You are on page 1of 126

BOÄ TAØI NGUYEÂN VAØ MOÂI TRÖÔØNG

g
in
n
gu ê
y ªn tr
v µ m «i

BAÙO CAÙO MOÂI TRÖÔØNG QUOÁC GIA 2009


MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP

HAØ NOÄI - 2009


BOÄ TAØI NGUYEÂN VAØ MOÂI TRÖÔØNG

BAÙO CAÙO MOÂI TRÖÔØNG QUOÁC GIA 2009

MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

HAØ NOÄI - 2009


DANH SAÙCH NHÖÕNG NGÖÔØI THAM GIA BIEÂN SOAÏN
BAÙO CAÙO MOÂI TRÖÔØNG QUOÁC GIA 2009
“MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM”

Taäp theå chæ ñaïo:


TS. Phaïm Khoâi Nguyeân, Boä tröôûng Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng
TS. Nguyeãn Xuaân Cöôøng, Thöù tröôûng Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng
PGS.TS. Buøi Caùch Tuyeán, Toång cuïc tröôûng Toång cuïc Moâi tröôøng
TS. Leâ Keá Sôn, Phoù Toång cuïc tröôûng Toång cuïc Moâi tröôøng

Toå thö kyù:


TS. Hoaøng Döông Tuøng, KS. Nguyeãn Vaên Thuøy, ThS. Leâ Hoaøng Anh, CN. Nguyeãn Thò Nguyeät
AÙnh, KS. Phaïm Quang Hieáu, CN. Maïc Thò Minh Traø, ThS. Löông Hoaøng Tuøng, CN. Nguyeãn Hoàng
Haïnh, CN. Döông Thò Phöông Nga - Toång cuïc Moâi tröôøng

Tham gia bieân taäp, bieân soaïn:


ThS. Ñoã Thanh Baùi, GS.TS. Ñaëng Kim Chi, GS.TSKH. Phaïm Ngoïc Ñaêng, ThS. Leâ Minh Ñöùc, ThS.
Nguyeãn Trinh Höông, TS. Traàn Ngoïc Höng, TS. Ñaëng Vaên Lôïi, ThS. Cuø Hoaøi Nam, GS.TS. Traàn
Hieáu Nhueä, ThS. Nguyeãn Leâ Tuù Quyønh, ThS. Nguyeãn Thuùy Quyønh, TS. Nguyeãn Ngoïc Sinh, TS.
Phuøng Chí Syõ, TS. Nguyeãn Vaên Thanh, TS. Nguyeãn Hoaøng Yeán

Ñoùng goùp yù kieán vaø cung caáp soá lieäu cho baùo caùo:
Caùc ñôn vò thuoäc Toång cuïc Moâi tröôøng
Caùc ñôn vò thuoäc Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng
Boä Coâng An, Boä Coâng thöông, Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân,
Boä Quoác phoøng, Boä Xaây döïng, Boä Y teá
Caùc Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng vaø Ban Quaûn lyù Khu coâng nghieäp caùc tænh, thaønh phoá: Baø Ròa -
Vuõng Taøu, Baéc Giang, Baéc Ninh, Bình Ñònh, Bình Döông, Bình Phöôùc, Caàn Thô, Ñaø Naüng, Ñoàng
Nai, Haø Noäi, Haø Nam, Haûi Döông, Haûi Phoøng, Höng Yeân, Khaùnh Hoaø, Long An, Ngheä An, Ninh
Thuaän, Quaûng Nam, Quaûng Ngaõi, Thaùi Nguyeân, Tieàn Giang, Tp. Hoà Chí Minh

Toå chöùc Quoác teá:


Cô quan phaùt trieån quoác teá Ñan Maïch (DANIDA): Miles Burton, Lenart Emborg.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM iii


MUÏC LUÏC

Trang
Danh muïc Baûng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .viii
Danh muïc Bieåu ñoà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ix
Danh muïc Khung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .xi
Danh muïc Chöõ vieát taét . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .xiii
Lôøi noùi ñaàu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .xv
Trích yeáu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .xvi

CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM
1.1. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån KCN ôû Vieät Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
1.1.1. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
1.1.2. Söï phaân boá KCN ôû Vieät Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
1.1.3. Xu theá phaùt trieån KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
1.2. Vai troø KCN trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.2.1. KCN trong phaùt trieån kinh teá vaø giaûi quyeát lao ñoäng, vieäc laøm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
1.2.2. KCN vaø moät soá vaán ñeà xaõ hoäi phaùt sinh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
1.3. AÙp löïc moâi tröôøng töø hoaït ñoäng cuûa caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

CHÖÔNG 2
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
2.1. OÂ nhieãm nöôùc maët do nöôùc thaûi KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
2.1.1. Ñaëc tröng nöôùc thaûi KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
2.1.2. OÂ nhieãm nöôùc maët do nöôùc thaûi cuûa caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
2.2. OÂ nhieãm khoâng khí do khí thaûi KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
2.2.1. Ñaëc tröng khí thaûi KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
2.2.2. OÂ nhieãm khoâng khí taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
2.3. Chaát thaûi raén taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
2.3.1. Ñaëc tröng thaønh phaàn chaát thaûi raén taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
2.3.2. Löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
2.3.3. Thu gom, phaân loaïi, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi raén taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . .39
2.4. Xu theá dieãn bieán thaûi löôïng chaát thaûi töø caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM v


2.4.1. Xu theá dieãn bieán toång löôïng nöôùc thaûi vaø thaûi löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm nöôùc
töø caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
2.4.2. Xu theá dieãn bieán thaûi löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN . . . . . . . . . . . .42
2.4.3. Xu theá dieãn bieán löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh töø caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

CHÖÔNG 3
TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
3.1. Toån thaát tôùi heä sinh thaùi, naêng suaát noâng nghieäp vaø nuoâi troàng thuûy saûn . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
3.1.1. Moät soá daãn chöùng cuûa khu vöïc mieàn Baéc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
3.1.2. Moät soá daãn chöùng cuûa khu vöïc mieàn Trung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
3.1.3. Moät soá daãn chöùng cuûa khu vöïc mieàn Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
3.2. Gia taêng gaùnh naëng beänh taät . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
3.2.1. Toån thaát do gia taêng gaùnh naëng beänh taät . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
3.2.2. Moät soá beänh lieân quan ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

CHÖÔNG 4
THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
4.1. Chính saùch vaø heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät veà quaûn lyù moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . .61
4.2. Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
4.2.1. Quy ñònh veà quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
4.2.2. Caùc vaán ñeà coøn toàn taïi trong heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
4.3. Quy hoaïch KCN gaén vôùi baûo veä moâi tröôøng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
4.4. AÙp duïng caùc bieän phaùp kyõ thuaät trong baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
4.5. Toå chöùc thöïc hieän caùc bieän phaùp quaûn lyù baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
4.6. Taøi chính vaø nhaân löïc cho coâng taùc baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76

CHÖÔNG 5
GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
5.1. Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
5.1.1. Phaân caáp vaø phaân coâng traùch nhieäm roõ raøng, cuï theå theo höôùng toå chöùc quaûn lyù
taäp trung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
5.1.2. Taêng cöôøng naêng löïc caùn boä quaûn lyù baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
5.1.3. Taêng cöôøng phoái hôïp giöõa caùc ñôn vò coù lieân quan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81
5.2. Raø soaùt, boå sung caùc vaên baûn veà theå cheá, chính saùch vaø taêng cöôøng thöïc thi phaùp luaät
veà baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81
5.2.1. Raø soaùt, boå sung caùc vaên baûn, chính saùch, luaät phaùp veà baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . .81

vi MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


5.2.2. Taêng cöôøng thöïc thi phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82
5.3. Ñaåy maïnh vieäc trieån khai coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa chính caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . .83
5.3.1. Xaây döïng, hoaøn thieän caùc heä thoáng xöû lyù chaát thaûi taäp trung cuûa KCN . . . . . . . . . . . . . . .83
5.3.2. Caùc doanh nghieäp trong KCN thöïc hieän nghieâm tuùc vieäc xöû lyù chaát thaûi . . . . . . . . . . . . . .83
5.3.3. Thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä töï quan traéc vaø baùo caùo moâi tröôøng . . . . . . . . . . . . . . . . . .84
5.3.4. Tuyeân truyeàn, phoå bieán phaùp luaät, caùc moâ hình quaûn lyù vaø coâng ngheä
thaân thieän moâi tröôøng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84
5.4. Quy hoaïch phaùt trieån KCN gaén vôùi quy hoaïch toång theå phaùt trieån KT-XH
vaø baûo veä moâi tröôøng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85
5.5. Moät soá giaûi phaùp khuyeán khích . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

Keát luaän vaø Kieán nghò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89


Taøi lieäu tham khaûo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
Phuï luïc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM vii


DANH MUÏC BAÛNG
CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM
Baûng 1.1. Tình hình phaùt trieån KCN qua caùc naêm 2006, 2007, 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
Baûng 1.2. Tình hình phaùt trieån caùc KCN taïi caùc tænh/thaønh phoá tính ñeán thaùng 10/2009 . . . . . . . .8
Baûng 1.3. So saùnh giaù trò ñaõ ñaït ñöôïc tính ñeán heát thaùng 12/2008 vaø caùc chæ tieâu
phaùt trieån KCN ñeán naêm 2010, 2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
Baûng 1.4. Soá döï aùn vaø voán ñaàu tö vaøo caùc KCN qua caùc naêm 2006, 2007, 2008 . . . . . . . . . . . .14
Baûng 1.5. Ñaëc tröng saûn xuaát cuûa caùc KCN taïi Tp. Ñaø Naüng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

CHÖÔNG 2
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Baûng 2.1. Ñaëc tröng thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp (tröôùc xöû lyù) . . . . . .24
Baûng 2.2. Öôùc tính toång löôïng nöôùc thaûi vaø thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi
töø caùc KCN thuoäc caùc tænh cuûa 4 vuøng KTTÑ naêm 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
Baûng 2.3. Phaân loaïi töøng nhoùm ngaønh saûn xuaát coù khaû naêng gaây oâ nhieãm . . . . . . . . . . . . . . . . .31
Baûng 2.4. Öôùc tính thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN thuoäc caùc tænh
cuûa 4 vuøng KTTÑ naêm 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
Baûng 2.5. Thaønh phaàn trung bình caùc chaát trong chaát thaûi raén cuûa moät soá KCN phía Nam . . . .35
Baûng 2.6. Öôùc tính löôïng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh theo ngaønh saûn xuaát vaø soá löôïng
coâng nhaân trong ngaønh saûn xuaát . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Baûng 2.7. Öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi raén töø caùc KCN phía Nam naêm 2008 . . . . . . . . . . . . . . .38
Baûng 2.8. Döï baùo toång löôïng nöôùc thaûi vaø thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc
töø caùc KCN phía Nam ñeán naêm 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
Baûng 2.9. Döï baùo thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN phía Nam
ñeán naêm 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
Baûng 2.10. Döï baùo khoái löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh töø caùc KCN phía Nam ñeán naêm 2020 . . . .43
CHÖÔNG 3
TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Baûng 3.1. Thieät haïi kinh teá do beänh taät taïi phöôøng Thoï Sôn vaø Gia Caåm
(Tp. Vieät Trì, Phuù Thoï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

CHÖÔNG 4
THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Baûng 4.1. Caùc vaên baûn veà quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN ñaõ ban haønh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Baûng 4.2. Möùc tieát kieäm trong naêm cuûa caùc doanh nghieäp aùp duïng saûn xuaát saïch hôn . . . . . . .71

viii MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


DANH MUÏC BIEÅU ÑOÀ
CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM
Bieåu ñoà 1.1. Tình hình phaùt trieån KCN (thaønh laäp theo Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû)
thôøi gian qua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
Bieàu ñoà 1.2. Soá löôïng vaø dieän tích KCN theo vuøng kinh teá tính ñeán heát thaùng 12/2008 . . . . . . . . . .9
Bieåu ñoà 1.3. Soá KCN döï kieán öu tieân thaønh laäp môùi giai ñoaïn 2006 - 2015 theo vuøng
kinh teá vaø so saùnh vôùi soá KCN ñaõ thaønh laäp giai ñoaïn 2006 - 2008 . . . . . . . . . . . . . .12
Bieåu ñoà 1.4. Taêng tröôûng kinh teá vaø soá lao ñoäng cuûa caùc KCN giai ñoaïn 1995 - 2008 . . . . . . . . . .14

CHÖÔNG 2
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Bieåu ñoà 2.1. Tyû leä gia taêng löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN vaø tyû leä gia taêng toång löôïng
nöôùc thaûi töø caùc lónh vöïc trong toaøn quoác . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
Bieåu ñoà 2.2. Öôùc tính tyû leä toång löôïng nöôùc thaûi KCN cuûa 6 vuøng kinh teá . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
Bieåu ñoà 2.3. Haøm löôïng caën lô löûng (SS) trong nöôùc thaûi cuûa moät soá KCN mieàn Trung
qua caùc naêm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Bieåu ñoà 2.4. Haøm löôïng BOD5 vaø COD trong nöôùc thaûi cuûa KCN Lieân Chieåu (Ñaø Naüng)
naêm 2006 vaø 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Bieåu ñoà 2.5. Haøm löôïng BOD5 trong nöôùc thaûi cuûa moät soá KCN naêm 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Bieåu ñoà 2.6. Keát quaû phaân tích nöôùc thaûi taïi ñieåm xaû chung cuûa moät soá KCN
caùc tænh phía Nam naêm 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
Bieåu ñoà 2.7. Haøm löôïng Coliform trong nöôùc thaûi moät soá KCN naêm 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
Bieåu ñoà 2.8. Dieãn bieán COD treân caùc soâng qua caùc naêm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
Bieåu ñoà 2.9. Taàn suaát soá laàn ño vöôït TCVN cuûa moät soá thoâng soá taïi soâng Ñoàng Nai
ñoaïn qua Tp. Bieân Hoaø . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Bieåu ñoà 2.10. Haøm löôïng COD treân soâng Thò Vaûi qua caùc naêm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Bieåu ñoà 2.11. Dieãn bieán DO doïc soâng Thò Vaûi thaùng 8/2008 vaø thaùng 3/2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Bieåu ñoà 2.12. Haøm löôïng NH4+ treân soâng Caàu ñoaïn chaûy qua Thaùi Nguyeân naêm 2008 . . . . . . . . . .30
Bieåu ñoà 2.13. Dieãn bieán DO doïc soâng Coâng qua caùc naêm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Bieåu ñoà 2.14. Dieãn bieán oâ nhieãm nöôùc soâng Nhueä ñoaïn qua Haø Ñoâng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Bieåu ñoà 2.15. Noàng ñoä khí SO2 trong khí thaûi moät soá nhaø maùy taïi KCN Baéc Thaêng Long (Haø Noäi),
KCN Tieân Sôn (Baéc Ninh) töø naêm 2006 - 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
Bieåu ñoà 2.16. Haøm löôïng buïi lô löûng trong khoâng khí xung quanh moät soá KCN mieàn Baéc
vaø mieàn Trung naêm 2006 - 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM ix


Bieåu ñoà 2.17. Noàng ñoä CO trong khoâng khí xung quanh caùc KCN tænh Ñoàng Nai naêm 2008 . . . . . .34
Bieåu ñoà 2.18. Noàng ñoä NO2 trong khoâng khí xung quanh caùc KCN mieàn Trung naêm 2007 . . . . . . . .34
Bieåu ñoà 2.19. Noàng ñoä khí SO2 trong khoâng khí xung quanh moät soá KCN
mieàn Baéc naêm 2006 - 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Bieåu ñoà 2.20. Noàng ñoä NH3 trong khoâng khí xung quanh KCN Baéc Thaêng Long (Haø Noäi)
naêm 2006 - 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Bieåu ñoà 2.21. Tyû leä thaønh phaàn chaát thaûi raén phaùt sinh trung bình cuûa moät soá loaïi hình KCN . . . . .37
Bieåu ñoà 2.22. Öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Bieåu ñoà 2.23. Öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh taïi caùc KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Bieåu ñoà 2.24. Döï baùo toång löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN trong toaøn quoác ñeán naêm 2020 . . . . . . . . .41
Bieåu ñoà 2.25. Döï baùo thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN trong toaøn quoác
ñeán naêm 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

CHÖÔNG 3
TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Bieåu ñoà 3.1. Thieät haïi kinh teá do beänh taät taïi phöôøng Thoï Sôn vaø Gia Caåm
(Tp. Vieät Trì , Phuù Thoï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Bieåu ñoà 3.2. Gaùnh naëng beänh taät taïi phöôøng Thoï Sôn (chòu taùc ñoäng oâ nhieãm coâng nghieäp)
vaø phöôøng Gia Caåm (ñoái chöùng - khoâng bò oâ nhieãm coâng nghieäp)
cuûa Tp. Vieät Trì, Phuù Thoï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Bieåu ñoà 3.3. Phaân boá Gaùnh naëng beänh taät theo nhoùm beänh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Bieåu ñoà 3.4. Tyû leä maéc caùc beänh ngheà nghieäp (coäng doàn 2004) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
Bieåu ñoà 3.5. Tình hình giaùm ñònh beänh buïi phoåi silic treân toaøn quoác giai ñoaïn 1991-2007 . . . . . . .55
Bieåu ñoà 3.6. Tyû leä moät soá beänh lieân quan ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng lao ñoäng
taïi KCN Vieät Trì, Phuù Thoï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Bieåu ñoà 3.7. Tyû leä moät soá beänh vaø trieäu chöùng lieân quan ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng
lao ñoäng taïi Khu Gang theùp Thaùi Nguyeân . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Bieåu ñoà 3.8. Beänh vaø trieäu chöùng beänh hoâ haáp caáp tính vaø maõn tính ôû phöôøng Thoï Sôn
vaø Gia Caåm (TP Vieät Trì, Phuù Thoï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Bieåu ñoà 3.9. Tyû leä maéc beänh ôû phöôøng Thanh Xuaân Baéc (giaùp KCN Thöôïng Ñình)
vaø xaõ Phuù Thò, Gia Laâm (Haø Noäi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

CHÖÔNG 4
THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Bieåu ñoà 4.1. Tyû leä xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung
taïi caùc KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng (taïi thôøi ñieåm thaùng 10/2009) . . . . . . . . . . . . . . . . .69
Bieåu ñoà 4.2. Tyû leä KCN ñang hoaït ñoäng coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung qua caùc naêm . . . . .69

x MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


DANH MUÏC KHUNG
CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM
Khung 1.1. Khaùi nieäm KCN, KCX, KKT, Khu coâng ngheä cao, CCN vaø Ñieåm coâng nghieäp . . . . . . .5
Khung 1.2. Ñaàu tö, phaùt trieån KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
Khung 1.3. Tình hình phaùt trieån KCN taïi tænh Ñoàng Nai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
Khung 1.4. Tyû leä laáp ñaày ñaát coâng nghieäp trong caùc KCN cuûa caùc vuøng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Khung 1.5. Moät soá ñieàu kieän vaø tieâu chí hình thaønh KCN môùi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Khung 1.6. Moät soá höôùng naâng cao tính beàn vöõng trong phaùt trieån KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
Khung 1.7. Thu huùt ñaàu tö cuûa caùc KCN taïi Tp. Hoà Chí Minh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Khung 1.8. Thu huùt ñaàu tö cuûa caùc KCN taïi tænh Baéc Ninh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Khung 1.9. KCN ñôn ngaønh vaø KCN ña ngaønh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

CHÖÔNG 2
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Khung 2.1. Keát quaû thanh tra 7 KCN treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Khung 2.2. Tình traïng oâ nhieãm cuûa moät soá keânh, raïch tieáp nhaän nöôùc thaûi KCN . . . . . . . . . . . . .27
Khung 2.3. Tình traïng oâ nhieãm treân soâng Thò Vaûi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Khung 2.4. OÂ nhieãm khoâng khí trong khoâng khí xung quanh KCN Hoaø Khaùnh, Tp. Ñaø Naüng . . . .34
Khung 2.5. Chaát thaûi raén coâng nghieäp phaùt sinh taïi Baéc Ninh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Khung 2.6. Tình hình trieån khai khu vöïc phaân loaïi vaø trung chuyeån chaát thaûi raén
trong caùc KCN ôû TP. Hoà Chí Minh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39
Khung 2.7. Caùc doanh nghieäp thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi raén
taïi TP. Hoà Chí Minh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39
Khung 2.8. Vi phaïm cuûa Doanh nghieäp tö nhaân (DNTN) Taân Phaùt Taøi, Ñoàng Nai,
trong thu gom vaø xöû lyù chaát thaûi nguy haïi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Khung 2.9. Tình hình phaùt sinh vaø xöû lyù buøn thaûi taïi caùc KCN cuûa TP. Hoà Chí Minh . . . . . . . . . . .40
Khung 2.10. Coâng taùc xöû lyù chaát thaûi nguy haïi ôû caùc KCN mieàn Trung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

CHÖÔNG 3
TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Khung 3.1. Gaàn 60.000 daân Haø Nam phaäp phoàng lo thieáu nöôùc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
Khung 3.2. Coâng ty Coå phaàn höõu haïn Vedan Vieät Nam ñaõ gaây oâ nhieãm naëng
doøng chính cuûa soâng Thò Vaûi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Khung 3.3. Taùc ñoäng do oâ nhieãm moâi tröôøng töø caùc KCN ôû Ñaø Naüng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Khung 3.4. Beänh buïi phoåi silic do oâ nhieãm coâng nghieäp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM xi


Khung 3.5. Tyû leä ngöôøi maéc beänh lieân quan ñeán oâ nhieãm khoâng khí töø KCN . . . . . . . . . . . . . . . . .57
Khung 3.6. Hoaûng loaïn vì khí thaûi coâng nghieäp cuûa CCN Quaùn Toan (Haûi Phoøng) . . . . . . . . . . . .57

CHÖÔNG 4
THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Khung 4.1. Moät soá haïn cheá cuûa Quyeát ñònh soá 62/QÑ-BKHCNMT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
Khung 4.2. Moät soá ñieån hình cuûa quy hoaïch KCN thieáu cô sôû khoa hoïc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
Khung 4.3. Tyû leä raát thaáp caùc KCN coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
Khung 4.4. Vieäc trì hoaõn xaây döïng cô sôû haï taàng veà moâi tröôøng cuûa moät soá KCN . . . . . . . . . . . .70
Khung 4.5. Tình hình vi phaïm caùc quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng taïi moät soá KCN . . . . . . . . . . . .70
Khung 4.6. Muïc tieâu cuï theå cuûa "Chieán löôïc saûn xuaát saïch hôn trong coâng nghieäp
ñeán naêm 2020" theo Quyeát ñònh soá 1419/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû . . . . . . .71
Khung 4.7. KCN sinh thaùi vaø moät soá ñaëc ñieåm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Khung 4.8. Khôûi coâng KCN sinh thaùi ñaàu tieân cuûa Vieät Nam -
Vöôøn coâng nghieäp Bourbon An Hoøa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
Khung 4.9. Tình hình thu phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi cuûa tænh Ñoàng Nai . . . . . . . . . .74
Khung 4.10. Moät soá vuï xöû phaït vi phaïm haønh chính do xaû thaûi chöa xöû lyù ra moâi tröôøng . . . . . . . .74
Khung 4.11. Coâng cuï thoâng tin trong quaûn lyù moâi tröôøng KCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75
Khung 4.12. Chính saùch hoã trôï phaùt trieån cho caùc ñòa phöông khoù khaên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76

CHÖÔNG 5
GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Khung 5.1. Coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa Coâng ty Ajinomoto Vieät Nam,
KCN Bieân Hoaø 1, Ñoàng Nai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84

xii MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


DANH MUÏC CHÖÕ VIEÁT TAÉT

BQL Ban quaûn lyù


BVMT Baûo veä moâi tröôøng
CNH-HÑH Coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa
CO Caùcbon moânoâxít
CCN Cuïm coâng nghieäp
ÑBSH Ñoàng baèng soâng Hoàng
ÑBSCL Ñoàng baèng soâng Cöûu Long
ÑMC Ñaùnh giaù moâi tröôøng chieán löôïc
ÑTM Ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng
FDI Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi
GDP Toång saûn phaåm trong nöôùc
GTVT Giao thoâng vaän taûi
HmCn Hyñroâ-caùcbon
HST Heä sinh thaùi
IMO Toå chöùc haøng haûi theá giôùi
KCN Khu coâng nghieäp
KCX Khu cheá xuaát
KHCN Khoa hoïc coâng ngheä
KH&ÑT Keá hoaïch vaø Ñaàu tö
KKT Khu kinh teá
KTTÑ Kinh teá troïng ñieåm
KT-XH Kinh teá - Xaõ hoäi
LVS Löu vöïc soâng
NN&PTNT Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân
NOx Caùc Nitô oâxít
NO2 Nitô ñioâxít
NXB Nhaø xuaát baûn
ODA Hoã trôï phaùt trieån chính thöùc
Pb Chì
PM2,5 Buïi coù ñöôøng kính khí ñoäng hoïc nhoû hôn hoaëc baèng 2,5 µm

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM xiii


PM10 Buïi coù ñöôøng kính khí ñoäng hoïc nhoû hôn hoaëc baèng 10 µm
PTBV Phaùt trieån beàn vöõng
QCVN Quy chuaån Vieät Nam
QTMT Quan traéc moâi tröôøng
SO2 Sunfua ñioâxít
TCCP Tieâu chuaån cho pheùp
TCMT Toång cuïc Moâi tröôøng
TCTK Toång cuïc Thoáng keâ
TCVN Tieâu chuaån Vieät Nam
TB Trung bình
TN&MT Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng
Tp. Thaønh phoá
TSP Buïi lô löûng toång soá
UBND UÛy ban nhaân daân
VOCs Caùc hôïp chaát höõu cô bay hôi
WB Ngaân haøng Theá giôùi
WHO Toå chöùc Y teá theá giôùi
WTO Toå chöùc Thöông maïi theá giôùi

xiv MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


LÔØI NOÙI ÑAÀU

Ñ öôïc hình thaønh töø ñaàu nhöõng naêm 1990 vaø ñaëc bieät phaùt trieån maïnh trong nhöõng naêm gaàn ñaây, khu
coâng nghieäp (KCN) coù vai troø quan troïng trong quaù trình phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi ôû Vieät Nam. Caùc
KCN ñaõ vaø ñang laø nhaân toá chuû yeáu thuùc ñaåy taêng tröôûng coâng nghieäp, taêng khaû naêng thu huùt voán ñaàu
tö trong vaø ngoaøi nöôùc vaøo phaùt trieån coâng nghieäp, ñaåy maïnh xuaát khaåu, taïo coâng aên vieäc laøm vaø thu
nhaäp cho ngöôøi daân, vaø haïn cheá tình traïng oâ nhieãm do chaát thaûi coâng nghieäp gaây ra. Cuøng vôùi söï phaùt
trieån caùc KCN, caùc ñoâ thò môùi, caùc cô sôû phuï trôï vaø dòch vuï ñaõ khoâng ngöøng phaùt trieån, goùp phaàn taïo ra
söï chuyeån dòch tích cöïc trong cô caáu kinh teá - xaõ hoäi cuûa caùc ñòa phöông vaø caû nöôùc, ñoàng thôøi goùp phaàn
thöïc hieän muïc tieâu ñöa Vieät Nam cô baûn trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp vaøo naêm 2020.
Tuy nhieân, beân caïnh nhöõng ñoùng goùp tích cöïc, quaù trình phaùt trieån caùc KCN ôû VIeät Nam ñang phaûi
ñoái maët vôùi nhieàu thaùch thöùc lôùn veà oâ nhieãm moâi tröôøng do chaát thaûi, nöôùc thaûi vaø khí thaûi coâng nghieäp.
Nhöõng thaùch thöùc naøy neáu khoâng ñöôïc giaûi quyeát toát coù theå seõ gaây ra nhöõng thaûm hoïa veà moâi tröôøng
vaø bieán ñoåi khí haäu, taùc ñoäng nghieâm troïng ñeán ñôøi soáng, söùc khoûe ngöôøi daân hieän taïi vaø töông lai, phaù
hoûng nhöõng thaønh töïu coâng nghieäp noùi rieâng vaø phaùt trieån kinh teá vaø tieán boä xaõ hoäi noùi chung ôû Vieät
Nam trong nhöõng naêm vöøa qua.
Ñeå ñaùnh giaù toång theå vaø toaøn dieän veà quaù trình phaùt trieån cuûa caùc KCN ôû Vieät Nam trong thôøi gian
qua, xu theá phaùt trieån trong thôøi gian tôùi, nhöõng thaùch thöùc veà moâi tröôøng hieän nay vaø trong töông lai
do quaù trình phaùt trieån caùc KCN, Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng ñaõ xaây döïng Baùo caùo Moâi tröôøng quoác
gia naêm 2009 vôùi chuû ñeà “Moâi tröôøng khu coâng nghieäp Vieät Nam”. Baùo caùo taäp trung nghieân cöùu: (1)
Toång quan veà KCN ôû Vieät Nam - xu theá phaùt trieån, nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc veà moâi tröôøng; (2) Hieän
traïng moâi tröôøng cuûa caùc KCN; (3) Taùc haïi cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc KCN gaây ra; (4) Thöïc traïng
vaø nhöõng baát caäp trong quaûn lyù moâi tröôøng KCN; (5) Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp baûo veä moâi tröôøng KCN ôû
Vieät Nam.
Baùo caùo ñöôïc xaây döïng vôùi söï hoã trôï kyõ thuaät vaø taøi chính cuûa Cô quan Phaùt trieån Quoác teá Ñan Maïch
(DANIDA) thoâng qua Hôïp phaàn Kieåm soaùt oâ nhieãm caùc vuøng ñoâng daân ngheøo (PCDA); coù söï tham gia,
ñoùng goùp cuûa caùc caùn boä quaûn lyù nhaø nöôùc, caùc nhaø khoa hoïc vaø caùc chuyeân gia trong lónh vöïc moâi
tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc, cuõng nhö caùc Boä, ngaønh vaø ñòa phöông trong caû nöôùc.
Hy voïng, vôùi nhöõng thoâng tin ñaày ñuû, caäp nhaät, Baùo caùo seõ laø cuoán caåm nang hoã trôï caùc cô quan
quaûn lyù nhaø nöôùc ôû Trung öông vaø ñòa phöông trong quaù trình laäp keá hoaïch vaø quy hoaïch phaùt trieån
KCN tích hôïp vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng vaø öùng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu, goùp phaàn vaøo muïc tieâu phaùt
trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc, ñoàng thôøi laø taøi lieäu tham khaûo caàn thieát phuïc vuï coâng taùc nghieân cöùu
cuûa caùc cô quan, toå chöùc nghieân cöùu khoa hoïc vaø cuûa caû coäng ñoàng.

PETER LYSHOLT HANSEN PHAÏM KHOÂI NGUYEÂN


Ñaïi söù Boä tröôûng
Vöông quoác Ñan Maïch taïi Vieät Nam Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM xv


TRÍCH YEÁU

B
aùo caùo moâi tröôøng quoác gia 2009 - Moâi tröôøng khu coâng nghieäp Vieät Nam phaân tích hieän traïng
moâi tröôøng vaø nhöõng nguyeân nhaân, taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng, döï baùo xu höôùng
dieãn bieán moâi tröôøng trong nhöõng naêm tieáp theo, ñoàng thôøi laøm roõ thöïc traïng vaø nhöõng toàn taïi
trong coâng taùc quaûn lyù, töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp baûo veä moâi tröôøng KCN.
Cuõng nhö nhöõng naêm tröôùc, Baùo caùo ñöôïc xaây döïng döïa treân moâ hình D-P-S-I-R (Ñoäng löïc - AÙp
löïc - Hieän traïng - Taùc ñoäng - Ñaùp öùng). Ñoäng löïc laø söï phaùt trieån cuûa caùc KCN vaø hoaït ñoäng saûn
xuaát, nhu caàu cuûa thò tröôøng, ñieàu kieän haï taàng,.. Caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa caùc KCN thaûi ra caùc
nguoàn thaûi (nöôùc thaûi, khí thaûi, tieáng oàn vaø chaát thaûi raén) gaây ra AÙp löïc laøm bieán ñoåi hieän traïng oâ
nhieãm moâi tröôøng. Nguoàn thaûi ñöôïc ñaëc tröng baèng toång löôïng thaûi theo töøng chaát oâ nhieãm. Hieän
traïng chaát löôïng moâi tröôøng xung quanh ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua caùc thoâng soá nhö: TSP, NO2, CO,
SO2, tieáng oàn,... (ñoái vôùi moâi tröôøng khoâng khí vaø tieáng oàn) vaø COD, BOD5, SS, toång N, toång P,
Coliform, ñoä maøu,... (ñoái vôùi moâi tröôøng nöôùc), löôïng thaûi vaø thaønh phaàn chaát thaûi raén (ñoái vôùi chaát
thaûi raén). Taùc ñoäng cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng ñöôïc phaân tích qua caùc thieät haïi kinh teá, caùc vaán ñeà xaõ
hoäi naûy sinh do oâ nhieãm moâi tröôøng KCN vaø tyû leä coäng ñoàng daân cö maéc caùc beänh lieân quan ñeán oâ
nhieãm moâi tröôøng. Ñaùp öùng laø caùc giaûi phaùp toång hôïp caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng KCN nhö caùc
chính saùch, phaùp luaät, theå cheá coù lieân quan ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu veà baûo veä moâi tröôøng, caùc haønh
ñoäng giaûm thieåu, caùc hoaït ñoäng veà quaûn lyù, kieåm soaùt moâi tröôøng KCN.
Trong Baùo caùo, ñoái töôïng ñöôïc taäp trung phaân tích laø caùc khu coâng nghieäp (bao goàm caû khu cheá
xuaát) do Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp. Baùo caùo khoâng ñeà caäp tôùi caùc khu coâng nghieäp
do UBND tænh ra quyeát ñònh thaønh laäp vaø caùc loaïi hình khu kinh teá, khu coâng ngheä cao hay cuïm
coâng nghieäp, ñieåm coâng nghieäp.
Baùo caùo söû duïng caùc soá lieäu lieân quan ñeán moâi tröôøng KCN cuûa nhöõng naêm gaàn ñaây (2005 - 2009).
Caùc soá lieäu trong baùo caùo ñöôïc cung caáp chính thöùc töø caùc cô quan coù traùch nhieäm vaø ñöôïc taäp hôïp
töø nhöõng nguoàn taøi lieäu coù tính phaùp lyù. Soá lieäu öôùc tính thaûi löôïng nöôùc thaûi, khí thaûi vaø chaát thaûi
raén thaûi ra töø KCN ñöôïc tính toaùn theo phöông phaùp döïa vaøo heä soá phaùt thaûi treân dieän tích ñaát ñaõ söû
duïng cuûa caùc KCN.
Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng, Baùo caùo söû duïng caùc quy chuaån kyõ thuaät veà moâi tröôøng
döôùi ñaây:
- QCVN 08:2008: Quy chuaån kyõ thuaät quoác gia veà chaát löôïng nöôùc maët
- QCVN 10:2008: Quy chuaån kyõ thuaät quoác gia veà chaát löôïng nöôùc bieån ven bôø
- QCVN 05:2009: Quy chuaån kyõ thuaät quoác gia veà chaát löôïng khoâng khí xung quanh
- QCVN 06:2009: Quy chuaån kyõ thuaät quoác gia veà chaát löôïng khoâng khí - Noàng ñoä toái ña cho
pheùp cuûa moät soá chaát ñoäc haïi trong khoâng khí xung quanh
- QCVN 24:2009: Quy chuaån kyõ thuaät quoác gia veà nöôùc thaûi coâng nghieäp
- TCVN 5939 - 2005: Chaát löôïng khoâng khí - Tieâu chuaån khí thaûi coâng nghieäp ñoái vôùi buïi vaø caùc
chaát voâ cô.

xvi MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


Baùo caùo goàm 5 chöông:
Chöông 1. Toång quan veà khu coâng nghieäp Vieät Nam
Tính ñeán thaùng 10 naêm 2009, toaøn quoác ñaõ coù 223 KCN ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh cuûa Thuû
töôùng Chính phuû. Trong ñoù, 171 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng, vôùi toång dieän tích ñaát gaàn 57.300 ha, ñaït
tyû leä laáp ñaày trung bình khoaûng 46%.
Giai ñoaïn 2006 - 2015, theo quy hoaïch ñaõ ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät, seõ öu tieân thaønh
laäp môùi 115 KCN vôùi toång dieän tích khoaûng 26.400 ha vaø môû roäng dieän tích 27 KCN, naâng toång dieän
tích KCN leân khoaûng 70.000 ha, phaán ñaáu tyû leä laáp ñaày trung bình ñaït khoaûng 60%. Theo ñoù, chæ
trong 3 naêm 2006, 2007, 2008, toaøn quoác ñaõ thaønh laäp môùi ñöôïc 74 KCN vôùi toång dieän tích khoaûng
20.500 ha vaø môû roäng dieän tích cuûa 14 KCN.
Caùc KCN ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp quan troïng trong chuyeån dòch cô caáu vaø phaùt trieån kinh teá, taïo
vieäc laøm, naâng cao thu nhaäp vaø chaát löôïng cuoäc soáng ngöôøi daân. Naêm 2008, caùc KCN ñaõ taïo ra giaù
trò saûn xuaát coâng nghieäp ñaït hôn 33 tyû USD (chieám 38% GDP caû nöôùc); giaù trò xuaát khaåu ñaït treân 16
tyû USD (chieám gaàn 26% toång giaù trò xuaát khaåu caû nöôùc); noäp ngaân saùch khoaûng 2,6 tyû USD, taïo coâng
aên vieäc laøm cho gaàn 1,2 trieäu lao ñoäng.
Phaùt trieån caùc KCN ñaõ ñaït ñöôïc muïc tieâu taäp trung caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, söû duïng hieäu
quaû taøi nguyeân vaø naêng löôïng, taäp trung caùc nguoàn phaùt thaûi oâ nhieãm vaøo caùc khu vöïc nhaát ñònh,
naâng cao hieäu quaû saûn xuaát, hieäu quaû quaûn lyù nguoàn thaûi vaø baûo veä moâi tröôøng. Tuy nhieân, quaù trình
phaùt trieån KCN ñaõ boäc loä moät soá khieám khuyeát trong vieäc xöû lyù chaát thaûi vaø ñaûm baûo chaát löôïng moâi
tröôøng. Trong thôøi gian tôùi, cuøng vôùi phaùt trieån caùc KCN seõ laøm gia taêng löôïng thaûi vaø caùc chaát gaây
oâ nhieãm moâi tröôøng, neáu khoâng taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng thì seõ aûnh höôûng tôùi söï phaùt
trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc.
Chöông 2. Hieän traïng moâi tröôøng khu coâng nghieäp
Nöôùc thaûi töø caùc KCN coù thaønh phaàn ña daïng, chuû yeáu laø caùc chaát lô löûng, chaát höõu cô, chaát dinh
döôõng vaø moät soá kim loaïi naëng. Khoaûng 70% trong soá hôn 1 trieäu m3 nöôùc thaûi/ngaøy töø caùc KCN ñöôïc
xaû thaúng ra caùc nguoàn tieáp nhaän khoâng qua xöû lyù ñaõ gaây ra oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët. Chaát löôïng
nöôùc maët taïi nhöõng vuøng chòu taùc ñoäng cuûa nguoàn thaûi töø caùc KCN ñaõ suy thoaùi, ñaëc bieät taïi caùc löu
vöïc soâng: Ñoàng Nai, Caàu, Nhueä - Ñaùy.
OÂ nhieãm khoâng khí ôû caùc KCN mang tính cuïc boä, taäp trung nhieàu ôû caùc KCN cuõ, do caùc nhaø maùy
trong KCN söû duïng coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu hoaëc chöa ñaàu tö heä thoáng xöû lyù khí thaûi. Hieän traïng
oâ nhieãm khoâng khí taïi caùc KCN chuû yeáu laø oâ nhieãm buïi, moät soá KCN coù xuaát hieän oâ nhieãm CO, SO2
vaø NO2.
Löôïng chaát thaûi raén töø caùc KCN coù chieàu höôùng gia taêng, taäp trung nhieàu nhaát taïi caùc KCN vuøng
kinh teá troïng ñieåm Baéc Boä vaø vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Trong ñoù thaønh phaàn chaát thaûi raén
nguy haïi chieám khoaûng 20%, tyû leä chaát thaûi raén coù theå taùi cheá hoaëc taùi söû duïng khaù cao. Hieän nay
vaán ñeà thu gom vaø xöû lyù chaát thaûi raén taïi caùc KCN coøn nhieàu baát caäp, ñaëc bieät ñoái vôùi vieäc quaûn lyù,
vaän chuyeån vaø ñaêng kyù nguoàn thaûi ñoái vôùi chaát thaûi nguy haïi.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM xvii


Chöông 3. Taùc haïi cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng khu coâng nghieäp
OÂ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp noùi chung vaø KCN noùi rieâng ñaõ gaây taùc
ñoäng xaáu tôùi caùc heä sinh thaùi töï nhieân. Ñaëc bieät nöôùc thaûi saûn xuaát khoâng qua xöû lyù, xaû thaûi tröïc tieáp
vaøo moâi tröôøng gaây ra nhöõng thieät haïi khoâng nhoû tôùi saûn xuaát noâng nghieäp vaø nuoâi troàng thuûy saûn taïi
caùc khu vöïc laân caän.
OÂ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp noùi chung vaø KCN noùi rieâng ñaõ laøm gia
taêng gaùnh naëng beänh taät, gia taêng tyû leä ngöôøi lao ñoäng maéc beänh taïi chính KCN vaø coäng ñoàng daân
cö soáng gaàn ñoù. Tyû leä naøy ñang coù xu höôùng taêng trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø gaây aûnh höôûng tröïc
tieáp tôùi caùc hoaït ñoäng phaùt trieån KT-XH taïi ñòa phöông, gaây ra nhöõng toån thaát kinh teá khoâng nhoû.
Chöông 4. Thöïc traïng quaûn lyù moâi tröôøng khu coâng nghieäp
Hieän nay, Vieät Nam ñaõ coù caùc chính saùch phaùt trieån coâng nghieäp gaén lieàn vôùi baûo veä moâi tröôøng
vaø caùc vaên baûn phaùp luaät coù lieân quan veà quaûn lyù moâi tröôøng KCN; ñaõ coù söï phaân caáp quaûn lyù nhaø
nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng KCN; moät soá ñòa phöông ñaõ trieån khai quy hoaïch KCN ñoàng boä; aùp duïng
coâng cuï kinh teá thoâng qua hình thöùc thu phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi, chaát thaûi raén; toå
chöùc thanh tra, kieåm tra, giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng KCN.
Tuy nhieân, heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät coøn chöa ñaày ñuû, vieäc phaân caáp traùch nhieäm
ñoái vôùi caùc ñôn vò coù lieân quan trong baûo veä moâi tröôøng KCN coøn moät soá baát caäp, chöùc naêng cuûa caùc
ñôn vò tham gia quaûn lyù coøn choàng cheùo; tuy ñaõ coù quy hoaïch phaùt trieån KCN nhöng chöa thoáng nhaát,
thieáu khoa hoïc; vieäc trieån khai caùc coâng cuï quaûn lyù chöa thöïc söï hieäu quaû; nhaân löïc cho coâng taùc
baûo veä moâi tröôøng KCN nhìn chung coøn thieáu veà soá löôïng vaø yeáu veà naêng löïc, yù thöùc baûo veä moâi
tröôøng cuûa chuû ñaàu tö vaø caùc doanh nghieäp trong KCN chöa toát.
Chöông 5. Giaûi phaùp baûo veä moâi tröôøng khu coâng nghieäp
Töø hieän traïng moâi tröôøng KCN, nhöõng baát caäp vaø khoù khaên thaùch thöùc trong coâng taùc quaûn lyù moâi
tröôøng KCN, Chöông 5 taäp trung vaøo vieäc ñeà xuaát caùc nhoùm giaûi phaùp chuû yeáu ñeå giaûi quyeát caùc vaán
ñeà coøn toàn taïi, bao goàm:
- Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN, töø vieäc phaân caáp vaø phaân
coâng traùch nhieäm ñeán vieäc taêng cöôøng naêng löïc caùn boä vaø hoaøn thieän cô cheá phoái hôïp giöõa
caùc ñôn vò coù lieân quan.
- Raø soaùt, boå sung caùc vaên baûn chính saùch, phaùp luaät, taêng cöôøng caùc bieän phaùp thöïc thi phaùp
luaät veà baûo veä moâi tröôøng KCN.
- Ñaåy maïnh vieäc trieån khai coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa chính caùc KCN, chuù troïng xaây döïng
vaø hoaøn thieän heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä töï quan traéc vaø
baùo caùo moâi tröôøng.
- Thöïc hieän quy hoaïch KCN gaén vôùi quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vaø baûo veä
moâi tröôøng vaø moät soá giaûi phaùp khuyeán khích baûo veä moâi tröôøng taïi caùc KCN.
Nhaèm trieån khai caùc giaûi phaùp neâu treân, caàn coù söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc cô quan quaûn lyù
moâi tröôøng vaø quaûn lyù coâng nghieäp töø caáp Trung öông ñeán ñòa phöông, ñoàng thôøi caàn coù söï tham gia
ñoùng goùp vaø söï ñoàng thuaän cuûa chính caùc KCN vaø doanh nghieäp trong KCN.

xviii MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN
VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM
Nguoàn: AÛnh tö lieäu
CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN
VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

Tính ñeán thaùng 10 naêm 2009, toaøn quoác ñaõ coù 223 KCN ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh cuûa Thuû
töôùng Chính phuû. Trong ñoù, 171 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng, vôùi toång dieän tích ñaát 57.264 ha, ñaït tyû leä
laáp ñaày trung bình khoaûng 46%.
Giai ñoaïn 2006 - 2015, theo quy hoaïch ñaõ ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät, seõ öu tieân thaønh
laäp môùi 115 KCN vôùi toång dieän tích khoaûng 26.400 ha vaø môû roäng dieän tích 27 KCN, naâng toång dieän
tích KCN leân khoaûng 70.000 ha, phaán ñaáu tyû leä laáp ñaày trung bình ñaït khoaûng 60%. Theo ñoù, chæ trong
3 naêm 2006, 2007, 2008, toaøn quoác ñaõ thaønh laäp môùi ñöôïc 74 KCN vôùi toång dieän tích khoaûng 20.500
ha vaø môû roäng dieän tích cuûa 14 KCN.
Caùc KCN ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp quan troïng trong chuyeån dòch cô caáu vaø phaùt trieån kinh teá, taïo vieäc
laøm, naâng cao thu nhaäp vaø chaát löôïng cuoäc soáng ngöôøi daân. Rieâng naêm 2008, caùc KCN ñaõ taïo giaù trò
saûn xuaát coâng nghieäp ñaït hôn 33 tyû USD (chieám 38% GDP caû nöôùc); giaù trò xuaát khaåu ñaït treân 16 tyû
USD (chieám gaàn 26% toång giaù trò xuaát khaåu caû nöôùc); noäp ngaân saùch khoaûng 2,6 tyû USD, taïo coâng
aên vieäc laøm cho gaàn 1,2 trieäu lao ñoäng.
Phaùt trieån caùc KCN vôùi muïc tieâu taäp trung caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, söû duïng hieäu quaû taøi
nguyeân vaø naêng löôïng, taäp trung caùc nguoàn phaùt thaûi oâ nhieãm vaøo caùc khu vöïc nhaát ñònh, naâng cao
hieäu quaû saûn xuaát, hieäu quaû quaûn lyù nguoàn thaûi vaø baûo veä moâi tröôøng. Tuy nhieân, quaù trình phaùt trieån
KCN ñaõ boäc loä moät soá khieám khuyeát trong vieäc xöû lyù chaát thaûi vaø ñaûm baûo chaát löôïng moâi tröôøng.
Trong thôøi gian tôùi, vieäc phaùt trieån caùc KCN seõ laøm gia taêng löôïng thaûi vaø caùc chaát gaây oâ nhieãm moâi
tröôøng, neáu khoâng taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng thì seõ aûnh höôûng tôùi söï taêng tröôûng beàn
vöõng cuûa ñaát nöôùc.

Söï ra ñôøi cuûa caùc KCN gaén lieàn vôùi


ñöôøng loái ñoåi môùi, chính saùch môû cöûa cuûa
Ñaûng taïi Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù VI naêm
1986. Thôøi gian qua, thöïc hieän chuû
tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø
nöôùc veà ñaåy maïnh phaùt trieån coâng nghieäp
trong tieán trình CNH-HÑH ñaát nöôùc, moãi
KCN ñeàu laø ñaàu moái quan troïng trong thu
huùt voán ñaàu tö, ñaëc bieät laø voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Vieäc hình thaønh caùc KCN ñaõ
taïo ñoäng löïc lôùn cho phaùt trieån coâng
nghieäp, thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh
teá ôû caùc ñòa phöông, taïo coâng aên vieäc laøm
cho ngöôøi lao ñoäng. KCN coøn goùp phaàn
thuùc ñaåy söï hình thaønh khu ñoâ thò môùi,
caùc ngaønh coâng nghieäp phuï trôï vaø dòch Coâng ty may Hoøa Thoï, KCN Nam Ñoâng Haø, Quaûng Trò
vuï. Nguoàn: tinkinhte.com

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 3


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

1.1. SÖÏ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN KHU COÂNG Trong soá 223 KCN hieän nay cuûa caû nöôùc, coù
NGHIEÄP ÔÛ VIEÄT NAM 171 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng, 52 KCN ñang
1.1.1. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån khu coâng nghieäp trong quaù trình xaây döïng haï taàng kyõ thuaät, chuû
yeáu laø caùc KCN môùi thaønh laäp trong nhöõng naêm
Tính töø naêm 1991 ñeán naêm 2009, traûi qua 18 gaàn ñaây. Tính chung cho toaøn boä caùc KCN caû
naêm xaây döïng vaø phaùt trieån, caû nöôùc ñaõ thaønh laäp nöôùc thì tyû leä laáp ñaày chæ ñaït 46% vôùi 17.107 ha
ñöôïc 223 KCN vôùi toång dieän tích töï nhieân ñaït ñaát coâng nghieäp ñaõ cho thueâ.
57.264 ha, phaân boá treân 56/63 tænh, thaønh phoá
tröïc thuoäc Trung öông. Trong ñoù, dieän tích ñaát söû
duïng cho phaùt trieån coâng nghieäp coù theå cho thueâ
theo quy hoaïch ñaït gaàn 40.000 ha, chieám
khoaûng 65% dieän tích ñaát quy hoaïch caùc KCN
(Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2009).

