MUÏC LUÏC

NHIEÄM VUÏ THIEÁT KEÁ TOÁT NGHIEÄP

Muïc luïc....................................................................................................1
Lôøi môû ñaàu...........................................................................................3

Chöông 1: GIÔÙI THIEÄU CHUNG

1.1 Giôùi thieäu coâng ty coå phaàn kyõ thuaät vaø oâ toâ Tröôøng Long
5
1.2 Giôùi thieäu xe neàn HINO FM8JNSA.................................................9
1.3 Caùc tính chaát cuûa nhieân lieäu........................................................16

Chöông 2: THIEÁT KEÁ XI-TEÙC

2.1 Quy trình thieát keá xi-teùc..................................................................21
2.2 Choïn daïng xi-teùc..............................................................................23
2.3 Kieåm tra aûnh höôûng cuûa dao ñoäng nhieân lieäu.........................25
2.4 Caùc böôùc coâng ngheä cheá taïo xi-teùc..........................................28
2.5 Caùc yeâu caàu kyõ thuaät cuûa xi-teùc..............................................29
2.6 Tính choïn bôm....................................................................................32
2.7 Heä thoáng ñöôøng oáng boá trí döôùi ñaùy xi-teùc...........................34

Chöông 3: TÍNH TOAÙN CAÙC THOÂNG SOÁ ÑOÄNG HOÏC,

ÑOÄNG LÖÏC HOÏC

3.1 Tính toaùn phaân boá taûi troïng oâ toâ...............................................35

3.2 Tính oån ñònh cuûa oâ toâ...................................................................36
3.2.1 Tính toaùn troïng taâm oâ toâ.................................................46
3.2.1.a Toaï ñoä troïng taâm theo chieàu doïc...............37
3.2.1.b Toaï ñoä troïng taâm theo chieàu cao.................37
3.2.2 Xaùc ñònh baùn kính quay voøng cuûa oâ toâ.......................39
3.2.3 Kieåm tra oån ñònh oâ toâ......................................................39
3.2.3.a Tính oån ñònh doïc cuûa oâ toâ..........................39
3.2.3.b Tính oån ñònh ngang cuûa oâ toâ.......................45

3.3 Tính toaùn ñoäng löïc hoïc cuûa oâ toâ...............................................49

3.3.1 Xaây döïng ñoà thò ñaëc tính ngoaøi ñoäng cô......................51
3.3.1.a Coâng suaát cuûa ñoäng cô................................51
3.3.1.b Moâmen xoaén treân truïc khuyûu ñoäng cô.....51
3.3.2 Xaùc ñònh nhaân toá ñoäng löïc hoïc D.................................52
 Löïc keùo treân baùnh xe chuû ñoäng..................52
 Löïc caûn khoâng khí............................................52
 Gia toác tònh tieán cuûa oâ toâ.............................53

Trang 1
 Ñoä doác maø oâ toâ coù theå khaéc phuïc ñöôïc
...............................................................................53
3.3.3 Tính toaùn thôøi gian vaø quaõng ñöôøng taêng toác cuûa oâ
toâ 56
3.3.3.a Ñoà thò thôøi gian taêng toác.............................56
3.3.3.b Ñoà thò quaõng ñöôøng taêng toác....................58

Chöông 4: TÍNH TOAÙN KIEÅM NGHIEÄM BEÀN CAÙC

KEÁT CAÁU CHÍNH

4.1 Tính toaùn söùc beàn xi-teùc...............................................................60

4.1.a Tính söùc beàn maët ñaàu xi-teùc...........................................60
4.1.b Tính söùc beàn thaân xi-teùc..................................................62
4.2 Tính toaùn söùc beàn moái laép...........................................................64
4.2.a Löïc quaùn tính lôùn nhaát khi phanh.....................................64
4.2.b Löïc quaùn tính ly taâm lôùn nhaát.........................................64
4.2.c Kieåm tra beàn buloâng laép gheùp........................................65
4.3 Kieåm tra beàn caùc moái haøn ..........................................................65
4.3.a Kieåm tra beàn moái haøn chaân ñeá xi-teùc.........................65
4.3.b Kieåm tra beàn moái haøn giöõa ñaàu vaø thaân xi-teùc.......66

Chöông 5: CAÙC BIEÄN PHAÙP PHOØNG CHOÁNG CHAÙY NOÅ

67

Chöông 6: QUY TRÌNH GIA COÂNG CHEÁ TAÏO SAÛN PHAÅM...69

Phuï luïc : BAÛNG THOÁNG KEÂ CAÙC CHI TIEÁT

6.1Caùc toång thaønh, heä thoáng nhaäp khaåu.........................................74

6.2Caùc toång thaønh, heä thoáng saûn xuaát trong nöôùc........................77

 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ...........................................78

o TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 80

Trang 2
 LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Giao thoâng laø moät lónh vöïc quan troïng trong baát cöù thôøi ñaïi naøo
cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Ngaøy nay, vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa
khoa hoïc kó thuaät cuõng nhö nhöõng tieán boä vöôït baäc trong ñôøi soáng
xaõ hoäi, nhu caàu veà ñi laïi, vaän chuyeån cuûa con ngöôøi cuõng taêng leân
raát nhieàu. Nhaéc ñeán lónh vöïc giao thoâng vaän taûi, ngöôøi ta khoâng theå
khoâng nghó ngay ñeán lónh vöïc vaän taûi ñöôøng boä, laø loaïi hình giao
thoâng ñöôïc phaùt trieån khaù sôùm. Vôùi nhöõng thaønh töïu to lôùn trong
ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát oâ toâ ñaõ vaø ñang phaùt trieån trong hôn
100 naêm qua, lónh vöïc giao thoâng vaän taûi ñöôøng boä ngaøy caøng
chöùng toû ñöôïc öu ñieåm vöôït troäi vaø luoân giöõ vöõng ñöôïc vò theá
trong lónh vöïc giao thoâng vaän taûi.
Ñoái vôùi Vieät Nam, laø moät nöôùc ñang phaùt trieån, lónh vöïc giao
thoâng vaän taûi ñoùng vai troø maáu choát trong söï phaùt trieån veà moïi
maët. Vôùi möùc ñoä phaùt trieån cuûa nöôùc ta hieän nay, giao thoâng vaän
taûi ñöôøng boä vaãn chieám vò theá quan troïng nhaát trong lónh vöïc giao
thoâng vaän taûi, vôùi hình thöùc vaän taûi baèng oâ toâ laø chuû yeáu. OÂ toâ
trôû neân thoâng duïng hôn vôùi ngöôøi Vieät Nam, töø caùc taäp ñoaøn vaän
taûi lôùn cuûa hôïp taùc xaõ nhaø nöôùc, cuõng nhö caùc doanh nghieäp vaän
taûi tö nhaân ñeán caùc cô quan, xí nghieäp, vaø caû nhöõng gia ñình, caù
nhaân ñeàu coù theå söû duïng oâ toâ. Vôùi möùc ñoä söû duïng oâ toâ hieän
nay, cuõng nhö vôùi löôïng xe oâ toâ tieâu thuï ôû thò tröôøng nöôùc ta nhö
hieän nay yeâu caàu moät löôïng lôùn nhöõng kó thuaät vieân, nhöõng ngöôøi
hieåu bieát veà oâ toâ. Vieäc hieåu vaø naém roõ veà söû duïng, khai thaùc,
baûo döôõng, söõa chöõa laø nhöõng yeáu toá caàn thieát vaø quan troïng ñoái
vôùi nhöõng sinh vieân cô khí oâ toâ.

Sau 5 naêm nghieân cöùu hoïc taäp taïi tröôøng, vôùi söï ñaøo taïo, höôùng
daãn cuûa caùc thaày coâ cuûa tröôøng noùi chung vaø caùc thaày coâ thuoäc
khoa Cô Khí noùi rieâng, ñöôïc söï quan taâm giuùp ñôõ töø ban giaùm hieäu
nhaø tröôøng, ban chuû nhieäm khoa Cô Khí, cuøng vôùi söï daãn daét cuûa
thaày chuû nhieäm, hoâm nay, chuùng em – nhöõng sinh vieân cuûa ngaønh Cô
Khí OÂ toâ thuoäc khoa Cô Khí – ÑH Giao Thoâng Vaän Taûi Tp. Hoà Chí
Minh, ñaõ ñöôïc trang bò nhöõng kieán thöùc chuyeân moân nhaát ñònh, ñuû
söùc tham gia vaøo saûn xuaát, goùp moät phaàn coâng söùc ñoùng goùp cho
xaõ hoäi, tham gia vaøo tieán trình phaùt trieån khoa hoïc kó thuaät cuûa nöôùc
nhaø.
Nhaèm cuõng coá vaø heä thoáng laïi khoái löôïng kieán thöùc ñaõ ñöôïc
hoïc trong nhöõng ngaøy thaùng qua, em ñaõ laøm ñeà taøi “Tính toaùn thieát
keá xe boàn chôû nhieân lieäu dung tích 18.000 lít treân chassis côû sôû HINO
FM8JNSA”. Ñaây seõ laø baøi vieát ñaùnh giaù toaøn dieän nhöõng kieán
thöùc, nhöõng kó naêng cuûa em trong suoát quaù trình hoïc taäp vaø nghieân
cöùu taïi tröôøng. Trong quaù trình nghieân cöùu, do trình ñoä cuõng nhö ñieàu
kieän thôøi gian coøn haïn cheá, kinh nghieäm thöïc teá chöa nhieàu, maët
Trang 3
khaùc, ñaây laø laàn ñaàu tieân tieáp xuùc vôùi moät ñoà aùn coù tính chaát
quan troïng cao, ñoøi hoûi söï chính xaùc vaø löôïng kieán thöùc saâu roäng
neân chaéc chaén khoâng theå naøo traùnh khoûi sai soùt trong quaù trình
nghieân cöùu. Em kính mong nhaän ñöôïc söï pheâ bình, chæ baûo cuûa caùc
thaày giaùo trong ngaønh ñeå em ñöôïc môû roäng kieán thöùc, hieåu roäng
vaø saâu hôn ñoái vôùi caùc vaán ñeà chuyeân moân.
Ñoà aùn ñöôïc hoaøn thaønh ñuùng tieán ñoä nhôø coù söï giuùp ñôõ vaø
chæ baûo taän tình cuûa caùc thaày coâ trong boä moân, cuøng vôùi söï ñoùng
goùp cuûa baïn beø, ñaëc bieät laø söï chæ baûo taän tình cuûa giaùo vieân
höôùng daãn Ths. Traàn Ñöùc Keát. Qua ñaây, em xin göûi lôøi caûm ôn chaân
thaønh ñeán thaày Traàn Ñöùc Keát cuøng caùc thaày trong boä moân ñaõ
höôùng daãn em thöïc hieän ñoà aùn, caûm ôn söï quan taâm giuùp ñôõ töø
phía ban chuû nhieäm khoa Cô Khí cuøng ban giaùm hieäu nhaø tröôøng ñaõ
taïo moïi ñieàu kieän toát nhaát ñeå em coù theå hoaøn thaønh toát khoùa hoïc.
Em xin chaân thaønh caûm ôn!

ÑH GTVT TP HCM, ngaøy 28 thaùng 02 naêm

2009

Sinh vieân thöïc hieän

Phan Hoaøng Lam

Trang 4
CHÖÔNG 1: GIÔÙI THIEÄU CHUNG
1.1- GIÔÙI THIEÄU VEÀ COÂNG TY COÅ PHAÀN KYÕ THUAÄT
VAØ OÂTOÂ TRÖÔØNG LONG:

Ñöôïc thaønh laäp töø thaùng 2 naêm 1998 vôùi teân goïi tieàn thaân laø
Coâng ty TNHH TM-DV Tröôøng Long, Coâng ty Coå phaàn kyõ thuaät vaø
oâtoâ Tröôøng Long laø doanh nghieäp ñaõ hoaït ñoänng hôn 10 naêm trong
caùc lónh vöïc kinh doanh xe taûi, saûn xuaát xe chuyeân duøng, dòch vuï baûo
döôõng vaø söûa chöõa xe oâtoâ. Laø ñôn vò duy nhaát trong ngaønh oâtoâ coù
giaáy pheùp hoaït ñoäng ñaêng kieåm xe cô giôùi theo moâ hình xaõ hoäi hoaù
ñaàu tieân taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Trung taâm ñaêng kieåm xe cô giôùi
50 – 10 D thuoäc coâng ty Coå phaàn kyõ thuaät vaø oâtoâ Tröôøng Long ñaõ
ñöôïc cuïc ñaêng kieåm Vieät Nam ñaùnh giaù ñaït tieâu chuaån vaø ñöa vaøo
hoaït ñoäng cuøng maïng löôùi kieåm ñònh cuûa caû nöôùc.

 Lòch söû hình vaø phaùt trieån:

- Naêm 1998: Coâng ty TNHH TM-DV Tröôøng Long, tieàn thaân
cuûa Coâng ty Coå phaàn kyõ thuaät vaø oâtoâ Tröôøng Long, ñöôïc thaønh
laäp ngaøy 16/02/1998. Truï sôû taïi soá 6, Ñinh Boä Lónh, Phöôøng 26,
Quaän Bình Thaïnh, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Giai ñoaïn naøy, Coâng ty
kinh doanh caùc maët haøng chuû yeáu laø thieát bò caàn caåu Soosan vaø
Tadano. Voán ñaàu tö ban ñaàu laø 600 trieäu ñoàng. Soá löôïng nhaân vieân
chæ khoaûng 10 ngöôøi.
- Naêm 2000: Ñöôïc xem laø naêm baûn leà cuûa Coâng ty trong
vieäc chuyeån höôùng kinh doanh. Giai ñoaïn naøy, Coâng ty ñoåi teân thaønh
Coâng ty TNHH OÂtoâ chuyeân duøng Tröôøng Long. Coâng ty taäp trung
thöïc hieän chieán löôïc chuyeân bieät hoùa saûn phaåm, kinh doanh caùc loaïi
xe chuyeân duøng vaø xe phuïc vuï moâi tröôøng. Toác ñoä taêng tröôûng
doanh thu trong naêm 2000 taêng 103 % so vôùi naêm 1999.
- Giai ñoaïn 2001 – 2005: Laø giai ñoaïn phaùt trieån vôùi haøng
loaït caùc söï kieän ñaùnh daáu böôùc tieán môùi cuûa Coâng ty. Nhöõng
nhieäm vuï ñeà ra trong giai ñoaïn naøy laø:
 Boå sung theâm nhöõng ngaønh ngheà: “Söûa
chöõa oâtoâ, thieát keá, thi coâng, caûi taïo, ñoùng môùi caùc phöông
tieän cô giôùi ñöôøng boä”.
 Nghieân cöùu thieát keá vaø laøm hoà sô xe.
 Chính thöùc trôû thaønh ñaïi lyù 3S cuûa Hino
Motors Vieät Nam, môû roäng thò tröôøng sang kinh doanh caùc
saûn phaåm xe taûi Hino.
 Thaønh laäp chi nhaùnh taïi Caàn Thô, môû roäng
taàm hoaït ñoäng, phuïc vuï cho khaùch haøng taïi caùc tænh mieàn
Taây Nam Boä. Chi nhaùnh naøy coù moâ hình hoaït ñoäng gioáng

Trang 5
 nhö truï sôû chính. Tuy nhieân quy moâ coøn haïn heïp do nhu caàu
thò tröôøng.
 Doanh soá naêm 2005 ñaït 172 tæ ñoàng. Toác ñoä
taêng tröôûng doanh thu giai ñoaïn naøy ñaït bình quaân 67%/naêm.
- Giai ñoaïn 2006 – 2007: Laø giai ñoaïn ñoät phaù veà cô caáu hoaït
ñoäng cuõng nhö quy moâ kinh doanh. Naêm 2006, Coâng ty chuyeån sang
xaây döïng truï sôû môùi taïi Khu Coâng Nghieäp Taân Taïo vôùi dieän tích
10000 m2, ñaàu tö maùy moùc thieát bò cho boä phaän söûa chöõa xe vaø saûn
xuaát ñoùng môùi caùc loaïi thuøng xe vaø xe chuyeân duøng. Coâng ty cuõng
thaønh laäp Traïm ñaêng kieåm, hoaøn taát cô caáu boä maùy toå chöùc,
chuyeån sang moâ hình Coâng ty coå phaàn. Giai ñoaïn naøy Coâng ty ñoåi
teân thaønh Coâng ty coå phaàn kyõ thuaät vaø oâtoâ Tröôøng Long. Coâng ty
cuõng khai tröông theâm phoøng tröng baøy taïi ñöôøng Tröôøng Chinh,
Quaän 12 TP.HCM. Doanh thu 2007 ñaït 134 tyû, taêng 49% so vôùi naêm
2006.

Nhö vaäy, hieän nay ngoaøi hoaït ñoäng kinh doanh xe taûi, söûa chöõa,
baûo haønh baûo trì, cung caáp phuï tuøng, Tröôøng Long vôùi moâ hình hoaït
ñoäng troïn goùi “one – stop – point” coøn cung caáp theâm dòch vuï ñoùng
thuøng xe taûi vaø xe chuyeân duøng, kieåm ñònh vaø baûo hieåm xe cô giôùi .
Ñaây laø moâ hình ñaõ hoaït ñoäng thaønh coâng taïi caùc nöôùc coù neàn
coâng nghieäp oâtoâ phaùt trieån maïnh nhö Haøn Quoác, Nhaät Baûn.

