Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

CHƯƠNG 4: CHẤT THUẦN KHIẾT (HƠI NƯỚC VÀ CHU TRÌNH THIẾT

BỊ ĐỘNG LỰC HƠI NƯỚC)

4.1 KHAÙI NIEÄM CHUNG

Chaát thuaàn khieát: Laø chaát coù thaønh phaàn hoùa hoïc ñoàng nhaát vaø oån ñònh
trong suoát quaù trình khaûo saùt. Gồm:
- Hoãn hôïp nhieàu pha cuûa moät chaát thuaàn khieát.
- Hoãn hôïp ñoàng nhaát cuûa nhieàu chaát vôùi ñieàu kieän laø thaønh phaàn hoùa hoïc
cuûa noù khoâng bò bieán ñoåi.
Hôi nöôùc laø chaát thuần khiết ñöôïc söû duïng raát phoå bieán trong caùc ngaønh
coâng nghieäp vaø cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chúng ta. Ví duï: hôi nöôùc ñöôïc söû duïng
trong caùc XN coâng nghieäp nheï, hoùa chaát, thöïc phaåm duøng ñeå chöng caát, naáu,
haáp, saáy... trong coâng nghieäp saûn xuaát ñieän naêng ôû caùc nhaø maùy nhieät ñieän hôi
nöôùc laø chaát moâi giôùi quan troïng ñeå bieán nhieät thaønh coâng, trong kyõ thuaät ñieàu
hoøa khoâng khí thì hôi nöôùc laø thaønh phaàn raát quan troïng trong khoâng khí aåm...
Nöôùc treân thöïc teá thöôøng toàn taïi ôû ba theå sau:
- Theå raén
- Theå loûng
- Theå hôi.

Hình 4.1 Ñoà thò pha cuûa nöôùc

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Neáu trong ñk p < pA, neáu gia nhieät cho moät cuïc nöôùc ñaù ôû traïng thaùi m  noùng
daàn leân ñeán traïng thaùi d, neáu gia nhieät theâm  bieán thaønh hôi ,khoâng coù quaù
trình hoùa loûng  quaù trình thaêng hoa. Ñieåm A: ñieåm ba theå, ñoái vôùi caùc chaát
khaùc nhau noù coù giaù trò khaùc nhau.
Ví duï: Nöôùc pA = 611,2 Pa tA = 0,01oC
H2 pA = 719,4 Pa tA = –259,4oC
O2 pA = 12534 Pa tA = –210oC

Nhieät noùng chaûy vaø ñoâng ñaëc: moät cuïc nöôùc ñaù ôû 0oC (traïng thaùi raén) muoán tan
thaønh nöôùc ôû 0oC  caáp moät nhieät löôïng laø 334 kJ/kg  goïi laø nhieät noùng chaûy.
Ngöôïc laïi, nöôùc ôû 0oC muoán ñoâng thaønh ñaù ôû 0oC  laáy ñi moät nhieät löôïng coù trò
soá töông töï --> nhieät ñoâng ñaëc.
4.2 QUAÙ TRÌNH HOÙA HÔI ÑAÚNG AÙP
Giaû söû coù 1 kg nöôùc ôû 0oC chöùa trong xilanh-piston coù löïc taùc duïng P khoâng
thay ñoåi.

Hình 4.2 Quaù trình hoùa hôi ñaúng aùp (p = const)

Nhieät löôïng ñeå bieán 1 kg nöôùc soâi thaønh hôi baõo hoøa  aån nhieät hoùa hôi, kyù
hieäu: r, trong suoát quaù trình hoùa hôi (b)  (d) nhieät ñoä ts khoâng thay ñoåi.
Töø traïng thaùi (d) neáu tieáp tuïc caáp nhieät vôùi p = const thì nhieät ñoä hôi taêng leân ñeán
traïng thaùi (e)  goïi laø quaù trình quaù nhieät hôi, hôi ôû traïng thaùi (e) hôi quaù
nhieät ( te > ts).