KCX Taân Thuaän (Tp. Hoà Chí Minh),


Moâ hình khu coâng nghieäp KCX ñaàu tieân cuûa Vieät Nam, thaønh laäp naêm 1991
Nguoàn: AÛnh tö lieäu
Nguoàn: AÛnh veä tinh naêm 2009, TCMT toång hôïp

Bieåu ñoà 1.1. Tình hình phaùt trieån KCN (thaønh laäp theo Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû) thôøi gian qua
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2009

4 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

Khung 1.1. Khaùi nieäm Khu coâng nghieäp, Khu cheá xuaát, Khu kinh teá, Khu coâng ngheä cao,
Cuïm coâng nghieäp vaø Ñieåm coâng nghieäp

1. Khu coâng nghieäp laø khu chuyeân saûn xuaát haøng coâng nghieäp vaø thöïc hieän caùc dòch vuï cho saûn xuaát coâng
nghieäp, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh, ñöôïc thaønh laäp theo ñieàu kieän, trình töï vaø thuû tuïc quy ñònh.
2. Khu cheá xuaát laø KCN chuyeân saûn xuaát haøng xuaát khaåu, thöïc hieän dòch vuï cho saûn xuaát haøng xuaát khaåu vaø
hoaït ñoäng xuaát khaåu, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh, ñöôïc thaønh laäp theo ñieàu kieän, trình töï vaø thuû tuïc aùp duïng
ñoái vôùi KCN ñaõ quy ñònh.
KCN, KCX ñöôïc goïi chung laø KCN, tröø tröôøng hôïp coù quy ñònh cuï theå.
3. Khu kinh teá laø khu vöïc coù khoâng gian kinh teá rieâng bieät vôùi moâi tröôøng ñaàu tö vaø kinh doanh ñaëc bieät thuaän
lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh,.. KKT ñöôïc toå chöùc thaønh caùc khu chöùc naêng goàm: khu
phi thueá quan, khu baûo thueá, KCX, KCN, khu giaûi trí, khu du lòch, khu ñoâ thò, khu daân cö, khu haønh chính vaø
caùc khu chöùc naêng khaùc phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa töøng KKT.
4. Khu coâng ngheä cao (*) laø nôi taäp trung, lieân keát hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø phaùt trieån, öùng duïng coâng ngheä
cao; öôm taïo coâng ngheä cao, öôm taïo doanh nghieäp coâng ngheä cao; ñaøo taïo nhaân löïc coâng ngheä cao; saûn xuaát
vaø kinh doanh saûn phaåm coâng ngheä cao; cung öùng dòch vuï coâng ngheä cao.
5. Cuïm coâng nghieäp (**) laø moät daïng KCN nhöng coù quy moâ nhoû do chính quyeàn ñòa phöông pheâ duyeät, caáp
pheùp vaø quaûn lyù;
6. Ñieåm coâng nghieäp (**) laø moät daïng coâng nghieäp taäp trung môùi xuaát hieän gaàn ñaây do söï phaùt trieån buøng
phaùt caùc laøng ngheà. Ñieåm coâng nghieäp coù quy moâ nhoû töø vaøi chuïc ha trôû xuoáng, ñöôïc chính quyeàn ñòa phöông
pheâ duyeät vaø caáp pheùp.
Nguoàn: Nghò ñònh 29/NÑ-CP ngaøy 14/3/2008 cuûa Chính phuû quy ñònh veà KCN, KCX&KKT;
(*) Luaät Coâng ngheä cao
(**) TCMT toång hôïp

Khung 1.2. Ñaàu tö, phaùt trieån KCN

Khu coâng nghieäp coù theå ñöôïc thaønh laäp vaø khai thaùc bôûi caùc doanh nghieäp Vieät Nam, doanh nghieäp coù voán
nöôùc ngoaøi hay lieân doanh, goïi chung laø Coâng ty Phaùt trieån haï taàng KCN. Coâng ty Phaùt trieån haï taàng KCN coù
quyeàn cho thueâ ñaát cho caùc doanh nghieäp khaùc muoán ñaàu tö vaøo KCN vaø cung caáp caùc dòch vuï khaùc phuø
hôïp vôùi noäi dung cuûa giaáy pheùp ñaàu tö; aán ñònh giaù thueâ vaø phí dòch vuï trong KCN.
KCN cuûa moät tænh, thaønh phoá thuoäc quaûn lyù haønh chính cuûa BQL caùc KCN caáp tænh. BQL ñöôïc Boä KH&ÑT
phaân caáp thöïc hieän vieäc caáp, ñieàu chænh, boå sung, thu hoài giaáy pheùp ñaàu tö vaøo KCN theo Luaät Ñaàu tö.
Caùc loaïi hình doanh nghieäp ñaàu tö trong KCN: doanh nghieäp Vieät Nam thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá, doanh
nghieäp coù voán nöôùc ngoaøi, caùc beân tham gia hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh theo Luaät Ñaàu tö taïi Vieät Nam.
Caùc doanh nghieäp neâu treân coù theå hoaït ñoäng trong lónh vöïc xaây döïng, khai thaùc haï taàng, hoaït ñoäng saûn xuaát,
gia coâng haøng xuaát khaåu hay baùn ra thò tröôøng noäi ñòa, cung öùng caùc dòch vuï coâng nghieäp vaø nghieân cöùu phaùt
trieån saûn phaåm môùi.
Nguoàn: TCMT toång hôïp

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 5


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

Naêm 2008, Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh chöùc, naêng löïc, chöông trình hoaït ñoäng ñeå thích
soá 29/2008/NÑ-CP quy ñònh veà thaønh laäp, hoaït nghi vôùi ñieàu kieän môùi. Nhôø ñoù, trong naêm 2008,
ñoäng, chính saùch vaø quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc KCN moät maët tieáp tuïc ñaø taêng tröôûng nhö
KCN, KCX vaø KKT, trong ñoù quy ñònh thoáng nhaát nhöõng naêm tröôùc, maët khaùc, coù nhöõng neùt phaùt
hoaït ñoäng cuûa KCN treân caùc lónh vöïc theo höôùng trieån môùi mang tính ñoät phaù, vôùi 48 döï aùn ñaàu tö
ñaåy maïnh phaân caáp quaûn lyù cho Ban quaûn lyù caùc phaùt trieån keát caáu haï taàng KCN ñöôïc caáp Giaáy
KCN. Nghò ñònh ñaõ goùp phaàn ñoåi môùi saâu saéc veà chöùng nhaän ñaàu tö, thaønh laäp 44 KCN môùi vôùi
theå cheá, moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh cuøng quaù toång dieän tích ñaát töï nhieân 15.675,6 ha (taêng 73%
trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá maïnh meõ sau khi so vôùi naêm 2007) vaø môû roäng 8 KCN vôùi toång
Vieät Nam gia nhaäp WTO. Coâng taùc quaûn lyù Nhaø dieän tích ñaát töï nhieân 2.810,8 ha (taêng 41,1% so
nöôùc veà KCN cuõng nhö baûn thaân hoaït ñoäng cuûa vôùi naêm 2007).
caùc KCN ñaõ coù nhöõng ñieàu chænh veà cô caáu toå

Baûng 1.1. Tình hình phaùt trieån KCN qua caùc naêm 2006, 2007, 2008

Noä i dung Naê m 2006 Naê m 2007 Naê m 2008


Toång soá KCN toaøn quoác 139 179 223
Soá KCN thaønh laäp môùi 8 40 44
Soá KCN xin môû roäng dieän tích 3 12 8
Toång dieän tích KCN thaønh laäp môùi (ha) 2.607 11.016 18.486
Tyû leä laáp ñaày KCN trung bình (%) 54,5 50 46
Giaù trò saûn xuaát kinh doanh/1ha dieän tích ñaát cho
* 1,5 1,68
thueâ (trieäu USD)
Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp KCN (tyû USD) 16,8 22,4 28,9
Giaù trò xuaát khaåu cuûa doanh nghieäp KCN
(tyû USD) 8,3 10,8 14,5
Tyû leä so vôùi toång giaù trò xuaát khaåu caû nöôùc (%) 21 22 24,7
Noäp ngaân saùch (tyû USD) 0,88 1,1 1,3
Ghi chuù: * khoâng coù soá lieäu
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2006, 2007, 2008

Söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa KCN


trong naêm 2008 cuõng xuaát phaùt töø nhu
caàu cuûa caùc ñòa phöông nhaèm taän
duïng cô hoäi thu huùt ñaàu tö ñang taêng
cao treân caû nöôùc. Maët khaùc, do vieäc
caáp Giaáy chöùng nhaän ñaàu tö cho döï aùn
phaùt trieån keát caáu haï taàng kyõ thuaät
KCN ñaõ ñöôïc phaân caáp veà ñòa phöông
neân ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc ñòa
phöông chuû ñoäng vaø ñaåy nhanh quaù
Cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu Nguoàn: AÛnh tö lieäu trình thöïc hieän thuû tuïc ñaàu tö.

6 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

Tuy nhieân, quaù trình phaùt trieån KCN cuõng ñaõ raát khoù thueâ ôû caùc KCN naøy. Caùc KCN do
naûy sinh moät soá vaán ñeà nhö söï gia taêng veà soá UBND caáp tænh quyeát ñònh thaønh laäp vaø hoã trôï
löôïng khoâng tyû leä thuaän vôùi tyû leä laáp ñaày KCN. ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng thì coù toác ñoä laáp
Trong 3 naêm gaàn ñaây, tyû leä laáp ñaày KCN giaûm ñaày nhanh nhöng khoâng theå thaønh laäp nhieàu do
trung bình khoaûng 4%/naêm (Baûng 1.1). Qua khaûo ngaân saùch ñòa phöông haïn heïp. Caùc KCN khaùc
saùt ôû moät soá KCN, cho thaáy, caùc KCN do Thuû cho caùc doanh nghieäp saûn xuaát thueâ ñaát tröôùc
töôùng Chính phuû ra quyeát ñònh thaønh laäp coù cô sôû khi xaây döïng haï taàng kyõ thuaät neân suaát ñaàu tö
haï taàng kyõ thuaät ñoàng boä, thuaän tieän, nhöng toác thaáp, coù toác ñoä trieån khai xaây döïng vaø laáp ñaày
ñoä laáp ñaày chaäm, khoâng thu huùt ñöôïc caùc doanh nhanh nhöng laïi gaëp khoù khaên trong quaûn lyù moâi
nghieäp vöøa vaø nhoû, bôûi suaát ñaàu tö cao, cho neân tröôøng, heä thoáng haï taàng kyõ thuaät khoâng ñoàng
caùc doanh nghieäp Vieät Nam vôùi taøi chính coù haïn boä.

Khung 1.3. Tình hình phaùt trieån khu coâng nghieäp taïi tænh Ñoàng Nai

Ñoàng Nai hieän coù 28 KCN do Thuû töôùng Chính phuû ra quyeát ñònh thaønh laäp vaø 1 KCN do UBND tænh ra quyeát
ñònh thaønh laäp vôùi toång dieän tích 9.076 ha, trong ñoù coù 21 KCN ñang hoaït ñoäng (thu huùt 771 döï aùn) vaø 8
KCN chöa thu huùt döï aùn ñaàu tö.
Cho ñeán nay, taïi caùc KCN ôû Ñoàng Nai, ñaõ coù 33 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå hoaït ñoäng ñaàu tö vôùi toång soá
803 döï aùn FDI vôùi toång voán ñaàu tö laø 11,6 tyû USD vaø 269 döï aùn trong nöôùc vôùi toång voán ñaàu tö 22.436 tyû
ñoàng.
Trong naêm 2008, haàu heát caùc KCN taïi Ñoàng Nai ñeàu duy trì toác ñoä taêng tröôûng oån ñònh. Coù 823 döï aùn
trieån khai hoaït ñoäng vôùi toång voán ñaêng kyù 10,03 tyû USD vaø 16.375 tyû ñoàng, ñaït 77% so vôùi toång soá döï aùn
ñaêng kyù.
Nguoàn: BQL caùc KCN tænh Ñoàng Nai, 2009

KCN Taân Taïo,


Tp. Hoà Chí Minh
Nguoàn: AÛnh veä tinh
(2009), TCMT toång hôïp

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 7


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

Baûng 1.2. Tình hình phaùt trieån caùc KCN taïi caùc tænh, thaønh phoá tính ñeán thaùng 10 naêm 2009
Ñôn vò tính: ha

Dieä n Dieä n Dieä n Dieä n Dieä n


Dieä n
Soá tích tích tích ñaõ Soá tích tích ñaõ
TT Teâ n tænh/Tp. TT Teâ n tænh/Tp. tích söû
KCN quy söû cho KCN quy cho
duï ng
hoaï ch duï ng thueâ hoaï ch thueâ
1. Baé c Giang 5 1.239 777 195 * 29. Kon Tum 2 210 44 * 44 *

2. Baé c Kaï n 1 74 51 K 30. Laâ m Ñoà ng 2 359 209 112

3. Baé c Ninh 9 3.295 2.263 779 * 31. Ngheä An 1 60 42 30 *

4. Cao Baè ng 1 62 40 K 32. Phuù Yeân 3 770 770 520

5. Haø Giang 1 255 173 K 33. Quaû ng Bình 2 161 112 79

6. Haø Nam 3 571 571 245 34. Quaû ng Nam 3 750 529 260

7. Haø Noä i 11 2.000 1.523 732 * 35. Quaû ng Ngaõ i 2 262 194 79

8. Haû i Döông 9 1.904 1.267 476 * 36. Quaû ng Trò 2 304 161 72

9. Haû i Phoøng 6 1.094 506 348 * 37. Thöø a Thieân-Hueá 2 369 243 84 *

10. Hoø a Bình 1 300 K K 38. An Giang 2 58 17 K

11. Höng Yeâ n 6 1.465 921 247 39. Baø Ròa-Vuõ ng Taø u 10 7.900 5.297 1.871

12. Nam Ñònh 2 478 369 261 40. Beá n Tre 2 171 116 78

13. Ninh Bình 2 496 347 318 41. Bình Döông 23 7.010 1.819 * 918 *

14. Phuù Thoï 2 506 392 138 42. Bình Phöôù c 2 309 73 * 2*

15. Quaû ng Ninh 3 771 490 161 43. Caø Mau 1 360 217 48

16. Thaù i Bình 2 188 118 114 44. Caà n Thô 3 562 432 226

17. Thaù i Nguyeâ n 1 320 K K 45. Ñoà ng Nai 28 8.816 5.832 3.554 *

18. Thanh Hoù a 1 88 60 53 46. Ñoà ng Thaù p 3 253 170 139

19. Tuyeâ n Quang 1 170 69 27 47. Haä u Giang 1 126 80 K

20. Vónh Phuù c 5 1.395 916 426 48. Tp. Hoà Chí Minh 15 2.931 1.939 1.154 *

21. Yeâ n Baùi 1 138 82 K 49. Long An 13 4.049 1.851 * 589 *

22. Bình Ñònh 2 558 418 277 50. Soù c Traê ng 1 251 174 130

23. Bình Thuaä n 4 743 68 * 68 * 51. Taâ y Ninh 2 394 259 234

24. Ñaø Naü ng 4 901 631 476 52. Tieà n Giang 4 875 245 * 84 *

25. Ñaé k Laé k 1 182 114 21 53. Traø Vinh 1 100 62 42

26. Ñaé k Noâ ng 1 181 181 141 54. Vónh Long 2 268 185 93 *

27. Gia Lai 1 109 80 77 55. Ninh Thuaä n 2 777 536 16

28. Khaù nh Hoø a 1 136 136 87 56. Kieâ n Giang 2 315 K K

Ghi chuù: Soá lieäu chi tieát veà caùc KCN cuûa caùc tænh, thaønh phoá xem taïi Phuï luïc cuûa Baùo caùo.
* Soá lieäu thoáng keâ chöa ñaày ñuû.
K: khoâng coù soá lieäu
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2009; soá lieäu ñieàu tra cuûa TCMT, thaùng 10/2009

8 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

1.1.2. Söï phaân boá khu coâng nghieäp ôû Vieät Nam caùc KCN vaãn taäp trung ôû 23 tænh, thaønh phoá thuoäc
4 vuøng KTTÑ (vuøng KTTÑ Baéc Boä, vuøng KTTÑ
Soá lieäu veà soá löôïng KCN thaønh laäp môùi vaø môû
mieàn Trung, vuøng KTTÑ phía Nam vaø vuøng
roäng naêm 2008 cuõng nhö nhöõng naêm tröôùc cho
thaáy, maëc duø söï phaân boá KCN ñaõ ñöôïc ñieàu KTTÑ vuøng ÑBSCL). Ñeán cuoái thaùng 12/2008,
chænh theo höôùng taïo ñieàu kieän cho moät soá ñòa vôùi 167 KCN, toång dieän tích ñaát töï nhieân ñaït
baøn ñaëc bieät khoù khaên ôû Trung du mieàn nuùi phía 46.825 ha, caùc KCN thuoäc 4 vuøng KTTÑ chieám
Baéc (Yeân Baùi, Tuyeân Quang, Hoøa Bình, Baéc tôùi 74,9 % toång soá KCN vaø 81,8 % toång dieän tích
Kaïn...), Taây Nguyeân (Ñaék Laék, Ñaék Noâng, Gia ñaát töï nhieân caùc KCN caû nöôùc (Nguoàn: Boä
Lai, Kon Tum, Laâm Ñoàng), Taây Nam Boä (Haäu KH&ÑT; TCMT toång hôïp, 2009). Ñoàng Nai vaø
Giang, An Giang, Soùc Traêng...) nhaèm phaùt trieån Bình Döông laø nhöõng ñòa phöông coù soá löôïng
coâng nghieäp ñeå chuyeån dòch cô caáu kinh teá, song KCN lôùn nhaát trong caû nöôùc.

Bieàu ñoà 1.2. Soá löôïng vaø dieän tích KCN theo vuøng kinh teá tính ñeán heát thaùng 12/2008
Nguoàn: Boä KH&ÑT; soá lieäu ñieàu tra cuûa TCMT, thaùng 10/2009

Khung 1.4. Tyû leä laáp ñaày ñaát coâng nghieäp trong caùc KCN cuûa caùc vuøng

Tyû leä laáp ñaày cuûa caùc KCN khaù ñoàng ñeàu giöõa caùc vuøng
treân caû nöôùc. Tyû leä laáp ñaày tính chung cho caùc KCN ñaõ
vaän haønh vaø ñang xaây döïng cô baûn cuûa caùc vuøng dao
ñoäng trong khoaûng 50 - 60%; neáu tính rieâng caùc KCN
ñaõ vaän haønh thì ôû möùc 65 - 75%.
Moät soá vuøng phaùt trieån KCN töø laâu nhö Ñoâng Nam Boä,
ÑBSH, ÑBSCL coù tyû leä laáp ñaày cuûa caùc KCN ñaõ vaän
haønh ôû möùc cao. Tính trung bình: Ñoâng Nam Boä (bao
goàm caû Long An): 73%; ÑBSH: 73%; ÑBSCL: 89%.
Nguoàn: Ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng ñaát trong quaù trình
phaùt trieån KCN, Taïp chí KCN Vieät Nam, 09/2008

KCN Baéc Thaêng Long (Haø Noäi)


Nguoàn: AÛnh veä tinh (10/2005), TCMT toång hôïp

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 9


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

Hình 1.1. Tình hình phaân boá caùc KCN treân toaøn quoác
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2009; soá lieäu ñieàu tra cuûa TCMT, thaùng 10/2009

10 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

1.1.3. Xu theá phaùt trieån khu coâng nghieäp - Xaây döïng caùc coâng trình xöû lyù chaát thaûi coâng
nghieäp taäp trung quy moâ lôùn ôû nhöõng khu vöïc taäp
Ngaøy 21/8/2006, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ kyù
trung caùc KCN taïi caùc vuøng KTTÑ(*).
Quyeát ñònh soá 1107/2006/QÑ-TTg pheâ duyeät
Quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN ôû Vieät Nam ñeán - Tieáp tuïc hoaøn thieän cô cheá, chính saùch
naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. Quy khuyeán khích ñaàu tö vaøo caùc KCN, phaán ñaáu thu
hoaïch ñaõ xaùc ñònh seõ hình thaønh heä thoáng caùc huùt theâm khoaûng 6.500 - 6.800 döï aùn vôùi toång
KCN chuû ñaïo coù vai troø daãn daét söï phaùt trieån voán ñaàu tö ñaêng kyù khoaûng treân 36 - 39 tyû USD,
coâng nghieäp quoác gia, ñoàng thôøi hình thaønh caùc trong ñoù voán ñaàu tö thöïc hieän khoaûng 50%.
KCN coù quy moâ hôïp lyù ñeå taïo ñieàu kieän phaùt trieån
coâng nghieäp, nhaèm chuyeån dòch cô caáu kinh teá
Khung 1.5. Moät soá ñieàu kieän vaø tieâu chí
taïi nhöõng ñòa phöông coù tyû troïng coâng nghieäp hình thaønh khu coâng nghieäp môùi
trong GDP thaáp. Ñöa tyû leä ñoùng goùp cuûa caùc
KCN vaøo toång giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp Phuø hôïp vôùi quy hoaïch, keá hoaïch vaø tình hình
khoaûng töø 24% hieän nay leân khoaûng 39 - 40% phaùt trieån KT-XH; quy hoaïch vaø keá hoaïch söû duïng
vaøo naêm 2010 vaø treân 60% vaøo giai ñoaïn tieáp ñaát cuûa töøng ñòa phöông;
theo. Taêng tyû leä xuaát khaåu haøng coâng nghieäp cuûa Coù caùc ñieàu kieän thuaän lôïi hoaëc coù khaû naêng xaây
caùc KCN töø 19,2% giaù trò xuaát khaåu toaøn quoác döïng heä thoáng keát caáu haï taàng kyõ thuaät vaø haï taàng
hieän nay leân khoaûng 40% vaøo naêm 2010 vaø cao xaõ hoäi, trieån khai ñoàng boä vaø keát hôïp chaët cheõ
hôn vaøo caùc giai ñoaïn tieáp theo. giöõa quy hoaïch phaùt trieån KCN, KCX vôùi quy
hoaïch phaùt trieån ñoâ thò, phaân boá daân cö, nhaø ôû vaø
Keá hoaïch ñeán naêm 2010
caùc coâng trình xaõ hoäi phuïc vuï coâng nhaân trong
- Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 veà cô baûn laáp ñaày KCN, KCX;
caùc KCN ñaõ ñöôïc thaønh laäp tröôùc naêm 2006; Coù quyõ ñaát döï tröõ ñeå phaùt trieån vaø coù ñieàu kieän
thaønh laäp môùi moät caùch coù choïn loïc caùc KCN vôùi lieân keát thaønh cuïm caùc KCN;
dieän tích taêng theâm khoaûng 15.000 - 20.000 ha,
naâng toång dieän tích caùc KCN ñeán naêm 2010 leân Coù khaû naêng thu huùt voán ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu
tö trong nöôùc vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi;
khoaûng 45.000 - 50.000 ha.
Ñoái vôùi caùc ñòa phöông ñaõ phaùt trieån KCN, vieäc
- Ñaàu tö ñoàng boä, hoaøn thieän caùc coâng trình thaønh laäp môùi caùc KCN chæ ñöôïc thöïc hieän khi
keát caáu haï taàng caùc KCN hieän coù, ñaëc bieät laø caùc toång dieän tích ñaát coâng nghieäp cuûa caùc KCN hieän
coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi vaø ñaûm baûo dieän tích coù ñaõ ñöôïc cho thueâ ít nhaát laø 60%;
troàng caây xanh trong caùc KCN theo quy hoaïch
Vieäc môû roäng caùc KCN hieän coù chæ ñöôïc thöïc hieän
xaây döïng ñöôïc duyeät nhaèm baûo veä moâi tröôøng vaø
khi toång dieän tích ñaát coâng nghieäp cuûa KCN ñoù ñaõ
phaùt trieån beàn vöõng.
ñöôïc cho thueâ ít nhaát laø 60% vaø ñaõ xaây döïng xong
Keá hoaïch ñeán naêm 2015 coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung.
Nguoàn: Quyeát ñònh 1107/2006/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng
- Ñaàu tö ñoàng boä ñeå hoaøn thieän caùc KCN hieän Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät Quy hoaïch phaùt trieån
coù, thaønh laäp môùi moät caùch coù choïn loïc caùc KCN caùc KCN ôû Vieät Nam ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng
ñeán naêm 2020
vôùi toång dieän tích taêng theâm khoaûng 20.000 -
25.000 ha; naâng toång dieän tích caùc KCN ñeán naêm
2015 khoaûng 65.000 - 70.000 ha. Phaán ñaáu ñaït
tyû leä laáp ñaày caùc KCN bình quaân treân toaøn quoác (*) Ngaøy 06 thaùng 10 naêm 2008, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ban
haønh Quyeát ñònh soá 1440/QÑ-TTg veà vieäc pheâ duyeät Quy
khoaûng treân 60%. hoaïch xaây döïng khu xöû lyù chaát thaûi raén 3 vuøng kinh teá troïng
ñieåm Baéc Boä, mieàn Trung vaø phía Nam ñeán naêm 2020.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 11


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

Ñònh höôùng ñeán naêm 2020 soâng Cöûu Long (Bieåu ñoà 1.3). Vuøng Trung du mieàn
nuùi phía Baéc giai ñoaïn naøy cuõng coù soá löôïng KCN
- Quaûn lyù toát vaø coù quy hoaïch söû duïng hôïp lyù
thaønh laäp môùi khaù nhieàu, ñaùp öùng yeâu caàu phaùt
dieän tích ñaát döï tröõ cho xaây döïng KCN.
trieån caùc KCN taïi vuøng coù ñieàu kieän khoù khaên. Tuy
- Hoaøn thieän veà cô baûn maïng löôùi KCN treân nhieân, vuøng Baéc Trung Boä vaø duyeân haûi mieàn
toaøn laõnh thoå vôùi toång dieän tích caùc KCN ñaït Trung cuøng vôùi Taây Nguyeân vaãn laø hai vuøng coù ít
khoaûng 80.000 ha vaøo naêm 2020. KCN ñöôïc thaønh laäp môùi. Ñieàu naøy ñaõ boäc loä roõ söï
- Quaûn lyù, chuyeån ñoåi cô caáu ñaàu tö phaùt trieån phaùt trieån KCN khoâng caân ñoái giöõa caùc vuøng, mieàn
caùc KCN ñaõ ñöôïc thaønh laäp theo höôùng ñoàng boä treân caû nöôùc.
hoaù. Caên cöù vaøo phaân tích caùc soá lieäu thoáng keâ
Trong giai ñoaïn 2006-2008, caùc KCN ñöôïc (Baûng 1.3) cho thaáy, caùc chæ tieâu veà phaùt trieån
thaønh laäp môùi vaãn chuû yeáu taäp trung ôû vuøng ñoàng KCN nhö taêng soá löôïng vaø dieän tích KCN ñeàu ñaït
baèng soâng Hoàng, Ñoâng Nam Boä vaø ñoàng baèng vaø vöôït keá hoaïch. Tuy nhieân, chæ tieâu lieân quan
Bieåu ñoà 1.3. Soá KCN döï kieán öu
tieân thaønh laäp môùi giai ñoaïn
2006 - 2015 theo vuøng kinh teá
vaø so saùnh vôùi soá KCN ñaõ
thaønh laäp giai ñoaïn 2006 - 2008

Ghi chuù: Soá KCN thaønh laäp môùi


giai ñoaïn 2006 - 2008 ñöôïc tính
theo soá KCN ñöôïc ra Quyeát ñònh
thaønh laäp tính töø ñaàu naêm 2006
ñeán cuoái naêm 2008.
Nguoàn: Quyeát ñònh
1107/2006/QÑ-TTg veà vieäc pheâ
duyeät Quy hoaïch phaùt trieån caùc
KCN ôû Vieät Nam ñeán naêm 2015
vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020;
Boä KH&ÑT, TCMT toång hôïp,
2009

Baûng 1.3. So saùnh giaù trò ñaõ ñaït ñöôïc tính ñeán heát thaùng 12/2008
vaø caùc chæ tieâu phaùt trieån KCN ñeán naêm 2010, 2015
(theo Quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN ôû Vieät Nam ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020,
Quyeát ñònh soá 1107/2006/QÑ-TTg)

Chæ tieâu ñaõ ñaït


Chæ tieâu trong Chæ tieâu trong
Noä i dung ñöôï c ñeán heát
Quy hoaï ch ñeá n 2010 Quy hoaï ch ñeá n 2015
12/2008
Soá löôïng KCN 223 - 246
Dieän tích KCN (ha) 57.300 45.000 - 50.000 65.000 - 70.000
46 % * Cô baûn laá p ñaà y caù c KCN ñaõ
Tyû leä laá p ñaà y (%) 60 %
55 % ** thaø nh laäp tröôù c naêm 2006

Heä thoá ng xöû lyù nöôù c 32,7 % *


70 % *** 100 %
thaû i (%) 43,3 % **
Ghi chuù: * Tính theo soá KCN ñaõ ñöôïc thaønh laäp ñeán heát naêm 2008;
** Tính theo soá KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng vaø ñang xaây döïng cô baûn ñeán heát naêm 2008;
*** Muïc tieâu ñeán 2010 cuûa Chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng quoác gia ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020
Nguoàn: Soá lieäu ñieàu tra cuûa TCMT, thaùng 10/2009

12 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

ñeán coâng taùc baûo veä moâi tröôøng ñoù laø 70% caùc
KCN coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung ñaït Khung 1.6. Moät soá höôùng naâng cao tính
tieâu chuaån thì coøn xa so vôùi con soá thöïc teá (ñeán beàn vöõng trong phaùt trieån KCN
cuoái naêm 2009 môùi coù 43,3 % caùc KCN ñaõ ñi vaøo
1. Naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû vaø baûo ñaûm tính
hoaït ñoäng coù coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung,
heä thoáng trong quy hoaïch KCN treân toaøn quoác;
nhieàu coâng trình trong soá ñoù coøn chöa xöû lyù nöôùc
thaûi ñaït tieâu chuaån). Ñieàu naøy ñoøi hoûi söï noã löïc, 2. Nghieân cöùu vaø vaän duïng cho Vieät Nam caùc moâ
coá gaéng cuûa chính caùc KCN, söï quaûn lyù saùt sao hình KCN theo höôùng hieän ñaïi vaø phuø hôïp vôùi
vaø söï hoã trôï cuûa caùc caáp ñeå coù theå ñaït ñöôïc chæ ñieàu kieän thò tröôøng môû;
tieâu naøy. 3. Thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu trong noäi boä
KCN theo höôùng hieäu quaû vaø phuø hôïp vôùi söï
1.2. VAI TROØ CUÛA KHU COÂNG NGHIEÄP TRONG PHAÙT phaùt trieån cuûa khoa hoïc vaø coâng ngheä;
TRIEÅN KINH TEÁ - XAÕ HOÄI
4. Baûo ñaûm tính ñoàng boä cuûa caùc yeáu toá cô sôû haï
1.2.1. Khu coâng nghieäp trong phaùt trieån kinh teá taàng veà KT-XH vaø moâi tröôøng;
vaø giaûi quyeát lao ñoäng, vieäc laøm 5. Chính phuû luoân coù caùc chính saùch phuø hôïp
Trong 18 naêm qua, caùc KCN ñoùng vai troø cho vieäc phaùt trieån caùc KCN.
quan troïng trong hình thaønh löïc löôïng coâng Nguoàn: Vaán ñeà phaùt trieån beàn vöõng caùc KCN
ôû Vieät Nam, Taïp chí KCN Vieät Nam, 03/2007
nghieäp maïnh cho phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc.
Naêm 2008, toång giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa
caùc KCN ñaït 33,2 tyû USD (chieám 38% GDP caû ñaêng kyù laø 251.542 tyû ñoàng (töông ñöông 14,8 tyû
nöôùc). Caùc KCN ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång giaù USD). Rieâng naêm 2008, caùc KCN ñaõ thu huùt gaàn
trò kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caû nöôùc, haøng naêm 59.200 tyû ñoàng ñaàu tö trong nöôùc (töông ñöông
ñaït tyû troïng trung bình khoaûng 20%. Tính bình 3,5 tyû USD), trong ñoù coù 524 döï aùn môùi vôùi toång
quaân 1 ha ñaát coâng nghieäp ñaõ cho thueâ taïo ra giaù voán ñaêng kyù laø 53.255 tyû ñoàng vaø ñieàu chænh 173
trò xuaát khaåu khoaûng 700.000 USD. Giaù trò xuaát
döï aùn vôùi toång voán ñaàu tö taêng theâm ñaït 5.945 tyû
khaåu cuûa caùc KCN lieân tuïc taêng trong nhöõng naêm
ñoàng (Baûng 1.4).
gaàn ñaây (naêm 2006 ñaït khoaûng 8 tyû USD, naêm
2007 ñaït 10,8 tyû USD, naêm 2008 ñaït 16,2 tyû USD Giai ñoaïn cuoái naêm 2008, ñaàu naêm 2009, maëc
chieám tyû troïng 25,8% trong toång giaù trò xuaát khaåu duø kinh teá nöôùc ta gaëp nhieàu khoù khaên do aûnh
cuûa caû nöôùc). Vôùi vai troø quan troïng cuûa mình, höôûng cuûa suy thoaùi kinh teá toaøn caàu, söï bieán
trong naêm 2008, caùc doanh nghieäp KCN ñaõ noäp ñoäng tieâu cöïc cuûa thò tröôøng theá giôùi; saûn xuaát
ngaân saùch nhaø nöôùc khoaûng 2,6 tyû USD. Thoáng coâng nghieäp coù xu höôùng chöõng laïi; möùc tieâu thuï
keâ cuûa Boä KH&ÑT cho thaáy, giaù trò saûn xuaát kinh saûn phaåm haøng hoùa treân thò tröôøng trong nöôùc
doanh treân 1 ha dieän tích ñaát coâng nghieäp ñaõ cho chaäm; xuaát, nhaäp khaåu haøng hoaù bò giaûm
thueâ ñaït 1,68 trieäu USD/naêm. nhieàu vaø thò tröôøng xuaát khaåu bò thu heïp; tình
KCN ñoùng goùp ñaùng keå vaøo keát quaû thu huùt traïng thieáu vieäc laøm xaûy ra taïi moät soá KCN vaø
ñaàu tö caû nöôùc, ñaëc bieät laø thu huùt ñaàu tö nöôùc doanh nghieäp lôùn, song caùc döï aùn trong KCN vaãn
ngoaøi. Tính bình quaân 1 ha ñaát coâng nghieäp ñaõ trieån khai vôùi toác ñoä khaù cao. Trong naêm 2008,
cho thueâ thu huùt voán ñaàu tö bình quaân khoaûng caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong KCN ñaõ thöïc
3,8 trieäu USD. Tính ñeán heát naêm 2008, caùc KCN hieän theâm ñöôïc 2,5 tyû USD, tyû leä giaûi ngaân ñaït
trong caû nöôùc thu huùt ñöôïc 3.564 döï aùn coù voán 22% toång soá voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Tyû troïng voán
ñaàu tö nöôùc ngoaøi vôùi toång voán ñaêng kyù laø 42,7 tyû giaûi ngaân naøy cho thaáy caùc KCN ñaõ ñoùng goùp
USD; 3.588 döï aùn ñaàu tö trong nöôùc vôùi toång voán ñaùng keå vaøo hieäu quaû thöïc hieän voán ñaàu tö nöôùc

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 13


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

Baûng 1.4. Soá döï aùn vaø voán ñaàu tö vaøo caùc KCN qua caùc naêm 2006, 2007, 2008

Noäi dung Naêm 2006 Naêm 2007 Naêm 2008


Toång soá döï aùn nöôùc ngoaøi 2.433 3.020 3.564
Soá döï aùn nöôùc ngoaøi môû môùi 356 605 540
Toång voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi caáp môùi (tyû USD) 4,34 4,81 10,45
Tyû leä so vôùi toång voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñ aêng kyù
56 42,3 38
caû nöôùc (%)
Soá döï aùn nöôùc ngoaøi taêng voán 337 459 537
Toång voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi xin taêng (tyû USD) 1,35 2,47 2,34
Toång soá döï aùn trong nöôùc 2.623 3.070 3.588
Soá döï aùn trong nöôùc môû môùi 300 468 524
Toång voá n ñaàu tö trong nöôùc (nghìn tyû ñoàng) 15 41(*) 59,3(*)
Ghi chuù: (*) - bao goàm caû voán xin taêng theâm
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2006, 2007, 2008

Bieåu ñoà 1.4. Taêng tröôûng kinh teá vaø soá lao ñoäng cuûa caùc KCN giai ñoaïn 1995 - 2008
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2009

14 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

ngoaøi treân caû nöôùc. Theo ñoù, ñeán cuoái thaùng


Khung 1.8. Thu huùt ñaàu tö cuûa caùc KCN
12/2008, caùc KCN caû nöôùc ñaõ coù 2.250 döï aùn FDI
taïi tænh Baéc Ninh
vaø 2.258 döï aùn trong nöôùc ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng
vôùi toång voán ñaàu tö thöïc hieän ñaït khoaûng 16,2 tyû Thu huùt 15 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå vôùi nhieàu nhaø
USD vaø 121,1 nghìn tyû ñoàng, töông öùng 38% vaø ñaàu tö lôùn coù uy tín, caùc taäp ñoaøn kinh teá ña quoác
49% toång voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø trong nöôùc gia nhö: Canon (Nhaät Baûn), Samsung (Haøn Quoác),
ñaêng kyù vaøo KCN. Foxcom (Trung Quoác),... vôùi 177 döï aùn FDI vaø 12
chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän. Toång soá voán ñaêng
KCN ñaõ goùp phaàn quan troïng trong giaûi quyeát kyù ñaït gaàn 2,4 tyû USD; voán thöïc hieän gaàn 2 tyû
vieäc laøm. Taïi thôøi ñieåm 31/12/2008, caùc KCN ñaõ USD.
thu huùt treân 1,17 trieäu lao ñoäng tröïc tieáp, neáu tính
Thu huùt 200 döï aùn ñaàu tö trong nöôùc vaøo caùc KCN
caû soá lao ñoäng giaùn tieáp thì soá lao ñoäng ñöôïc thu
taäp trung, vôùi toång voán ñaêng kyù hôn 13.000 tyû
huùt vaøo caùc hoaït ñoäng cuûa caùc KCN coøn lôùn hôn
ñoàng.
nhieàu. Tính bình quaân 1 ha ñaát coâng nghieäp ñaõ
cho thueâ thu huùt treân 70 lao ñoäng tröïc tieáp (trong Taïo vieäc laøm cho treân 26.000 lao ñoäng (chieám
khi 1 ha ñaát noâng nghieäp chæ thu huùt ñöôïc töø 10 - khoaûng 42% lao ñoäng ñòa phöông), ñoùng goùp treân
12 lao ñoäng). Thoáng keâ cho thaáy, phaàn lôùn lao 50% giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp, treân 70% giaù trò
xuaát khaåu toaøn tænh.
ñoäng laøm vieäc trong caùc KCN laø lao ñoäng treû, coù
khaû naêng nhanh choùng tieáp thu kyõ thuaät, coâng Nguoàn: Sôû TN&MT Baéc Ninh, 2009

ngheä môùi, hieän ñaïi, phöông thöùc toå chöùc vaø quaûn
lyù saûn xuaát tieân tieán.
nghieäp nöôùc ngoaøi, ñoäi nguõ lao ñoäng ñaõ ñöôïc caûi
Ñoàng haønh cuøng söï phaùt trieån cuûa caùc KCN, thieän raát nhieàu veà kyû luaät, taùc phong coâng
cô sôû haï taàng kyõ thuaät nhö caûng bieån, heä thoáng nghieäp, cuõng nhö kyõ naêng laøm vieäc vaø trình ñoä
ñöôøng, ñieän, nöôùc, thoâng tin lieân laïc... taïi caùc khu quaûn lyù. Nhö vaäy, caùc KCN vôùi vai troø, tieàm naêng,
vöïc naøy cuõng phaùt trieån theo. Qua 18 naêm, haï söùc huùt ñaàu tö,... thöïc söï ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp
taàng KCN cuõng nhö nhöõng vuøng xung quanh khoâng nhoû trong phaùt trieån KT-XH.
KCN phaùt trieån raát nhanh. Theâm vaøo ñoù, söï phaùt
1.2.2. Khu coâng nghieäp vaø moät soá vaán ñeà xaõ
trieån KCN cuõng ñaõ hình thaønh ñöôïc moät ñoäi nguõ
hoäi phaùt sinh
coâng nhaân coù taùc phong coâng nghieäp vaø yù thöùc
kyû luaät lao ñoäng cao. Qua laøm vieäc taïi caùc doanh Tuy coù ñoùng goùp khoâng nhoû ñoái vôùi söï phaùt
trieån KT-XH cuûa quoác gia, song treân thöïc teá, quaù
trình phaùt trieån cuûa caùc KCN ñaõ laøm phaùt sinh
Khung 1.7. Thu huùt ñaàu tö cuûa caùc KCN moät soá vaán ñeà xaõ hoäi ñaùng quan taâm.
taïi Tp. Hoà Chí Minh
Chuyeån ñoåi söû duïng ñaát noâng nghieäp vaø
Tính ñeán 31/03/2009, caùc KCN taïi Tp. Hoà Chí nhöõng aûnh höôûng ñeán ngöôøi daân
Minh ñaõ thu huùt 1.152 döï aùn ñaàu tö ñaêng kyù vôùi
Taïi moät soá quoác gia, KCN thöôøng ñöôïc xaây
toång voán 4,43 tyû USD. Trong ñoù ñaàu tö nöôùc
ngoaøi laø 463 döï aùn (2,62 tyû USD), ñaàu tö trong döïng taïi caùc khu vöïc noâng nghieäp keùm phaùt trieån.
nöôùc laø 689 döï aùn (1,81 tyû USD). Soá döï aùn ñaàu Trong khi ñoù, taïi nhieàu ñòa phöông nöôùc ta, ñaëc
tö ñang hoaït ñoäng laø 971 döï aùn vôùi toång voán ñaàu bieät laø vuøng ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ñoàng baèng
tö 3,2 tyû USD. soâng Cöûu Long, nhieàu ñaát phuïc vuï saûn xuaát noâng
Nguoàn: BQL caùc KCX vaø KCN Tp. Hoà Chí Minh, 2009 nghieäp ñaõ ñöôïc söû duïng cho phaùt trieån KCN.
Theo thoáng keâ sô boä, coù ñeán 20% dieän tích ñaát thu

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 15


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

hoài xaây döïng KCN laø ñaát noâng nghieäp (khoaûng phöông aùn ñieàu chænh quy hoaïch KCN treân cô sôû
treân 10.000 ha). Toång dieän tích ñaát troàng luùa ñöôïc tuaân thuû chaët cheõ vieäc baûo ñaûm khoâng xaây döïng
chuyeån ñoåi ñeå phaùt trieån caùc KCN ñeán naêm 2015 KCN treân ñaát luùa coù naêng suaát oån ñònh vaø baûo
töø 18.000 - 20.000 ha, chieám khoaûng 0,5% toång ñaûm an ninh löôïng thöïc, ñoàng thôøi toå chöùc caùc
dieän tích ñaát troàng luùa treân caû nöôùc. ñoaøn kieåm tra tình hình trieån khai quy hoaïch
KCN, trong ñoù coù vaán ñeà söû duïng ñaát phaùt trieån
Vieäc thu hoài ñaát noâng nghieäp ñeå xaây döïng caùc
KCN ôû caùc ñòa phöông.
KCN ñaõ laøm aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán ñôøi soáng
cuûa caùc hoä noâng nghieäp. Theo Dieãn ñaøn doanh Ñôøi soáng vaät chaát cuûa ngöôøi lao ñoäng coøn
nghieäp (thaùng 9/2009), hôn 300.000 hoä noâng nhieàu khoù khaên
nghieäp ôû ñoàng baèng soâng Hoàng, hôn 100.000 hoä
Söï phaùt trieån caùc KCN ñaõ hình thaønh doøng di
taïi ñoàng baèng soâng Cöûu Long ñaõ bò aûnh
chuyeån lao ñoäng khaù maïnh töø khu vöïc noâng thoân
höôûng do vieäc thu hoài ñaát noâng nghieäp ñeå xaây
ra thaønh thò vaø töø mieàn Baéc, mieàn Trung vaøo mieàn
döïng caùc KCN. Quy trình, quy ñònh veà thu hoài ñaát
Nam (nôi coù nhieàu KCN). Baùo caùo toång keát 15
xaây döïng KCN chöa hôïp lyù, thöôøng keùo daøi ñaõ taùc
naêm xaây döïng vaø phaùt trieån KCN&KCX ôû Vieät
ñoäng khoâng toát tôùi ñôøi soáng vaø vieäc laøm cuûa caùc
Nam (Boä KH&ÑT, 2006) cho thaáy, ñeán 70% lao
hoä bò thu hoài ñaát. Hôn theá nöõa, ñôøi soáng cuûa caùc
ñoäng trong caùc KCN laø lao ñoäng nhaäp cö vaø 60%
hoä bò thu hoài ñaát noâng nghieäp coøn chòu aûnh höôûng
laø lao ñoäng nöõ laøm vieäc trong caùc KCN. Chính vì
do ngöôøi daân khoâng ñöôïc chuyeån ñoåi cô caáu ngheà
vaäy nhu caàu veà nhaø ôû cuûa ngöôøi lao ñoäng raát lôùn
nghieäp hôïp lyù, khoâng ít hoä daân bò baàn cuøng hoùa do
vaø böùc xuùc.
khoâng coù tö lieäu saûn xuaát.
Trong khi ñoù, haàu heát caùc KCN ñeàu chöa chuù
Tröôùc thöïc teá naøy, taïi Coâng vaên soá
yù ñeán vaán ñeà nhaø ôû cho ngöôøi lao ñoäng. Taïi caùc
2031/VPCP-CN ngaøy 31/3/2008 vaø Quyeát ñònh
KCN, môùi coù khoaûng 30% soá lao ñoäng coù choã ôû
soá 391/QÑ-TTg ngaøy 18/4/2008, Thuû töôùng
Chính phuû ñaõ chæ ñaïo khoâng phaùt trieån KCN treân oån ñònh, soá coøn laïi phaûi töï thu xeáp, thueâ troï raûi raùc
ñaát noâng nghieäp coù naêng suaát oån ñònh. Boä trong caùc khu daân cö xung quanh KCN. Nguôøi
KH&ÑT ñaõ coù vaên baûn höôùng daãn caùc ñòa lao ñoäng thöôøng thueâ nhaø ñeå cö truù vôùi ñieàu kieän
phöông trong xaây döïng quy hoaïch phaùt trieån soáng taïm bôï, heát söùc khoù khaên. Doanh nghieäp
KCN; toå chöùc thaåm ñònh caùc ñeà aùn quy hoaïch chöa quan taâm xaây döïng nhaø ôû cho ngöôøi lao
phaùt trieån KCN cuûa ñòa phöông; raø soaùt, xaây döïng ñoäng. Thoáng keâ cuûa caùc BQL KCN caáp tænh cho
thaáy, hieän chæ coù khoaûng 2% lao ñoäng ñöôïc löu
truù trong caùc nhaø troï do caùc doanh nghieäp söû
duïng lao ñoäng vaø caùc toå chöùc ñoaøn theå ñaàu tö
xaây döïng (Tp. Hoà Chí Minh laø ñòa phöông coù tyû leä
cao nhaát cuõng chæ ñaït 5,4%). Nhieàu ñòa phöông
môùi döï kieán phaùt trieån nhaø ôû cho ngöôøi lao ñoäng
trong caùc KCN maø chöa coù ñònh höôùng, cô cheá,
chính saùch vaø bieän phaùp cuï theå.
Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng chöa ñöôïc
toân troïng vaø baûo ñaûm

Nhìn chung, coøn nhieàu doanh nghieäp trong


Nhieàu caùnh ñoàng
nhöôøng choã cho phaùt trieån caùc KCN KCN chöa tuaân thuû nghieâm tuùc caùc quy ñònh cuûa
AÛnh: Ngoïc Sôn - Xuaân Phuù phaùp luaät veà lao ñoäng, khoâng ñaûm baûo quyeàn lôïi