Hình 1.1 : Coâng ty Coå phaàn kyõ thuaät vaø oâtoâ Tröôøng Long.
Coâng ty Coå phaàn kyõ thuaät vaø oâtoâ Tröôøng Long laø ñaïi lyù ñaït
danh hieäu 3S tieâu chuaån nhaát cuûa Hino Nhaät Baûn taïi Vieät Nam. Tieâu
chuaån naøy ñöïôc Hino ñaùnh giaù caên cöù vaøo quy moâ ñaàu tö nhaø

Trang 6
xöôûng, maùy moùc thieát bò cuõng nhö tính chuyeân nghieäp cuûa ñoäi nguõ
nhaân vieân haäu maõi trong quaù trình baûo trì baûo haønh nhöõng saûn
phaåm cuûa Hino.

Vôùi phöông chaâm “Luoân taïo ra saûn phaåm vaø dòch vuï coù chaát
löôïng cao, an toaøn vaø hieäu quaû ñeå laøm haøi loøng khaùch haøng vaø
naâng cao quy tính cuûa coâng ty”, khaùch haøng ñeàn Tröôøng Long ngoaøi
vieäc ñöïôc ñoäi nguõ nhaân vieân kinh doanh tö vaán veà caùc chuûng loaïi xe
thích hôïp töø doøng xe taûi nheï vaø vöøa series 300, 500 ñeán xe taûi naëng
seris 700, coøn ñöôïc tö vaán veà caùc thuû tuïc laøm hoà sô xe, vay ngaân
haøng vaø ñaêng kyù bieån soá xe.

Coâng ty Tröôøng Long coù moät chi nhaùnh taïi Caàn Thô vaø moät
showroom taïi quaän 12. Döï kieán trong naêm 2009 seõ phaùt trieån trung
taâm oâtoâ taïi thaønh phoá Caàn Thô vôùi moâ hình vaø quy moâ hoaït hoaït
ñoäng nhö taïi TP.HCM vaø moät soá chi nhaùnh khaùc taïi TP.HCM vaø caùc
tænh thaønh khaùc trong caû nöôùc.

Hình 1.2 : Sô ñoà toå chöùc cuûa coâng ty

Trang 7
  Ñoâi neùt veà phoøng haäu maõi
Phoøng haäu maõi coù nhieäm vuï chính laø chaêm soùc khaùch haøng
ñang söû duïng xe Hino. Nhieäm vuï cuï theå laø baûo trì, baûo haønh, söûa
chöõa caùc loaïi xe Hino ñang ñöôïc khai thaùc. Ñeå thöïc hieän nhieäm vuï
naøy, phoøng haäu maõi goàm caùc boä phaän sau:

- Boä phaän Maketing: Quaûn lí thoâng tin khaùch haøng

nhaèm theo doõi ñònh kyø xe chaïy, nhaéc nhôõ khaùch haøng tieán haønh
baûo döôõng xe cuûa mình ñuùng haïn ñònh. Caùc thoâng tin khaùch haøng
ñöôïc thu thaäp töø nhieàu nguoàn khaùc nhau nhö thoâng tin töø boä phaän
kinh doanh cung caáp, thoâng tin töø khaùch haøng ñaõ vaøo traïm ñeå baûo
trì, baûo haønh, mua phuï tuøng…Vì vaäy, caùc khaùch haøng cuûa Tröôøng
Long raát ña daïng, khoâng phaân bieät khaùch haøng mua xe taïi ñaïi lyù
Tröôøng Long hay khoâng, khoâng phaân bieät khaùch haøng duøng xe Hino
hay ñang duøng caùc chuûng loaïi xe khaùc. Ngoaøi ra, boä phaän Maketing
cuõng thöôøng xuyeân toå chöùc caùc chöông trình khuyeán maõi nhaèm
khuyeán khích khaùch haøng baûo döôõng xe ñuùng haïn ñònh.

- Boä phaän kyõ thuaät : Coù nhieäm vuï tieáp nhaän caùc
phöông tieän vaøo baûo döôõng, baûo haønh. Coá vaán kyõ thuaät seõ ñaùnh
giaù tình traïng kyõ thuaät cuûa phöông tieän vaø ñöa ra caùc coâng vieäc caàn
tieán haønh ñeå nhaân vieân kyõ thuaät thöïc hieän. Ngoaøi ra neáu khaùch
haøng coù nhöõng thaéc maéc veà kyõ thuaät, coá vaán dòch vuï vaø coá vaán
kyõ thuaät seõ giaûi ñaùp, höôùng daãn hoï hieåu roõ hôn nhaèm söû duïng toát
nhaát phöông tieän cuûa mình. Beân caïnh ñoù, boä phaän kyõ thuaät coøn
ñaûm nhaän nhieäm vuï kieåm tra PDI xe môùi nhaèm hoå trôï cho boä phaän
kinh doanh tröôùc khi giao xe cho khaùch haøng, höôùng daãn khaùch haøng
caùch vaän haønh, baûo döôõng, chaêm soùc phöông tieän trong quaù trình
khai thaùc.

- Boä phaän phuï tuøng: Quaûn lí kho haøng phuï tuøng

vaät tö, nhaèm cung caáp phuï tuøng vaät tö cho boä phaän kyõ thuaät. Ngoaøi
ra, boä phaän phuï tuøng coøn cung caáp phuï tuøng cho nhöõng caù nhaân,
ñôn vò coù nhu caàu mua vaät tö, phuï tuøng Hino; keát hôïp vôùi boä phaän
kyõ thuaät hoã trôï, tö vaán cho khaùch haøng. Beân caïnh ñoù, boä phaän naøy
coøn ñaûm nhaän vai troø giaùm ñònh thieät haïi, söûa chöõa caùc phöông
tieän tai naïn mang nhaõn hieäu Hino.

 Ñoâi neùt veà phoøng kyõ thuaät vaø phoøng saûn xuaát.
Nhö ñaõ giôùi thieäu treân, phoøng kyõ thuaät vaø phoøng saûn xuaát
ñoùng moät vai troø quan troïng trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa coâng ty.
Hai boä phaän naøy phoái hôïp vôùi nhau nhaèm hoã trôï nhöõng khaùch
haøng coù nhu caàu ñaàu tö caùc phöông tieän troïn goùi ñeå ñöa vaøo khai

Trang 8
thaùc ngay sau khi mua xe. Cuï theå, phoøng kyõ thuaät vôùi nhöõng nhaân
vieân coù ñaày ñuû kinh nghieäm trong coâng taùc tính toaùn, thieát keá ra
caùc chuûng loaïi xe khaùc nhau nhö caùc loaïi xe thuøng kín, thuøng löõng,
thuøng laïnh, xe chuyeân duøng nhö xe eùp raùc, xe taûi caåu, xe xitec chôû
chaát loûng vaø khí hoaù loûng, xe laøm vieäc treân cao…Nhöõng thieát keá
naøy seõ ñöôïc chuyeån sang boä phaän saûn xuaát ñeå cheá taïo, laép ñaët
caùc chuûng loaïi saûn phaåm ña daïng neâu treân, phuø hôïp vôùi nhu caàu
thò tröôøng. Caùc phöông tieän sau khi ñöôïc hoaøn taát seõ ñöôïc tieán haønh
ñaêng kieåm theo caùc tieâu chuaån cuûa nhaø nöôùc. Vì vaäy, ngay sau khi
nhaän xe, khaùch haøng coù theå ñöa vaøo khai thaùc ngay. Ngoaøi ra, boä
phaän kyõ thuaät vaø saûn xuaát cuõng ñaûm nhaän vai troø hoã trôï, chaêm
soùc khaùch haøng sau khi mua xe chuyeân duøng.

Nhìn chung, coâng ty Coå phaàn kyõ thuaät vaø oâtoâ Tröôøng Long laø
moät moâ hình hoaït ñoäng hieäu quaû, ñöôïc khaùch haøng trong caû nöôùc
tin caäy. Coâng ty trong quaù trình hoaït ñoäng hôn 10 naêm qua ñaõ töøng
böôùc khaúng ñònh theá ñöùng cuûa mình trong ngaønh oâtoâ trong nöôùc,
goùp phaàn ña daïng hoaù chuûng loaïi phöông tieän vaän chuyeån boä. Cho
ñeán nay, vôùi nhöõng muïc tieâu ñaõ ñeà ra, ñôn vò ñaõ khoâng ngöøng phaùt
trieån veà quy moâ, chaát löôïng, xöùng ñaùng laø ñaïi lyù xuaát saéc, haøng
ñaàu cuûa Hino Motor Vieät Nam.

1.2- GIÔÙI THIEÄU TOÅNG THEÅ OÂ TOÂ SAÙT_XI CÔ SÔÛ HINO

FM8JNSA VAØ OÂ TOÂ THIEÁT KEÁ:
Do nhu caàu vaän chuyeån vaø phaân phoái xaêng daàu töø caùc ñaàu moái
ñeán caùc ñaïi lyù xaêng daàu cung caáp cho ngöôøi tieâu duøng. Treân cô sôû
tìm hieåu nhu caàu thò tröôøng vaø phaân tích caùc ñaëc ñieåm kyõ thuaät
treân chassic cô sôû HINO FM8JNSA do Haøn Quoác saûn xuaát phuø hôïp
vôùi TCN vaø TCVN veà thieát keá oâ toâ XI-TEÙC chôû nhieân lieäu phuø
hôïp nhu caàu trong nöôùc neân toâi choïn khung cô sôû treân ñeå thieát keá xe
boàn chôû nhieân lieäu 18.000 lít. Khi thieát keá caàn phaûi ñaûm baûo caùc
yeâu caàu kyõ thuaät sau:

 Giöõ nguyeân toaøn boä ñoäng cô, heä thoáng truyeàn ñoäng vaø
caùc cô caáu ñieàu khieån oâ toâ saùt si nhö : saùt si, ñoäng cô,
hoäp soá, caùc ñaêng, truïc tröôùc, caàu sau, caùc heä thoáng
phanh, treo, laùi…..
 Khoâng laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng ñoä beàn cuûa saùt
si.
 Ñaûm baûo caùc thoâng soá veà khoaûng caùch töø saøn ñeán
traàn xe, chieàu daøi cuûa xe, caûn hoâng, caûn ñuoâi theo quy
ñònh cuûa TCVN vaø caùc tieâu chuaån coù lieân quan.

Trang 9
  Ñaûm baûo caùc yeâu caàu kyõ thuaät, myõ thuaät vaø caùc yeâu
caàu söû duïng cuûa oâ toâ.
 Phuø hôïp vôùi vaät tö vaø coâng ngheä trong ñieàu kieän cuûa
Vieät Nam.
 Xe cô sôû phaûi coù nhieàu caàu chuû ñoäng : do thieát bò phaûi
vaän chuyeån khoái löôïng xaêng daàu lôùn. Quaù trình vaän
chuyeån töông ñoái xa vì caùc ñaàu moái xaêng daàu luoân naèm
caùch ly khu vöïc daân cö.
 Khoaûng saùng gaàm xe phaûi lôùn vaø tính naêng thoâng qua
cao : vì xaêng daàu laø maët haøng nguy hieåm neân xe chuyeân
duøng ñeå vaän chuyeån phaûi ñaûm baûo an toaøn trong moïi
ñieàu kieän ñöôøng xaù khoù khaên vaø chöa ñoàng boä ôû nöôùc
ta.
 Hoäp soá cuûa xe phaûi coù coång trích coâng suaát hoaëc hoäp
trích coâng suaát: Vì xe eùp raùc coøn coù boä phaän bôm nhieân
lieäu neân yeâu caàu xe cô sôû phaûi coù hoäp trích coâng suaát
ñeå daãn ñoäng bôm.
 Beàn bæ vaø chòu ñöôïc ñoä aên moøn cao: Do ñieàu kieän laøm
vieäc ñaëc thuø ôû caùc kho baõi chöùa xaêng daàu coù tính aên
moøn raát cao neân ñoøi hoûi xe cô sôû phaûi coù tính chaát
choáng aên moøn toát vaø beàn bæ.

Sau ñaây laø caùc thoâng soá kyõ thuaät cô baûn cuûa xe neàn HINO
FM8JNSA vaø oâ toâ thieát keá:

Trang 10
Caùc thoâng soá kích thöôùc cô baûn cuûa xe neàn HINO FM8JNSA

Xe neàn HINO FM8JNSA nhìn theo chieàu ngang

Trang 11
TT Noäi dung
1 Thoâng tin chung OÂ toâ cô sôû OÂ toâ thieát
keá
1.1 Loaïi phöông tieän Satsi Hino OÂ toâ xitec
1.2 Nhaõn hieäu, soá loaïi cuûa Xe chôû nhieân
HINO FM8JNSA
phöông tieän lieäu 18.000 lít
1.3 Coâng thöùc baùnh xe 6x4, tay laùi 6x4
thuaän
2 Thoâng soá veà kích thöôùc
2.1 Chieàu daøi toaøn boä(mm) 8480 8570
2.2 Chieàu roäng toaøn 2460 2650
boä(mm)
2.3 Chieàu cao toaøn boä(mm) 2715 3270
2.4 Chieàu daøi cô sôû(mm) 4130 + 1300
2.5 Khoaûng saùng gaàm 265
xe(mm)
2.6 Goùc thoaùt tröôùc/sau (ñoä) 32 / 19 22 / 16
3 Thoâng soá veà troïng löôïng
3.1 Troïng löôïng baûn thaân 6655 9405
(kG)
3.1. Phaân boá troïng löôïng
1 baûn thaân leân töøng truïc 2855 / 3800 3465/ 5940
xe (kG)
3.2 Söùc chôû cho pheùp cuûa
6500 / 9000 / 9000
truïc 1/2/3 (kG)
3.3 Soá ngöôøi cho pheùp chôû
03
keå caû ngöôøi laùi (kG)
3.4 Troïng löôïng toaøn boä
24000
thieát keá (kG)
4 Thoâng soá veà tính naêng chuyeån ñoäng
4.1 Toác ñoä cöïc ñaïi cuûa xe 85,54 82
(km/h)
4.2 Ñoä doác lôùn nhaát xe
40 37
vöôït ñöôïc (%)
4.3 Baùn kính quay voøng theo 9100

Trang 12
 baùnh xe tröôùc phía ngoaøi
(mm)
5 Ñoäng cô
5.1 Teân nhaø saûn xuaát vaø HINO J08E-UF
kieåu loaïi ñoäng cô
5.2 Loaïi nhieân lieäu,soá Diezel, 4 kì, 6 xilanh thaúng
xilanh, caùch boá trí xilanh, haøng,truïc cam treo, laøm maùt
phöông thöùc laøm maùt baèng nöôùc
5.3 Dung tích xilanh (cm3) 7684
5.4 Tæ soá neùn 18 : 0
5.5 Ñöôøng kính xilanh x Haønh
112 x 130
trình piston (mm)
5.6 Coâng suaát lôùn nhaát
(kW)/ Soá voøng quany 184 / 2500
(voøng/phuùt)
5.7 Momen xoaén lôùn nhaát
(Nm) / Soá voøng quay 739 / 1500
(voøng / phuùt)
5.8 Phöông phaùp cung caáp
Tuabin taêng naïp, phun tröïc tieáp
nhieân lieäu
5.9 Toác ñoä khoâng taûi nhoû
520
nhaát (voøng/phuùt)
5.10 Toác ñoä lôùn nhaát 2900
(voøng/phuùt)
5.11 Tieâu hao nhieân lieäu 23 lít/100km taïi toác ñoä 65km/h
6 Li hôïp
Loaïi moät ñóa khoâ, ñôn, vôùi loø xo giaûm chaán, ñieàu khieån
thuyû löïc, trôï löïc khí neùn
7 Hoäp soá chính
Kieåu cô khí, 9 soá tieán, 1 soá luøi, daãn ñoäng cô khí keát hôïp khí
neùn
Tæ soá truyeàn Soá I : 12,637 Soá II : 8,806

Soá III : 6,550 Soá IV : 4,768

Trang 13
 Soá V : 3,548 Soá VI :
2,481

Soá VII : 1,845 Soá VIII :

1,343

Soá IX : 1,00 Soá luøi

13,210
8 Truïc caùc ñaêng (Truïc
Caùc ñaêng keùp
truyeàn ñoäng)
9 Caàu chuû ñoäng - Truïc 2 + truïc 3 chuû ñoäng, treo
phuï thuoäc, giaûm toác 1 caáp,
truyeàn löïc chính baèng caëp baùnh
raêng hy-poâ-ít. Tæ soá truyeàn
5,857:1
- Truïc 1 kieåu daàm chöõ I
10 -Tröôùc :laù nhíp daïng baùn elip
cuøng giaûm chaán
Heä thoáng treo -Sau : nhíp chính, nhíp phuï goàm
laù nhíp daïng baùn elip

11 Baùnh vaø voû xe

- Loaïi baùnh xe 8 ñai oác(tieâu chuaån JIS)

- Voû xe : Tröôùc: 10.00R20-16PR

Sau: 11.00R20-16PR
- Soá voû: 11 voû(keå caû voû döï phoøng)
12 Khung xe : kieåu hình baäc thang, tieát dieän hình chöõ C

13 Cabin : ñieàu khieån phía tröôùc, kieåu laät vôùi cô caáu thanh xoaén
vaø thieát bò khoaù an toaøn, keát caáu theùp haøn, soá ngöôøi (keå
caû ngöôøi laùi) : 03
Trang 14
14 Heä thoáng laùi: loaïi truïc vít ñai oác tuaàn hoaøn vôùi trôï löïc
thuyû löïc, tæ soá truyeàn 20,2
15 Heä thoáng phanh
15.1 Phanh chính Heä thoáng phanh thuyû löïc
ñieàu khieån baèng khí neùn,
maïch keùp taùc ñoäng leân caùc
baùnh xe qua heä thoáng maù
thaéng, tang troáng
15.2 Phanh ñoã xe Tang troáng taùc ñoäng leân truïc
thöù caáp hoäp soá, daãn ñoäng
cô khí. Coù trang bò phanh khí
xaû
16 Heä thoáng ñieän :

