislerden hangisi, Peygamberimi-
maz? zin bu metinde anlatılan yönüyle ilgilidir?
A) İslam dini insanın onuruna zarar veren her türlü A) “Allah katında amellerin en sevimlisi, az da olsa
kulluktan kurtarır. devamlı olanıdır.”
B) İslam dini insana dünyada mutlu ve huzurlu bir B) “Sizin en hayırlınız insanlara faydalı olanınızdır.”
yaşam sunar. C) “Güzel ahlâka sahip kişi, kendisiyle hoş geçini-
C) İslam dini insanı maddi ve manevi hastalıklara len ve başkalarıyla hoş geçinen insandır.”
karşı korur. D) “İçinde, zayıf kimsenin incitilmeden hakkını ala-
D) İslam dini insanı yanlış inançlardan ve adaletsiz- madığı bir toplum yükselemez.”
liklerden korur.
8. Temel
Hadis-i Şerif
haklar
“Ey gençler, aranızda gücü ye-
tenler evlensin. Çünkü evlenmek 10. I. “Kur’an’ı kesinlikle biz indirdik; elbette onu yine
Aklın biz koruyacağız.”
I. gözü haramdan korumak ve
korunması
iffeti muhafaza etmek için en iyi (Hicr suresi, 9. ayet)
yoldur.”
II. “...Şüphesiz o (Kur’an), çok değerli ve sağlam bir
“Çalışana ücretini teri kuruma- Malın
II. kitaptır. Ona önünden de ardından da batıl gele-
dan veriniz.” korunması
mez. O, hikmet sahibi, çok övülen Allah’tan in-
“Yedi helak edici şeyden sa- dirilmiştir.”
Canın
III. kınınız. Bunlar biri de, Allah’ın
korunması (Fussilet suresi, 41-42. ayetler)
verdiği bir cana kıymaktır.”
“Şu üç kişiden sorumluluk kaldı- III. “Andolsun biz Kur’an’ı düşünüp öğüt alsınlar di-
rılmıştır: Ergenlik çağına gelince- ye kolaylaştırdık…”
Neslin
IV. ye dek çocuklardan, uyanıncaya
korunması (Kamer suresi, 22. ayet)
kadar uyuyandan, akli dengesi
yerinde olmayandan….” IV. “İşte bu (Kur’an); kendisiyle uyarılsınlar, Allah’ın
ancak bir tek ilah olduğunu bilsinler ve akıl sa-
Tabloda Peygamberimizin hadisleri ile islam dinine hipleri iyice düşünüp öğüt alsınlar diye insanla-
göre korunması gereken haklar eşleştirilmiştir. ra (gönderilmiş) bir bildiridir.”
Tablodaki eşleştirmelerin doğru olabilmesi için (İbrahim suresi, 52. ayet)
hangi iki hadis-i şerifin yer değiştirmesi gerekir? Bu ayetlerden hangisinde Kur’an-ı Kerim’in gön-
A) I ve II B) II ve III deriliş amacına vurgu yapılmıştır?
C) III ve IV D) I ve IV A) I. B) II. C) III. D) IV.
105
36
1.
Ahilik teşkilatı, 13. yüzyılda ortaya çıkan ve Türkle-
rin Anadolu’da kurmuş oldukları bir esnaf örgütü-
dür. Ahiliğin gayesi olarak, insanın dünya ve ahiret
mutluluğunu sağlamak ve “Âleme nizam vermek”
olarak belirtilmiştir. Teşkilatın en önemli unsuru ise
dayanışma ve kardeşliktir. Ahilik teşkilatı içerisinde
yer alan örgütler kendilerine dini ve ahlaki kuralları
örnek almışlardır. Bu sayede doğru yoldan şaşma-
dan ticaret yapmayı amaç edinmişlerdir. Ahiler ken-
dilerine has bir eğitim sistemi oluşturmuşlardır. Ak-
şamları tekke ve zaviyelerde fütüvvet esaslarını te-
orik olarak öğretmişlerdir. “Kim ki iyi insan iyi Müs-
lümandır; kim ki iyi Müslüman iyi insandır” düstu-
ru gereğince insan yetiştiriyorlardı. Ayrıca gündüzleri iş başında yamak, çırak, kalfa, usta sistemi içerisinde
uygulamalı olarak eğitim veriyorlardı. Bu eğitim anlayışının özünde İslami kuralları hayat tarzı haline getiriyor-
lardı. Tekke ve zaviyelerde okuma yazma, görgü kuralları, okçuluk, binicilik, kılıç eğitimi, tarım işleri gibi alan-
larda eğitim de verilmekteydi.
Bu metinden Ahilik teşkilatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Ahilik yardımlaşma ve dayanışma üzerine kurulmuş bir teşkilattır.

B) Ahilik öncelikle iyi insan olmayı hedeflemektedir.
C) Ahilik insanın hem bu dünyada hem de ahirette başarılı olmasını amaçlamıştır.

D) Ahilik teşkilatı Anadolu’nun Türkleşmesine katkı sağlamıştır.
2.
Hz. Peygamber hayatı boyunca aleyhinde de Peygamberimiz, İslam çağrısını yaymak için Bi-
olsa asla doğruluktan ayrılmamıştır. Kendisi- zans İmparatoruna da bir mektup yazmış ve onu
ne karşı gelenler dahi onun yalancı olduğu- İslam’a davet etmişti. Bu duruma şaşıran impa-
nu söyleyememiştir. Nitekim Hz. Muhammed rator, Peygamberimizi tanıyan Arap tüccarlar-
(s.a.v), Safâ tepesinden Mekkelilere seslenir- dan birini çağırmış ve Ona; “Siz peygamberlik
ken; “Şu vadinin arkasında size saldırmak is- iddiasından önce Muhammed’in hiç yalan söy-
teyen süvari birlikleri var desem bana inanır lediğini duydunuz mu?” Bunun üzerine tüccar,
mısınız?” diye sorduğunda onlar hep bir ağız- “Yalan söylediğini hiç duymadık.” demişti. İm-
dan, “Evet, inanırız biz senin bugüne kadar parator, “Şayet o, Allah’a karşı yalan söylemiş
yalan söylediğini hiç görmedik…” diye karşı- olsaydı, eminim ki insanlara karşı yalan söyle-
lık vermişlerdir. mekten çekinmezdi.” demiştir.
Bu olaylarda Peygamberimizin,
I. Merhamet
II. Sıdk
III. Güvenilirlik
özelliklerinden hangisi ortak olarak vurgulanmıştır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
106
36
3. İbrahim Öğretmen, Kader ve kaza konusunu anla- 5. Zekât verilirken malın iyi olanından verilmesi gere-
tırken şöyle bir örnek vermiştir: Evimizin pencere- kir. Zekât verilen kişi hiçbir şekilde incitilip küçük
sinden dışarıdaki bir insanı izlediğimizi düşünelim. düşürülmemeli, onuru zedelenmemelidir.
Bu kişi kaygan bir ayakkabı ile buzlu bir zeminde Bu metin en uygun bir şekilde aşağıdaki ayet-
koşarak ilerlemektedir. Siz de bu kişi birazdan dü- lerden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
şecek dediniz. Ardından bu kişi gerçekten düşse
onu siz mi düşürmüş olursunuz? A) “Ey iman edenler hiçbir alışverişin, hiçbir dostlu-
İbrahim Öğretmenin öğrencilere vermek istedi- ğun ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gel-
ği mesaj aşağıdakilerden hangisidir? meden önce, size rızık olarak verdiklerimizden
Allah yolunda harcayın.”
A) İnsana vahiyle doğru yol gösterilmiştir.
(Münafikun suresi, 10. ayet)
B) Allah’ın tercihlerimizi bilmesi özgür irademize bir
B) “Allah yolunda harcama yapın, kendi ellerinizle
müdahale değildir.
kendinizi tehlikeye atmayın. İyilik edin, kuşkusuz
C) Kader ve kazaya iman, Allah’a iman etmenin do- Allah iyilik edenleri sever.”
ğal neticesidir ve İslam’ın inanç esaslarındandır.
D) Allah’ın her şeyi bir ölçüye ve düzene göre ya- C) “Namazı kılın zekatı verin. Kendiniz için her ne
rattığının örnekleri her insanın anlayacağı dere- iyilik işlemiş olursanız Allah katında onu bulursu-
cede açıktır. nuz. Şüphesiz Allah bütün yaptıklarınızı görür.”
D) “Mallarını Allah yolunda harcayan, sonra da har-
cadıklarının peşinden başa kakmayan ve gönül
incitmeyenlerin, Rableri katında mükafatları var-
dır. Onlar için korku yoktur.”

4. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Nisanur Ha-

nım sınıfta ders anlatmaktadır:
“Yüce Allah, canlıların yaratılışını ve yaşamlarını bu
yasalara bağlamıştır.”
Nisanur Hanım bu ifadeleri dile getirdikten sonra
öğrencilerinden, bu yasalarla ilgili örnekler verme-
6. Yalancı dünyaya konup göçenler
sini istemiştir: Ne söylerler ne bir haber verirler
Üzerinde türlü otlar bitenler
Sümeyye: “İnsan bedeni milyarlarca hücreden mey-
dana gelmiştir.” Ne söylerler ne bir haber verirler
Oğuzhan: “Kutup ayıları soğuk şartlara uygun ola-

rak yaratılmıştır.” Toprağa gark olmuş nazik tenleri
Söylemeden kalmış tatlı dilleri
Sedef: “Bazı nesneler suda hemen batarken bazı-
ları batmamaktadır.” Gelin duadan unutman bunları
Yusuf: “Üzüm asmasının kupkuru dalından tane ta- Ne söylerler ne bir haber verirler
ne sulu üzümler çıkmaktadır.” (Yunus Emre)
Buna göre öğrencilerden hangisi öğretmenin Bu dizeler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle
sorduğu soruyla ilgili yanlış örnek vermiştir? ilişkilendirilebilir?
A) Sümeyye B) Oğuzhan A) Hastalık B) Ecel

C) Sedef D) Yusuf C) Emek D) Başarısızlık
107
36
7. İslam dini insanın aklına ve iradesine zarar veren 9. Hz. Peygamber (s.a.v.), peygamberlik görevini ye-
davranışları yasaklamıştır. Çünkü insan aklını ve ira- rine getirirken pek çok baskı ve işkence görmüştür.
desini kontrol edemediği durumlarda her türlü kö- Ancak bunların hiçbiri onu yolundan döndüreme-
tülüğü işlemeye açık hale gelmektedir. Örneğin bir miştir. Peygamberimiz, güçlükler karşısında azimle
insan sarhoş değilken iyi bir insan olmasına rağmen insanlara İslamiyet’i anlatmayı sürdürmüştür. Başı-
sarhoş olduğunda çok kötü davranışlarda buluna- na gelebilecek tehlikelerden, karşılaşabileceği olum-
bilmektedir. Rabbimiz bu konuda şöyle buyurmak- suzluklardan, insanların tepkilerinden hiçbir zaman
tadır: “Ey iman edenler! İçki, kumar, dikili taşlar, fal çekinmemiş ve korkmamıştır. Peygamberimiz (s.a.v.),
okları şeytan işi iğrenç şeylerden ibarettir. Bunlar- insanları İslam dinine çağırırken Kur’an’ın şu ayeti-
dan kaçının ki kurtuluşa eresiniz. Şüphesiz şeytan ne uygun davranmıştır: “O peygamberler ki Allah’ın
içki ve kumar yoluyla aranıza düşmanlık ve kin sok- gönderdiği emirleri duyururlar, Allah’tan korkarlar
mak, sizi Allah’ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ve ondan başka hiç kimseden korkmazlar...”
ister. Artık vazgeçtiniz değil mi?” Peygamberimizin bu tutum ve davranışları onun
Bu metinde asıl vurgulanmak istenen aşağıda- hangi özelliğinin bir ifadesidir?
kilerden hangisidir?
A) Merhametli ve affedici oluşu
A) Sarhoş olan bir kişi her türlü kötülüğü yapabile- B) Cesaretli ve kararlı oluşu
cek potansiyel taşır.
C) İnsanlara değer vermesi
B) İnsanın akılına ve iradesine zarar veren davranış-
D) Hakkı ve adaleti gözetmede hassas oluşu
lar onun namaz kılmasını engeller.
C) İçki, kumar, dikili taşlar ve fal okları Allah’ın ya-
sakladığı davranışlardır.
D) İnsan aklının ve iradesinin kontrolünü kaybede-
cek davranışlardan uzak durmalıdır.
8. Öğretmen Nisa Hanım’ın sorduğu soruya 8/A sını-