16 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

cuûa ngöôøi lao ñoäng. Ñieån hình nhö vi phaïm thôøi ñeán 70%. Tình traïng lao ñoäng khoâng oån ñònh,
gian kyù keát hôïp ñoàng, vi phaïm veà thaåm quyeàn vaø doanh nghieäp phaûi lieân tuïc tuyeån lao ñoäng cuõng
noäi dung hôïp ñoàng, kyù hôïp ñoàng lao ñoäng vôùi tyû gaây khoù khaên vaø trôû ngaïi cho caùc doanh nghieäp.
leä thaáp hoaëc coá tình keùo daøi thôøi gian thöû vieäc Caùc vaán ñeà xaõ hoäi khaùc
nhaèm chaäm kyù hôïp ñoàng vôùi ngöôøi lao ñoäng. Vieäc
Dòch vuï y teá, chaêm soùc söùc khoeû vaø ñieàu kieän
kyû luaät, sa thaûi lao ñoäng coøn tuyø tieän, khoâng tuaân
aên uoáng cuûa coâng nhaân cuõng chöa ñöôïc doanh
theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc. Nhieàu doanh
nghieäp quan taâm chu ñaùo. Ñieàu kieän sinh hoaït,
nghieäp coá tình khoâng ñoùng hoaëc chaäm ñoùng, nôï
moâi tröôøng soáng khoâng baûo ñaûm, thieáu caùc hoaït
baûo hieåm xaõ hoäi cuûa ngöôøi lao ñoäng. Coâng taùc an
ñoäng sinh hoaït vaên hoaù, tinh thaàn laø nguyeân nhaân
toaøn veä sinh moâi tröôøng vaø phoøng choáng chaùy noå
phaùt sinh nhieàu teä naïn xaõ hoäi nhö: troäm caép, traán
trong doanh nghieäp chöa ñöôïc quan taâm vaø chuù
loät, ñaùnh loän, maïi daâm, nghieän huùt,... Caùc vaán ñeà
yù ñuùng möùc.
treân gaây aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi naêng suaát lao
Chính saùch tieàn löông ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng ñoäng, tôùi tính oån ñònh cuûa löïc löôïng lao
trong caùc doanh nghieäp cuõng coøn nhieàu vi phaïm. ñoäng, naêng suaát vaø hieäu quaû saûn xuaát laâu
Theo ñieàu tra cuûa Boä Lao ñoäng - Thöông binh vaø daøi cuûa caùc doanh nghieäp KCN.
Xaõ hoäi, coù tôùi 20% doanh nghieäp khoâng traû löông
1.3. AÙP LÖÏC MOÂI TRÖÔØNG TÖØ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC
laøm theâm giôø, 9% doanh nghieäp khoâng traû löông
KHU COÂNG NGHIEÄP
laøm ñeâm, treân 50% doanh nghieäp khoâng traû
löông cho lao ñoäng nöõ trong thôøi gian nghæ thai Xeùt veà maët moâi tröôøng, vieäc taäp trung caùc
saûn. Do ñoù, thôøi gian qua ñaõ xaûy ra moät soá vuï cô sôû saûn xuaát trong KCN nhaèm muïc ñích söû
tranh chaáp, ñình coâng, laõn coâng gaây maát oån ñònh duïng hôïp lyù taøi nguyeân vaø naêng löôïng, khoanh
saûn xuaát vaø an ninh traät tö xaõ hoäi taïi moät soá KCN. vuøng saûn xuaát coâng nghieäp vaøo moät khu vöïc nhaát
ñònh, taäp trung nguoàn thaûi, naâng cao hieäu quaû söû
Quyeàn lôïi khoâng ñöôïc ñaûm baûo neân nhieàu lao duïng taøi nguyeân thieân nhieân vaø naêng löôïng, hieäu
ñoäng khoâng coù yù ñònh laøm vieäc laâu daøi ñoái vôùi coâng quaû xöû lyù nguoàn thaûi oâ nhieãm vaø giaûm thieåu toái ña
vieäc hieän taïi. Maëc duø soá lao ñoäng taêng theâm haèng aûnh höôûng oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc hoaït ñoäng
naêm khoaûng 10%, nhöng bieân ñoä bieán ñoäng lao saûn xuaát ñoái vôùi coäng ñoàng sinh soáng trong caùc
ñoäng (vaøo - ra) leân tôùi 50% - 60%, thaäm chí coù khu daân cö xung quanh. Vieäc taäp trung caùc cô sôû
doanh nghieäp ôû KCN cuûa Tp. Hoà Chí Minh leân saûn xuaát trong caùc KCN goùp phaàn naâng cao hieäu

Cuïm chung cö cho ngöôøi lao ñoäng


Ngöôøi lao ñoäng trong KCN taïi KCN Taân Bình (Tp. Hoà Chí Minh)
Nguoàn: AÛnh tö lieäu Nguoàn: AÛnh tö lieäu

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 17


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

quaû xöû lyù nöôùc thaûi, chaát thaûi raén,... ñoàng thôøi, teá coøn chöa ñöôïc ñaày ñuû. Beân caïnh ñoù, baûn thaân
giaûm chi phí ñaàu tö cho heä thoáng xöû lyù, giaûm chi Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT cuõng chöa giaûi
phí xöû lyù moâi tröôøng treân moät ñôn vò chaát thaûi. quyeát trieät ñeå caùc vaán ñeà lieân quan ñeán moâ hình
Ngoaøi ra, coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ñoái vôùi caùc quaûn lyù moâi tröôøng KCN.
cô sôû saûn xuaát trong KCN cuõng ñöôïc thuaän lôïi
hôn. Phaàn lôùn KCN phaùt trieån saûn xuaát mang tính ña
ngaønh, ña lónh vöïc, tính phöùc taïp veà moâi tröôøng
Tuy nhieân, beân caïnh nhöõng öu theá treân, KCN cao, do vaäy, yeâu caàu ñoái vôùi coâng taùc xaây döïng,
khi ñöôïc xaây döïng vaø ñi vaøo hoaït ñoäng ñaõ boäc loä thaåm ñònh baùo caùo ÑTM vaø giaùm saùt moâi tröôøng
nhöõng thaùch thöùc khoâng nhoû ñoái vôùi moâi tröôøng. caùc cô sôû saûn xuaát noùi rieâng vaø hoaït ñoäng cuûa caû
Quaûn lyù moâi tröôøng KCN ñoøi hoûi caàn coù cô cheá KCN noùi chung trong giai ñoaïn hoaït ñoäng seõ raát
vaø moâ hình quaûn lyù phuø hôïp nhaèm ñaùp öùng thöïc khoù khaên (Khung 1.9 vaø Baûng 1.5). Cuõng vì tính
teá khi soá löôïng vaø quy moâ KCN khoâng ngöøng ña ngaønh trong KCN neân chaát löôïng coâng trình
taêng nhanh trong thôøi gian qua. Tuy nhieân, moâ vaø coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi caàn ñaàu tö mang
hình quaûn lyù hieän naøy vaãn coøn nhieàu haïn cheá, tính ñoàng boä. Taïi nhieàu KCN, chaát löôïng nöôùc
chöa ñöôïc caûi thieän nhaèm baét kòp vôùi toác ñoä phaùt thaûi sau xöû lyù vaãn chöa ñaït quy chuaån moâi tröôøng
trieån KCN. Naêm 2002, Boä KHCN&MT ñaõ ban vaø chöa oån ñònh.
haønh Quyeát ñònh 62/QÑ-BKHCNMT veà quy cheá
Nguoàn thaûi töø KCN maëc duø taäp trung nhöng
baûo veä moâi tröôøng KCN, tuy nhieân Quyeát ñònh
thaûi löôïng raát lôùn, trong khi ñoù coâng taùc quaûn lyù
naøy ñaõ boäc loä moät soá haïn cheá, khoâng theo kòp söï
cuõng nhö xöû lyù chaát thaûi KCN coøn nhieàu haïn cheá,
phaùt trieån cuûa KCN. Naêm 2009, Boä TN&MT ñaõ
do ñoù phaïm vi aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa nguoàn thaûi
ban haønh Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT quy ñònh
töø KCN laø raát lôùn.
veà quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng khu kinh teá, khu
coâng ngheä cao, khu coâng nghieäp vaø cuïm coâng Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nhieàu KCN ñaõ
nghieäp thay theá Quyeát ñònh neâu treân. Do thoâng tö hoaøn thaønh haïng muïc xaây döïng coâng trình xöû lyù
môùi ñöôïc ban haønh neân vieäc trieån khai treân thöïc nöôùc thaûi taäp trung. Tuy nhieân, tyû leä naøy coøn raát

Ñình coâng - Laõn coâng cuûa


ngöôøi lao ñoäng taïi KCN
Soùng Thaàn (Bình Döông)
naêm 2007
Nguoàn: AÛnh tö lieäu

18 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM Chöông 1

Khung 1.9. Khu coâng nghieäp ñôn ngaønh vaø khu coâng nghieäp ña ngaønh

KCN ñôn ngaønh hay chuyeân ngaønh môùi xuaát hieän gaàn ñaây vôùi söï hình thaønh KCN Deät may ñaàu tieân (KCN
Phoá Noái - Höng Yeân). Chieán löôïc ngaønh Deät may ñaõ quy hoaïch 11 KCN chuyeân ngaønh treân khaép caû nöôùc
vôùi muïc tieâu lieân keát caùc hoaït ñoäng deät may vaø phuï trôï nhaèm taïo hieäu quaû kinh teá vaø moâi tröôøng cao hôn. Xu
höôùng naøy gaàn ñaây coøn ñöôïc thuùc ñaåy trong thöïc teá do phaàn lôùn hoaït ñoäng deät nhuoäm, in cuûa ngaønh Deät may
ñeàu khoâng ñöôïc hoan ngheânh ôû caùc KCN khaùc do nguy cô gaây oâ nhieãm cuûa ngaønh deät, nhuoäm raát cao. Beân
caïnh caùc KCN chuyeân ngaønh deät may, hieän ñaõ xuaát hieän caùc KCN chuyeân ngaønh khaùc nhö KCN - Toå hôïp
loïc hoùa daàu, khí ñieän ñaïm, hay KCN Taøu thuûy Lai Vu,..
KCN ña ngaønh chieám phaàn lôùn trong soá caùc KCN. KCN ña ngaønh goàm nhieàu doanh nghieäp, thuoäc nhieàu
chuyeân ngaønh, phaân boá taäp trung treân moät dieän tích giôùi haïn ñöôïc caáp pheùp (ñeå phaân bieät vôùi doanh nghieäp
beân ngoaøi haøng raøo KCN). Veà lyù thuyeát, caùc KCN phaûi coù thieát keá kyõ thuaät, phaân khu chöùc naêng nhöng ña
phaàn ñaõ khoâng ñöôïc toân troïng do nhöõng ñieàu kieän thöïc teá. Xeùt töø goùc ñoä quaûn lyù, vieäc phaân boá thieáu choïn
loïc, khoâng tuaân thuû quy ñònh, trình töï saép xeáp nhaát ñònh coù theå gaây nhöõng khoù khaên cho quaûn lyù, laøm taêng
chi phí xöû lyù nöôùc thaûi (phaân bieät xöû lyù baèng hoùa chaát vaø xöû lyù vi sinh). Nhöõng naêm gaàn ñaây, moät soá KCN ñaõ
nhaän ra nhöõng toàn taïi naøy vaø ñang tìm caùch khaéc phuïc, song nhöõng toàn taïi do lòch söû ñeå laïi khoâng deã giaûi
quyeát.
Nguoàn: TCMT toång hôïp

Baûng 1.5. Ñaëc tröng saûn xuaát cuûa caùc KCN taïi Tp. Ñaø Naüng

Teân KCN Ñaëc tröng saûn xuaát Vaán ñeà moâi tröôøng khoâng khí Vaán ñeà moâi tröôøng nöôùc
Hoaø Thöïc phaåm, vaät lieäu OÂ nhieãm khí thaûi, buïi kim loaïi Löôïng nöôùc thaûi thu gom ñöôïc
Khaùnh xaây döïng, giaáy, cô chuû yeáu do caùc cô sôû saûn khoaûng 1/5, 4/5 coøn laïi do
khí caùn theùp..., xuaát thuoäc ngaønh cô khí - caùn doanh nghieäp töï xöû lyù vaø chöa
theùp (coù ñeá n 20 cô sôû), vaät ñaït yeâu caàu.
lieäu xaây döïng, cheá bieán cao Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi
su, nhöïa gaây ra. 5.000 m3/ngaøy
Ñaø Naüng Deät kim, may maëc, Chuû yeáu laø khí thaûi loø hôi, hôi Löôïng nöôùc thaûi chuû yeáu laø
giaøy da, saûn dung moâi cuûa Coâng ty Höõu nöôùc thaûi sinh hoaït, haøm
xuaát/laép raùp thieát bò Nghò vaø Coâng ty TNHH löôïng oâ nhieãm thaáp
ñieän, ñieän töû, Sinaran. Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi 250
nhöïa/bao bì, thöïc m3/ngaøy
phaåm, in aán.
Lieân Saûn xuaát saét theùp, OÂ nhieãm do buïi, hôi kim loaïi Löu löôï ng thaûi thaáp nhöng thaûi
Chieåu maï, vaät lieäu xaây vaø khí thaûi vaãn chöa ñöôïc löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong
döïng, cheá bieá n thuûy khaéc phuïc taïi caùc cô sôû saûn nöôùc thaûi cao;
saûn, hoùa chaát,... xuaát ximaêng Chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc
thaûi.
Hoøa Caàm Saûn xuaát vaät lieäu Hôi axit töø daây chuyeàn maï kim Nöôùc thaûi bò oâ nhieãm do kim
xaây döïng, cô khí, loaïi, hôi dung moâi, buïi sôn töø loaïi naëng;
ñieän töû, vaên phoøng coâng ñoaïn sôn, khí ñoäc töø daây Chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc
phaåm, cheá bieán goã, chuyeàn saûn xuaát nhöïa,.. thaûi.
may maëc, .... Khí thaûi phaùt sinh trong quaù
trình ñoát nhieân lieäu: SOx, NOx,
CO, CxHy,..

Nguoàn: Sôû TN&MT Tp. Ñaø Naüng, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 19


Chöông 1 TOÅNG QUAN VEÀ KHU COÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM

thaáp (khoaûng 43,3 % caùc KCN ñang hoaït ñoäng) chaát löôïng cuoäc soáng, goùp phaàn chuyeån dòch cô
vaø hieäu quaû hoaït ñoäng khoâng cao, daãn ñeán tình caáu kinh teá theo höôùng CNH-HÑH,...
traïng nöôùc thaûi cuûa KCN vaãn ñöôïc thaûi ra ngoaøi Tuy nhieân, beân caïnh caùc muïc tieâu ñaït ñöôïc, tyû
vôùi thaûi löôïng oâ nhieãm cao. leä laáp ñaày cuûa caùc KCN vaø coâng taùc xaây döïng caùc
Taïi khoâng ít KCN, heä thoáng xöû lyù khí thaûi cuûa coâng trình baûo veä moâi tröôøng trong KCN (ñieån
caùc cô sôû saûn xuaát coøn haïn cheá, sô saøi, phaàn lôùn hình laø vieäc xaây döïng, hoaøn thieän vaø vaän haønh
chæ mang tính hình thöùc ñoái phoù. Khí thaûi khoâng theå caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung) laø chöa
giaûi quyeát taäp trung gioáng nhö nöôùc thaûi maø caàn xöû ñaït chæ tieâu; ñôøi soáng ngöôøi lao ñoäng chöa ñöôïc
lyù ngay taïi nguoàn thaûi. Khí thaûi do caùc cô sôû saûn ñaûm baûo; ngöôøi daân bò thu hoài ñaát phuïc vuï phaùt
xuaát thaûi ra moâi tröôøng chöùa nhieàu chaát ñoäc haïi trieån caùc KCN chaäm ñöôïc chuyeån ñoåi ngheà
neáu khoâng ñöôïc quaûn lyù, kieåm soaùt toát taïi cô sôû nghieäp, thaäm chí, khoâng ít ngöôøi daân bò baàn cuøng
saûn xuaát seõ gaây aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán söùc hoùa do khoâng coù tö lieäu saûn xuaát...
khoeû cuûa coäng ñoàng xung quanh. Söï phaùt trieån KCN ñaõ gaây söùc eùp khoâng nhoû
Quaù trình thu gom vaø vaän chuyeån chaát thaûi raén ñeán moâi tröôøng, ñeán cuoäc soáng cuûa ngöôøi lao
ña phaàn do tröïc tieáp töøng doanh nghieäp trong ñoäng vaø coäng ñoàng xung quanh, aûnh höôûng ñeán
KCN thöïc hieän. Coøn nhieàu doanh nghieäp chöa söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc. Hieän traïng oâ
thöïc hieän nghieâm tuùc coâng taùc phaân loaïi chaát thaûi nhieãm moâi tröôøng, nhöõng toàn taïi trong quaûn lyù moâi
tröôøng KCN, döï baùo xu höôùng phaùt trieån, caùc giaûi
raén. Chaát thaûi raén coâng nghieäp coøn bò ñoå laãn vôùi
phaùp toång hôïp nhaèm kieåm soaùt vaø caûi thieän moâi
raùc thaûi sinh hoaït, chaát thaûi nguy haïi coøn chöa
tröôøng KCN seõ tieáp tuïc ñöôïc phaân tích vaø laøm roõ
ñöôïc phaân loaïi vaø vaän chuyeån ñuùng quy ñònh.
hôn trong nhöõng Chöông sau cuûa Baùo caùo.
Nhieàu KCN chöa coù khu vöïc löu giöõ taïm thôøi chaát
thaûi nguy haïi töø caùc doanh nghieäp trong KCN
theo quy ñònh.
Ngoaøi ra, quy hoaïch heä thoáng giao thoâng vaø
caây xanh cuûa nhieàu KCN chöa ñöôïc quan taâm
ñuùng möùc. Caây xanh ñöôïc troàng trong nhieàu KCN
vaãn mang tính ñoái phoù, phaàn nhieàu laø coû, caây
caûnh,.. chöa troàng ñöôïc nhieàu caây taïo boùng maùt vaø
sinh khoái lôùn coù taùc duïng baûo veä moâi tröôøng.

ÑAÙNH GIAÙ CHUNG


Quaù trình phaùt trieån thôøi gian qua cho thaáy,
caùc KCN taêng nhanh veà soá löôïng, dieän tích, thu
huùt löôïng khoâng nhoû voán ñaàu tö trong nöôùc vaø
Saûn xuaát giaøy xuaát khaåu taïi Coâng ty coå phaàn
ngoaøi nöôùc, thuùc ñaåy saûn xuaát coâng nghieäp, taïo coâng nghieäp Hai Myõ, KCN Soùng Thaàn, Bình Döông
coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, naâng cao AÛnh: H. Thuùy

20 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


CHÖÔNG 2
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP
Thaùp chöng caát, Coâng ty Ajinomoto Vieät Nam, KCN Bieân Hoøa 1, Ñoàng Nai
Nguoàn: TCMT, 2009
CHÖÔNG 2
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP

Nöôùc thaûi: Nöôùc thaûi töø caùc KCN coù thaønh phaàn ña daïng, chuû yeáu laø caùc chaát lô löûng, chaát höõu cô,
daàu môõ vaø moät soá kim loaïi naëng. Khoaûng 70% trong soá hôn 1 trieäu m3 nöôùc thaûi/ngaøy töø caùc KCN
ñöôïc xaû thaúng ra caùc nguoàn tieáp nhaän khoâng qua xöû lyù ñaõ gaây ra oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët. Chaát
löôïng nöôùc maët taïi nhöõng vuøng chòu taùc ñoäng cuûa nguoàn thaûi töø caùc KCN ñaõ suy thoaùi, ñaëc bieät taïi
caùc löu vöïc soâng: Ñoàng Nai, Caàu vaø Nhueä - Ñaùy.

Khí thaûi: OÂ nhieãm khoâng khí ôû caùc KCN mang tính cuïc boä, taäp trung nhieàu ôû caùc KCN cuõ, do caùc nhaø
maùy trong KCN söû duïng coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu hoaëc chöa ñaàu tö heä thoáng xöû lyù khí thaûi. Vaán
ñeà oâ nhieãm khoâng khí taïi caùc KCN chuû yeáu laø oâ nhieãm buïi, moät soá KCN coù xuaát hieän oâ nhieãm CO,
SO2 vaø NO2.

Chaát thaûi raén: Löôïng CTR töø caùc KCN coù chieàu höôùng gia taêng, taäp trung nhieàu nhaát taïi caùc KCN
vuøng KTTÑ Baéc Boä vaø vuøng KTTÑ phía Nam. Trong ñoù thaønh phaàn CTR nguy haïi chieám khoaûng 20%,
tyû leä CTR coù theå taùi cheá hoaëc taùi söû duïng khaù cao. Hieän nay vaán ñeà thu gom, vaän chuyeån vaø taùi cheá,
taùi söû duïng CTR taïi caùc KCN coøn nhieàu baát caäp, ñaëc bieät ñoái vôùi vieäc quaûn lyù, vaän chuyeån vaø ñaêng
kyù nguoàn thaûi ñoái vôùi chaát thaûi nguy haïi.

Trong giai ñoaïn phaùt trieån hieän nay, söï phaùt


trieån cuûa KCN ñaõ taïo söùc eùp khoâng nhoû ñoái vôùi
moâi tröôøng. Vôùi ñaëc thuø laø nôi taäp trung caùc cô sôû
coâng nghieäp thuoäc caùc ngaønh ngheà, lónh vöïc
khaùc nhau, neáu coâng taùc baûo veä moâi tröôøng
khoâng ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc thì chính caùc KCN
trôû thaønh nguoàn thaûi ra moâi tröôøng moät löôïng lôùn
caùc chaát thaûi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, aûnh höôûng
ñeán söùc khoûe, cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng xung
Bieåu ñoà 2.1. Tyû leä gia taêng löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN
quanh vaø taùc ñoäng xaáu leân heä sinh thaùi noâng vaø tyû leä gia taêng toång löôïng nöôùc thaûi töø caùc lónh vöïc
nghieäp vaø thuûy sinh. trong toaøn quoác
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009
2.1. OÂ NHIEÃM NÖÔÙC MAËT DO NÖÔÙC THAÛI KHU COÂNG NGHIEÄP
2.1.1. Ñaëc tröng nöôùc thaûi khu coâng nghieäp

Söï gia taêng nöôùc thaûi töø caùc KCN trong nhöõng Löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN phaùt sinh lôùn
naêm gaàn ñaây laø raát lôùn. Toác ñoä gia taêng naøy cao nhaát ôû khu vöïc Ñoâng Nam Boä, chieám 49% toång
hôn nhieàu so vôùi söï gia taêng toång löôïng nöôùc thaûi löôïng nöôùc thaûi caùc KCN vaø thaáp nhaát ôû khu vöïc
töø caùc lónh vöïc trong toaøn quoác (Bieåu ñoà 2.1). Taây Nguyeân - 2% (Bieåu ñoà 2.2).

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 23


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Thaønh phaàn nöôùc thaûi caùc KCN


phuï thuoäc vaøo ngaønh ngheà cuûa
caùc cô sôû saûn xuaát trong KCN
(Baûng 2.1).

Thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa caùc


KCN chuû yeáu bao goàm caùc chaát lô
löûng (SS), chaát höõu cô (theå hieän
qua haøm löôïng BOD, COD), caùc
chaát dinh döôõng (bieåu hieän baèng
haøm löôïng toång Nitô vaø toång
Bieåu ñoà 2.2. Öôùc tính tyû leä toång löôïng nöôùc thaûi KCN cuûa 6 vuøng kinh teá Phoátpho) vaø kim loaïi naëng (Baûng
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009 2.2).

Baûng 2.1. Ñaëc tröng thaønh phaàn nöôùc thaûi cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp (tröôùc xöû lyù)

Ngaønh coâng nghieäp Chaát oâ nhieãm chính Chaát oâ nhieãm phuï

Cheá bieán ñoà hoäp, thuûy saûn, rau BOD, COD, pH, SS Maøu, toång P, N
quaû, ñoâng laïnh

Cheá bieán nöôùc uoáng coù coàn, BOD, pH, SS, N, P TDS, maøu, ñoä ñuïc
bia, röôïu

Cheá bieán thòt BOD, pH, SS, ñoä ñuïc NH4+, P, maøu

Saûn xuaát boät ngoït BOD, SS, pH, NH 4+ Ñoä ñuïc, NO 3-, PO 43-

Cô khí COD, daàu môõ, SS, CN -, Cr, SS, Zn, Pb, Cd


Ni

Thuoäc da BOD5, COD, SS, Cr, NH 4+, N, P, toång Coliform


daàu môõ, phenol, sunfua

Deät nhuoäm SS, BOD, k im loaïi naëng, daàu Maøu, ñoä ñuïc
môõ

Phaân hoùa hoïc pH, ñoä axít, F, kim loaïi naëng Maøu, SS, daàu môõ, N, P

Saûn xuaát phaân hoùa hoïc NH4+, NO 3-, ureâ pH, hôïp chaát höõu cô

Saûn xuaát hoùa chaát höõu cô, pH, toång chaát raén, SS, Cl -, COD, phenol, F, Silicat, kim
2-
voâ cô SO4 , pH loaïi naëng

Saûn xuaát giaáy SS, BOD, COD, phenol, pH, ñoä ñuïc, ñoä maøu
lignin, tanin

Nguoàn: Quan traéc vaø kieåm soaùt oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc, Leâ Trình, NXB KHKT, 1997

24 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

Baûng 2.2. Öôùc tính toång löôïng nöôùc thaûi vaø thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi
töø caùc KCN thuoäc caùc tænh cuûa 4 vuøng KTTÑ naêm 2009 (**)

Löôïng Toång löôïng caùc chaát oâ nhieãm (kg/ngaøy)


TT Khu vöïc nöôùc thaûi
TSS BOD COD Toång N Toång P
(m3/ngaøy)
A. Vuøng KTTÑ Baéc Boä 155.055 34.112 21.243 49.463 8.993 12.404
1 Haø Noäi 36.577 8.047 5.011 11.668 2.122 2.926
2 Haûi Phoøng 14.026 3.086 1.922 4.474 814 1.122
3 Quaûng Ninh 8.050 1.771 1.103 2.568 467 644
4 Haûi Döông 23.806 5.237 3.261 7.594 1.381 1.904
5 Höng Yeân 12.350 2.717 1.692 3.940 716 988
6 Vónh Phuùc 21.300 4.686 2.918 6.795 1.235 1.704
7 Baéc Ninh 38.946 8.568 5.336 12.424 2.259 3.116
B. Vuøng KTTÑ mieàn Trung 58.808 12.937 8.057 18.760 3.411 4.705
1 Ñaø Naüng 23.792 5.234 3.260 7.590 1.380 1.903
2 Thöøa Thieân -Hueá 4.200 924 575 1.340 244 336
3 Quaûng Nam 13.024 2.865 1.784 4.154 755 1.042
4 Quaûng Ngaõi 3.950 869 541 1.260 229 316
5 Bình Ñònh 13.842 3.045 1.896 4.416 803 1.107
C. Vuøng KTTÑ phía Nam 413.400 90.948 56.636 131.875 23.977 33.072
1 TP HCM 57.700 12.694 7.905 18.406 3.347 4.616
2 Ñoàng Nai 179.066 39.395 24.532 57.122 10.386 14.325
3 Baø Ròa-Vuõng Taøu 93.550 20.581 12.816 29.842 5.426 7.484
4 Bình Döông 45.900 10.098 6.288 14.642 2.662 3.672
5 Taây Ninh 11.700 2.574 1.603 3.732 679 936
6 Bình Phöôùc 100 22 14 32 6 8
7 Long An 25.384 5.585 3.478 8.098 1.472 2.031
Vuøng KTTÑ vuøng
D. ÑBSCL (*) 13.700 3.014 1.877 4.370 795 1.096
1 Caàn Thô 11.300 2.486 1.548 3.605 655 904
2 Caø Mau 2.400 528 329 766 139 192
Toång coäng 640.963 141.012 87.812 204.467 37.176 51.277

Chuù thích: (*) Khoâng bao goàm tænh Kieân Giang, An Giang (naêm 2009 chöa coù KCN naøo ñi vaøo hoaït ñoäng)
(**) Soá lieäu öôùc tính döïa vaøo heä soá phaùt thaûi theo dieän tích ñaát ñaõ söû duïng cuûa caùc KCN
Nguoàn: Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng (ENTEC), thaùng 05/2009

Chaát löôïng nöôùc thaûi ñaàu ra cuûa caùc KCN phuï doanh nghieäp trong KCN coøn thaáp. Nhieàu nôi
thuoäc raát nhieàu vaøo vieäc nöôùc thaûi coù ñöôïc xöû lyù doanh nghieäp xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi
hay khoâng. Hieän nay, tyû leä caùc KCN ñaõ ñi vaøo cuïc boä nhöng khoâng vaän haønh hoaëc vaän haønh
hoaït ñoäng coù traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung chæ khoâng hieäu quaû. Thöïc traïng treân ñaõ daãn ñeán vieäc
chieám khoaûng 43%, raát nhieàu KCN ñaõ ñi vaøo hoaït phaàn lôùn nöôùc thaûi cuûa caùc KCN khi xaû thaûi ra
ñoäng maø hoaøn toaøn chöa trieån khai xaây döïng moâi tröôøng ñeàu coù caùc thoâng soá oâ nhieãm cao hôn
haïng muïc naøy. Nhieàu KCN ñaõ coù heä thoáng xöû lyù nhieàu laàn so vôùi QCVN (Khung 2.1).
nöôùc thaûi taäp trung nhöng tyû leä ñaáu noái cuûa caùc

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 25


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Khung 2.1. Keát quaû thanh tra 7 KCN treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh

Keát quaû kieåm tra coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa Chi cuïc baûo veä moâi tröôøng khu vöïc Ñoâng Nam Boä, Toång cuïc
Moâi tröôøng, ñoái vôùi caùc cô sôû thuoäc 12 tænh thaønh thuoäc löu vöïc soâng Ñoàng Nai - Saøi Goøn, trong ñoù coù 7 KCN
(Bình Chieåu, Caùt Laùi 2, Bình Chieåu, Taân Phuù Trung, Leâ Minh Xuaân, Vónh Loäc, Taân Thôùi Hieäp) treân ñòa baøn
TP. Hoà Chí Minh töø thaùng 8/2008 ñeán thaùng 11/2008 cho thaáy taát caû caùc KCN ñöôïc kieåm tra ñeàu chöa thu
gom trieät ñeå löôïng nöôùc thaûi phaùt sinh töø caùc doanh nghieäp trong KCN. 6/7 KCN coù keát quaû kieåm tra nöôùc
thaûi vöôït tieâu chuaån cho pheùp, trong ñoù ñaùng keå coù moät soá doanh nghieäp trong KCN coù nöôùc thaûi coù ñoä oâ
nhieãm cao nhö Coâng ty TNHH Vieät Nam Northern Viking Technologies taïi KCN Taân Thôùi Hieäp (noàng ñoä caùc
chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi nhö COD vöôït möùc cho pheùp 20 laàn, Coliform vöôït 18600 laàn), Coâng ty Coå
phaàn Bia Saøi Goøn - Bình Taây taïi KCN Vónh Loäc (xaû nöôùc thaûi coù noàng ñoä BOD5 vöôït möùc cho pheùp gaàn 145
laàn, COD vöôït 165 laàn, Coliform vöôït 1000 laàn).
Nguoàn: Baùo “Kieåm tra, thanh tra veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi caùc cô sôû, khu saûn xuaát, kinh doanh, dòch vuï
vaø laøng ngheà treân löu vöïc soâng Ñoàng Nai - Saøi Goøn naêm 2008“, Toång cuïc Moâi tröôøng, 2009

Haøm löôïng caën lô löûng trong nöôùc thaûi thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, caùc thoâng soá naøy
KCN thöôøng xuyeân vöôït ngöôõng cho pheùp khoâng ñaït yeâu caàu QCVN (KCN Lieân Chieåu, Tp.
Ñaø Naüng) (Bieåu ñoà 2.4 vaø 2.5).

Bieåu ñoà 2.3. Haøm löôïng caën lô löûng (SS) trong nöôùc thaûi
cuûa moät soá KCN mieàn Trung qua caùc naêm
Nguoàn: TCMT, 2009

Bieåu ñoà 2.4. Haøm löôïng BOD5 vaø COD trong nöôùc thaûi
Keát quaû phaân tích maãu nöôùc thaûi töø caùc KCN cuûa KCN Lieân Chieåu (Ñaø Naüng) naêm 2006 vaø 2008

cho thaáy, nöôùc thaûi caùc KCN coù haøm löôïng caùc Nguoàn: TCMT, 2009

chaát lô löûng (SS) cao hôn QCVN töø 2 laàn (KCN


Hoøa Khaùnh) ñeán haøng chuïc laàn (KCN Ñieän Nam
– Ñieän Ngoïc) (Bieåu ñoà 2.3), thaäm chí coù nôi ñeán
haøng traêm laàn.
BOD5 vaø COD trong nöôùc thaûi KCN thöôøng
cao hôn nhieàu laàn QCVN

Giaù trò caùc thoâng soá BOD5, COD taïi coáng xaû
cuûa caùc KCN thöôøng ôû möùc khaù cao. Moät soá KCN
khi laép ñaët heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, caùc
thoâng soá naøy ñaõ giaûm ñi ñaùng keå (KCN Tieân Sôn,
Bieåu ñoà 2.5. Haøm löôïng BOD5 trong nöôùc thaûi
Baéc Ninh). Tuy nhieân, vôùi caùc KCN chöa coù heä cuûa moät soá KCN naêm 2008
Nguoàn: TCMT, 2009

26 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

Haøm löôïng caùc chaát dinh döôõng trong nöôùc 2.1.2. OÂ nhieãm nöôùc maët do nöôùc thaûi cuûa caùc
thaûi KCN cuõng thöôøng dao ñoäng ôû möùc cao khu coâng nghieäp

Haøm löôïng caùc chaát dinh döôõng trong nöôùc Cuøng vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc thaûi töø caùc
thaûi ñaàu ra cuûa caùc KCN (theå hieän qua thoâng soá KCN ñaõ goùp phaàn laøm cho tình traïng oâ nhieãm taïi
toång Nitô, toång Phoátpho, Amoâni,...) khoâng ñaït caùc soâng, hoà, keânh, raïch trôû neân traàm troïng hôn.
yeâu caàu QCVN (Bieåu ñoà 2.6). Nhöõng nôi tieáp nhaän nöôùc thaûi cuûa caùc KCN ñaõ
bò oâ nhieãm naëng neà, nhieàu nôi nguoàn nöôùc khoâng
theå söû duïng ñöôïc cho baát kyø muïc ñích naøo
(Khung 2.2).

Khung 2.2. Tình traïng oâ nhieãm


cuûa moät soá keânh, raïch tieáp nhaän nöôùc thaûi khu
coâng nghieäp

Keânh Baøu Laêng, Quaûng Ngaõi, voán laø nôi cung caáp
nöôùc cho hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp, do tieáp
Bieåu ñoà 2.6. Keát quaû phaân tích nöôùc thaûi taïi ñieåm xaû
nhaän nöôùc thaûi cuûa KCN Quaûng Phuù töø nhieàu naêm
chung cuûa moät soá KCN caùc tænh phía Nam naêm 2008 nay, ñaõ trôû thaønh keânh nöôùc thaûi, bò oâ nhieãm nghieâm
Nguoàn: Sôû TN&MT Ñoàng Nai, 2009 troïng vôùi muøi hoâi thoái khoù chòu.
Soâng Hoaøi, Quaûng Nam vaø moät soá con suoái khaùc
trong khu vöïc ñaõ bieán thaønh maøu ñen do tieáp nhaän
Coliform trong nöôùc thaûi KCN ôû möùc raát cao
nöôùc thaûi cuûa KCN Ñieän Nam - Ñieän Ngoïc.
Caùc keát quaû khaûo saùt cho thaáy haøm löôïng Nguoàn: Döï aùn “Ñieàu tra, khaûo saùt ñaùnh giaù thöïc traïng
Coliform trong nöôùc thaûi töø caùc KCN raát cao, coù quaûn lyù moâi tröôøng taïi caùc KCN/KCX vaø xaây döïng cô cheá
nhaèm quaûn lyù coù hieäu quaû ñoái vôùi loaïi hình kinh doanh dòch
nôi vöôït QCVN raát nhieàu laàn (Bieåu ñoà 2.7). vuï naøy”, TCMT, 2009

Bieåu ñoà 2.7. Haøm löôïng Coliform trong nöôùc thaûi moät soá
KCN naêm 2008
Nguoàn: TCMT, 2008
Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, KCN Bieân Hoøa 2
Nguoàn: TCMT, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 27


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Tình traïng oâ nhieãm khoâng chæ döøng laïi ôû haï löu Heä thoáng soâng Ñoàng Nai
caùc con soâng maø lan leân tôùi caû phaàn thöôïng löu
OÂ nhieãm nöôùc maët taäp trung chuû yeáu doïc
theo söï phaùt trieån cuûa caùc KCN. Keát quaû quan
caùc ñoaïn soâng chaûy qua caùc tænh thuoäc vuøng
traéc chaát löôïng nöôùc caû 3 löu vöïc soâng Ñoàng Nai,
KTTÑ phía Nam nôi caùc KCN phaùt trieån maïnh
Nhueä - Ñaùy vaø Caàu ñeàu cho thaáy beân caïnh
(Bieåu ñoà 2.9).
nguyeân nhaân do tieáp nhaän nöôùc thaûi sinh hoaït töø
caùc ñoâ thò trong löu vöïc, nhöõng khu vöïc chòu taùc
ñoäng cuûa nöôùc thaûi KCN coù chaát löôïng nöôùc
soâng bò suy giaûm maïnh, nhieàu chæ tieâu nhö BOD5,
COD, NH4+, toång N, toång P ñeàu cao hôn QCVN
nhieàu laàn (Bieåu ñoà 2.8).

Bieåu ñoà 2.9. Taàn suaát soá laàn ño vöôït TCVN cuûa moät soá
thoâng soá taïi soâng Ñoàng Nai ñoaïn qua Tp. Bieân Hoaø
Nguoàn: Sôû TN&MT Ñoàng Nai, 2008

Moät khuùc soâng Kim Ngöu


Nguoàn: AÛnh tö lieäu

Bieåu ñoà 2.8. Dieãn bieán COD treân caùc soâng qua caùc naêm
Nguoàn: TCMT, 2009

28 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

Taïi moät soá khu vöïc, do vieäc ñaàu tö haøng loaït


caùc KCN khoâng ñi keøm hoaëc chaäm trieån khai caùc
bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm taïi nguoàn, chaát
löôïng nöôùc maët cuûa nguoàn tieáp nhaän ñaõ dieãn
bieán theo chieàu höôùng xaáu ñi.
Moät soá ñoaïn soâng tröôùc ñaây bò oâ nhieãm
nghieâm troïng do nöôùc thaûi cuûa caùc KCN, do ñaõ
baét buoäc caùc doanh nghieäp phaûi tuaân thuû caùc
bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm, neân chaát löôïng
nöôùc ñaõ ñöôïc caûi thieän phaàn naøo. Ñieån hình laø Bieåu ñoà 2.10. Haøm löôïng COD treân soâng Thò Vaûi
qua caùc naêm
dieãn bieán tình traïng oâ nhieãm nöôùc treân soâng Thò
Vaûi (Khung 2.3, Bieåu ñoà 2.10 vaø 2.11). Nguoàn: TCMT, 2009

Khung 2.3. Tình traïng oâ nhieãm


treân soâng Thò Vaûi

Soá lieäu quan traéc töø naêm 2006 - 2008 cho thaáy,
chaát löôïng nöôùc soâng Thò Vaûi bò oâ nhieãm nghieâm
troïng. Tuy nhieân, töø cuoái naêm 2008, ñaàu naêm
2009, do vi phaïm trong xaû thaûi cuûa Coâng ty Vedan
ñöôïc xöû lyù nghieâm, vieäc tuaân thuû phaùp luaät cuûa
caùc KCN treân ñòa baøn cuõng ñöôïc taêng cöôøng, tình Bieåu ñoà 2.11. Dieãn bieán DO doïc soâng Thò Vaûi
traïng oâ nhieãm cuûa soâng Thò Vaûi ñaõ ñöôïc caûi thieän thaùng 8/2008 vaø thaùng 3/2009

ñaùng keå. Nguoàn: TCMT, 2009

Vuøng oâ nhieãm naëng (DO<1mg/l) tröôùc ñaây daøi Löu vöïc soâng Caàu
khoaûng vaøi km thì nay haàu nhö khoâng coøn. Vuøng
Nhieàu ñoaïn soâng thuoäc LVS Caàu ñaõ bò oâ
oâ nhieãm nheï (DO trong khoaûng 2-3mg/l) chæ coøn
nhieãm naëng. OÂ nhieãm cao nhaát laø ñoaïn soâng Caàu
töø 4-5 km. Keå töø caûng Phuù Myõ trôû ñi, nöôùc ñaõ coù
chaûy qua ñòa phaän thaønh phoá Thaùi Nguyeân, ñaëc
maøu bình thöôøng.
bieät laø taïi caùc ñieåm thaûi cuûa Nhaø maùy Giaáy Hoaøng
Haøm löôïng COD taïi taát caû caùc ñieåm quan traéc treân Vaên Thuï, Khu Gang theùp Thaùi Nguyeân,... chaát
soâng Thò Vaûi (thaùng 3/2009) maëc duø khoâng ñaït löôïng nöôùc khoâng ñaït QCVN (Bieåu ñoà 2.12 vaø
QCVN 08:2008/BTNMT nhöng so saùnh vôùi keát 2.13). Tieáp ñeán laø ñoaïn soâng Caø Loà, haï löu soâng
quaû nhöõng naêm tröôùc thì haøm löôïng COD ñaõ giaûm Coâng, chaát löôïng nöôùc khoâng ñaït QCVN giôùi haïn
ñi ñaùng keå.
A vaø moät soá yeáu toá khoâng ñaït QCVN giôùi haïn B.
Nguoàn: TCMT, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 29


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Bieåu ñoà 2.12. Haøm löôïng NH4+ treân soâng Caàu Bieåu ñoà 2.13. Dieãn bieán DO doïc soâng Coâng
ñoaïn chaûy qua Thaùi Nguyeân naêm 2008 qua caùc naêm

Nguoàn: TCMT, 2009 Nguoàn: TCMT, 2009

Löu vöïc soâng Nhueä - Ñaùy 2.2. OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ DO KHÍ THAÛI KHU COÂNG
NGHIEÄP
Hieän taïi, nöôùc cuûa truïc soâng chính thuoäc löu
vöïc soâng Nhueä - soâng Ñaùy ñaõ bò oâ nhieãm ôû Theo soá lieäu baùo caùo cuûa caùc ñòa phöông vaø
nhöõng möùc ñoä khaùc nhau. Moät trong nhöõng khaûo saùt thöïc teá thì hieän nay nhieàu cô sôû saûn
nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët treân xuaát trong caùc KCN ñaõ laép ñaët heä thoáng xöû lyù oâ
LVS laø nöôùc thaûi töø caùc KCN vaø caùc cô sôû saûn nhieãm khí tröôùc khi xaû thaûi ra moâi tröôøng, maët
xuaát khoâng qua xöû lyù xaû thaûi thaúng ra moâi tröôøng khaùc do dieän tích xaây döïng nhaø xöôûng töông ñoái
hoaø vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït (Bieåu ñoà 2.14). roäng, naèm trong KCN, phaàn nhieàu taùch bieät vôùi
khu daân cö neân tình traïng khieáu kieän veà gaây oâ
nhieãm moâi tröôøng do khí thaûi taïi caùc KCN chöa
böùc xuùc nhö ñoái vôùi vaán ñeà nöôùc thaûi vaø chaát thaûi
raén.
Caùc khí thaûi oâ nhieãm phaùt sinh töø caùc nhaø
maùy, xí nghieäp chuû yeáu do hai nguoàn: quaù trình
ñoát nhieân lieäu taïo naêng löôïng cho hoaït ñoäng saûn
xuaát (nguoàn ñieåm) vaø söï roø ræ chaát oâ nhieãm töø quaù
trình saûn xuaát (nguoàn dieän). Tuy nhieân, hieän nay,
caùc cô sôû saûn xuaát chuû yeáu môùi chæ khoáng cheá
Bieåu ñoà 2.14. Dieãn bieán oâ nhieãm nöôùc soâng Nhueä ñöôïc caùc khí thaûi töø nguoàn ñieåm. OÂ nhieãm khoâng
ñoaïn qua Haø Ñoâng
Nguoàn: TCMT, 2009
khí do nguoàn dieän vaø taùc ñoäng giaùn tieáp töø khí
thaûi, haàu nhö vaãn khoâng ñöôïc kieåm soaùt, lan
truyeàn ra ngoaøi khu vöïc saûn xuaát, coù theå gaây taùc
ñoäng ñeán söùc khoeû ngöôøi daân soáng gaàn khu vöïc
bò aûnh höôûng.
2.2.1 Ñaëc tröng khí thaûi khu coâng nghieäp
Moãi ngaønh saûn xuaát phaùt sinh caùc chaát gaây oâ
nhieãm khoâng khí ñaëc tröng theo töøng loaïi hình
coâng ngheä. Raát khoù xaùc ñònh taát caû caùc loaïi khí
gaây oâ nhieãm, nhöng coù theå phaân loaïi theo töøng
nhoùm ngaønh saûn xuaát chính taïi caùc KCN nhö
Doøng soâng oâ nhieãm Nguoàn: AÛnh tö lieäu Baûng 2.3.

30 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

Baûng 2.3. Phaân loaïi töøng nhoùm ngaønh saûn xuaát coù khaû naêng gaây oâ nhieãm

Loaïi hình saûn xuaát coâng nghieäp Thaønh phaàn khí thaûi
Taát caû caùc ngaønh coù loø hôi, loø saáy hay maùy phaùt Buïi, CO, SO 2, NO 2, CO 2, VOCs, muoäi khoùi,…
ñieän ñoát nhieân lieäu nhaèm cung caáp hôi, ñieän, nhieät
cho quaù trình saûn xuaát

Nhoùm ngaønh may maëc: phaùt sinh töø coâng ñoaïn caét Buïi, Clo, SO 2
may, giaët taåy, saáy

Nhoùm ngaønh saûn xuaát thöïc phaåm vaø ñoà uoáng Buïi, H 2S

Nhoùm ngaønh saûn xuaát caùc saûn phaåm töø kim loaïi Buïi kim loaïi ñaëc thuø, buïi Pb trong coâng ñoaï n
haøn chì, hôi hoùa chaát ñaëc thuø, hôi dung moâi höõu
cô ñaëc thuø, SO 2, NO 2

Nhoùm ngaønh saûn xuaát caùc saûn phaåm nhöïa, cao su SO2, hôi höõu cô, dung moâi coàn,…

Cheá bieán thöùc aên gia suùc, gia caàm, dinh döôõng Buïi, H 2S, CH 4, NH 3
ñoäng vaät

Cheá bieán thuûy saûn ñoâng laïnh Buïi, NH 3, H 2S

Nhoùm ngaønh saûn xuaát hoùa chaát nhö: Buïi, H 2S, NH 3, hôi höõu cô, buïi, hôi hoùa chaát ñaëc
thuø,… nhö:

- Ngaønh saûn xuaát sôn hoaëc coù söû duïng sôn - Dung moâi höõu cô bay hôi, buïi sôn

- Ngaønh cô khí - Hôi axit


(coâng ñoaïn laøm saïch beà maët kim loaïi)

- Ngaønh saûn xuaát hoùa noâng döôïc, hoùa chaát baûo veä - H2S, NH 3, laân höõu cô, clo höõu cô
thöïc vaät, saûn xuaát phaân boùn

Caùc phöông tieän vaän taûi ra vaøo caùc coâng ty trong Khí SO 2, CO, NO 2, VOCs, buïi,…
caùc khu coâng nghieäp.

Nguoàn: Trung taâm QTMT vaø Kieåm soaùt oâ nhieãm coâng nghieäp, Ñaïi hoïc Baùch khoa Haø Noäi, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 31


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Khu vöïc phía Nam, ñaëc bieät laø vuøng KTTÑ phía trong caùc KCN veà cô baûn laø toát, soá lieäu quan traéc
Nam laø nôi taäp trung nhieàu KCN nhaát, cuõng laø nôi khí thaûi caùc cô sôû ñaït QCVN. Hieän nay, vaán ñeà oâ
coù phaùt thaûi chaát oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí nhieãm khoâng khí chuû yeáu do hoaït ñoäng cuûa caùc
nhieàu nhaát. Tieáp ñeán laø caùc vuøng KTTÑ Baéc Boä, nhaø maùy thuoäc caùc KCN cuõ, vaän haønh vôùi coâng
mieàn Trung vaø vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long ngheä laïc haäu gaây oâ nhieãm hoaëc chöa ñöôïc ñaàu tö
heä thoáng xöû lyù khí thaûi tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng
(Baûng 2.4).
beân ngoaøi, vì vaäy haàu heát caùc thoâng soá quan traéc
Theo keát quaû quan traéc, chaát löôïng moâi tröôøng nhö buïi, CO vaø SO2 khoâng ñaït QCVN (Bieåu ñoà
khoâng khí xung quanh cuûa nhieàu cô sôû saûn xuaát 2.15).