12V x 2, ñaàu noái tieáp

234 kC(65 Ah) taïi ñònh möùc 20 tieáng

16.1 Heä thoáng chieáu saùng, tín - Ñeøn pha_cos, maøu traéng : 02
hieäu - Ñeøn baùo reõ, maøu vaøng : 04

- Ñeøn phanh, maøu ñoû : 02

- Ñeøn baùo luøi, maøu traéng : 01

- Ñeøn bieån soá, maøu traéng : 01

- Ñeøn kích thöôùc tröôùc, maøu

traéng : 02

- Ñeøn kích thöôùc sau, maøu

ñoû : 02

- Taám phaûn quang, maøu ñoû :

02
17 Maùy phaùt: 24V – 50A

Trang 15
 18 Thuøng nhieân lieäu : 200 lít
19 Loïc khí : phaàn töû loïc baèng giaáy, ñöôøng khí naïp daïng oáng

1.3- CAÙC TÍNH CHAÁT CUÛA NHIEÂN LIEÄU:

Nhieân lieäu laø moät daïng taøi nguyeân naêng löôïng khoâng phuïc hoài
ñöôïc.
1.3a- Tính chaùy noå:
Quaù trình chaùy laø nhöõng phaûn öùng hoaù hoïc giöõa chaát chaùy
vaø chaát oxi hoaù xaûy ra nhanh, phöùc taïp, toaû nhieàu nhieät vaø
thöôøng coù ngoïn löûa.
Chôùp chaùy laø quaù trình chaùy xaûy ra trong khoaûnh khaéc, hoãn
hôïp nhieân lieäu vôùi khoâng khí tieáp xuùc vôùi ngoïn löûa cuûa vaät theå
noùng.
Nhöõng chaát coù nhieät ñoä chôùp chaùy nhoû 45 0C laø nhöõng chaát deã
chaùy.
1.3b- Baét chaùy:
Laø söï xuaát hieän chaùy lieân tuïc hôi nhieân lieäu trong khoâng khí khi
tieáp xuùc vôùi ngoïn löûa hôû, vaät noùng saùng, tia löûa ñieän. Nhieät ñoä
baét chaùy laø nhieät ñoä thaáp nhaát taïi ñoù nhieân lieäu ñöôïc ñoát noùng
vaø chaùy khi coù nguoàn chaùy töø beân ngoaøi.
1.3c- Töï baét chaùy:
Laø söï baét chaùy xaûy ra nhanh khi oxy cuûa khoâng khí oxy hoaù
nhieân lieäu ñaõ ñöôïc nung tôùi moät nhieät ñoä xaùc ñònh maø khoâng
caàn tieáp xuùc vôùi ngoïn löûa
Nhieät ñoä baét chaùy laø nhieät ñoä thaáp nhaát,taïi ñoù nhieân lieäu
vaø khoâng khí töï baét chaùy ñöôïc maø khoâng caàn nguoàn chaùy töø
beân ngoaøi, nhieät ñoä töï chaùy lôùn hôn nhieät ñoä baét chaùy haøng
traêm ñoä.
Ñoäng cô diezen laøm vieäc treân cô sôû nhieät ñoä töï chaùy, hieän töôïng töï baét
chaùy laø moät hieän töôïng quan troïng ñaëc tröng cho söï nguy hieåm chaùy cuûa
nhieân lieäu loûng, ñaëc bieät laø nhieân lieäu diezen, hieän töôïng naøy coù theå xaûy
ra khi roø ræ ñöôøng oáng nhieân lieäu hoaëc khi rôùt nhieân lieäu vaøo phaàn raát
noùng cuûa ñoäng cô nhö phaàn raát noùng cuûa ñoäng cô nhö thaønh oáng xaû. Trong
caùc kho nhieân lieäu caám huùt thuoác, khoâng ñi giaøy ñinh, ngoïn löûa….ñeå ngaên
chaën hoaû hoaïn khi giao nhaän nhieân lieäu ngöôøi ta theâm hôïp chaát trô vaøo nhieân
lieäu.

Teân nhieân lieäu Nhieät ñoä baét chaùy Nhieät ñoä töï chaùy
(0C) (0C)

Trang 16
 Xaêng <28 510 - 530

Daàu hoaû 28 - 43 290 – 430

Diezen,daàu boâi 60 – 200 300 – 330

trôn

Nhöïa ñöôøng, haéc >120 <300

ín

 Löu yù hieän töôïng:

Moät que saét ñöôïc nung noùng leân 3000C ñem nhuùng vaøo coác
xaêng, coác xaêng khoâng chaùy. Nhöng nhuùng vaøo daàu boâi trôn
seõ chaùy.
Ngöôïc laïi moät tia löûa nhoû coù theå ñoát ñöôïc xaêng deã daøng
nhöng khoâng theå ñoát daàu boâi trôn.
Vôùi nhöõng nhieân lieäu coù nhieät ñoä baét chaùy thaáp phaûi
caùch ly vôùi ngoïn löûa, coøn nhieân lieäu coù nhieät ñoä töï chaùy
thaáp thì traùnh nung noùng hoaëc rôi vaät theå coù nhieät ñoä cao
vaøo.
1.3d- Tính noå:
Hôi cuûa nhieân lieäu troän vôùi khoâng khí vôùi tæ leä thích hôïp
gaëp löûa seõ noå, noå laø phaûn öùng hoaù hoïc xaûy ra raát nhanh trong
khoaûnh khaéc giaûi phoùng ra moät löôïng nhieät raát lôùn vaø caùc saûn
phaåm khí.
Giôùi haïn noå laø giôùi haïn veà tæ leä, giöõa hoãn hôïp hôi nhieân lieäu
vôùi khoâng khí maø ôû ñoù seõ gaây noå, giôùi haïn naøy ñöôïc xaùc ñònh
baèng % theå tích hoaëc khoái löôïng.
Löu yù: Trong thöïc teá khi thuøng xaêng chaùy coù theå duøng bình
cöùu hoaû hoaëc chaên cöùu hoaû ñeå daäp, nhöng moät thuøng xaêng ñaõ
heát coøn hôi, hôi naøy vôùi khoâng khí theo tæ leä noå, hôi nay gaëp löûa
seõ noå khoâng cöùu ñöôïc. Khi laøm vieäc thuøng xaêng ñaõ heát phaûi
chuù yù caùc giaû thieát sau:
- Tia löûa cuûa caùc maùy bôm khi hoaït ñoäng ôû aùp suaát cao sinh ra
ñieän tích laøm chaùy caùc hoãn hôïp khí.
- Keùt chöùa nhieân lieäu khoâng ñaày, ma saùt gaây ra ñieän tích tónh
khi xe chaïy.
- Söï neùn caùc khí coù trong caùc boä phaän cuûa xe.

 Caùc bieän phaùp phoøng ngöøa:

Trang 17
 - Khoâng ñöôïc mang chaát deã chaùy vaøo cabin.
- Khoâng duøng caùc nguoàn gaây chaùy, caùc duïng cuï chaïy ñieän
rieâng.
- Quaàn aùo phaûi may töø vaûi toång hôïp (loaïi khaû naêng tích ñieän).
- Khoâng ñöôïc dôõ haøng, laøm haøng khi thôøi tieát xaáu.
- Chuaån bò ñaày ñuû caùc phöông tieän chöõa chaùy.
1.3e- Tính ñieän:
Khi coù söï ma saùt giöõa hai vaät theå thì sinh ra ñieän, ñoù laø söï
tónh ñieän.
Tónh ñieän taäp trung ñeán moät möùc naøo ñoù seõ baät thaønh tia
löûa ñieän.
Nhieân lieäu coù tính ñieän khi noù coï saùt, va chaïm vaøo thaønh cuûa
ñoà vaät ñöïng hay oáng daãn hoaëc khi ôû traïng thaùi tónh hoaëc doøng
khí khi chaát loûng ñi qua, hieän töôïng nhieãm ñieän xaûy ra khi nhieân
lieäu bò baén vaêng ra ngoaøi trong thôøi gian tieáp daàu vaø ñaëc bieät
laø khi doøng nhieân lieäu chaûy töø treân cao xuoáng khi daãn qua moät
chaát loûng khaùc, khi troän laãn vôùi khoâng khí, nöôùc vaø caùc taïp
chaát voâ cô.
Khi xe chôû daàu chaïy nhanh, ñöôøng xaáu, soác nhieàu.
Söï coù maët cuûa boït khoâng khí, taïp chaát cô hoïc, nöôùc, haøm
löôïng cuûa chaát nhöïa laøm taêng toác ñoä taïo tính ñieän.
Khi veä sinh boàn baèng nöôùc, nöôùc bò toáng ra qua moät heä thoáng
ñöôøng oáng phöùc taïp, bò baén ra töø caùc voøi phun xoaùy phoùng
vaøo caùc vaùch ngaên cuûa khoang haøng vôùi vaän toác quaù lôùn.

 Loaïi tröø nguy cô tónh ñieän:

- Noái ñaát cho caùc maùy.
- Phaûi trang bò heä thoáng khí trô.
- Phaûi söû duïng caùc chaát phuï gia choáng nhieãm ñieän.
1.3f- Tính bay hôi:
Tính bay hôi ñaëc tröng cho khaû naêng chuyeån töø traïng thaùi loûng
sang traïng thaùi hôi cuûa nhieân lieäu.
Nhieân lieäu coù ñoä caát thaáp : deã boác hôi
Nhieân lieäu coù ñoä caát cao : khoù bay hôi
Nhôø khaû naêng boác hôi, nhieân lieäu môùi hoãn hôïp vôùi khoâng khí
ñeå chaùy vaø sinh coâng. Nhöng ñoàng thôøi tính boác hôi cuõng gaây
hao huït vaø bieán chaát nhieân lieäu.

Trang 18
 Nhieät ñoä caøng cao, aùp suaát moâi tröôøng caøng nhoû toác ñoä boác
hôi caøng nhanh. Ñeå giaûm toån thaát khi toàn chöùa nhieân lieäu phaûi
ñeå nhieân lieäu ôû nôi raâm maùt, trong nhaø hoaëc toát nhaát laø ñeå
döôùi haàm hoaëc choân döôùi ñaát. Thöïc nghieäm ñaõ chöùng minh neáu
tæ leä toån thaát nhieân lieäu khi choân ngaàm laø 1 thì choân nöûa noåi
nöûa chìm laø 1,6 vaø ñeå treân maët ñaát laø 3,6. Thí duï trong 1 naêm 1
teùc nhieân lieäu choân ngaàm bò hao huït 100 kg, thì ôû hai traïng thaùi
kia seõ laø 160 kg vaø 360 kg.
1.3g- Tính aên moøn :
AÊn moøn hoaù hoïc do kim loaïi coù phaûn öùng hoaù hoïc vôùi chaát
khí, hôi nöôùc ôû nhieät ñoä cao.
AÊn moøn ñieän hoaù laø söï phaù huyû kim loaïi hoaëc hôïp kim do
chuùng tieáp xuùc vôùi dung dòch ñieän ly taïo ra doøng ñieän.

 Caùc phöông phaùp choáng aên moøn:

- Phaûi caùch ly vôùi moâi tröôøng (sôn, traùng men, taïo maøng
oxit, maï).
- Saûn xuaát caùc hôïp kim beàn.
- Cho theâm caùc chaát phuï gia choáng aên moøn, chaát phuï gia
taïo lôùp maøng moûng treân beà maët kim loaïi.
TROÏNG LÖÔÏNG RIEÂNG CUÛA MOÄT SOÁ CHAÁT LOÛNG
THÖÔØNG DUØNG:

Tyû troïng, tyû Troïng löôïng Nhieät

Teân chaát loûng
khoái rieâng(N/m2) ñoä

Nöôùc caát, nöôùc thöôøng 1,00 9810 4

Nöôùc bieån 1,02 - 1,03 10000 -10000 4

Daàu moû nheï 0,86 - 0,88 8440 - 8640 15

Daàu moû trung 0,88 – 0,90 8640 - 8830 15

Daàu moû naëng 0,92 – 0,93 9030 - 9120 15

Daàu hoaû 0,79 – 0,82 7750 - 8040 15

Xaêng maùy bay 0,65 6380 15

Xaêng thöôøng 0,70 – 0,75 6870 - 7360 15

Daàu nhôøn(daàu maùy) 0,89 – 0,92 8730 - 9030 15

Trang 19
 Daàu mazuùt 8,89 – 0,94 8730 – 9220 15

Haéc ín 0,93 – 0,95 9120 – 9320 15

Coàn khoâng pha nöôùc 0,79 – 0,80 7750 – 7850 15

Trang 20
CHÖÔNG 2: THIEÁT KEÁ XI_TEÙC
@ Mục ñích:
Xaây döïng keát caáu boàn beàn vöõng, ñaûm baûo ñoä tin caäy khi
vaän haønh.
Ứng dụng phần mềm ñeå kieåm tra hoaøn thieän baûn thieát keá.
@ Phương phaùp:
Tham khảo kết cấu xitec của caùc loại xe boàn chôû nhieân lieäu vaø
của một số loại xe chuyeân dụng khaùc, caùc mẫu xitec của caùc loại xe
boàn ñang vaän haønh. Nghieân cöùu nguyeân lyù hoaït ñoäng của xe, qui
đñịnh về ñăng kiểm hiện haønh ta choïn phöông aùn thiết kế, xaùc ñònh
kích thöôùc cơ sở của boàn.
AÙp dụng phần mềm vaøo giải quyết caùc baøi toaùn beàn, kiểm tra
thiết kế bằng caùch:
Tính toaùn số liệu ñaàu vaøo cho phần mềm:
 Tính toaùn ngoại lực taùc duïng leân thanh dầm, kết cấu…
(đñoái tượng tính toán).
 Lựa chọn kim loại, từ ñoù gaùn thuộc tính cơ lyù hoaù cho
ñoái tượng.
Khi xaây döïng hoaøn chænh phần mềm sẽ tính toaùn vaø cho ta kết quả
về ñoä bền của chi tiết.
2.1- QUI TRÌNH THIEÁT KEÁ BOÀN XI_TEÙC:
@ Moâ tả kết cấu:
Qua tham khảo caùc thiết kế của xe chôû nhieân lieäu, vaø caùc thuøng
xitec của caùc loại xe chuyeân duøng hiện coù như:

Thoâng soá Xe boàn  HINO

FM1JNUA
Kích thước tổng DxRxC 8.800 x 2.500 x 3.245 mm
Troïng löôïng toaøn boä 24.000 kG
Chiều daøi cô sôû 4.130 + 1.300 mm
Kích thước xitec BxHxL 2.286x1.635x5100mm

Thoâng soá Xe boàn KAMAZ 53229

Kích thước tổng DxRxC 8.220 x 2.500 x 3.300 mm

Troïng löôïng toaøn boä 21.940 kG
Chieàu daøi cô sôû 3.690 + 1.320 mm
Trang 21
Kích thước xitec BxHxL 5.640x2.300x1.200mm
Thoâng soá Xe boàn SHENYE

Kích thước tổng DxRxC 9.150 x 2.500 x 3.350 mm

Troïng löôïng toaøn boä 2.4615 kG
Chiều daøi cơ sở 4.200 + 1.350 mm
Kích thước xitec DxRxC 6.300x2.440x1.600mm

Toâi ñöa ra thiết kế boàn như sau:

Boàn nhieân lieäu chế tạo bằng vật liệu kim loại CT3 . Boàn coù kích thước:
* Phủ bì (DxRxC), mm: 6275 x 2450 x 1640
@ Thieát keá thuøng:
- Theùp mua veà ñöôïc daäp saün töø caùc maùy daäp theùp, caùn
theùp.
- Thuøng ñöôïc caáu taïo baèng theùp.
- Thuøng goàm caùc maûng theùp ñöôïc gheùp laïi vôùi nhau.
- Thaân boàn: maûng theùp CT3 taám coù kích thöôùc 6230x1700mm,
daøy 4mm, cuoän troøn thaønh hình elip.
- Maûng saøn : theùp CT3 taám 1080x6120 mm, daøy 2 mm
- Maûng tröôùc : theùp CT3 taám, daøy 4 mm, hình elip kích thöôùc
2300x1640 mm.
- Maûng sau : theùp CT3 taám, daøy 4 mm, hình elip kích thöôùc
2300x1640 mm.
- Vaùch ngaên xitec : theùp CT3 taám, 4mm
- Caùc maûng ñöôïc gheùp laïi vôùi nhau baèng phöông phaùp haøn:
haøn hoà quang que, haøn mig.

@ Thieát keá vaùch chaén soùng :

- Chieàu cao : 1440 mm
- Kích thöôùc loã thoâng : 200 mm

Trang 22
2.2- CHOÏN DAÏNG THUØNG:
 Loaïi coù tieát dieän ngang hình troøn:

Thuøng coù tieát dieän hình troøn

- Öu ñieåm:
 Tính toaùn ñôn giaûn.
 Ít hao vaät lieäu khi gia coâng.
- Khuyeát ñieåm:
 Chieàu cao troïng taâm khi xe ñaày nhieân lieäu cao, maát tính
oån ñònh.
 Khoù boá trí thuøng vaø xe cô sôû.
 Khoâng taän duïng ñöôïc chieàu ngang cuûa xe.

 Loaïi coù tieát dieän ngang hình elip:

Boàn coù tieát dieän ngang hình elip

- Öu ñieåm:
 Hình daùng ñeïp.
 Chieàu cao troïng taâm thaáp khi ñaày nöôùc, taêng tính oån
ñònh.
Trang 23
  Boá trí treân xe thuaän lôïi.
 Taïo cho xe hình daùng haøi hoaø.
 Deã gia coâng.

