ĐỒ ÁN - Thiết Kế Tính Toán Máy Bóc Vỏ Ngô

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC DAÂN LAÄP CÖÛU LONG
KHOA KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ

LÔÙP CÔ KHÍ
Giaùo Vieân Höôùng Daãn Sinh Vieân Thöïc Hieän

Ths. Traàn Quoác Khaùnh Voõ Ngoïc Gol
MSSV: 05.011.005
Vónh Long, Thaùng 07 naêm 2008

ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Ths. TRAÀN QUOÁC KHAÙNH
…………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Vónh Long, Ngaøy thaùng naêm 2008
Giaùo vieân höôùng daãn
SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 2

................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
Vónh Long, Ngaøy thaùng naêm 2008
Giaùo Vieân Phaûn Bieän

Lôøi caûm ôn!

Traûi qua 4 naêm ngoài treân gheá nhaø Tröôøng Ñaïi Hoïc
Daân Laäp Cöûu Long. Maùi tröôøng maø em ñaõ gaén boù vôùi bieát
bao kyõ nieäm ñeïp cuøng thaày coâ vaø baïn beø chung lôùp, chung
tröôøng. Em ñaõ ñöôïc quyù Thaày, Coâ truyeàn ñaït voâ vaøng kieán
thöùc veà lyù thuyeát cuõng nhö söï vaän duïng saùng taïo töø lyù
thuyeát vaøo thöïc teá cuûa quaù trình saûn xuaát cuûa ñôøi soáng
thöôøng ngaøy. Tröôùc heát, Em xin chaân thaønh caûm ôn ban
giaùm hieäu, cuøng ñoaøn theå quyù thaày, coâ trong Tröôøng Ñaïi
Hoïc Daân Laäp Cöûu Long. Em xin chaân thaønh caûm ôn Thaày
Tröôûng khoa kyõ thuaät coâng ngheä, Thaày chuû nhieäm cuûa lôùp
Em, vaø cuøng ñoaøn theå quyù Thaày, Coâ trong khoa ñaõ taïo moïi
ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát cho chuùng Em ñöôïc reøn luyeän töø
phaåm chaát ñaïo ñöùc ñeán trang bò cho Chuùng Em kieán thöùc
cuûa chuyeân ngaønh ñaõ hoïc ñeå va chaïm vaøo thöïc teá cuûa neàn
saûn xuaát. Trong quaù trình hoïc taäp taïi tröôøng chuùng em ñaõ
ñöôïc quyù thaày coâ höôùng daãn ñi thöïc taäp nhö: thöïc taäp coâng
nhaân ôû Tröôøng Trung Hoïc Cô Ñieän Vaø Kyõ Thuaät Noâng
Nghieäp Nam Boä, thöïc taäp veà ñoäng cô ôû Tröôøng Cao Ñaúng
Ngheà An Giang.
Trong suoát thôøi gian daøi thöïc taäp Em thaønh thaät
caûm ôn taäp theå Thaày, Coâ ñaõ taïo nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi
cho Em thöïc taäp. Em xin chaân thaønh caûm ôn thaày
Traàn Quoác Khaùnh ñaõ taän tình höôùng daãn cho em ñeå hoaøn
thaønh ñeà taøi toát nghieäp.
Vónh Long, Ngaøy 26 thaùng 6 naêm 2008.
Sinh vieân thöïc hieän.
VOÕ NGOÏC GOL

Muïc luïc
Trang
Nhaän xeùt cuûa giaùo vieân höôùng daãn …………………………….… …. 1
Nhaän xeùt cuûa giaùo vieân phaûn bieän …………………………………… .. 2
Lôøi caûm ôn ............................................................................................. 3
Muïc luïc .................................................................................................. 4
Lôøi noùi ñaàu ............................................................................................ 7
PHAÀN NOÄI DUNG:
Chöông I: CÔ SÔÕ LYÙ THUYEÁT………………………………………… 8
I. Sô löôïc veà caây ngoâ ……………………………..…………….……… 8
II. Ñaëc tính………………………………………………………………. 9
1. Ñaëc ñieåm thöïc vaät hoïc…………………………………………… 9
2. Yeâu caàu veà caùc ñieàu kieän soáng.................................................... 9
3. Chaát dinh döôõng ........................................................................... 10
III. Gioáng ngoâ. ....................................................................................... 10
1. Ñaëc ñieåm cuûa gioáng ngoâ. ............................................................ 10
2. Caùc gioáng ngoâ. ............................................................................ 10
IV. Beänh vaø saâu haïi treân ngoâ. .............................................................. 11
V. Thu hoaïch vaø baûo quaûn.................................................................... 11
1. Thu hoaïch................................................................................... 11
2. Baûo quaûn. ................................................................................... 11
VI. Caùc chuûng loaïi saûn phaåm cuûa ngoâ. ................................................ 12
VII. Keát luaän veà cô sôõ lyù thuyeát. .......................................................... 12
Chöông II: KHAÛO SAÙT MOÄT SOÁ CHUÛNG LOAÏI MAÙY ÑANG SÖÛ DUÏNG
........................................................................................................... 13
I. Khaûo saùt ........................................................................................... 13
1. Khaùi quaùt chung veà maùy thu hoaïch ngoâ. .................................... 13
2. Giôùi thieäu moät soá maùy coâng cuï, maùy thu hoaïch ngoâ ñang söû duïng ôû
nöôùc ta. .................................................................................................... 17
II. Phaân tích öu nhöôïc ñieåm cuûa nhöõng loaïi maùy neâu treân.................. 25
1. Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït ngoâ, öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa maùy
teõ ngoâ quay tay........................................................................................ 25

teõ ngoâ TN – 4........................................................................................... 26
teõ ngoâ BBTH – 1,5........................................................................................ 26
teõ ngoâ BBTH – 1,5........................................................................................ 27
lieân hôïp thu hoaïch baép ngoâ BTN – 02 .......................................................... 27
III. Choïn phöông aùn thieát keá ................................................................ 27
Chöông III: TÍNH TOAÙN VAØ THIEÁT KEÁ MAÙY BOÙC BEÏ VAØ TEÕ HAÏT
NGOÂ TÖÔNG TÖÏ NHÖ MAÙY BBTH – 1,5............................................... 28
I. Tính toaùn quaù trình taùch, phaân loaïi vaø laøm saïch haït. ....................... 28
* Quaù trình laøm vieäc cuûa boä phaän ñaäp. .............................................. 28
1. Vaän toác troáng ñaäp. ..................................................................... 28
2. Löïc ñaäp....................................................................................... 30
3. Coâng suaát caàn thieát vaø phöông trình cô baûn cuûa troáng ñaäp. ....... 31
4. Thoâng soá cuûa boä phaän ñaäp. ........................................................ 34
* Quaù tình laøm vieäc cuûa saøng . ........................................................... 35
1. Tính chaát cô lyù cuûa haït trong luùc laøm vieäc. ................................ 35
2. Cheá ñoä ñoäng hoïc ñoái vôùi saøng phaúng. ........................................ 35
* Quaù trình laøm vieäc cuûa quaït. ........................................................... 39
1. Söï laøm vieäc cuûa luoàng khoâng khí. .............................................. 39
2. Tính toaùn thoâng soá quaït.............................................................. 39
II. Choïn coâng suaát ñoäng cô. ................................................................. 41
1. Coâng suaát caàn thieát treân quaït. .................................................... 41
2. Coâng suaát caàn thieát treân troáng teõ. ............................................... 41
3. Coâng suaát caàn thieát treân saøng,.................................................... 41
4. Choän ñoäng cô.............................................................................. 42
III. Phaân phoái tæ soá truyeàn vaø heä thoáng truyeàn ñoäng............................ 42
1. Phaân phoái tæ soá truyeàn................................................................. 43
2. Heä thoáng truyeàn ñoäng ñai thang................................................. 44
IV. Tính toaùn thieát keá truïc, then vaø khung söôøn. ................................. 50

1. Tính toaùn thieát keá truïc................................................................. 50

2. Tính toaùn thieát keá then cho truïc III............................................. 61
3. Tính toaùn thieát keá khung söôøn .................................................... 64
Chöông IV. QUY TRÌNH GIA COÂNG CAÙC CHI TIEÁT CHÍNH ........ 71
I. Quy trình gia coâng truïc cuûa quaït truïc I............................................. 72
1. Nguyeân coâng tieän trôn................................................................ 72
2. Nguyeân coâng tieän raêng. .............................................................. 72
II. Quy trình gia coâng truïc cuûa troáng teõ (troáng ñaäp) truïc II.................. 72
2. Nguyeân coâng tieän raêng. .............................................................. 73
III. Quy trình gia coâng truïccuûa cam keäch taâm truïc III ......................... 73
2. Nguyeân coâng khoan raõnh then laép baùnh ñai............................... 73
3. Nguyeân coâng haøn truïc ñeå ñaït bieân ñoä dao ñoäng 40mm ............. 73
IV. Quy trình gia coâng troáng teõ (troáng ñaäp). ........................................ 73
1. Nguyeân coâng toaï thaønh chi tieát voøng. ........................................ 74
2. Nguyeân coâng laép thanh raêng cuûa troáng teõ vaøo thanh troáng. ....... 75
3. Nguyeân coâng laép voøng troøn cuûa troáng teõ vaøo truïc troáng teõ. ....... 75
4. Nguyeân coâng laép taám ñaåy loõi ngoâ ra khoûi maùy.......................... 75
Chöông V. KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ ........................................... 76
I. Keát luaän........................................................................................... 76
II. Kieán nghò......................................................................................... 76
Taøi kieäu tham khaûo. ................................................................................ 77