Baûng 2.4. Öôùc tính thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN thuoäc caùc tænh
cuûa 4 vuøng KTTÑ naêm 2009 (**)
Ñôn vò: kg/ngaøy

Thaûi löôïng (kg/ngaøy)


TT Khu vöïc
Buïi NO2 CO SO2
A. Vuøng KTTÑ Baéc Boä 22.173 41.617 6.419 397.872
1 Haø Noäi 5.231 9.817 1.514 93.857
2 Haûi Phoøng 2.006 3.765 581 35.991
3 Quaûng Ninh 1.151 2.161 333 20.656
4 Haûi Döông 3.404 6.390 986 61.086
5 Höng Yeân 1.766 3.315 511 31.690
6 Vónh Phuùc 3.046 5.717 882 54.656
7 Baéc Ninh 5.569 10.453 1.612 99.935
B. Vuøng KTTÑ mieàn Trung 8.409 15.784 2.435 150.900
1 Ñaø Naüng 3.402 6.386 985 61.050
2 Thöøa Thieân Hueá 601 1.127 174 10.777
3 Quaûng Nam 1.862 3.496 539 33.418
4 Quaûng Ngaõi 565 1.060 164 10.136
5 Bình Ñònh 1.979 3.715 573 35.519
C. Vuøng KTTÑ phía Nam 59.116 110.957 17.115 1.060.785
1 TP HCM 8.251 15.487 2.389 148.058
2 Ñoàng Nai 25.606 48.061 7.413 459.483
3 Baø Ròa - Vuõng Taøu 13.378 25.109 3.873 240.049
4 Bình Döông 6.564 12.320 1.900 117.779
5 Taây Ninh 1.673 3.140 484 30.022
6 Bình Phöôùc 14 27 4 257
7 Long An 3.630 6.813 1.051 65.136
D. Vuøng KTTÑ vuøng ÑBSCL (*) 1.959 3.677 567 35.154
1 Caàn Thô 1.616 3.033 468 28.996
2 Caø Mau 343 644 99 6.158
Toång coäng 91.658 172.034 26.536 1.644.711

Chuù thích: (*) Khoâng bao goàm tænh Kieân Giang, An Giang (naêm 2009 chöa coù KCN naøo ñi vaøo hoaït ñoäng)
(**) Soá lieäu öôùc tính löôïng thaûi döïa vaøo heä soá phaùt thaûi theo dieän tích ñaát ñaõ söû duïng cuûa caùc KCN
Nguoàn: Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng (ENTEC), thaùng 5/2009

32 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

hieän nay chöa coù ñôn vò coù thaåm quyeàn naøo tieán
haønh quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí
trong khu vöïc saûn xuaát cuûa caùc KCN. Vaán ñeà naøy
chöa ñöôïc quy ñònh trong caùc vaên baûn phaùp quy
veà quaûn lyù moâi tröôøng.
2.2.2. OÂ nhieãm khoâng khí taïi caùc khu coâng
nghieäp
Chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí taïi caùc KCN,
Bieåu ñoà 2.15. Noàng ñoä khí SO2 trong khí thaûi moät soá nhaø
ñaëc bieät caùc KCN cuõ, taäp trung caùc nhaø maùy coù
maùy taïi KCN Baéc Thaêng Long (Haø Noäi), KCN Tieân Sôn coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu hoaëc chöa ñöôïc ñaàu
(Baéc Ninh) naêm 2006 - 2008
Chuù thích:
tö heä thoáng xöû lyù khí thaûi, ñaõ vaø ñang bò suy giaûm.
Coâng ty VAP: oáng phoùng khoâng phaân xöôûng ñuùc, foam, OÂ nhieãm khoâng khí taïi KCN chuû yeáu bôûi buïi, moät
sôn haøn
Coâng ty Toto: oáng khoùi coâng ñoaïn saáy, nung saûn phaåm
soá KCN coù bieåu hieän oâ nhieãm CO, SO2 vaø tieáng
Coâng ty Acecook: oáng khoùi loø hôi (ñoát daàu) oàn. Caùc KCN môùi vôùi caùc cô sôû coù ñaàu tö coâng
Coâng ty Granit Viglacera: oáng khoùi loø nung, saáy (söû duïng
khí hoùa than) ngheä hieän ñaïi vaø heä thoáng quaûn lyù toát thöôøng coù
Nguoàn: Ñaïi hoïc Baùch khoa Haø Noäi, 2009
heä thoáng xöû lyù khí thaûi tröôùc khi xaû ra moâi tröôøng
neân thöôøng ít gaëp caùc vaán ñeà veà oâ nhieãm khoâng
khí hôn.
Beân caïnh ñoù, vaán ñeà oâ nhieãm khoâng khí beân
OÂ nhieãm buïi - daïng oâ nhieãm phoå bieán nhaát
trong cô sôû saûn xuaát cuûa caùc KCN laïi ñang laø vaán
ôû caùc KCN
ñeà caàn quan taâm. Moät soá loaïi hình saûn xuaát trong
caùc KCN (nhö cheá bieán thuyû saûn, saûn xuaát hoaù Tình traïng oâ nhieãm buïi ôû caùc KCN dieãn ra khaù
chaát,...) ñang gaây oâ nhieãm khoâng khí taïi chính phoå bieán, ñaëc bieät vaøo muøa khoâ vaø ñoái vôùi caùc
caùc cô sôû saûn xuaát vaø taùc ñoäng khoâng nhoû ñeán KCN ñang trong quaù trình xaây döïng. Haøm löôïng
söùc khoeû cuûa ngöôøi daân lao ñoäng beân trong vaø buïi lô löûng trong khoâng khí xung quanh cuûa caùc
daân cö gaàn caùc cô sôû saûn xuaát. Tuy nhieân, khoâng KCN qua caùc naêm ñeàu vöôït QCVN (Bieåu ñoà
coù soá lieäu ñeå ñaùnh giaù chính xaùc vaán ñeà naøy do 2.16).

Bieåu ñoà 2.16. Haøm löôïng buïi lô löûng trong khoâng khí xung quanh
moät soá KCN mieàn Baéc vaø mieàn Trung töø naêm 2006 - 2008
Nguoàn: TCMT, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 33


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

OÂ nhieãm CO, SO2 vaø NO2 chæ dieãn ra cuïc boä taïi moät soá KCN
Nhìn chung, noàng ñoä khí CO, SO2 vaø NO2 trong khoâng khí xung quanh caùc KCN haàu heát ñeàu naèm
trong giôùi haïn cho pheùp (Bieåu ñoà 2.17, 2.18 vaø 2.19).

Bieåu ñoà 2.17. Noàng ñoä CO trong khoâng khí xung quanh caùc KCN tænh Ñoàng Nai naêm 2008
Nguoàn: Trung taâm Quan traéc vaø Kyõ thuaät Moâi tröôøng Ñoàng Nai, 2009

Bieåu ñoà 2.18. Noàng ñoä NO2 trong khoâng khí xung quanh Bieåu ñoà 2.19. Noàng ñoä khí SO2 trong khoâng khí xung
caùc KCN mieàn Trung naêm 2007 quanh moät soá KCN mieàn Baéc naêm 2006 - 2008
Nguoàn: TCMT, 2009 Nguoàn: TCMT, 2009

Taïi moät soá KCN, do coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu hoaëc do doanh nghieäp khoâng laép ñaët heä thoáng xöû lyù
khí thaûi, hieän töôïng oâ nhieãm CO, SO2 vaø NO2 vaãn dieãn ra (Khung 2.4).

Khung 2.4. OÂ nhieãm khoâng khí trong khoâng khí xung quanh
khu coâng nghieäp Hoaø Khaùnh, Tp. Ñaø Naüng

Ngaøy 20 - 27 thaùng 3 naêm 2006, Sôû TN&MT Ñaø Naüng tieán haønh quan traéc taïi 09 cô sôû coù loø naáu luyeän phoâi
theùp naèm trong KCN Hoaø Khaùnh. Keát quaû quan traéc cho thaáy:
- Noàng ñoä khí CO vöôït 67 ñeán 100 laàn QCVN;
- Noàng ñoä khí NO2 vöôït 2 ñeán 6 laàn QCVN;
- Noàng ñoä chì (Pb) vöôït 40 ñeán 65,5 laàn QCVN.
Nguoàn: Sôû TN&MT Ñaø Naüng, 2009

34 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

OÂ nhieãm caùc khí khaùc - ñaëc thuø cho caùc 2.3.1. Ñaëc tröng thaønh phaàn chaát thaûi raén taïi
loaïi hình saûn xuaát caùc khu coâng nghieäp

Taïi caùc KCN, beân caïnh nhöõng oâ nhieãm thoâng Qua khaûo saùt moät soá KCN cho thaáy, trong
thöôøng nhö buïi, SO2, NO2, CO, coøn caàn quan taâm thaønh phaàn chaát thaûi raén cuûa caùc KCN, tyû leä chaát
ñeán moät soá khí oâ nhieãm ñaëc thuø do loaïi hình saûn thaûi nguy haïi thöôøng chieám döôùi 20% neáu ñöôïc
xuaát sinh ra nhö hôi axit, hôi kieàm, NH3, H2S, phaân loaïi toát, trong ñoù tyû leä caùc chaát coù theå taùi
VOC... Nhìn chung nhöõng khí naøy vaãn naèm trong cheá hay taùi söû duïng cuõng khaù cao (kim loaïi, hoùa
ngöôõng cho pheùp (Bieåu ñoà 2.20). Maëc duø vaäy, chaát...) vaø nhöõng thaønh phaàn coù nhieät trò cao
cuõng caàn phaûi löu yù ñeán vieäc kieåm soaùt caùc hôi khoâng nhieàu (sôn, cao su...). Tuy nhieân treân thöïc
khí ñoäc trong khu vöïc KCN. teá cuõng caàn löu yù vì coù nhieàu KCN môùi (nhaát laø
ngaønh ñieän töû), tyû leä chaát thaûi nguy haïi coù theå
vöôït con soá 20%.

Baûng 2.5. Thaønh phaàn trung bình caùc chaát trong


chaát thaûi raén cuûa moät soá KCN phía Nam

Vaä t lieä u %
Kim loaï i 4-9
Thuû y tinh < 0,5
Cao su, da, giaû da 3-7
Bieåu ñoà 2.20. Noàng ñoä NH3 trong khoâng khí xung quanh
KCN Baéc Thaêng Long (Haø Noäi) naêm 2006 - 2008
Plastic caù c loaï i <1
Nguoàn: TCMT, 2009 Goã vuï n, maï t cöa 15-25
Vaû i gieû <1
Caù c loaï i bao bì 2-4
2.3. CHAÁT THAÛI RAÉN TAÏI CAÙC KHU COÂNG NGHIEÄP Sôn keo, hoù a chaá t, dung moâ i 1-5
Hoaït ñoäng saûn xuaát taïi caùc KCN ñaõ phaùt sinh Caù c loaï i raù c höõ u cô 30-40
moät löôïng khoâng nhoû chaát thaûi raén vaø chaát thaûi Baõ voâ i, gaï ch ñaù , caù t 4-8
nguy haïi. Thaønh phaàn, khoái löôïng chaát thaûi raén Tro xæ 10-15
phaùt sinh taïi moãi KCN tuøy thuoäc vaøo loaïi hình Buø n khoâ töø xöû lyù nöôù c thaû i 8-17
coâng nghieäp ñaàu tö, quy moâ ñaàu tö vaø coâng suaát Raù c ñieä n töû 0,1-1
cuûa cuûa caùc cô sôû coâng nghieäp trong KCN. Nguoàn: Vieän Hoùa hoïc Coâng nghieäp (toång hôïp), 2009

OÂ nhieãm chaát thaûi raén


Nguoàn: AÛnh tö lieäu

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 35


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Baûng 2.6. Öôùc tính löôïng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh theo ngaønh saûn xuaát
vaø soá löôïng coâng nhaân trong ngaønh saûn xuaát (kg/ngöôøi/naêm)

Goã vaø Hoùa Kim Saûn Thieát


Lónh vöïc Deäât, Giaáy Phi
Thöïc cheá chaát loaïi phaåm bò
da & in kim
phaåm bieán & hoùa cô kim vaän
Raùc thaûi giaø y aán loaïi
goã daàu baûn loaïi taûi
Chaát thaûi xöû lyù
beà maët 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,2 0,1 40 10
Acid 0,3 1 0,1 1 50,2 5,1 401,7 50 100
Kieàm 100 1,4 3 6 200,6 50,2 100,4 50 10
Chaát thaûi voâ cô 2 3.4 4 10 40,1 80,3 40,2 8 6
Chaát thaûi phaûn öùng 0 0 0 4 8 0 2 2 2
Sôn/nhöïa 0 8,6 20 20 20,1 10 0 20 10
Dung moâi 2 2,3 2 5 7 0,1 1 5 3
Chaát thoái röõa 200 5 1 5 10 0 0 0 1
Gieû vaûi 0 69,2 0 0 10 0 0 0 0
Daàu/chaát thaûi dính
daàu 10 38,2 10 10 80,2 10 60,2 30 60
Bao bì baån 2 1,3 2 2 20,1 1 2 3 2
Chaát thaûi trô 10 17,3 20 50,1 200,6 401,8 200,9 40 30
Hoùa chaát höõu cô 0,2 0,1 0,1 0,2 2 0 0 0 0
Hoùa chaát thuoác
tröø saâu 0 0 0,1 0,1 10 0 0 0,1 0,2
Nguoàn: IMO, 2008

Thaønh phaàn phoå bieán veà chaát thaûi thu gom ñoåi theo giai ñoaïn phaùt trieån cuûa KCN. Trong giai
cuûa moät soá loaïi hình saûn xuaát trong caùc KCN ñoaïn xaây döïng KCN, chaát thaûi raén chuû yeáu laø
ñöôïc theå hieän trong Baûng 2.6. pheá thaûi xaây döïng. Thaønh phaàn chính laø ñaát, ñaù,
gaïch, xi maêng, saét theùp hö hoûng, bao bì vaø pheá
Thaønh phaàn chaát thaûi raén ôû caùc KCN phuï
thaûi xaây döïng. Trong giai ñoaïn KCN ñaõ ñi vaøo
thuoäc raát nhieàu vaøo loaïi hình cuûa caùc cô sôû coâng
hoaït ñoäng, pheá thaûi xaây döïng, maëc duø phaùt sinh
nghieäp trong KCN (Bieåu ñoà 2.21).
khoâng nhieàu, vaãn ñöôïc thu gom laãn vôùi chaát thaûi
Thaønh phaàn chaát thaûi raén cuûa caùc KCN khoâng coâng nghieäp.
chæ thay ñoåi theo loaïi hình saûn xuaát maø coøn thay

36 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

KCN coù nhieàu cô sôû deät may KCN coù nhieàu cô sôû giaáy vaø cheá bieán giaáy

KCN coù nhieàu cô sôû hoùa chaát/hoùa daàu KCN coù nhieàu cô sôû cheá taïo thieát bò vaän taûi

Bieåu ñoà 2.21. Tyû leä thaønh phaàn chaát thaûi raén phaùt sinh trung bình cuûa moät soá loaïi hình KCN
Nguoàn: IMO, 2008

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 37


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

2.3.2. Löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh taïi caùc Theo soá lieäu tính toaùn, chaát thaûi raén phaùt sinh
khu coâng nghieäp töø caùc KCN phía Nam chieám tyû troïng lôùn nhaát so
vôùi caùc vuøng khaùc trong toaøn quoác, leân tôùi gaàn
Toång löôïng chaát thaûi raén trung bình cuûa caû
3.000 taán/ngaøy (Baûng 2.7). Löôïng chaát thaûi nguy
nöôùc ñaõ taêng töø 25.000 taán/ngaøy (naêm 1999) leân
haïi phaùt sinh ôû vuøng KTTÑ phía Nam nhieàu gaáp
khoaûng 30.000 taán/ngaøy (naêm 2005), trong ñoù
3 laàn löôïng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh ôû vuøng
löôïng chaát thaûi raén töø hoaït ñoäng coâng nghieäp
KTTÑ Baéc Boä vaø nhieàu gaáp khoaûng 20 laàn
cuõng coù xu höôùng gia taêng, phaàn lôùn taäp trung taïi
löôïng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh ôû vuøng KTTÑ
caùc KCN ôû vuøng KTTÑ Baéc Boä vaø vuøng KTTÑ
mieàn Trung.
phía Nam. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi
söï môû roäng cuûa caùc KCN, löôïng chaát thaûi raén töø Baûng 2.7. Öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi raén
caùc KCN ñaõ taêng ñaùng keå (Bieåu ñoà 2.22), trong töø caùc khu coâng nghieäp phía Nam naêm 2008
ñoù, löôïng chaát thaûi nguy haïi gia taêng vôùi möùc ñoä
khaù cao (Bieåu ñoà 2.23). Khoá i löôï ng chaá t thaû i raé n
coâ ng nghieä p (taá n/ngaøy)
Tænh/Tp.
Khoâ ng
Nguy haï i
nguy haï i
Ñoà ng Nai 329 55
Bình Döông 155 41
TP. Hoà Chí Minh 1.618 191
Long An 102 26
Bình Phöôùc 45 11
Baø Ròa - Vuõ ng Taøu 288 72
Taâ y Ninh 5 1
Tieà n Giang 26 6
11 tænh ÑBSCL 371 93
Bieåu ñoà 2.22. Öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi raén
phaùt sinh taïi caùc KCN (khoâ ng keå Long An

Nguoàn: Vieän Hoùa hoïc coâng nghieäp, Boä Coâng thöông, 2009 vaø Tieà n Giang)
Toå ng coä ng 2.939 496

Nguoàn: Trung taâm Coâng ngheä moâi tröôøng (ENTEC).


thaùng 5/2009

Khung 2.5. Chaát thaûi raén coâng nghieäp phaùt sinh


taïi Baéc Ninh

Taïi tænh Baéc Ninh, löôïng chaát thaûi coâng nghieäp


treân ñòa baøn tænh phaùt sinh öôùc tính khoaûng 450
taán/ngaøy, trong ñoù chaát thaûi nguy haïi khoaûng 48
taán/ngaøy (chieám 10,7%). Haàu heát caùc khu, cuïm
Bieåu ñoà 2.23. Öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi nguy haïi coâng nghieäp treân ñòa baøn tænh ñeàu khoâng xaây
phaùt sinh taïi caùc KCN
döïng khu vöïc taäp keát, trung chuyeån chaát thaûi raén
Nguoàn: Vieän Hoùa hoïc coâng nghieäp, Boä Coâng thöông, 2009
taäp trung.
Nguoàn: Sôû TN&MT Baéc Ninh, 2009

38 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

Phaàn lôùn chaát thaûi nguy haïi ñöôïc phaùt sinh töø Khung 2.7. Caùc doanh nghieäp
caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp. Toång löôïng thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi raén
chaát thaûi nguy haïi do Coâng ty Moâi tröôøng ñoâ thò taïi TP. Hoà Chí Minh
URENCO Haø Noäi thu gom trong 1 thaùng (cuûa
naêm 2009) laø khoaûng 2.700 taán/thaùng, trong ñoù Hieän treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh coù khoaûng
soá löôïng chaát thaûi nguy haïi coù nguoàn goác töø caùc hôn 20 doanh nghieäp thöïc hieän coâng vieäc thu
hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp (daàu thaûi, dung gom, trung chuyeån, phaân loaïi vaø xöû lyù chaát thaûi
moâi, buøn thaûi, dung dòch taåy röûa, bao bì hoùa chaát, raén, chaát thaûi nguy haïi. Caùc doanh nghieäp naøy
ñeàu ñöôïc Boä/Sôû TN&MT caáp Giaáy pheùp haønh
gieû daàu, pin, acquy, thuøng phi...) ñaõ laø 2.100
ngheà vaø thöïc hieän coâng taùc thu gom chaát thaûi
taán/thaùng. Ñieàu ñoù chöùng toû tyû leä chaát thaûi nguy
trong KCX, KCN.
haïi phaùt sinh töø saûn xuaát coâng nghieäp (caùc ngaønh
ñieän töû, saûn xuaát hoùa chaát, laép raùp thieát bò cao Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

caáp...) cao hôn nhieàu so vôùi caùc ngaønh lónh vöïc


Vieäc thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi
khaùc.
raén, chaát thaûi nguy haïi töø caùc KCN cuûa caùc doanh
2.3.3. Thu gom, phaân loaïi, vaän chuyeån vaø xöû lyù nghieäp ñaõ ñöôïc caáp giaáy pheùp haønh ngheà vaãn
chaát thaûi raén taïi caùc khu coâng nghieäp coøn nhieàu vaán ñeà. Nhieàu doanh nghieäp coù chöùc
Theo quy hoaïch ñöôïc duyeät, taát caû caùc KCN naêng thu gom vaø xöû lyù chaát thaûi nguy haïi ñaõ trieån
phaûi coù khu vöïc phaân loaïi vaø trung chuyeån chaát khai caùc hoaït ñoäng taùi cheá thu laïi taøi nguyeân coù
thaûi raén. Tuy nhieân, raát ít KCN trieån khai haïng muïc giaù trò söû duïng töø nhöõng chaát thaûi naøy. Muïc tieâu
naøy. Ñieàu naøy ñaõ khieán cho coâng taùc quaûn lyù chaát cuûa nhöõng hoaït ñoäng taùi cheá naøy coù theå laø thu hoài
thaûi raén ôû caùc KCN gaëp khoâng ít khoù khaên. nhieät töø caùc chaát thaûi coù nhieät trò cao, thu hoài kim
loaïi maøu (Ni, Cu, Zn, Pb...), nhöïa, daàu thaûi, dung
Khung 2.6. Tình hình trieån khai khu vöïc moâi, moät soá hoùa chaát... Tuy nhieân do coâng ngheä
phaân loaïi vaø trung chuyeån chaát thaûi raén chöa hoaøn chænh, trong moät soá tröôøng hôïp laø
trong caùc KCN ôû TP. Hoà Chí Minh chöa phuø hôïp, neân hieäu quaû thu hoài vaø taùi cheá
chöa cao, coù tröôøng hôïp gaây oâ nhieãm thöù caáp,
Ñeán nay, treân ñòa baøn Tp. Hoà Chí Minh ñaõ coù 13
ñaëc bieät ñoái vôùi daàu vaø dung moâi. Nghieâm troïng
KCN, KCX ñang hoaït ñoäng. Tuy nhieân chæ coù
hôn moät soá doanh nghieäp khoâng thöïc hieän xöû lyù
KCX Taân Thuaän, Linh Trung 1 & 2, Taân Bình ñaõ
chaát thaûi nguy haïi maø sau khi thu gom laïi ñoå laãn
hoaøn chænh haïng muïc xaây döïng khu vöïc phaân
vaøo cuøng chaát thaûi thoâng thöôøng hoaëc leùn luùt ñoå
loaïi vaø trung chuyeån chaát thaûi raén; KCN Vónh Loäc
vaø Hieäp Phöôùc ñang xaây döïng döï aùn traïm trung xaû ra moâi tröôøng (Khung 2.8).
chuyeån; caùc khu coøn laïi chöa trieån khai thöïc
hieän.
Nguoàn: BQL caùc KCX vaø KCN Tp. Hoà Chí Minh, 2009

Do haàu heát caùc KCN chöa coù ñieåm taäp trung


thu gom chaát thaûi raén neân caùc doanh nghieäp
trong KCN thöôøng hôïp ñoàng vôùi caùc Coâng ty moâi
tröôøng ñoâ thò taïi ñòa phöông, hoaëc moät soá doanh
nghieäp coù giaáy pheùp haønh ngheà ñeå thu gom vaø xöû
lyù chaát thaûi raén. Vieäc ñaêng kyù chuû nguoàn thaûi chaát
thaûi nguy haïi cuõng do caùc doanh nghieäp chuû
ñoäng ñaêng kyù vôùi Sôû TN&MT caáp tænh. Phaân loaïi raùc Nguoàn: AÛnh tö lieäu

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 39


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Khung 2.9. Tình hình phaùt sinh vaø xöû lyù buøn
Khung 2.8. Vi phaïm cuûa Doanh nghieäp tö nhaân
thaûi taïi caùc KCN cuûa TP. Hoà Chí Minh
(DNTN) Taân Phaùt Taøi, Ñoàng Nai, trong thu gom
vaø xöû lyù chaát thaûi nguy haïi Theo BQL caùc KCN TP. Hoà Chí Minh, toång löôïng
buøn thaûi phaùt sinh töø caùc KCN TP. Hoà Chí Minh
DNTN Taân Phaùt Taøi, ñôn vò duy nhaát treân ñòa baøn dao ñoäng trong khoaûng 200 taán/thaùng. KCN Leâ
tænh Ñoàng Nai ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaêng kyù kinh Minh Xuaân, Hieäp Phöôùc ñöôïc xaùc ñònh coù löôïng
doanh xöû lyù chaát thaûi, hieän khoâng chæ thu gom buøn thaûi nhieàu nhaát.
chaát thaûi nguy haïi töø caùc KCN treân ñòa baøn tænh
Taïi moät soá cô sôû, buøn ñaõ ñöôïc eùp hoaëc phôi khoâ
Ñoàng Nai maø coøn môû roäng ñòa baøn sang TP. Hoà
vaø sau ñoù boùn tröïc tieáp cho caây xanh trong phaïm
Chí Minh.
vi KCN (KCN Leâ Minh Xuaân); ñöôïc uû taïi choã laøm
Trong naêm 2008, DNTN Taân Phaùt Taøi ñaõ töøng bò phaân compost (KCN Vónh Loäc); hoaëc baùn cho cô
baét quaû tang 2 laàn khi ñoå chaát thaûi nguy haïi khoâng sôû laøm phaân vi sinh (KCN Taân Taïo)...
ñuùng nôi quy ñònh. Gaàn ñaây nhaát laø vaøo ngaøy 27-
Thoâng thöôøng, buøn thaûi cuûa doanh nghieäp trong
10-2008, Thanh tra Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai ñaõ
KCX-KCN ñöôïc chuyeån giao cho caùc ñôn vò coù
phaùt hieän xe cuûa doanh nghieäp naøy ñang ñoå chaát
chöùc naêng thu gom, xöû lyù. Tuy nhieân, chæ coù
thaûi nguy haïi taïi aáp 7, xaõ An Phöôùc, huyeän Long
20/138 doanh nghieäp khaûo saùt ñaõ thöïc hieän
Thaønh. Duø trong quyeát ñònh coù ghi “taùi phaïm
chuyeån giao buøn thaûi, soá doanh nghieäp coøn laïi ñeàu
trong cuøng lónh vöïc” (ñaõ töøng ñoå chaát thaûi nguy haïi
chöùa trong kho. Keát quaû laáy 106 maãu buøn thaûi cuûa
khoâng ñuùng nôi quy ñònh) nhöng DNTN Taân Phaùt
caùc doanh nghieäp, KCX-KCN, cuïm coâng nghieäp
Taøi chæ bò xöû phaït haønh chính vôùi soá tieàn 10 trieäu
ñeå phaân tích thaønh phaàn chaát thaûi cho thaáy, coù
ñoàng.
ñeán 60% löôïng buøn thaûi chöùa caùc chaát thaûi nguy
Thaùng 7 naêm 2009, Phoøng Caûnh saùt moâi tröôøng haïi.
(Coâng an Ñoàng Nai) ñaõ baét quaû tang xe bieån soá Nguoàn: TCMT, 2009
57L-3431 do oâng Leâ Quang Thaéng, taïm truù taïi soá
nhaø 495, toå 3, khu phoá 3, phöôøng Long Bình (TP.
Bieân Hoøa) ñieàu khieån ñaõ chôû nöôùc thaûi chöa qua
xöû lyù ñoå thaúng xuoáng ñöôøng möông môùi ñaøo, thuoäc nhìn chung chöa hôïp lyù ñaõ daãn ñeán oâ nhieãm ñaát,
ñaát quoác phoøng vaø laø ranh giôùi giöõa phöôøng Taân nöôùc döôùi ñaát.
Phong (TP. Bieân Hoøa) vaø xaõ Thaïnh Phuù (huyeän
Vónh Cöûu). Taïi cô quan coâng an, oâng Thaéng khai Buøn phaùt sinh trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi
nhaän nguoàn nöôùc thaûi treân ñöôïc Coâng ty Taân Phaùt töø caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuõng laø
Taøi thu gom trong caùc khu coâng nghieäp roài thueâ moät loaïi chaát thaûi raén ñang gaây nhieàu vaán ñeà.
oâng ñi ñoå. Ngoaøi ra, oâng Thaéng ñaõ ñoå 180 xe chôû Caùc quy ñònh veà xöû lyù vaø phaân loaïi ñoái vôùi loaïi
nöôùc thaûi xuoáng khu vöïc treân. buøn thaûi naøy chöa ñöôïc chaët cheõ. Ñieàu ñaùng lo
Nguoàn: Cuïc Quaûn lyù Taøi nguyeân nöôùc ngaïi laø haàu heát buøn thaûi cuûa caùc heä thoáng xöû lyù
(http://dwrm.gov.vn), 17/7/2009; Ngöôøi Lao ñoäng, nöôùc thaûi taäp trung taïi caùc KCX-KCN chöa ñöôïc
19/06/2009
coi laø chaát thaûi nguy haïi vaø khoâng ñöôïc xöû lyù
ñuùng caùch (Khung 2.9).
Xæ laø loaïi chaát thaûi raén khaù phoå bieán trong caùc
KCN. Thaønh phaàn cuûa xæ cuõng ña daïng, coù Hieän nay, chaát thaûi nguy haïi taïi caùc KCN chöa
khoâng ít tröôøng hôïp moät soá thaønh phaàn coù trong ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ do caùc quy ñònh lieân quan
xæ vöôït quaù ngöôõng nguy haïi ñöôïc quy ñònh. Do chöa cuï theå. Nhieàu cô sôû chöa tieán haønh phaân
chöa nhaän thöùc ñöôïc baûn chaát cuûa nhöõng thaønh loaïi, khoâng coù kho löu giöõ taïm thôøi theo quy ñònh
phaàn nguy haïi coù trong xæ neân vieäc quaûn lyù xæ vaø chæ moät phaàn chaát thaûi nguy haïi ñöôïc caùc ñôn

40 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

vò coù chöùc naêng xöû lyù. Raát nhieàu chaát thaûi nguy 2.4. XU THEÁ DIEÃN BIEÁN THAÛI LÖÔÏNG CHAÁT THAÛI TÖØ
haïi ñöôïc choân laãn vôùi raùc thaûi sinh hoaït, thaäm chí CAÙC KHU COÂNG NGHIEÄP
ñoå ngay taïi nhaø maùy, gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. 2.4.1. Xu theá dieãn bieán toång löôïng nöôùc thaûi vaø
Beân caïnh ñoù, coù moät thöïc teá trong vieäc quaûn thaûi löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm nöôùc töø caùc
lyù chaát thaûi raén laø trong moät soá tröôøng hôïp, chaát khu coâng nghieäp
thaûi raén phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát coù tyû Theo quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN ôû Vieät
leä chaát thaûi nguy haïi raát ít (nöôùc thaûi laãn daàu môõ, Nam ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán naêm
gieû lau nhieãm daàu, boùng ñeøn huyønh quang, pin, 2020, toång dieän tích caùc KCN seõ ngaøy caøng gia
bình aéc-quy...) neân nhieàu nhaø maùy thöôøng ñeå laãn taêng. Theo ñaø phaùt trieån cuûa caùc KCN, toång löôïng
vôùi raùc thaûi sinh hoaït, neáu coù phaân loaïi thì vôùi nöôùc thaûi phaùt sinh töø caùc KCN seõ taêng töông öùng
khoái löôïng nhoû khoâng ñuû ñeå hôïp ñoàng vôùi ñôn vò (Bieåu ñoà 2.24).
coù chöùc naêng xöû lyù chaát thaûi nguy haïi.

Khung 2.10. Coâng taùc xöû lyù chaát thaûi nguy haïi
ôû caùc KCN mieàn Trung

Hieän nay ôû caùc KCN mieàn Trung chöa coù trung


taâm xöû lyù chaát thaûi nguy haïi taäp trung (chæ môùi
naèm trong quy hoaïch taïi khu vöïc Phuù Loäc, Thöøa
Thieân Hueá) neân vieäc thu gom, vaän chuyeån vaø xöû
lyù vôùi quy moâ lôùn laø chöa coù. Treân ñòa baøn toaøn Bieåu ñoà 2.24. Döï baùo toång löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN
khu vöïc, ñôn vò coù khaû naêng thu gom, vaän chuyeån trong toaøn quoác ñeán naêm 2020

vaø xöû lyù chaát thaûi nguy haïi raát ít, trong khi chaát Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

thaûi nguy haïi raát ña daïng neân vieäc thu gom vaø xöû Trong nhöõng naêm tôùi, vuøng KTTÑ phía Nam
lyù chaát thaûi nguy haïi cuûa caùc doanh nghieäp cuõng vaãn laø khu vöïc coù maät ñoä phaân boá KCN taäp trung
gaëp nhieàu khoù khaên. cao nhaát trong caû nöôùc, do ñoù, toång löôïng nöôùc
Nguoàn: TCMT, 2009 thaûi töø caùc KCN cuõng chieám tyû leä cao nhaát. Neáu
vieäc xöû lyù nöôùc thaûi taïi caùc KCN khoâng ñöôïc chuù
troïng thì caùc chaát oâ nhieãm ñöôïc thaûi ra moâi
tröôøng seõ raát cao (Baûng 2.8).

Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung KCN Amata Coáng thaûi
Nguoàn: TCMT, 2009 Nguoàn: AÛnh tö lieäu

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 41


Chöông 2 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Baûng 2.8. Döï baùo toång löôïng nöôùc thaûi vaø thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc
töø caùc khu coâng nghieäp phía Nam ñeán naêm 2020

Toång löôïng nöôùc Taûi löôïng oâ nhieãm (kg/ngaøy)


Tænh/Thaønh phoá
thaûi (m 3/ngaøy) TSS BOD COD Toång N Toång P
Ñoàng Nai 136.937 30.400 18.760 43.683 7.942 1.096
Bình Döông 258.730 57.438 35.446 82.535 15.006 2.070
TP. Hoà Chí Minh 138.192 30.679 18.932 44.083 8.012 1.106
Long An 178.506 39.628 24.455 56.944 10.354 1.428
Bình Phöôùc 87.720 19.474 12.017 27.983 5.088 702
Baø Ròa - Vuõng Taøu 154.958 34.401 21.229 49.432 8.987 1.240
Taây Ninh 7.238 1.607 992 2.309 420 58
Tieàn Giang 8.380 1.861 1.148 2.673 486 67
11 tænh ÑBSCL
(khoâng keå Long An vaø 152.760 33.913 20.928 48.730 8.860 1.222
Tieàn Giang)
TOÅNG COÄNG 1.123.421 249.400 153.909 358.371 65.155 8.988
Nguoàn: Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng (ENTEC), thaùng 05/2009

2.4.2. Xu theá dieãn bieán thaûi löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm khoâng khí töø caùc khu coâng nghieäp

Döïa treân dieän tích ñaát coâng nghieäp ñöôïc quy hoaïch vaø heä soá oâ nhieãm do khí thaûi töø caùc KCN, coù theå
öôùc tính ñöôïc thaûi löôïng oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN trong töông lai (Bieåu ñoà 2.25).

Bieåu ñoà 2.25. Döï baùo thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN trong toaøn quoác ñeán naêm 2020
Ghi chuù: Heä soá oâ nhieãm buïi vaø khí thaûi ñoäc haïi töø caùc KCN theo Ñeà taøi “Nghieân cöùu caùc giaûi phaùp ñaûm baûo moâi tröôøng taïi caùc
khu ñoâ thò vaø KCN troïng ñieåm ôû TP. Hoà Chí Minh”

Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

42 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 2

Töông töï nhö nöôùc thaûi, ñeán naêm 2020, caùc KCN phía Nam, ñaëc bieät laø vuøng Ñoâng Nam Boä coù thaûi
löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí cao nhaát trong caû nöôùc (Baûng 2.9).
Baûng 2.9. Döï baùo thaûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN phía Nam ñeán naêm 2020
Ñôn vò: kg/ngaøy

TT Tænh/Thaønh phoá Buïi SO2 NO2 CO


1 Ñoàng Nai 29.350 526.651 55.087 8.497
2 Bình Döông 55.453 995.057 104.081 16.054
3 TP. Hoà Chí Minh 29.619 531.476 55.591 8.575
4 Long An 38.259 686.520 71.809 11.076
5 Bình Phöôùc 18.801 337.365 35.288 5.443
6 Baø Ròa - Vuõng Taøu 33.212 595.958 62.337 9.615
7 Taây Ninh 1.552 27.835 2.912 449
8 Tieàn Giang 1.796 32.227 3.371 520
9 11 tænh ÑBSCL (khoâng keå Long An vaø
Tieàn Giang) 32.741 587.510 61.452 9.479
Toång coäng 240.783 4.320.599 451.927 69.709
Nguoàn: Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng (ENTEC), thaùng 05/2009

2.4.3. Xu theá dieãn bieán löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh töø caùc khu coâng nghieäp

Theo öôùc tính ñeán naêm 2010, khoái löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp cuûa Vieät Nam seõ laø 4,8 trieäu
taán/naêm, trong ñoù chaát thaûi nguy haïi laø 630.000 taán. Khu vöïc phía Nam, ñaëc bieät Ñoâng Nam Boä, hieän laø
khu vöïc phaùt sinh nhieàu chaát thaûi raén coâng nghieäp nhaát. So saùnh con soá phaùt sinh chaát thaûi raén coâng
nghieäp cuûa caùc ñòa phöông thì Haø Noäi vaø Tp. Hoà Chí Minh laø hai ñòa phöông ñöùng ñaàu (Baûng 2.10).

Baûng 2.10. Döï baùo khoái löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh töø caùc KCN phía Nam ñeán naêm 2020

Khoá i löôï ng khoâng Khoá i löôï ng nguy haï i


STT Tænh/Thaø nh phoá
nguy haï i (taán/ngaø y) (taán/ngaø y)
1 Ñoàng Nai 1.301 325
2 Bình Döông 1.313 328
3 TP. Hoà Chí Minh 1.313 328
4 Long An 1.696 424
5 Bình Phöôùc 833 208
6 Baø Ròa - Vuõng Taøu 1.472 368
7 Taây Ninh 91 23
8 Tieàn Giang 80 20
9 11 tænh ÑBSCL (khoâng keå Long An vaø
1.469 367
Tieàn Giang)
Toång coä ng 9.568 2.391

Nguoàn: Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng (ENTEC), thaùng 05/2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 43


Coáng xaû
Nguoàn: AÛnh tö lieäu
CHÖÔNG 3
TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM
MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP
Caù cheát
Nguoàn: thethaovanhoa.vn
CHÖÔNG 3
TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP

OÂ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp noùi chung vaø KCN noùi rieâng ñaõ gaây taùc ñoäng
xaáu tôùi caùc heä sinh thaùi töï nhieân. Ñaëc bieät nöôùc thaûi saûn xuaát khoâng qua xöû lyù, xaû thaûi tröïc tieáp vaøo
moâi tröôøng gaây ra nhöõng thieät haïi ñaùng keå tôùi saûn xuaát noâng nghieäp vaø nuoâi troàng thuûy saûn taïi caùc
khu vöïc laân caän.

Maët khaùc, oâ nhieãm moâi tröôøng naøy ñaõ laøm gia taêng gaùnh naëng beänh taät, gia taêng tyû leä ngöôøi maéc beänh
ñang lao ñoäng taïi chính KCN vaø coäng ñoàng daân cö soáng gaàn ñoù. Ñaùng baùo ñoäng laø tyû leä naøy coù xu
höôùng gia taêng trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø gaây ra nhöõng toån thaát kinh teá khoâng nhoû.

Vieäc ñaùnh giaù taùc haïi cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng USD trong öôùc tính 76 tæ USD cuûa GDP trong
KCN tôùi caùc heä sinh thaùi töï nhieân, söùc khoeû ngöôøi naêm 2008. Cuõng theo ñaùnh giaù cuûa Ngaân haøng
lao ñoäng vaø coäng ñoàng, cuõng nhö vieäc tính toaùn Theá giôùi, moãi naêm ôû Vieät Nam thieät haïi 780 trieäu
caùc thieät haïi kinh teá do oâ nhieãm moâi tröôøng KCN USD trong caùc lónh vöïc söùc khoûe coäng ñoàng vì oâ
gaây ra ñoøi hoûi coù nhöõng soá lieäu nghieân cöùu coâng nhieãm moâi tröôøng (Nguoàn: Boä Coâng Thöông - OÂ
phu vaø heä thoáng. Tuy nhieân, caùc soá lieäu hieän nay nhieãm moâi tröôøng ôû Vieät Nam: Toån thaát chieám tôùi
chæ coù theå phaûn aùnh moät phaàn taùc haïi cuûa oâ 5,5% GDP - Trang thoâng tin ñieän töû Thöông Maïi
nhieãm do hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû saûn xuaát coâng & Moâi tröôøng, 2008).
nghieäp, trong ñoù bao goàm caû caùc KCN. Chöa coù
ñuû ñieàu kieän veà soá lieäu ñeå phaân tích cho taùc haïi oâ Baùo caùo söû duïng nhöõng phöông phaùp öôùc tính
nhieãm cuûa caùc KCN moät caùch rieâng bieät. thoâng duïng, theo ñoù, toån thaát kinh teá do oâ nhieãm
moâi tröôøng ñöôïc tính cho caùc khoaûn nhö chi phí
Döôùi ñaây seõ taäp trung vaøo vieäc ñöa ra moät soá ngöôøi daân phaûi boû ra ñeå chaêm soùc söùc khoûe, thieät
khuyeán caùo veà taùc haïi do oâ nhieãm moâi tröôøng töø haïi do giaûm thôøi gian laøm vieäc vaø naêng suaát lao
hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp noùi chung vaø töø ñoäng cuûa coâng nhaân, thieät haïi do giaûm naêng suaát
KCN noùi rieâng. Caùc ñaùnh giaù vaø daãn chöùng vöøa noâng nghieäp, thuûy saûn vaø chi phí phaûi boû ra ñeå
phaûn aùnh nhöõng taùc haïi cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng söûa chöõa, hao moøn coâng trình... hoaëc boài thöôøng
tôùi söùc khoûe coäng ñoàng vaø hoaït ñoäng saûn xuaát cho vieäc khoâi phuïc moâi tröôøng bò suy thoaùi hoaëc
noâng nghieäp, vöøa caûnh baùo veà haäu quaû do oâ huûy hoaïi do oâ nhieãm.
nhieãm moâi tröôøng KCN seõ xaûy ra trong töông lai
neáu vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng KCN khoâng ñöôïc 3.1. TOÅN THAÁT TÔÙI HEÄ SINH THAÙI, NAÊNG SUAÁT NOÂNG
quan taâm ñuùng möùc. NGHIEÄP VAØ NUOÂI TROÀNG THUÛY SAÛN

Theo ñaùnh giaù cuûa Ngaân haøng Theá giôùi, Vieät Soâng suoái laø nguoàn tieáp nhaän vaø vaän chuyeån
Nam coù theå phaûi chòu toån thaát do oâ nhieãm moâi caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi töø caùc KCN vaø
tröôøng leân tôùi 5,5% GDP haøng naêm. Nhö vaäy, caùc cô sôû saûn xuaát kinh doanh. Nöôùc thaûi chöùa
neàn kinh teá maát khoaûng 3,9 tæ USD trong 71 tæ chaát höõu cô vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp seõ gaây
USD cuûa GDP trong naêm 2007, vaø khoaûng 4,2 tæ ra hieän töôïng phuù döôõng, laøm giaûm löôïng oâxy

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 47


Chöông 3 TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP

trong nöôùc, caùc loaøi thuûy sinh bò thieáu oâxy daãn thaûi vaãn bò xem nheï. Coâng suaát cuûa heä thoáng xöû
ñeán moät soá loaøi bò cheát haøng loaït. Söï xuaát hieän lyù nöôùc thaûi taäp trung (xaây döïng töø naêm 2008)
caùc ñoäc chaát nhö daàu môõ, kim loaïi naëng, caùc loaïi khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu thöïc teá. Moät soá
hoùa chaát trong nöôùc seõ taùc ñoäng ñeán ñoäng thöïc doanh nghieäp trong KCN chöa ñaáu noái heä thoáng
vaät thuûy sinh vaø ñi vaøo chuoãi thöùc aên trong heä nöôùc thaûi vôùi nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung,
thoáng sinh toàn cuûa caùc loaøi sinh vaät, cuoái cuøng maø xaû nöôùc thaûi tröïc tieáp ra moâi tröôøng. Nguoàn
seõ aûnh höôûng tôùi söùc khoûe con ngöôøi. Döôùi ñaây nöôùc thaûi töø KCN Phoá Noái A ñang gaây oâ nhieãm
laø moät soá caùc minh hoaï taïi moät soá khu vöïc trong naëng caùc doøng soâng, chòu aûnh höôûng nhieàu nhaát
nöôùc. laø soâng Baàn vaø soâng Baéc Höng Haûi. Theo ñaùnh
giaù, nguoàn nöôùc treân hai doøng soâng naøy vaø heä
3.1.1. Moät soá daãn chöùng cuûa khu vöïc mieàn Baéc
thoáng keânh möông, soâng hoà trong khu vöïc khoâng
Trong LVS Nhueä - Ñaùy taäp trung 19 KCN do ñaït tieâu chuaån B1 (QCVN 08:2008), khoâng theå
Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp vaø duøng töôùi tieâu cho noâng nghieäp. Haøng chuïc keânh
haøng loaït caùc KCN, CCN khaùc cuûa ñòa phöông. möông ñaõ bieán thaønh doøng nöôùc cheát, boác muøi
Theo öôùc tính, löôïng nöôùc thaûi töø caùc KCN chieám hoâi tanh khoù chòu. Nöôùc chaûy ñeán ñaâu, caù toâm
khoaûng 35% toång löôïng nöôùc thaûi coâng nghieäp cheát noåi ñeán ñoù, caây troàng cuõng heùo ruõ. Treân ñòa
ñoå vaøo LVS Nhueä - Ñaùy. Ñaây laø moät trong nhöõng baøn Vaên Laâm, Myõ Haøo do heä thoáng thuyû lôïi bò oâ
nguyeân nhaân chính gaây oâ nhieãm cho nguoàn tieáp nhieãm khoâng theå töôùi tieâu phuïc vuï saûn xuaát, haøng
nhaän naøy. Theo soá lieäu thoáng keâ, saûn löôïng nuoâi chuïc ha ñaát canh taùc phaûi boû hoang. (Nguoàn:
troàng thuûy saûn (ñaëc bieät laø nuoâi caù beø treân soâng) Dieãn ñaøn caùc nhaø baùo moâi tröôøng Vieät Nam,
ñaõ bò giaûm suùt nhieàu do vaán ñeà oâ nhieãm nguoàn 1/11/2009).
nöôùc maët. Ñieån hình laø caùc vuï caù loàng cheát haøng 3.1.2. Moät soá daãn chöùng cuûa khu vöïc mieàn Trung
loaït vaøo nhöõng naêm 2002, 2003, 2005. Ngoaøi ra,
KCN Quaûng Phuù, moät KCN töông ñoái lôùn cuûa
chaát löôïng nöôùc maët suy giaûm cuõng aûnh höôûng
Quaûng Ngaõi, ñöôïc chính thöùc hoaït ñoäng töø ñaàu
nghieâm troïng ñeán nguoàn nöôùc caáp sinh hoaït
naêm 2000 vaø ñeán nay ñaõ thu huùt treân 24 döï aùn
trong khu vöïc (Khung 3.1).
saûn xuaát laâm saûn, thuûy saûn, phaân boùn, bao bì,
KCN Phoá Noái A, Höng Yeân coù dieän tích 390 giaáy… Töø khi ñi vaøo hoaït ñoäng ñeán nay KCN naøy
ha, ñeán naêm 2009 ñaõ coù 77% dieän tích ñöôïc laáp chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, toaøn
ñaày vaø ñi vaøo hoaït ñoäng nhöng vieäc xöû lyù nöôùc boä nöôùc thaûi cuûa caùc nhaø maùy trong KCN ñeàu xaû

Khung 3.1. Gaàn 60.000 daân Haø Nam phaäp phoàng lo thieáu nöôùc

Do nguoàn nöôùc ngaàm bò nhieãm maën, khoâng theå khai thaùc, neân gaàn 60.000 daân cuûa thò xaõ Phuû Lyù, Haø Nam
chæ coøn troâng chôø vaøo nguoàn nöôùc duy nhaát töø 2 nhaø maùy soá 1 vaø 2, khai thaùc nöôùc töø soâng Nhueä - Ñaùy. Tuy
nhieân, vaøo muøa caïn, hai soâng naøy bò oâ nhieãm nghieâm troïng, caùc nhaø maùy ñaõ phaûi ngöng hoaït ñoäng.
Theo Coâng ty Caáp nöôùc Haø Nam, do nöôùc soâng Ñaùy bò oâ nhieãm, thò xaõ Phuû Lyù thieáu nöôùc sinh hoaït töø naêm
2001 vaø tình traïng naøy caøng ngaøy caøng traàm troïng. Nhaø maùy nöôùc soá 1 naèm taïi xaõ Phuø Vaân (caùch ngaõ ba
soâng Nhueä - Ñaùy khoaûng 400 m veà phía thöôïng löu) vôùi coâng suaát 10.000 m3/ngaøy ñeâm vaø nhaø maùy nöôùc
soá 2 naèm taïi xaõ Thanh Sôn (caùch nhaø maùy soá 1 khoaûng 4 km) vôùi coâng suaát 15.000 m3/ngaøy ñeâm ñaõ phaûi
ngöøng hoaït ñoäng trong nhöõng ñôït oâ nhieãm nghieâm troïng.
Nguoàn: Baùo caùo Moâi tröôøng Quoác gia 2006, Boä TN&MT