- Khuyeát ñieåm:
 Hao toán vaät lieäu hôn so vôùi thuøng troøn cuøng dung tích.
 Khoù cheá taïo.

 Loaïi coù tieát dieän ngang hình chöõ nhaät:

- Öu ñieåm:
 Deã cheá taïo.
 Deã tính toaùn.
 Taän duïng ñöôïc chieàu ngang cuûa thuøng.

- Khuyeát ñieåm:
 Toán nhieàu vaät lieäu khi gia coâng.
 Do coù thaønh chuyeån tieáp neân deã gaây öùng suaát taäp
trung.

 Loaïi coù tieát dieän ngang treân cô sôû hình thang:

- Öu ñieåm:
 Taän duïng ñöôïc chieàu ngang cuûa xe.
 Chieàu cao troïng taâm khi ñaày nöôùc thaáp, taêng tính oån
ñònh.
 Vôùi cuøng kích thöôùc vôùi loaïi thuøng elip, loaïi naøy coù
dung tích lôùn hôn.
 Deã boá trí treân xe.
 Tính toaùn thuøng ñôn giaûn.

- Khuyeát ñieåm:
 Vaät lieäu cheá taïo töông ñoái nhieàu

Kích thöôùc hình hoïc cuûa xi teùc ñöôïc pheùp choïn phuø hôïp vôùi kích
thöôùc khung xe oâ toâ sao cho taän duïng ñöôïc toái öu taûi troïng cuûa xe
oâ toâ vaø troïng taâm toaøn xe oâ toâ xi teùc laø thaáp nhaát. Qua ñaùnh
giaù öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm cuûa töøng loaïi, ta choïn loaïi thuøng coù
tieát dieän ngang hình elip.
2.3- KIEÅM TRA AÛNH HÖÔÛNG CUÛA SÖÏ DAO ÑOÄNG NHIEÂN
LIEÄU TRONG XITEC ÑEÁN TÍNH OÅN ÑÒNH CUÛA OÂ TOÂ:
Kích thöùôc cuûa boàn : L = 6230 mm

Trang 24
 H = 1640 mm
B = 2300 mm
Xeùt chieàu cao möùc nhieân lieäu : hn = 0.9H = 1746 mm (töông ñöông
vôùi 16200 lít nhieân lieäu = 12960 kG)
@ Khi xe gia toác:
Gia toác toái ña cuûa xe trong thaønh phoá : a = 0,59 ms-2
+) Xeùt tröôøng hôïp xe ñöùng yeân:

Hình aûnh nhieân lieäu khi xe ñöùng yeân

Phöông phaùp tính: - AÙp duïng coâng thöùc tính toaï ñoä troïng taâm:

xG 
G * x
i Gi

G i

Trong ñoù:

xG : Khoaûng caùch töø troïng taâm ñeán goác, ôû ñaây ta choïn

taâm caàu sau laøm goác toaï ñoä.
Gi : Troïng löôïng caùc thaønh phaàn.
- Söû duïng leänh “ AREA” trong AutoCAD ñeå tính
dieän tích maët ñang xeùt, thoâng qua ñoù ta coù theå tính ñöôïc khoái löôïng
cuûa khoái nhieân lieäu.

Troïng taâm cuûa xe luùc ñöùng yeân :

765  1620  0,8  1761  9405

xG = 22365
= 1183 mm
Taûi troïng taùc duïng leân caàu tröùôc vaø caàu sau luùc naøy:

Trang 25
 b 1183
m1T = L0 = 4780
= 0,24

a
m2T = L0 = 0,75

+) Khi xe chuyeån ñoäng maø khoâng coù vaùch ngaên:

Hình aûnh giaû söû maët nöôùc phaân boá trong thuøng

Choïn heä toaï ñoä nhö hình veõ.

Phöông trình maët thoaùng coù daïng ax + gz = 0
Hay 0,59x + 9,8z = 0
a 0,59
Goùc nghieâng α coù tg    0,06    3,44 0
g 9,8

Luùc naøy troïng taâm boàn seõ thay ñoåi vaø troïng taâm xe cuõng thay
ñoåi theo vaø baèng:
11616  765  1344  ( 273)  1761  9405
xG = = 1121 (mm)
22365
Luùc naøy seõ coù söï phaân boá laïi taûi troïng treân caàu tröôùc vaø caàu
sau:
Heä soá taûi troïng taùc duïng leân caàu tröôùc vaø caàu sau ñöôïc tính nhö
sau:

Trang 26
 b 1121
m1k = L0 = 4780
= 0,23

a
m2k = L0 = 0,76
m 2 k  m 2T 0,76  0,75
Khi ñoù  100 % = = 1,3 %
m 2T 0,75
Töø keát quaû naøy, ta thaáy söï thay ñoåi taûi troïng cuûa xe leân caàu sau
do taùc ñoäng cuûa möïc chaát loûng trong xitec laø raát nhoû(ngay trong
ñieàu kieän baát lôïi nhaát laø chöa phaân chia vaùch ngaên trong boàn
xitec), vì vaäy, cuõng seõ ñaûm baûo an toaøn cho xe trong khi gia toác
treân ñöôøng.
@ Tröôøng hôïp khi phanh:
Khi ñoù, ta seõ tính oån ñònh cho xe khi xe phanh ôû cheá ñoä phanh
ngaët. Trong ñieàu kieän ñöôøng saù toát, gia toác khi phanh ngaët coù theå
ñaït ñeán giaù trò 6,5  7 ms-2 . Choïn giaù trò khi phanh ngaët laø 7 ms-2
ñeå tính toaùn.

Hình aûnh giaû söû maët nöôùc khi phanh ngaët

Söû duïng laïi caùch tính nhö treân, ta seõ ñöôïc keát quaû nhö sau:
Troïng taâm cuûa töøng ngaên (laáy goác la vaùch ngaên beân phaûi) :
2
1355  829,6  590  1352   1180  1058,4
xngaên = 3 = 851,4 (mm)
3240
Troïng taâm cuûa caû boàn :
3240     1499  31  1561  3091
xboàn = = 796 (mm)
12960

Trang 27
 Troïng taâm cuûa xe nhieân lieäu luùc phanh laø:
796  12960  1761  9405
xxe = 22365
= 1201,8 (mm)

Taûi troïng phaân boá leân caùc caàu khi phanh ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
b 1201,8
m1p = L0 = 4780
= 0,25
a
m2p = L0 = 0,75
Khi ñoù:

m1 p  m1T 0,25  0.24

100 % = = 4%
m1T 0,24

Nhaän xeùt: tröôøng hôïp khi thuøng xe ñöôïc phaân thaønh 4 ngaên
baèng nhau, taûi troïng taùc duïng leân caùc caàu khi taêng toác laãn khi
phanh ñeàu naèm trong giaù trò giôùi haïn cho pheùp ( döôùi 10 % ).

2.3- CAÙC BÖÔÙC COÂNG NGHEÄ CHEÁ TAÏO XI_TEÙC:

B1. Vaät lieäu theùp ñöôïc mua veà töø caùc nhaø maùy theùp.
B2. Theùp sau ñoù ñöôïc caét daäp sô boä.
B3. Cung öùng ñeán caùc toå.
B4. Taïo caùc maûng:
- Duøng phöông phaùp : khoan, caét v.v…
- Haøn laép caùc maûng
- Laép caùc maûng laïi vôùi nhau.
- Kieåm tra.
B5. Sôn: thuøng sau khi ñöôïc gia coâng hoaøn chænh ñöôïc sôn laïi
vôùi muïc ñích taêng tính thaåm mó ñoàng thôøi haïn cheá roø ræ
vaø oxi hoaù.
- Chaø nhaùm: duøng maùy maøi laøm saïch caùc phoi coøn soùt
laïi.
- Duøng maùy chaø nhaùm, giaáy nhaùm.
- Röûa
- Treùt matít
- Chaø nhaùm
- Röûa
- Chaø nhaùm - Röûa sôn loùt – Chaø nhaùm – Röûa sôn chính.
B6. Laép raùp hoaøn chænh.
Kieåm tra xuaát xöôûng.

Trang 28
2.4- XI TEÙC – YEÂU CAÀU KYÕ THUAÄT:
 Xi teùc phaûi coù daïng hình truï ñöôïc laép chaéc chaén, coá ñònh
naèm song song vôùi khung oâ toâ. Keát caáu cuûa xi teùc phaûi
cöùng, beàn chaéc, ñaûm baûo khoâng thay ñoåi dung tích khi ñong
chöùa vaø vaän chuyeån, chòu ñöôïc aùp suaát dö khoâng nhoû hôn
0,8 at.
 Xi teùc khoâng ñöôïc meùo, beïp, thuûng hay roø ræ, moái haøn
phaûi chaéc vaø kín. Beân trong khoâng ñöôïc coù caùc keát caáu
laøm caûn trôû vieäc thoaùt heát khí khi ñoå chaát loûng vaøo vaø
caûn trôû khí thoaùt chaát loûng khi xaû chaát loûng ra.
 Xi teùc ñöôïc laøm baèng kim loaïi vaø phaûi sôn lôùp baûo veä maët
ngoaøi.
 Xi teùc coù dung tích lôùn hôn 8.000 lít cho pheùp coù hai ngaên
rieâng bieät, moãi ngaên phaûi thoaû maõn caùc yeâu caàu nhö ñoái
vôùi moät xi teùc ñoäc laäp.
Tuyeät ñoái khoâng ñöôïc coù caùc ngaên phuï “bí maät”.
 Kích thöôùc phuû bì cuûa oâ toâ xi teùc phaûi ñaûm baûo khoâng
vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp ñöôïc quy ñònh trong an toaøn giao
thoâng ñöôøng boä.
 Xi teùc oâ toâ phaûi coù caàu thang thuaän tieän cho vieäc leân
xuoáng khi vaän haønh caùc phaàn phía treân cuûa noù.
 Xi teùc oâ toâ phaûi ñöôïc trang bò caùc bình cöùu hoaû. OÁng xaû
cuûa ñoäng cô oâ toâ phaûi boá trí ôû ñaàu xe, mieäng xaû quay veà
phía phaûi theo höôùng xe chaïy.
 Xích tieáp ñaát cuûa oâ toâ xi teùc phaûi ñuû daøi vaø coù theå ñieàu
chænh ñöôïc sao cho luoân luoân coù ít nhaát hai maét chaïm ñaát.
Vaät lieäu laøm xích vaø kích thöôùc cuûa xích phaûi ñaûm baûo
söï tích ñieän ôû xi teùc khi vaän haønh döôùi möùc nguy hieåm
cho pheùp.
 Cho pheùp boá trí caùc hoäp, oáng ôû hai beân thaønh oâ toâ xi teùc
ñeå chöùa ñöïng, baûo quaûn caùc oáng daãn, phuï tuøng.
Khoâng ñöôïc haøn theâm treân thaân xi teùc caùc giaù ñôõ ñeå
chöùa nhöõng haøng hoaù khoâng thuoäc quy ñònh vaän
chuyeån cuûa oâ toâ xi teùc.
 Xi teùc oâ toâ xuaát xöôûng phaûi coù keøm theo taøi lieäu kyõ
thuaät, höôùng daãn söû duïng, quy cheá baûo haønh vaø bieân baûn
nghieäm thu cuûa KCS nhaø maùy saûn xuaát.
 Caùc xi teùc oâ toâ saûn xuaát trong nöôùc duøng ñeå ñong vaø vaän
chuyeån xaêng daàu phaûi ñöôïc xeùt duyeät thieát keá vaø ñaêng
kyù saûn xuaát theo quy ñònh cuûa Toång cuïc Tieâu chuaån – Ño
löôøng – Chaát löôïng.
Tröôùc khi söû duïng xi teùc oâ toâ phaûi qua kieåm ñònh Nhaø nöôùc.

Trang 29
Caùc ñaëc tính kyõ thuaät cuûa xi teùc chöùa nhieân lieäu:
Dung tích : 18.000 lít
Vaät lieäu : Theùp CT3 - daøy 4mm
Hình daïng : elip
Kích thöôùc bao: 6275 x 2450 x 2160

Toång theå xi_teùc thieát keá

2.5- TÍNH CHOÏN BÔM:

Trang 30
 Sô ñoà coät aùp huùt cuûa bôm

Choïn tieát dieän oáng huùt vaø oáng ñaåy: d = 90 mm

Thôøi gian ñeå bôm heát nhieân lieäu trong boàn ra kho chöùa laø 45 phuùt.
Dung tích cuûa boàn chöùa laø 18.000 lít = 18 m3
Giaû söû boû qua maát naêng trong ñöôøng oáng, do chieàu daøi ñöôøng
oáng laø khaù ngaén vaø maát naêng cuïc boä taïi caùc ñieåm doøng chaûy
co heïp hay môû roäng.
Tieát dieän cuûa ñöôøng oáng :
d2 0,09 2
A   6,35.10 3 m2
4 4
Löu löôïng trong ñöôøng oáng ñaåy:
V 18
Q=   0.006 (m3/s)
t 2700
Trong ñoù V : dung tích cuûa xe chôû nhieân lieäu
t : thôøi gian ñeå bôm xaû heát nhieân lieäu
Vaän toác trong ñöôøng oáng:
Q 0,006
v2 = A
= 6,35.10 3
= 0,95 (m/s)
AÙp duïng phöông trình naêng löôïng cho hai maët caét öôùt 1-1 vaø 2-2 :
2 2
P V P V
Z1 + 1 + 1 = Z2 + 2 + 2 + Hb
2g 2g
Trong ñoù Hb : coät aùp cuûa bôm chính laø naêng löôïng ñôn vò maø
bôm truyeàn cho chaát loûng. (m)
Z1,Z2 : chieàu cao cuûa maët caét ñang xeùt
P : aùp suaát tuyeät ñoái

Trang 31
 v1, v2 vaän toác cuûa chaát loûng trong ñöôøng oáng huùt vaø
ñaåy
Trong quaù trình huùt nhieân lieäu, baùnh coâng taùc phaûi taïo ñöôïc
ñoä cheânh aùp suaát nhaát ñònh giöõa mieäng huùt cuûa bôm vaø maët
thoaùng cuûa beå huùt, ñoä cheânh aùp naøy goïi laø coät aùp huùt cuûa bôm
(nhôø ñoù maø nhieân lieäu chaûy töø beå huùt vaøo bôm):
2
p1  p 2 v
Hh = 
= Zh + 2 + hh
2g
Ta nhaän thaáy coät aùp huùt cuûa bôm duøng ñeå khaéc phuïc chieàu
cao huùt (Zh) toån thaát treân oáng huùt ( hh ) vaø taïo neân ñoäng naêng caàn
2
v2
thieát cuûa doøng chaûy ôû mieäng vaøo cuûa bôm ( ).
2g
0,95 2
 Hh = 18 + + 2 =20 (m)
2  9,8

Coâng suaát höõu ích cuûa bôm :

9810  0,006  20
N = QH b 
1000
2 (kW)

Khi choïn hoäp trích coâng suaát ñeå keùo bôm, caàn phaûi choïn coâng
suaát lôùn hôn coâng suaát taïi truïc bôm ñeå ñeà phoøng caùc tröôøng hôïp
quaù taûi baát thöôøng vaø buø vaøo toån thaát do truyeàn ñoäng töø ñoäng cô
ñeán bôm.

Trang 32
2.6- HEÄ THOÁNG ÑÖÔØNG OÁNG BOÁ TRÍ DÖÔÙI ÑAÙY XITEC:

Heä thoáng ñöôøng oáng cuûa xe chôû nhieân lieäu

Moâ taû nguyeân lyù hoaït ñoäng:
Nhieân lieäu ñöôïc caáp vaøo töø traïm bôm thoâng qua naép treân ñænh xi
teùc vaø ñöa nhieân lieäu ra xi teùc baèng troïng löôïng cuûa chaát loûng
thoâng qua heä thoáng ñöôøng oáng boá trí döôùi ñaùy xi teùc.
- Nhaäp nhieân lieäu vaøo xe boàn : daàu ôû kho chöùa vaøo cöûa soá 3 cuûa
van boán cöûa, luùc naøy caàn gaït cuûa van seõ ôû vò trí naøo ñoù sao cho
cöûa soá 3 noái vôùi cöûa soá 2, nhieân lieäu ñi tieáp qua bôm vaøo cöûa 1 vaø
thoâng qua cöûa soá 4 ñeå vaøo oáng goùp, muoán nhaäp nhieân lieäu vaøo
khoang naøo thì ta môû van cuûa khoang ñoù.
- Xaû nhieân lieäu ra boàn ôû caùc caây xaêng: trình töï thöïc hieän nhö treân
nhöng luùc naøy caàn gaït cuûa van boán cöûa seõ ôû vò trí khaùc sao cho
coång soá 4 noái vôùi coång soá 2,coøn coång 1 thì noái vôùi 3, nhieân lieäu
seõ ñoåi chieàu nhôø van naøy.
CHÖÔNG 3: TÍNH TOAÙN CAÙC THOÂNG SOÁ ÑOÄNG HOÏC,
ÑOÄNG LÖÏC HOÏC
Trang 33
3.1- TÍNH TOAÙN PHAÂN BOÁ TAÛI TROÏNG OÂ TOÂ :
Theo baûng thoâng soá kyõ thuaät oâ toâ saùt-xi, boàn chöùa nhieân lieäu,
caùc chi tieát laép gheùp vaø caùc trang thieát bò chuyeân duøng laép treân oâ
toâ, ta coù theå xaùc ñònh caùc thaønh phaàn troïng löôïng vaø söï phaân boá
taûi troïng leân caùc truïc khi oâ toâ khoâng taûi vaø ñaày taûi.
Tæ troïng rieâng cuûa nhieân lieäu : 0,8 kG / lít
Troïng taûi 18.000 lít nhieân lieäu : 14.400 kG

CAÙC THAØNH PHAÀN TROÏNG LÖÔÏNG VAØ PHAÂN BOÁ TAÛI

TROÏNG LEÂN CAÙC TRUÏC CUÛA OÂ TOÂ THIEÁT KEÁ
Giaù Phaân boå Chieàu cao
ST Thaønh phaàn troïng löôïng trò Truïc troïng taâm
T Truïc 2
(kG) 1 (mm)
1 OÂ toâ saùt xi 6655 2855 3800 1050
2 Caùc thieát bò phuï (caûn
hoâng, veø chaén buøn, caûn 300 170 130 1050
sau...)
3 Boàn nhieân lieäu vaø caùc
2450 440 2010 2210
thieát bò chuyeân duøng
4 Troïng taûi oâ toâ (Gp) 14400 2270 12130 2210
5 Troïng löôïng ngöôøi ngoài 195 195 0 1500
(GN)
6 Töï troïng oâ toâ (G0) 9405 3465 5940 hGo
7 Troïng löôïng toaøn boä (G) 24000 6000 18000 hG

Nhaän xeùt :
 Qua baûng keát quaû treân ta nhaän thaáy oâ toâ boàn chôû nhieân lieäu
18000 lít ñöôïc thieát keá coù troïng löôïng vaø phaân boå troïng löôïng
leân caùc caàu baèng troïng löôïng vaø phaân boå troïng löôïng cho
pheùp cuûa oâ toâ cô sôû. Vì vaäy, thieát keá ñaõ thoûa maõn yeâu caàu
veà phaân boá troïng löôïng.
 Ta khoâng caàn phaûi tính toaùn laïi ñoä beàn cuûa caùc heä thoáng
phanh, heä thoáng treo, heä thoáng truyeàn löïc vaø heä thoáng laùi.