LÔØI NOÙI ÑAÀU

---0 O0---
Trong nhieàu theá kæ qua, töø laïc haäu cho ñeán hieän ñaïi hoaït ñoäng saûn
xuaát laø moät coâng vieäc khoâng theå thieáu trong lónh vöïc ñôøi soáng cuûa con ngöôøi. Vì
theá maùy moùc laø nguoàn lao ñoäng hieäu quaû nhaát ñeå thay theá ngöôøi lao ñoäng vaø
maùy moùc giöõ moät vai troø quan troïng trong nhieàu lónh vöïc saûn xuaát nhaèm giaûm
nheï söùc lao ñoäng, taêng naêng suaát lao ñoäng vaø an toaøn lao ñoäng ……
ÔÛ nöôùc ta caây ngoâ laø caây löông thöïc ñöùng thöù hai sau caây luùa. Caùc
lónh vöïc saûn xuaát ngoâ hieän nay coù nhu caàu ngaøy moät taêng veà maùy moùc, do ñoù
phaûi coù moät giaûi phaùp phuø hôïp ñeå saûn xuaát ngoâ ñöôïc hieäu quaû hôn ôû khaâu taùch
haït ngoâ ra khoûi loõi… Nhu caàu ñoù caàn ñöôïc ñaùp öùng vôùi nhöõng maùy moùc taùch ngoâ
goïn nheï, deã söû duïng vaø ñaùp öùng ñöôïc tính beàn, tính kinh teá phuø hôïp vôùi khoâng
gian laøm vieäc vaø ñieàu kieän laøm vieäc cho pheùp ôû töøng ñaïi phöông.
Trong quaù trình thöïc hieän ñoà aùn toát nghieäp veà tính toaùn vaø thieát keá
maùy taùch haït ngoâ em ñaõ ñöôïc hoïc hoûi kieán thöùc thöïc teá vaø cuõng coá nhieàu kieán
thöùc maø quyù thaày, coâ ñaõ truyeàn ñaït cho em.
Em xin chaân thaønh caûm ôn thaày TRAÀN QUOÁC KHAÙNH vaø thaày
PHAN THANH TUØNG cuøng caùc thaày, coâ trong Khoa Kyõ Thuaät Coâng Ngheä ñaõ
taän tình höôùng daãn vaø giuùp ñôõ em trong suoát quaù trình laøm ñoà aùn toát nghieäp.
Sinh vieân thöïc hieän :

Voõ Ngoïc Gol

CHÖÔNG I
CÔ SÔÕ LYÙ THUYEÁT
I. SƠ LÖÔÏC VEÀ CAÂY NGOÂ
Caây Ngoâ (zea mays).
Hình1. Hình aûnh veà caây ngoâ.

Ngoâ (coøn goïi laø baép) laø caây löông thöïc quan troïng ñöùng thöù ba sau luùa
nöôùc vaø luùa mì. ÔÛ nhieàu vuøng ñaát cao, khoâng chuû ñoäng nöôùc töôùi, caây ngoâ trôû
thaønh caây löông thöïc chuû yeáu.
Veà giaù trò dinh döôõng, ngoâ khoâng thua keùm so vôùi luùa gaïo. Sau ñaây laø soá
calo vaø haøm löôïng caùc chaát dinh döôõng cuûa ngoâ so vôùi luùa vaø luùa mì (tính cho
100g haït töôi).
Caây Calo Gluxit Protein Lipit Canxi Phoâtpho Vi.A Vi.B1 Vi.C
(g) (g) (g) (g) (mg) (mg) (mg) (mg) (mg)
Ngoâ 349 71.7 9.1 4.2 14 245 0.27 0.29 0
Luùa 366 80.4 6.4 0.8 24 135 0 0.10 0
Luùa 346 52.0 7.5 1.0 15 - Veát 0.20 2.0
mì
Baûng 1: Theå Hieän So Saùnh Haøm Löôïng Caùc Chaát Dinh Döôõng.
 Nhö vaäy laø veà soá calo, ngoâ töông ñöông luùa vaø luùa mì.
 Veà löôïng gluxit (chaát boät), ngoâ gaàn baèng luùa vaø cao hôn luùa mì.
 Veà protein (chaát ñaïm ) vaø lipit (chaát beùo) ôû ngoâ cao hôn haún luùa vaø
luùa mì.

 Ñaëc bieät trong thaønh phaàn chaát protein, ngoâ chöùa nhieàu caùc axit
amin khoâng thay theá, nhö caùc lisin, tryptophan, leusin… Treân theá giôùi, Myõ laø
nöôùc troàng nhieàu ngoâ nhaát (gaàn 30 trieäu ha), sau ñoù laø Trung Quoác (20 trieäu ha),
naêng suaát ngoâ cao nhaát laø Hy Laïp (9,4taán /ha), Italia (7,6 taán/ha).
Ở nöôùc ta caây ngoâ laø caây löông thöïc thöù hai sau caây luùa.
Naêm 2000 dieän tích troàng ngoâ caû nöôùc khoaûng 715.000 ha, saûn löôïng 2
trieäu taán, naêng suaát noùi chung coøn thaáp, chæ ñaït 2,7 - 4taán/ha.
Caùc tænh troàng nhieàu laø Ñoàng Nai, Ñaék Laék, Sôn La, Haø Giang, Thanh
Hoùa, Ngheä An (moãi tænh treân 40.000 ha).
II. ÑAËC TÍNH
1. Ñaëc ñieåm thöïc vaät hoïc.
Caây ngoâ (zea mays) laø caây ngaén ngaøy thöôøng nieân thuoäc hoï Hoøa Thaûo
(gramineae hoaëc poasceae).
 Reã: thuoäc loaïi reã chuøm, aên noâng, phaân boá chuû yeáu ôû taàng ñaát maën
saâu 20 cm. Coù hai loaïi reã laø reã chính vaø reã phuï.
 Thaân: phaàn lôùn caùc gioáng ngoâ coù chieàu cao töø 180 – 210 cm.
 Laù: hình löôõi maùc, daøi 1- 1,5 m, roäng 7 – 10 cm, maøu xanh ñaäm, hai
beân rìa laù coù rai cöùng nhoû, maët laù hôi nhaùm.
 Hoa vaø traùi: ngoâ laø caây ñôn tính, goàm hoa ñöïc vaø hoa caùi.
 Sau khi thuï phaán, noaõn taïo thaønh haït, ñoùng thaønh traùi baép. Traùi baép
daøi 15 – 20 cm, roäng 4 – 6 cm, goàm 12 – 14 haøng haït, moõi haøng coù 25 – 35 haït.
Moõi caây ngoâ coù 1 boâng côø vaø 1 – 2 baép.
Ngoâ laø caây dò hoa thuï phaán, hieän töôïng thuï phaán cheùo (taïp giao) raát cao.
 Haït: haït ngoâ hình troøn, baàu duïc hoaëc hình raêng ngöïa.
 Voû haït moûng, laùng boùng, maøu traéng, vaøng hoaëc ñoû hoàng, coù maøu
haït hôi tím, ñöôøng kính haït 5 – 8 mm.
2. Yeâu caàu caùc ñieàu kieän soáng
2.1. Khí haäu:
Caây ngoâ coù theå sinh tröôûng trong phaïm vi nhieät ñoä töø 15 – 350C, thích hôïp
nhaát töø 20 – 300C.
Thieáu aùnh saùng thaân caây nhoû, laù nhaït maøu, quang hôïp yeáu vaø naêng suaát
giaûm.

2.2. Ñaát ñai.