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Hình 4.3 Bieåu dieãn quaù trình hoùa hôi ñaúng aùp treân ñoà thò p-v vaø T-s
Trong quaù trình hoùa hôi ñaúng aùp, hoãn hôïp hôi-nöôùc (hai pha) hình thaønh 
hôi baõo hoøa aåm. Ñeå xaùc laäp caùc traïng thaùi hôi aåm thöôøng duøng ñoä khoâ x ñeå bieåu
hôi baõo hoøa kho
thò:

Gh
x
Gh  Gn

trong ñoù: Gh - khoái löôïng hôi trong hoãn hôïp (hôi baõo hoøa aåm)
Gn - khoái löôïng nöôùc soâi trong hoãn hôïp.
0x1
Ñoä khoâ x chæ noùi ñeán ñoái vôùi hôi trong vuøng baõo hoøa vaø laø moät thoâng soá ñeå
xaùc ñònh traïng thaùi hôi baõo hoøa aåm.
- Nhieät löôïng cung caáp cho nöôùc 0oC ôû aùp suaát khoâng ñoåi cho ñeán khi soâi
(quaù trình a-b)  entanpi cuûa nöôùc soâi, kyù hieäu: i’. Tröôøng hôïp nöôùc ôû nhieät ñoä t
(chöa soâi) muoán trôû thaønh nöôùc soâi thì caàn cung caáp nhieät löôïng ít hôn:
q  c pn (t s  t )
- Nhieät löôïng cung caáp cho 1kg nöôùc 0oC bieán thaønh hôi baõo hoøa khoâ:
id  i ,,  i ,  r , kJ/kg
i’’: entanpi cuûa hôi baõo hoøa khoâ.
- Ñoái vôùi hôi aåm coù ñoä khoâ x:
ix  i ,  rx , kJ/kg
- Ñoái vôùi hôi quaù nhieät:
ie  i ,  r  qqn

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Hình 4.4 Quaù trình hoùa hôi ñaúng aùp ôû ñieàu kieän
aùp suaát soâi khaùc nhau

Neáu noái traïng thaùi caùc ñieåm nöôùc soâi ôû p khaùc nhau  ñöôøng b1b2b3 goïi laø
ñöôøng nöôùc soâi (x = 0) hay ñöôøng giôùi haïn döôùi. Noái caùc ñieåm d1d2d3  ñöôøng
hôi khoâ (x = 1) hay ñöôøng giôùi haïn treân. Hai ñöôøng naøy gaëp nhau taïi ñieåm C 
ñieåm tôùi haïn.

Ñieåm tôùi haïn coù thoâng soá:

pc = 221,29 bar
tc = 374,15oC
vc = 0,003147 m3/kg
ic = 2095,2 kJ/kg
sc = 4,4237 kJ/kgK

Nöôùc döôùi taùc duïng aùp suaát p  pc neáu gia nhieät ñeán nhieät ñoä tc  bieán
thaønh hôi, tieáp tuïc cung caáp nhieät  hôi quaù nhieät (quaù trình soâi chæ xaûy ra ôû aùp
suaát p  pc).
Töø hình 4.4  ñoà thò p-v vaø T-s chia thaønh ba vuøng:
- Vuøng beân traùi ñöôøng x = 0  nöôùc chöa soâi
- Vuøng giöõa hai ñöôøng giôùi haïn x = 0 vaø x = 1  vuøng hôi baõo hoøa aåm
- Vuøng beân phaûi ñöôøng x = 1  hôi quaù nhieät.