Trang 34
 3.2- TÍNH OÅN ÑÒNH CUÛA OÂ TOÂ:

BAÛNG THOÂNG SOÁ TÍNH TOAÙN OÅN ÑÒNH

ST TEÂN GOÏI KÍ ÑÔN VÒ GIAÙ
T HIEÄU TRÒ
01 Chieàu daøi cô sôû Lo mm 4780
02 Veát baùnh xe tröôùc B01 mm 1915
03 Veát baùnh xe sau phía ngoaøi B02N mm 2185
04 Troïng löôïng baûn thaân Go kG 9405
+ Truïc tröôùc Z01 kG 3465
+Truïc sau Z02 kG 5940
05 Troïng löôïng toaøn boä G kG 24000
+ Truïc tröôùc Z1 kG 6000
+ Truïc sau Z2 kG 18000
06 Baùn kính quay voøng nhoû nhaát cuûa Rmin mm 9100
oâ toâ

3.2.1- Tính toaùn troïng taâm oâ toâ:

Toïa ñoä troïng taâm laø thoâng soá keát caáu quan troïng cuûa oâ toâ. Vì
vaäy phaûi xaùc ñònh toïa ñoä troïng taâm oâ toâ ôû maët phaúng doïc vaø
maët phaúng ngang khi khoâng taûi vaø khi ñaày taûi.
Ñeå ñôn giaûn trong quaù trình tính toaùn coù theå xem oâ toâ ñoái xöùng
doïc theo phöông ngang vaø troïng taâm oâ toâ naèm trong maët phaúng ñoái
xöùng doïc cuûa oâ toâ.
 Ñieàu kieän tính toaùn :
- Baøi toaùn phaúng, khaûo saùt maët phaúng doïc xe.
- OÂ toâ ñöùng yeân treân ñöôøng baèng.

Trang 35
 a. Toïa ñoä troïng taâm theo chieàu doïc:

 Khi oâ toâ khoâng taûi :

Z 02 * Lo
a0 
Go
Trong ñoù :
ao : Khoaûng caùch töø toaï ñoä troïng taâm oâ toâ khi khoâng taûi ñeán
ñöôøng taâm truïc baùnh xe tröôùc (truïc 1).
b0 : Khoaûng caùch töø toaï ñoä troïng taâm oâ toâ khi khoâng taûi ñeán
ñöôøng taâm truïc baùnh xe sau (truïc 2).
Z02 = 5940 kG : Troïng löôïng phaân boå leân truïc 2 khi khoâng taûi.
G0 = 9405 kG : Töï troïng oâ toâ.
Lo = 4780 mm : Chieàu daøi cô sôû oâ toâ.
Thay vaøo coâng thöùc treân ta tính ñöôïc :
a0 = 3019 mm
Suy ra : b0 = L0 - a0 = 1761 mm

 Khi oâ toâ ñaày taûi :

Z 2 * Lo
a
G
Trong ñoù :
a : Khoaûng caùch töø toaï ñoä troïng taâm oâ toâ khi ñaày taûi ñeán
ñöôøng taâm truïc baùnh xe tröôùc (truïc 1).
b : khoaûng caùch töø toaï ñoä troïng taâm oâ toâ khi ñaày taûi ñeán
ñöôøng taâm truïc baùnh xe sau (truïc 2).
Z2 = 18000 kG : Troïng löôïng phaân boå leân truïc 2 khi ñaày taûi.
G = 24000 kG : Troïng löôïng toaøn boä oâ toâ
Lo = 4780 mm : Chieàu daøi cô sôû oâ toâ
Thay vaøo coâng thöùc treân ta tính ñöôïc :
a = 3585 mm
Suy ra : b = L0 - a = 1195 mm

Trang 36
 b. Toaï ñoä troïng taâm theo chieàu cao:
Khi tính toaùn troïng taâm oâ toâ theo chieàu cao ta giaû thieát tính rieâng
troïng taâm töøng cuïm, sau ñoù toång hôïp laïi thaønh troïng taâm cuûa xe.
Ñöôïc xaùc ñònh döïa treân söï caân baèng chieàu cao khoái taâm cuûa caùc
thaønh phaàn troïng löôïng treân oâ toâ xi teùc chôû nhieân lieäu.
Coâng thöùc tính toaï ñoä troïng taâm nhö sau :
hG 
G *h
i Gi

G i

Trong ñoù:

hG : Chieàu cao troïng taâm oâ toâ thieát keá

Gi : Troïng löôïng caùc thaønh phaàn
hGi : Chieàu cao taâm caùc troïng löôïng thaønh phaàn

Thay caùc thoâng soá vaøo coâng thöùc treân ta ñöôïc:

- Toaï ñoä troïng taâm theo chieàu cao khi oâ toâ khoâng taûi :
hGo= 1352(mm)
- Toaï ñoä troïng taâm theo chieàu cao khi oâ toâ ñaày taûi :
hG = 1868 (mm)

KEÁT QUAÛ TÍNH TOAÙN TROÏNG TAÂM OÂ TOÂ

ST OÂ TOÂ THIEÁT THOÂNG SOÁ
a (mm) b (mm) hG (mm)
T KEÁ
01 OÂ toâ khoâng taûi 3019 1761 1352
02 OÂ toâ ñaày taûi 3585 1195 1868

Trang 37
3.2.2- Xaùc ñònh baùn kính quay voøng cuûa oâ toâ:

Baùn kính quay voøng nhoû nhaát laø khoaûng caùch töø taâm quay voøng
ñeán ñieåm giöõa cuûa beà maët tyø cuûa baùnh xe daãn höôùng phía ngoaøi
khi goùc quay cuûa noù laø lôùn nhaát ( = max ) vaø ñöôïc tính theo coâng
thöùc sau :

L B
Rqvmin = sin 
+ 2 cos 
Trong ñoù:
 - Goùc quay trung bình cuûa caùc baùnh xe daãn höôùng
( =30÷35).
L - Chieàu daøi cô sôû oâ toâ.
B - Khoaûng caùch taâm hai truï ñöùng cuûa caàu tröôùc.
Thay vaøo ta ñöôïc Rqvmin = 9100 (mm).

3.2.3- Kieåm tra oån ñònh oâ toâ:

Tính oån ñònh cuûa oâ toâ laø khaû naêng ñaûm baûo giöõ ñöôïc quyõ ñaïo
chuyeån ñoäng theo yeâu caàu trong moïi ñieàu kieän chuyeån ñoäng khaùc
nhau.
3.2.3.a- Tính oån ñònh doïc cuûa oâ toâ:
i)- Tính oån ñònh doïc tónh :

Trang 38
 Sô ñoà löïc taùc duïng khi oâ toâ ñöùng yeân treân doác

- Tính oån ñònh doïc tónh cuûa oâ toâ laø khaû naêng ñaûm baûo cho xe
khoâng bò laät hoaëc khoâng bò tröôït khi ñöùng yeân treân ñöôøng doác.
- Ñieàu kieän tính toaùn:
 Baøi toaùn phaúng, khaûo saùt maët phaúng doïc xe.
 OÂ toâ ñöùng yeân treân doác.
- Khi oâ toâ ñöùng treân doác nghieâng quay ñaàu leân doác seõ chòu taùc
duïng caùc löïc sau:
 Troïng löôïng oâ toâ G, phaân ra laøm hai thaønh phaàn Gcos vaø
Gsin.
 Phaûn löïc thaúng ñöùng cuûa ñöôøng taùc duïng leân baùnh xe tröôùc
laø Z1 vaø leân baùnh sau laø Z2.
 Do taùc duïng cuûa thaønh phaàn troïng löôïng Gsin, xe coù theå bò
tröôït xuoáng doác maëc duø coù moâ men caûn laên Mf caûn laïi. Trò
soá cuûa moâmen caûn laên nhoû neân phaûi ñaët phanh ôû caùc baùnh
xe sau.
- Tröôøng hôïp xe ñöùng treân doác quay ñaàu leân, khi goùc doác  taêng
daàn cho tôùi luùc baùnh xe tröôùc nhaác khoûi maët ñöôøng, luùc ñoù phaûn
löïc Z1= 0 vaø xe seõ bò laät quanh ñieåm O 2. Goùc doác giôùi haïn maø xe bò
laät ñoå khi ñöùng quay ñaàu leân doác ñöôïc xaùc ñònh:
Gb cos  l – GhGsin  l = 0

b
tg  l = hG
1761
+ Khi khoâng taûi: tg  l = 1352
= 1,3   l = 52,40
1195
+ Khi coù taûi : tg  l = 1868
= 0,639   l = 32,60

Trang 39
 - Tröôøng hôïp xe ñöùng treân doác quay ñaàu xuoáng:
a
tg  x = hG
3019
+ Khi khoâng taûi: tg  x = 1352
= 2,23   x = 65,80
3585
+ Khi coù taûi : tg  x = 1868
= 1,91   x = 62,40
- Söï oån ñònh doïc tónh cuûa oâ toâ khoâng chæ do söï laät ñoå doïc maø coøn
do söï tröôït treân doác do khoâng ñuû löïc phanh hoaëc do baùm khoâng toát
giöõa baùnh xe vaø ñöôøng. Trong tröôøng hôïp naøy, ñeå traùnh xe khoûi
tröôït laên xuoáng doác, ngöôøi ta boá trí phanh ôû baùnh sau. Khi löïc phanh
lôùn nhaát ñaït tôùi giaù trò baùm, xe coù theå bò tröôït xuoáng doác, goùc
giôùi haïn khi xe bò tröôït ñöôïc xaùc ñònh nhö sau :

Pp max = Gsin  t =  Z2
Ga cos  t  GhG sin  t
Hay Gsin  t = 
L0

a 3585  0,7
 tg t  =
L0  hG 4780  0,7  1868

31,50  t =
 - heä soá baùm doïc cuûa baùnh xe vôùi ñöôøng.

- Tröôøng hôïp khi xe ñöùng treân doác quay ñaàu xuoáng, goùc doác giôùi
haïn khi xe bò tröôït:
a 3585
tg t'  = 0,7
L0  hG 4780  0,7  1868

  t'
= 22,40
Nhaän xeùt: - Goùc giôùi haïn tónh oâ toâ khi xe bò laät vaø bò tröôït phuï
thuoäc raát lôùn vaøo caùc thoâng soá keát caáu cuûa oâ toâ vaø
ñieàu kieän baùm doïc cuûa xe vôùi maët ñöôøng.
- Goùc giôùi haïn tónh khi oâ toâ bò tröôït nhoû hôn goùc giôùi
haïn tónh khi oâ toâ bò laät, vì vaäy thieát keá ñaõ ñaûm baûo
yeâu caàu veà tính oån ñònh doïc tónh cuûa oâ toâ.

Trang 40
 - Xe boàn chôû nhieân lieäu thieát keá ñaûm baûo tính oån ñònh
doïc tónh cuûa oâ toâ trong ñieàu kieän ñöôøng xaù Vieät Nam.

ii)- Tính oån ñònh doïc ñoäng cuûa oâ toâ:

- Khi oâ toâ chuyeån ñoäng treân ñöôøng doác coù theå bò laät ñoå hoaëc bò
tröôït döôùi taùc duïng caùc löïc vaø moâ men, hoaëc bò laät ñoå khi oâ toâ
chuyeån ñoäng ôû toác ñoä cao treân ñöôøng baèng.
 Tröôøng hôïp oâ toâ chuyeån ñoäng leân doác vôùi toác ñoä nhoû vaø
chuyeån ñoäng oån ñònh:
- Ñieàu kieän tính toaùn:
 Baøi toaùn phaúng, khaûo saùt trong maët phaúng doïc xe.
 Xe chuyeån ñoäng oån ñònh neân löïc quaùn tính Pj = 0.
 Löïc caûn khoâng khí P vaø löïc caûn laên Pf coù theå boû qua.

Sô ñoà löïc taùc duïng leân oâ toâ khi chuyeån ñoäng leân doác

- Goùc doác giôùi haïn khi xe chuyeån ñoäng leân doác bò laät :
a 3585
tg  đ = hG = 1868
= 1,91   đ = 62,40

- Goùc doác haïn khi xe chuyeån ñoäng leân doác bò tröôït :

 Khi löïc keùo ôû baùnh xe chuû ñoäng ñaït ñeán giôùi haïn baùm thì xe
baét ñaàu tröïôt, ñieàu kieän tröïôt ñöôïc xaùc ñònh :
Pk  P  G sin  b

G  a cos  b  hG cos  b 
Ta coù P  Z 2   L0
 Goùc doác giôùi haïn maø xe bò tröôït:

Trang 41
 a 3585  0,7
tg  b =
L0  hG = 4780  0,7  1868
 b  31,50
- Nhaän xeùt:
 Goùc doác giôùi haïn khi xe bò tröôït vaø bò laät phuï thuoäc vaøo
thoâng soá keát caáu oâ toâ vaø heä soá baùm doïc cuûa baùnh xe vôùi
maët ñöôøng.
 Goùc giôùi haïn khi xe bò tröôït nhoû hôn khi xe bò laät ñaûm baûo yeâu
caàu veà tính oån ñònh cuûa oâ toâ.
 Ñaûm baûo hoaït ñoäng oån ñònh trong ñieàu kieän ñöôøng xaù Vieät
Nam.
 Tröôøng hôïp oâ toâ chuyeån ñoäng oån ñònh treân maët ñöôøng naèm
ngang vôùi vaän toác cao :
- Ñieàu kieän tính toaùn:
 Baøi toaùn phaúng, khaûo saùt maët phaúng doïc xe.
 Khi tính toaùn boû qua moâ men caûn laên cuûa baùnh xe vôùi maët
ñöôøng.

Trang 42
Sô ñoà löïc taùc duïng leân oâ toâ khi chuyeån ñoäng treân ñöôøng baèng
phaúng vôùi toác ñoä cao:

Trong ñoù: Pw- löïc caûn cuûa gioù (kG)

G- troïng löôïng oâ toâ.
O1 ,O2- taâm veát tieáp xuùc baùnh tröôùc vaø baùnh
sau vôùi maët ñöôøng.
- Trong tröôøng hôïp naøy xe coù khaû naêng bò laät do löïc caûn khoâng khí
gaây ra khi chuyeån ñoäng vôùi toác ñoä lôùn. Löïc khoâng khí ñaït tôùi giaù
trò tôùi haïn, xe seõ laät quanh ñieåm O2 , luùc ñoù phaûn löïc Z1 = 0. Phaûn
löïc Z1 ñöôïc xaùc ñònh:

Gb  P hG
Z1= L0

kFv 2
P 
13
- Vaän toác giôùi haïn khi xe bò laät ñoå:

Gb 24000  1,195
Vn = 3,6
KFh
= 3,6 0,4  2,335  2,715  1,868
= 250 (km/h)
Vôùi F = B x H (m2) dieän tích caûn chính dieän cuûa xe.
Heä soá caûn khoâng khí K = 0,4 (Ns2/m4) ñoái vôùi xe vaän
taûi.
h = hG
Nhaän xeùt:
- Xe boàn chôû nhieân lieäu thieát keá ñaûm baûo chuyeån ñoäng vôùi vaän
toác toái ña trong quaù trình hoaït ñoäng.
Trang 43
3.2.3.b- Tính oån ñònh ngang cuûa oâ toâ:

i)- Tính oån ñònh ngang cuûa oâ toâ khi chuyeån ñoäng treân ñöôøng
nghieâng ngang:
- Ñieàu kieän tính toaùn:

 Baøi toaùn phaúng khaûo saùt trong maët phaúng ngang.

 Heä thoáng treo cöùng.
 Xe chuyeån ñoäng thaúng vaø oån ñònh.
 Loáp khoâng bieán daïng.
 Troïng taâm xe ñoái xöùng trong maët phaúng ngang.
 Coi veát baùnh xe tröôùc vaø sau baèng nhau.