Caây ngoâ coù theå troàng treân nhieàu loaïi ñaát khaùc nhau nhöng caàn thoaùt nöôùc
toát. Thích hôïp nhaát laø loaïi ñaát nheï, ñoä maøu môõ cao, ñaát baõi phuø sa ven soâng. Ñoä
pH töø 5,5 – 8,0.
Vôùi yeâu caàu khí haäu vaø ñaát nhö treân, caùc vuøng sinh thaùi nöôùc ta ñeàu coù theå
troàng ñöôïc caây ngoâ.
3. Chaát dinh döôõng:
Caây ngoâ cuõng caàn ñaày ñuû caùc chaát ña löôïng ñaïm (N), Laân (P), vaø kali (K).
Ñoàng thôøi caàn moät ít caùc chaát trung vaø vi löôïng nhö canxi (Ca), löu huyønh (S),
magieâ (Mg), keõm (Zn), ñoàng (Cu) vaø Bo (B)…
 Ñaïm: Chaát ñaïm caàn cho söï taêng tröôûng thaân laù, laø nguoàn dinh döôõng chuû
yeáu taïo thaønh haït.
 Laân: Laân taïo ñieàu kieän cho boä reã phaùt trieån maïnh, taêng khaû naêng quang
hôïp, haït to vaø chaéc.
 Kali: kali giuùp taêng cöôøng söï haáp thu vaø toång hôïp ñaïm, laân, caây khoeû
maïnh, cöùng caùp, taêng khaû naêng chòu haïn vaø choáng choïi saâu beänh, haït ít leùp.
 Magieâ vaø canxi: Laø nhöõng chaát trung löôïng giuùp taêng cöôøng phaùt trieån boä
reã, haáp thu caùc chaát dinh döôõng ñöôïc toát, caây sinh töôûng maïnh khoûe.
 Keõm, ñoàng vaø bo: laø nhöõng chaát dinh döôõng raát caàn thieát cho ngoâ.
III. GIOÁNG NGOÂ.
1. Caùc ñaëc ñieåm cuûa gioáng ngoâ.
Trong coâng taùc nghieân cöùu, tuyeån choïn, lai taïo vaø trong saûn xuaát caàn chuù yù
moät soá ñaëc ñieåm cô baûn cuûa gioáng ngoâ nhö:
- Nguoàn goùc, xuaát xöù.
- Daïng caây.
- Daïng baép vaø haït.
- Khaû naêng choáng chòu.
- Naêng suaát.
2. Caùc gioáng ngoâ:
- Caùc gioáng ngoâ thuï phaán töï do nhö: Gioáng ngoâ TSb – 2, gioáng ngoâ
MSB – 49, gioáng ngoâ Q – 2, gioáng ngoâ VM – 1, gioáng ngoâ MSB – 2649, gioáng
ngoâ chòu haïn CV – 1…

- Gioáng ngoâ lai: Laø caùc gioáng ñöôïc taïo thaønh do lai nhaân taïo.
- Caùc gioáng ngoâ lai ñöôïc chia thaønh hai nhoùm nhoû laø gioáng ngoâ lai
khoâng theo quy öôùc vaø gioáng ngoâ lai theo quy öôùc.
- Caùc gioáng ngoâ lai khoâng theo quy öôùc nhö: Gioáng ngoâ LS – 5, gioáng
ngoâ LS – 6, gioáng ngoâ LS – 8…
- Caùc gioáng ngoâ lai theo quy öôùc nhö: Gioáng ngoâ P – 11, gioáng ngoâ P
– 60, gioáng ngoâ B – 9681, gioáng ngoâ uniseed – 90…
Ngoaøi ra coøn caùc gioáng ngoâ khaùc nhö : gioáng ngoâ neáp, gioáng ngoâ rau,
gioáng ngoâ ngoït…
IV. BEÄNH VAØ SAÂU HAÏI TREÂN NGOÂ.
Trong quaù trình sinh tröôûng vaø phaùt trieån cuûa caây ngoâ, ngoâ ngoaøi chòu taùc
ñoäng cuûa ñieàu kieän moâi tröôøng maø coøn chòu taùc ñoäng cuûa saâu haïi vaø beänh haïi
nhö:
- Ngoâ chòu caùc loaïi beänh haïi nhö: Beänh ñoám laù lôùn, beänh ñoám laù nhoû,
beänh khoâ vaèn, beänh gæ saét, beänh moác söông (beänh baïch traïng), …
- Ngoâ bò caùc loaïi saâu haïi nhö: Saâu xaùm, chaâu chaáu, saâu ñuïc baép…
V. THU HOAÏCH VAØ BAÛO QUAÛN NGOÂ:
1. Thu hoaïch: Thu hoaïch khi haït ngoâ ñaõ chín sinh lyù hoaøn toaøn. Ñoù laø luùc
tinh boät vaø chaát khoâ ñöôïc tích luõy toái ña, khoái löôïng haït ñaït cao nhaát, haït chaéc,
khi phôi khoâ khoâng bò nhaên. Bieåu hieän cuûa ngoâ chín hoaøn toaøn laø beï laù vaø laù bi
chuyeån maøu vaøng vaø chôùm khoâ, raâu ngoâ khoâ vaø ñen, haït cöùng vaø coù maøu ñaëc
tröng.
- Neân thu hoaïch ngaøy khoâ naéng haùi xong veà raõi moûng phôi khoâ.
- Khi thu hoaïch, beû baép coù caû laù bi hoaëc taùch laù bi beû laáy baép.
2. Baûo quaûn:
- Ngoâ coù theå baûo quaûn baèng baép hoaëc haït.
- Ñoái vôùi baûo quaûn baèng haït thì duøng tay, maùy taùch haït ñeå phôi hoaëc
saáy. Khi haït ñaõ khoâ, ñoä aåm khoaûng 14% thì ñöa vaøo baûo quaûn.
- Baûo quaûn baèng baép thöôøng laø vôùi soá löôïng ít (nhaát laø ngoâ ñeå gioáng)
vaø maët baèng roäng raõi. Baép ngoâ khi ñaõ phôi khoâ saép thaønh töøng cuõi, cuoán baép quay
ra ngoaøi.

Trong khi baûo quaûn caàn thöôøng xuyeân kieåm tra phaùt hieän vaø phoøng tröø caùc
loaïi chim , chuoät, saâu moïc vaø naám moác, loaïi boû kòp thôøi caùc haït bò haïi. Coù hieän
töôïng aåm öôùt caàn phaûi phôi laïi ngay.
VI. CAÙC CHUÛNG LOAÏI SAÛN PHAÅM CUÛA NGOÂ:
Ngoâ laø moät trong caùc loaïi caây löông thöïc phoå bieán ôû nöôùc ta noù ñöôïc duøng
laøm thöùc aên cho ngöôøi thoâng qua caùc quy trình cheá bieán thöïc phaåm nhö: nguõ coác
dinh döôõng, söõa ngoâ, keïo ngoâ, coám ngoâ…
Ngoaøi ra ngoâ coøn laø nguyeân lieäu cho caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc nhö:
Trong caùc nhaø maùy thöùc aên ngoâ cuõng laø moät nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát thöùc
aên gia suùc, gia caàm…
Trong ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng, do ngoâ chöùa haøm löôïng etanol khaù
cao neân saûn phaåm cuûa ngoâ ñöôïc ñieàu cheá thaønh nguyeân lieäu ñoát thay theá cho
xaêng daàu noù söû duïng phoå bieán ôû chaâu AÂu chieám khoaûng 10% nguoàn nhieân nhieân
lieäu cuûa chaâu AÂu…
VII. KEÁT LUAÄN VEÀ CÔ SÔÕ LYÙ THUYEÁT.
Do ngoâ giöõ moät vai troø quan troïng töø thöùc aên, nöôùc uoáng ñeán phuïc vuï cho
caùc lónh vöïc khaùc cuûa ñôøi soáng con ngöôøi do ñoù Ta caàn phaûi coù moät giaûi phaùp
hôïp lyù vaø caàn thieát ñeå coù nhöõng thieát bò cuõng nhö maùy moùc phuïc vuï cho coâng taùc
thu hoaïch ngoâ vaø nhöõng maùy moùc ñeå taùch haït ngoâ ra khoûi loõi ngoâ.

CHÖÔNG II
KHAÛO SAÙT MOÄT SOÁ CHUÛNG LOAÏI MAÙY ÑANG SÖÛ DUÏNG
I. KHAÛO SAÙT.
ÔÛ Vieät Nam, caây ngoâ ñöôïc troàng töø khaù laâu ñôøi vaø thöïc teá ngoâ ñaõ trôû thaønh
caây löông thöïc quan troïng thöù hai sau luùa. Saûn xuaát ngoâ ôû nöôùc ta khoâng ngöøng
taêng caû veà dieän tích vaø naêng suaát nhö ñoàng baèng soâng Hoàng, Trung Du Mieàn Nuùi
Phía Baéc, Taây Nguyeân, Ñoâng Nam Boä …
Söï phaùt trieån cuûa ngoâ haøng hoùa ôû Vieät Nam, ñaõ môû ra khaû naêng tieáp thu vaø
öùng duïng caùc coâng cuï, maùy moùc vaøo caùc khaâu saûn xuaát, ñaëc bieät laø khaâu thu
hoaïch – khaâu toán nhieàu coâng lao ñoäng vaø coù tính thôøi vuï khaån tröông nhaát.
1. Khaùi quaùt chung veà maùy thu hoaïch ngoâ.
1.1. Yeâu caàu kyõ thuaät:
Caùc maùy thu hoaïch ngoâ caàn ñaït caùc yeâu caàu sau:
- Naêng suaát cao ñeå thu hoaïch kòp thôøi vuï.
- Tyû leä haït, baép bò vôõ khi thu hoaïch ôû möùc thaáp nhaát.
- Teõ saïch haït khoûi baép ngoâ; tyû leä soùt nhoû.
- Boùc heát beï ngoâ ra khoûi baép.
- Baâm thaân caây thaønh caùc ñoaïn nhoû, khoaûng 2 – 5cm (khi thu caû caây
laøm thöùc aên gia suùc).
- Chi phí naêng löôïng rieâng thaáp.
1.2. Phöông phaùp thu hoaïch ngoâ.
Hieän nay treân theá giôùi ngoâ ñöôïc thu hoaïch theo caùc phöông phaùp khaùc
nhau tuøy theo ñaëc ñieåm saûn phaåm cuoái cuøng, ñieàu kieän khí haäu, thôøi tieát khi thu
hoaïch vaø khaû naêng trang bò maùy moùc, coâng cuï, ñieàu kieän kinh teá, thöông maïi.
Phöông phaùp thu hoaïch laáy haït moät giai ñoaïn vaø nhieàu giai ñoaïn.
1.2.1 Phöông phaùp thu hoaïch ngoâ laáy haït moät giai ñoaïn.
Thu hoaïch ngoâ laáy haït moät giai ñoaïn, thöïc hieän theo hai phöông phaùp:
- Thu laáy haït ñoàng thôøi baâm nhoû thaân caây.
- Thu laáy haït ñeå laïi thaân caây treân ñoàng.
1.2.2 Phöông phaùp thu hoaïch ngoâ laáy haït nhieàu giai ñoaïn.
Thu baép ngoâ cuõng coù theå thöïc hieän theo hai phöông phaùp:

- Thu laáy baép ñoàng thôøi baâm nhoû thaân caây.