fı öğrencisi Şifanur aşağıdaki cevapları vermiştir:
- Zorluklar karşısında sabırlı olmak
- İnsanlara karşı bağışlayıcı olmak
- İffetli ve edepli olmak
10. Öğretmen: “Arkadaşlar! Kur’an’ın ana konularından
- İnsanlara sevgiyle yaklaşmak
ahlakla ilgili örnekler verebilir misiniz?”
- Yüce Allah’ın emir ve yasaklarına uygun yaşa-
Fatmanur: Alçakgönüllü olmak
mak
Elifnur: Tevhid bilincine sahip olmak
Buna göre Nisa Öğretmen, Şifanur’a aşağıdaki
hangi soruyu sormuştur? Nisanur: Doğru ve güvenilir olmak
Hiranur: Hakkı ve adaleti gözetmede hassas olmak
A) Dinin korunması nasıl sağlanır?
B) Bireyin hayatında dinin etkileri nelerdir? Buna göre öğrencilerden hangisi öğretmenin
sorduğu soruya yanlış örnek vermiştir?
C) Dinin temel gayeleri nelerdir?
D) Hz. Yusuf’un kıssasından çıkarılabilecek ilkeler A) Fatmanur B) Elifnur
nelerdir? C) Nisanur D) Hiranur
108
37
1.
“Kardeşim Harun’un dili benimkinden daha düzgündür. Onu da benimle birlikte, beni doğrulayan bir yardım-
cı olarak gönder. Çünkü ben, onların beni yalanlamalarından korkuyorum.”
“Ey babamız! Biz yarışa girmiştik. Yusuf’u da eşyamızın yanında bırakmıştık. (Bir de ne görelim!) onu kurt
yemiş. Her ne kadar doğru söylesek de sen bize inanmazsın” dediler.”
“Gözlerimizin önünde ve vahyimiz (emrimiz) uyarınca gemiyi yap ve zulmedenler hakkında bana (bir şey)
söyleme! Onlar mutlaka boğulacaklardır!”
Aşağıdaki görsellerden hangisi, bu ayetlerde konu edilen peygamberlerden herhangi biriyle doğrudan iliş-
kili değildir?
A) B)
D) E)
2. Hz. Peygamber 23 yıl Peygamberlik yapmıştır. Peygamberlik vazifesinin başlangıcında insanların büyük bir kısmı
bu daveti hoş karşılamamışlardır. Hatta Peygamberimize kaba davrananlar hakaret edenler bile olmuştur. Ancak
o hiçbir zaman nezaketinden ödün vermemiştir. Yüzyıllar geçmesine rağmen milyonlarca insan Peygamberimizin
yolunu takip etmeye çalışmaktadır. Bu Peygamberimizin davetinin başarılı olduğunun en büyük kanıtıdır.
Bu metne göre ayetlerden hangisi Hz. Peygamberin davetinin başarısına sebep olarak gösterilebilir?
A) “İnsanların mallarını ve haklarını eksiltmeyin. Yeryüzünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmayın.”

(Şuarâ suresi, 183. ayet)
B) “Allah’ın rahmeti sayesinde sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, onlar senin
etrafından dağılıp giderlerdi. Artık sen onları affet. Onlar için Allah’tan bağışlama dile…”
(Âli İmrân suresi, 159. ayet)
C) “Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var
etmesi de O’nun (varlığının ve kudretinin) delillerindendir…”
(Rûm suresi, 21. ayet)
D) “Allah’ın elçisi ve müminler, Rabbinden ona indirilene iman ettiler. Her biri Allah’a, meleklerine, kitaplarına, pey-
gamberlerine inandılar…”
109
37
3. Allah’ın her şeyi belli bir ölçüye göre yaratması ve 5. İslam’ın paylaşma ve dayanışmaya verdiği önem,
yarattığı varlıkların hareketlerini düzenli bir şekilde kuru bir söylemden ibaret değildir. Bunun en güzel
devam ettirmesi, evrende yasalar olduğunun bir örneği, Mekke’den Medine’ye hicret eden Muhacir-
göstergesidir. İşte evrende görülen bu mükemmel lerle Medineli Müslümanlar arasında gerçekleştiri-
ve değişmez ilkelere “evrensel yasalar” denir. len kardeşlik dayanışmasıdır. Bu dayanışma ve yar-
Buna göre Allah’ın evrene koyduğu yasaların far- dımlaşma, tarihte benzeri görülmemiş bir fedakâr-
kında olan biri aşağıdaki düşüncelerden hangi- lık ve dayanışma örneğidir. Medineli Sahabiler, sırf
sine sahip olamaz? imanlarından dolayı, her şeylerini bırakarak Mek-
ke’yi terk etmek zorunda kalan Mekkeli kardeşleri
A) Evrenin işleyişi belli yasalara göre devam etmek- ile bütün imkânlarını paylaşmışlar ve bundan dola-
tedir. yı da ‘Ensar’ (yardım edenler) adını almışlardır. Bu
B) Allah evrendeki her varlığı belli bir yasaya göre gönüllü yardım, Medineli Sahabiler, yani Ensar çok
yaratmıştır. zengin olduğu için değil, Kur’an’ın ifadesiyle, kar-
deşlerini kendilerine tercih ettikleri için gerçekleş-
C) Hiçbir şey tesadüfen gerçekleşmemektedir.
miştir. Bu anlayışın temeli mal zenginliğine değil,
D) Allah’ın yasaları sadece insanlar için geçerlidir. iman ve gönül zenginliğine dayanır. İslâm’ın paylaş-
ma ve dayanışma yaklaşımının özünü bu uygula-
mada somut bir biçimde görmek mümkündür.
maz?
A) Yardımlaşmak için mal zenginliğine ihtiyaç yok-

tur.
B) İslam’ın yardımlaşma anlayışının temelini fedakâr-

lık oluşturur.
C) Yardımlaşmada kişi akrabalarını gözetmelidir.
D) Müslümanlar kendi ihtiyaçları olduğu halde kar-
deşlerine yardım etmeyi tercih etmişlerdir.
4. İnsanın yapacağı işlerde kendisine düşen görevle-

ri yapıp her türlü tedbiri aldıktan, yeterli ve gerekli
çalışmaları en güzel biçimde yerine getirdikten son-
ra sonucu Yüce Allah’tan beklemelidir.
Bu cümle en uygun olarak aşağıdaki ayetlerden
hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) “Gece ile gündüz, Güneş ile Ay Allah’ın varlığının

delillerindendir…”
(Fussilet suresi, 37. ayet) 6. I. Oruç
B) “İnsan kendisinin başıboş bırakılacağını mı sanır?” II. Zekât
(Kıyamet suresi, 36. ayet) III. Sadaka
C) “… Biz ona (insana) şah damarından daha yakı- IV. Hac
nız.”
V. Namaz
Kaf suresi,16. ayet)
Bu verilen ibadetlerden hangilerini yapmak için
D) “…Kararını verdiğin zaman da Allah’a tevekkül belli bir zenginlik şartı vardır?
et. Allah, kendisine tevekkül eden Müslümanları
sever.” A) I ve III B) II ve IV
(Al-i İmran suresi, 159. ayet) C) I, II ve V D) II, IV ve V
110
37
7. Arkeolojik kazılar bize eski çağlarda yaşamış insan- 9. Yüce Allah’a sonsuz bir imanla bağlı olan insan,
ların kültürü, gelenekleri, inançları hakkında bilgiler Rabb’ine ibadeti bir görev bilir. İbadet eden insana
verir. Bu kazılarda dikkat çeken önemli bir husus yakışmayan söz ve davranışlardan kaçınır. İşlenen
giyim, yeme-içme, barınma gibi alanlarda bulunan kötülüklerin, ibadetlere zarar vereceğini unutmaz.
malzemelerin yanında dini motifler içeren belgele- Her zaman ve her yerde iyilik yapmaya gayret eder.
rin de bulunmasıdır. Hiç kimsenin görmediği yerde bile kötü işler yap-
Bu metinden çıkarılabilecek en temel yargı aşa- maz. Kur’an-ı Kerim’de de ibadetlerin, dinî ilkelerin
ğıdakilerden hangisidir? insanı kötülüklerden uzaklaştıracağı şöyle açıklanır:
Bu metnin sonuna düşüncenin akışına uygun
A) İnsanlar hayatlarını devam ettirebilmek için çeşit- olarak aşağıdaki ayetlerden hangisi getirilmeli-
li ürünler ortaya koymuşlardır. dir?
B) Eski çağlarda yaşamış insanların gelenekleri ge-
nellikle benzerdir. A) “Onlar, inananlar ve kalpleri Allah’ı anmakla hu-
zura kavuşanlardır. Biliniz ki kalpler ancak Allah’ı
C) Arkeolojik çalışmalar son yıllarda önemli geliş-
anmakla huzur bulur.”
melere imza atmıştır.
(Ra’d suresi, 28. ayet)
D) Tarihin her döneminde insanların maddi ihtiyaç-
ları olduğu gibi manevi ihtiyaçları da olmuştur. B) “Dini Allah’a has kılarak O’na ibadet edin…”
C) “De ki: Benim namazım, (her türlü) ibadetim, ha-
yatım ve ölümüm, hepsi âlemlerin Rabbi olan Al-
lah içindir.”
(En’am suresi,162. ayet)
D) “Ey Muhammed! Kitaptan sana vahyolunanı oku,

namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı
hayâsızlıktan ve kötülükten alıkor…”
(Ankebut suresi, 45. ayet)
10. Yüce Allah, insanı üstün özelliklerle yaratmış ve onu

8. “Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, ada- yaptıklarından sorumlu tutmuştur. İnsana yaratıcı-
letle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duy- sını tanıtmak, sorumluluklarını bildirmek için pey-
duğunuz kin, sizi adil davranmamaya itmesin. Ada- gamberler ve kutsal kitaplar göndermiştir. Örneğin
letli olun; bu, Allah korkusuna daha çok yakışan (bir Hz. Musa’ya (a.s.) Tevrat, Hz. Davut’a (a.s.) Zebur,
davranış)dır...” (Mâide suresi, 8. ayet) Hz. İsa’ya (a.s.) da İncil adlı kitabı göndermiştir. Al-
lah’ın gönderdiği kitapların sonuncusu Kur’an-ı Ke-
Bu ayette yer alan ilkelere, rim’dir. Kur’an-ı Kerim, son peygamber Hz. Muham-
I. Savaş öncesi ordunun konumlandırılacağı yeri, med’e (s.a.v.) indirilmiştir. Kur’an, belli bir ırka ve
arkadaşlarının fikirleri doğrultusunda belirlemesi topluma ya da bölgeye gönderilmemiştir. O, tüm in-
sanlara gönderilmiştir.
II. Yetimlerin ve kimsesizlerin hakkını gözetmesi
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine ce-
III. Doğru bildiği yolda taviz vermeden yoluna de-
vap bulunamaz?
vam etmesi
Peygamberimizin tutum ve davranışlarından han- A) Hangi peygambere hangi ilahi kitap verilmiştir?
gileri örnek oluşturur? B) İslam’ın temel kaynakları nelerdir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Kur’an evrensel bir kitap mıdır?
C) I ve II D) I ve III D) Niçin peygamberler gönderilmiştir?
111
38
1.
23 Ekim 2011 yılında
Van’da gerçekleşen
deprem sonrası 77
THY uçağı ihtiyaç
malzemeleri, 2471
çadır, 10040 gıda ko-
lisi, 17489 kalıcı ko-
nut ve uzun bir süre
yetecek kadar kay-
nak suyu bölgeye
gönderilmiştir. Bütün
ülke seferber olup
oradaki insanların sı-
kıntılarını bir nebze ol-
sun gidermeye çalış-
mıştır.
Bu açıklamaya göre;
I. “Mallarında muhtaç ve yoksullar için bir hak vardı.”
(Zariyat suresi, 19. ayet)
II. “Biz gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanları hak ve hikmete uygun olarak belirli bir ecel için yarattık.”
(Enbiya suresi, 16. ayet)

III. “Ey İman edenler size verdiğimiz mallardan alışverişin, dostluğun ve şefaatin fayda vermeyeceği gün gelme-
den önce Allah için harcama yapın.”
ayetlerinden hangileri insanları yardım etmeye teşvik ettiği söylenebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III
2.
Bir yaz günü ağustos böceği saz çalıp şarkı söylerken karıncaya rastlamış. Karıncayla bu güzel güneşli gün-
de çalıştığı için dalga geçmiş. Karıncanın cevabı ise netmiş, “Kış için yiyecek toplamalıyım.” Zaman geçmiş,
kış kapıya dayanmış. Ağustos böceği yazın çalışmadığı için yemek bulamayıp karıncanın kapısına yardım is-
temek için dayanmış, karıncadan yiyecek bir şeyler istemiş. Karınca,“Kış için hiçbir şey biriktirmedin mi?”
diye sormuş. Ağustos böceği, “Biliyorsun yiyecek biriktirecek hiç zamanım olmadı, kemanımı çalmakla meş-
guldüm ve yazın bu kadar çabuk geçeceğini bilemedim.” Bunun üzerine karınca şu anlamlı cevabı vermiş,
“Keman çalıyordun öyle mi? O zaman şimdi de dans et!” demiş ve kapıyı yüzüne kapamış.”
Bu hikâyenin verdiği mesajla aşağıdaki atasözlerinden hangisi ilişkilendirilemez?
A) “Ağustosta gölge kovan, zemheride karnın ovar.”

B) “Zahmette rahmet vardır.”
C) “Dervişin fikri neyse zikri de odur.”
D) “Yazın tarlada başı pişenin, kışın sofrada aşı pişer.”
112
38
3. Yüce Allah, geceyi dinlenme, gündüzü ise çalışma 5. Bilmeceler Kavramlar
vakti kılmıştır. Güneş ve Ay’ı zaman ölçüsü olarak
belirlemiş, insanların yaşam ve ölüm zamanlarını - Maldan paradan verilir kırkta bir. Ölüm
takdir etmiştir. Yeryüzündeki hayat, Allah’ın yarattı- Onunla cennete varmadan, cen-
ğı bu düzen ve denge sayesinde sürmektedir. net olur kabir? Rızık
Bu metinle aşağıdaki ayetlerden hangisi anlam- - Başı Elham sonu Nas, iç nurun-
ca örtüşmektedir? dan tas be tas? Zekât
- Bir odadan bir odaya geçiştir,
A) “…Dini Allah’a has kılarak O’na ibadet edin…”
inanmayana pek zorlu iştir? Kur’an
B) “Allah, hiç kimseye gücünün üstünde bir şey yük- Tablodaki bilmeceler ve bunların karşılığı olan
lemez...” kavramlar eşleştirildiğinde hangi kavram açıkta
kalır?
C) “Kim zerre miktarı hayır işlemişse onu görür. Kim A) Ölüm B) Rızık C) Zekât D) Kur’an
de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.”
(Zilzal suresi, 7-8. ayetler)
D) “Hiçbir şey yoktur ki kaynağı bizim katımızda ol-
masın ve biz hiçbir şey indirmeyiz ki kusursuzca
belirlenmiş bir ölçüye, bir uyuma dayanmasın.”
6. Hz. Yusuf Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen peygam-