Sô ñoà löïc taùc duïng leân oâ toâ treân maët ñöôøng nghieâng
ngang

- Caùc löïc taùc duïng leân oâ toâ :

 Troïng löôïng oâ toâ ñöôïc phaân chia thaønh hai thaønh phaàn theo
goùc nghieâng ngang  .
 Caùc phaûn löïc thaúng goùc töø ñöôøng taùc duïng leân baùnh xe traùi
Z’ vaø baùnh xe phaûi Z”.
 Caùc phaûn löïc ngang Y’ vaø Y” .
- Xeùt ñieàu kieän tröôït:
Gsin  = Y’+ Y”
Trang 44
 Khi baét ñaàu tröôït, löïc baùm ngang ñaït giaù trò lôùn nhaát :
Y’+ Y” =  n G cos 
 tg t   n = 0,3
 t = 170
Trong ñoù :  n - heä soá baùm ngang cuûa maët ñöôøng

- Xeùt ñieàu kieän laät :

B0
Khi xe bò laät Z”= 0 hay GhG sin   G cos 
2
Bo 1915
 tg  = 2  1868 = 0,51    27,130
2hG
Vôùi Bo laø beà roäng veát baùnh xe.

Nhaän xeùt:
 Goùc giôùi haïn xe bò tröïôt treân maët ñöôøng naèm ngang phuï thuoäc
vaøo heä soá baùm ngang cuûa baùnh xe vôùi maët ñöôøng. Goùc giôùi
haïn xe bò laät khi chuyeån ñoäng treân maët ñöôøng nghieâng ngang
phuï thuoäc vaøo veát tieáp xuùc baùnh xe vaø troïng taâm oâ toâ theo
chieàu cao.
 Xe thieát keá ñaûm baûo hoaït ñoäng toát ñieàu kieän ñöôøng xaù Vieät
Nam.
 Khi chuyeån ñoäng trong maët ñöôøng nghieân ngang, xe bò tröôït
tröôùc khi bò laät.

Trang 45
ii)- Tính oån ñònh cuûa oâ toâ khi chuyeån ñoäng quay voøng treân
baèng:
Khi xe quay voøng ngoaët vôùi vaän toác lôùn coù theå xaûy ra hieän
töôïng tröôït hoaëc laät ngang. Sô ñoà khaûo saùt ñoä oån ñònh ngang cuûa xe
khi quay voøng treân ñöông baèng ñöôïc moâ taû ñöôùi hình sau:

Sô ñoà löïc taùc duïng leân oâ toâ khi quay voøng

- Khi xe quay voøng seõ xuaát hieân löïc ly taâm taùc duïng leân xe. Taïi thôøi
ñieåm baét ñaàu tröôït ngang ta coù:
- Khi xe quay voøng bò tröôït ngang:
Gv 2
Plt= Y’+ Y” vôùi Plt 
gRqv

Gv 2
  nG
gRqv

 vt  gRqvmix  n

Vt- vaän toác tôùi haïn xe bò tröôït khi quay voøng.

- Vaän toác tôùi haïn xe bò tröôït khi quay voøng vôùi baùn kính nhoû nhaát :
Vt = gR qvmix = 9,81  9,1  0,3 = 5,17m/s = 18,63 km/h
n

- Taïi thôøi ñieåm xe baét ñaàu laät ngang ta coù:

G  B0
Z”= 0 vaø Plt =
2
Gv 2 B B0 gRqv
 G 0  vl 
gR qv 2 2hG

- Vaän toác giôùi haïn xe bò laät khi quay voøng vôùi baùn kính nhoû nhaát:

Trang 46
 B0 gRqv min 1,915  9,81  9,1
Vl min  = 2  1,868
= 6,76 m/s = 24,35
2hG
(km/h)
Nhaän xeùt:
 Khi xe quay voøng vôùi baùn kính nhoû nhaát, vaän toác quay voøng
khoâng ñöôïc vöôït quaù 24,35 km/h.
 Khi quay voøng xe bò tröôït tröôùc khi bò laät, thieát keá ñaûm baûo tính
oån ñònh khi quay voøng.
- Nhö vaäy tính oån ñònh oâ toâ boàn chôû nhieân lieäu thoûa maõn TCN vaø
TCVN veà thieát keá oâ toâ .

Trang 47
 3.3- TÍNH TOAÙN ÑOÄNG LÖÏC HOÏC CUÛA OÂ TOÂ:

Tính toaùn ñoäng löïc hoïc cuûa oâ toâ nhaèm xaùc ñònh khaû naêng taêng
toác vaø vöôït caûn cuûa oâ toâ trong caùc ñieàu kieän vaän haønh.

THOÂNG SOÁ TÍNH TOAÙN ÑOÄNG LÖÏC HOÏC KEÙO OÂ TOÂ

GIAÙ
THOÂNG SOÁ KÍ HIEÄU ÑÔN VÒ
TRÒ
Troïng löôïng toaøn boä oâ toâ G kG 24000
Phaân boá leân caàu chuû ñoäng Z2 kG 16000
Troïng löôïng baûn thaân G0 kG 9405
Baùn kính loáp xe Rbx m 0,503
Heä soá bieán daïng loáp  0,95
Beà roäng oâ toâ B m 2,5
Chieàu cao oâ toâ H m 3245
2 4
Heä soá caûn khoâng khí K kGs /m 0,04
Hieäu suaát truyeàn löïc  0,89
Heä soá caûn laên f 0,02
ÑOÄNG CÔ
Coâng suaát lôùn nhaát Nemax HP 260
Soá voøng quay töông öùng Nemax nN vg/ph 2500
Moâ men xoaén lôùn nhaát Memax kG.m 76
Soá voøng quay töông öùng Memax nM vg/ph 1500
HEÄ SOÁ CHUÛNG LOAÏI ÑOÄNG CÔ
a 0,97
b 0,16
c 0,13
TYÛ SOÁ TRUYEÀN HOÄP SOÁ
Tay soá 1 ih1 12,637
Tay soá 2 ih2 8,806
Tay soá 3 ih3 6,550
Tay soá 4 ih4 4,768
Tay soá 5 ih5 3,548
Tay soá 6 ih6 2,481
Tay soá 7 ih7 1,845
Tay soá 8 ih8 1,343
Tay soá 9 ih9 1,00
Tyû soá truyeàn caàu chuû ñoäng i0 5,857
Caùc löïc taùc duïng leân oâ toâ:

Trang 48
 Sô ñoà caùc löïc taùc duïng leân oâ toâ

Trong ñoù : G- Troïng taâm oâ toâ.

P- Löïc caûn khoâng khí.
Pk- Löïc keùo tieáp tuyeán.
Pf- Löïc caûn laên.
Pj- Löïc quaùn tính.
C- Troïng taâm oâ toâ khi ñaày taûi.
Z1, Z2- phaûn löïc cuûa ñöôøng taùc duïng leân baùnh tröôùc vaø
baùnh sau.
3.3.1- Xaây döïng ñoà thò ñaëc tính ngoaøi ñoäng cô:
3.3.1.a- Coâng suaát cuûa ñoäng cô Ne öùng vôùi soá voøng quay treân ñoäng
cô ne:
Söû duïng coâng thöùc thöïc nghieäm cuûa SR. Lay Decman:
 n  ne 
2
 ne  
3

N e = N e max a e
 b   c  
 n N  nN   n N  
Ne, ne – coâng suaát höõu ích cuûa ñoäng cô vaø soá voøng quay truïc
khuyûu öùng vôùi moät ñieåm baát kì treân ñoà thò ñaëc tính ngoaøi.
Nemax, nN – coâng suaát coù ích cöïc ñaïi vaø soá voøng quay
truïc khuyûu töông öùng.
a,b,c- laø caùc heä soá thöïc nghieäm choïn theo loaïi ñoäng
cô.

4.3.1.b- Moâment xoaén treân truïc khuyûu ñoäng cô:

10 4 N e
Me  (kGm)
1,047 ne
Sau khi coù caùc giaù trò Ne, Me töông öùng vôùi caùc giaù trò ne ta coù
theå veõ ñoà thò Me = g(ne).

Trang 49
n(v/ph) 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 2500
Ne(HP) 73,14 94,61 116,14 137,64 159,00 180,10 200,86 221,17 240,91 260,00
Me(KG.m) 74,66 75,12 75,45 75,66 75,75 75,71 75,55 75,26 74,85 74,32

Trang 50
 Ne (HP)
Ñoàthò ñaëc tính ng oaø
i ñoä
ng c ô Me (Kg .m)
270

240

210

180

150

120

90

60

30

0
Treân cô sôû 0naøy300xaây
600döïng
900 ñöôïc ñöôøng
1200 1500 1800 ñaëc
2100 tính
2400 ngoaøi
2700 ñoäng cô
chuùng ta tieán haønh nghieân cöùu tính chaát ñoäng löïc hoïc cuûa oâ toâ.

3.3.2- Xaùc ñònh nhaân toá ñoäng löïc hoïc D :

Pk  P
D = G0

Trong ñoù : Go - Trọng lượng toaøn bộ xe (kG)

 Löïc keùo treân baùnh xe chuû ñoäng :

Pk = [( Me . ih . io )/ Rbx] . (kG)
ÔÛ ñaây : ih; io - Tỉ số truyền hộp số vaø truyền lực chính.
 = 0,85 - Hiệu suất truyền lực; (Ñoái vôùi oâtoâ taûi)
Rbx- Baùn kính baùnh xe.

 Löïc caûn khoâng khí:

KFv 2
P 
13
K- heä soá caûn khoâng khí (kGs2/m4)
Choïn K = 0,04
F- dieän tích caûn chính dieän oâtoâ (m2)

Trang 51
 F = BH
v : vaän toác cuûa oâ toâ
R n  
v = 0,377  bx  (km)
 i h  i0 

 Gia toác tònh tieán cuûa oâtoâ:

dv g
j  D  f 
dt i
i : heä soá tính ñeán aûnh höôûng cuûa khoái löôïng quaùn tính
quay
 = 1,05 + 0,05.i2hi

 Độ dốc maø oâ toâ coù theå khaéc phuïc ñöôïc xaùc ñònh theo coâng
thöùc:
i = (D - f )100%
f : heä soá caûn laên cuûa maët ñöôøng.
 32  v 
f 
2800
Baûng caùc thoâng soá caùc ñaïi löôïng ñaët tröng tính ñoäng hoïc cuûa oâ toâ
theo toác ñoä quay cuûa truïc khuyûu ôû töøng tay soá:

n(v/ph) 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 2500
vh1(km/h) 1,82 2,34 2,86 3,38 3,90 4,42 4,94 5,46 5,97 6,49
vh2 2,61 3,36 4,10 4,85 5,59 6,34 7,08 7,83 8,57 9,32
vh3 3,51 4,51 5,51 6,52 7,52 8,52 9,52 10,52 11,53 12,53
vh4 4,82 6,20 7,57 8,95 10,33 11,70 13,08 14,46 15,84 17,21
vh5 6,48 8,33 10,18 12,03 13,88 15,73 17,58 19,43 21,28 23,13
vh6 9,26 11,91 14,55 17,20 19,85 22,49 25,14 27,79 30,43 33,08
vh7 12,45 16,01 19,57 23,13 26,69 30,25 33,81 37,36 40,92 44,48
vh8 17,11 22,00 26,89 31,78 36,66 41,55 46,44 51,33 56,22 61,11
vh9 22,98 29,54 36,11 42,68 49,24 55,81 62,37 68,94 75,50 82,07
Pk1(kG) 9210 9267 9308 9334 9344 9339 9320 9284 9234 9168
Pk2 6418 6457 6486 6504 6511 6508 6494 6470 6435 6389
Pk3 4774 4803 4824 4838 4843 4841 4830 4812 4786 4752
Pk4 3475 3496 3512 3522 3526 3524 3516 3503 3484 3459
Pk5 2586 2602 2613 2621 2623 2622 2617 2607 2593 2574
Pk6 1808 1819 1827 1832 1835 1834 1830 1823 1813 1800
Pk7 1345 1353 1359 1363 1364 1364 1361 1356 1348 1339
Pk8 979 985 989 992 993 993 990 987 981 974
Pk9 729 733 737 739 739 739 737 735 731 726

Trang 52
P1(kG) 0,08 0,14 0,20 0,28 0,38 0,49 0,61 0,74 0,89 1,05
P2 0,17 0,28 0,42 0,59 0,78 1,01 1,26 1,54 1,84 2,18
P3 0,31 0,51 0,76 1,06 1,41 1,81 2,26 2,77 3,32 3,92
P4 0,58 0,96 1,43 2,00 2,66 3,42 4,27 5,22 6,26 7,40
P5 1,05 1,73 2,59 3,61 4,81 6,18 7,71 9,42 11,30 13,36
P6 2,14 3,54 5,29 7,39 9,83 12,63 15,78 19,27 23,12 27,31
P7 3,87 6,40 9,56 13,35 17,78 22,84 28,53 34,85 41,80 49,39
P8 7,31 12,08 18,05 25,20 33,56 43,10 53,84 65,77 78,89 93,21
P9 13,18 21,79 32,55 45,46 60,52 77,74 97,11 118,63 142,30 168,12
D1 0,384 0,386 0,388 0,389 0,389 0,389 0,388 0,387 0,385 0,382
D2 0,267 0,269 0,270 0,271 0,271 0,271 0,271 0,270 0,268 0,266
D3 0,199 0,200 0,201 0,202 0,202 0,202 0,201 0,200 0,199 0,198
D4 0,145 0,146 0,146 0,147 0,147 0,147 0,146 0,146 0,145 0,144
D5 0,108 0,108 0,109 0,109 0,109 0,109 0,109 0,108 0,108 0,107
D6 0,075 0,076 0,076 0,076 0,076 0,076 0,076 0,075 0,075 0,074
D7 0,056 0,056 0,056 0,056 0,056 0,056 0,056 0,055 0,054 0,054
D8 0,040 0,041 0,040 0,040 0,040 0,040 0,039 0,038 0,038 0,037
D9 0,030 0,030 0,029 0,029 0,028 0,028 0,027 0,026 0,025 0,023
i1 37,19 37,37 37,55 37,63 37,61 37,59 37,48 37,36 37,14 36,82
j1(m/s2) 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40 0,40
j2 0,50 0,51 0,51 0,51 0,51 0,51 0,51 0,51 0,50 0,50
j3 0,56 0,57 0,57 0,57 0,57 0,57 0,57 0,57 0,57 0,56
j4 0,58 0,59 0,59 0,59 0,59 0,59 0,59 0,59 0,58 0,58
j5 0,54 0,55 0,55 0,55 0,55 0,55 0,55 0,54 0,54 0,54
j6 0,44 0,44 0,44 0,44 0,44 0,44 0,44 0,43 0,43 0,43
j7 0,33 0,33 0,33 0,33 0,33 0,33 0,33 0,32 0,32 0,31
j8 0,22 0,22 0,22 0,22 0,21 0,21 0,21 0,20 0,19 0,19
j9 0,13 0,13 0,13 0,12 0,12 0,11 0,10 0,10 0,08 0,07

Ñoà thò nhaân toá ñoäng löc hoïc:

DO THI NHAN TO DONG LUC HOC (D-V)

0,40

0,35

0,30

0,25
NHAN TO D

0,20

0,15

0,10

0,05

Trang 53
0,00
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
VAN TOC (km/h)
Nhaän xeùt :
 Döïa vaøo ñoà thò nhaân toá ñoäng löïc hoïc, coù theå xaùc ñònh ñöôïc
vaän toác lôùn nhaát cuûa oâ toâ, goùc doác lôùn nhaát oâ toâ coù theå
vöôït, gia toác, thôøi gian vaø quaõng ñöôøng taêng toác cuûa oâ toâ khi
bieát ñöôïc ñieàu kieän ñöôøng xe chuyeån ñoäng ôû caùc cheá ñoä taûi
troïng khaùc nhau.
 Vôùi xe boàn chôû nhieân lieäu 18.000 lít, vaän toác lôùn nhaát coù theå
ñaït 82 km/h, goùc doác toái ña coù theå vöôït 37,63 % khi xe chaïy
treân ñöôøng beâ toâng vaø ñöôøng nhöïa.
Nhö vaäy oâ toâ thieát keá thoûa maõn yeâu caàu kó thuaät veà tính naêng
vaän haønh .

3.3.3- Tính toaùn thôøi gian vaø quaõng ñöôøng taêng toác cuûa oâ toâ:
3.3.3.a- Ñoà thò thôøi gian taêng toác:
Cô sôû lí thuyeát:
 Thôøi gian taêng toác ñöôïc xaùc ñònh:
v2
dv
t 
v1
j
1
 Duøng phöông phaùp tích phaân ñoà thò j
 f (v ) ñeå tính thôøi gian
taêng toác.
1
 Treân ñoà thò j
 f (v) , chia truïc hoaønh ra caùc khoaûng vaän toác
1
5÷10 km/h roài tính dieän tích phaàn döôùi caùc ñöôøng cong j naèm
trong khoaûng vaän toác ñaõ choïn Fi (mm2), tieán haønh laäp baûn
tính toaùn:

Khoaûng Vi 5÷10 10÷20 30÷40

Fi F1 F2 F3

F1 + F1 + F2 +

 F i F1
F2 F3

Thôøi gian taêng

t1 t2 t3
toác(s)

Trong ñoù:
F1
t1= 3,6
AB

Trang 54
 F1  F2
t2  AB
3,6
F1  F2  ...  Fn
tn  AB
3,6

tn- toång thôøi gian taêng toác.