- Thu laáy haït ñeå laïi thaân caây treân ñoàng.
Thu laáy baép phaûi ñöôïc tieán haønh tröôùc khi ngoâ chín hoaøn toaøn vaøi ngaøy.
Thu hoaïch laáy baép coù theå thöïc hieân khi ñoä aåm haït treân baép khoâng vöôït quaù 40%.
1.3 Ñaëc ñieåm cuûa quaù trình teõ haït ngoâ vaø caùc chæ tieâu laøm vieäc cuûa
maùy teõ.
1.3.1 Ñaëc ñieåm cuûa quaù trình teõ haït.
Teõ haït laø khaâu quan troïng, caàn choïn sao cho sau khi baép ngoâ ñi qua boä
phaän teõ, phaûi teõ ñöôïc toaøn boä caùc haït ngoâ, khoâng ñöôïc coù haït soùt, khoâng gaây hö
hoûng haït vaø khoâng laøm vôõ loõi ngoâ. Phöông cuûa löïc teõ haït ngoâ coù theå theo caùc
phöông aùn sau:
- Taùch haït ngoâ baèng löïc taùc duïng höôùng truïc cuûa baép ngoâ.
- Taùch haït ngoâ baèng löïc neùn vaùo theo phöông baùn kính cuûa baép.
- Taùch haït ngoâ baèng löïc coù phöông tieáp tuyeán vôùi baép ngoâ.
- Taùch haït ngoâ baèng löïc taùc duïng coù phöông song song vôùi truïc baép
ngoâ.
1.3.2 Caùc chæ tieâu laøm vieäc cuûa maùy teõ ngoâ
Caùc chæ tieâu laøm vieäc chính cuûa maùy teõ ngoâ laø: Chaát löôïng laøm vieäc, chi
phí naêng löôïng, kinh teá kyõ thuaät… Chæ tieâu chaát löôïng cuûa maùy teõ bao goàm: tæ leä
teõ soùt, tæ leä haït vôõ, tæ leä haït theo loõi, ñoä saïch saûn phaåm… Chæ tieâu naêng löôïng cô
baûn laø chi phí naêng löôïng rieâng. Chæ tieâu kinh teá – kyõ thuaät cuûa maùy: naêng suaát,
chi phí tröïc tieáp vaø chi phí giaùn tieáp cho vieäc teõ ngoâ, thôøi gian thu hoài voán…
1.4 Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laøm vieäc cuûa cô caáu teõ ngoâ.
Quaù trình laøm vieäc cuûa cuûa cô caáu ngoâ chòu aûnh höôûng cuûa nhieàu yeáu toá:
tính chaát cô lyù cuûa baép ngoâ (ñoä aåm, kích thöôùc, tæ leä beï, haït, loõi v.v.), caùc thoâng soá
keát caáu buoàng teõ, caùc thoâng soá ñoäng hoïc (vaän toác ñænh raêng troáng…) vaø cheá ñoä
cung caáp taûi troïng.
1.4.1 AÛnh höôûng cuûa vaän toác ñænh raêng
Khi taêng vaän toác ñænh raêng troáng thì ngoâ ñöôïc teõ saïch hôn, nhöng ñoä hö
hoûng haït laïi cao hôn. Ngöôïc laïi giaûm vaän toác xuoáng, ñoä hö hoûng haït giaûm nhöng
tæ leä teõ soùt laïi taêng. Vaän toác ñænh raêng troáng teõ coøn aûnh höôûng ñeán caû quaù trình
laøm vieäc cuûa boä phaän laøm saïch laø saøng vaø quaït, bôûi vì taêng vaän toác troáng, ñoä vôõ

haït vaø loõi cao hôn, do ñoù saøng, quaït ñeå taùch haït nguyeân ra khoù hôn, ñoä saïch saûn
phaåm bò giaûm vaø tæ leä hao huït haït taêng.
1.4.2. AÛnh höôûng cuûa khe hôû giöõa ñænh raêng vaø maùng troáng (khe hôû teõ).
Khe hôû teõ cuûa maùy teõ ngoâ trong taát caû caùc keát caáu teõ ñeàu ñöôïc tính toaùn
döïa vaøo kích thöôùc cuûa baép vaø loõi ngoâ. Khe hôû naøy caàn phaûi nhoû hôn ñöôøng kính
baép ngoâ. Khi hôû teõ coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán tyû leä haït soùt, tyû leä vôõ haït vaø tyû leä
vôõ loõi. Khi khe hôû taêng thì tyû leä haït vôõ giaûm, tyû leä haït soùt taêng ñoàng thôøi chi phí
naêng löôïng giaûm.
1.4.3 AÛnh höôûng cuûa löôïng cung caáp (taûi troïng).
Khaû naêng thoâng qua cuûa maùy teõ ngoâ ñöôïc xaùc ñònh bôûi löôïng thoâng qua
cuûa caû boä phaän teõ vaø cô caáu saøng quaït. Giöõ ñöôïc taûi troïng ôû möùc thích hôïp thì
caùc chæ tieâu chaát löôïng laøm vieäc ñaït giaù trò cao nhaát.
1.4.4 AÛnh höôûng cuûa ñoä aåm haït ngoâ treân baép.
Khi ñoä aåm cuûa haït ngoâ vaø loõi taêng seõ aûnh höôûng xaáu ñeán quaù trình teõ. Bôûi
vì ôû ñoä aåm cao, neân haït khoù taùch ra khoûi loõi hôn do moái lieân keát giöõa haït - loõi beàn
vöõng vaø ñoä chaët giöõa caùc haït treân baép lôùn hôn.
1.5 Phaân loaïi maùy teõ ngoâ.
Treân theá giôùi hieän nay coù raát nhieàu loaïi maùy teõ ngoâ khaùc nhau. Coù theå
phaân loaïi theo caùc phöông phaùp khaùc nhau.
 Theo yeâu caàu saûn phaåm maùy, teõ ngoâ coù theå chia laøm hai loaïi: loaïi
teõ ngoâ gioáng vaø loaïi teõ ngoâ thöông phaåm.
 Theo khaû naêng di ñoäng, maùy teõ ngoâ coù theå chia ra caùc loaïi: maùy coá
ñònh, maùy baùn coá ñònh vaø maùy töï vaän haønh.
 Theo caùch caáp lieäu, maùy teõ ngoâ coù theå chia laøm caùc loaïi: caáp lieäu
thuû coâng vaø caáp lieäu cô giôùi.
=> Thoâng thöôøng ngöôøi ta phaân loaïi maùy teõ ngoâ theo nguyeân lyù laøm vieäc
cuûa boä phaän teõ. Theo caùch phaân loaïi naøy coù loaïi maùy teõ baèng ñóa , teõ baèng baêng
taûi vaø teõ baèng troáng.
1.5.1 Loaïi maùy teõ ngoâ daïng ñóa.
1.5.2 Maùy teõ ngoâ daïng baêng taûi:

Hình2. Sô ñoà nguyeân lyù caáu taïo maùy teõ ngoâ daïng baêng taûi.
1. Baêng taûi caáp lieäu 2. Troáng teõ sô boä 3. Baêng teõ taûi 4. Maùng teõ.
1.5.3 Loaïi maùy teõ baèng troáng:
Caùc loaïi maùy naøy coù boä phaän teõ baèng troáng laø loaïi thoâng duïng nhaát. Theo
nguyeân lyù taùc duïng coù theå phaân thaønh hai loaïi: teõ ngang truïc vaø teõ phaân ly doïc
truïc.
 Loaïi maùy teõ ngang truïc.
Hình3. Sô ñoà nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy teõ ngoâ daïng troáng teõ ngang truïc
a. Maùy Kieåu craxnöi aécxai; b. Maùy Kieåu xaêxcoânia.
 Loaïi maùy teõ phaân ly doïc truïc
 Maùy teõ ngoâ doïc truïc loaïi troáng truï troøn:
Loaïi maùy teõ troáng truï troøn raát ña daïng, nhöng phoå bieán nhaát laø troáng coù
raêng ngoùn troøn hoaëc vaáu vaø troáng raêng gaân baûn.
 Maùy kieåu troáng raêng ngoùn troøn hoaëc vaáu.