berlerdendir. Hz. Yusuf güzel ahlakı, sevecenliği ve
merhameti ile herkesin ilgisini çekiyordu. Bundan
4. (A) “Zekât, toplumda sosyal adaletin oluşmasına
dolayı kardeşleri Hz. Yusuf’u kıskanıyordu. En so-
katkı sağlar.”
nunda kardeşleri Hz. Yusuf’u bir kuyuya attılar. Ba-
(B) “Zekât, maddi yardımla sınırlı değildir, manevi de balarına Hz. Yusuf’u kurdun yediği yalanını söyle-
olabilir.” diler. Oradan geçen bir kervan Hz. Yusuf’u alıp Mı-
(C)“Zekât, toplumda sevgi, saygı ve dayanışma gi- sır’da köle olarak sattılar. Mısır’da bazı olaylar ya-
bi duyguların gelişmesini sağlar.” şadıktan ve hapse atıldıktan sonra Hz. Yusuf Mısır
hükümdarının yardımcısı oldu. Yıllar sonra babası
Zekâtla ilgili bu ifadeler için;
ve kardeşleriyle buluştu ve onları affetti.
I. (A) doğrudur.
Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisi çı-
II. (A) yanlıştır, (B) doğrudur. karılamaz?
III. Yalnız (C) doğrudur.
A) Yalanlar eninde sonunda ortaya çıkar.
yapılan değerlendirmelerden hangileri doğru- B) Kıskançlık insanlara zarar veren bir duygudur.
dur?
C) İnsanlara yapılan her iyiliğin bir karşılığı vardır.
A) Yalnız I B) I ve II D) Yaşadığımız olumsuzluklar olumlu sonuçlar do-
C) I ve III D) II ve III ğurabilir.
113
38
7. 9. Kur’an’da akıl sahiplerine seslenilir ve insanın sa-
• Hata yapma olasılığı en aza iner.
hip olduğu aklını kullanması istenir. Çünkü insan so-
• Ortak hareket etme bilinci oluşur. rumlu tutulduğu her şeyi aklı sayesinde anlar. Onun
• Farklı görüşleri değerlendirme fır- için Kur’an, akıl ve sağduyu ile hareket edenleri, dü-
satı olur. şünenleri, ders çıkaranları övmüş, akıl ve düşünce-
sini rehber edinmeyip karanlıkta yol bulmaya çalı-
şanları yermiştir.
Öğretmen Sedef Hanım öğrencilerine bir soru sor-
muş ve öğrencilerin doğru cevaplarını tahtaya yaz- Bu bilgilerden hareketle;
mıştır. I. Allah, insanın aklını kullanmasını ister.
Buna göre öğretmen hanımın öğrencilere sor- II. İnsan akıllı olduğu için her zaman doğru tercih-
duğu soru aşağıdakilerden hangisidir? ler yapar.
A) Merhametli insanın özellikleri nelerdir? III. İnsanın sorumlu olması akıllı olmasının bir sonu-
B) Adaleti gözetmenin faydaları nelerdir? cudur.
C) Doğru ve dürüst olmanın insana kazandırdıkları ifadelerinden hangileri söylenebilir?

nelerdir?
A) Yalnız I. B) Yalnız III.
D) İstişare yapmanın faydaları nelerdir?
C) I. ve III. D) II. ve III.
10. İslam dininin öğrenilmesinde, anlaşılmasında ve ha-

yata uygulanmasında Kur’an-ı Kerim’den sonra ge-
len ikinci temel kaynak sünnettir. Kur’an’da birçok
8. • “Akıllıya danışıp onu dinleyen, doğruyu bulur, konuda genel ifadelerle bilgi verilir, ayrıntıya giril-
dinlemeyen pişman olur. “ mez. İşte sünnet, Kur’an-ı Kerim’i açıklar. Anlaşıl-
• “Ben âlemlere rahmet olarak gönderildim.” ması zor olan, kapalılık içeren ayetleri açıklayarak
bunların anlaşılmasını sağlar.
• “Hırsızlık yapan kızım Fatıma da olsa onun da
cezasını veririm.” Bu parça aşağıdaki hangi başlık altında verilmiş
olmalıdır?
Bu hadislerden Peygamberimizin kişilik özellik-
leri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ula- A) Kur’an-ı Kerim’in ana konuları
şılamaz? B) İslam dininin temel kaynakları
A) Cesaretlidir. B) Adaletlidir. C) Hadis ile sünnet arasındaki farklar
C) Merhametlidir. D) İstişareye önem verir. D) Kur’an’ın anlaşılmasında sünnetin önemi
114
39
1.
Sahabeden Enes bin Mâlik (r.a.) anlatıyor:

“Hz. Peygamber (s.a.v.) biriyle karşılaşıp konuşmaya
başlayınca o kimse yüzünü çevirmedikçe kendisi o kişiden
yüzünü çevirmezdi. Biri ile karşılaşıp elini tutunca adam elini
bırakmadıkça elini çekmezdi. Sahabilerle otururken ayaklarını
asla uzatmazdı. O, insana verdiği önemin bir göstergesi olarak
ölülerin arkasından olumsuz konuşulmasını ve kabirlerin
üzerine oturulmasını da yasaklamıştı.”
Bu görselden Hz. Peygamberin aşağıdaki hangi özelliğine ulaşılabilir?
A) İstişareye önem vermesi B) Doğruluğu ve güvenilirliği