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

4.3 BAÛNG VAØ ÑOÀ THÒ HÔI NÖÔÙC

4.3.1. Baûng hôi nöôùc

Baûng hôi nöôùc coù hai loaïi chính:

- Baûng nöôùc vaø hôi nöôùc baõo hoøa (hôi baõo hoøa aåm tính töø baûng naøy tuøy ñoä
khoâ x)
- Baûng nöôùc chöa soâi vaø hôi quaù nhieät
* Baûng nöôùc vaø hôi nöôùc baõo hoøa (baûng 1)
Baûng 4.1 Thoâng soá nhieät ñoäng cuûa nöôùc vaø hôi nöôùc baõo hoøa

t p v' v” ’’ i’ i” r s’ s”
[oC [bar] [m3/kg] [m3/kg [kg/m3 [kJ/kg [kJ/kg [kJ/kg [kJ/kgoK [kJ/kgoK
] ] ] ] ] ] ] ]
50 0,1233 0,001022 12,05 0,0830 209,3 2591, 2382, 0,7038 8,0751
100 5 1 1,637 0,5977 0 6 3 1,3071 7,3545
1,0132 0,001043 419,1 2675, 2256,
5 0 8 7
180 10,027 0,001127 0,1939 5,157 763,3 2778, 2015, 2,1395 6,5858
5 4 1

Töø baûng 4.1 nhận xét:

a) ÖÙng vôùi moät p soâi thì coù t soâi töông öùng
b) AÙp suaát söû duïng trong baûng laø p tuyeät ñoái.
c) Theå tích rieâng cuûa nöôùc raát nhoû so vôùi theå tích rieâng cuûa hôi baõo hoøa khi
aùp suaát caøng thaáp.
d) ÔÛ p < 10 bar thì r >> i’  1 kg hôi baõo hoøa khoâ taûi moät nhieät löôïng lôùn
hôn 1 kg nöôùc soâi raát nhieàu. Maët khaùc khi nhaû nhieät (quaù trình ngöng tuï) hôi vaãn
giöõ nhieät ñoä khoâng ñoåi ts, coøn nöôùc thì nguoäi daàn.
e) Caùch tính caùc thoâng soá cuûa hôi baõo hoøa aåm
vx  xv,,  (1  x)v,

ux  xu ,,  (1  x)u ,

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

ix  xi ,,  (1  x)i ,  i ,  rx

sx  xs ,,  (1  x)s ,  s,  x(s ,,  s , )

Bieát p (hoaëc t)  thoâng soá i’, i’’, v’, v’’, s’, s’’ tra ôû baûng 4.1 coøn
u x  ix  pv x

ix  i , vx  v, sx  s , x   ,
x   
i ,,  i , v,,  v, s ,,  s ,  ,,   ,

* Baûng nöôùc chöa soâi vaø hôi quaù nhieät (baûng 2)

Baûng 4.2 Thoâng soá nhieät ñoäng cuûa nöôùc chöa soâi vaø hôi quaù nhieät

p ts t [oC]
[bar] [oC] 100 200 300 400 500 600
v 1,695 2,712 2,638 3,102 3,565 4,028
1 99,63 i 2676 2875 3074 3278 3488 3706
s 7,361 7,828 8,211 8,541 8,333 9,097

v 0,001043 0,2060 0,2578 0,3065 0,3539 0,4010

10 179,88 i 419,3 2872 3048 3263 3479 3698
s 1,3058 6,692 7,116 7,461 7,761 8,027

v 0,0010386 0,0011482 0,001397 0,02646 0,03281 0,03837

100 310,96 i 426,5 856 1342,3 3093 3372 3621
s 1,2982 2,314 3,244 6,207 6,596 6,901
4.3.2. Ñoà thò hôi nöôùc

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Hình 4.5 Ñoà thò i-s cuûa hôi nöôùc

Ví duï 4.1 Hôi coù aùp suaát p = 8 bar, ñoä khoâ x = 0,7. Xaùc ñònh ix, sx.