A- tæ leâ xích vaän toác (m/mm.s)
1 s2
B- tæ leä xích gia toác ngöôïc, j
=
m.mm
Khoaûng vi chæ laäp ñeán giaù trò vaän toác 0,9 vmax vì taïi vmax thì j = 0
- Baûng soá lieäu tính toaùn thôøi gian taêng toác:
Khoaûng 80÷82
Vi
5÷10 10÷20 20÷30 30÷40 40÷50 50÷60 60÷70 70÷80

Fi 75 46,9 56,1 56,3 112,5 131,2 168,8 272 65,6

 F i 75 121,9 178 234,3 346,8 478 646,8 918,7 984,3
T (s) 8 13 19 25 37 51 69 98 105

Ñoà thò thôøi gian taêng toác:

ÑOÀ
THÒTHÔØ
I GIAN TAÊ
NG TOÁ
C T(s )
110

100

90

80

70

60
50

40

30

20

10

0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Trang 55
 3.3.3.b- Ñoà thò quaõng ñöôøng taêng toác:
- Cô sôû lí thuyeát:
 Quaõng ñöôøng taêng toác ñöôïc xaùc ñònh:
v2

S   vdt
V1

 Duøng phöông phaùp tích phaân ñoà thò t = f(v) nhö tích phaân ñoà thò
1/j ôû phaàn treân.
 Caùc giaù trò Si ñöôïc tính nhö sau:

F1
S1 = 3,6
AC

F1  F2
S2  AC
3,6
F1  F2  ...  Fn
Sn  AC
3,6
Trong ño:ù C- tæ leä xích thôøi gian taêng toác (s/mm).
Baûng soá lieäu tính quaõng ñöôøng taêng toác:

Khoaûn
Vi
5÷10 10÷20 20÷30 30÷40 40÷50 50÷60 60÷70 70÷80 80÷82

Fi 2,5 87,1 124,8 230,4 425,6 697,6 415 1948,8 470,4
 F i 2,5 89,6 214,4 444,8 870,4 1568 2675,2 4624 5094,4
S(m) 8 28 67 139 272 490 836 1445 1592

Trang 56
Ñoà thò quaõng ñöôøng taêng toác cuûa oâ toâ:

ÑOÀTHÒQUAÕ
NG ÑÖÔØ
NG TAÊ
NG TOÁ
C S (m)
1600

1400

1200

1000

800

600

400

200

0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Nhaän xeùt:
Döïa vaøo ñoà thò thôøi gian vaø ñoà thò quaõng ñöôøng ta coù:
Thôøi gian oâ toâ taêng toác (0  43) km/h laø 28,4 (s)
Thôøi gian taêng toác tính töø luùc khôûi haønh ñeán khi ñi heát quaõng
ñöôøng 200m(theo tieâu chuaån ngaønh):

t  20 + 0,4*G = 29,6 (s)

Trong ñoù : G = 24 (taán) : Troïng löôïng toaøn boä oâ toâ

 Keát luaän: Thôøi gian taêng toác laø 28,4s tính töø luùc khôûi haønh
ñeán khi ñi heát quaõng ñöôøng 200 m. Ñaûm baûo thoûa maõn yeâu
caàu cuûa tieâu chuaån ngaønh soá 22 TCN 307-06, nhö vaäy oâ toâ
thieát keá thoûa maõn yeâu caàu veà nhaân toá ñoäng hoïc.

Chöông 4: TÍNH TOAÙN KIEÅM NGHIEÄM BEÀN CAÙC KEÁT

CAÁU CHÍNH
4.1- TÍNH TOAÙN SÖÙC BEÀN XI TEÙC:

Trang 57
4.1.a- Tính söùc beàn maët ñaàu xi-teùc:
Xi teùc ñöôïc phaân laøm 04 ngaên 4 / 5/ 5/ 4m3. Vì vaäy ta chæ tính beàn
cho ngaên chöùa lôùn nhaát 5m3.
Aùp löïc taùc duïng leân taám voû xi teùc do troïng löôïng nhieân lieäu vaän
chuyeån:
p = Gp5 /F5
Gp6 = 4000 kG : Taûi troïng nhieân lieäu vaän chuyeån trong ngaên
05m3.
F6 : Dieän tích beà maët xi-tec trong ngaên 05m3.
F6 = CV*L = 6,23*1,7 = 10,6 m2
CV = 6,23 (m) - Chu vi xi teùc elíp 2,30 x 1,64 m
L = 1,7 (m) - Chieàu daøi xi-tec

Suy ra p = 390 kG/m2 = 0,39 taán/m2

Ñeå thuaän tieän vaø nhanh choùng trong quaù trình tính toaùn ta coù theå
duøng phaàn meàm tính toaùn söùc beàn SAP2000.

4.1.a- Tính söùc beàn maët ñaàu xi-tec:

Tính gaàn ñuùng maët ñaàu elip (2,30x1,64m) töông ñöông taám troøn coù:

Ñöôøng kính 2000 mm

Beà daøy 4 mm
AÙp löïc 0,39 taán/m2
Sô ñoà tính toaùn:

Ñôn vò tính: Taán / meùt

Trang 58
 Keát quaû tính toaùn:

ÖÙng suaát lôùn nhaát max = 9,60.103 (taán/m2) = 9,6 (kN/cm2) < CT3 =
16 (kN/cm2). Thoaû maõn beàn.

Trang 59
4.1.b- Tính söùc beàn thaân xi-tec:
Kích thöôùc 6230 x 1700 mm
Beà daøy 4 mm
AÙp löïc 0,39 taán/m2
Sô ñoà tính toaùn:

Ñôn vò tính Taán/meùt

Keát quaû tính toaùn:

Trang 60
 ÖÙng suaát lôùn nhaát max =14.103(taán/m2) = 14 (kN/cm2) < CT3 = 16
(kN/cm2).

Keát luaän: töø caùc tính toaùn keát quaû treân thì xi teùc ñuû beàn.

Trang 61
4.2- TÍNH SÖÙC TOAÙN SÖÙC BEÀN MOÁI LAÉP:
Moái lieân keát giöõa thuøng vaø xe cô sôû:
 Lieân keát cöùng: Khung vaø voû ñöôïc lieân keát cöùng vôùi nhau
hay gheùp baèng buloâng ñinh taùn. Do ñoù taûi troïng taùc duïng
leân caû thuøng vaø voû. Khi coù löïc taùc duïng töø maët ñöôøng
leân hay töø taûi troïng xuoáng , caû khung vaø voû ñeàu chòu löïc.
 Lieân keát meàm: Goái ñôõ ñöôïc noái cöùng vôùi voû thuøng , goái
ñôõ vaø thuøng ñöôïc noái ñaøn hoài vôùi khung . Taûi troïng taùc
duïng töø treân xuoáng do goái ñôõ vaø khung gaùnh chòu , löïc taùc
duïng töø ñöôøng leân do khung gaùnh chòu . Do ñoù voû khoâng
chòu taùc duïng cuûa ngoaïi löïc khi khung bò bieán daïng.
Do tính chaát boàn chöùa coù ñoä dao ñoäng cao khi xe chuyeån ñoäng,
taïi vò trí lieân keát vôùi boàn chöùa thöôøng chòu va ñaäp uoán xoaén neân
neáu lieân keát cöùng boàn vôùi chassi xe neàn , ñoä an toaøn cuûa xe seõ
thaáp.
Tuy nhieân , do xe chaïy trong thaønh phoá coù toác ñoä thaáp, ñöôøng
toát, aûnh höôûng cuûa caùc löïc khoâng ñaùng keå.
Ta löïa choïn phöông aùn lieân keát meàm giöõa chassis vaø thuøng nöôùc.

Lieân keát giöõa bôm vaø chassis laø lieân keát cöùng.
Thuøng ñöôïc laép leân oâ toâ saùt-xi thoâng qua 10 bu loâng quang M20
vaø 6 paùt choáng xoâ doïc. Ñeå ñôn giaûn trong quaù trình tính toaùn ta chæ
tính toaùn kieåm nghieäm cho 10 bu loâng quang M20.
Ngoaïi löïc taùc duïng leân caùc bu-loâng lieân keát chòu taùc duïng cuûa
hai ngoaïi löïc chính: löïc quaùn tính khi phanh vaø löïc quaùn tính ly taâm.
4.2.a- Löïc quaùn tính lôùn nhaát khi phanh:
Xuaát hieän khi oâ toâ di chuyeån vôùi vaän toác lôùn vaø phanh ñoät
ngoät.
Pj = (mo x jphmax)/g
Trong ñoù: Go = 16850 (kG) : Troïng löôïng boàn chöùa vaø nhieân
lieäu vaän chuyeån.
jphmax = 7 (m/s2) : Gia toác phanh cöïc ñaïi.
Thay vaøo ta tính ñöôïc: Pj = 12035 (kG)
4.2.b- Löïc quaùn tính ly taâm lôùn nhaát:
Xuaát hieän khi oâ toâ quay voøng ôû toác ñoä quay voøng lôùn nhaát cho
pheùp töông öùng vôùi baùn kính quay voøng nhoû nhaát.
FLT 
 
Go Vqv
2

gRmin qv
Trong ñoù: Go = 16850 (kG) - Troïng löôïng boàn chöùa vaø nhieân
lieäu vaän chuyeån.
[Vqv] = 6,76 (m/s) - Vaän toác cho pheùp khi quay
voøng.
Rminqv = 9,1 (m) - Baùn kính quay voøng nhoû nhaát.

Trang 62
 Thay vaøo ta tính ñöôïc: FLT = 8634 (kG)

4.2.c- Kieåm tra beàn buloâng laép gheùp :

Trong quaù trình oâ toâ di chuyeån hai ngoaïi löïc treân thöôøng khoâng
ñoàng thôøi xuaát hieän, neân ta chæ laáy giaù trò lôùn nhaát moät trong hai
löïc treân ñeå tính toaùn. Maët khaùc boàn ñöôïc laép leân khung thoâng qua
lôùp ñeäm cao su, neân löïc sieát toái thieåu treân caùc bu loâng taïo löïc ma
saùt giöõa chaân boàn – cao su – daàm doïc oâ toâ saùt xi ñöôïc xaùc ñònh theo
coâng thöùc sau:
Fmax
No  i
2* f *n
Trong ñoù: No - Löïc sieát toái thieåu treân moãi bu loâng
Fmax = Fphmax = 12035 (kG)
f = 0,6 - Heä soá ma saùt khoâ giöõa cao su vaø theùp.
N = 10 - Soá bu loâng chòu löïc
i = 1,2 - Heä soá döï tröõ
Thay vaøo ta tính ñöôïc: No = 1203 (kG)
Söùc beàn bu loâng lieân keát ñöôïc tính theo coâng thöùc:
4 * No

 *d2
Trong ñoù: d = 16 (mm) - Ñöôøng kính bu loâng lieân keát
  = 18,0 (kG/mm )- ÖÙng suaát cho pheùp cuûa vaät lieäu
2

(C45)
Thay vaøo ta tính ñöôïc:  = 5,98 (kG/mm2) <   = 18,0 (kG/mm2)
KEÁT LUAÄN: Töø tính toaùn leân cho thaáy caùc bu loâng lieân keát
boàn nhieân lieäu vôùi khung oâ toâ baûo ñaûm ñieàu kieän beàn khi oâ toâ di
chuyeån.

4.3- KIEÅM TRA BEÀN CAÙC MOÁI HAØN :

4.3.a- Kieåm tra beàn moái haøn chaân ñeá boàn:

Löïc taùc ñoäng leân chaân ñeá boàn:
N = Fmax / 2 = 6017,5 (kG) = 61,4 (kN)
ÖÙng suaát caét ñoái vôùi ñöôøng haøn goùc:
N
 
 h *  lh
Trong ñoù: h = 0,7*hh - Ñoái vôùi haøn tay
hh = 0,7 (cm) - Chieàu daøy ñöôøng haøn goùc
lh = 612 (cm) - Chieàu daøi ñöôøng haøn goùc
  = 15,0 (kN/cm2) - ÖÙng suaát cho pheùp cuûa ñöôøng haøn
goùc
Thay vaøo ta tính ñöôïc:  = 0,2 (kN/cm2) <   = 15,0 (kN/cm2)

Trang 63
4.3.b- Kieåm tra beàn moái haøn giöõa ñaàu vaø thaân xi-teùc:
Löïc taùc ñoäng leân maët ñaàu xi teùc:
N = 3200 (kG) = 32,65 (kN)
ÖÙng suaát caét ñoái vôùi moái haøn:
N
 
 h *  lh
Trong ñoù: h = 0,7*hh - Ñoái vôùi haøn tay
hh = 0,7 (cm) - Chieàu daøy ñöôøng haøn
lh = 623 (cm) - Chieàu daøi ñöôøng haøn
  = 15,0 (kN/cm2) - ÖÙng suaát cho pheùp cuûa ñöôøng haøn
Thay vaøo ta tính ñöôïc:  = 0,1 (kN/cm2) <   = 15,0 (kN/cm2)
Töø tính toaùn leân cho thaáy caùc moái haøn treân boàn chöùa baûo ñaûm
ñieàu kieän beàn khi oâ toâ di chuyeån.

Trang 64
CHÖÔNG 5: CAÙC BIEÄN PHAÙP PHOØNG CHOÁNG CHAÙY NOÅ

5.2- Caùc bieän phaùp vaø trang bò phoøng choáng chaùy noå:
Ñeå ñaûm baûo an toaøn phoøng choáng chaùy noå oâ toâ thieát keá ñöôïc
trang bò caùc thieát bò vaø bieän phaùp phoøng choáng sau:
- Chuyeån oáng xaû: Cuïm oáng xaû vaø oáng giaûm aâm cuûa oâ toâ cô
sôû ñöôïc chuyeån leân phía ñaàu oâ toâ nhaèm muïc ñích caùch ly nguoàn
nhieät ra xa khoái xaêng daàu chôû trong xi teùc.

OÁng xaû cuûa xe neàn HinoFM8JNSA

Trang 65
 OÁ ng xaû cuûa xe boàn chôû nhieân lieäu 18.000 lít
- Xích tieáp ñaát: OÂ toâ thieát keá ñöôïc laép theâm 01 xích tieáp ñaát
noái giöõa voû xi teùc vôùi maët ñaát nhaèm muïc ñích choáng hieän töôïng
tích ñieän vaø phaùt sinh tia löûa ñieän do ma saùt giöõa khoái xaêng daàu
vaø voû xi teùc sinh ra.
- Bình chöõa chaùy: Treân oâ toâ thieát keá ñöôïc trang bò moät bình
chöõa chaùy loaïi MT3 laø loaïi bình duøng khí CO2 neùn vôùi aùp suaát
cao (120 at). Taùc duïng chöõa chaùy laø giaûm noàng ñoä oxy xuoáng
döôùi möùc duy trì söï chaùy nhôø khí CO2 khi phun ra taïo thaønh daïng
boït caùch ly nguoàn chaùy vôùi khoâng khí.
+ Troïng löôïng cuûa bình: 7,3 KG
+ Troïng löôïng khí CO2 : 3 KG
+ Taàm phun xa : 5 - 7m
- Caùc bieåu tröng baùo hieäu nguy hieåm: Ñeå caûnh baùo nguy cô
chaùy noå treân thaân phaûi traùi vaø phía sau cuûa xi teùc treân oâ toâ
thieát keá ñöôïc sôn doøng chöõ “CAÁM LÖÛA“ (Chöõ maøu ñoû chieàu
cao lôùn hôn 200mm) cuøng caùc bieåu töôïng caûnh baùo chaùy noå theo
ñuùng nghò ñònh 35/ 2003/NÑ-CP quy ñònh veà phoøng chaùy chöõa
chaùy.
- Maøu sôn oâtoâ do cô sôû saûn xuaát ñaêng kyù theo loaït saûn phaåm.
Chöông 6: QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG SAÛN
PHAÅM

Trang 66
 OÂ toâ xi teùc chôû nhieân lieäu ñöôïc thieát keá treân cô sôû laép xi-teùc
18.000 lít leân oâ toâ saùt-xi hieäu FM8JNSA thoâng qua 10 bu loâng quang
M20 x1,5 vaø 6 baùt choáng xoâ (moãi beân 3 baùt baét moät buloâng M16 x
1,5).
Xi teùc ñöôïc chia laøm 4 ngaên ñeå giaûm dao ñoäng cuûa nhieân lieäu
trong xi teùc. Xi teùc theo TCVN 4162-85, sau khi cheá taïo coù giaáy xaùc
nhaän chaát löôïng saûn phaåm cuûa cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc coù ñuû
thaåm quyeàn caáp tröôùc khi söû duïng, baûo ñaûm tính oån ñònh cuûa xe khi
di chuyeån. ÔÛ moãi ngaên ñöôïc boá trí moät naép phía treân. OÂtoâ xi teùc
thieát keá phuø hôïp vôùi caùc tieâu chuaån sau :
- Thieát keá ñeå saûn xuaát laép raùp mang nhaõn hieäu haøng hoùa trong
nöôùc theo quyeát ñònh 34/2005/QÑ-BGTVT.
- OÂtoâ thieát keá ñöôïc chöùng nhaän veà phoøng chaùy, chöõa chaùy
cuûa cô quan coù thaåm quyeàn caáp nhö: caùc thieát bò phoøng hoûa, xích
tieáp ñaát vaø chuyeån oáng xaû leân phía ñaàu oâtoâ.
- Baûo ñaûm caùc yeâu caàu veà kyõ thuaät vaø myõ thuaät cuûa oâtoâ.
- Keát caáu phuø hôïp vôùi khaû naêng cung caáp phuï tuøng vaät tö vaø
khaû naêng coâng ngheä cuûa caùc doanh nghieäp coù ñuû tö caùch phaùp
nhaân ôû trong nöôùc.
- OÂtoâ thieát keá ñaûm baûo oån ñònh vaø an toaøn treân caùc ñöôøng
giao thoâng coâng coäng. Khi vaän chuyeån xaêng daàu ñaûm baûo tuaân thuû
nghò ñònh 13/2003 NÑ-CP ngaøy 19/02/2003, quy ñònh veà vaän chuyeån
haøng baèng ñöôøng boä.