C) Merhametli ve affedici oluşu D) İnsanlara değer vermesi
2. Aşağıda; Kerem, Ali, Selim ve Yahya’nın sahip oldukları hayvan sayılarını belirten grafik ve ilgili zekât miktarları
verilmiştir.
60
Koyun
50
• İnek için 30’dan 40’a kadar 1
40
buzağı verilir.
30
• Koyun için 40-120 arası 1 ko-
20 yun, 121-200 arası 2 koyun,
10 verilir.
0
Kerem Ali Selim Yahya
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisinin vermesi gereken zekât miktarı diğerlerinden daha azdır?
A) Kerem B) Ali C) Selim D) Yahya
115
39
3. Ayetler Kavramlar 5. “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça,
gerçek iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsa-
• “... Allah katından bir yardım ve Özgür
nız Allah onu hakkıyla bilir.”
yakın bir zafer vardır. İnananlara irade
müjde ver.” (Saf suresi, 13. ayet) (Al-İmran suresi, 92. ayet)
Ömür
• “…Yeryüzüne dağılın ve Allah’ın Bu ayete göre;
lütfundan nasibinizi arayın…”
(Cum’a suresi, 10. ayet) Emek, rızık • Modası geçen kıyafetlerini ihtiyaç sahibiyle pay-
laşan Elif,
• “Şüphesiz biz ona doğru yolu
Başarı • Beğenerek giydiği eldivenlerini, parkta gördüğü
gösterdik. İster şükredici olsun is-
ter nankör.” (İnsan suresi, 3. ayet) üşüyen bir çocuğa veren Büşra,
• Babasının aldığı ayağına olmayan spor ayakka-
Tablodaki ayetlerle karşılarındaki kavramlar anlam
bısını zor durumda olan arkadaşına veren Ceren,
ilişkisi bakımından eşleştirilecektir.
• Çok sevdiği montunu ihtiyaç sahiplerine yardım
Bu eşleştirme yapıldığında aşağıdaki hangi ko-
toplayan bir derneğe veren Ayşe,
nu açıkta kalır?
hangilerinin “gerçek iyiliğe erişmiş” oldukları söy-
A) Özgür irade B) Ömür lenebilir?
C) Emek, rızık D) Başarı
A) Elif- Ayşe B) Ceren – Büşra
C) Büşra – Ayşe D) Ceren-Elif
6. Zekât, dinen zengin Müslümanların yılda bir kez

mallarının bir miktarını ihtiyaç sahiplerine vermele-
4. İnsan kendi iradesiyle tercih ettiği fiil ve davranış- rine denir. Mali ibadetlerden biri olan zekât, İslam’ın
larında sonsuz bir özgürlüğe sahip değildir. O öz- beş temel esasından olup, hicretin ikinci yılında farz
gürlük hakkını kullanırken beraber yaşadığı insan- kılınmıştır. Kuran-ı Kerim’de bir ayette şöyle buyrul-
ların özgürlüklerini de dikkate almak zorundadır. Öz- muştur: “Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin. Ken-
gür bir varlığım diyerek insan her istediğini de ya- diniz için ne iyilik işlemiş olursanız, Allah katında
pamaz. onu bulursunuz. Şüphesiz Allah bütün yaptıklarını-
Bu parçada anlatılan durumu göz önünde bu- zı görür.”
lunduran bir kişi aşağıdaki davranışlardan han- Bu parçada verilen bilgilere göre zekât ile ilgili
gisini hayatına yansıtmaz? aşağıdakilerden hangisi söylenir?
A) Başkalarının kararlarına saygı göstermek A) Herkes zekât vermekle sorumludur.

B) İstediği yerde istediği gibi davranmak B) İmanın şartlarından biridir.
C) Başkasına ait eşyayı izinsiz kullanmamak C) Medine’de farz kılınmıştır.
D) Çevre kirliği konusunda duyarlı olmak D) Ömürde bir kez yapılması yeterlidir.
116
39
7. İbrahim öğretmen öğrencilerine Peygamberimizin 9. Bedir savaşı sonrasında bazı düşman askerleri esir
Veda Hutbesinden çıkarılabilecek evrensel mesaj- alınmıştı. Alınan esirler konusunda Peygamberimiz
ları sıralamıştır: sahabileriyle fikir alışverişinde bulunup şu kararları
• Kadınların ve erkeklerin birbirlerine karşı hak ve almıştır; bir kısmı fidye karşılığında serbest bırakıl-
sorumlulukları vardır. dı. Fidye ödeyemeyecek durumda olanlar da kar-
şılıksız serbest bırakıldı. Ancak bunlardan okur-ya-
• Emanete ihanet edilmemelidir. zar olanların her biri, on Medineli çocuğa okuma-yaz-
• Kan davaları ve faiz kesinlikle yasaktır. ma öğretmekle görevlendirildi. Onlar da fidyelerini
böylece ödemiş olacaklardı.
• Müslümanlar kardeştir.
Bu metinden Hz. Muhammed’in aşağıdaki özel-
• Hiç kimseye zulmedilemez ve hiç kimsenin ma-
liklerinden hangisine ulaşılamaz?
lı haksız yere yenemez.
Bu metinde İslam’ın korunmasını emrettiği te- A) İstişareye önem vermesi
mel hakların hangisinden bahsedilmemektedir? B) Doğruluğu ve güvenilirliği
A) Canın korunması B) Aklın korunması C) Merhametli ve affedici oluşu
C) Malın korunması D) Neslin korunması D) İnsanlara değer vermesi
8. Öğretmen Zeynep Hanım’ın sorusuna, öğrencileri