48 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP Chöông 3

tröïc tieáp ra keânh Baàu Laêng. Tröôùc ñaây, ngöôøi nöôùc thaûi cuûa KCN thaûi tröïc tieáp ra moâi tröôøng ñaõ
daân duøng nöôùc keânh cho sinh hoaït vaø hoaït ñoäng khieán ngöôøi daân taïi khu vöïc xung quanh phaûi
saûn xuaát, nhöng giôø nguoàn nöôùc khoâng theå söû gaùnh chòu. Con möông daãn nöôùc thaûi cuûa KCN
duïng. Ngoaøi keânh Baàu Laêng thì soâng Traø Khuùc chaûy töï do ra soâng Ngaân Haø, laøm doøng soâng trôû
cuõng trong tình traïng töông töï. Nguyeân nhaân do neân ñen kòt. Caùc loaøi thuûy saûn (caù, toâm...) khoâng
moät soá nhaø maùy cuûa KCN, nhaát laø Coâng ty theå toàn taïi. Traïm bôm Töù Caâu gaàn nhö ngöøng
ñöôøng Quaûng Ngaõi, ñaõ ñoå nöôùc thaûi tröïc tieáp ra hoaït ñoäng vì nguoàn nöôùc bò oâ nhieãm khoâng theå
soâng. Nhieàu laàn caù treân soâng Traø Khuùc bò cheát töôùi tieâu cho gaàn 200 ha ruoäng cuûa Ñieän Ngoïc 1
noåi traéng doøng do oâ nhieãm. Theo keát quaû quan vaø Ñieän Ngoïc 2. Töø naêm 2008, vôùi vieäc ñöa vaøo
traéc cuûa Sôû TN&MT Quaûng Ngaõi, nöôùc thaûi KCN söû duïng Nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi giai ñoaïn I cuûa
Quaûng Phuù vôùi nhieàu thoâng soá vöôït QCVN nhieàu KCN, vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng ôû khu vöïc naøy
laàn. ñaõ böôùc ñaàu ñöôïc khaéc phuïc.
KCN Ñieän Nam – Ñieän Ngoïc, vôùi hôn 34 nhaø 3.1.3. Moät soá daãn chöùng cuûa khu vöïc mieàn Nam
maùy ñaõ vaø ñang ñöa vaøo hoaït ñoäng, laø KCN lôùn
Löu vöïc heä thoáng soâng Ñoàng Nai laø khu vöïc
nhaát cuûa tænh Quaûng Nam. Trong nhöõng naêm
taäp trung nhieàu nhaát caùc KCN cuûa caû nöôùc. Caùc
tröôùc ñaây (2006-2007), KCN naøy cuõng ñaõ noåi leân
hoaït ñoäng saûn xuaát töø caùc KCN naøy ñaõ thaûi vaøo
nhö moät ñieåm noùng veà oâ nhieãm moâi tröôøng ôû
moâi tröôøng nöôùc moät löôïng lôùn nöôùc thaûi vôùi noàng
mieàn Trung. Cuõng nhö nhieàu KCN khaùc ôû mieàn
ñoä chaát oâ nhieãm cao, gaây hieän töôïng caùc “ñoaïn
Trung, trong giai ñoaïn naøy, KCN vaãn chöa xaây
soâng cheát”.
döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung. Toaøn boä
OÂ nhieãm nöôùc soâng Thò Vaûi laø moät trong
nhöõng ñieån hình veà oâ nhieãm moâi tröôøng coâng
nghieäp gaây taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi heä sinh thaùi
trong nöôùc soâng, gaây nhöõng toån haïi ñaùng keå ñoái
vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp vaø thuûy saûn.
Vieäc xaû thaûi chaát oâ nhieãm coù noàng ñoä cao vaø löu
löôïng lôùn vaøo moâi tröôøng nöôùc soâng, taïi caùc khu
vöïc trung löu vaø haï löu soâng (nôi taäp trung 10
KCN thuoäc tænh Ñoàng Nai vaø Baø Ròa - Vuõng Taøu)
khoâng theå kieåm soaùt ñöôïc, ñaõ gaây oâ nhieãm naëng
moâi tröôøng. Ñieån hình laø haäu quaû do hoaït ñoäng xaû
nöôùc thaûi traùi phaùp luaät keùo daøi cuûa Coâng ty Coå
phaàn höõu haïn Vedan Vieät Nam. Caû ñoaïn soâng
daøi khoaûng 12 km (töø sau hôïp löu suoái Caû - soâng
Thò Vaûi khoaûng 2 km ñeán khu vöïc caûng Phuù Myõ,
phía sau KCN Myõ Xuaân) bò oâ nhieãm ñaëc bieät
nghieâm troïng (Khung 3.2). Trong khu vöïc naøy,
caùc loaøi toâm, caù, thuûy saûn haàu nhö khoâng theå toàn
taïi vaø phaùt trieån. Heä sinh thaùi ôû khu vöïc naøy chæ
coøn toàn taïi moät soá ít loaøi ñoäng thöïc vaät phuø du.
Caùc loaøi taûo phaùt trieån chuû yeáu cuõng laø nhöõng loaøi
Nöôùc thaûi töø KCN Ñieän Nam - Ñieän Ngoïc chöa qua xöû lyù
ñöôïc thaûi thaúng ra soâng Ngaân Haø thích nghi vôùi moâi tröôøng dinh döôõng cao vaø
Nguoàn: Tuoåi treû Online chính söï phaùt trieån cuûa chuùng cuõng laøm taêng

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 49


Chöông 3 TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP

Khung 3.2. Coâng ty Coå phaàn höõu haïn Vedan Vieät Nam ñaõ gaây oâ nhieãm naëng
doøng chính cuûa soâng Thò Vaûi

Coâng ty Coå phaàn höõu haïn Vedan Vieät Nam (goïi taét laø Vedan) coù quy moâ ñaàu tö töông ñoái lôùn (khoaûng 422
trieäu USD) vôùi haøng loaït caùc nhaø maùy treân toång dieän tích 120 hecta, töông ñöông quy moâ cuûa moät KCN trung
bình.
Ngaøy 11/12/2009, taïi Haø Noäi, Toång cuïc Moâi tröôøng (Boä TN&MT) toå chöùc cuoäc hoïp thoáng nhaát noäi dung lieân
quan ñeán haønh vi gaây oâ nhieãm soâng Thò Vaûi cuûa Vedan. Taïi cuoäc hoïp, Vedan thöøa nhaän ñaõ gaây oâ nhieãm naëng
doøng chính cuûa soâng Thò Vaûi khoaûng 10 -11 km vaø cam keát seõ boài thöôøng thieät haïi hoaëc hoã trôï ngöôøi daân bò
thieät haïi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Ñeán ngaøy 14/12/2009, Vedan ñaõ noäp 127 tyû ñoàng phí baûo veä moâi tröôøng taïi Kho baïc Nhaø nöôùc tænh Ñoàng
Nai. Ñaây laø soá tieàn troán noäp phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi bò truy thu theo quyeát ñònh xöû phaït vi
phaïm haønh chính cuûa Thanh tra Boä TN&MT.
Nguoàn: TCMT, 2009

Soâng Thò Vaûi


Nguoàn: TCMT, 2009

nguy cô gaây ñoäc cho moâi tröôøng nöôùc. ñöôïc tính toaùn ñeå coù ñöôïc soá lieäu chính xaùc cuoái
cuøng. Theo tính toaùn cuûa 3 Hoäi Noâng daân cuûa 3
Theo öôùc tính ban ñaàu, toång dieän tích noâng
tænh, thaønh phoá Ñoàng Nai, Tp. Hoà Chí Minh vaø Baø
nghieäp bò thieät haïi laø 1.438,5 ha, phaàn lôùn laø ao
Ròa - Vuõng Taøu, Vedan bò yeâu caàu boài thöôøng thieät
nuoâi thuûy saûn, 29,5 ha laø ñaát saûn xuaát noâng
haïi laø haøng traêm tyû ñoàng. Vedan cuõng ñaõ cam keát
nghieäp. Tính töø naêm 2005, do aûnh höôûng bôûi nöôùc
seõ boài thöôøng sau khi coù keát luaän cuoái cuøng cuûa
vaø khí thaûi töø nhaø maùy, hoa maøu cuûa caùc hoä daân
cô quan coù thaåm quyeàn. Con soá boài thöôøng cho
khu vöïc xung quanh cho naêng suaát, chaát löôïng raát
thaáy möùc ñoä thieät haïi do oâ nhieãm töø nöôùc thaûi laø
keùm (luùa bò leùp haït, hoa caûnh, caây traùi bò chaùy
raát lôùn. Maëc duø chöa coù nghieân cöùu vaø thoáng keâ
xeùm)… Theo phaûn aùnh cuûa nhieàu hoä noâng daân,
chính thöùc, nhöng vôùi tyû leä caùc KCN chöa laép ñaët
tröôùc khi Vedan chöa thaønh laäp thì noâng daân nuoâi
heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung coøn cao nhö
troàng thuûy saûn ñaït hieäu quaû cao, caùc hoä nuoâi
hieän nay, thieät haïi ñoái vôùi noâng nghieäp vaø thuyû saûn
quaûng canh moãi moät ha thu hoaïch khoaûng 50
chòu aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi töø caùc KCN laø moät
trieäu ñoàng, nay chæ thu hoaïch chöøng 20 trieäu
con soá coøn lôùn hôn nhieàu laàn.
ñoàng. Ñeán nay, thieät haïi ñoái vôùi hoaït ñoäng saûn
xuaát noâng nghieäp vaø thuyû saûn taïi ñaây vaãn ñang Ngoaøi ra, nhöõng söï coá gaây oâ nhieãm nguoàn

50 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP Chöông 3

Moät noâng daân bò thieät haïi do Caùnh ñoàng Caây Goõ giaùp ranh Coâng ty Vedan
ao nuoâi troàng thuûy saûn bò oâ nhieãm töø soâng Thò Vaûi ñaõ bò oâ nhieãm nghieâm troïng, luùa vaø hoa maøu
phaùt trieån chaäm, naêng suaát keùm
AÛnh: Sôn Ñònh
AÛnh: Ñoaøn Quyù

nöôùc trong thôøi gian ngaén do nöôùc thaûi cuûa moät 2,35 laàn. Theo baùo caùo cuûa Phoøng TN&MT
soá nhaø maùy saûn xuaát cuõng gaây nhöõng thieät haïi huyeän Beán Caùt, tænh Bình Döông, thoáng keâ sô boä
kinh teá khoâng nhoû ñoái vôùi ngöôøi daân. ñeán ngaøy 31/7/2009, sau söï coá treân, öôùc tính coù
khoaûng 20 ha cao su bò aûnh höôûng, nhieàu dieän
Ngaøy 28/7/2009, Sôû TN&MT tænh Bình Döông
tích hoa maøu bò nöôùc vaø buøn thaûi oâ nhieãm vuøi laáp,
ñaõ coù vaên baûn baùo caùo UBND tænh vuï vieäc Coâng
hôn 10.000 m2 ao caù bò thieät haïi do oâ nhieãm laøm
ty TNHH San Miguel Pure Foods Vieät Nam (xaõ
caù cheát. Ngoaøi ra, noàng ñoä oâ nhieãm cao cuøng vôùi
Lai Höng, huyeän Beán Caùt, tænh Bình Döông) gaây
löu löôïng chaûy lôùn cuõng laø nguyeân nhaân gaây oâ
ra söï coá oâ nhieãm moâi tröôøng suoái Beán Vaùn vaø
nhieãm nöôùc vaø cheát caù haøng loaït treân suoái Beán
soâng Thò Tính. Söï coá vôõ bôø hoà xöû lyù nöôùc thaûi cuûa
Vaùn vaø soâng Thò Tính. Nguoàn nöôùc taïi Nhaø maùy
Coâng ty vaøo ngaøy 25/7/2009 khieán 230.000m3
nöôùc Thuû Daàu Moät vaø Taân Hieäp laáy nöôùc töø soâng
nöôùc thaûi chöa qua xöû lyù traøn ra moâi tröôøng. Keát
Saøi Goøn cuõng bò oâ nhieãm naëng. Maëc duø vaãn coù
quaû phaân tích maãu nöôùc thaûi töø hoà chöùa sau khi
theå xöû lyù nöôùc ñeå duøng cho sinh hoaït nhöng raát
söï coá xaûy ra cho thaáy noàng ñoä oâ nhieãm raát cao,
toán keùm vì phaûi söû duïng nhieàu hoùa chaát.
cuï theå: noàng ñoä COD vöôït tieâu chuaån 263,8 laàn,
SS vöôït 165,6 laàn, toång nitô vöôït 44,6 laàn, toång Thaùng 4 naêm 2008, haøng loaït beø caù ñang gaàn
phoátpho vöôït 237,5 laàn vaø noàng ñoä sunfua vöôït ngaøy thu hoaïch ôû La Ngaø ñoät ngoät cheát traéng do

Doøng nöôùc thaûi ñen kòt do söï coá vôõ bôø bao hoà xöû lyù nöôùc ... vaø ñoå tröïc tieáp ra soâng Thò Tính
thaûi cuûa Coâng ty TNHH San Miguel Pure Foods Vieät Nam
AÛnh: Minh Taâm
ñoå ra suoái Beán Vaùn
AÛnh: Minh Taâm

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 51


Chöông 3 TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP

nöôùc soâng La Ngaø bò oâ nhieãm töø nguoàn nöôùc thaûi nghieäp ñeán naêm 2010 laø treân 30 ngaøn. Toång soá
cuûa hai Coâng ty Men Mauri Vieät Nam vaø Coâng ty tieàn chi cho trôï caáp beänh ngheà nghieäp töø 2000 -
coå phaàn mía ñöôøng La Ngaø.. Theo thoâng tin töø 2004 laø hôn 50 tyû ñoàng (Nguoàn: Nguyeãn Khaéc
UBND huyeän Ñònh Quaùn (Ñoàng Nai) cho bieát hai Haûi. Vieän Y hoïc lao ñoäng vaø Veä sinh moâi tröôøng -
Coâng ty treân ñaõ thoûa thuaän ñeàn buø cho caùc hoä OÂ nhieãm moâi tröôøng coâng nghieäp vaø söùc khoûe
nuoâi caù beø bò thieät haïi do oâ nhieãm soâng La Ngaø coäng ñoàng, 2005).
soá tieàn boài thöôøng laø 2 tyû ñoàng (phapluattp.vn,
OÂ nhieãm moâi tröôøng ñaõ gaây aûnh höôûng roõ reät
15/5/2009).
ñeán söùc khoûe cho ngöôøi daân soáng khu vöïc laân
Ñaây laø nhöõng tröôøng hôïp ñieån hình veà thieät caän caùc nhaø maùy, töø ñoù gaây ra toån thaát kinh teá
haïi do söï coá moâi tröôøng töø caùc cô sôû saûn xuaát cho khaùm chöõa beänh vaø caùc thieät haïi thu nhaäp do
kinh doanh ñôn leû. Trong tröôøng hôïp neáu KCN bò beänh. Thieät haïi kinh teá trung bình cho moãi
khoâng coù bieän phaùp quaûn lyù vaø caùc phöông aùn ngöôøi daân trong moät naêm ôû vuøng chòu taùc ñoäng
phaûn öùng thích hôïp trong tröôøng hôïp xaûy ra söï cuûa caùc nhaø maùy (phöôøng Thoï Sôn, Tp. Vieät Trì)
coá thì con soá thieät haïi coù theå leân tôùi haøng chuïc tyû cao gaáp 3,5 laàn so vôùi vuøng khoâng chòu taùc ñoäng
ñoàng. (phöôøng Gia Caåm, Tp. Vieät Trì) (Baûng 3.1).

3.2. GIA TAÊNG GAÙNH NAËNG BEÄNH TAÄT Beân caïnh vieäc öôùc tính caùc chi phí cho chaêm
soùc söùc khoûe, khaùi nieäm “gaùnh naëng beänh taät”
3.2.1. Toån thaát kinh teá do gia taêng gaùnh naëng
coøn ñöôïc söû duïng khi ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa oâ
beänh taät
nhieãm moâi tröôøng ñoái vôùi söùc khoûe cuûa con ngöôøi
Theo con soá thoáng keâ, töø naêm 1976 ñeán 1990 (taùc ñoäng söùc khoûe). Gaùnh naëng beänh taät ñöôïc
ôû nöôùc ta môùi chæ coù 5.497 tröôøng hôïp maéc beänh hieåu laø toång soá naêm soáng maát ñi vì mang beänh,
ngheà nghieäp, nhöng ñeán 2004 soá ngöôøi maéc tai naïn thöông tích vaø soá naêm maát ñi vì cheát non
beänh ñaõ taêng leân gaáp 3 laàn vôùi toång soá 21.597 so vôùi tuoåi thoï kyø voïng, tính treân 1000 ngöôøi daân
ngöôøi. Döï baùo soá ngöôøi môùi maéc beänh ngheà soáng trong khu vöïc ñieàu tra. Moâi tröôøng khu vöïc

Baûng 3.1. Thieät haïi kinh teá do beänh taät taïi phöôøng Thoï Sôn vaø Gia Caåm (Tp. Vieät Trì, Phuù Thoï)

Caù c chi phí Thoï Sôn (n=4.813) Gia Caåm (n=3.967)


Chi cho khaù m chöõ a beä nh
Ñieà u trò beä nh nhaâ n (ñoà ng) 200.151.000 64.295.000
Tieà n thuoá c (ñoà ng) 728.330.000 93.202.000
Ñi laï i cuû a beä nh nhaâ n (ñoà ng) 93.256.000 41.820.000
Chi khaù c (ñoà ng) 123.780.000 34.155.000
Chi cuû a ngöôø i nhaø beänh nhaâ n (ñoà ng) 44.900.000 26.920.000
Chi trung bình (ñoà ng/ngöôø i/naê m) 247.300 65.640
Thieä t haï i thu nhaä p
Tieà n beä nh nhaâ n giaû m thu nhaä p do nghæ
599.387.000 58.588.000
vieä c (ñoà ng)
Tieà n ngöôø i nhaø giaû m thu nhaä p do nghæ
245.659.000 78.588.000
vieä c (ñoà ng)
Tieà n giaû m thu nhaä p (ñoà ng/ngöôø i/naê m) 175.600 34.600
Toå ng coä ng (ñoàng) 422.900 100.200
Chuù thích: phöông phaùp phoûng vaán tröïc tieáp, tính toång chi phí vaø tính thieät haïi baèng caùch chia trung bình cho toång soá ngöôøi ñöôïc
phoûng vaán taïi moãi phöôøng (n).
Nguoàn: Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc khoûe moâi tröôøng taïi TP Vieät Trì (Phuù Thoï),Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, 2007

52 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP Chöông 3

Bieåu ñoà 3.1. Thieät haïi kinh teá do beänh taät taïi Bieåu ñoà 3.2. Gaùnh naëng beänh taät taïi phöôøng Thoï Sôn
phöôøng Thoï Sôn vaø Gia Caåm (Tp. Vieät Trì , Phuù Thoï) (chòu taùc ñoäng oâ nhieãm coâng nghieäp) vaø phöôøng Gia Caåm
(ñoái chöùng - khoâng bò oâ nhieãm coâng nghieäp)
Nguoàn: Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc khoûe cuûa Tp. Vieät Trì, Phuù Thoï
moâi tröôøng taïi TP Vieät Trì (Phuù Thoï),
Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, 2007 Nguoàn: Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc khoûe moâi
tröôøng taïi TP Vieät Trì (Phuù Thoï), Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, 2007

bò oâ nhieãm khieán “gaùnh naëng beänh taät” cuûa coäng cuõng hoaøn toaøn töông töï (Bieåu ñoà 3.3). Ñaëc bieät,
ñoàng taïi ñoù cuõng seõ gia taêng, ñieàu naøy gaây aûnh nhoùm beänh I vaø II laø nhöõng beänh lieân quan nhieàu
höôûng nghieâm troïng tôùi ñôøi soáng cuûa chính ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng coù gaùnh naëng beänh taät
nhöõng ngöôøi lao ñoäng trong KCN vaø caû coäng taïi khu vöïc chòu aûnh höôûng cuûa oâ nhieãm cao hôn
ñoàng daân cö soáng ôû caùc khu vöïc laân caän (Bieåu ñoà haún khu vöïc ñoái chöùng.
3.1 vaø 3.2).
3.2.2. Moät soá beänh lieân quan ñeán oâ nhieãm moâi
Beân caïnh ñoù, gaùnh naëng beänh taät coøn ñöôïc tröôøng khu coâng nghieäp
ñaùnh giaù rieâng cho töøng nhoùm beänh vaø keát quaû
3.2.2.1. OÂ nhieãm nguoàn nöôùc, ñaát vaø nhöõng taùc
haïi ñeán söùc khoûe
Nöôùc thaûi töø caùc KCN khoâng ñöôïc xöû lyù gaây
oâ nhieãm nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm, töø ñoù aûnh
höôûng ñeán chaát löôïng nguoàn nöôùc caáp vaø coù
theå thoâng qua chuoãi thöùc aên gaây aûnh höôùng xaáu
tôùi söùc khoûe con ngöôøi. Caùc beänh chuû yeáu lieân
quan ñeán chaát löôïng nuôùc laø beänh ñöôøng ruoät,
caùc beänh do kyù sinh truøng, vi khuaån, virus, naám
moác..., caùc beänh do coân truøng trung gian vaø caùc
beänh do vi yeáu toá vaø caùc chaát khaùc trong nöôùc
Bieåu ñoà 3.3. Phaân boá gaùnh naëng beänh taät
(beänh böôùu coå ñòa phöông, beänh veà raêng do
theo nhoùm beänh thieáu hoaëc thöøa fluor, beänh do nitrat cao trong
Ghi chuù: nöôùc, beänh do nhieãm ñoäc bôûi caùc ñoäc chaát hoaù
- Nhoùm I: nhoùm beänh laây nhieãm (tieâu chaûy, lao, soát xuaát
huyeát, soát reùt, giun saùn, ARI, caùc tai bieán saûn khoa…), suy hoïc coù trong nöôùc nhö beänh Minamata ôû Nhaät
dinh döôõng,... Baûn do nöôùc bò nhieãm dimethyl thuyû ngaân, beänh
- Nhoùm II: nhoùm caùc beänh khoâng laây nhieãm nhö beänh khoái
u, beänh noäi tieát, beänh tim maïch, hen, VPQ maõn, beänh tieâu Itai-Itai ôû Nhaät Baûn do trong nöôùc coù quaù nhieàu
hoaù nhö vieâm loeùt daï daøy taù traøng, xô gan, beänh thaän…
- Nhoùm III : goàm tai naïn, chaán thöông, boûng, ngoä ñoäc, ngaõ,...
Cadimi,...).
Nguoàn: Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc khoûe Moät nghieân cöùu ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa caùc
moâi tröôøng taïi TP Vieät Trì (Phuù Thoï),
Cuïc baûo veä moâi tröôøng, 2007 hoaït ñoäng saûn xuaát taïi khu cheá bieán kim loaïi maøu

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 53


Chöông 3 TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP

Thaùi Nguyeân ñeán söùc khoûe daân cö soáng xung trong rau muoáng troàng taïi moät soá vuøng chuyeân
quanh ñaõ cho thaáy haøm löôïng chì trong nöôùc thaûi canh, troàng treân keânh raïch töông ñoái cao (so
taïi ao thaûi vöôït TCCP nhieàu laàn; haøm löôïng chì saùnh vôùi caùc tieâu chuaån trong Nghò ñònh soá
vaø arsen trong ñaát ôû vuøng nghieân cöùu cao hôn 73/CP ngaøy 01/11/1995 vaø Nghò ñònh soá 86/CP
1,2 - 2,5 laàn, trong nöôùc sinh hoaït cao hôn 1,5 - ngaøy 08/12/1994 thì coù 16/25 maãu rau coù haøm
6 laàn vaø thöïc phaåm töø 6 - 12 laàn so vôùi vuøng ñoái löôïng chì cao hôn quy ñònh). Nöôùc trong caùc
chöùng. Caùc xeùt nghieäm maùu cuûa phuï nöõ trong ñoä ruoäng, ñöôïc daãn töø keânh vaøo, coù möùc ñoä oâ nhieãm
tuoåi sinh ñeû soáng lieân tuïc ôû khu vöïc nghieân cöùu chì cao hôn nöôùc trong keânh raïch vaø cao hôn
töø 5 naêm trôû leân ñaõ cho thaáy haøm löôïng chì vaø TCVN 5942:1995. Vieäc nöôùc thaûi coâng nghieäp
arsen trong maùu cuõng cao hôn vuøng ñoái chöùng 3 khoâng xöû lyù cuûa TP Hoà Chí Minh thaûi thaúng ra
- 80 laàn (Nguoàn: Baùo caùo toùm taét Hoäi nghò khoa keânh raïch ñaõ laøm taêng theâm vieäc nhieãm kim loaïi
hoïc quoác teá Y hoïc lao ñoäng vaø Veä sinh moâi tröôøng naëng, trong ñoù coù chì vaø caùc ñoäc toá khaùc trong
laàn thöù I, Haø Noäi, 2003). rau vaø töø ñoù aûnh höôûng ñeán söùc khoûe ngöôøi tieâu
duøng, ñaëc bieät ñoái vôùi ñoái töôïng nhaïy caûm nhaát laø
Moät nghieân cöùu khaùc ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa
kim loaïi chì (xuaát phaùt töø nöôùc thaûi coâng nghieäp treû em. (Nguoàn: Baùo caùo toùm taét Hoäi thaûo khoa
deät nhuoäm, saûn xuaát pin-acquy, taåy-maï, naáu hoïc kyû nieäm 30 naêm thöïc hieän coâng taùc An toaøn
luyeän kim loaïi...) trong nöôùc keânh cuûa TP. Hoà Chí Veä sinh Lao ñoäng cuûa Phaân vieän Baûo hoä Lao ñoäng
Minh ñeán chaát löôïng rau thuûy sinh (rau muoáng, taïi TP. Hoà Chí Minh, 2007).
rau ruùt, rau ngoå, caàn nöôùc, ngoù sen,...) cung caáp 3.2.2.2. OÂ nhieãm khoâng khí vaø nhöõng taùc haïi
cho thaønh phoá ñaõ cho thaáy: haøm löôïng chì coù ñeán söùc khoûe

Khung 3.3. Taùc ñoäng do oâ nhieãm moâi tröôøng töø caùc KCN ôû Ñaø Naüng

Naêm 2007, Ñaø Naüng coù 6 KCN ñi vaøo hoaït ñoäng, trong ñoù chæ coù KCN
Hoøa Khaùnh coù nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung nhöng ñang trong
giai ñoaïn vaän haønh thöû. Do ñoù, vaán ñeà oâ nhieãm do nöùôc thaûi töø nhöõng
KCN naøy laø khaù traàm troïng.
Trong vuï ñoâng xuaân naêm 2007, hôn 120 ha ruoäng cuûa phöôøng Hoøa
Hieäp Nam (quaän Lieân Chieåu) khoâng theå gieo caáy ñöôïc vì oâ nhieãm do
nöôùc thaûi cuûa KCN Hoøa Khaùnh traøn ra caùc thöûa ruoäng. Töø ngaøy KCN
Hoøa Khaùnh hình thaønh, toaøn boä ñaát treân caùnh ñoàng Gia Troøn, ñoàng
Phôû, ñoàng Cöûa naèm saùt hoà Baøu Traøm bò nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy saûn
xuaát giaáy Wei Sen Xin laøm oâ nhieãm. Nöôùc thaûi chaûy traøn laâu ngaøy
thaám saâu vaøo ñaát khieán ñaát chuyeån sang maøu ñen ñuïc, moâi tröôøng
khoâng khí xung quanh bò oâ nhieãm muøi nghieâm troïng. Nöôùc thaûi töø
KCN traøn ra ñoàng coøn gaây hieän töôïng gia caàm vaø thuûy saûn nuoâi troàng
trong khu vöïc bò cheát haøng loaït. Ngöôøi daân laøm noâng nghieäp trong
vuøng cuõng bò aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán söùc khoûe khi tieáp xuùc thöôøng
xuyeân vôùi nöôùc thaûi töø KCN. Ñieån hình laø beänh lôû loeùt chaân tay vaø moät Nöôùc ruoäng bò oâ nhieãm gaây beänh lôû loeùt,
soá beänh veà da lieãu. gheû ngöùa cho ngöôøi noâng daân soáng gaàn
KCN Hoøa Khaùnh
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009
Nguoàn: Tuoåi treû Online

54 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP Chöông 3

Ngöôøi lao ñoäng laø ñoái töôïng bò aûnh höôûng tröïc 3.7).
tieáp khi moâi tröôøng trong caùc KCN bò oâ nhieãm,
ñaëc bieät laø oâ nhieãm khoâng khí, tieáng oàn. Ngoaøi OÂ nhieãm khoâng khí töø caùc KCN khoâng chæ aûnh
ra, ngöôøi lao ñoäng coøn phaûi chòu taùc ñoäng cuûa höôûng ñeán ngöôøi lao ñoäng maø coøn aûnh höôûng tôùi
caùc yeáu toá khaùc cuûa ñieàu kieän lao ñoäng nhö nhieät coäng ñoàng daân cö soáng ôû caùc khu vöïc xung
ñoä cao (hoaëc thaáp), aùnh saùng keùm, böùc xaï, rung
quanh. Moät soá nghieân cöùu y teá ñoái chöùng ñaõ cho
ñoäng vaø caùc loaïi gaùnh naëng lao ñoäng theå löïc vaø
thaàn kinh khaùc. Theo soá lieäu naêm 2004, trong soá thaáy caùc beänh hoâ haáp caû caáp tính vaø maõn tính ôû
5 nhoùm beänh ngheà nghieäp ñöôïc giaùm ñònh, caùc vuøng gaàn KCN cao hôn roõ reät so vôùi caùc vuøng
nhoùm beänh buïi phoåi vaø pheá quaûn coù tyû leä cao noâng thoân (Khung 3.5 vaø 3.6, Bieåu ñoà 3.8 vaø 3.9).
nhaát (76,71%), sau ñoù laø nhoùm beänh do caùc yeáu Ngoaøi ra caùc beänh veà maét, beänh tim maïch, hoäi
toá vaät lyù (16,94%), beänh nhieãm ñoäc ngheà nghieäp
chöùng daï daøy, thieáu maùu, roái loaïn thaàn kinh ôû
(4,08%) beänh ngoaøi da ngheà nghieäp (1,35%) vaø
beänh nhieãm khuaån ngheà nghieäp (0,93%) (Bieåu vuøng oâ nhieãm cuõng cao hôn.
ñoà 3.4).
Khung 3.4. Beänh buïi phoåi silic
Beänh buïi phoåi noùi chung, beänh buïi phoåi-silic do oâ nhieãm coâng nghieäp
noùi rieâng laø loaïi beänh phoå bieán ôû caùc ngaønh khai
Beänh buïi phoåi-silic laø tình traïng beänh lyù ôû phoåi do
khoaùng, xaây döïng, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng vaø
hít thôû SiO2 hoaëc silic töï do. Ñaëc ñieåm cuûa beänh
cô khí - luyeän kim. Soá tích luõy beänh ngheà nghieäp
laø hieän töôïng xô hoaù phoåi lan toaû. Beänh phaùt trieån
treân phaïm vi toaøn quoác laø 23.872 tröôøng hôïp,
vaø khoâng hoài phuïc ôû coâng nhaân haøng ngaøy hít thôû
trong ñoù beänh buïi phoåi-silic chieám 74,5% (Hoäi
buïi coù chöùa SiO2 nhö thaïch anh, caùt, ñaù granite.
nghò khoa hoïc quoác teá veà y hoïc lao ñoäng vaø veä
Hieän nay treân theá giôùi, beänh buïi phoåi-silic vaãn
sinh moâi tröôøng, 21/10/2008, Haø Noäi). chieám tyû leä cao nhaát. Taïi caùc nöôùc ñang phaùt
Beân caïnh beänh buïi phoåi laø söï gia taêng cuûa trieån, tyû leä maéc beänh buïi phoåi-silic trong caùc
caùc beänh lieân quan ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng ngaønh ngheà coù tieáp xuùc vôùi buïi silic laø töø 21 ñeán
54% (theo ñaùnh giaù cuûa WHO) so vôùi toång soá maéc
khoâng khí nhö beänh hoâ haáp, tim maïch, tieâu hoaù,
beänh ngheà nghieäp.
maét, ngoaøi da vaø moät soá hieän töôïng ngoä ñoäc nhö
Nguoàn: Keát quaû coâng taùc phoøng choáng beänh buïi phoåi silic
ngoä ñoäc CO, SO2, chì... cuûa ngöôøi lao ñoäng trong giai ñoaïn 1996-2006, Leâ Minh Haïnh
caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp (Bieåu ñoà 3.6 vaø

Bieåu ñoà 3.4. Tyû leä maéc caùc beänh ngheà nghieäp Bieåu ñoà 3.5. Tình hình giaùm ñònh beänh buïi phoåi silic treân
(coäng doàn 2004) toaøn quoác giai ñoaïn 1991-2007
Nguoàn: Cuïc Y teá Döï phoøng vaø Moâi tröôøng, 2004 Nguoàn: Chöông trình Quoác gia phoøng choáng
beänh buïi phoåi Silíc, Boä Y teá, 2007

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 55


Chöông 3 TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP

Ghi chuù:
1. Nhieãm ñoäc Mn; 2. Nhieãm ñoäc Cd; 3. Nhieãm ñoäc Pb; 4.
Nhieãm ñoäc HF/HCl; 5. Nhieãm ñoäc CO; 6. Nhieãm ñoäc SO2; 7.
Bieåu ñoà 3.6. Tyû leä moät soá beänh lieân quan ñeán Tieâu hoùa; 8. Tim maïch; 9. Tai muõi hoïng; 10. Vieâm pheá quaûn
oâ nhieãm moâi tröôøng lao ñoäng taïi KCN Vieät Trì, Phuù Thoï maõn; 11. Vieâm pheá quaûn caáp; 12. Hoâ haáp.

Nguoàn: Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc khoûe
Bieåu ñoà 3.7. Tyû leä moät soá beänh vaø trieäu chöùng
moâi tröôøng taïi TP Vieät Trì (Phuù Thoï),
lieân quan ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng lao ñoäng taïi
Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, 2007
Khu Gang theùp Thaùi Nguyeân
Nguoàn: Baùo caùo toång hôïp keát quaû naêm 2008, tieåu döï aùn 7.4
thuoäc Chöông trình quoác gia veà baûo hoä lao ñoäng, an toaøn
lao ñoäng, veä sinh lao ñoäng ñeán 2010,
Vieän KHKT Baûo hoä Lao ñoäng

Bieåu ñoà 3.8. Beänh vaø trieäu chöùng beänh hoâ haáp caáp tính vaø maõn tính ôû phöôøng Thoï Sôn vaø Gia Caåm
(TP Vieät Trì, Phuù Thoï)
Ghi chuù:
- Phöôøng Thoï Sôn: chòu taùc ñoäng cuûa caùc nhaø maùy nhö Coâng ty coå phaàn Hoùa chaát Vieät Trì, Coâng ty giaáy Vieät Trì, Coâng ty
TNHH Miwon Vieät Nam, Coâng ty nhoâm soâng Hoàng...
- Phöôøng Gia Caåm: ñoái chöùng
(Phoûng vaán 1.269 ñoái töôïng maéc beänh caáp tính trong 2 tuaàn tröôùc khi ñieàu tra vaø 1.809 ñoái töôïng maéc beänh maõn tính trong 1
naêm tröôùc khi ñieàu tra treân toång soá 8.780 ngöôøi phoûng vaán cuûa 2 phöôøng Thoï Sôn vaø Gia Caåm).

Nguoàn: Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc khoûe moâi tröôøng taïi TP Vieät Trì (Phuù Thoï), Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, 2007

56 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAÙC HAÏI CUÛA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG COÂNG NGHIEÄP Chöông 3

Khung 3.5. Tyû leä ngöôøi maéc beänh lieân quan ñeán Khung 3.6. Hoaûng loaïn vì khí thaûi coâng nghieäp
oâ nhieãm khoâng khí töø KCN cuûa CCN Quaùn Toan (Haûi Phoøng)
Theo nghieân cöùu taïi KCN Thöôïng Ñình, daân cö
vuøng oâ nhieãm khoâng khí cöïc ñaïi (phöôøng Thöôïng Cuïm coâng nghieäp Quaùn Toan bao goàm moät soá cô
Ñình vaø Khöông Ñình) coù tyû leä ngöôøi lôùn maéc sôû saûn xuaát coâng nghieäp, trong ñoù 3 nguoàn thaûi
trieäu chöùng hoâ haáp cao gaáp 6,4 - 9,1 laàn; tyû leä treû khí chuû yeáu laø Coâng ty coå phaàn theùp Vieät - Nhaät,
em maéc trieäu chöùng hoâ haáp cao gaáp 4,9 - 5,5 laàn; Coâng ty coå phaàn theùp Vieät - Haøn, Coâng ty coå
tyû leä daân cö maéc roái loaïn thoâng khí phoåi cao phaàn theùp Vieät - UÙc Trong 2 ngaøy 27-
nhaát, gaáp 17,7 - 30,8 laàn (trong ñoù coù ñeán 57,1 - 28/10/2009, ñaõ coù 72 hoïc sinh vaø 1 giaùo vieân cuûa
64,7% laø roái loaïn thoâng khí taéc ngheõn), tyû leä maéc tröôøng Trung hoïc cô sôû Quaùn Toan, Hoàng Baøng,
caùc trieäu chöùng beänh trong nhaø nhö kích thích Haûi Phoøng phaûi nhaäp vieän trong tình traïng hoân
maét, muõi, da, roái loaïn thaàn kinh thöïc vaät,... cao meâ, töùc ngöïc, khoù thôû vì hít phaûi khí ñoäc. Haàu heát
hôn 9 laàn so vôùi vuøng ñoái chöùng laø xaõ Ñònh Coâng, thaày troø vaø ngöôøi daân xung quanh ñeàu cho raèng
huyeän Thanh Trì. nguyeân nhaân laø do khí thaûi coâng nghieäp cuûa
Nguoàn: Nghieân cöùu vuøng oâ nhieãm khoâng khí cöïc ñaïi Coâng ty Coå phaàn theùp Vieät - Nhaät gaây ra. Theo
vaø taùc ñoäng cuûa noù tôùi söùc khoûe, beänh taät cuûa daân cö phaûn aùnh cuûa dö luaän, töø nhieàu naêm nay, khí thaûi
trong vuøng tieáp giaùp KCN Thöông Ñình (Haø Noäi),
Chu Vaên Thaêng, 2005 cuûa coâng ty ñaõ gaây aûnh höôûng xaáu tôùi söùc khoeû
cuûa ngöôøi daân nôi ñaây.
Phoù chuû tòch UBND phöôøng Quaùn Toan cho bieát
vaøo khoaûng 9h ngaøy 27/10, Coâng ty theùp Vieät -
Nhaät khôûi ñoäng loø saûn xuaát luyeän theùp, do thôøi tieát
aâm u, aåm thaáp neân khoùi bay ôû taàm thaáp aûnh
höôûng ñeán soá hoïc sinh cuûa tröôøng. Giaùm ñoác Sôû
GD&ÑT Haûi Phoøng cho bieát, phía coâng ty höùa seõ
lo toaøn boä chi phí naèm vieän cuûa caùc hoïc sinh naøy.
Nguoàn: Baùo Ñaát Vieät, ngaøy 29/10/2009

Bieåu ñoà 3.9. Tyû leä maéc beänh ôû phöôøng Thanh Xuaân Baéc
(giaùp KCN Thöôïng Ñình) vaø xaõ Phuù Thò, Gia Laâm
(Haø Noäi)
Ghi chuù: Khaùm 1.218 ngöôøi khu vöïc phöôøng Thanh Xuaân Baéc
vaø 792 ngöôøi nhoùm ñoái chöùng xaõ Phuù Thò, Gia Laâm, Haø Noäi.

Nguoàn: Döï aùn Naâng cao chaát löôïng khoâng khí taïi caùc nöôùc
ñang phaùt trieån ôû Chaâu AÙ, 2004

Nhaø maùy theùp Ñaø Naüng thaûi buïi ra moâi tröôøng


AÛnh: Vieät Huøng (Tuoåi treû Online)

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 57


Cheá bieán ñaù xaây döïng
Nguoàn: AÛnh tö lieäu
CHÖÔNG 4
THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP
Caùn theùp
Nguoàn: AÛnh tö lieäu
CHÖÔNG 4
THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP

Hieän nay, Vieät Nam ñaõ coù caùc chính saùch phaùt trieån coâng nghieäp gaén lieàn vôùi baûo veä moâi tröôøng vaø
caùc vaên baûn coù lieân quan veà quaûn lyù moâi tröôøng KCN; söï phaân caáp quaûn lyù nhaø nöôùc veà baûo veä moâi
tröôøng KCN; moät soá ñòa phöông ñaõ trieån khai quy hoaïch KCN ñoàng boä; aùp duïng coâng cuï kinh teá thoâng
qua hình thöùc thu phí moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi, chaát thaûi raén; toå chöùc vieäc thanh tra, kieåm tra, giaùm
saùt chaát löôïng moâi tröôøng KCN.

Tuy nhieân, heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät coøn chöa ñaày ñuû, vieäc phaân caáp traùch nhieäm ñoái
vôùi caùc ñôn vò coù lieân quan trong baûo veä moâi tröôøng KCN coøn moät soá baát caäp, chöùc naêng cuûa caùc
ñôn vò tham gia quaûn lyù coøn choàng cheùo; tuy ñaõ coù quy hoaïch phaùt trieån KCN nhöng chöa thoáng
nhaát, thieáu khoa hoïc; vieäc trieån khai caùc coâng cuï quaûn lyù chöa thöïc söï hieäu quaû; nhaân löïc cho coâng
taùc baûo veä moâi tröôøng KCN coøn yeáu, yù thöùc baûo veä moâi tröôøng cuûa chuû ñaàu tö vaø caùc doanh nghieäp
trong KCN chöa toát.

4.1. CHÍNH SAÙCH VAØ HEÄ THOÁNG VAÊN BAÛN QUY veà moâi tröôøng tieáp tuïc ñöôïc söûa ñoåi, boå sung,
PHAÏM PHAÙP LUAÄT VEÀ QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU hoaøn thieän vaø böôùc ñaàu ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu
COÂNG NGHIEÄP thöïc tieãn. Nhöõng vaán ñeà böùc xuùc vaø caùc ñieåm
noùng veà moâi tröôøng ñang töøng böôùc ñöôïc giaûi
Trong quaù trình CNH-HÑH ñaát nöôùc, nhieäm
quyeát.
vuï baûo veä moâi tröôøng luoân ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø
nöôùc coi troïng. Chæ thò soá 36-CT/TW ngaøy Nhöõng haïn cheá, toàn taïi cuøng vôùi dieãn bieán
25/6/1998, tieáp ñeán laø Nghò quyeát 41-NQ/TW phöùc taïp cuûa bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu vaø hoäi
ngaøy 15/11/2004 cuûa Boä Chính trò veà taêng cöôøng nhaäp quoác teá ñaõ ñaët ra cho coâng taùc baûo veä moâi
coâng taùc baûo veä moâi tröôøng trong thôøi kyø CNH- tröôøng nhieàu thaùch thöùc lôùn, caû tröôùc maét vaø laâu
HÑH ñaát nöôùc ñaõ ñöa ra nhöõng ñònh höôùng raát daøi. Ngaøy 21/1/2009, Ban Bí thö ñaõ ban haønh
quan troïng, trong ñoù nhaán maïnh caùc ñoâ thò, caùc Chæ thò 29-CT/TW veà tieáp tuïc ñaåy maïnh thöïc
KCN phaûi thöïc hieän toát phöông aùn xöû lyù chaát thaûi, hieän Nghò quyeát 41-NQ/TW cuûa Boä Chính trò vaø
öu tieân xöû lyù chaát thaûi ñoäc haïi. Quan ñieåm phaùt xaùc ñònh roõ “khoâng ñöa vaøo vaän haønh, söû duïng
trieån ñaát nöôùc cuûa Ñaûng ta cuõng ñaõ ñöôïc khaúng caùc KCN, khu coâng ngheä cao, khu ñoâ thò, coâng
ñònh trong Chieán löôïc phaùt trieån KT-XH giai ñoaïn trình, cô sôû y teá, cô sôû saûn xuaát môùi khoâng ñaùp
2001-2010 ñöôïc thoâng qua taïi Ñaïi hoäi ñaïi bieåu öùng caùc yeâu caàu veà baûo veä moâi tröôøng. Giaûi
toaøn quoác laàn thöù IX cuûa Ñaûng laø "Phaùt trieån quyeát cô baûn tình traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc, oâ
nhanh, hieäu quaû vaø beàn vöõng, taêng tröôûng kinh teá nhieãm moâi tröôøng ôû caùc khu daân cö do chaát thaûi
ñi ñoâi vôùi thöïc hieän tieán boä, coâng baèng xaõ hoäi vaø cuûa caùc KCN, CCN, caùc laøng ngheà, ...”.
baûo veä moâi tröôøng".
Ngaøy 02/12/2003, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ
Thöïc hieän caùc ñònh höôùng treân, Luaät Baûo veä ban haønh Chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng quoác gia
moâi tröôøng söûa ñoåi (naêm 2005) ñaõ ñöôïc Quoác hoäi ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020 theo
thoâng qua, heä thoáng vaên baûn quy phaïm phaùp luaät Quyeát ñònh soá 256/2003/QÑ-TTg. Moät trong

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 61


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

nhöõng muïc tieâu cuï theå cuûa Chieán löôïc laø ñeán tröôøng KCN (Baûng 4.1). Nghò ñònh 36/CP ngaøy
naêm 2010, 70% caùc KCN, KCX coù heä thoáng xöû lyù 24/4/1997 veà ban haønh quy cheá KCN, KCX, khu
nöôùc thaûi taäp trung ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng; thu coâng ngheä cao laø vaên baûn ñaàu tieân taïo cô sôû ñieàu
gom 90% chaát thaûi raén sinh hoaït, coâng nghieäp vaø chænh caùc hoaït ñoäng cuûa KCN nhö caáp pheùp ñaàu
dòch vuï, xöû lyù treân 60% chaát thaûi nguy haïi vaø tö, thaønh laäp BQL, cô cheá phoái hôïp giöõa caùc Boä,
100% chaát thaûi beänh vieän. Ñònh höôùng ñeán naêm ngaønh vaø ñòa phöông. Nghò ñònh 36/CP cho pheùp
2020 laø 100% ñoâ thò, KCN, KCX coù heä thoáng xöû thaønh laäp BQL caùc KCN, KCX ñöôïc nhìn nhaän
lyù nöôùc thaûi taäp trung ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng; nhö laø ñaïi dieän ñöôïc uyû quyeàn cuûa Boä, ngaønh vaø
hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp taùi ñòa phöông ñeå quaûn lyù KCN.
cheá chaát thaûi ñeå taùi söû duïng, phaán ñaáu 30% chaát
Quyeát ñònh soá 62/QÑ-BKHCNMT ngaøy
thaûi thu gom ñöôïc taùi cheá. Trong danh muïc 36
9/8/2002 cuûa Boä KH&CNMT veà ban haønh quy cheá
chöông trình, keá hoaïch, ñeà aùn vaø döï aùn öu tieân
baûo veä moâi tröôøng KCN ñaõ ñeà caäp ñeán caùc quy
caáp quoác gia veà baûo veä moâi tröôøng cuûa Chieán
ñònh veà ÑTM, cô sôû haï taàng baûo veä moâi tröôøng,
löôïc coù Chöông trình soá 25 veà xaây döïng heä thoáng
thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, traùch nhieäm
xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung ñaït tieâu chuaån moâi
cuûa caùc beân quaûn lyù nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp.
tröôøng ôû taát caû caùc KCN.
Quyeát ñònh naøy ñaõ goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc
Raát nhieàu vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñaõ doanh nghieäp vaø thuùc ñaåy hoaït ñoäng baûo veä moâi
ñöôïc ban haønh quy ñònh noäi dung quaûn lyù moâi tröôøng taïi caùc KCN.