Hình 4. Maùy teõ ngoâ troáng truï troøn, raêng vaáu.

1.Thuøng naïp lieäu; 2.Troáng teõ; 3.Maùng troáng teõ; 4.Truïc vít chuyeån ngoâ haït
 Maùy teõ ngoâ kieåu troáng raêng gaân baûn.
 Maùy teõ ngoâ coù daïng troáng hoaëc maùng teõ hình troøn.
Hình 5. Sô ñoà caáu taïo maùy teõ ngoâ MKΠY ( CHLB Nga) coù daïng troáng
raêng gaân baûn xoaén vaø thaúng.
1. Troáng teõ; 2. Maùng teõ; 3. Quaït laøm saïch; 4. Truïc vít chuyeån ngoâ haït
2. Giôùi thieäu moät soá maùy coâng cuï, maùy thu hoaïch ngoâ ñang söû
duïng ôû nöôùc ta.
2.1 Coâng cuï teõ ngoâ quay tay.
Coâng cuï teõ ngoâ do vieän cô ñieän noâng nghieäp thieát keá vaø cheá taïo theo maãu
cuûa nöôùc ngoaøi töø naêm 1991.

2.1.1 Caáu taïo, nguyeân lyù vaän haønh

Boä phaän laøm vieäc chính cuûa coâng cuï teõ ngoâ laø ñóa teõ coù caùc raêng nhoïn,
pheãu hình coân ñöôïc eùp vaøo ñóa baèng loø xo. Maùy ñöôïc laäp treân giaù.
- Boä phaän teõ haït: Goàm 6 cuïm chi tieát, cheá taïo baèng gang ñuùc coù troïng löôïng
khoaûng 7 kg.
- Giaù maùy: ñöôïc cheá taïo baéng theùp ñònh hình.
Khi laøm vieäc, duøng tay quay ñóa quay, caùc raêng treân ñóa chaø xaùt vaøo baép
ngoâ taùch haït ra khoûi baép, baép ngoâ quay quanh truïc cuûa noù vaø chuyeån ñoäng tònh
tieán töø mieäng pheãu xuoáng phía döôùi. Haït ñöôïc teõ rôi xuoáng, loõi sau khi teõ ñöôïc
chuyeån sang ngang so vôùi truïc pheãu, rôi ra ngoaøi.
2.1.2 Caùch söû duïng, ñieàu chænh.
Caùch thao taùc: Tay phaûi quay ñóa theo chieàu kim ñoàng hoà, tay traùi thaû töøng
baép ngoâ vaøo mieäng pheãu. Löu yù ñöa ñaàu nhoû cuûa baép ngoâ vaøo tröôùc.
Coù theå ñieàu chænh ñoä caêng loø xo eùp pheãu vaøo ñóa baèng caùch nôùi loûng hoaëc
xieát ñai oác (hoaëc tay hoàng) M8, taêng ñoä eùp cuûa loø xo cho ñeán khi haït khoâng coøn
xoùt laïi treân loõi thì döøng laïi.
2.1.3 Ñaëc ñieåm, chæ tieâu kyõ thuaät
Coâng duïng: Teõ ngoâ baép ñaõ ñöôïc boùc beï vaø phôi töø 1 - 2 naéng (ñoä aåm cuûa
haït treân baép nhoû hôn 20%).
- Kích thöôùc (daøi x roäng x cao) mm 400 x 400 x 200
- Khoái löôïng, kg 7.5
2.2 Maùy teõ ngoâ TN - 4.
Maùy teõ ngoâ TN - 4 cheá taïo theo maãu nhaäp töø thaùi lan, chuyeân duøng ñeå teõ
ngoâ baép ñaõ boùc beï, saáy hoaëc phôi töø 1 - 2 naéng. Maùy coù chaát löôïng teõ toát, naêng
suaát khaù cao, keát caáu goïn, deã di chuyeån, phuø hôïp vôùi quy moâ saûn xuaát hoä gia ñình
laøm dòch vuï.
2.2.1 Caáu taïo, nguyeân lyù laøm vieäc
Maùy TN - 4 goàm caùc boä phaän laøm vieäc chính sau:
- Troáng teõ daïng hình truï troøn, 4 thanh raêng vaáu, caùc raêng vaáu ñöôïc haøn vôùi
thanh raêng nghieâng moät goùc 400
- Maùng troáng ñuïc loã.
- Naép troáng teõ truïc troøn, trôn ôû phía cuoái coù moät gaân daãn loõi.

- Heä thoáng saøn laéc loã troøn.

- Quaït huùt laøm saïch.
- Khung maùy.
- Boä phaän chuyeån ñoäng tónh taïi (khoâng baùnh xe) hoaëc baùn chuyeån ñoäng treân
3 baùnh lôùp.
Buoàng teõ cuûa maùy laøm vieäc theo nguyeân lyù teõ phaân ly doïc truïc. Ngoâ baép
ñaõ boùc beï caáp vaøo mieäng pheãu ôû phaàn ñaàu troáng teõ, do coù caùc raêng ñaët nghieâng,
baép ngoâ trong quaù trình teõ haït di chuyeån doïc truïc troáng theo ñöôøng xoaén. Haït ngoâ
teõ rôi xuoáng saøng laéc, gom laïi chaûy vaøo thuøng, taïp chaát nheï ñöôïc quaït huùt laøm
saïch, haït ngoâ rôi vaøo thuøng höùng ôû phía döôùi. Loõi ngoâ thoaùt ra ngoaøi ôû cuoái troáng.
2.2.2. Ñaëc ñieåm chæ tieâu kyõ thuaät:
- Naêng suaát maùy, taán haït/ giôø: 4
- Ñoäng cô phoái laép: Ñoäng cô ñieän 7,5KW hoaëc ñoäng cô noå 12KW
Hình 6. Maùy teõ ngoâ TN – 4.

2.3 Maùy boùc beï teõ haït ngoâ BBTH - 1,5
2.3.1 Caáu taïo, nguyeân lyù laøm vieäc
Maùy boùc beï teõ haït ngoâ BBTH -1,5 goàm caùc boä phaän chính sau: Naép troáng,
troáng teõ, maùng troáng, saøng phaân loai vaø laøm saïch … khung vaø hình daïng beân
ngoaøi töông töï caùc maùy ñaäp luùa lieân hoaøn.

Hình 7. Sô ñoà maùy boùc beï teõ ngoâ BBTH – 1.5

1. Naép troáng; 2. Maùng troáng; 3. Troáng teõ; 4. Baøn caáp lieäu; 5. Quaït laøm saïch;
6. baùnh xe; 7. Cöûa ra haït; 8. Saøng laøm saïch; 9. Cöûa ra loõi vaø beï ngoâ.
- Troáng teõ laø loaïi troáng truï troøn daïng loàng soùc (Hình 8). Caùc raêng troáng
ñöôïc cheá taïo töø theùp troøn Þ14 laép vaøo caùc thanh raêng buloâng M14 coù theå ñieàu
chænh vaø thay theá khi bò moøn .
- Maùng troáng hình truï troøn bao quanh troáng 360 0 ñöôïc gheùp bôûi caùc thanh
theùp troøn Þ8 hoaëc Þ10, phía treân coù caùc gaân daãn höôùng.
- Naép troáng hình truï trôn cheá taïo baèng theùp laø daøy 2mm, bao nöûa phía treân
caùc maùng troáng .
Saøng vaø quaït laøm saïch cheá taïo treân cô sôû cuûa maùy ñaäp luùa lieân hoaøn. Saøng
chuyeån ñoäng laéc doïc theo truïc troáng teõ baèng cô caáu leäch taâm, hoäp saøng kín hai
maët beân, maët nghieâng vaø coù caùc cöûa ra ñeå laáy haït . Saøng phaúng 2 lôùp, toân daày
0.8mm vaø loãi Þ16. Quaït gioù thuoäc loaïi quaït höôùng truïc, boán caùnh, ñöôøng kính
400mm, soá voøng quay 1450 - 1500 voøng/phuùt.
- Khung, beä ñaët ñoäng cô, baøn caáp lieäu vaø baùnh xe di chuyeån töông töï nhö ôû
maùy ñaäp luùa lieân hoaøn.
Ngoâ sau khi thu hoaïch baép coøn caû beï ñöôïc ñöa vaøo cöûa caáp lieäu, döôùi taùc
ñoäng cuûa caùc boä phaän buoàng teõ baép di chuyeån theo ñöôøng xoaén töø ñaàu troáng ñeán
cuoái troáng teõ.

Hình8 . Sô ñoà troáng teõ.