Giaûi

Hôi ôû ñaây laø hôi baõo hoøa aåm vì ñaõ bieát x  söû duïng baûng 1.
Vôùi p = 8 bar:
i’ = 720,9 kJ/kg; i’’ = 2769 kJ/kg; r = 2048 kJ/kg
s’ = 2,046 kJ/kgK; s’’ = 6,663 kJ/kg; ts = 170,42 oC

Tính ñöôïc:
ix = i’ + rx = 702,9 + 2049  0,7 = 2154,45 kJ/kg
sx = s’ + x(s’’ – s’)
= 2,048 + 0,7(6,663 – 2,046) = 5,28 kJ/kgK

Ví duï 4.2 Hôi coù thoâng soá p = 9 bar, s = 5,6 kJ/kgK. Xaùc ñònh entanpi vaø theå tích
rieâng v.
Giaûi
Duøng baûng 1 (theo p) ñeå xaùc ñònh traïng thaùi cuûa hôi.
Vôùi p = 9 bar:
ts = 175,35oC; v’ = 0,0011213 m3/kg; v’’ = 0,2149 m3/kg

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

i’ = 742,8 kJ/kg; i’’ = 2774 kJ/kg; r = 2031 kJ/kg

s’ = 2,094 kJ/kgK; s’’ = 6,623 kJ/kgK

So saùnh vôùi thoâng soá s ñaõ coù, s’ < s < s’’  hôi baõo hoøa aåm  xaùc ñònh ñoä
khoâ x
s  s, 5,6  2,094
x  ,, ,   0,774
s  s 6,623  2,094

Ta tính ñöôïc:
ix = i’ + rx = 742,8 + 2031  0,774 = 2314,8 kJ/kg
v = v’’x + (1 – x)v’’ = v’ + x(v’’ – v’)
= 0,2149 + 0,774 + (1 – 0,774)  0,0011213
= 0,16655 m3/kg

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Bài tập: Xác định các thông số trạng thái còn lại của hơi nước:
1. t = 160 oC, i = 675,5 kJ/kg
2. p = 0,2 MPa, s = 7,127 kJ/kg.độ
3. p = 12 bar, i = 3042 kJ/kg
4. t = 250 oC, v = 0,042 m3/kg
5. t = 350 oC, p = 80 bar

4.4 CAÙC QUAÙ TRÌNH NHIEÄT ÑOÄNG CÔ BAÛN CUÛA HÔI NÖÔÙC
Quaù trình nhieät ñoäng cô baûn cuûa hôi nöôùc goàm boán quaù trình:
Quaù trình v = const
Quaù trình p = const
Quaù trình t = const
Quaù trình q = 0 (s = const)

4.4.1 Quaù trình ñaúng aùp (p = const)

Quaù trình naøy thöôøng gaëp khi soâi trong loø hôi, quaù trình ngöng tuï. Giaû söû hôi
ôû traïng thaùi 1 coù p1, x1, bieán thieân theo p = const ñeán traïng thaùi 2 coù t2.

Hình 4.7 Bieåu dieãn quaù trình p = const treân ñoà thò T-s vaø i-s

q12  q p  i2  i1 , kJ/kg

u12  u2  u1  i2  i1  p(v2  v1 ) , kJ/kg

l12  q  u  p(v2  v1 ) , kJ/kg

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Ví duï 4.3 Coù 50 kg hôi ôû traïng thaùi ban ñaàu p1 = 20 bar, x1 = 0,4 ñöôïc cung caáp
nhieät theo quaù trình ñaúng aùp ñeå bieán thaønh hôi ôû traïng thaùi 2 coù t2 = 300oC.
1) Xaùc ñònh caùc thoâng soá cô baûn cuûa hôi ôû traïng thaùi 1 vaø 2.
2) Bieåu dieãn quaù trình treân ñoà thò T-s.
3) Tính L12 vaø Q12.