Daây chuyeàn may xuaát khaåu


Nguoàn: AÛnh tö lieäu

62 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

Baûng 4.1. Caùc vaên baûn veà quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN ñaõ ban haønh

Thôøi gian
STT Teân vaên baûn
ban haønh
1 Chæ thò soá 199/TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà nhöõng bieän phaùp caáp baùch 3/4/1997
trong coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén ôû caùc ñoâ thò vaø KCN
2 Nghò ñònh soá 36/CP veà ban haønh quy cheá KCN, KC X, Khu coâng ngheä cao; 24/4/1997
3 Quyeát ñònh soá 152/1999/QÑ -TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät 10/7/1999
chieán löôïc quaûn lyù chaát thaûi raén taïi caùc khu ñoâ thò vaø KCN ñeán naêm 2020.
4 Thoâng tö lieân tòch soá 1590/1997/T TLT/BKHCNMT -BXD cuûa Boä Khoa hoïc, 17/10/1999
Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng, Boä Xaây döïng höôùng daãn thi haønh chæ thò soá
199/TTg ngaøy 3/4/1997 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà caùc bieän phaùp caáp
baùch trong quaûn lyù chaát thaûi raén ôû caùc ñoâ thò vaø KCN.
5 Quyeát ñònh soá 62/QÑ -BKHCNMT veà ban haønh quy cheá baûo veä moâi tröôøng KCN. 9/8/2002
6 Quyeát ñònh soá 183/2004/QÑ -TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà cô cheá hoã trôï 19/10/2004
voán ngaân saùch Trung öông ñeà ñaàu tö xaây döïng keát caáu haï t aàng kyõ thuaät
KCN taïi caùc ñòa phöông coù ñieàu kieän KTXH khoù khaên.
7 Thoâng tö soá 36/2005/TT -BNV veà xeáp haïng BQL caùc KCN, BQL KKT, BQL 06/4/2005
KKT môû, BQL KKT cöûa khaåu, BQL KKT – thöông maïi, BQL khu coâng ngheä
cao vaø BQL coù teân goï i khaùc.
8 Luaät Baûo veä moâi tröôøng 2005 29/11/2005
9 Nghò ñònh soá 80/2006/NÑ -CP cuûa Chính phuû veà vieäc quy ñònh chi tieát vaø 09/8/2006
höôùng daãn thi haønh moät soá ñieàu cuûa Luaät Baûo veä moâi tröôøng ;
10 Quyeát ñònh soá 1107/QÑ -TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät 21/8/2006
quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN ôû Vieät Nam ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán
ñeán naêm 2020.
11 Thoâng tö 08/2006/TT -TNMT cuûa Boä TN&MT höôùng daãn chi tieát thöïc hieän 08/9/2006
moät soá noä i dung veà ÑMC, ÑTM vaø cam keát baûo veä moâi tröôøng ;
12 Nghò ñònh soá 59/2007/NÑ -CP cuûa Chính phuû veà quaûn lyù chaát thaûi raén. 09/4/2007
13 Nghò ñònh soá 88/2007/NÑ -CP cuûa Chính phuû quy ñònh veà thoaùt nöôùc ñoâ thò 28/5/2007
vaø khu coâng ng hieäp;
14 Nghò ñònh 21/2008/NÑ -CP söûa ñoåi boå sung moät soá ñieàu cuûa Nghò ñònh 28/2/2008
80/2006/NÑ -CP ngaøy 09/8/2006;
15 Nghò ñònh soá 29/2008/NÑ -CP cuûa Chính phuû quy ñònh veà thaønh laäp, hoaït 14/3/2008
ñoäng, chính saùch vaø quaûn lyù nhaø nö ôùc ñoái vôùi KCN, KCX, KKT, KKT cöûa
khaåu.
16 Quyeát ñònh soá 1440/QÑ -TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät Quy hoaïch 6/10/2008
xaây döï ng khu xöû lyù chaát thaûi raén 3 vuøng KTTÑ Baéc Boä, mieàn Trung vaø phía
Nam ñeán naêm 2020
17 Thoâng tö 05/2008/TT -BTNMT höôùng daãn veà ñaùnh giaù moâi tröôøng chieán löôïc, 8/12/2008
ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng vaø cam keát baûo veä moâi tröôøng, thay theá Thoâng
tö soá 08/2006/TT -BTNMT ngaøy 08/9/2006 cuûa Boä TN&MT höôùng daãn veà
ñaùnh giaù moâi tröôøng chieán löôïc, ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng vaø cam keát
baûo veä moâi tröôøng.
18 Thoâng tö soá 08/2009/TT -BTNMT cuûa Boä TN&MT quy ñònh quaûn lyù vaø baûo veä 15/7/2009
moâi tröôøng KKT, khu coâng ngheä cao, KCN vaø CCN.
19 Quyeát ñònh soá 1419/QÑ -TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät “Chieán 07/9/2009
löôïc saûn xuaát saïch hôn trong coâng nghieäp ñeán naêm 2020;”
20 Quyeát ñònh soá 2149/QÑ -TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät “Chieán 27/12/2009
löôïc Quoác gia veà quaûn lyù toång hôïp chaát thaûi raén ñeán naêm 2025 vaø taàm nhìn
ñeán naêm 2050”.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 63


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Tuy nhieân, Quyeát ñònh 62/QÑ-BKHCNMT vaãn Nghò ñònh 21/2008/NÑ-CP cuûa Chính phuû veà
coøn moät soá vaán ñeà haïn cheá nhö chöa nhaát quaùn söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Nghò ñònh soá
trong caùc quy ñònh vaø noäi dung cuûa quaûn lyù taäp 80/2006/NÑ-CP vaø tieáp ñeán laø Nghò ñònh
trung, chöa coi KCN nhö moät thöïc theå ñoäc laäp coù 29/2008/NÑ-CP veà KCN, KCX vaø khu kinh teá ñaõ
toå chöùc, chöa coù nhöõng quy ñònh gaén vôùi toå chöùc, quy ñònh BQL caùc KCN, KCX vaø KKT coù nhieäm
hoã trôï cho hoaït ñoäng cuûa toå chöùc, caùc quy ñònh vuï vaø quyeàn toå chöùc thöïc hieän thaåm ñònh vaø pheâ
chöa saùt vôùi vieäc trieån khai thöïc teá (Khung 4.1). duyeät baùo caùo ÑTM ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö thuoäc
thaåm quyeàn quyeát ñònh cuûa UBND caáp tænh trong
Khung 4.1. Moät soá haïn cheá cuûa KCN, KKT.
Quyeát ñònh soá 62/QÑ-BKHCNMT
Thöïc hieän Nghò ñònh 21/2008/NÑ-CP vaø Nghò
Taïi nhieàu KCN, doanh nghieäp döïa vaøo lyù do coâng ñònh 29/2008/NÑ-CP cuûa Chính phuû, nhieàu ñòa
ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng, töï phöông ñaõ uûy quyeàn moät phaàn chöùc naêng quaûn
thoaû thuaän vôùi cô quan quaûn lyù ñeå ñaáu noái rieâng maø lyù moâi tröôøng KCN töø Sôû TN&MT sang cho BQL
khoâng keát noái chung vaøo heä thoáng thu gom nöôùc caùc KCN. Tuy nhieân, dieãn bieán quaù trình naøy ñaõ
thaûi cuûa KCN. Haäu quaû laø moät KCN coù nhieàu ñaàu ra phaùt sinh raát nhieàu vaán ñeà. BQL chöa thöïc söï
nöôùc thaûi, khoâng theå kieåm soaùt ñöôïc vaø khoâng deã trieån khai ñöôïc chöùc naêng quyeàn haïn môùi; boä
khaéc phuïc khi chuyeån ñoåi sang quaûn lyù taäp trung. maùy toå chöùc chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu, thaäm
Thöïc teá ñaõ cho thaáy khoâng ñaûm baûo raèng coâng chí moät soá BQL caùc KCN coøn chöa coù boä phaân
ngheä xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng chuyeân traùch veà moâi tröôøng; boä maùy, nhaân söï,
ñöôïc duy trì lieân tuïc trong thôøi gian daøi, hoaëc kinh phí khoâng ñöôïc quy ñònh roõ trong caùc vaên
doanh nghieäp khoâng gian doái trong vieäc xaû thaúng baûn.
nöôùc thaûi chöa qua xöû lyù ra moâi tröôøng, nhö tröôøng
Nhìn chung, hieän chöa coù söï thoáng nhaát giöõa
hôïp VEDAN ñaõ bò phaùt hieän. Keát noái vaøo heä thoáng
caùc vaên baûn quy ñònh veà quaûn lyù moâi tröôøng ñoái
xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung chính laø moät caùch giaùm
vôùi caùc KCN. Ñeán nay haàu heát caùc vaên baûn lieân
saùt raát hieäu quaû nhöng ñaõ khoâng trôû thaønh quy
quan ñeán KCN ñeàu taäp trung vaøo nhöõng vaán ñeà
ñònh baét buoäc trong Quyeát ñònh naøy.
caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö, coøn haønh lang phaùp
Nguoàn: Vieän Nghieân cöùu chieán löôïc, chính saùch lyù veà quaûn lyù moâi tröôøng KCN raát chaäm ñöôïc ban
coâng nghieäp, Boä Coâng thöông, 2009
haønh. Taïi moät soá ñòa phöông, vaán ñeà baûo veä moâi
tröôøng KCN chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc,
nhieàu vi phaïm moâi tröôøng dieãn ra lieân tuïc, nhieàu
naêm nhöng khoâng ñöôïc xöû lyù cöông quyeát.

Thöïc tieãn ñang ñaët ra raát nhieàu vaán ñeà caàn


ñieàu chænh, cuï theå hôn trong caùc quy ñònh quaûn lyù
moâi tröôøng KCN. Boä TN&MT ñaõ ban haønh Thoâng
tö 08/2009/TT-BTNMT ngaøy 15/7/2009 quy ñònh
quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng KKT, khu coâng
ngheä cao, KCN vaø CCN, thay theá cho Quy cheá
baûo veä moâi tröôøng KCN ban haønh theo Quyeát
Kieåm tra moâi tröôøng KCN ñònh 62/QÑ-BKHCNMT vaø khaéc phuïc phaàn lôùn
Nguoàn: TCMT, 2009 caùc toàn taïi ñaõ neâu.

64 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

4.2. HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KCN Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT cuûa Boä TN&MT
taäp trung vaøo vieäc quy ñònh traùch nhieäm, quyeàn
4.2.1. Quy ñònh veà quaûn lyù moâi tröôøng vaø baûo
haïn cuûa caùc ñôn vò vaø caùc vaán ñeà lieân quan ñeán
veä moâi tröôøng khu coâng nghieäp
quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc KCN, trong
Theo Luaät Baûo veä moâi tröôøng vaø caùc Nghò ñoù ñaëc bieät naâng cao traùch nhieäm cuûa BQL caùc
ñònh höôùng daãn thi haønh Luaät, lieân quan ñeán KCN. Theo ñoù, BQL caùc KCN chòu traùch nhieäm
quaûn lyù moâi tröôøng KCN coù caùc ñôn vò sau: Boä tröïc tieáp quaûn lyù coâng taùc baûo veä moâi tröôøng taïi
TN&MT (ñoái vôùi caùc KCN vaø caùc döï aùn trong KCN theo söï uûy quyeàn cuûa cô quan nhaø nöôùc coù
KCN coù quy moâ lôùn); UBND tænh (ñoái vôùi KCN vaø thaåm quyeàn (Ñieàu 4, khoaûn 1). Ñeå thöïc hieän nhieäm
caùc döï aùn trong KCN coù quy moâ thuoäc thaåm vuï naøy, BQL caùc KCN phaûi coù toå chöùc chuyeân
moân, caùn boä phuï traùch veà baûo veä moâi tröôøng theo
quyeàn pheâ duyeät cuûa tænh), UBND huyeän (ñoái vôùi
quy ñònh taïi Nghò ñònh soá 81/2007/NÑ-CP ngaøy
moät soá döï aùn quy moâ nhoû) vaø moät soá Boä, ngaønh
23/5/2007 cuûa Chính phuû quy ñònh toå chöùc, boä
khaùc (ñoái vôùi moät soá döï aùn coù tính ñaëc thuø).
phaän chuyeân moân veà baûo veä moâi tröôøng taïi cô
Beân caïnh ñoù, cuõng theo Luaät Baûo veä moâi quan nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp nhaø nöôùc.
tröôøng vaø caùc Nghò ñònh cuûa Chính phuû, lieân quan BQL caùc KCN thöïc hieän caùc nhieäm vuï quaûn lyù
ñeán baûo veä moâi tröôøng vaø quaûn lyù moâi tröôøng cuûa nhaø nöôùc veà moâi tröôøng KCN theo uyû quyeàn nhö
caùc KCN coøn coù: Ban quaûn lyù caùc KCN; chuû ñaàu toå chöùc thöïc hieän thaåm ñònh vaø pheâ duyeät baùo caùo
tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu haï taàng kyõ ÑTM; chuû trì hoaëc phoái hôïp thöïc hieän giaùm saùt,
thuaät KCN; caùc cô sôû saûn xuaát, kinh doanh, dòch kieåm tra caùc vi phaïm veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi
vuï trong KCN. caùc döï aùn, cô sôû saûn xuaát, kinh doanh taïi KCN;

Hình 4.1. Sô ñoà nguyeân taéc caùc moái quan heä trong heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng KCN

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 65


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

phoái hôïp vôùi Boä TN&MT, Sôû TN&MT thöïc hieän naêng ñôn vò ñaàu moái chòu traùch nhieäm chính quaûn
vieäc thanh tra vaø xöû lyù vi phaïm veà baûo veä moâi lyù moâi tröôøng KCN
tröôøng trong KCN.
Toàn taïi lôùn nhaát hieän nay trong vaán ñeà quaûn lyù
Sôû TN&MT thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù nhaø moâi tröôøng KCN laø thieáu chuû theå quaûn lyù thöïc söï
nöôùc veà moâi tröôøng, chuû trì coâng taùc thanh tra vieäc chòu traùch nhieäm vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi
thöïc hieän caùc quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng vaø tröôøng KCN, ñaàu moái thöïc hieän trieån khai caùc noäi
caùc noäi dung cuûa Quyeát ñònh pheâ duyeät baùo caùo dung quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng cuûa KCN.
ÑTM theo thaåm quyeàn; chuû trì hoaëc phoái hôïp vôùi Vieäc phaân caáp khoâng roõ raøng giöõa Sôû TN&MT vaø
BQL caùc KCN tieán haønh kieåm tra coâng taùc baûo veä BQL caùc KCN ñaõ daãn ñeán vieäc neù traùnh, ñuøn ñaåy
moâi tröôøng trong KCN; phoái hôïp giaûi quyeát caùc traùch nhieäm giöõa caùc ñôn vò.
tranh chaáp, khieáu naïi, toá caùo veà baûo veä moâi tröôøng
KCN... Theo Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT, BQL caùc
KCN chòu traùch nhieäm tröïc tieáp quaûn lyù coâng taùc
Coâng ty Phaùt trieån haï taàng KCN coù chöùc naêng baûo veä moâi tröôøng. Tuy nhieân, ñeå BQL caùc KCN
xaây döïng vaø quaûn lyù cô sôû haï taàng KCN; quaûn lyù coù ñöôïc ñaày ñuû chöùc naêng, nhieäm vuï thì caàn coù
vaø vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, söï uyû quyeàn cuûa UBND tænh, UBND huyeän, trong
caùc coâng trình thu gom, phaân loaïi vaø xöû lyù chaát moät soá tröôøng hôïp coøn caàn söï uûy quyeàn cuûa Boä
thaûi raén theo ñuùng kyõ thuaät; theo doõi, giaùm saùt TN&MT vaø caùc boä ngaønh khaùc. Taïi nhieàu ñòa
hoaït ñoäng xaû thaûi cuûa caùc cô sôû saûn xuaát kinh phöông, BQL caùc KCN vaãn chöa coù ñöôïc söï uyû
doanh, dòch vuï ñoå vaøo heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi quyeàn naøy, caàn phaûi khaån tröông hoaøn taát.
taäp trung cuûa KCN.
Maëc khaùc, baûn thaân Thoâng tö 08/2009/TT-
4.2.2. Caùc vaán ñeà coøn toàn taïi trong heä thoáng BTNMT cuõng coù nhieàu ñieåm khoâng thoáng nhaát veà
quaûn lyù moâi tröôøng khu coâng nghieäp
ñôn vò chuû trì vaø phoái hôïp ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng
Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT ñaõ taïo ra moät cuûa Sôû TN&MT vaø BQL caùc KCN (Ñieàu 27 vaø
böôùc tieán so vôùi Quyeát ñònh 62/QÑ-BKHCNMT 28), caàn phaûi coù nhöõng quy ñònh boå sung, cuï theå
trong vaán ñeà giao traùch nhieäm cho caùc ñoái töôïng hôn.
coù lieân quan trong quaûn lyù moâi tröôøng KCN. Tuy Chöa trieån khai trieät ñeå vieäc phaân coâng traùch nhieäm
nhieân, vaãn coøn nhieàu vaán ñeà maø Thoâng tö 08 vaãn giöõa cô quan quaûn lyù vaø ñôn vò thöïc hieän
chöa quy ñònh roõ raøng cuõng nhö giaûi quyeát trieät
ñeå ñöôïc nhöõng haïn cheá coøn toàn taïi hieän nay. Theo phaân caáp, Sôû TN&MT ñoùng vai troø cuûa
cô quan quaûn lyù, laø beân ban haønh caùc quy ñònh,
BQL caùc KCN chöa ñuû ñieàu kieän thöïc hieän chöùc coøn BQL laø beân thöïc hieän caùc quy ñònh ñoù, ñaûm
baûo raèng chaát thaûi ñaàu ra cuûa toaøn boä KCN ñaït
tieâu chuaån, ñaùp öùng yeâu caàu quy ñònh.
Maëc duø ñaõ coù quy ñònh vaø höôùng daãn thöïc
hieän vieäc uyû quyeàn moät soá chöùc naêng quaûn lyù moâi
tröôøng cho BQL caùc KCN, nhöng hieän nay, taïi
moät soá ñòa phöông, Sôû TN&MT vaãn ñang laøm vai
troø cuûa ñôn vò thöïc hieän. Ñoù laø caùc chöùc naêng veà
thaåm ñònh vaø pheâ duyeät Baùo caùo ÑTM cuûa doanh
nghieäp trong KCN, kieåm tra vaø giaùm saùt quaù trình
thöïc hieän caùc quy ñònh cuûa Luaät Baûo veä moâi
KCN Nhôn Traïch 1, Ñoàng Nai tröôøng trong KCN nhö xöû lyù noäi boä doanh nghieäp,
Nguoàn: AÛnh tö lieäu keát noái heä thoáng, vaø caû quaûn lyù caùc beân lieân quan

66 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

trong xöû lyù chaát thaûi KCN... Taïi nhieàu ñòa phöông, tra, kieåm tra moâi tröôøng, Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø
BQL caùc KCN laïi chæ thöïc hieän chöùc naêng quaûn kinh doanh keát caáu haï taàng kyõ thuaät KCN - lieân
lyù nhaø nöôùc veà KCN, maø chöa thöïc hieän coâng taùc quan ñeán quan heä mua baùn cho thueâ dòch vuï,
baûo veä moâi tröôøng ôû ñaây. bao goàm caû caùc dòch vuï moâi tröôøng. Quan heä
cuûa doanh nghieäp vôùi 3 ñaàu moái treân thöïc teá coøn
Traùch nhieäm cuûa caùc beân veà baûo veä moâi tröôøng
thieáu caùc quy ñònh vaø cheá taøi cuï theå. Moät maët
beân trong KCN coøn nhieàu baát caäp
loûng leûo trong vieäc baét buoäc doanh nghieäp phaûi
Theo quy ñònh, ngoaøi BQL caùc KCN vaø Sôû thöïc hieän caùc traùch nhieäm trong coâng taùc baûo veä
TN&MT, nhöõng beân coù lieân quan tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng. Moät maët khoâng roõ raøng, deã bò lôïi
hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng KCN coøn coù Chuû duïng vaø coù theå laøm taêng chi phí quaûn lyù leân
ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu haï taàng doanh nghieäp (so vôùi doanh nghieäp beân ngoaøi
kyõ thuaät KCN vaø caùc doanh nghieäp trong KCN. KCN). Trong khi ñoù, nhieàu quyeàn lôïi cuûa doanh
nghieäp trong KCN ñaõ khoâng ñöôïc theå cheá hoaù
Baát caäp veà quy traùch nhieäm cho chuû ñaàu tö:
thaønh caùc quy ñònh. Trong nhieàu tröôøng hôïp coù
Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu haï
caùc tranh chaáp hay söï coá moâi tröôøng lieân quan,
taàng kyõ thuaät KCN, do coù lôïi ích tröïc tieáp lieân
khoâng roõ ñaàu moái ñeå lieân heä hoaëc hoã trôï doanh
quan neân ñang ñöôïc kieâm nhieäm luoân traùch
nghieäp.
nhieäm giaùm saùt hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng beân
trong KCN. Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT quy Quy ñònh quaûn lyù moâi tröôøng noäi boä KCN chöa
ñònh Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu ñöôïc phoå bieán
haï taàng kyõ thuaät KCN coù traùch nhieäm xaây döïng
keát caáu haï taàng baûo veä moâi tröôøng, laäp baùo caùo Quy ñònh quaûn lyù moâi tröôøng noäi boä KCN laø
ÑTM, ban haønh quy ñònh thaûi, thu gom chaát thaûi, yeâu caàu quan troïng cuûa quaù trình quaûn lyù KCN.
quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng vaø caùc nguoàn Quy ñònh naøy quy ñònh veà caùc hoaït ñoäng baûo veä
thaûi cuûa KCN, öùng cöùu söï coá moâi tröôøng... Thöïc moâi tröôøng phaûi tieán haønh trong KCN, traùch
chaát, Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu nhieäm cuûa caùc beân lieân quan trong KCN, coâng cuï
haï taàng kyõ thuaät KCN chæ laø ñôn vò thuaàn tuyù laøm kieåm tra giaùm saùt vaø xöû lyù caùc hoaït ñoäng ñoù.
dòch vuï cho thueâ maët baèng KCN, neân vieäc ñöôïc Thöïc hieän quaûn lyù moâi tröôøng trong haøng raøo
giao caùc traùch nhieäm quaûn lyù caàn ñöôïc xem xeùt KCN, chuû yeáu thoâng qua quy ñònh naøy. Ñoù vöøa laø
tính phuø hôïp veà naêng löïc vaø thaåm quyeàn. Cuõng coâng cuï ñeå thöïc hieän quaûn lyù, vöøa taïo ra lôïi ích
caàn löu yù raèng, söï raøng buoäc giöõa ñôn vò naøy vaø cho doanh nghieäp. Quy ñònh quaûn lyù moâi tröôøng
caùc doanh nghieäp chæ ñôn thuaàn laø hôïp ñoàng kinh noäi boä KCN do BQL caùc KCN ban haønh, theå hieän
teá, do ñoù deã daøng phaùt sinh caùc keõ hôû trong vaán tính ñaëc thuø cuûa töøng KCN, phuø hôïp vôùi caùch
ñeà baûo veä moâi tröôøng neáu coâng ty Phaùt trieån haï thöùc vaø naêng löïc quaûn lyù cuûa töøng KCN, cuûa ñòa
taàng chæ chuù troïng vieäc cho thueâ maët baèng maø boû phöông vaø loaïi hình doanh nghieäp taïi choã. Quy
qua caùc raøng buoäc traùch nhieäm baûo veä moâi ñònh noäi boä KCN coøn coù yù nghóa quyeát ñònh theå
tröôøng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp. hieän cam keát cuûa doanh nghieäp ngay töø khi baét
ñaàu tìm hieåu vaø chaáp nhaän vaøo KCN. Ñoù laø
Baát caäp veà quy ñònh traùch nhieäm cho doanh
nhöõng cam keát mang tính neàn taûng, thöïc hieän veà
nghieäp: Doanh nghieäp trong KCN thöïc hieän chöùc
laâu daøi nhöõng quy ñònh noäi boä lieân quan.
naêng baûo veä moâi tröôøng trong phaïm vi haøng raøo
doanh nghieäp. Vôùi caùch toå chöùc hieän nay, doanh Tuy nhieân, hieän taïi, caùc quy ñònh quaûn lyù moâi
nghieäp trong KCN ñang cuøng luùc chòu söï quaûn lyù tröôøng noäi boä KCN coøn chöa phoå bieán do toå chöùc
cuûa caû 3 ñaàu moái: BQL caùc KCN - chuû yeáu lieân cuûa BQL caùc KCN coøn chöa hoaøn thieän.
quan ñeán caáp pheùp ñaàu tö vaø thaåm ñònh baùo caùo
ÑTM, Sôû TN&MT - lieân quan ñeán coâng taùc thanh 4.3. QUY HOAÏCH KHU COÂNG NGHIEÄP GAÉN VÔÙI BAÛO VEÄ

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 67


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

MOÂI TRÖÔØNG chöùc naêng hôïp lyù, löïa choïn cô caáu ñaàu tö trong
caùc KCN theo höôùng khuyeán khích phaùt trieån, thu
Quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN ôû Vieät Nam
huùt caùc döï aùn ñaàu tö coù coâng ngheä tieân tieán, söû
ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020
duïng tieát kieäm taøi nguyeân, phaùt sinh ít chaát thaûi.
ñöôïc ban haønh keøm theo Quyeát ñònh 1107/QÑ-
TTg ngaøy 21/8/2006 cuûa Thuû töôùng Chính phuû Tuy nhieân, vaán ñeà quy hoaïch phaùt trieån caùc
vôùi muïc tieâu hình thaønh heä thoáng caùc KCN chuû KCN hieän taïi khoâng tuaân theo moät quy hoaïch
ñaïo coù vai troø ñònh höôùng söï phaùt trieån coâng thoáng nhaát, moät soá nôi thieáu cô sôû khoa hoïc
nghieäp quoác gia. Caùc KCN coù quy moâ hôïp lyù taïo (Khung 4.2). Haàu heát caùc ñòa phöông ñeàu coù KCN
ñieàu kieän phaùt trieån coâng nghieäp nhaèm chuyeån rieâng vôùi caùc chöùc naêng gioáng nhau, taïo ra söï
dòch cô caáu kinh teá taïi nhöõng ñòa phöông coù tyû caïnh tranh khoâng caàn thieát. Nhieàu KCN ñaõ giaûm
troïng coâng nghieäp trong GDP thaáp. möùc ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng kyõ thuaät KCN bao
goàm caû heä thoáng thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi taäp
Quy hoaïch KCN vôùi caùch thöùc toå chöùc toát chính
trung. Vieäc löïa choïn ñòa ñieåm cho KCN thöôøng
laø ñieàu kieän ñeå baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn
khoâng tuaân thuû theo nhöõng quy ñònh lieân quan.
vöõng (khai thaùc lôïi theá taäp trung caùc doanh nghieäp
Quaù trình thieát keá vaø thöïc hieän caùc quy hoaïch
taïo ra caùc lôïi theá trong vieäc söû duïng nguoàn löïc, tieát
phaùt trieån coâng nghieäp coù nhieàu ñôn vò cuøng tham
kieäm taøi nguyeân ñaát ñai, nguyeân lieäu khoaùng saûn,
gia, nhöng coøn thieáu söï ñieàu phoái chung vaø chòu
naêng löôïng, xöû lyù chaát thaûi...).
traùch nhieäm ñeán cuoái cuøng.
Quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN cuûa töøng ñòa
phöông phaûi phuø hôïp vôùi quy hoaïch toång theå caùc
KCN treân caû nöôùc vaø quy hoaïch phaùt trieån coâng
nghieäp, quy hoaïch phaùt trieån KT-XH vuøng, mieàn, Khung 4.2. Moät soá ñieån hình cuûa quy hoaïch
khu coâng nghieäp thieáu cô sôû khoa hoïc
nhaèm phaùt huy lôïi theá so saùnh cuûa moãi ñòa
phöông ñeå töø ñoù coù söï phaân coâng, phoái hôïp chaët Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Haø Noäi laø nhöõng daãn
cheõ giöõa caùc ñòa phöông trong vieäc ñaàu tö phaùt chöùng cuûa vieäc quy hoaïch KCN theo kieåu phaân
trieån caùc KCN. taùn, taïo thaønh vaønh ñai coâng nghieäp bao vaây töù
Caùc KCN caàn ñöôïc quy hoaïch xaây döïng ñoàng phía thaønh phoá. Haäu quaû laø khoù giaûi quyeát caùc vaán
boä vôùi caùc khu thöông maïi, ñoâ thò, dòch vuï theo ñeà moâi tröôøng trong töông lai, hieäu quaû kinh teá cuûa
moâ hình toå hôïp lieân hoaøn. Trong ñoù, phaùt trieån caùc KCN laïi khoâng cao.
KCN laø troïng taâm, coøn caùc khu veä tinh khaùc veà Vieäc xaây döïng quy hoaïch KCN treân LVS Thò Vaûi
thöông maïi, dòch vuï, ñoâ thò môùi laø heát söùc quan ñaõ khoâng ñöôïc thöïc hieän moät caùch khoa hoïc, thieáu
troïng, coù vai troø taùc nhaân thuùc ñaåy vaø ñaûm baûo söï quan taâm ñeán vaán ñeà moâi tröôøng cho toaøn löu vöïc
phaùt trieån beàn vöõng, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi moät caùch toång theå, laø moät trong nhöõng nguyeân
cuûa caùc KCN taïi ñòa phöông. nhaân daãn ñeán vieäc gaây oâ nhieãm nghieâm troïng cho
soâng Thò Vaûi.
Moãi KCN ñeàu coù quy hoaïch haï taàng kyõ thuaät
Nguoàn: Hoäi nghò quoác teá Moâi tröôøng ôû Vieät Nam
ñoàng boä veà giao thoâng, caáp thoaùt nöôùc... ñaëc bieät vaø caùc bieän phaùp xöû lyù, Haø Noäi, 26/10/2004
laø caùc coâng trình baûo veä moâi tröôøng vaø phaân khu

68 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

4.4. AÙP DUÏNG CAÙC BIEÄN PHAÙP KYÕ THUAÄT TRONG BAÛO VEÄ MOÂI
TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
Ñaõ trieån khai xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp
trung taïi caùc KCN, tuy nhieân tyû leä coøn thaáp vaø hieäu quaû chöa cao

Theo quy ñònh, Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu
haï taàng kyõ thuaät KCN coù traùch nhieäm xaây döïng vaø vaän haønh
heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung. Thöïc teá hieän nay, coâng taùc
naøy chöa ñöôïc thöïc hieän nghieâm tuùc taïi nhieàu KCN. Coù tôùi
57% KCN ñang hoaït ñoäng chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi
taäp trung (naêm 2009) (Bieåu ñoà 4.1). Trong 3 naêm gaàn ñaây,
maëc duø soá KCN coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung coù taêng
leân, nhöng xeùt treân toång soá KCN, tyû leä KCN coù heä thoáng naøy
taêng leân khoâng ñaùng keå (Bieåu ñoà 4.2). Moät soá KCN ñaõ coù heä
thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung nhöng laïi hoaït ñoäng khoâng Bieåu ñoà 4.1. Tyû leä xaây döïng vaø vaän haønh
hieäu quaû, hoaëc hoaït ñoäng mang tính ñoái phoù (Khung 4.3). Theo heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung taïi
caùc KCN ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng
ñaùnh giaù sô boä thì chæ 50% caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp (taïi thôøi ñieåm thaùng 10/2009)
trung hieän taïi laø ñaït tieâu chuaån. Nhieàu KCN hieän coøn tìm caùch Nguoàn: Boä KH&ÑT, TCMT toång hôïp, 2009
keùo daøi hoaëc trì hoaõn vieäc ñaàu tö cô sôû haï taàng veà baûo veä moâi
tröôøng noùi chung vaø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung noùi
rieâng (Khung 4.4).

Khung 4.3. Tyû leä raát thaáp caùc KCN


coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung

Haûi Döông: hieän coù 9 KCN. Trong soá ñoù, KCN


Nam Saùch vaø KCN Ñaïi An maëc duø ñaõ ñaàu tö kinh
phí xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung,
song khoâng ñoàng boä hoaëc quy moâ heä thoáng khoâng
töông xöùng vôùi löôïng nöôùc thaûi cuûa caùc doanh
nghieäp thaûi ra neân chöa vaän haønh ñöôïc. 5 KCN
khaùc ñöôïc caáp giaáy pheùp nhöng chöa coù KCN naøo
hoaøn thaønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung.
TP. Caàn Thô: taát caû caùc KCN ñeàu chöa coù coù heä
thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung ñaït tieâu chuaån.
Bieåu ñoà 4.2. Tyû leä KCN ñang hoaït ñoäng coù heä thoáng
xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung qua caùc naêm Ñoàng Nai: laø tænh coù soá löôïng KCN lôùn nhaát hieän
Nguoàn: Boä KH&ÑT, 2009 nay (29 KCN, trong ñoù 21 KCN ñaõ ñi vaøo hoaït
ñoäng) vaø cuõng laø nôi coù tyû leä ñaàu tö khaù cao cho
caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa caùc
KCN. Ñeán thaùng 6 naêm 2009 cuõng chæ môùi coù 10
KCN ñaõ coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung.
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 69


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

yeâu caàu tröôùc khi ñoå vaøo heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi
Khung 4.4. Vieäc trì hoaõn xaây döïng cô sôû haï taàng
veà moâi tröôøng cuûa moät soá KCN taäp trung, nhöng nhieàu doanh nghieäp khoâng tuaân
thuû vieäc xöû lyù nöôùc thaûi cuïc boä, gaây khoù khaên cho
Theo Quy cheá BVMT KCN tröôùc ñaây (ban haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung. Moät soá KCN laïi
theo Quyeát ñònh 62/QÑ-BKHCNMT), Coâng ty khoâng coù ñuû nöôùc thaûi ñeå heä thoáng hoaït ñoäng do
Phaùt trieån haï taàng KCN phaûi hoaøn thieän caùc caùc nhieàu doanh nghieäp trong KCN vaãn khoâng chòu
cô sôû haï taàng veà moâi tröôøng khi KCN ñaõ coù 70% ñaáu noái nöôùc thaûi vaøo heä thoáng. Ñieån hình laø KCN
dieän tích ñaát quy hoaïch ñöôïc khai thaùc vaø söû Phoá Noái B, Haûi Döông, chæ coù löôïng nöôùc thaûi
duïng. Ñeå trì hoaõn vieäc xaây döïng vaø hoaøn taát caùc khoaûng 500 m3/ngaøy, trong khi coâng suaát xöû lyù
heä thoáng naøy, nhieàu KCN ñaõ khoâng laáp ñaày ñeán tyû cuûa heä thoáng laø 10.800 m3/ngaøy; KCN Vieät
leä 70%. Ñieàu naøy ñaõ daãn ñeán vieäc giaûm hieäu quaû Höông II, Bình Döông vôùi tyû leä töông öùng laø
söû duïng ñaát vaø ñaëc bieät laø gaây ra nhöõng toån thaát 300/2000; KCN Nomura, Haûi Phoøng vôùi tyû leä
veà moâi tröôøng. Ñaây laø moät trong nhöõng nguyeân töông öùng laø 300/2500.
nhaân daãn ñeán tyû leä thaáp caùc KCN coù ñaàu tö xaây
döïng cô sôû haï taàng veà moâi tröôøng hieän nay. Vieäc aùp duïng saûn xuaát saïch hôn vaø coâng ngheä
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009
thaân thieän moâi tröôøng taïi caùc doanh nghieäp trong
KCN coøn chöa ñöôïc chuù troïng

Ngaøy 06/5/2002 Vieät Nam ñaõ ban haønh Keá


Taïi caùc KCN ñaõ xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc
hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà saûn xuaát saïch hôn
thaûi taäp trung cuõng xuaát hieän nhieàu vaán ñeà daãn
(Giai ñoaïn 1: Trieån khai saûn xuaát saïch hôn trong
ñeán vieäc vaän haønh heä thoáng naøy khoâng hieäu quaû.
caùc cô sôû coâng nghieäp) ban haønh keøm theo Quyeát
Moät soá nôi, heä thoáng khoâng ñaùp öùng ñöôïc toång
ñònh soá 1146/BKHCNMT-MTg cuûa Boä tröôûng Boä
löôïng nöôùc thaûi maø caùc doanh nghieäp trong KCN
KHCN&MT. AÙp duïng saûn xuaát saïch hôn trong caùc
thaûi ra, do thieát keá coâng suaát khoâng töông xöùng
cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp ôû nöôùc ta laø giaûi phaùp
hoaëc do löôïng xaû thaûi cuûa caùc doanh nghieäp vöôït
hieäu quaû veà kinh teá vaø baûo veä moâi tröôøng. Ñeán
möùc cam keát. Theo quy ñònh, nöôùc thaûi cuûa caùc
nay ñaõ coù haøng traêm cô sôû coâng nghieäp aùp duïng
doanh nghieäp trong KCN ñeàu phaûi xöû lyù sô boä ñaït
saûn xuaát saïch hôn.

Khung 4.5. Tình hình vi phaïm caùc quy ñònh veà BVMT taïi moät soá KCN

KCN Phoá Noái A, Höng Yeân: Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa KCN naøy ñöôïc xaây döïng töø naêm 2008,
coù coâng suaát 3.000 m3/ngaøy ñeâm, trong khi ñoù theo pheâ duyeät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi phaûi coù coâng suaát
10.200 m3/ngaøy ñeâm môùi ñaùp öùng nhu caàu thöïc teá. Do coâng suaát chöa ñaït tieâu chuaån neân Coâng ty quaûn lyù
khai thaùc haï taàng KCN Phoá Noái A chöa hoaøn thaønh caùc thuû tuïc caáp pheùp xaû nöôùc thaûi ra moâi tröôøng. Ñeán
naêm 2009, coøn 29 doanh nghieäp chöa ñaáu noái heä thoáng nöôùc thaûi vôùi nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, maø
ñöôïc xöû lyù rieâng roài tröïc tieáp xaû ra moâi tröôøng vaø khoâng coù söï kieåm soaùt.
KCN Leâ Minh Xuaân, Tp. Hoà Chí Minh: Keát quaû kieåm tra cuûa BQL caùc KCN-KCX Tp. Hoà Chí Minh taïi 108
doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng trong KCN naøy cho thaáy, tình hình vi phaïm caùc quy ñònh veà BVMT raát phoå
bieán, keå caû caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Caùc doanh nghieäp naøy ñaõ khoâng tuaân thuû baùo caùo
ñònh kyø veà moâi tröôøng, vi phaïm vieäc xaû nöôùc thaûi, ñaáu noái heä thoáng thoaùt nöôùc khoâng ñuùng quy ñònh, khoâng
ñaêng kyù chuû nguoàn thaûi ñoái vôùi chaát thaûi nguy haïi. (Döï aùn “Ñieàu tra, khaûo saùt ñaùnh giaù thöïc traïng quaûn lyù
moâi tröôøng taïi caùc KCN/KCX vaø xaây döïng cô cheá nhaèm quaûn lyù coù hieäu quaû ñoái vôùi loaïi hình kinh doanh dòch
vuï naøy”, Toång cuïc Moâi tröôøng, 2009).
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

70 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

Caùc cô sôû aùp duïng saûn xuaát saïch hôn, tuøy loaïi Ngaøy 07/9/2009, Thuû töôùng Chính phuû ban
hình saûn xuaát, tình traïng thieát bò, quaûn lyù ñaõ giaûm haønh theo Quyeát ñònh soá 1419/QÑ-TTg pheâ duyeät
tieâu thuï nguyeân lieäu 5-15%, giaûm tieâu thuï nöôùc 5- “Chieán löôïc saûn xuaát saïch hôn trong coâng nghieäp
35%, giaûm tieâu thuï naêng löôïng 10-35%, giaûm ñeán naêm 2020” vôùi muïc tieâu saûn xuaát saïch hôn
löôïng nöôùc thaûi 5-40%, giaûm löôïng khí thaûi 10- ñöôïc aùp duïng roäng raõi taïi caùc cô sôû saûn xuaát coâng
30%. Neáu tieáp tuïc caûi tieán phöông thöùc quaûn lyù nghieäp nhaèm naâng cao hieäu quaû söû duïng taøi nguyeân
vaø thay ñoåi caùch söû duïng hôïp lyù trang thieát bò thieân nhieân, nguyeân nhieân vaät lieäu; giaûm thieåu phaùt
trong saûn xuaát, sinh hoaït thì caùc cô sôû saûn xuaát ôû thaûi vaø haïn cheá möùc ñoä gia taêng oâ nhieãm; baûo veä vaø
Vieät Nam coøn coù theå tieát kieäm theâm 5-15% naêng caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng, söùc khoûe con ngöôøi
löôïng tieâu thuï. vaø baûo ñaûm phaùt trieån beàn vöõng.
Baûng 4.2. Möùc tieát kieäm trong naêm cuûa caùc doanh nghieäp aùp duïng saûn xuaát saïch hôn

Doanh Tieát kieäm


Daàu Daàu Hoùa
nghieäp Ñieän Than Gas haøng Ñaàu tö
FO DO Nöôùc (m 3) chaát
thuoäc (Mwh) (taán) (taán) naêm (USD)
(taán) (taán) (taán)
ngaønh (USD)
Deät nhuoäm 6.991 1.747 6.510 0 0 1.014.223 496 2.011.205 506.149
Giaáy 44.338 24.541 1.901 0 0 2.906.570 1.228 3.297.851 766.246
Kim khí 911 490 111 21 41 150.203 77 503.414 307.481
VLXD 6.746 5.330 0 285 208 2.064.314 2.677 1.081.404 593.669
Thöïc phaåm 727 383 163 30 0 80.143 60 797.434 173.840
Ngaønh 1.690 4.732 29 0 0,2 1.115.477 22 367.642 372.892
khaùc
Toång coäng 61.403 37.223 8.714 336 249 7.330.930 4.560 8.058.950 2.720.277
Ghi chuù: Soá lieäu töø chöông trình trình dieãn kyõ thuaät ñaùnh giaù saûn xuaát saïch hôn taïi 200 doanh nghieäp coâng nghieäp Vieät Nam trong
khuoân khoå caùc döï aùn VIE/96/063 vaø VIE/04/064
Nguoàn: Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät Nam, 2008

Khung 4.6. Muïc tieâu cuï theå cuûa “Chieán löôïc saûn xuaát saïch hôn trong coâng nghieäp ñeán naêm 2020” theo
Quyeát ñònh soá 1419/QÑ-TTg ngaøy 7/9/2009 cuûa Thuû töôùng Chính phuû

Giai ñoaïn töø nay ñeán naêm 2015


- 50% cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp nhaän thöùc ñöôïc lôïi ích cuûa vieäc aùp duïng saûn xuaát saïch hôn trong coâng nghieäp;
- 25% cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp aùp duïng saûn xuaát saïch hôn; caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp aùp duïng saûn
xuaát saïch hôn tieát kieäm ñöôïc töø 5 - 8% möùc tieâu thuï naêng löôïng, nguyeân lieäu, nhieân lieäu, vaät lieäu treân ñôn
vò saûn phaåm;
- 70% caùc Sôû Coâng thöông coù caùn boä chuyeân traùch ñuû naêng löïc höôùng daãn aùp duïng saûn xuaát saïch hôn cho
caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp.
Giai ñoaïn töø naêm 2016 ñeán naêm 2020
- 90% cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp nhaän thöùc ñöôïc lôïi ích cuûa vieäc aùp duïng saûn xuaát saïch hôn trong coâng nghieäp;
- 50% cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp aùp duïng saûn xuaát saïch hôn; caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp aùp duïng saûn
xuaát saïch hôn tieát kieäm ñöôïc töø 8 - 13% möùc tieâu thuï naêng löôïng, nguyeân lieäu, nhieân lieäu, vaät lieäu treân
ñôn vò saûn phaåm; 90% doanh nghieäp vöøa vaø lôùn coù boä phaän chuyeân traùch veà saûn xuaát saïch hôn;
- 90% caùc Sôû Coâng thöông coù caùn boä chuyeân traùch ñuû naêng löïc höôùng daãn aùp duïng saûn xuaát saïch hôn cho
caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 71


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Trong giai ñoaïn hoäi nhaäp quoác teá hieän nay, Chöa trieån khai moâ hình KCN sinh thaùi
vieäc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä tieân tieán ñoái vôùi caùc
Nhaän thaáy nhöõng taùc ñoäng ñeán töï nhieân vaø
cô sôû coâng nghieäp cuõng laø moät ñoøi hoûi caáp thieát.
moâi tröôøng trong quaù trình phaùt trieån KCN, töø ñaàu
Ñeå hoã trôï cho caùc doanh nghieäp ñoåi môùi coâng
nhöõng naêm 1990, treân theá giôùi ñaõ xuaát hieän vaø
ngheä, Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh soá
phoå bieán khaùi nieäm moâ hình KCN sinh thaùi
119/1999/NÑ-CP ngaøy 18/9/1999 veà moät soá
(Khung 4.7). Moâ hình naøy ñaõ trôû thaønh moät höôùng
chính saùch vaø cô cheá taøi chính khuyeán khích
ñi môùi cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi, coù tính khaû thi
doanh nghieäp ñaàu tö vaøo hoaït ñoäng khoa hoïc vaø cao nhaèm thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån thieân
coâng ngheä. nhieân kyû.
Hieän nay, cuøng vôùi vieäc moät soá coâng ngheä thaân ÔÛ nöôùc ta, KCN sinh thaùi laø vaán ñeà khaù môùi,
thieän vôùi moâi tröôøng ñaõ ñöôïc ñaàu tö, öùng duïng tuy nhieân KCN thaân thieän moâi tröôøng, nhö moät
vaøo nhieàu KCN, vaãn coøn nhieàu KCN vaø doanh tieáp caän ban ñaàu vôùi moâ hình KCN sinh thaùi, ñaõ
nghieäp chöa quan taâm ñuùng möùc ñeán vieäc ñaàu tö ñöôïc nghieân cöùu ñeà xuaát thoâng qua moät soá döï aùn.
naøy, khoâng ít doanh nghieäp trong KCN coøn söû Cho ñeán thaùng 10 naêm 2009 ñaõ coù moät KCN sinh
duïng caùc coâng ngheä laïc haäu trong saûn xuaát, coù thaùi ñaàu tieân ñöôïc khôûi coâng xaây döïng ôû Vieät Nam
nguy cô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng cao. (Khung 4.8).