2.3.2 Ñaëc ñieåm caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa maùy
Maùy BBTH -1,5 duøng ñeå boùc beï, teõ haït ngoâ khi thu hoaïch. Ñoä aåm baép
W h ≤ 30%. Naêng suaát trung bình 1,5 taán haït /giôø.
Baûng 2. Caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa maùy BBTH -1,5.
TT Chæ tieâu Thoâng soá

1 Khoái löôïng maùy (khoâng ñoäng cô), (kg) 400
2 Kích thöôùc (daøi x roäng x cao ), (mm) 2430 x1100 x1700
3 Ñöôøng kính troáng teõ, (mm) 400
4 Chieàu daøi troáng teõ, (mm) 1400
5 Soá voøng quay troáng teõ, (voøng/ phuùt) 500 - 550
6 Soá voøng quay cuûa quaït, (voûng/ phuùt) 1450 - 1500
7 Taàn soáâ dao ñoäng saøng, (laàn/ phuùt) 200
8 Bieân ñoä dao ñoäng cuûa saøng, (mm) 40
9 Ñoäng cô phoái laáp
- Ñoäng cô noå, (KW) 8 - 12
- Ñoäng cô ñieän, (KW) 4,5 - 7,5
2.4 Maùy boùc beï teõ haït ngoâ BBTH - 2,5.
Maùy boùc beï teõ haït ngoâ BBTH - 2,5 laø maùy teõ haït ñoä aåm cao.
2.4.1 Caáu taïo cuûa maùy BBTH - 2,5
Maùy BBTH - 2,5 ñöôïc caáu taïo goàm caùc boä phaän chính: Nguoàn ñoäng löïc, heä
thoáng truyeàn ñoäng, buoàng boùc beï teõ haït, saøng vaø quaït laøm saïch, boä phaän thu gom
saûn phaåm, khung maùy vaø boä phaän chuyeån ñoäng.

 Troáng teõ: Ở phaàn ñaàu troáng treân chieàu daøi 400mm coù 2 vít xoaén
phaûi, böôùc vít s = 800mm, chieàu cao vít h = 45mm. Sau vít ñaåy laø 4 thanh raêng
ngoùn troøn, coù ñoä daøi 780mm ñöôïc boá trí ñoái xöùng töøng caäp moät, caùc raêng cheá taïo
töø theùp troøn Þ14 baét vaøo caùc thanh hình laäp laø baèng ñai oác M14. ÔÛ phía cuoái cuûa
moãi thanh raêng coù taám haét ñaåy loõi vaø beï ngoâ.
 Maùng troáng: Maùng troáng teõ ñöôïc caáu taïo bôûi 25 thanh saét troøn Þ18,
khoaûng caùch giöõa caùc thanh 9,5mm taïo thaønh moät cung coù baùn kính Rm = 145mm,
bao phía döôùi troáng teõ moät goùc 2200.
 Naép troáng: Ñöôïc caáu taïo baèng theùp laù daày 2,5mm daïng truïc trôn, ôû
phía cuoái tröôùc phaàn cöûa ra loõi beï coù moät gaân daãn.
 Saøng vaø quaït laøm saïch: Saøng phaúng 1 lôùp baèng theùp daày 0.8mm, loã
troøn Þ14. Saøng chuyeån ñoäng laéc theo cô caáu leäch taâm, hoäp saøng kính 2 maët beân,
maët nghieâng gom haït ôû cöûa ra haït. Quaït gioù laø quaït thoåi ly taâm. Thoâng soâ kyõ
thuaät cuûa saøng vaø quaït laøm saïch theå hieän ôû baûng 2.
Hình 9. Sô ñoà caáu taïo nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy BBTH – 2,5.
2.4.2 Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy
Maùy BBTH - 2,5 laøm vieäc theo nguyeân lyù boùc beï teõ haït phaân ly doïc truïc.
Ngoâ baép coøn nguyeân beï ñöôïc ñöa töø baøn caáp lieäu ôû cöûa vaøo (2) (Hình 40). Döôùi
taùc duïng cuûa vít xoaén vaø raêng troáng teõ, baép chuyeån ñoäng doïc theo truïc troáng,

ñoàng thôøi xoay quanh truïc cuûa noù taïo ra löïc töôïc treân beï vaø haït. Quaù trình boùc beï,
teõ haït xaûy ra gaàn gioáng nhö teõ baèng tay. Haït ñöôïc teõ loït qua maùng teõ (5) rôi
xuoáng saøng loã troøn (6), ñöôïc laøm saïch baèng quaït thoåi (7) roài theo cöûa (9) ôû phaàn
gom haït rôi vaøo thuùng höùng ôû phía döôùi. Loõi vaø beï ngoâ ñöôïc haét qua cöûa ra (8).
2.4.3 Chaát löôïng laøm vieäc vaø ñaëc tính cuûa maùy
Maùy BBTH - 2,5 duøng ñeå boùc beï teõ haït ngoâ ñoä aåm cao W h  35% , naêng
suaát 2,5 – 3 taán haït /giôø.
Baûng 3. Ñaëc tính kyõ thuaät cuûa maùy BBTH – 2,5.
Boä phaän Chæ tieâu kyõ thuaät Thoâng soá, ñaëc ñieåm
Loaïi troáng teõ: Truï troøn, vít xoaén + raêng
ngoùn.
Ñöôøng kính ñænh vít xoaén (mm) 200
Ñöôøng kính ñænh raêng (mm) 210
Soá voøng quay troáng teõ (voøng/phuùt) 1020
Khoaûng caùch ñieàu chænh khe hôû teõ(mm) 35 - 50
Loaïi saøng: Saøng phaúng, loã troøn
Kích thöôùc: daøi x roäng (mm) 1360 x 600
Maùy teõ Ñöôøng kính loã saøng (mm) 14
Taàn soá dao ñoäng (laàn/phuùt) 350
Bieân ñoä dao ñoäng (mm) 25
Loaïi quaït: Quaït thoåi ly taâm
Ñöôøng kính caùnh (mm) 300
Soá caùnh 4
Soá voøng quay 860
Kích thöôùc maùy daøi x roäng x cao (mm) 2500 x 1150 x 1400
Ñoäng cô Ñoäng cô ñieän 5,5 – 7,7 KW
Hoaëc ñoäng cô noå 8 – 12 KW
Di chuyeån Treân 2 hoaëc 3 baùnh loáp, ngöôøi keùo 400 – 10 hoaëc 420 - 10

Hình 10. Caùch choïn vò trí ñaëc maùy.

2.4.4 Caùc chi tieát caàn laép theâm khi teõ ngoâ baép ñaõ ñöôïc boùc beï.
- Taám haïn cheá tieát dieän cöûa ra loõi: nhaèm teõ saïch haït, giaûm tyû leä haït soùt.
Caùch laép: môû naép troáng, laép taám haïn cheá baèng 2 buloâng ñai oác M8 vaøo vò trí nhö
ôû hình 11.
Hình 11. Vò trí laép naép haïn cheá.

- Cöûa gom loõi: laép ôû phía cöûa ra, coù nhieäm vuï gom loõi, haït theo loõi rôi xuoáng
saøng ñoät loã nhaèm haïn cheá haït theo loõi.
2.5 Maùy lieân hôïp thu baép ngoâ TBN – 02.
Lieân hôïp maùy thu baép ngoâ TBN – 02 phoái hôïp laép vôùi maùy keùo MTZ – 50.
Hình12 . Maùy lieân hôïp thu hoaïch baép ngoâ

2.5.1 Caùc boä phaän hôïp thaønh:

Maùy lieân hôïp TBN – 02 goàm nhöõng boä phaän chuû yeáu nhö: baøn caét beû baép,
baêng taûi, thuøng chöùa baép, phay baêm thaân caây, khung treo tröôùc vaø sau. Baøn beû
baép laép tröôùc maùy keùo, boä phaän chuyeån taûi laép beân phaûi maùy. Phay baâm thaân caây
laù baép laép ôû phía sau vaø thuøng chöùa baép laép ôû phía treân sau maùy keùo (phía treân
phay baâm thaân caây).
Hoäp soá truyeàn chuyeån ñoäng töø truïc thoâng qua coâng suaát lieân keát vôùi maùy
keùo thaønh moät theå thoáng nhaát taïo thaønh maùy lieân hôïp thu hoaïch baép (Hình 12).
Hình 13. Sô ñoà caáu taïo lieân hôïp maùy TBN – 02.
II. PHAÂN TÍCH ÖU ÑIEÅM VAØ NHÖÔÏC ÑIEÅM CUÛA NHÖÕNG LOAÏI MAÙY
NEÂU TREÂN.
1. Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït, öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa maùy teõ
ngoâ quay tay.
1.1 Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït.
- Naêng suaát, kg haït /giôø 60 - 70
- Tyû leä teõ soùt, % <1
- Tyû leä haït hö hoûng, % <1
1.2 Öu ñieåm:
- Chæ caàn moät ngöôøi laøm coâng taùc vaän haønh maùy.
- Coù keát caáu ñôn giaûn.

- Giaù thaønh thaáp.