Böôùc 1 : Gia coâng boàn chöùa nhieân lieäu 18000 lít.

ST Yeâu caàu kyõ

Moâ taû Phöông phaùp Duïng cuï
T thuaät

Gia coâng - Cuoán theùp - Maùy haøn, - Ñuùng baûn

thaân boàn taám theo hình maùy daäp, veõ thieát keá
18000 m3 elíp. maùy maøi, - Sau khi haøn
maùy cuoán boàn phaûi
- Gia coâng caùc
toân, maùy cöùng vöõng,
loã laép naép
1 caét. chaéc chaén.
boàn.
- Duïng cuï tay: - Caùc moái
- Gia coâng caùc buùa, ñe, haøn phaûi kín.
loã laép ñöôøng döôõng…
oáng.
- Haøn MIG.

Trang 67
 Gia coâng
caùc maët - Veõ caùc maët - Maùy chaán, - Ñuùng baûn
tröôùc, sau cong hình elíp. maùy caét, veõ thieát keá
2 maùy veõ
vaø vaùch
ngaên cuûa toân, maùy
boàn. maøi.

Laép gheùp - Laép caùc - Maùy haøn. - Ñuùng baûn

maûng elíp vaøo - Maùy maøi. veõ thieát keá
3 thaân boàn. - Caùc moái
- Haøn MIG. haøn phaûi kín.

Gia coâng - Caét - Maùy haøn, - Ñuùng baûn

naép boàn, , cuoán toân. maùy maøi, veõ thieát keá
4 laép naép maùy caét…. - Caùc moái
- Haøn MIG.
boàn vaøo haøn phaûi kín.
thaân boàn

Böôùc 2 : Gia coâng caùc chi tieát laép gheùp.

ST Yeâu caàu kyõ

Moâ taû Phöông phaùp Duïng cuï
T thuaät

Gia coâng - Caét theùp. - Maùy haøn, - Ñuùng baûn

baùt boàn - Haøn MIG. maùy maøi, veõ thieát keá.
1 maùy caét. - Caùc moái
- Duïng cuï tay: haøn phaûi chaéc
buùa, ñe, chaén.
döôõng…

Trang 68
 Laép caùc - Haøn MIG - Maùy haøn, - Ñuùng baûn
baùt boàn maùy maøi. veõ thieát keá
vaøo thaân - Sau khi haøn
boàn phaûi ñaûm baûo
2 cöùng vöõng.
- Caùc chaân
boàn phaûi
cuøng naèm
treân maët
phaúng.

Böôùc 3 : Khoan loã 14 treân saùt xi vaø laép boàn leân saùt xi.

Khoan loã - Duøng maùy - Duïng cuï tay: - Ñuùng baûn

baét paùt khoan caùc loã caàn caân löïc, veõ thieát keá
1 lieân keát 14 treân saùt xi khoùa, moû
boàn leân xe leát…
saùt xi xe

Laép boàn - Haøn hoà - Maùy haøn, - Ñuùng baûn

leân chassis quang ñieän maùy maøi veõ thieát keá
oâ toâ - Laép gheùp bu - Pa laêng ñieän
loâng - Khoùa, - Moái haøn ñuû
2 ñoä daøy, ñaûm
thöôùc, caàn
baûo chaéc
caân löïc…
chaén.
- Löïc xieát bu
loâng phaûi ñuû

Gia coâng - Caét theùp. - Maùy caêt, - Ñuùng baûn

caùc saøn - Uoán oáng. maùy uoán veõ thieát keá
3 coâng taùc - Haøn MIG oáng, maùy - Sau khi haøn
vaø thang haøn, maùy phaûi ñaûm baûo
leo. maøi…. cöùng vöõng.

Trang 69
 Böôùc 4 : Gia coâng vaø laép caùc thieát bò phuï: veø chaén buøn, raøo
caûn hoâng, laép heä thoáng ñeøn sau, ñeøn baùo, …

Gia coâng - Caét theùp. - Maùy caét, - Ñuùng baûn

caùc thieát - Haøn hoà maùy haøn, veõ thieát keá.
bò phuï. quang. maùy maøi,
1 maùy khoan … - Caùc chi tieát
phaûi ñaûm baûo
cöùng vöõng.

Laép caùc - Haøn hoà - Maùy haøn, - Ñuùng baûn

chi tieát quang ñieän maùy maøi veõ thieát keá
phuï. - Laép gheùp bu - Pa laêng ñieän - Moái haøn ñuû
loâng - Khoùa, ñoä daøy, ñaûm
2 thöôùc, caàn baûo chaéc
caân löïc… chaén.
- Löïc xieát bu
loâng phaûi ñuû

Böôùc 5 : Kieåm tra toång theå.

Kieåm tra - Kieåm tra kích - Thöôùc, caàn - Kích thöôùc

toång theå thöôùc caân löïc, moû phaûi ñuùng vôùi
vaø söï vaän - Kieåm tra caùc leát, khoùa… baûn veõ thieát
haønh cuûa paùt lieân keát keá
heä thoáng - Kieåm tra caùc
thieát bò laép - Caùc moái haøn
treân xe phaûi chaén
1 chaén
- Caùc thieát bò
laép treân xe
phaûi ñaûm baûo
ñuùng, an toaøn
- Vaän haønh
ñuùng

Böôùc 6: Sôn

1 Sôn caùc chi - Veä sinh beà Giaáy nhaùm, Khoâng buïi,
tieát maët boàn vaø suùng phun sôn, ñaûm baûo ñoä

Trang 70
 caùc chi tieát oáng hôi phaéng, boùng
phuï vaø cöùng cuûa
- Sôn caùc chi beà maët.
tieát

Böôùc 7 : Kieåm tra xuaát xöôûng.

- Chaïy kieåm tra - Vaûi lau - Vaän haønh an

(thöû phanh, toaøn
Kieåm tra ñeøn…) - Xe phaûi saïch,
1
xuaát xöôûng - Veä sinh xe ñeïp

Trang 71
PHUÏ LUÏC : BAÛNG THOÁNG KEÂ CAÙC CHI TIEÁT

5.1- BAÛNG KEÂ CAÙC TOÅNG THAØNH, HEÄ THOÁNG NHAÄP

KHAÅU:
Soá
Nhaõn
ST löôïng cho Nhaø saûn
Teân chi tieát toång thaønh hieäu
T moät xuaát
Soá loaïi
maãu xe
Cuïm caàu tröôùc + Cô caáu
1 1 boä Nhaät Baûn
phanh tröôùc
Cuïm caàu sau + Cô caáu phanh
2 1 boä Nhaät Baûn
sau
3 Cuïm ñoäng cô + Ly hôïp 1 boä Nhaät Baûn
4 Hoäp soá 1 boä Nhaät Baûn
5 Heä thoáng treo tröôùc 1 boä Nhaät Baûn
6 Heä thoáng treo sau 1 boä Nhaät Baûn
Xe oâ toâ
7 Heä thoáng laùi 1 boä Nhaät Baûn
saùt si
8 Khung xe 1 boä Nhaät Baûn
HINO
9 Cuïm truïc caùc ñaêng 1 boä Nhaät Baûn
FM8JNSA
10 Cabin 1 boä Nhaät Baûn
11 Loáp 1 boä Nhaät Baûn
12 Thuøng nhieân lieäu 1 boä Nhaät Baûn
13 AÉc quy 1 boä Nhaät Baûn
14 Heä thoáng ñieän 1 boä Nhaät Baûn
15 Gheá laùi, gheá phuï laùi 1 boä Nhaät Baûn
Göông, heä thoáng chieáu
16 1 boä Nhaät Baûn
saùng, tín hieäu

Trang 72
 Bình chöõa chaùy: (2 caùi):

- Troïng löôïng cuûa bình: 7,3 KG

- Troïng löôïng khí CO2: 3 KG
- Taàm phun xa: 5 ÷ 7m
- Saûn xuaát taïi Trung Quoác

 Naép boàn:
- Ñöôøng kính bao 900mm.
- Nhieät ñoä laøm vieäc töø -40 ñeán +50
- Tuyø theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng maø caùc thieát bò treân
naép coù theå thay ñoåi
- Nhaäp khaåu töø Nga

Trang 73
 Khôùp noái nhanh:
- AÙp suaát laøm vieäc 1 MPa
- Nhieät ñoä laøm vieäc töø -40 ñeán +50
- Nhaäp khaåu töø Nga

 Van hoâ haáp:

- Dung löôïng 17 ÷ 20 m3/h taïi aùp suaát
- AÙp suaát hoaït ñoäng 0,0063 ÷ 0,0080 MPa
- AÙp suaát chaân khoâng trong boàn khi laøm vieäc 0,0025 ÷
0,0032 Mpa
- Nhieät ñoä laøm vieäc töø -40 ñeán +50
- Khoái löôïng 0,95 kg

Trang 74
  Thieát bò haïn cheá traøn nhieân lieäu:
- AÙp suaát laøm vieäc 0,55 Mpa
- Khoái löôïng 3,2 kg

5.2-BAÛNG KEÂ CAÙC TOÅNG THAØNH, HEÄ THOÁNG SAÛN

XUAÁT TRONG NÖÔÙC:

Soá Kieåu
STT Teân toång thaønh Nöôùc saûn xuaát
löôïng loaïi
Coâng ty coå phaàn kyõ
Xi teùc vaø caùc
1 01 18.000 lít thuaät vaø oâ toâ Tröôøng
thieát bò ñính keøm
Long
Coâng ty coå phaàn kyõ
Caùc chi tieát laép
2 - - thuaät vaø oâ toâ Tröôøng
gheùp
Long

STT Teân goïi Vaät

lieäu
1 Xi-tec CT3
2 Veø chaén buøn CT3
3 Caûn hoâng CT3
4 Caûn sau CT3
5 Saøn coâng taùc CT3
Heä thoáng ñöôøng oáng
6 nhaän vaø caáp nhieân CT3
lieäu
7 Bu loâng noái gheùp C45

Trang 75
@ KEÁT LUAÄN:
-OÂ toâ boàn chôû nhieân lieäu thieát keá thoûa maõn yeâu caàu, noäi dung
thieát keá ñaõ ñaët ra vaø phuø hôïp vôùi TCN vaø TCVN veà thieát keá oâ
toâ chuyeân duøng:
 Veà heä thoáng truyeàn löïc: do toaøn boä ñoäng cô, li hôïp, hoäp soá,
caùc ñaêng, caàu sau…., ñeàu giöõ nguyeân trong khi troïng löôïng cuûa
oâtoâ khi ñaày taûi nhoû hôn troïng löôïng cho pheùp cuûa saùt xi cô
sôû, neân heä thoáng truyeàn löïc oâ toâ ñuû beàn, caùc tính naêng laøm
vieäc cuûa heä thoáng ñaûm baûo.
 Veà heä thoáng di chuyeån: troïng löôïng toaøn boä vaø troïng löôïng
phaân boå leân caùc caàu cuûa oâ toâ ñeàu nhoû hôn troïng löôïng cho
pheùp cuûa saùt xi cô sôû do nhaø saûn xuaát qui ñònh, vì vaäy heä
thoáng chuyeån ñoäng cuûa oâ toâ ñuû beàn.
 Veà heä thoáng laùi: troïng löôïng phaân boå leân caàu tröôùc nhoû hôn
troïng löôïng cho pheùp, khoâng thay ñoåi chieàu daøi cô sôû vaø giöõ
nguyeân keát caáu heä thoáng laùi neân ñoäng hoïc laùi khoâng thay
ñoåi tính naêng vaø heä thoáng laùi ñuû beàn.
 Veà heä thoáng phanh: do khoái löôïng quaùn tính khoâng thay ñoåi,
phaân boå troïng löïông leân caùc caàu töông ñöông vôùi saùt xi cô sôû,
neân moâ men haõm cuûa heä thoáng phanh cuõng nhö quaûng ñöôøng
phanh, thôøi gian phanh vaãn giöõ nguyeân vaø heä thoáng phanh ñuû
beàn.
 Veà heä thoáng treo: do toång troïng löôïng vaø phaân boå troïng löôïng
leân caùc caàu nhoû hôn taûi troïng cho pheùp sat xi cô sôû,neân heä
thoáng treo ñuû beàn. Caùc thoâng soá dao ñoäng vaãn giöõ nguyeân,
ñoä eâm dòu cuûa heä thoáng treo ñaûm baûo.
 Veà keát caáu boàn chöùa nhieân lieäu: keát caáu khung voû coù hình
daùng goïn, ñeïp, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän vaät tö vaø coâng ngheä
saûn xuaát caùc cô sôû ôû Vieät Nam, ñaûm baûo ñuû beàn, phuø hôïp
TCVN vaø TCN veà thieát keá oâ toâ vaän chyeån nhieân lieäu.
 Veà phaân boå troïng löôïng, tính oån ñònh vaø tính ñoäng hoïc: qua
keát quaû phaàn tính toaùn ta thaáy vieäc phaân boá troïng löôïng, tính
oån ñònh vaø tính ñoäng löïc hoïc cuûa oâ toâ thieát keá phuø hôïp vôùi
TCN vaø TCVN veà thieát keá oâ toâ chôû nhieân lieäu, ñaûm baûo oâ
toâ hoaït ñoäng toát trong caùc ñieàu kieän ñöôøng Vieät Nam.
-Trong thieát keá oâtoâ boàn chôû nhieân lieäu, coøn moät soá ñieåm haïn cheá
sau:
 Do caùc maûng cuûa boàn xe lieân keát nhau baèng phöông phaùp haøn,
vì vaäy caàn phaûi coù bieän phaùp khöû noäi öùng suaát sinh ra trong
heä khung.

Trang 76
  Thieát keá chöa ñaùnh giaù tính kinh teá cuûa oâ toâ trong vaän chuyeån,
ñoä tin caäy cuûa xe, do vaäy caàn phaûi khaûo saùt trong quaù trình
khai thaùc.
@ KIEÁN NGHÒ:
Do thôøi gian laøm ñeà taøi ngaén, taøi lieäu tham khaûo coøn haïn heïp, vì
vaäy ñeà taøi chæ giôùi thieäu nhöõng böôùc tính toaùn cô baûn veà thieát keá,
baûn veõ thieát keá seõ coøn nhieàu thieáu soùt do chöa qua thöïc teá saûn
xuaát. Vì vaäy caùc ñôn vò saûn xuaát laép raùp trong nöôùc khi tham khaûo
ñeà taøi naøy caàn phaûi boå sung vaø hoaøn thieän theâm.
Sau luaän vaên toát nghieäp veà ñeà taøi thieát keá xe boàn naøy, em mong
muoán nhaø tröôøng maø tröïc tieáp laø boä moân cô khí ñoäng löïc phaùt
trieån ñeà taøi cho caùc khoùa hoïc tieáp theo. Em nghó ñeà taøi thieát keá xe
boàn treân xe cô sôû nhaäp töø nöôùc ngoaøi laø phuø hôïp hôn vôùi tình hình
thöïc teá. Neáu thöïc hieän ñöôïc ñeà taøi nhö treân khoâng nhöõng sinh vieân
hieåu roõ hôn veà nguyeân lyù vaø keát caáu chi tieát maø coøn phaùt huy theá
maïnh thieát keá nhaèm naâng cao chaát löôïng giaûng daïy vaø hoïc taäp goùp
phaàn vaøo söï nghieäp ñaøo taïo Ñaïi hoïc vaø phuïc vuï lôïi ích Quoác gia,
gia taêng tieáng vang cho tröôøng Ñaïi hoïc giao thoâng vaän taûi tp HCM.
Vôùi xe boàn chôû nhieân lieäu ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi, chuùng ta
gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc khai thaùc, baûo trì vaø baûo döôõng
cuõng nhö chi phí mua xe raát cao, vì vaäy qua luaän vaên toát nghieäp naøy
em muoán göûi thoâng ñieäp tôùi caùc toå chöùc coù lieân quan raèng ngoaøi
vieäc ñaàu tö mua saém trang thieát bò, caùc toå chöùc nhaø nöôùc cuõng neân
daønh moät khoaûng chi phí nhaát ñònh cho vieäc khuyeán khích caùc cô sôû,
caùc doanh nghieäp ñaàu tö nghieân cöùu vaø saûn xuaát.

Trang 77
 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Cô sôû thieát keá oâ toâ,Nguyeãn Khaéc Trai,2006, NXB Giao Thoâng

Vaän Taûi.
2. Lí thuyeát oâ toâ maùy keùo, Nguyeãn Höõu Caån, 2005, NXB Khoa hoïc
vaø Kó thuaät.
3. Thieát keá maùy vaø tính toaùn oâ toâ maùy keùo T1,T2,T3, Nguyeãn
Höõu Caån, 1987, NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät.
4. Tính toaùn söùc keùo oâ toâ maùy keùo, NXB ñaïi hoïc Quoác gia thaønh
phoá Hoà Chí Minh.
5. Chi tieát maùy, Nguyeãn Höõu Loäc, 2005, NXB ñaïi hoïc Quoác gia
thaønh phoá Hoà Chí Minh.
6. Söùc beàn vaät lieäu, Nguyeãn Vaên Quaûng, Ñaïi hoïc GTVT TPHCM
7. Tính toaùn thieát keá oâ toâ, Ñaëng Quí, Ñaïi hoïc Sö Phaïm Kó Thuaät
TP.HCM.
8. Thuỷ lực và máy thuỷ lực, 1996, Nhà xuất bản giáo dục.
9. Caùc nghị ñònh 13/2003 NĐ-CP, tieâu chuaån ngaønh 22-TCN307-03,
TCVN 4162-85.

Trang 78