aşağıdaki doğru cevapları vermiştir:
Aslıhan: “İnsana hayatın zorluklarına karşı dayan-
ma gücü verir.”
Yasin: “Dünyada pek çok sıkıntı ile uğraşan insan-
lara iyi ve kötüyü öğreterek insana rehberlik eder.”
Gülistan: “İnsanın kendisine ve topluma faydalı bir
birey olmasına katkı sağlar.” 10. Kur’an-ı Kerim’de ibadetlerin farziyeti ve önemi ile
Ümmügülsüm: “İnsana dünya ve ahirette mutlu ol- ilgili emir, öğüt ve tavsiyeler yer alır. Ancak ibadet-
ma yollarını gösterir.” lerin nasıl yerine getirileceği ayrıntılı olarak açıklan-
Buna göre Zeynep Hanım, öğrencilere aşağıda- maz. Peygamberimiz, ibadetlerin nasıl ve ne zaman
ki sorulardan hangisini sormuştur? yapılacağını bizlere bildirmiştir.
Aşağıdaki hadislerden hangisi bu metni destek-
A) Dinin insanın ahlaklı bir birey olmasına katkıları ler niteliktedir?
nelerdir?
B) Dinin insana yüklediği görev ve sorumluluklar ne- A) “Sizin en hayırlınız insanlara faydalı olanınızdır.”
lerdir? B) “Allah katında amellerin en sevimlisi, az da olsa
C) Dinin insana kazandırdıkları nelerdir? devamlı olanıdır.”
D) Dinin korunmasına önem verdiği temel değerler C) “Mizana konulacak en ağır amel güzel huydur.”
nelerdir? D) “Ben namazı nasıl kılıyorsam siz de öyle kılın.”
117
40
1. I. “Gözlerimizin önünde ve vahyimiz (emrimiz) uyarınca gemiyi yap ve zulmedenler hakkında bana (bir
şey) söyleme! Onlar mutlaka boğulacaklardır!”
II. “(Öğütlerinin fayda vermemesi üzerine) Nuh: Rabb’im, dedi. Doğrusu bunlar bana karşı geldiler de
malı ve çocuğu kendi ziyanını arttırmaktan başka işe yaramayan kimseye uydular. Bunlar da büyük hi-
leler, büyük desiseler kurdular!”
(Nuh suresi, 21-22. ayetler)
III. “Yine de onu yalanladılar, biz de hem onu hem de onunla beraber gemide bulunanları kurtardık ve on-
ları (yeryüzünde) halifeler kıldık; ayetlerimizi yalanlayanları da (denizde) boğduk. Bak ki uyarılanların
(fakat inanmayanların) sonu nasıl oldu!”
(Yunus suresi, 73. ayet)
IV. “Ey kavmim, dedi. Ben sizin için açık bir uyarıcıyım. Allah’a kulluk edin; Ona karşı gelmekten sakının
ve bana itaat edin ki Allah bir kısım günahlarınızı bağışlasın...”
(Nuh suresi, 2-4. ayetler)
Bu ayetlerde Hz. Nuh’un hayatıyla ilgili anlatılanların oluş sırasına göre dizilişi aşağıdakilerden hangisi ol-
malıdır?
A) IV- I- III- II B) II- IV- I- III C) IV- II- I- III D) IV- III- II- I
2. Abdullah Öğretmen, derste soru soran öğrencilerine aşağıdaki hadis ve ayetlerle cevap vermiştir:
• “ Kim helal kazancından bir hurma miktarı sadaka verirse -ki Allah sadece helal olanı kabul eder- Allah o sa-
dakayı büyük bir hoşnutlukla kabul eder. Sonra onu sahibi için, sizden birinizin tayını yetiştirdiği gibi (özenle)
dağ gibi olana kadar büyütür. (bereketlendirir)”
( Hadis-i şerif)
• “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, yedi başak bitiren ve her başakta yüz tane bulunan bir tohum
gibidir. Allah, dilediğine kat kat verir. Allah, lütfu geniş olandır, hakkıyla bilendir.”
• “Sadakalar (zekâtlar) Allah’tan bir farz olarak ancak, yoksullara, düşkünlere, (zekât toplayan) memurlara, gö-
nülleri (İslâm’a) ısındırılacak olanlara, (hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlulara, Allah yolunda ola-
na, yolda kalana mahsustur. Allah pek yi bilendir, hikmet sahibidir.”
• “Mallarını Allah yolunda harcayan, sonra da harcadıklarının peşinden (bunları) başa kakmayan ve gönül incit-
meyenlerin, Rableri katında mükâfatları vardır. Onlar için korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdir de.”
Buna göre öğrenciler aşağıdaki sorulardan hangisini sormuş olamaz?
A) Yardımda bulunmak malı azaltır mı? B) Zekât ve benzeri hayırları nasıl vermeliyiz?
C) Zekât kimlere verilir? D) Neler zekât olarak verilir?
118
40
3. (I) Aziz Sancar 1946’da Mardin’in Savur ilçesinde, 5. İslam’da paylaşma ve yardımlaşma sadece maddi
orta gelirli çiftçi ailesinin sekiz çocuğundan yedin- konularda değerlendirilmez. Örneğin Kuran-ı Ke-
cisi olarak dünyaya geldi. (II) Aziz Sancar, ilk ve or- rim’de verecek bir şeyi olmayanın muhtaç durum-
ta eğitimini Mardin’de tamamladı. Lise yıllarında fut- da olanlara gönül alıcı güzel sözler söylemesi pay-
bolla ilgilendi, ancak son sınıfta futbolcu olmaktan laşma bilinci kapsamında değerlendirilir.
vazgeçerek yüksek öğrenimine devam etmek üze- Buna göre aşağıdakilerden hangisi metinde bah-
re İstanbul’a gitti. (III) 1963 yılında girdiği İstanbul sedilen konuyla ilgilidir?
Üniversitesi Tıp Fakültesinden 1969 yılında birinci-
likle mezun oldu. (IV) Sancar, DNA’nın onarılması ile A) Ramazan ayında fitre vermek
ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı Amerikalı Paul B) Borcunu ödeyemeyen tanıdığımızın borcunu öde-
Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte 2015 mek
Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.
C) Kötü haber alan bir arkadaşımızı teselli etmek
Numaralandırılmış cümlelerden kaç tanesi Aziz
D) Nisap miktarına ulaşan malımızın zekatını vermek
Sancar’ın cüzi iradesiyle ilgilidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
4. 6.
D Y Günümüzde, eskiye oranla
Zekât, Allah’ın verdiği nimetlere bir özellikle insan sağlığını tehdit
şükür ifadesidir. eden iş alanları vardır.
İşverenin çalıştırdığı işçisinin
Zekât, İslam’da imanın şartlarındandır.
iş sağlığı ve güvenliği
Zekât verecek kişide aranan şartlardan önlemini alması hem insani
biri de sağlıktır. hem yasal hem de dini bir
Zekât kişiye yoksulların sorunlarıyla sorumluluktur.
ilgilenme bilinci kazandırır.
Tabloda zekâtla ilgili bilgilere göre hangi renk Bu metin aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
satırda yanlış işaretleme yapılmıştır? A) Aklın korunması B) Canın korunması
A) Yeşil B) Beyaz C) Mavi D) Pembe C) Malın korunması D) Neslin korunması
119
40
7. İslamiyet’in ilk yıllarında Peygamberimiz Mekke’de 9. Kur’an-ı Kerim; inanç, ibadet ve ahlak konularında
görevini yapmaya çalışırken Mekke müşrikleri O’na hükümler içeren ilahi bir kitaptır. İnanç konularını
çok eziyet ve kötülük ettiler. Hz. Muhammed ve oluşturan ayetlerde, imanın temel esasları ile bun-
Müslümanların yurtlarını terk edip Medine’ye hicret ların insan ve toplum hayatına sağladığı faydalar-
etmelerine sebep oldular. Ancak Peygamberimiz dan bahsedilir. İbadet konularını içeren ayetlerde
630 yılında Mekke’yi fethettiğinde bu kişiler hakla- namaz, oruç, zekat gibi kulluk vazifeleri ile ilgili hü-
rında verilecek kararı beklemeye başladılar. Hz. Mu- kümler bulunur. Ahlaki konuları dile getiren ayetler-
hammed Kâbe önünde toplanan halka seslendi: “Ey de ise insanların sahip olması gereken adalet, doğ-
Kureyş topluluğu! Benden ne umuyorsunuz? Size ruluk, anne babaya iyilik gibi erdemler ile sakınıl-
nasıl davranacağımı sanıyorsunuz?” Onlar da hayır ması gereken davranışlar ele alınır.
(iyilik) beklediklerini söylediler. Bunun üzerine Pey- Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
gamberimiz, “Bugün ben size Yusuf Peygamber’in bilir?
kardeşlerine dediğini diyeceğim. Size hesap sor-
mak yok, hepiniz serbestsiniz, evlerinize gidiniz.” A) Kuran’ın ana konuları inanç ibadet ve ahlaktır.
dedi B) Kuran sünnetle birlikte daha iyi anlaşılmaktadır.
Bu olay aşağıdaki hangi başlık altında verilmiş C) Kuran geçmiş toplulukların yaşadıklarına yer ver-
olmalıdır? miştir.
A) Hz. Muhammed’in (sav) doğruluğu ve güvenilir D) Kuran ibadetlerle ilgili detaylara çok fazla yer ver-
kişiliği memiştir.
B) Hz. Muhammed’in (sav) merhametli ve affedici
oluşu
C) Hz. Muhammed’in (sav) danışarak iş yapmaya
önem vermesi
D) Hz. Muhammed’in (sav) hakkı ve adaleti gözet-
mede hassas oluşu
10. Kur’an, insanları hidayete ulaştırmayı amaçlayan ila-