Khung 4.7. Khu coâng nghieäp sinh thaùi vaø moät soá ñaëc ñieåm

Trong KCN sinh thaùi, cô sôû haï taàng coâng nghieäp ñöôïc thieát keá ñeå taïo moät chuoãi heä sinh thaùi hoøa hôïp vôùi heä
sinh thaùi töï nhieân.
KCN sinh thaùi coøn ñöôïc xem xeùt theo khía caïnh laø moâ hình toå chöùc saûn xuaát coâng nghieäp baûo toaøn taøi nguyeân,
nhaèm phaùt trieån coâng nghieäp beàn vöõng theo höôùng giaûm ñeán möùc thaáp nhaát söï phaùt sinh chaát thaûi vaø taêng
ñeán möùc toái ña khaû naêng taùi sinh - taùi söû duïng nguyeân nhieân lieäu vaø naêng löôïng.
Moät soá ñaëc ñieåm cuûa KCN sinh thaùi:
1. Coù söï töông thích veà loaïi hình coâng nghieäp theo nhu caàu nguyeân vaät lieäu – naêng löôïng vaø saûn phaåm – pheá
phaåm – chaát thaûi taïo thaønh.
2. Coù söï töông thích veà quy moâ cuûa nhaø maùy trong KCN ñeå coù theå thöïc hieän trao ñoåi vaät chaát theo nhu caàu saûn
xuaát cuûa töøng nhaø maùy, nhôø ñoù giaûm ñöôïc chi phí vaän chuyeån vaø taêng chaát löôïng cuûa vaät lieäu trao ñoåi
3. Giaûm khoaûng caùch vaät lyù giöõa caùc nhaø maùy nhaèm haïn cheá vieäc thaát thoaùt nguyeân vaät lieäu trong quaù trình
trao ñoåi, giaûm chi phí vaän chuyeån vaø chi phí vaän haønh, hoã trôï laãn nhau trong trao ñoåi thoâng tin saûn xuaát,
tieâu thuï vaø trao ñoåi chaát thaûi.
4. Coù söï trao ñoåi caùc loaïi saûn phaåm phuï; taùi sinh, taùi cheá, taùi söû duïng saûn phaåm phuï trong moãi nhaø maùy, vaø
vôùi caùc nhaø maùy khaùc theo höôùng baûo toaøn taøi nguyeân thieân nhieân;
5. Saûn xuaát saûn phaåm thaân thieän vôùi moâi tröôøng (saûn phaåm saïch);
6. Caùc loaïi hình coâng nghieäp trong KCN ñöôïc quy hoaïch theo ñònh höôùng baûo veä moâi tröôøng cuûa KCN sinh thaùi;
7. Coù söï keát hôïp giöõa phaùt trieån coâng nghieäp vôùi caùc khu vöïc laân caän (vuøng noâng nghieäp, khu daân cö,…)
trong chu trình trao ñoåi vaät chaát (nguyeân lieäu, saûn phaåm, pheá phaåm, chaát thaûi).
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

72 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

tieán haønh xöû phaït chöa ñuû söùc raên ñe ñoái vôùi caùc
Khung 4.8. Khôûi coâng KCN sinh thaùi
ñaàu tieân cuûa Vieät Nam - Vöôøn coâng
chuû nguoàn thaûi.
nghieäp Bourbon An Hoøa
Nguyeân nhaân cuûa thöïc traïng treân laø do löïc
Thaùng 10/2009, Vöôøn coâng nghieäp Bourbon An löôïng caùn boä quaûn lyù moâi tröôøng coøn ít, naêng löïc
Hoøa, moâ hình KCN sinh thaùi ñaàu tieân cuûa Vieät chuyeân moân chöa ñaùp öùng nhu caàu thöïc teá vaø cô
Nam, ñaõ ñöôïc khôûi coâng xaây döïng taïi xaõ An Hoaø, cheá phaân coâng, phoái hôïp giöõa BQL caùc KCN vôùi
huyeän Traûng Baøng, tænh Taây Ninh. Döï aùn coù voán caùc sôû, ban, ngaønh trong vieäc kieåm soaùt taùc ñoäng
ñaàu tö treân 3.000 tyû ñoàng vôùi dieän tích 1.020 ha, tôùi moâi tröôøng cuûa caùc doanh nghieäp KCN chöa cuï
trong ñoù 720 ha daønh cho ñaát coâng nghieäp, 184 ha theå, thoáng nhaát. Theo caùc quy ñònh hieän haønh,
daønh cho khu kho caûng vaø 76 ha daønh cho daân traùch nhieäm thanh tra, kieåm tra caùc KCN vaø doanh
duïng vaø taùi ñònh cö. nghieäp trong KCN thuoäc thaåm quyeàn cuûa Boä
Ñieåm noåi baät cuûa Vöôøn coâng nghieäp naøy seõ laø TN&MT vaø Sôû TN&MT. Theo quy ñònh taïi Nghò
nhöõng maûnh xanh cuûa heä sinh thaùi töï nhieân. Ngoaøi ñònh soá 29/2008/NÑ-CP cuûa Chính phuû, caùc KCN
15% dieän tích chung baét buoäc daønh cho caây xanh, xeáp haïng I ñöôïc pheùp thaønh laäp thanh tra thuoäc
moãi döï aùn xaây döïng nhaø maùy taïi ñaây chæ ñöôïc söû BQL caùc KCN, nhöng ñeán nay nhieàu nôi chöa
duïng toái ña 70% ñaát xaây döïng, 30% coøn laïi ñöôïc thaønh laäp. Cuõng theo quy ñònh treân, phaàn lôùn caùc
daønh cho thaûm xanh. Thay vì troàng caây xanh môùi, BQL caùc KCN coù traùch nhieäm phoái hôïp thöïc hieän
chuû ñaàu tö seõ giöõ laïi heä thoáng caây xanh töï nhieân thanh tra, nhöng caùc quy ñònh veà phaân coâng traùch
vaø baûo toàn caùc heä sinh thaùi xung quanh hieäu höõu nhieäm vôùi Sôû TN&MT chöa ñöôïc roõ raøng.
KCN.
Coâng taùc giaùm saùt nguoàn thaûi töø caùc KCN haàu
Caùc nhaø maùy trong Vöôøn coâng nghieäp seõ phoái hôïp, nhö chöa ñöôïc trieån khai. Ña soá caùc doanh
trao ñoåi caùc loaïi saûn phaåm phuï; taùi sinh, taùi cheá,
nghieäp khoâng tuaân thuû vieäc quan traéc ñònh kyø chaát
taùi söû duïng saûn phaåm phuï cuûa nhau, theo höôùng
löôïng nöôùc thaûi theo baùo caùo ÑTM hoaëc baûn cam
baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân.
keát ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng. Taát caû caùc traïm xöû
Nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Vöôøn coâng nghieäp coù lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa caùc KCN ñang hoaït
coâng suaát döï kieán 40.000 m3/ngaøy (trong ñoù, giai ñoäng ñeàu chöa laép ñaët heä thoáng quan traéc töï
ñoaïn moät coù coâng suaát thieát keá 20.000 m3/ngaøy). ñoäng chaát löôïng nöôùc ñaàu ra cuûa heä thoáng.
Nöôùc thaûi sau khi xöû lyù seõ ñöôïc daãn vaøo caùc doøng
keânh noäi boä vaø ñaây seõ laø nôi nuoâi troàng nhieàu loaïi Coâng cuï kinh teá chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû
sinh vaät.
Vôùi nguyeân taéc “ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009
tieàn”, Chính phuû ñaõ ban haønh caùc quy ñònh veà phí
baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi chaát thaûi. Ñoù laø Nghò
ñònh soá 67/2003/NÑ-CP ngaøy 13/6/2003 veà phí
4.5. TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN CAÙC BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi vaø Nghò ñònh
BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG TRONG KHU COÂNG NGHIEÄP soá 04/2007/NÑ-CP ngaøy 08/01/2007 veà söûa ñoåi
boå sung moät soá ñieàu cuûa Nghò ñònh soá
Coâng taùc thanh tra, kieåm tra, giaùm saùt moâi tröôøng 67/2003/NÑ-CP, Nghò ñònh soá 174/2007/NÑ-CP
cuûa KCN chöa thöïc söï phaùt huy hieäu quaû ngaøy 29/11/2007 veà phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi
Caùc ñôït thanh tra, kieåm tra cuûa Boä TN&MT vaø chaát thaûi raén vaø saép tôùi seõ ban haønh quy ñònh veà
caùc Sôû TN&MT ñòa phöông ñaõ taêng leân nhöng phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi khí thaûi.
coøn chöa nhieàu vaø coøn haïn cheá trong vieäc laøm roõ Vieäc trieån khai thu phí noùi treân ñaõ thu ñöôïc moät
haønh vi gaây oâ nhieãm, möùc ñoä gaây oâ nhieãm cuûa soá keát quaû böôùc ñaàu, nhöng coøn gaëp raát nhieàu
caùc doanh nghieäp, caùc KCN. Töø ñoù daãn ñeán vieäc khoù khaên. Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do phöông

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 73


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

thöùc thu phí chöa phuø hôïp. Ñoái vôùi KCN, vieäc xöû
Khung 4.9. Tình hình thu phí BVMT ñoái vôùi
lyù nöôùc thaûi vaø chaát thaûi raén theo hình thöùc taäp nöôùc thaûi cuûa tænh Ñoàng Nai
trung, nhöng vieäc thu phí baûo veä moâi tröôøng laïi
chöa coù nhöõng quy ñònh rieâng, vaãn aùp duïng nhö Naêm 2008, Ñoàng Nai coù 583 doanh nghieäp
ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ñoäc laäp; möùc phí baûo veä thuoäc ñoái töôïng phaûi noäp phí (nhieàu doanh
moâi tröôøng coøn thaáp hôn nhieàu so vôùi chi phí thu nghieäp trong soá naøy thuoäc caùc KCN), ñaõ coù 463
gom vaø xöû lyù chaát thaûi. Beân caïnh ñoù, tính töï giaùc, cô sôû ñaõ thöïc hieän vieäc keâ khai vôùi toång soá phí
yù thöùc traùch nhieäm cuûa caùc doanh nghieäp trong phaûi noäp laø 7.567.922.846 ñoàng. Ngoaøi ra, coù 80
vieäc keâ khai vaø noäp phí chöa cao, tyû leä caùc doanh ñôn vò chöa noäp phí vôùi toång soá tieàn hôn 2,1 tyû
nghieäp coâng nghieäp tham gia ñoùng phí coøn chöa ñoàng, moät soá ñôn vò coù soá phí nôï lôùn nhö Coâng ty
cao (Khung 4.9). coå phaàn Gaïch men Thanh Thanh, Coâng ty Gaïch
men Y Myõ, Coâng ty cao su Ñoàng Nai...
Ngoaøi caùc coâng cuï kinh teá, Nhaø nöôùc coøn coù Nguoàn: Sôû TN&MT Ñoàng Nai, 2009
caùc cheá taøi xöû phaït, cöôõng cheá caùc ñoái töôïng vi
phaïm phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng theo Nghò haønh vi vi phaïm, gaây oâ nhieãm. Ñeå khaéc phuïc tình
ñònh soá 81/2006/NÑ-CP ngaøy 09/8/2006 veà xöû
traïng naøy, ngaøy 31/12/2009, Chính phuû ñaõ ban
phaït haønh chính trong lónh vöïc moâi tröôøng. Trong
haønh Nghò ñònh soá 117/2009/NÑ-CP veà xöû lyù vi
thôøi gian gaàn ñaây, vieäc xöû phaït vi phaïm haønh
phaïm phaùp luaät trong lónh vöïc baûo veä moâi tröôøng
chính ñöôïc ñaåy maïnh ñaõ coù taùc duïng nhaát ñònh
trong vieäc taêng cöôøng yù thöùc cuûa caùc doanh (coù hieäu löïc thi haønh töø ngaøy 1/3/2010), trong ñoù
nghieäp. Theo moät soá ñaùnh giaù, vì möùc xöû phaït möùc phaït tieàn toái ña leân tôùi 500 trieäu ñoàng, cao
chöa ñuû söùc raên ñe, nhieàu doanh nghieäp chaáp gaáp baûy laàn so vôùi quy ñònh ñaõ ban haønh tröôùc
nhaän bò phaït haønh chính, nhöng vaãn tieáp tuïc caùc ñaây.

Khung 4.10. Moät soá vuï xöû phaït vi phaïm haønh chính do xaû thaûi chöa xöû lyù ra moâi tröôøng
KCN Traûng Baøng do Coâng ty Coå phaàn Phaùt trieån haï taàng KCN Taây Ninh (huyeän Traûng Baøng, Taây Ninh) laøm
chuû ñaàu tö. Tuy nhieân, sau gaàn 10 naêm ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi treân 30 nhaø maùy, xí nghieäp, nhöng Coâng ty naøy
vaãn chöa xaây xong nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung. Nöôùc thaûi töø haàm chöùa ñöôïc ñaåy thaúng ra soâng Vaøm
Coû Ñoâng coù möùc ñoä oâ nhieãm gaáp hôn 10 laàn so vôùi tieâu chuaån cho pheùp (keát quaû kieåm tra cuûa Phoøng Caûnh
saùt moâi tröôøng tænh Taây Ninh). Ngaøy 27/5/2009, UBND tænh Taây Ninh ñaõ xöû phaït vi phaïm haønh chính ñoái
vôùi Coâng ty Coå phaàn Phaùt trieån haï taàng KCN Taây Ninh soá tieàn 54,5 trieäu ñoàng vì haønh vi xaû nöôùc thaûi chöa
qua xöû lyù. Tænh cuõng buoäc Coâng ty döøng ngay vieäc laøm traùi phaùp luaät naøy vaø chòu traùch nhieäm khaéc phuïc haäu
quaû oâ nhieãm nguoàn nöôùc trong khu vöïc.
Ngaøy 13/12/2009, UBND tænh Long An ñaõ ra quyeát ñònh xöû phaït 28,5 trieäu ñoàng ñoái vôùi Coâng ty TNHH Kim
Thaønh Höng (ngaønh ngheà deät nhuoäm), ñòa chæ KCN Xuyeân AÙ, thuoäc xaõ Myõ Haïnh Baéc, huyeän Ñöùc Hoøa, tænh
Long An do xaû nöôùc thaûi chöa qua xöû lyù ra heä thoáng thoaùt nöôùc möa thay vì bôm vaøo heä thoáng xöû lyù nöôùc
thaûi. Coâng ty TNHH Kim Thaønh Höng coøn bò caám hoaït ñoäng cho ñeán khi ñöôïc Sôû TN&MT xaùc nhaän coâng ty
ñaõ thöïc hieän xong vieäc naâng caáp heä thoáng nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån.
Coâng ty TNHH Miwon Vieät Nam ñaõ bò UBND tænh Phuù Thoï ra quyeát ñònh taïm ñình chæ hoaït ñoäng, saûn xuaát
phaùt sinh nöôùc thaûi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng vaøo ngaøy 15/10/2008. Tröôùc ñoù Sôû TN&MT tænh cuõng ñaõ ra quyeát
ñònh xöû phaït haønh chính ñoái vôùi coâng ty naøy 32 trieäu ñoàng vì hai haønh vi vi phaïm: xaû thaûi vaøo nguoàn nöôùc
khoâng coù giaáy pheùp theo quy ñònh cuûa phaùp luaät vaø xaû thaûi vaøo nguoàn nöôùc vöôït tieâu chuaån cho pheùp treân 8
laàn.
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

74 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 4

Coâng cuï thoâng tin chöa ñöôïc ñaàu tö, chuù troïng Hieän nay, phoå bieán thoâng tin veà caùc vaán ñeà
ñuùng möùc moâi tröôøng KCN cho coäng ñoàng coøn chöa ñöôïc
Ñoái töôïng cuûa coâng cuï thoâng tin trong quaûn lyù chuù troïng hoaëc chöa kòp thôøi neân söï tham gia cuûa
vaø baûo veä moâi tröôøng KCN laø ngöôøi gaây oâ nhieãm coäng ñoàng vaøo coâng taùc baûo veä moâi tröôøng KCN
vaø ngöôøi chòu taùc ñoäng cuûa oâ nhieãm. Coâng cuï coøn haïn cheá. Ngoaøi ra, coâng cuï thoâng tin cuõng
thoâng tin moät maët cung caáp thoâng tin phuø hôïp cho chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc veà hình thöùc,
töøng loaïi ñoái töôïng, moät maët laø coâng cuï ñeå coäng phöông tieän cuõng nhö noäi dung thoâng tin. Caùc
ñoàng (ngöôøi chòu taùc ñoäng cuûa oâ nhieãm) taïo aùp löïc quy ñònh cuûa phaùp luaät veà vaán ñeà naøy coøn quaù
ñeå caùc doanh nghieäp (ngöôøi gaây oâ nhieãm) thöïc chung chung, chöa ñuû cô sôû ñeå trieån khai trong
hieän caùc quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng. thöïc teá.
Caùc coâng cuï khaùc caàn ñöôïc chuù troïng hôn
Moät soá coâng cuï khaùc nhö caùc hình thöùc
khuyeán khích, khen thöôûng, quaûng baù thöông
maïi, phaùt trieån thò tröôøng mua baùn haïn ngaïch xaû
thaûi,... laø nhöõng coâng cuï ñaéc löïc cho coâng taùc
baûo veä moâi tröôøng. Thôøi gian qua, moät soá doanh
nghieäp ñaõ coù chuù yù vieäc quaûng baù thöông hieäu,
phaùt trieån saûn phaåm thaân thieän moâi tröôøng,... Tuy
nhieân, treân phaïm vi cuûa moät KCN hoaëc quy moâ
quaûn lyù caáp tænh thì caùc coâng cuï naøy vaãn chöa
Phoøng phaân tích chaát löôïng nöôùc thaûi ñöôïc phaùt trieån vaø caàn ñöôïc chuù troïng hôn.
Coâng ty Ajinomoto, KCN Bieân Hoøa 1
Nguoàn: TCMT, 2009

Khung 4.11. Coâng cuï thoâng tin trong quaûn lyù moâi tröôøng KCN

Coù theå phaân bieät hai loaïi coâng cuï thoâng tin: coâng cuï truyeàn thoâng moät chieàu, coâng cuï truyeàn thoâng hai chieàu
hay ña chieàu.
Giaùo duïc, thoâng tin, tuyeân truyeàn moâi tröôøng laø caùc hình thöùc cuûa coâng cuï truyeàn thoâng moät chieàu. Thoaû hieäp
töï nguyeän kyù keát giöõa ñoái töôïng gaây oâ nhieãm vaø cô quan chuyeân traùch moâi tröôøng laø moät trong nhöõng hình
thöùc cuûa coâng cuï truyeàn thoâng hai chieàu.
Moät trong nhöõng hình thöùc ñaëc bieät cuûa coâng cuï truyeàn thoâng hai hay ña chieàu laø thoaû hieäp töï nguyeän. Cô quan
chuyeân traùch moâi tröôøng vaø ñoái töôïng gaây oâ nhieãn thoaû thuaän kyù keát moät vaên baûn trong ñoù neâu roõ muïc tieâu caàn
ñaït (ví duï giaûm thieåu bao nhieâu phaàn traêm moät loaïi chaát thaûi naøo ñoù) vaø aán ñònh thôøi haïn caàn ñeå ñaït ñöôïc muïc
tieâu ñeà ra. Trong tröôøng hôïp ñoái töôïng gaây oâ nhieãm khoâng ñaït ñöôïc ñieàu cam keát, hoï phaûi chaáp nhaän hình phaït
hay caùc bieän phaùp khaùc (thí duï ñoùng phí oâ nhieãm). Ñieàu ñaëc bieät khi aùp duïng thoaû hieäp töï nguyeän laø cô quan
chuyeân traùch moâi tröôøng cho pheùp ñoái töôïng gaây oâ nhieãm coù quyeàn töï do löïa choïn phöông phaùp thích hôïp nhaát
ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm, muïc tieâu vaø thôøi gian caàn ñaït muïc tieâu ñöôïc ñoâi beân thaûo luaän tröôùc khi ñi ñeán thoaû hieäp.
Ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå coù theå aùp duïng thoaû hieäp töï nguyeän laø phaûi coù cô quan trung gian laøm ñaïi dieän ñeå thaûo
luaän vôùi cô quan chuyeân traùch moâi tröôøng; ñoái töôïng gaây oâ nhieãm phaûi ñöôïc trang bò ñaày ñuû kieán thöùc veà caùc
coâng ngheä tieän duïng thích hôïp cho mình vaø khaû naêng taøi chính cuûa mình ñeå coù theå böôùc vaøo cuoäc ñaøm phaùn.
Ngoaøi ra moät yeáu toá khaùc khoâng keùm phaàn quan troïng laø vieäc cô quan chuyeân traùch moâi tröôøng vaø ñoái töôïng gaây
oâ nhieãm cuøng ñoàng yù ngoài vaøo baøn ñeå thaûo luaän caùc muïc tieâu moâi tröôøng.
Hai loaïi coâng cuï thoâng tin noùi treân seõ raát hieäu quaû khi aùp duïng cho quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN.
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 75


Chöông 4 THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

4.6. TAØI CHÍNH VAØ NHAÂN LÖÏC CHO COÂNG TAÙC BAÛO VEÄ cuûa chuû doanh nghieäp ñaàu tö xaây döïng vaø kinh
MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP doanh haï taàng kyõ thuaät KCN. Thaäm chí, ngay caû
khi KCN ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng heä thoáng xöû lyù
Baûo veä moâi tröôøng KCN laø traùch nhieäm cuûa
chaát thaûi nhöng vaán ñeà ñaàu tö kinh phí cho quaù
nhieàu ñoái töôïng vaø caùc ngaønh, caùc caáp. Tuy
trình vaän haønh cuûa heä thoáng cuõng chöa ñöôïc
nhieân, ñeå thöïc hieän coâng taùc baûo veä moâi tröôøng
quan taâm ñuùng möùc.
trong quaù trình coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát
nöôùc, taïo theá caân baèng giöõa caùc vuøng mieàn, Song song vôùi taêng cöôøng taøi chính, Nhaø nöôùc
Chính phuû ñaõ ban haønh haøng loaït caùc vaên baûn ñaõ coù nhöõng quy ñònh veà nhaân löïc cho baûo veä moâi
lieân quan ñeán cô cheá, chính saùch hoã trôï phaùt trieån tröôøng KCN. Khoaûn 4, Ñieàu 36 Luaät Baûo veä moâi
KCN, ñaëc bieät laø vieäc xaây döïng haï taàng kyõ thuaät tröôøng ñaõ quy ñònh caùc KCN phaûi coù boä phaän
KCN (trong ñoù coù caùc coâng trình xöû lyù chaát thaûi chuyeân moân veà baûo veä moâi tröôøng trong khu saûn
taäp trung) taïi caùc ñòa phöông coù ñieàu kieän KT-XH xuaát, kinh doanh, dòch vuï taäp trung vôùi nhöõng
khoù khaên (Khung 4.12). nhieäm vuï raát cuï theå.

Cuøng vôùi caùc cô cheá, chính saùch hoã trôï phaùt Hieän nay, Vieät Nam coù haøng traêm ñôn vò trong
trieån haï taàng kyõ thuaät KCN, nhaø nöôùc cuõng coù nöôùc vaø nöôùc ngoaøi thöïc hieän nghieân cöùu khoa
nhieàu chính saùch öu ñaõi veà voán vay ñoái vôùi caùc hoïc, nghieân cöùu öùng duïng, ñaøo taïo, tö vaán,
coâng trình ñaàu tö vaøo muïc ñích baûo veä moâi tröôøng chuyeån giao coâng ngheä moâi tröôøng coù theå ñaùp
trong ñoù coù xöû lyù chaát thaûi KCN. Ñieån hình laø vieäc öùng nhu caàu coâng taùc baûo veä moâi tröôøng KCN.
hình thaønh Quyõ Baûo veä moâi tröôøng Vieät Nam vaø Tuy nhieân, caùn boä chuyeân moân cho coâng taùc
Quyõ Baûo veä moâi tröôøng caùc tænh, thaønh phoá ñaõ taïo quaûn lyù moâi tröôøng cuûa caùc BQL caùc KCN coøn
cô hoäi hoã trôï taøi chính ñaéc löïc cho caùc hoaït ñoäng thieáu veà soá löôïng, yeáu veà chuyeân moân ñeå baûo
baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc doanh nghieäp noùi ñaûm hoaøn thaønh nhieäm vuï. Ñoái vôùi caùc doanh
chung vaø cuûa caùc doanh nghieäp trong KCN noùi nghieäp ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh haï taàng kyõ
rieâng. thuaät KCN, vieäc tuyeån duïng caùn boä, toå chöùc thöïc
Coù theå nhaän thaáy raèng, nguoàn löïc taøi chính ñaàu hieän coâng taùc baûo veä moâi tröôøng KCN cuõng chöa
tö cho ngaønh coâng nghieäp laø raát lôùn, tuy nhieân chuû ñöôïc quan taâm ñuùng möùc.
yeáu laø ñaàu tö cho vaán ñeà xaây döïng cô sôû haï taàng Coâng taùc ñaøo taïo, taäp huaán veà nghieäp vuï, phoå
KCN, phaàn ñaàu tö taøi chính cho baûo veä moâi tröôøng bieán, höôùng daãn phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng
KCN chöa töông xöùng, nguyeân nhaân chuû yeáu laø yù KCN coøn nhieàu haïn cheá, thieáu thöôøng xuyeân vaø
thöùc traùch nhieäm veà baûo veä moâi tröôøng chöa cao tính heä thoáng.

Khung 4.12. Chính saùch hoã trôï phaùt trieån cho caùc ñòa phöông khoù khaên

- Quyeát ñònh soá 24/2008/QÑ-TTg ngaøy 05/02/2008 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc ban haønh moät soá cô
cheá, chính saùch hoã trôï phaùt trieån KT - XH ñoái vôùi caùc tænh vuøng Baéc Trung Boä vaø duyeân haûi Trung Boä ñeán
naêm 2010;
- Quyeát ñònh soá 25/2008/QÑ-TTg ngaøy 05/02/2008 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc ban haønh moät soá cô
cheá, chính saùch hoã trôï phaùt trieån KT-XH ñoái vôùi caùc tænh vuøng Taây Nguyeân ñeán naêm 2010;
- Quyeát ñònh soá 43/2009/QÑ-TTg ngaøy 19/3/2009 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc ban haønh cô cheá hoã
trôï voán ngaân saùch trung öông ñeå ñaàu tö xaây döïng keát caáu haï taàng kyõ thuaät KCN taïi caùc ñòa phöông coù ñieàu
kieän KT - XH khoù khaên.
Nguoàn: TCMT toång hôïp, 2009

76 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


CHÖÔNG 5
GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP
Khu coâng nghieäp Amata, Ñoàng Nai
Nguoàn: TCMT, 2009
CHÖÔNG 5
GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG
KHU COÂNG NGHIEÄP

Töø hieän traïng moâi tröôøng KCN, nhöõng baát caäp vaø khoù khaên thaùch thöùc trong coâng taùc quaûn lyù moâi
tröôøng KCN, chöông 5 taäp trung vaøo vieäc ñeà xuaát caùc nhoùm giaûi phaùp chuû yeáu ñeå giaûi quyeát caùc vaán
ñeà coøn toàn taïi, bao goàm:

l Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN, töø vieäc phaân caáp vaø phaân coâng
traùch nhieäm ñeán vieäc taêng cöôøng naêng löïc caùn boä vaø hoaøn thieän cô cheá phoái hôïp giöõa caùc ñôn vò
coù lieân quan;

l Raø soaùt, boå sung caùc vaên baûn chính saùch, phaùp luaät, taêng cöôøng caùc bieän phaùp thöïc thi phaùp luaät
veà baûo veä moâi tröôøng KCN;

l Ñaåy maïnh vieäc trieån khai coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa chính caùc KCN, chuù troïng xaây döïng vaø
hoaøn thieän heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä töï quan traéc vaø baùo caùo
moâi tröôøng;

l Thöïc hieän quy hoaïch KCN gaén vôùi quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vaø BVMT vaø moät
soá giaûi phaùp khuyeán khích baûo veä moâi tröôøng taïi caùc KCN.

Nhaèm trieån khai caùc giaûi phaùp neâu treân, caàn coù söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc cô quan quaûn lyù moâi
tröôøng töø caáp trung öông ñeán ñòa phöông, ñoàng thôøi caàn coù söï tham gia ñoùng goùp yù kieán vaø söï ñoàng
thuaän cuûa chính caùc KCN vaø doanh nghieäp trong KCN.

5.1. HOAØN THIEÄN CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC HEÄ THOÁNG QUAÛN Vieäc uyû quyeàn ñaày ñuû naøy tröôùc heát theå hieän
LYÙ MOÂI TRÖÔØNG CAÙC KHU COÂNG NGHIEÄP ôû maët toå chöùc. BQL caùc KCN caàn ñöôïc taêng
cöôøng toå chöùc chuyeân traùch veà baûo veä moâi
Vieäc hoaøn thieän cô caáu toå chöùc heä thoáng quaûn tröôøng theo Nghò ñònh soá 81/2007/NÑ-CP baèng
lyù moâi tröôøng caùc KCN laø moät coâng vieäc raát quan vieäc thaønh laäp Phoøng Quaûn lyù moâi tröôøng thuoäc
troïng. Caên cöù treân caùc yeâu caàu vaø ñieàu kieän thöïc BQL nhaèm naâng cao vai troø, traùch nhieäm vaø hieäu
teá hieän nay, döôùi ñaây laø moät soá bieän phaùp chính. quaû quaûn lyù nhaø nöôùc veà moâi tröôøng KCN cuûa
BQL caùc KCN vaø taïo cô cheá “moät cöûa” giuùp caùc
5.1.1. Phaân caáp vaø phaân coâng traùch nhieäm roõ doanh nghieäp ñaàu tö trong KCN thuaän lôïi hôn
raøng, cuï theå theo höôùng toå chöùc quaûn lyù taäp trong vieäc thöïc hieän caùc quy ñònh phaùp luaät veà
trung baûo veä moâi tröôøng.
Ban quaûn lyù caùc KCN caàn ñöôïc UBND caùc Thöù hai, BQL caùc KCN caàn ñöôïc giao ñaày ñuû
caáp (tænh, huyeän), Boä TN&MT vaø caùc Boä, ngaønh thaåm quyeàn vaø traùch nhieäm lieân quan ñeán baûo
khaùc uyû quyeàn ñeå trôû thaønh moät chuû theå ñaày ñuû, veä moâi tröôøng beân trong KCN vôùi vai troø laø ñôn
coù quyeàn vaø chòu traùch nhieäm trong vieäc thöïc vò chuû trì thöïc hieän:
hieän quaûn lyù moâi tröôøng beân trong KCN vaø trieån - Thaåm ñònh vaø pheâ duyeät baùo caùo ÑTM, xaùc
khai caùc quy ñònh baûo veä moâi tröôøng lieân quan. nhaän baûn cam keát baûo veä moâi tröôøng cuûa döï aùn

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 79


Chöông 5 GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

ñaàu tö vaø kinh doanh haï taàng kyõ thuaät KCN vaø - Xaây döïng, trình ban haønh caùc vaên baûn quy
caùc döï aùn, cô sôû saûn xuaát kinh doanh ñaàu tö phaïm phaùp luaät veà quaûn lyù moâi tröôøng KCN
vaøo KCN; trong phaïm vi quyeàn haïn;

- Kieåm tra, xaùc nhaän keát quaû chaïy thöû caùc coâng - Thaåm ñònh, toå chöùc thu phí baûo veä moâi tröôøng
trình xöû lyù chaát thaûi cuûa döï aùn ñaàu tö xaây döïng cuûa caùc KCN;
vaø kinh doanh haï taàng kyõ thuaät KCN vaø caùc döï - Phoái hôïp vaø hoã trôï BQL caùc KCN thöïc hieän caùc
aùn, cô sôû saûn xuaát kinh doanh ñaàu tö vaøo KCN nhieäm vuï do BQL caùc KCN laø chuû trì thöïc
tröôùc khi ñi vaøo hoaït ñoäng chính thöùc; hieän.
- Kieåm tra, theo doõi vieäc thöïc hieän baûo veä moâi Beân caïnh ñoù, Sôû TN&MT cuõng caàn phoái hôïp
tröôøng cuûa caùc chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh vaø hoã trôï BQL caùc KCN thöïc hieän caùc nhieäm vuï
doanh haï taàng kyõ thuaät KCN vaø caùc döï aùn, cô do BQL caùc KCN laø chuû trì thöïc hieän.
sôû saûn xuaát kinh doanh trong KCN theo cam Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu
keát cuûa baùo caùo ÑTM hoaëc baûn cam keát baûo haï taàng kyõ thuaät KCN chòu traùch nhieäm thöïc
veä moâi tröôøng; hieän ñaày ñuû caùc cam keát trong baùo caùo ÑTM cuûa
- Tuyeân truyeàn, phoå bieán caùc vaên baûn quy KCN; xaây döïng keát caáu haï taàng kyõ thuaät baûo veä
phaïm phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng KCN ñoái moâi tröôøng KCN, vaän haønh vaø ñaûm baûo hoaït
vôùi chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh haï ñoäng cuûa heä thoáng xöû lyù chaát thaûi KCN, tham gia
taàng kyõ thuaät KCN vaø caùc cô sôû saûn xuaát kinh öùng phoù caùc söï coá moâi tröôøng trong KCN...
doanh trong KCN; Trieån khai moâ hình kinh doanh dòch vuï moâi
tröôøng vôùi söï tham gia cuûa caùc doanh nghieäp
- Thanh tra, kieåm tra vieäc thöïc hieän baûo veä moâi
baèng hình thöùc hôïp ñoàng cung caáp dòch vuï vaø
tröôøng cuûa caùc doanh nghieäp trong KCN;
nghóa vuï caùc beân vaø ñöôïc raèng buoäc bôûi nhöõng
- Tieáp nhaän vaø giaûi quyeát caùc tranh chaáp, kieán cô cheá vaø cheá taøi cuï theå.
nghò veà moâi tröôøng giöõa caùc cô sôû saûn xuaát, 5.1.2. Taêng cöôøng naêng löïc caùn boä quaûn lyù baûo
kinh doanh trong KCN. veä moâi tröôøng KCN
Sôû TN&MT, caàn thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù Taêng cöôøng naêng löïc cho ñoäi nguõ thöïc hieän taïi
nhaø nöôùc veà moâi tröôøng taïi ñòa phöông, chòu caùc boä phaän chuyeân moân veà moâi tröôøng cuûa Sôû
traùch nhieäm: TN&MT vaø BQL caùc KCN. Vieäc taêng cöôøng naøy

Thanh tra, kieåm tra ñònh kyø vaø ñoät xuaát


Nguoàn: TCMT, 2009

80 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 5

caàn chuù troïng ñaøo taïo naâng cao trình ñoä vaø taêng BQL caùc KCN cuûa caáp tænh; Sôû TN&MT thöïc
cöôøng soá löôïng cuûa ñoäi nguõ caùn boä. hieän toát chöùc naêng cuûa ñôn vò quaûn lyù nhaø
nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng, khoâng can thieäp
Naâng cao chaát löôïng coâng taùc thaåm ñònh
saâu vaøo hoaït ñoäng beân trong cuûa KCN; Phaân
thaønh laäp KCN, ñaëc bieät thaåm ñònh caùc yeáu toá
ñònh traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc cuï theå giöõa
moâi tröôøng, cuõng nhö chaát löôïng coâng taùc thanh
BQL caùc KCN vaø Sôû TN&MT;
tra, giaùm saùt, ñaûm baûo thi haønh caùc quy ñònh veà
baûo veä moâi tröôøng taïi caùc KCN. - Caùc vaên baûn caàn phaân ñònh roõ traùch nhieäm
cuûa chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát
5.1.3. Taêng cöôøng phoái hôïp giöõa caùc ñôn vò coù
caáu haï taàng kyõ thuaät KCN vôùi caùc doanh
lieân quan
nghieäp ñaàu tö trong KCN.
Taêng cöôøng söï phoái hôïp giöõa Trung öông vaø
Phaùt trieån caùc chính saùch, vaên baûn cho pheùp vaø
ñòa phöông (giöõa Boä TN&MT, Sôû TN&MT vaø BQL khuyeán khích vieäc xaây döïng Quy ñònh quaûn lyù moâi
caùc KCN) trong vieäc trieån khai caùc hoaït ñoäng baûo tröôøng noäi boä KCN
veä moâi tröôøng KCN.
Vieäc ban haønh Quy cheá quaûn lyù moâi tröôøng noäi
Taêng cöôøng phoái hôïp chaët cheõ, nhòp nhaøng boä KCN laø ñaëc bieät caàn thieát. Quy ñònh naøy seõ taïo
giöõa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc coù lieân quan cô cheá hoaït ñoäng rieâng theo ñaëc thuø cuûa töøng
goàm: Sôû TN&MT, Caûnh saùt moâi tröôøng, UBND KCN vaø xaùc ñònh roõ traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi cuûa
quaän, huyeän (coù KCN) vôùi BQL caùc KCN trong caùc beân tham gia trong KCN. Trong ñoù, nhieàu cô
kieåm tra, giaùm saùt, ngaên chaën caùc haønh vi vi
cheá, öu ñaõi vaø lôïi ích cuûa töøng KCN seõ ñöôïc quy
phaïm phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc
ñònh. Moãi KCN coù theå coù nhöõng cô cheá rieâng,
doanh nghieäp trong KCN;
mang tính noäi boä nhö thoûa thuaän giaù xöû lyù nöôùc
5.2. RAØ SOAÙT, BOÅ SUNG CAÙC VAÊN BAÛN VEÀ THEÅ CHEÁ, thaûi (moät giaù, nhieàu giaù), nhöng khoâng ñöôïc traùi
CHÍNH SAÙCH VAØ TAÊNG CÖÔØNG THÖÏC THI PHAÙP LUAÄT caùc quy ñònh phaùp luaät hieän haønh.
VEÀ BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Taïo haønh lang phaùp lyù hoaøn thieän cho coâng taùc
5.2.1. Raø soaùt, boå sung caùc vaên baûn, chính baûo veä moâi tröôøng KCN
saùch, luaät phaùp veà baûo veä moâi tröôøng khu - Xaây döïng caùc cheá taøi coù tính baét buoäc cao ñoái
coâng nghieäp caùc chuû ñaàu tö trong vieäc xaây döïng caùc coâng
Raø soaùt, ñieàu chænh laïi caùc vaên baûn ñaõ ban trình xöû lyù chaát thaûi taäp trung trong KCN;
haønh lieân quan ñeán vieäc phaân caáp quaûn lyù moâi
tröôøng KCN nhaèm hoaøn thieän cô caáu toå chöùc theo
höôùng phaân caáp vaø phaân coâng traùch nhieäm roõ
raøng, cuï theå ñoái vôùi caùc ñôn vò trong heä thoáng
quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN. Trong ñoù ñaëc bieät
chuù yù ñeán vieäc:

- Kieán nghò raø soaùt, söûa ñoåi nhöõng quy ñònh lieân
quan trong Luaät baûo veä moâi tröôøng veà toå chöùc
thanh tra moâi tröôøng trong caùc KCN, veà phaân
caáp quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN, cuõng nhö
moät soá vaán ñeà khaùc coù lieân quan;

- Caùc vaên baûn caàn ñaåy maïnh vieäc phaân caáp, Hoäi thaûo chuyeân ñeà veà moâi tröôøng KCN
giao quyeàn vaø traùch nhieäm tröïc tieáp cho caùc Nguoàn: TCMT, 2009

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 81


Chöông 5 GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

- Raø soaùt, hoaøn thieän caùc vaên baûn lieân quan - BQL caùc KCN caàn taêng cöôøng chaát löôïng
ñeán caùc höôùng daãn kyõ thuaät trong hoaït ñoäng thaåm ñònh baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi
baûo veä moâi tröôøng KCN (höôùng daãn xöû lyù, vaän tröôøng, baûn cam keát ñaït tieâu chuaån moâi
haønh traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, cheá ñoä töï tröôøng, cuõng nhö taêng cöôøng coâng taùc kieåm
quan traéc, baùo caùo, caùc QCVN coù lieân tra sau thaåm ñònh baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng
quan...); moâi tröôøng, sau khi xaùc nhaän baûn cam keát ñaït
tieâu chuaån moâi tröôøng cuûa caùc döï aùn ñaàu tö
- Sôû TN&MT, BQL caùc KCN, Sôû Coâng an cuûa
trong KCN;
caùc tænh, thaønh phoá sôùm ban haønh quy cheá
phoái hôïp thöïc hieän coâng taùc thanh tra, kieåm - BQL caùc KCN chuû trì vaø phoái hôïp chaët cheõ vôùi
tra vieäc tuaân thuû quy ñònh phaùp luaät veà baûo veä Sôû TN&MT, Sôû Coâng an (Phoøng Caûnh saùt moâi
moâi tröôøng KCN; tröôøng) taêng cöôøng hoaït ñoäng thanh tra, kieåm
- Xaây döïng caùc quy ñònh cuï theå veà an toaøn lao tra, xöû lyù nghieâm caùc haønh vi vi phaïm phaùp
ñoäng vaø baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi KCN. luaät veà baûo veä moâi tröôøng trong KCN;

5.2.2. Taêng cöôøng thöïc thi phaùp luaät baûo veä - Cöông quyeát ñình chæ hoaït ñoäng neáu doanh
moâi tröôøng khu coâng nghieäp nghieäp ñeå tình traïng oâ nhieãm keùo daøi; truy toá
traùch nhieäm hình söï ñoái vôùi caùc haønh vi vi
Taêng cöôøng hoaït ñoäng thanh tra, kieåm tra, giaùm
saùt chaát löôïng moâi tröôøng KCN phaïm phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng gaây haäu
quaû nghieâm troïng;
Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra, kieåm tra, giaùm
saùt chaát löôïng moâi tröôøng KCN caàn trieån khai - Taêng cöôøng hoaït ñoäng giaùm saùt nguoàn thaûi
ñoàng boä caùc giaûi phaùp: cuûa caùc KCN; taêng cöôøng heä thoáng caùc traïm
quan traéc lieân tuïc, töï ñoäng taïi caùc nguoàn thaûi.
Taêng cöôøng hieäu quaû aùp duïng caùc coâng cuï kinh teá
trong quaûn lyù moâi tröôøng KCN

Caàn phaùt huy toái ña vai troø cuûa coâng cuï kinh
teá trong quaûn lyù moâi tröôøng KCN nhaèm naâng cao
hieäu quaû caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng vôùi chi
phí thaáp nhaát. Ñieàu naøy raát quan troïng ñoái vôùi
Vieät Nam trong ñieàu kieän coøn thieáu huït ngaân saùch
cho coâng taùc baûo veä moâi tröôøng.

Caàn raø soaùt, ñaùnh giaù vaø ñieàu chænh, höôùng


daãn cuï theå ñoái vôùi caùc quy ñònh trong vieäc thu phí
baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi nöôùc thaûi, chaát thaûi raén
ñeå ñaûm baûo tính khaû thi vaø hieäu quaû.

Xaây döïng, boå sung, hoaøn thieän caùc coâng cuï


kinh teá coøn thieáu nhö phí baûo veä moâi tröôøng ñoái
vôùi khí thaûi, giaáy pheùp oâ nhieãm, heä thoáng kyù quyõ
vaø hoaøn traû...

Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung KCN Amata Quaùn trieät vaø trieån khai hieäu quaû Nghò ñònh soá
nguoàn: TCMT, 2009 117/2009/NÑ-CP ngaøy 31/12/2009 cuûa Chính

82 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 5

phuû veà xöû lyù vi phaïm phaùp luaät trong lónh vöïc baûo 5.3. ÑAÅY MAÏNH VIEÄC TRIEÅN KHAI COÂNG TAÙC BAÛO VEÄ
veä moâi tröôøng, ñaëc bieät trong vieäc aùp duïng caùc MOÂI TRÖÔØNG CUÛA CHÍNH CAÙC KHU COÂNG NGHIEÄP
möùc xöû phaït ñoái vôùi caùc haønh vi vi phaïm phaùp 5.3.1. Xaây döïng, hoaøn thieän caùc heä thoáng xöû lyù
luaät veà baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc doanh nghieäp. chaát thaûi taäp trung cuûa khu coâng nghieäp
Taïo caùc nguoàn vay öu ñaõi (quyõ vay, ñoái töôïng Chuû ñaàu tö vaø kinh doanh keát caáu haï taàng kyõ
vay, caùc hình thöùc öu ñaõi, caùc cô cheá ñaëc bieät) thuaät KCN caàn xaây döïng vaø hoaøn thieän caùc heä
cho caùc döï aùn ñaàu tö baûo veä moâi tröôøng trong thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung. Ñaûm baûo ñeán
KCN. 31/12/2010, taát caûc caùc KCN ñang hoaït ñoäng
ñeàu phaûi coù nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung
Ban haønh khung giaù dòch vuï moâi tröôøng laøm
(theo Thoâng tö 08/2009/TT-BTNMT). Caùc haïng
cô sôû ñeå aùp duïng trieån khai thoáng nhaát treân caû
muïc naøy caàn ñöôïc thieát keá ñuùng vaø phuø hôïp ñieàu
nöôùc, traùnh hình thöùc naâng giaù, eùp giaù doanh
kieän thöïc teá; xaây döïng, laép ñaët ñuùng thieát keá; duy
nghieäp vaø ngöôïc laïi.
trì hoaït ñoäng oån ñònh vaø hieäu quaû trong suoát quaù
Ñòa phöông ban haønh caùc cô cheá phaït ñoái vôùi trình hoaït ñoäng cuûa KCN.
hình thöùc vi phaïm cuûa doanh nghieäp vaø thöôûng
Thöôøng xuyeân giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa caùc
ñoái vôùi caùc saùng kieán tuaân thuû caùc quy ñònh baûo
coâng trình keå treân thoâng qua löôïng ñieän tieâu thuï
veä moâi tröôøng phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh hieän (laép ñaët ñoàng hoà ñieän coù keïp chì rieâng), soå nhaät
haønh. kyù vaän haønh, hoùa ñôn, phieáu xuaát nhaäp hoùa chaát
Taêng cöôøng coâng cuï thoâng tin trong baûo veä moâi phuïc vuï heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, laép
tröôøng KCN ñaët thieát bò giaùm saùt töï ñoäng löu löôïng nöôùc thaûi
vaø moät soá thoâng soá oâ nhieãm chính.
Khaån tröông toå chöùc thöïc hieän vieäc coâng boá
thoâng tin vaø daân chuû cô sôû lieân quan ñeán baûo veä Chuû ñaàu tö vaø kinh doanh keát caáu haï taàng kyõ
moâi tröôøng KCN theo caùc noäi dung ñöôïc quy ñònh thuaät KCN caàn xaây döïng caùc khu vöïc löu giöõ taïm
taïi Ñieàu 103, Ñieàu 104 vaø Ñieàu 105 Luaät baûo veä thôøi chaát thaûi nguy haïi töø caùc doanh nghieäp trong
moâi tröôøng. KCN theo quy ñònh.

Taêng cöôøng coâng taùc thoâng tin; ñaûm baûo 5.3.2. Caùc doanh nghieäp trong khu coâng nghieäp
thoâng tin, soá lieäu veà moâi tröôøng KCN ñaày ñuû vaø thöïc hieän nghieâm tuùc vieäc xöû lyù chaát thaûi
caäp nhaät thöôøng xuyeân.
Taát caû caùc doanh nghieäp trong KCN coù nöôùc
Coâng khai coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa thaûi phaûi xöû lyù sô boä ñaït tieâu chuaån ñaàu vaøo cuûa
caùc KCN, caùc doanh nghieäp trong KCN, cuõng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung tröôùc khi thaûi
nhö caùc doanh nghieäp khoâng naèm trong KCN vaøo heä thoáng thu gom nöôùc thaûi cuûa KCN.
treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng (baùo,
Tröôøng hôïp KCN chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc
ñaøi, trang tin ñiâeän töû), nhaèm taïo söùc eùp ñoái vôùi
thaûi taäp trung thì töøng doanh nghieäp phaûi xöû lyù nöôùc
caùc doanh nghieäp vi phaïm, gaây oâ nhieãm moâi
thaûi ñaït tieâu chuaån cho pheùp tröôùc khi thaûi ra ngoaøi.
tröôøng vaø ñoäng vieân, khuyeán khích nhöõng doanh
nghieäp thöïc hieän toát coâng taùc baûo veä moâi tröôøng. Caùc doanh nghieäp coù phaùt sinh khí thaûi phaûi
coù heä thoáng xöû lyù khí thaûi ñaït QCVN tröôùc khi xaû
Xaùc laäp cô cheá thoâng tin, taêng cöôøng tuyeân
thaûi.
truyeàn phoå bieán luaät vaø quy chuaån veà moâi tröôøng,
xaây döïng cô sôû döõ lieäu quaûn lyù thoâng tin moâi KCN phaûi boá trí ñòa ñieåm löu giöõ taïm thôøi vaø
tröôøng caùc KCN. trung chuyeån chaát thaûi raén cuûa KCN.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 83


Chöông 5 GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP

Taát caû caùc doanh nghieäp coù phaùt sinh chaát ñoäng vaø lieân tuïc veà caùc cô quan quaûn lyù moâi
thaûi nguy haïi phaûi coù hôïp ñoàng thueâ caùc ñôn vò tröôøng quoác gia vaø ñòa phöông.
coù chöùc naêng vaø ñuû naêng löïc ñeå thu gom vaø xöû lyù
5.3.4. Tuyeân truyeàn, phoå bieán phaùp luaät, caùc
ñuùng caùch.
moâ hình quaûn lyù vaø coâng ngheä thaân thieän moâi
5.3.3. Thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä töï quan tröôøng
traéc vaø baùo caùo moâi tröôøng
Thöôøng xuyeân toå chöùc taäp huaán, höôùng daãn
Chuû ñaàu tö vaø caùc doanh nghieäp trong KCN thöïc hieän caùc vaên baûn phaùp luaät veà baûo veä moâi
thöïc hieän nghieâm tuùc vieäc töï quan traéc theo ñuùng tröôøng ñoái vôùi chuû doanh nghieäp ñaàu tö xaây döïng
cam keát vaø tuaân thuû cheá ñoä baùo caùo thöôøng xuyeân vaø kinh doanh haï taàng kyõ thuaät KCN vaø chuû caùc
cho caùc cô quan coù thaåm quyeàn theo quy ñònh. döï aùn ñaàu tö trong KCN.

Yeâu caàu baét buoäc caùc traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp Taêng cöôøng tuyeân truyeàn, phoå bieán caùc chæ
trung cuûa caùc KCN phaûi laép ñaët heä thoáng quan tieâu vaø muïc tieâu baûo veä moâi tröôøng cuûa KCN vaø
traéc töï ñoäng giaùm saùt chaát löôïng nöôùc thaûi tröôùc doanh nghieäp trong KCN, caùc moâ hình quaûn lyù vaø
khi thaûi ra moâi tröôøng. Soá lieäu ñöôïc truyeàn töï coâng ngheä thaân thieän vôùi moâi tröôøng.