- Phuø hôïp vôùi quy moâ saûn xuaát hoä gia ñình ôû caùc tænh mieàn nuùi vaø
ñoàng baèng khoâng chuyeân thaâm canh caây ngoâ.
1.3 Nhöôïc ñieåm:
- Teõ ngoâ baép ñaõ ñöôïc boùc beï vaø phôi töø 1 - 2 naéng (ñoä aåm cuûa haït
treân baép nhoû hôn 20%).
- Khoâng thích hôïp vôùi vuøng chuyeân canh caây ngoâ.
- Khi laøm dòch vuï thì khoâng hieäu quaû do naêng suaát quaù thaáp.
2. Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït, öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa maùy teõ
ngoâ TN- 4.
2.1 Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït
- Naêng suaát maùy, taán haït/ giôø: 4
- Tyû leä teõ soùt, % 1%
- Tyû leä haït hö hoûng, % ≤ 2,5
- Tyû leä haït theo loõi, % < 0,5
2.2 Öu ñieåm:
- Maùy coù chaát löôïng teõ toát.
- Naêng suaát khaù cao.
- Keát caáu goïn.
- Deã di chuyeån.
2.3 Nhöôïc ñieåm:
- Chæ teõ ngoâ ñaõ ñöôïc boùc beï
- Ngoâ phaûi ñöôïc phôi hay saáy töø 1 - 2 naéng.
3. Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït, öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa maùy
boùc beï teõ ngoâ BBTH –1,5.
3.1 Chaát löôïng laøm vieäc khi boùc beï vaø teõ haït.
- Naêng suaát trung bình 1,5 taán haït /giôø
- Tyû leä haït vôõ ≤ 3%.
- Tyû leä haït soùt ≤ 0,5%.
- Tyû leä haït saïch ≥ 98 - 99%.
3.2 Öu ñieåm:
- Giaûm bôùt khaâu boùc beï ngoâ.

- Thích hôïp vôùi saûn xuaát hoä gia ñình vaø laøm dòch vuï.
- Maùy BBTH - 1,5 duøng ñeå boùc beï, teõ haït ngoâ khi thu hoaïch.
- Ñoä aåm baép khaù cao W h ≤ 30%.
3.3 Nhöôïc ñieåm.
- Cheá taïo khaù phöùc taïp.
- Caàn tôùi ba ngöôøi laøm ñeå vaän haønh maùy.
4. Chaát löôïng laøm vieäc khi teõ haït, öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa maùy
boùc beï teõ ngoâ BBTH – 2,5.
4.1 Chaát löôïng laøm vieäc khi boùc beï vaø teõ haït.
- Naêng suaát 2,5 – 3 taán haït /giôø.
- Tyû leä haït hö hoûng ≤ 4%.
- Tæ leä haït teõ soùt ≤ 0,5%.
- Tæ leä haït theo loõi beï ≤ 1%.
- Tæ leä haït saïch ≤ 98%.
4.2 Öu ñieåm:
- Giaûm bôùt khaâu boùc beï ngoâ.
- Thích hôïp vôùi saûn xuaát hoä gia ñình vaø laøm dòch vuï.
- Maùy BBTH - 2,5 duøng ñeå boùc beï teõ haït ngoâ ñoä aåm cao
W h  35% .
4.3 Nhöôïc ñieåm.
- Cheá taïo khaù phöùc taïp.
- Caàn tôùi ba ngöôøi laøm ñeå vaän haønh maùy.
5. Öu ñieåm nhöôïc ñieåm cuûa maùy lieân hôïp thu hoaïch baép ngoâ TBN.
5.1 Öu ñieåm:
- Chæ duøng moät maùy maø coù theå thöïc hieän coâng vieäc töø haùi ngoâ ñeán teõ
haït ngoâ vaø baêm thaân caây ngoâ.
5.2 Nhöôïc ñieåm :
- Khi nhieät ñoä moâi tröôøng thaáp vaø aåm öôùt thì maùy toû ra khoâng hieäu
quaû khi thu hoaïch ngoâ nhö khaâu teõ haït.
- Giaù thaønh khaù ñaéc.
- Cheá taïo phöùc taïp.

III. CHOÏN PHÖÔNG AÙN THIEÁT KEÁ:

- Phöông aùn1: Taùch haït ngoâ baèng löïc taùc duïng höôùng truïc cuûa baép
ngoâ.
- Phöông aùn 2: Taùch haït ngoâ baèng löïc neùn vaøo theo phöông baùn kính
cuûa baép.
- Phöông aùn 3: Taùch haït ngoâ baèng löïc coù phöông tieáp tuyeán vôùi baép
ngoâ.
- Phöông aùn 4: Taùch haït ngoâ baèng löïc taùc duïng coù phöông song song
vôùi truïc baép ngoâ.
 Qua caùc phöông aùn treân ñeå ngoâ ñöôïc taùch vôùi moät löïc nhoû nhaát thì
Em chon phöông aùn thieát keá laø phöông aùn 4. Löïc taùc duïng caàn thieát ñeå taùch haït
ngoâ ra khoûi loõi cuûa phöông aùn nhoû hôn haún so vôùi phöông aùn 1 vaø phöông aùn 2 vaø
chæ lôùn hôn phöông aùn 3 chæ vaøi Newton.
 Qua quaù trình khaûo saùt caùc maùy thu hoaïch ngoâ ñang söû duïng ôû nöôùc
ta vaø caùc chæ tieâu cuûa chaát löôïng laøm vieäc cuõng nhö öu ñieåm, nhöôïc ñieåm vaø khaû
naêng coâng ngheä. Em thaáy maùy boùc beï vaø teõ haït BBTH – 1,5 vöøa öùng duïng
phöông aùn thieát keá 4 vöøa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caàn thieát cuûa saûn xuaát phuø hôïp
vôùi qui moâ saûn xuaát hoä gia ñình vaø coù theå laøm dòch vuï do ñoù phöông höôùng thieát
keá cuûa em laø thieát keá maùy boùc beï vaø teõ ngoâ töông töï nhö maùy BBTH – 1,5. Khi
em thieát keá vaø tính toaùn caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa maùy em choïn thieát keá coù thay
ñoåi so vôùi maùy BBTH – 1,5 nhöng noù vaãn ñaûm baûo coâng suaát cuûa maùy cuõng nhö
tæ leä hö hoûng haït vaø ñoä soùt haït…
 Maëc khaùc maùy BBTH - 1,5 vöøa coù theå boùc voû ñaäu ñoã vöøa coù theå
laøm maùy ñaäp luùa chuyeân duïng.
=> Khi ta chæ caàn thay 2 saøng phaúng treân coù loã nhoû hôn laø Þ12 thì trôû
thaønh maùy boùc voû ñaäu ñoã vôùi naêng suaát laø 2 taán/giôø.
=> Khi thay troáng teõ baép thaønh troáng ñaäp luùa chuyeân duïng thì maùy boùc
beï teõ haït ngoâ trôû thaønh maùy ñaäp luùa vôùi naêng suaát laø 1 – 1,5 taán/giôø.

CHÖÔNG III
TÍNH TOAÙN VAØ THIEÁT KEÁ MAÙY BOÙC BEÏ TEÕ HAÏT
NGOÂ TÖÔNG TÖÏ NHÖ MAÙY BBTH – 1,5
I. TÍNH TOAÙN QUAÙ TRÌNH TAÙCH , PHAÂN LOAÏI VAØ LAØM SAÏCH HAÏT.
 QUAÙ TRÌNH LAØM VIEÄC CUÛA BOÄ PHAÄN ÑAÄP.
1. Vaän Toác Cuûa Troáng Ñaäp.
Vaän toác cuûa troáng ñaäp ñaëc tröng bôûi soá voøng quay trong moät phuùt hay vaän
toác goùc, vaän toác voøng cuûa troáng ñaäp.
Theo khaûo saùt khoái löôïng 1000 haït = 200 – 300g töø ñoù ta suy ra ñöôïc khoái
löôïng cuûa moõi haït laø m = 0,25g.
Döïa vaøo lyù thuyeát ruïng haït ta thaáy coâng caàn thieát ñeå laøm ruïng moät haït ngoâ
coù khoái löôïng m = 0,2g. Ta coù
m.V 2
L  G.h  .
2
Trong ñoù:
 V: laø vaän toác cuûa haït (m/s).
 VTR: laø vaän toác troáng thì vaän toác haït seõ laø:
V  VTR  1     cos  tb
 Vì ngoâ teõ laø haït khoâ neân ta coù  laø heä soá hoaøn nguyeân ta choïn  =
0,15.
  tb : laø goùc giöõa höôùng vaän toác troáng vaø truïc cuûa haït.