hi bir kitaptır. Onun hükümleri belli bir zaman için
değil, tüm zamanlar için geçerlidir. Kur’an, indirildi-
ği andan itibaren hem yazılmış hem de ezberlen-
miştir. Böylece günümüze kadar değişmeden gel-
miştir.
8. “Gördün mü, o hesap ve ceza gününü yalanlayanı! Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinde vurgu-
İşte o, yetimi itip kakan, yoksula yedirmeyi özen-
lanan mesajı destekler niteliktedir?
dirmeyen kimsedir. Yazıklar olsun o namaz kılanla-
ra ki, Onlar namazlarını ciddiye almazlar. Onlar (na- A) “Ey insanlar! Şüphesiz size Rabbinizden kesin bir
mazlarıyla) gösteriş yaparlar. Ufacık bir yardıma bi- delil geldi ve size apaçık bir nur indirdik.”
le engel olurlar.” (Nisa suresi, 174. ayet)
(Maun suresi, 1-7. ayetler) B) “De ki: Duanız olmasa Rabb’im size ne diye de-
Bu surede; ğer versin...”
I. Bencillik (Furkan suresi, 77. ayet)
II. Riyâkarlık C) “Kur’an’ı kesinlikle biz indirdik; elbette onu yine

biz koruyacağız.”
III. Yardımlaşmaya teşvik etmeme
davranışlarından hangileri eleştirilmiştir?
D) “Bu (Kur’an) bütün insanlığa bir açıklamadır; tak-
A) Yalnız I B) I ve II va sahipleri içinde bir hidayet ve bir öğüttür.”
C) II ve III D) I, II ve III (Al-i İmran suresi, 138. ayet)
120

Sınıf LGS 40 Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Denemeleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sınıf LGS 40 Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Denemeleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DENEME KAPSAMI Sadece 1.

1. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal 3. A şağıdakilerden hangisi insanın bir şeyi yapıp

2. Aşağıdakilerden hangisi başarı kavramı 4. A şağıdakilerden hangisi ecel kavramı?

Bu öğrenciler aşağıdaki tablodaki cevapları vermiştir:

Yavuz Selim Musa Mert

A) Yavuz B) Selim C) Musa D) Mert

Bu verilen metinlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 1. metin biyolojik yasalarla, 3. metin toplumsal yasalarla ilgilidir.

6. İbrahim öğretmen, öğrencilerinden Allah’ın evrene

II. İnsanın özgür iradeli olması da kaderidir. A) İnsan iradesi ve kader

A) Yalnız II B) Yalnız III

10. Tevekkül, insanın bir işi başarmak için elinden ge-

A) Ömür B) Sağlık A) Serdar B) Mehmet

Bu metinde vurgulanan evrensel yasayla aşağıdaki ayetlerden hangisi ilişkilendirilemez?

bir sebeple yarattık.”

6. Tokatlı Halil, 1905 yılında evin en küçüğü olarak

A) Hz. Harun A) Ömür

Bu metinden hareketle; Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-

ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? C) Allah, Firavun’un sihirbazlarına karşı Hz. Musa’yı

Aşağıdaki ayetlerden hangisi görsellerdeki kavramlardan herhangi biriyle ilişkilendirilemez?

A) Geçtim dünya üzerinden B) Ne varlığa sevinirim

6. İnsan sağlığını korumak için elinden geleni yapsa

rılı kılmıştır. nekler verebilir misiniz?

10. • Kişi kendi yaptığından sorumludur, kendi hatası

A) Zekâtın hükmünü bilmektedir.

Örnekler Bireysel Toplumsal

C) Türkiye’de yapılan katarakt ameliyatlarında pek B) Yardımlaşma, adet ve geleneklerimize yerleşmiş-

D) Dinimiz yardımlaşmaya teşvik etmektedir. C) Yardımlaşma, insanı manevi açıdan güçlendirir.

4. Tevekkül, herhangi bir işin sebeplerine yapışarak

III. Bir iş için ne yapılması gerekiyorsa hepsini ye- III. Rızık,

D) Gösteriş amacıyla yapılan ibadetler kabul edil-

8. Zekât, insanı madden ve manen arınmaya ve ol-

Sen Hak Peygambersin şeksiz, şüphesiz Geldik bu mabede maksat ibadet

A) Başarı B) Sağlık C) Cüzi irade D) Emek

Bu görsel Yüce Allah’ın evren için koymuş oldu-

A) Fiziksel yasalar B) Biyolojik yasalar

6. Usta terzi dar kumaştan bol gömlek diker

4. Başarı, çalışmaksızın kendiliğinden gerçekleşen bir Eğrinin ve doğrunun hesabı mahşerde

D) İnsanın ulaşacağı sonuçlar kendi çalışma ve gay- A) I ve II B) I ve III

8. Peygamber Efendimiz Hendek Savaşı’ndan önce

1. Bölüm : “Bebek Musa’nın Yolculuğu”

4. Bölüm : “Firavun’un Sarayında Yaşam”

6. Bölüm: “Medyen’e Yolculuk”

9. Bölüm: “Kardeş Harun’la Gelen Destek”

15. Bölüm: “İnkârcılara Gelen Uyarıcı Felaketler”

18. Bölüm: “Sulara Gömülen Kral”

6. (I) Sezai Karakoç, 1933'te Diyarbakır'ın Ergani ilçe-

8. “Allah, ondan başka ilah yoktur; O, diridir, bütün

2. Fiziksel Biyolojik Toplumsal

A) Kur’an-ı Kerim ve özellikleri A) İnsanın sadece maddi ihtiyaçları yoktur.

6. Âlemlerin Rabb’i olan Yüce Allah, insanı hem akıllı

A) Kişinin belli bir inancı benimsemesinde çevrenin

10. Mezar ziyaretlerinde iyi bilinen bazı kimseleri beşer

Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu dizelerde konu edilen peygamberle ilişkilidir?

B akkal sahibi Mehmet Kaya, AA oluyorlar, dua ediyorlar. Ülkemizde

Buna göre haberdeki hayırsever için,

A) “Her can ölümü tadacaktır. Denemek için sizi kö-

(Tin suresi, 2. ayet)

korunmasına önem verdiği değerlerden hangi-

8. Hırsızlar bir gün Behlül isimli bir bilgenin para ke-

lül pek tasalanmaz, ancak doğruca mezarlığa gider.

––––?–––– ––––?–––– ––––?––––

2. İslam dininde Allah’ın isimlerinden biri olan “Rahman”,