Giaûi
1) Xaùc ñònh caùc thoâng soá traïng thaùi 1 vaø 2
Hôi coù x1 = 0,4, p = 20 bar  hôi baõo hoøa aåm.
Töø baûng 1 vôùi p = 20 bar:
t s = 212,37oC; v1, = 0,0011766 m3/kg; v1,, = 0,09958 m3/kg
i1, = 908,5 kJ/kg; i1,, = 2799 kJ/kg; r1 = 1891 kJ/kg
s1, = 2,447 kJ/kgK; s1,, = 6,340 kJ/kgK

Tính ñöôïc:
i1  i1,  r1 x1  908,5  1891 0,4  1664,9 kJ/kg

vx  v1  v1,  x1 (v1,,  v1, )

 0,0011766  0,4(0,09958  0,0011766)
 0,0405 m3/kg

s x  s1  s1,  x1 (s1,,  s1, )

 2,447  0,4(6,340  2,447)  4,004 kJ/kgK

Traïng thaùi 2: t2 = 300oC > ts = 212,37oC  hôi quaù nhieät, töø baûng 2:
v2  0,1255 m3/kg
p2  20 bar 
  i2  3019 kJ /kg
t2  300o C 
s2  6,757 kJ /kgK

2) Bieåu dieãn quaù trình treân ñoà thò T-s

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

3) Tính L12 vaø Q12

Q12  Gh q12  Gh (i2  i1 )  50(3019  1664,9)
 67705 kJ
l12  p(v2  v1 )  (20  105 )(0,1255  0,0405)
 170000 J / kg  170 k J / kg
L12  Gh l12  50 170  8500 kJ
U12  Q12  L12  67705  8500  59205 kJ

Bài tập
1. Nước được cấp vào lò với lưu lượng G = 900.103 kg/h, nhiệt độ t1 = 180oC, p =
160 bar. Sau khi nhận lượng nhiệt Q = 2270,4.106 kJ/h nước biến thành hơi và ra
khỏi lò hơi.
Xác định trạng thái của hơi ra khỏi lò là hơi gì, có nhiệt độ bao nhiêu.

2. Một lò hơi đốt dầu có hơi ra khỏi lò có p = 10 MPa, t = 500oC, nước cấp vào lò có
nhiệt độ 240oC, nhiệt trị của nhiên liệu Qf = 41800 kJ/kg, hiệu suất lò hơi l=92%.
Sản lượng hơi 160 T/h. Xác định lượng nhiên liệu cấp cho lò hơi trong 1 giờ.

(Nhiên liệu: Q = Bnl.Qf.l )

4.4.2 Quaù trình ñaúng tích (v = const)

Quaù trình naøy thöôøng gaëp khi khôûi ñoäng vaø ngöøng loø hôi... vd hôi ôû trong
bình kín, traïng thaùi ñaàu p1, x1, hôi ñöôïc cung caáp nhieät trong ñieàu kieän v = const
(ñoùng kín caùc van) ñeán traïng thaùi 2 coù aùp suaát p2. Xaùc ñònh: nhieät löôïng cung caáp
cho quaù trình q12, coâng cuûa quaù trình l12, ñoä bieán thieân noäi naêng u12.

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Hình 4.6 Bieåu dieãn quaù trình v = const treân ñoà thò T-s vaø i-s

Töø phöông trình ñònh luaät 1 ta coù:

2
l12   pdv  0 , J / kg
1

q12  u12  i2  i1  v( p2  p1 ) , kJ / kg

Caùc thoâng soá cuûa traïng thaùi 1 vaø 2 ñöôïc xaùc ñònh töø baûng hôi nöôùc.

Bài tập
1 kg hơi nước có p1 = 6 bar, x1 = 0,72 được chứa trong bình kín và cấp nhiệt đến
trạng thái 2 có nhiệt độ t2 = 240oC.
a/ Xác định áp suất p2, nhiệt lượng cấp cho quá trình.
b/ Biểu diễn quá trình trên đ.thị T-s

4.4.3 Quaù trình ñaúng nhieät (T = const)

Hình 4.8 Bieåu dieãn quaù trình T = const treân ñoà thò T-s vaø i-s

Giaû söû hôi ôû traïng thaùi 1 coù p1, x1, bieán thieân theo quaù trình t = const ñeán
traïng thaùi 2 coù p2. Tính q12, u12, l12.