Khung 5.1. Coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa Coâng ty Ajinomoto Vieät Nam,
KCN Bieân Hoaø 1, Ñoàng Nai

Coâng ty Ajinomoto Vieät Nam laø moät doanh nghieäp coù loaïi hình saûn xuaát thuoäc nhoùm gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
Ñeán nay, Coâng ty ñaõ coù chính saùch moâi tröôøng khaù baøi baûn, vôùi ñònh höôùng ñaït ñöôïc söï haøi hoaø giöõa caùc
hoaït ñoäng cuûa coâng ty vôùi baûo veä moâi tröôøng. Coâng ty ñaõ xaây döïng Nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi rieâng cuûa doanh
nghieäp, tieán haønh quan traéc töï ñoäng lieân tuïc chaát löôïng nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng. Beân caïnh ñoù,
Coâng ty ñaõ ñaët ra caùc chæ tieâu vaø muïc tieâu moâi tröôøng cho giai ñoaïn 2008 - 2010 nhö sau:

MUÏC TIEÂU CHÆ TIEÂU Naêm 2008 Naêm 2009 Naêm 2010
KHOÂNG COÙ TAI NAÏN
Khoâng coù söï coá naøo xaûy ra trong phaïm
0 0 0
Khoâng coù baát kyø söï vi nhaø maùy
coá moâi tröôøng naøo
Khoâng coù söï coá naøo xaûy ra aûnh höôûng
0 0 0
tôùi beân ngoaøi phaïm vi nh aø maùy
KHOÂNG PHAÙT THAÛI
BOD cuûa nöôùc thaûi sau xöû lyù < 10 ppm < 11 ppm < 10 ppm < 10 ppm
Giaûm thieåu nöôùc thaûi Giaûm 5% löôïng nöôùc thaûi phaùt sinh so
< 2.65 < 2.52 < 2.40
vôùi naêm tröôùc
Taùi söû duïng 98% raùc thaûi > 97% > 97% > 98%
Giaûm thieåu chaát thaûi
Taùi söû duïng 99% chaát thaûi saûn xuaát < 99% < 99% < 99%
Giaûm löôïng oâ nhieãm Giaûm haøm löôïng SO 2 trong khoùi loø hôi < 1080 < 1080 < 500
khoâng khí ñaït TCVN mg/nm 3 mg/nm 3 mg/nm 3
Giaûm 30% löôïng nöôùc soâng ñeå laøm maùt
Giaûm toång löôïng 10% hoaëc 10% hoaëc 10% hoaëc
treân saûn phaåm ñeán naêm 2010 so vôùi
nöôùc thaûi ñoå r a soâng hôn hôn hôn
2005

Nguoàn: Coâng ty Ajinomoto Vieät Nam, 2009

84 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


GIAÛI PHAÙP BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP Chöông 5

5.4. QUY HOAÏCH KHU COÂNG NGHIEÄP GAÉN VÔÙI QUY vöõng, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi cuûa caùc KCN
HOAÏCH TOÅNG THEÅ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ - XAÕ HOÄI VAØ taïi ñòa phöông.
BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG
Caàn khaån tröông nghieân cöùu vieäc chuyeån ñoåi
Tröôùc heát caàn phaûi boå sung coâng taùc xaây döïng caùc KCN hieän nay thaønh caùc KCN thaân thieän moâi
vaø thaåm ñònh ñaùnh giaù moâi tröôøng chieán löôïc ñoái tröôøng, tieán tôùi xaây döng caùc KCN sinh thaùi. Moâ
vôùi quy hoaïch phaùt trieån caùc KCN ôû Vieät Nam ñeán hình KCN sinh thaùi, khoâng chæ ñaùp öùng haï taàng kyõ
naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020 (theo thuaät thieát yeáu, giaûm thieåu nguoàn thaûi, söû duïng
quy ñònh taïi Nghò ñònh soá 140/2006/NÑ-CP ngaøy hôïp lyù taøi nguyeân vaø naêng löôïng, maø chuù troïng
22/11/2006 cuûa Chính phuû quy ñònh vieäc baûo veä hôn coâng taùc baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, öu tieân
moâi tröôøng trong caùc khaâu laäp, thaåm ñònh, pheâ quy hoaïch ñaát cho caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø
duyeät vaø toå chöùc thöïc hieän caùc chieán löôïc, quy phaùt trieån, thu huùt caùc ngaønh coâng ngheä cao vaø
hoaïch, keá hoaïch, chöông trình vaø döï aùn phaùt caùc hoaït ñoäng dòch vuï.
trieån). Quy hoaïch phaùt trieån KCN caàn gaén vôùi
Quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø 5.5. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP KHUYEÁN KHÍCH
baûo veä moâi tröôøng. Caàn xem xeùt moái quan heä, taùc
Quaûn lyù baûo veä moâi tröôøng caùc KCN caàn gaén
ñoäng qua laïi giöõa Quy hoaïch phaùt trieån KCN taïi
vôùi ñònh höôùng phaùt trieån beàn vöõng, chuù troïng
moãi vuøng kinh teá vôùi Quy hoaïch phaùt trieån cuûa
phaùt trieån nhanh neàn kinh teá vaø giaûi quyeát thoaû
caùc ngaønh KT-XH khaùc trong vuøng. Quy hoaïch
ñaùng caùc vaán ñeà xaõ hoäi cuûa ñòa phöông.
phaùt trieån KCN moãi vuøng phaûi phuø hôïp vôùi ñieàu
kieän taøi nguyeân, ñaëc ñieåm KT-XH, xu höôùng phaùt Khuyeán khích aùp duïng saûn xuaát saïch hôn,
trieån KHCN, trieån voïng thò tröôøng theá giôùi trong coâng ngheä giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng, coâng
boái caûnh hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi ngheä xöû lyù chaát thaûi taïi caùc KCN.
ngaøy caøng saâu roäng, möùc ñoä caïnh tranh ngaøy
Thu huùt voán ñaàu tö vaø ña daïng hoaù nguoàn
caøng gay gaét.
ñaàu tö cho coâng taùc baûo veä moâi tröôøng KCN: vay
Chính phuû vaø chính quyeàn caùc ñòa phöông caàn voán öu ñaõi nhaø nöôùc cho vieäc xaây cô sôû haï taàng
caân nhaéc trong pheâ duyeät quy hoaïch phaùt trieån kyõ thuaät ñoái vôùi nhöõng KCN vöøa vaø nhoû, ñoåi môùi
KCN, coù nhöõng ñieàu chænh phuø hôïp ñoái vôùi nhöõng coâng ngheä, nghieân cöùu aùp duïng coâng ngheä saûn
quy hoaïch ñaõ ñöôïc pheâ duyeät. xuaát saïch hôn, hoã trôï quan traéc giaùm saùt chaát
löôïng moâi tröôøng...
Vieäc xaây döïng caùc KCN caàn phaûi ñoàng boä vôùi
vieäc xaây döïng caùc khu thöông maïi, khu ñoâ thò, Taêng cöôøng söï tham gia cuûa coäng ñoàng vaøo
ñaøo taïo ngheà, dòch vuï theo moâ hình toå hôïp lieân coâng taùc baûo veä moâi tröôøng caùc KCN; khuyeán
hoaøn trong ñoù phaùt trieån KCN laø troïng taâm, coøn khích xaõ hoäi hoaù hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng;
caùc khu veä tinh khaùc veà thöông maïi, dòch vuï, khu tuyeân truyeàn, naâng cao nhaän thöùc cuûa coäng
ñoâ thò môùi laø heát söùc quan troïng, coù vai troø taùc ñoàng, coâng boá vaø phoå bieán thoâng tin cho coäng
nhaân thuùc ñaåy vaø ñaûm baûo söï phaùt trieån beàn ñoàng khu vöïc xung quanh KCN.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 85


Nguoàn: AÛnh tö lieäu
KEÁT LUAÄN - KIEÁN NGHÒ
Heä thoáng quan traéc nöôùc töï ñoäng
Nguoàn: AÛnh tö lieäu
KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ

KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ

KEÁT LUAÄN

1. Thôøi gian qua, cuøng vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa ñaát nöôùc, caùc KCN hieän ñoùng vai troø khoâng
nhoû trong söï taêng tröôûng cuûa ngaønh coâng nghieäp. Phaùt trieån caùc KCN ñaõ thu huùt nguoàn voán ñaàu
tö lôùn, thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá ôû töøng ñòa phöông, taïo coâng aên vieäc laøm. Tuy nhieân,
hoaït ñoäng cuûa caùc KCN cuõng gaây ra nhöõng böùc xuùc veà moâi tröôøng caàn ñöôïc quan taâm giaûi quyeát.
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc KCN, löôïng thaûi vaø caùc chaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng cuõng gia taêng,
gaây taùc haïi ñeán söùc khoûe ngöôøi daân, aûnh höôûng xaáu tôùi taêng tröôûng beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc.

2. Moâi tröôøng xung quanh khoâng ít caùc KCN ñang bò suy thoaùi nghieâm troïng. Khoaûng 70% trong soá
hôn 1 trieäu m3 nöôùc thaûi/ngaøy töø caùc KCN ñöôïc xaû thaúng ra caùc nguoàn tieáp nhaän khoâng qua xöû lyù
ñaõ gaây ra oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët. Coù ñeán 57% KCN ñang hoaït ñoäng chöa coù heä thoáng xöû
lyù nöôùc thaûi taäp trung. Khoâng khí ôû caùc KCN, ñaëc bieät laø caùc KCN cuõ, ñang bò oâ nhieãm, do caùc nhaø
maùy trong KCN söû duïng coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu hoaëc chöa ñaàu tö heä thoáng xöû lyù khí thaûi tröôùc
khi thaûi ra moâi tröôøng. Löôïng chaát thaûi raén taïi caùc KCN ngaøy caøng gia taêng, nhöng vaán ñeà thu gom
vaø xöû lyù chaát thaûi raén taïi caùc KCN coøn nhieàu baát caäp, nhaát laø ñoái vôùi vieäc quaûn lyù, vaän chuyeån vaø
ñaêng kyù nguoàn thaûi ñoái vôùi chaát thaûi nguy haïi.

3. OÂ nhieãm moâi tröôøng töø caùc KCN gaây taùc ñoäng xaáu tôùi moâi tröôøng sinh thaùi töï nhieân. Ñaëc bieät nöôùc
thaûi khoâng qua xöû lyù töø caùc KCN xaû thaûi tröïc tieáp vaøo moâi tröôøng gaây ra nhöõng thieät haïi khoâng nhoû
tôùi hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp vaø nuoâi troàng thuûy saûn taïi caùc khu vöïc laân caän. Ngoaøi ra, oâ
nhieãm moâi tröôøng töø caùc KCN laøm gia taêng gaùnh naëng beänh taät, gia taêng tyû leä ngöôøi maéc beänh
ñang lao ñoäng taïi chính KCN vaø coäng ñoàng daân cö soáng gaàn caùc KCN ñoù. Tyû leä naøy ñang coù xu
höôùng taêng trong nhöõng naêm gaàn ñaây, gaây aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi caùc hoaït ñoäng phaùt trieån KT-
XH taïi ñòa phöông, gaây ra nhöõng toån thaát kinh teá khoâng nhoû.

4. Trong thôøi gian qua, nhieàu coá gaéng trong vieäc baûo veä moâi tröôøng KCN ñaõ ñöôïc trieån khai ôû caùc
caáp, caùc ngaønh; nhieàu bieän phaùp, giaûi phaùp ñaõ ñöôïc xaây döïng, ñeà xuaát nhaèm ngaên chaën xu theá
suy thoaùi, oâ nhieãm moâi tröôøng KCN. Tuy nhieân, coâng taùc baûo veä moâi tröôøng KCN coøn nhieàu toàn
taïi: phaân caáp trong heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng KCN chöa roõ raøng; quy hoaïch KCN chöa thöïc söï
gaén vôùi baûo veä moâi tröôøng; tyû leä xaây döïng vaø vaän haønh caùc coâng trình baûo veä moâi tröôøng taïi caùc
KCN coøn thaáp; vieäc aùp duïng saûn xuaát saïch hôn vaø coâng ngheä thaân thieän moâi tröôøng taïi caùc doanh
nghieäp trong KCN chöa ñöôïc chuù troïng; moâ hình KCN sinh thaùi chaäm ñöôïc nghieân cöùu aùp duïng;
coâng taùc thanh tra, kieåm tra, giaùm saùt moâi tröôøng KCN chöa thöïc söï nghieâm minh; coâng cuï kinh teá
chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû; coâng cuï thoâng tin chöa ñöôïc ñaàu tö, chuù troïng ñuùng möùc.

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 89


KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ

KIEÁN NGHÒ

Töø caùc keát quaû vaø nhaän ñònh cuûa Baùo caùo Moâi tröôøng Quoác gia 2009, Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng
kieán nghò vôùi Quoác hoäi, Chính phuû, caùc boä, ngaønh lieân quan, caùc ñòa phöông vaø yeâu caàu ñoái vôùi BQL caùc
KCN moät soá vaán ñeà sau ñaây.
Caùc kieán nghò ñoái vôùi Quoác hoäi vaø Chính phuû

1. Raø soaùt, ñieàu chænh, boå sung caùc vaên baûn chính saùch, phaùp luaät, bao goàm caû vieäc söûa ñoåi moät soá
ñieàu cuûa Luaät Baûo veä moâi tröôøng vaø caùc vaên baûn höôùng daãn, nhaát laø vaán ñeà veà phaân caáp quaûn lyù
moâi tröôøng caùc KCN vaø coâng taùc toå chöùc thanh tra moâi tröôøng lieân quan;

2. Thöïc hieän ñoàng boä vieäc quy hoaïch KCN gaén vôùi quy hoaïch toång theå phaùt trieån KT-XH vaø baûo veä
moâi tröôøng, tröôùc maét boå sung vieäc ñaùnh giaù moâi tröôøng chieán löôïc ñoái vôùi quy hoaïch phaùt trieån
caùc KCN;

3. Chæ ñaïo caùc boä, ngaønh, ñòa phöông quan taâm ñaày ñuû ñeán coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc KCN,
thöïc hieän toát caùc kieán nghò lieân quan neâu döôùi ñaây.
Caùc kieán nghò ñoái vôùi caùc caùc boä, ngaønh, ñòa phöông

1. Khaån tröông hoaøn taát coâng taùc uyû quyeàn quaûn lyù moâi tröôøng cho BQL caùc KCN theo quy ñònh;

2. Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng caùc KCN, ñaëc bieät chuù yù vieäc phaân caáp vaø
phaân coâng traùch nhieäm roõ raøng, cuï theå ñoái vôùi caùc ñôn vò trong heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng caùc
KCN theo höôùng toå chöùc quaûn lyù taäp trung;

3. Taêng cöôøng thöïc thi phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng KCN, chuù troïng coâng taùc thanh tra, kieåm tra,
giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng KCN, toå chöùc coâng boá thoâng tin veà moâi tröôøng KCN theo quy ñònh.
Caùc yeâu caàu ñoái vôùi BQL caùc KCN vaø caùc doanh nghieäp trong KCN

1. Thaønh laäp ñôn vò chuyeân traùch veà moâi tröôøng/Phoøng Moâi tröôøng thuoäc BQL caùc KCN theo quy ñònh
vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå toå chöùc naøy hoaït ñoäng;

2. Chuû ñaàu tö xaây döïng vaø kinh doanh keát caáu haï taàng kyõ thuaät KCN caàn nhanh choùng hoaøn taát vieäc
xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung vaø khu vöïc löu giöõ taïm thôøi chaát thaûi
nguy haïi;

3. Caùc doanh nghieäp trong KCN thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä töï quan traéc, baùo caùo moâi tröôøng vaø
caùc quy ñònh lieân quan veà baûo veä moâi tröôøng.

90 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO


1. AÙp duïng caùc giaûi phaùp coâng ngheä vaø quaûn 9. Chu Vaên Thaêng. Nghieân cöùu vuøng oâ nhieãm
lyù xaây döïng moâ hình Khu coâng nghieäp thaân khoâng khí cöïc ñaïi vaø taùc ñoäng cuûa noù tôùi söùc
thieän moâi tröôøng taïi khu coâng nghieäp Baéc khoûe, beänh taät cuûa daân cö trong vuøng
Thaêng Long, Haø Noäi. Döï aùn söï nghieäp kinh tieáp giaùp Khu coâng nghieäp Thöông Ñình. Haø
teá phuïc vuï quaûn lyù nhaø nöôùc veà baûo veä moâi Noäi, naêm 2005.
tröôøng giai ñoaïn 2. Cuïc Baûo veä moâi tröôøng -
10. Chöông trình ñieàu tra, ñaùnh giaù taùc ñoäng söùc
Boä TN&MT, Trung taâm Coâng ngheä Moâi
khoûe moâi tröôøng taïi Thaønh phoá Vieät Trì (Phuù
tröôøng - ENTEC, Tp. HCM, 2004.
Thoï). Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, 2007.
2. Baùo caùo chuyeân ñeà moâi tröôøng Khu coâng
11. Chöông trình trình dieãn kyõ thuaät ñaùnh giaù
nghieäp tænh Baéc Ninh. Chi cuïc Baûo veä moâi
Saûn xuaát saïch hôn taïi 200 doanh nghieäp
tröôøng tænh Baéc Ninh, 2009.
coâng nghieäp Vieät Nam. Döï aùn VIE/96/063,
3. Baùo caùo Hoaït ñoäng cuûa caùc Khu coâng VIE/04/064. Trung taâm Saûn xuaát saïch Vieät
nghieäp treân ñòa baøn tænh Ñoàng Nai. Trung Nam, 2008.
taâm Quan traéc vaø Kó thuaät Moâi tröôøng Ñoàng 12. Ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng ñaát trong quaù
Nai, 2008. trình phaùt trieån Khu coâng nghieäp. Taïp chí
4. Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng caùc Khu coâng Khu coâng nghieäp Vieät Nam, 09/2008.
nghieäp naêm 2008 vaø phöông höôùng nhieäm 13. Ñeà aùn Quy hoaïch toång theå quaûn lyù chaát thaûi
vuï 2009. Ban quaûn lyù caùc Khu coâng nghieäp raén caùc ñoâ thò vaø khu coâng nghieäp Vieät Nam.
tænh Bình Döông, 2008. Boä Xaây döïng. Haø Noäi, 2005.
5. Baùo caùo Nhieäm vuï Quan traéc vaø Phaân tích 14. Ñeà taøi "Khaûo saùt ñaùnh giaù xaây döïng moâ hình
Moâi tröôøng coâng nghieäp taïi moät soá khu coâng quaûn lyù moâi tröôøng taïi caùc khu coâng nghieäp
nghieäp thuoäc caùc tænh phía Baéc. Vieän Khoa Vieät Nam”. Vieän Nghieân cöùu Chieán löôïc,
hoïc vaø Coâng ngheä Moâi tröôøng- Tröôøng Ñaïi Chính saùch Coâng nghieäp. 2006.
hoïc Baùch khoa Haø Noäi, 2006 - 2008.
15. Ñeà taøi "Nghieân cöùu giaûi phaùp khaéc phuïc
6. Baùo caùo toùm taét Hoäi nghò khoa hoïc quoác teá nhöõng toàn taïi, xaùc ñònh ñònh höôùng vaø loä
Y hoïc lao ñoäng vaø Veä sinh moâi tröôøng laàn trình thöïc hieän chieán löôïc quaûn lyù chaát thaûi
thöù I. Haø Noäi, 2003. raén ôû caùc ñoâ thò vaø khu coâng nghieäp ôû Vieät
Nam ñeán 2020. Vieän Quy hoaïch Ñoâ thò vaø
7. Baùo caùo toùm taét Hoäi thaûo khoa hoïc kyû nieäm
Noâng thoân. Boä Xaây döïng. 2006.
30 naêm thöïc hieän coâng taùc An toaøn Veä sinh
Lao ñoäng. Phaân vieän Baûo hoä Lao ñoäng 16. Dieãn ñaøn chia seû thoâng tin moâi tröôøng tröôøng
thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2007. khu coâng nghieäp. Chöông trình Hôïp taùc Vieät
Nam - Thuïy Ñieån veà taêng cöôøng naêng löïc
8. Baùo caùo toång hôïp keát quaû naêm 2008. Tieåu
quaûn lyù Ñaát ñai vaø Moâi tröôøng. 3/2009
döï aùn 7.4 - Chöông trình quoác gia veà baûo hoä
lao ñoäng, an toaøn lao ñoäng, veä sinh lao ñoäng 17. Döï aùn “Ñieàu tra, khaûo saùt ñaùnh giaù thöïc
ñeán 2010. Vieän Khoa hoïc Kyõ thuaät Baûo hoä traïng quaûn lyù moâi tröôøng taïi caùc Khu coâng
Lao ñoäng, 2008. nghieäp/khu cheá xuaát vaø xaây döïng cô cheá

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 93


TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

nhaèm quaûn lyù coù hieäu quaû ñoái vôùi loaïi hình 27. OÂ nhieãm moâi tröôøng ôû Vieät Nam. Trang thoâng
kinh doanh dòch vuï naøy”. Toång cuïc Moâi tin ñieän töû Thöông Maïi vaø Moâi tröôøng, 2008.
tröôøng, 2009.
28. PGS. TS. Phuøng Chí Syõ. Hieän traïng moâi
18. GS.TSKH. Phaïm Ngoïc Ñaêng, PGS.TS. Leâ tröôøng vaø vaán ñeà quaûn lyù moâi tröôøng khu
Trình, TS. Nguyeãn Quyønh Höông. Ñaùnh giaù coâng nghieäp taïi moät soá tænh thaønh phía Nam.
dieãn bieán vaø döï baùo moâi tröôøng hai vuøng Vieän Kyõ thuaät nhieät ñôùi vaø Baûo veä Moâi
kinh teá troïng ñieåm phía Baéc vaø phía Nam, ñeà tröôøng, TP Hoà Chí Minh, 2009.
xuaát caùc giaûm phaùp baûo veä moâi tröôøng. Nhaø
29. PGS.TS. Ngoâ Thaéng Lôïi, Th.S. Buøi Ñöùc
xuaát baûn Xaây döïng, 2004.
Tuaân, Th.S. Vuõ Thaønh Höôûng, Th.S Vuõ
19. Hoaït ñoäng caùc Khu coâng nghieäp treân ñòa Cöông. Vaán ñeà phaùt trieån beàn vöõng caùc khu
baøn tænh Ñoàng Nai. Baùo caùo chuyeân ñeà. coâng nghieäp ôû Vieät Nam. Tröôøng Ñaïi hoïc
Trung taâm Quan traéc vaø Kyõ thuaät moâi tröôøng Kinh teá Quoác daân. Haø Noäi, 2009.
Ñoàng Nai, 2009.
30. Phan Thu Nga, Phaïm Hoàng Nhaät (2007).
20. Keát quaû kieåm tra Ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi “Xaây döïng vaø phaùt trieån khu coâng nghieäp
tröôøng caùc Khu coâng nghieäp naêm 2006, thaân thieän moâi tröôøng ôû Vieät Nam – Nhöõng
2007. Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, 2009. cô hoäi vaø thaùch thöùc”, Hoäi thaûo chuyeàn ñeà:
"Thöïc traïng ñaàu tö vaø caùc giaûi phaùp chuyeån
21. Leâ Minh Haïnh. Keát quaû coâng taùc phoøng dòch cô caáu kinh teá taïi caùc Khu cheá xuaát, khu
choáng beänh buïi phoåi silic giai ñoaïn 1996 - coâng nghieäp TP. Hoà Chí Minh”, 1 (1), tr. 47-
2006. Haø Noäi, 2007. 58.
22. Leâ Taân Cöông, Moät soá keát quaû ban ñaàu cuûa 31. Quyeát ñònh soá 1107/2006/QÑ-TTg ngaøy
Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö trong vieäc trieån khai 21/08/2006 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà
Nghò ñònh 29/2008/NÑ-CP. Taïp chí Khu vieäc pheâ duyeät Quy hoaïch phaùt trieån caùc
coâng nghieäp Vieät Nam. Haø Noäi, 2008. KCN ôû Vieät Nam ñeán naêm 2015 vaø ñònh
höôùng ñeán naêm 2020
23. MPI. Vietnams IPs, EPZs and EZs- Ideal
places for manufacturing base. A guide for 32. Quyeát ñònh soá 256/2003/QÑ-TTg ngaøy
Investing in Vietnams IPs, EPZs and EZs. 02/12/2003 cuûa Thuû töôùng Chính phuû ban
October, 2009. haønh Chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng quoác gia
ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020.
24. Nghò ñònh soá 29/NÑ-CP ngaøy 14/3/2008 cuûa
Chính phuû quy ñònh veà Khu coâng nghieäp, 33. Thoâng tö soá 08/2009/TT-BTNMT ngaøy
Khu cheá xuaát vaø Khu kinh teá. 15/7/2009 cuûa Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng
quy ñònh quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng khu
25. Nghò ñònh soá 140/2006/NÑ-CP ngaøy
kinh teá, khu coâng ngheä cao, khu coâng
22/11/2006 cuûa Chính phuû quy ñònh vieäc
nghieäp vaø cuïm coâng nghieäp
Baûo veä moâi tröôøng trong caùc khaâu laäp, thaåm
ñònh, pheâ duyeät vaø toå chöùc thöïc hieän caùc 34. ThS. Nguyeãn Ñình Anh. Baùo caùo chuyeân ñeà
chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch, chöông “Hieän traïng moâi tröôøng Khu coâng nghieäp ôû
trình vaø döï aùn phaùt trieån. Thaønh phoá Ñaø Naüng”. Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi
tröôøng Ñaø Naüng, 2009.
26. Nguyeãn Khaéc Haûi. OÂ nhieãm moâi tröôøng coâng
nghieäp vaø söùc khoûe coäng ñoàng. Vieän Y hoïc 35. Toång cuïc Thoáng keâ. Nieân giaùm thoáng keâ
lao ñoäng vaø Veä sinh moâi tröôøng, 2005. 2008. Nhaø Xuaát baûn Thoáng keâ, 2009.

94 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

35. Toång Cuïc Thoáng keâ. Thöïc traïng doanh 38. TS. Traàn Ngoïc Höng. Xaây döïng vaø phaùt
nghieäp qua keát quaû ñieàu tra naêm 2005, trieån KCN, KKT - keát quaû ñaït ñöôïc trong
2006, 2007. Nhaø Xuaát baûn Thoáng keâ, Haø naêm 2008 vaø ñònh höôùng ñieâuø haønh hoaït
Noäi, 2008. ñoäng naêm 2009. Vuï Quaûn lyù KCN&KCX. Boä
Keá hoaïch vaø Ñaàu tö. Haø Noäi, 2009.
36. Traàn Hieáu Nhueä vaø nnk. Döï thaûo tieâu chuaån
40. Vaán ñeà phaùt trieån beàn vöõng caùc Khu coâng
xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung caùc Khu coâng
nghieäp ôû Vieät Nam. Taïp chí KCN Vieät Nam,
nghieäp. Haø Noäi, 12-2008.
03/2007.
37. TS. Nguyeãn Höõu Duõng. Phaùt trieån Khu coâng
41. www.khucongnghiep.com.vn
nghieäp vôùi vaán ñeà lao ñoäng - vieäc laøm ôû Vieät
Nam. Boä Lao ñoäng, Thöông binh vaø Xaõ hoäi. 42. www.monre.gov.vn
Taïp chí Coäng saûn soá 5 (149), 2008. 43. www.phapluattp.vn

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 95


PHUÏ LUÏC
PHUÏ LUÏC
DANH SAÙCH CAÙC KHU COÂNG NGHIEÄP ÑAÕ ÑÖÔÏC THUÛ TÖÔÙNG CHÍNH PHUÛ
RA QUYEÁT ÑÒNH THAØNH LAÄP TÍNH ÑEÁN HEÁT THAÙNG 10 NAÊM 2009
Nguoàn: Boä KH&ÑT, thaùng 10/2009; Soá lieäu ñieàu tra cuûa TCMT, thaùng 10/2009

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
MIEÀ N BAÉ C 16,671 10,854 4,520 41.64 163,700
Ñình Traù m (GÑ 2004
1 98 69 69 100 HÑ 5,000
1 1 vaø 2) 2007
Song Kheâ - Noäi
Baé c 2 2007 180 107 52 48.71 XD *
2 1 Hoaø ng
Giang
3 3 Vieä t Haø n 2009 102 66 * *
4 4 Vaâ n Trung 2008 433 259 * *
5 5 Quang Chaâ u 2007 426 276 74 26.71 XD 12,000
6 2 Baé c Kaï n 1 Thanh Bình 2007 74 51 * *
Tieâ n Sôn (GÑ 1 1998
1 410 281 259 91.91 HÑ 6,500
7 vaø môû roä ng) 2004
Queá Voõ (GÑ 1 2002
2 755 504 257 50.9 HÑ 10,000
8 vaø môû roä ng) 2007
9 3 Queá Voõ 2 2008 273 184 * *
10 4 VSIP Baé c Ninh 2007 441 388 32 8.36
Baé c
11 3 5 Thuaä n Thaø nh 2 2008 250 150 * *
Ninh
12 6 Yeâ n Phong 1 2006 351 221 104 47.25 K *
Nam Sôn - Haï p
7 2008 403 241 1.92 1.92
13 Lónh
14 8 Thuaä n Thaø nh 3 2007 140 105 5 4.76 HÑ 4,600
Ñaïi Ñoà ng -
9 2005 272 189 120 63.21 K *
15 Hoaø n Sôn
Cao
4 1 Ñeà Thaù m 2008 62 40 * *
16 Baè ng
Haø
5 1 Bình Vaø ng 2008 254.77 172.81 * *
17 Giang
18 1 Ñoà ng Vaê n 1 2003 138 138 138 100 XD 5,500
19 6 Haø Nam 2 Chaâ u Sôn 2006 169 169 54.08 32 K
20 3 Ñoà ng Vaê n 2 2006 264 264 52.8 20 *
1994
1 Noä i Baøi 114 76 76 100 HÑ *
21 2008
1997
Thaê ng Long
2 2002 274.8 * * * HÑ 5,000
(GÑ 1, 2 vaø 3)
22 2006
Thaï ch Thaá t -
3 2007 150.78 150.78 150.78 100 *
23 Quoá c Oai
24 4 Baé c Thöôø ng Tín 2009 388 388 38 10 *
7 Haø Noä i
Nam Thaê ng
5 2000 30.38 18 18 100 K *
25 Long (GÑ 1)
26 6 Quang Minh 2 2007 266.3 266.3 72 27 *
27 7 Quang Minh 2004 344 266 212.8 80 K *
28 8 Saø i Ñoà ng B 1996 47 30 30 100 K *
29 9 Phuù Nghóa 2007 170.1 170.1 102.06 60 *
30 10 Phuï ng Hieä p 2008 174.8 118 0 0
31 11 Haø Noä i - Ñaøi Tö 1995 40 40 32 80 HÑ 3,600

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 99


PHUÏ LUÏC

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
32 1 Nam Saù ch 2003 63 44 44 100 HÑ 3,600
33 2 Phuù c Ñieà n 2003 86 59 59 100 HÑ 4,000
Caå m Ñieà n -
3 2008 205 124 * *
34 Löông Ñieà n
35 4 Lai Caù ch 2008 132 91 0 0
Haû i Vieä t Hoø a -
8 5 2007 46 46 15.64 34 *
36 Döông Kenmark
Ñaïi An (GÑ 1 2003
6 604 389 103 26.47 HÑ 4,500
37 vaø môû roä ng) 2007
38 7 Taø u thuû y Lai Vu 2007 212 137 137 100 K *
39 8 Coä ng Hoø a 2008 357 245 0 0
40 9 Taâ n Tröôø ng 2005 199 132 117.48 89 *
Nomura - Haûi
1 1994 153 123 118 96 HÑ 10,800
41 Phoø ng
42 2 Ñình Vuõ 1997 164 133 115 86 XD 32,000
Haû i
43 9 3 An Döông 2008 209 * * *
Phoø ng
44 4 Ñoà Sôn 1997 155 97 35 36 K 5,000
45 5 Nam Caà u Kieà n 2008 263 34 75 22.13 *
46 6 Traø ng Dueä 2007 150 119 5 4.2
Hoø a
10 1 Löông Sôn 2007 300 * * * HÑ 3,000
47 Bình
48 1 Phoá Noá i A 2004 390 274 211 77.01 HÑ 3,000
Phoá Noá i B (Deä t
2 2003 135 85 21 34.71 HÑ 10,000
49 may, GÑ 1 vaø 2)
Thaê ng Long 2
3 (môû roä ng cuû a 2006 220 132 15 11.36 XD 14,000
50 Höng Phoá Noá i B)
11
51 Yeâ n 4 Minh Quang 2007 325.43 195 * *
52 5 Minh Ñöù c 2007 198 119 * *
Cô khí Naê ng
löôï ng
6 2008 196.82 116 * *
AGRIMECO
53 Taâ n Taï o
54 Nam 1 Myõ Trung 2006 150 150 45 30
12
55 Ñònh 2 Hoø a Xaù 2003 328 219 216 98.77 XD 4,500
Ninh Phuù c
(Khaù nh Phuù )
Ninh 1 2003 334 231 211 91.34 *
13 (GÑ 1 vaø môû
Bình
56 roä ng)
57 2 Giaù n Khaå u 2008 162 116 107 92.24 *
1997
Thuï y Vaâ n (GÑ
14 Phuù Thoï 1 2003 306 192.48 120.3 62.5 HÑ 5,000
1, 2 vaø 3)
58 2004
59 2 Trung Haø 2005 200 200 18 9
Quaû ng Caùi Laâ n vaø Caùi 1997
15 1 277 178 155 73.63 HÑ 2,000
60 Ninh Laâ n môû roä ng 2004
61 2 Haûi Yeâ n 2005 192.7 112 1 0.63
62 3 Vieä t Höng 2006 301 200 5 2.7
63 1 Phuù c Khaù nh 2002 120 74 70 94.7 HÑ 3,700
Thaù i
16 Nguyeã n Ñöù c
Bình 2 2005 68 44 44 100 HÑ 4,600
64 Caû nh

100 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


PHUÏ LUÏC

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
Thaù i
17 1 Soâ ng Coâ ng 1 1999 320 * * * XD *
65 Nguyeâ n
Thanh
18 1 Leã Moâ n 1998 88 60 53 87.4 K *
66 Hoù a
Tuyeâ n
19 1 Long Bình An 2007 170 69.21 26.7 40 *
67 Quang
68 1 Bình Xuyeâ n 2007 271 176 97 55.41 K *
69 2 Kim Hoa 1998 50 40 40 100 *
Vónh
70 20 3 Khai Quang 2006 262 171 126 74.1 HÑ 1,800
Phuù c
71 4 Bình Xuyeâ n 2 2008 485 303 34 11.22 *
72 5 Baù Thieä n 2007 327 226 129 56.95 *
Phía Nam Yeâ n
21 Yeâ n Baù i 1 2007 138 82 * *
73 Baùi
MIEÀ N TRUNG 6,055 3,933 2,427 61.72 38,330
Phuù Taøi (GÑ 1,
1998
Bình 1 2, 3 vaø môû 348 328 199.82 60.92 HÑ 1,000
22 2003
74 Ñònh roä ng)
75 2 Long Myõ 2004 210 90.4 77.02 85.2 K *
Phan Thieá t (GÑ
1 1998 164 68 68 100 HÑ 2,000
76 Bình 1 vaø 2)
23
77 Thuaä n 2 Haø m Kieä m 1 146 * * *
78 3 Haø m Kieä m 2 433.26 * * *
79 1 Ñaø Naü ng 1994 50 32 32 100 HÑ 250
80 2 Lieâ n Chieå u 1998 307.7 220.8 104.67 47.4 K *
81 24 Ñaø Naü ng 3 Hoø a Caà m 2003 120 76.38 60.23 78.86 K *
Hoø a Khaù nh (GÑ 1997
4 423.5 301.98 278.94 92.37 HÑ 5,000
82 1 vaø môû roä ng) 2004
83 25 Ñaé k Laé k 1 Hoø a Phuù 2005 182 114 21 18.17 K *
Ñaé k
26 1 Taâ m Thaé ng 2002 181 181 140.92 77.86 K 4,000
84 Noâ ng
85 27 Gia Lai 1 Traø Ña 2003 109.3 80.1 76.8 95 XD 2,000
Khaù nh Suoái Daà u (GÑ 1 1997
28 1 136 136 87.04 64 HÑ 5,000
86 Hoø a vaø 2) 2007
87 1 Sao Mai 2005 150 * * * K 5,580
29 Kon Tum
88 2 Hoø a Bình 2004 60 44.3 44.3 100 XD 500
89 Laâ m 1 Loä c Sôn 2003 185 124 79.3 63.95 *
30
90 Ñoà ng 2 Phuù Hoäi 2008 174 85.1 33.05 38.84 *
91 31 Ngheä An 1 Baé c Vinh 1998 60 42 30 71.16 K *
92 32 Phuù Yeâ n 1 Hoø a Hieä p 1998 101.5 101.5 61.92 61 HÑ 2,000
93 2 An Phuù 2001 68.4 68.4 37.62 55 *
Ñoâ ng Baé c soâ ng
3 600 600 420 70 *
94 Caà u
Quaû ng
33 1 Hoø n La 2005 98 71 49 68.58 *
95 Bình
Taây Baé c Ñoà ng
2 2005 62.56 41.16 30.24 73.47 K *
96 Hôùi
Ñieä n Nam -
1996
1 Ñieä n Ngoï c (GÑ 390 251 190 75.7 XD 5,000
2005
97 34 Quaû ng 1 vaø môû roä ng)
98 Nam 2 Thuaä n Yeâ n 2008 127 96 21 21.71 K *
99 3 Ñoâ ng Queá Sôn 2006 232.56 182 49.47 27.2 *

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 101


PHUÏ LUÏC

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
100 Quaû ng 1 Quaû ng Phuù 1998 120.41 93 37 45 XD 2,000
35
101 Ngaõ i 2 Tònh Phong 1997 141.72 101 42 71 K *
102 Quaû ng 1 Nam Ñoâ ng Haø 2004 99 62 46 74.83 K *
36
103 Trò 2 Quaù n Ngang 205 99 26 26.08 *
1998
Thöø a Phuù Baøi (GÑ 1,
1 2004 269 178 84 69 XD 4,000
37 Thieâ n - 2 vaø 3)
104 2007
Hueá
105 2 Phong Thu 2007 100 65 * *
MIEÀ N NAM 35,210 19,303 9,178 47.54 251,150
106 An 1 Bình Long 2007 29 17 * *
38
107 Giang 2 Bình Hoø a 2006 29 * * *
108 1 Caùi Meù p 2002 670 449 182 40.64 XD 16,000
Myõ Xuaâ n B1
1998
(Conac, Ñaï i
2 2006 573 390 54 13.92 XD 16,000
Döông, Tieá n
2007
109 Huø ng)
110 3 Ñoâ ng Xuyeâ n 1996 161 128 128 99.93 K 3,000
1996
4 Myõ Xuaâ n A 302 228 167 73.02 HÑ 4,000
111 Baø Ròa - 2002
39 Vuõ ng Myõ Xuaâ n A2
2001
Taø u 5 (GÑ 1 vaø môû 422 292 105 35.84 HÑ 15,000
2007
112 roä ng)
113 6 Phuù Myõ 1 1998 954 695 631 90.83 XD 2,500
114 7 Chaâ u Ñöù c 1550 968 4 0.41
115 8 Phuù Myõ 3 2007 994 630 0 0
116 9 Long Sôn 2008 1250 890 440 49.44 *
Phuù Myõ 2 vaø
10 2004 1024 627 160 25.51 K 13,000
117 môû roä ng
118 1 Giao Long 2005 99 66 45 68.22 K *
40 Beá n Tre
119 2 An Hieä p 2008 72 50 33 67.36 K 2,000
120 1 Bình Ñöôø ng 1997 17 14 14 100 K *
121 2 Baø u Baø ng 2007 998 * * * K 4,000
122 3 Myõ Phöôù c 2 2002 477 * * * HÑ 4,000
123 4 Myõ Phöôù c 3 2005 987 * * * K *
124 5 Myõ Phöôù c 2004 377 * * * HÑ 4,000
125 6 Mai Trung 2007 51 * * * K *
Deät may Bình
7 2003 24 * * * K *
126 An
127 8 Ñaát Cuoá c 2007 213 * * * HÑ 2,800
128 Bình 9 Kim Huy 2006 214 144 42 29.17 K *
41
129 Döông 10 Ñoà ng An 2 2006 158 * * * XD 2,500
130 11 Ñoà ng An 1996 139 93 92 99.55 HÑ 1,500
131 12 Soù ng Thaà n 1995 178 * * * HÑ 4,000
132 13 Soù ng Thaà n 2 1996 279 195 191 98.15 HÑ 4,000
133 14 Soù ng Thaà n 3 2006 534 385 61 15.89 HÑ 4,000
134 15 Vieä t Höông 1996 36 25 25 100 HÑ 1,000
2004
16 Vieä t Höông 2 250 168 112 66.78 HÑ 2,000
135 2007
136 17 Ñaï i Ñaê ng 2005 274 166 81 48.78 HÑ 1,000
137 18 Phuù Gia 2005 133 92 16 17.39 K 1,000

102 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


PHUÏ LUÏC

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
Nam Taân
19 2006 331 204 158 77.27 HÑ 2,000
138 Uyeân
139 20 Raï ch Baé p 2005 279 188 3 1.6 XD 3,000
Vieät Nam -
1996
21 Singapore 845 * * * HÑ 8,000
2004
140 (GÑ 1 vaø 2)
Taân Ñoâ ng
22 2001 53 37 40 106.8 HÑ 700
141 Hieä p A
Taân Ñoâ ng
23 2002 163 108 83 77 HÑ 2,500
142 Hieä p B
143 Bình 1 Minh Höng 2007 115 73 2 2.74
42
Phöôùc 2 Chôn Thaø nh 2003 194 * * *
144
145 43 Caø Mau 1 Khaùnh An 2004 360 217 48 22.35 *

146 1 Traø Noùc 1 1995 135 113 113 100 K *


Caàn
147 44 2 Traø Noùc 2 1998 165 107 96 90.06 K *
Thô
148 3 Höng Phuù 1 262 212 17 7.94
1994
Amata (GÑ 1,
1 2007 494 314 190 60.55 HÑ 400
2 vaø môû roäng)
149 2008

150 2 An Phöôùc 2003 130 91 0 0

151 3 Bieâ n Hoøa 2 1995 365 261 261 100 HÑ


4,000
152 4 Bieâ n Hoøa 1 2000 335 248 248 100 HÑ
Deät may Nhôn
5 2003 184 121 86 71.07 K 6,000
153 Traï ch
Hoá Nai (GÑ 1 1998
6 497 301 129 42.93 K 4,000
154 vaø 2) 2007
Nhôn Traïch 3
7 1997 688 461 313 67.81 HÑ 2,000
155 (GÑ 1 vaø 2)
156 8 Nhôn Traïch 5 2003 302 205 160 77.88 K 4,000

157 Ñoàng 9 OÂng Keø o 2008 823 503 386 76.79 *


45
158 Nai 10 Goø Daàu 1995 184 137 137 100 HÑ 500

159 11 Long Ñöù c 2007 283 183.29 0 0

160 12 Giang Ñieàn 2008 529 324.63 0 0

161 13 Long Thaønh 2003 488 283 206 72.78 HÑ 5,000

162 14 Nhôn Traï ch 6 2005 319 220 * *


Nhôn Traï ch 2
15 2006 183 126.31 4.32 3.24
163 - Nhôn Phuù
Nhôn Traï ch 2
16 2006 70 42.54 27 63.47 K 100
164 - Loäc Khang
Nhôn Traï ch 2 1997
17 347 257 257 100 HÑ 5,000
165 (GÑ 1 vaø 2) 2005
Long Bình
18 1996 100 72 72 100 HÑ 5,500
166 (LOTECO)
167 19 Nhôn Traï ch 1 1995 430 311 275 88.29 HÑ 2,000

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 103


PHUÏ LUÏC

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
Agtex Long
20 2007 43 28 24 87.73 *
168 Bình
169 21 Daà u Giaâ y 2008 331 205.74 0 0

170 22 Taân Phuù 2007 54 35 0 0


Soâ ng Maây 1998
23 474 334 132 39.49 K 2,000
171 (GÑ 1 vaø 2) 2007

172 24 Thaï nh Phuù 2006 177 122 58 47.59 *

173 25 Tam Phöôù c 2003 323 215 215 100 HÑ 1,500

174 26 Xuaân Loä c 2006 109 64 29 45.95 *

175 27 Ñònh Quaùn 2004 54 38 38 100 K 1,800

176 28 Baø u Xeùo 2006 500 328 307 93.43 K 4,000


Traàn Quoác
1 2006 58 40 16 39.21 XD *
177 Toaû n
Ñoàng
178 46 2 Soâ ng Haä u 2009 63 37 37 100 *
Thaù p
Sa Ñeù c (GÑ 1 1998
3 132 93 86 92.08 HÑ 3,000
179 vaø môû roä ng) 2006
Haäu
47 1 Soâ ng Haä u 2006 126 80
180 Giang
KCX Taân
1 1991 300 204 171 83.82 HÑ 4,500
181 Thuaän
182 2 Vónh Loäc 1997 203 131 112 85.39 HÑ 3,000

183 3 Caùt Laùi 2 2003 112 72 50 69.33 HÑ 600

184 4 Caùt Laùi 4 1997 134 90 * *

185 5 Hieä p Phöôù c 1996 445 312 185 83 HÑ 1,000


KCX Linh
6 1992 62 46 46 99.98 HÑ 4,000
186 Trung 1
KCX Linh
7 1997 62 46 46 100 HÑ 2,500
187 Trung 2
188 8 Bình Chieå u 1996 106 75 75 100 HÑ 1,500

189 9 Leâ Minh Xuaân 1997 100 69 69 100 HÑ 3,200


Tp. Hoà
190 48 Chí 10 Taân Bình 1997 106 75 75 100 HÑ 1,200
Minh 11 Taân Taïo 1996 373 212 164 77.4 HÑ 7,000
191
192 12 Taân Thôùi Hieä p 1997 29 20 20 100 HÑ 1,200
Taâ y Baé c Cuû
13 1997 208 145 141 97.25 HÑ 2,500
193 Chi
194 14 Phong Phuù 2002 148 114 * *

195 15 Taâ n Phuù Trung 2004 543 328 0 0


Ñöùc Hoø a 1
1 1999 274 183 75 40.88 HÑ 2,000
196 (GÑ 1 vaø 2)
Baéc An
2 2008 307 3 * * K *
197 Thaï nh
198 3 Long Haäu 2006 142 * * * HÑ 2,000

199 4 Caàu Traø m 2007 78 54 5 9.08 XD 1,500

104 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


PHUÏ LUÏC

STT STT Teâ n Soá Teâ n KCN Naê m Dieä n tích Dieä n tích Dieä n tích Tyû leä laá p Tình hình Coâ ng suaá t
KCN Tænh/ Tænh/Tp. KCN caá p quy söû duï ng ñaõ cho ñaà y (%) hoaï t coâ ng trình
Tp. pheù p hoaï ch (ha) thueâ (ha) ñoä ng xöû lyù nöôù c
(ha) coâ ng thaû i
trình xöû (m3/ngaø y
lyù nöôù c ñeâ m)
thaû i
Ñöù c Hoøa 3
(Anh Hoàng,
5 2008 1,376 652 133 20.4 HÑ 5,350
Thaùi Hoøa vaø
200 Vieät Hoùa
Taân Ñöùc (GÑ 2004
6 535 447 150.68 33.71 XD 6,000
201 1 vaø 2) 2008

202 7 Taân Kim 2003 104 K *

203 8 Nhöït Chaù nh 2007 106 74 43 58.17 HÑ 1,500


Long
204 An 9 Vónh Loäc 2 2005 226 * * *

205 10 Thaï nh Ñöùc 2006 255 * * *


Thuaän Ñaïo -
11 2003 114 104 101 97.23 HÑ 300
206 Beán Löù c
207 12 Xuyeân AÙ 1997 306 199 81 40.8 HÑ 3,000

208 13 Ñoâ ng Nam AÙ 2008 106 54 * *


An Nhöït Taâ n
14 2003 120 81 * *
209
Soùc
50 1 An Nghieä p 2005 251 174 130 74.53 HÑ 4,000
210 Traê ng
Traûng Baøng 1999
Taây 1
(GÑ 1 vaø 2) 2003
191 133 128 96.29 XD *
211 51
Ninh
212 2 Linh Trung 3 2002 203 126 106 83.86 HÑ 10,000

213 1 Myõ Tho 1997 79 63 63 100 HÑ 3,500

214 2 Long Giang 2007 540 * * *


Tieàn
52
215 Giang 3 Taân Höông 2004 197 138 21 15.23 XD 1,500
Taân Höông
4 2007 59 44 * *
216 môû roä ng
Traø
53 1 Long Ñöù c 2005 100 62 42 67.48 *
217 Vinh
218 Vónh 1 Bình Minh 2007 132 92 * *
54
Long 2 Hoøa Phuù 2004 136 93 93 100 HÑ 4,000
219
220 Ninh 1 Du Long 2007 407.28 288.95 3.66 1.3 K *
55
Thuaän 2 Phöôùc Nam 2007 370 247 12 4.85 K *
221
222 Kieân 1 Thaï nh Loä c 2008 249 * * *
56
Giang 2 Traø Kha 2008 66 * * *
223
(HÑ)-coù
171 KCN ñang hoaït 74 KCN
ñoäng (XH)-coù
TOÅNG COÄNG 223 57,936 34,090 16,125 47.3 453,180
52 KCN ñang xaây döïng 22 KCN
cô baûn (K,*)-coù
75 KCN

MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM 105


PHUÏ LUÏC

Ghi chuù:

KCN ñaõ thaø nh laä p vaø ñang hoaït ñoäng (theo thoáng keâ cuûa Boä KH&ÑT, tính ñeá n thaù ng 10 naêm 2009);

KCN ñaõ thaø nh laä p vaø ñang hoaït ñoäng (theo ñieà u tra, toång hôï p cuû a TCMT, tính ñeá n thaù ng 10 naêm 2009);

KCN ñang trong quaù trình xaâ y döïng cô baûn;

* Soá lieäu thoáng keâ chöa ñaày ñuû hoaëc khoâng coù thoâ ng tin;
Tình hình hoaït ñoä ng coâ ng trình xöû lyù nöôùc thaûi:
HÑ Coâ ng trình xöû lyù nöôùc thaûi ñaõ hoaï t ñoä ng (74/171 KCN ñang hoaï t ñoä ng coù coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi);
Coâ ng trình xöû lyù nöôùc thaûi ñang xaây döï ng (22/171 KCN ñang hoaï t ñoäng ñang xaây döï ng coâng trình xöû lyù nöôùc
XD thaûi);
Chöa xaây döï ng coâ ng trình xöû lyù nöôùc thaûi (75/171 KCN ñang hoaï t ñoäng chöa xaây döï ng coâng trình xöû lyù nöôùc
K thaûi).

- Baùo caùo Xuù c tieán ñaà u tö vaøo KCN, KCN vaø KKT Vieät Nam naê m 2009 cuûa Boä KH&ÑT, cho thaáy, tính ñeá n heát naê m 2008,
dieä n tích ñaát theo quy hoaïch cuûa caù c KCN ñaït 57.264 ha; tyû leä laá p ñaà y KCN laø 46%.
- Dieä n tích quy hoaï ch: dieä n tích KCN theo Quyeát ñònh pheâ duyeät thaø nh laä p cuûa Chính phuû;
- Dieä n tích söû duïng: laø dieä n tích ñaát coâng nghieä p BQL KCN coù theå cho thueâ;
- Dieä n tích ñaõ cho thueâ: laø dieä n tích ñaát coâng nghieä p ñaõ ñöôï c BQL KCN cho thueâ;
- Tyû leä laá p ñaà y: laø tyû leä giöõa dieä n tích ñaõ cho thueâ vaø dieä n tích söû duï ng.

106 MOÂ I TRÖÔØ N G KHU COÂ N G NGHIEÄ P VIEÄ T NAM


BAÙO CAÙO MOÂI TRÖÔØNG
QUOÁC GIA 2009
MOÂI TRÖÔØNG KHU COÂNG NGHIEÄP
VIEÄT NAM

Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng


83 Nguyeãn Chí Thanh, Haø Noäi, Vieät Nam
Ñieän thoaïi: (84-4) 39 424 581
Fax: (84-4) 38 223 189
http://www.monre.gov.vn
http://www.nea.gov.vn

Hôïp phaàn “Kieåm soaùt oâ nhieãm taïi


caùc khu vöïc ñoâng daân ngheøo
P.702-704, 85 Nguyeãn Chí Thanh, Haø Noäi
Ñieän thoaïi: (84-4) 37 736 546 - 37 736 982
Fax: (84-4) 37 736 547
Email: pcda@monre.gov.vn - cso@pcda.org.vn

HUNG §AT C«ng ty cæ phÇn in vµ th¬ng m¹i HUNG §AT

You might also like