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

q12  T (s2  s1 ) , kJ/kg

u12  i2  i1  ( p2 v2  p1v1 ) , kJ/kg
l12  q12  u12 , kJ/kg
Trong vuøng hôi aåm, quaù trình p = const ñoàng thôøi t = const  hai ñöôøng naøy
truøng nhau.

Bài tập:

1. Hơi nước có p1 = 8 bar, t1 = 200oC. Sau khi được nén đẳng nhiệt đến v2 = 0,11
m3/kg.

- Xác định nhiệt lượng thải trong quá trình nén, công thay đổi thể tích.

- Biểu diễn quá trình trên đ.thị T-s

2. Cho bảng các thông số trạng thái của hơi nước:

Trạng thái Áp suất p Nhiệt độ t Entanpy I Entropy s

(bar) (oC) (kJ/kg) (kJ/kg.K)
1 1,2 --- 2874 ---
2 --- 200 --- ---

Cho biết nhiệt lượng trao đổi trong quá trình 1-2 là -2561,8 kJ/kg. Hãy xác định các
thông số còn thiếu trong bảng (có giải thích).

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

4.4.4 Quaù trình ñoaïn nhieät (s = const)

Hình 4.9 Bieåu dieãn quaù trình s = const treân ñoà thò T-s vaø i-s

q12  0; s1  s2

l12  u12 ,kJ/kg

u12  i2  i1  ( p2 v2  p1v1 ) , kJ/kg

lkt12  i1  i2 , kJ/kg

Bài tập:

Hơi từ lò hơi vào tuabin: p1 = 40 bar, t1 = 350oC, giãn nở trong tuabin theo quá trình
đoạn nhiệt, ra khỏi tuabin hơi có p2 = 5kPa, lưu lượng hơi 100 T/h.

a/ Xác định công suất TB (kW).

b/ Biểu diễn quá trình trên đ.thị T-s

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

4.5. CHU TRÌNH THIEÁT BÒ ÑOÄNG LÖÏC HÔI NÖÔÙC

4.5.1 CHU TRÌNH RANKINE

1- loø hôi; 2- bộ lọc bụi; 3- tuabin hôi; 4- maùy phaùt ñieän; 5- maùy bieán theá;
6- bình ngöng; 7- thaùp giaûi nhieät; 8- bôm caáp
Hình 4.10 Chu trình thieát bò ñoäng löïc hôi nöôùc

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Hình 4.11 Bieåu dieãn chu trình Rankine treân ñoà thò T-s

1-2 : quaù trình giaõn nôû ñoaïn nhieät trong tuabin

2-3 : quaù trình ngöng tuï ñaúng aùp trong bình ngöng
3- 4: quaù trình neùn ñoaïn nhieät cuûa nöôùc
4-5-6-1 : quaù trình caáp nhieät ñaúng aùp
- Nhieät löôïng caáp cho loø hôi:
q1  i1  i4 , kJ/kg
- Nhieät löôïng thaûi ra qua bình ngöng:
q2  i2  i3 , kJ/kg
- Coâng tieâu hao cho bôm:
lb = i4 –i3 = v3(p4 – p3) , kJ/kg
- Coâng sinh ra cuûa tuabin:
lT = i1 –i2 , kJ/kg
- Coâng sinh ra cuûa chu trình:
l  lT  lb , kJ/kg
- Hieäu suaát nhieät cuûa chu trình:
l q (i  i )  (i4  i3 )
t  1 2  1 2
q1 q1 i1  i4
* TH boû qua coâng tieâu hao cuûa bôm caáp:

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Ví duï 4.4 Chu trình thieát bò ñoäng löïc hôi nöôùc hoaït ñoäng vôùi caùc thoâng soá
sau: saûn löôïng hôi cuûa loø Gh = 100 T/h, thoâng soá hôi vaøo tuabin: p1 = 100 bar,
t1 = 500oC, aùp suaát hôi ngöng tuï p2 = 0,05 bar.

1) Neáu boû qua coâng tieâu hao cuûa bôm caáp, tính nhieät löôïng caáp q 1, nhieät
löôïng thaûi q2, hieäu suaát nhieät t vaø coâng suaát phaùt cuûa tuabin hôi.
2) Neáu coù xeùt ñeán coâng tieâu hao cuûa bôm caáp, thì hieäu suaát laø bao nhieâu,
coâng suaát phaùt thöïc laø bao nhieâu.
Giaûi

töø traïng thaùi 1 ta coù:

p1  100 bar  t s1  310,96o C  t1  500 o C

v1  0,03281 m3/ kg

p1  100 bar  
  baûng 2 (phuï luïc)  i1  3372 kJ / kg
t1  500o C  s  6,596 kJ / kgK
1
p2  0,05 bar  baûng 1  ts  32,88o C

i2,  137,83 kJ/kg; i2,,  2561 kJ/kg; r2  2423 kJ/kg

s2,  0,4761 kJ/kgK; s2,,  8,393 kJ/kgK
v2,  0,0010053 m3/kg; v2,,  28,19 m3/kg
Quaù trình 1-2 laø quaù trình ñoaïn nhieät, do ñoù
s2  s1  6,596 kJ/kgK
s2  s2, 6,596  0,4761
x 2  ,,   0,773
s2  s2, 8,393  0,4761

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

1) Boû qua coâng tieâu hao cuûa bôm caáp:

i2  i2,  r2 x2  2010,8 kJ/kg
q1  i1  i3  3234,17 kJ/kg
q2  i2  i3  1872,98 kJ/kg
lT  i1  i2  1361,2 kJ/kg
q2 1872,98
t  1  1  0,4208  42,08%
q1 3234,17
Coâng suaát phaùt:
100  103
NT  Gh  lT   1361,2  37811,1 kW
3600

2) Xeùt ñeán coâng tieâu hao cuûa bôm caáp:

lb  v3 ( p4  p2 )  v3 ( p1  p2 )

= 9995 J/kg = 9,995 kJ/kg  10 kJ/kg

Maët khaùc:

lb  i4  i3

 i4  i3  lb  147,83 kJ/kg

Coâng cuûa chu trình:

l  lT  lb  1351,2 kJ/kg

Nhieät löôïng caáp q1, :

q1,  i1  i4  3224,17 kJ/kg

Hieäu suaát nhieät ,t :
l 1351,2
t,  ,
  0,419  41,9%
q1 3224,17
Coâng suaát phaùt cuûa maùy:
100  103
N  Gh  l   1351,2  37533 kW
3600

GV: Hoaøng Thò Nam Höông

Chöông 4: Chất thuần khiết (Hơi nước và chu trình TB động lực hơi nước)

Löu löôïng bôm nöôùc tuaàn hoaøn (nöôùc giaûi nhieät) coù theå tính töø phöông trình
caân baèng nhieät:
Gnth  c pn  t n  Gh (i2  i3 )

t n laø ñoä taêng nhieät ñoä cuûa nöôùc giaûi nhieät khi ñi qua bình ngöng tuï

Bài tập:

Khảo sát chu trình Rankine cơ bản với các thông số làm việc như sau:

- Hơi vào Tuabin có áp suất 12 MPa, nhiệt độ 550oC

- Hơi ra khỏi TB có áp suất 7 kPa và sau đó được ngưng tụ trong Bình ngưng.

- Công hơi nước sinh ra khi giãn nở qua Tuabin là 80 MW

(bỏ qua công bơm). Hãy xác định:

a/ Hiệu suất nhiệt của chu trình

b/ Nhiệt lượng cấp vào cho chu trình

c/ Biểu diễn trên đồ thị T-s

GV: Hoaøng Thò Nam Höông