2
cos  2
Ta coù: cos  tb    d   0,64
0
 
2
1
L  m.VTR .1   . cos  tb 
2
Maø
2
1 2L
=> VTR  
1   . cos  tb m
 Trò soá L ñoái vôùi caây haït khoù ruïng ta laáy L = 4,9 N.cm
1 2.4,9
VTR  
0,64.1  0,15  0,2

 VTR  9,5m / s 
=> Vaän toác cuûa haït ngoâ
V = 9,5.(1 + 0,15).0,64 = 7 (m/s).
2. Löïc Ñaäp:
Löïc caàn thieát ñeå ñaäp theo V.P.Goriatskin laø:
P  P1  F
Trong ñoù:
 P1 : laø löïc laøm ruïng haït ngoâ.
 F : laø löïc ma saùt.
Ñeå xaùc ñònh P1 ta chuù yù hai ñaïi löôïng.
 Xung löôïng: P1 .dt (dt laø vi phaân theo thôøi gian ).
 Ñoäng löôïng: m.v (m: laø khoái löôïng ; v: laø vaän toác troáng ñaäp).
Ta coù: P1 .dt  d .m.V 
Khi troáng laøm vieäc bình thöôøng thì vaän toác khoâng ñoåi cho neân khoâng coù gia
toác.
 P1 .dt  V .dm
dm
 P1  V .  V .m ,
dt
 m , : Laø khoái löôïng cung caáp trong moät ñôn vò thôøi gian hay chính laø
khoái löôïng cung caáp rieâng chính laø q ñöôïc xaùc ñònh theo bieåu thöùc sau.
A.B
 q  0,1. .V

Trong ñoù:
 A = 4,5 taán saûn löôïng ngoâ thu hoaïch treân 1 heùc ta tính theo taán.
 B = 1,4 beà roäng laøm vieäc cuûa maùy (m).
 V = 7,5 km/h = 2,1 m/s.
  = 1 : 6 tyû leä troïng löôïng haït chöùa trong toaøn boâ troïng löôïng haït vaø
beï vôùi loõi.
0,1.4,5.1,4.2,1
q 8
0.167
 P1  8.9,5  76N 
Löïc ma saùt F theo Goriatskin tyû leä vôùi P.

F = f.P
 F: laø heä soá ma saùt öùng vôùi loaïi troáng ñaäp thanh ta choïn f = 0,7.
=> Ta coù löïc ñaäp caàn thieát.
 p  m , .V  f .P
m , .v 8.9,5
P   253 N
1  f 1  0,7
 F  f .P  0,7.253  177 N
3. Coâng Suaát Caàn Thieát Vaø Phöông Trình Cô Baûn Cuûa Troáng Ñaäp.
Naêng löôïng caàn thieát ñeå cho ñoäng cô chuyeån cho troáng ñeå thaéng nhöõng löïc
caûn.
Löïc caûn chia laøm 2 loaïi :
 Loaïi khoâng lieân quan tröïc tieáp ñeán quaù trình laøm ruïng haït ngoâ nhö
löïc caûn ma saùt trong goái ñôõ, löïc caûn khoâng khí …
 Loaïi tham gia tröïc tieáp vaøo trong quaù trình ñaäp nhö laøm ruïng haït,
chuyeån beï vaø loõi baép ñi… löïc naøy thay ñoåi tuyø theo traïng thaùi ngoâ vaø löôïng cung
caáp.
Ta goïi:
N: laø naêng löôïng chi phí cho troáng laøm vieäc vôùi löôïng cung caáp rieâng m ,
N  N1  N 2
Trong ñoù :
 N1 : laø moät haøm soá ñoái vôùi vaän toác goùc  cuûa troáng ñaäp.

N1  A  B 3 Nm / s 2 
 Thaønh phaàn thöù nhaát ñeå thaéng ma saùt trong goái ñôõ.
 Thaønh phaàn thöù hai ñeå thaéng löïc caûn cuûa khoâng khí.
 A vaø B laø haèng soá phuï thuoäc vaøo caáu taïo troáng ñaäp.
Theo Puxtughin ñoái vôùi troáng loaïi thanh:
 A  0,4.10 2 KG.m  3,9.10 2 N .m
 B  0,91.10  4 KG.m.s 2  8,9.10  6 N .m.s 2
N 2 : chính laø tích soá cuûa löïc ñaäp vaø vaän toác .
m , .V 2
 N 2  P.V   2406 Nm / s  .(I)
1 f

9,5
Töø VTR  8,5m / s  => n   60  365 (voøng/phuùt).
0,5.3,14
 .n 3,14.365
Töø ñoù ta suy ra     381 / s 2 
30 30
N1  A.  B. 3
 N1  3,9.10  2.38  8,9.10 6.38 3  4 N .m / s 
Coâng suaát caàn thieát laø:
N = 2406 + 4 = 2410 (N.m/s).
 Khi troáng quay khoâng khoâng dung caáp ngoâ thì N 2 chính laø thaønh
phaàn laøm cho troáng quay coù gia toác.
Neáu goïi I laø moâ men quaùn tính cuûa troáng (N.m.s2), ta coù
d
 N 2  I ..  N  N 1 ( II )
dt
Caân baèng hai phöông trình (I) vaø (II).
d m , .V 2
 N 2  I ..  ( III ) . Ñaây laø phöông trình cô baûn
dt 1 f
cuûa troáng ñaäp caân baèng giöõa coâng nhaän vaø coâng tieâu thuï.
- Töø (III) ta suy ra vaän toác tôùi haïn khi ñoäng cô cung caáp coâng suaát N 2 ñeå
troáng quay khoâng coù gia toác.
d N 2
 
dt I .
d
- ÔÛ ñaây laø gia toác do ñoäng cô cung caáp, noù laø tham soá hypebol vôùi
dt
 . Gia toác naøy bò tieâu thuï trong vieäc ñaäp khi troáng quay ñeàu.
d N 2 m , .R 2
Töø    
dt I . I .(1  f )
Trong ñoù:
 R laø baùn kính cuûa troáng ñaäp.
=> Vaän toác tôùi haïn ñöôïc xaùc ñònh.

N2 m , .R 2 . th
 
I .th I .1  f 
1 N 2 .1  f 
 th  
R m,
30 N 2 .1  f 
haynth  
 .R m,
30 2406.1  0,7 
 nth  
3,14.0,25 8
 nth  365 (voøng/phuùt).
Ta coù theå xaùc ñònh vaän toác tôùi haïn baèng ñoà thò.
d
Hoaønh ñoä giao ñieåm cuûa hai ñöôøng bieåu dieãn haøm soá cho ta vaän toác
dt
tôùi haïn  th .
 Vaän toác goùc laøm vieäc  lv cuûa troáng ñaäp phaûi nhoû hôn vaän toác tôùi
haïn  th .
Theo V.P.Goriatskin ñeà nghò laáy vaän toác laøm vieäc ñoái vôùi troáng ñaäp naêng
suaát khoâng lôùn laém töø ñieàu kieän:
d

dt

 7,5 1 / s 2 
m , .V
Töø phöông trình P  . Theo Goriatskin ta coù N 2  750.I ñoái vôùi loaïi
1 f
troáng trung bình. Ta coù theå duøng heä thöùc naøy ñeå choïn ñoäng cô coù caáu truùc troáng
ñaõ bieát.
Giôùi haïn ñöôøng kính troáng ñaäp töø phöông trình cô baûn treân ta coù:

m , 1  f 4.1  f 
  2  2 2
N2 V  .D
4.N 2 .1  f  4.2406.1  0,7 
D 2 ,
  0,5m.
 .m 38 2.8
4. Thoâng Soá Caáu Truùc Cuûa Boä Phaän Ñaäp:
Thoâng soá goàm:
4.1 Vaän toác n:
60.V 60.9,5
n   365 (voøng /phuùt).
 .D 3,14.0,5
 Vôùi ñöôøng kính troáng ñöôïc xaùc ñònh phía treân D = 0,5m.
 Vaän toác troáng V = 9,5(m/s).
4.2 Soá thanh i:
 .D 3,14.0,5
i  = 8 (thanh).
V .t 9,5.0,021
Trong ñoù:
 t : laø khoaûng thôøi gian giöõa hai laàn ñaäp cuûa hai thanh keà
nhau t = 0,020 – 0,065giaây.
Ta laáy t  0,021 giaây.
4.3 Chieàu daøi troáng L:
q 14.7
L ,
  14dm  1,4m .
q .i 0,13.8
 Vôùi q laø löôïng cung caáp rieâng treân suoát chieàu daøi troáng
q = 14,7kg/s.
 Ñoái vôùi troáng thanh löôïng cung caáp rieâng treân 1 dm cuûa
toång caùc thanh, q ,  0,13kg / s.
4.4 Soá thanh ñaäp:
Do ôû phaàn cuoái troáng coù boä phaän ñaåy loõi baép vaø beï baép ra, noù chieám
khoaûng caùch laø 250mm cuûa toång chieàu daøi troáng.
Maø hai beân thanh troáng phaûi boû qua moät khoaûng l ñoái vôùi thanh thöù nhaát
laø 2. l = 100mm. Chieàu daøi coøn laïi cuûa thanh thöù nhaát laø
=> l1  l3  l5  l7 = 1400 – (250 + 100) = 1050mm.
Soá thanh ñaäp treân caùc thanh naøy laø:

K1 =(1050 : 180).4 = 24 Thanh ñaäp.

Chieàu daøi thanh thöù 3, thöù 5, thöù 7 baèng chieàu daøi thanh thöù nhaát laø
1100mm.
Ñoái vôùi thanh thöù 2, thöù 4, thöù 6,vaø thanh cuoái cuøng thì hai beân thanh troáng
phaûi boû moät khoaûng laø 2. l = 250mm. Chieàu daøi coøn laïi cuûa caùc thanh naøy laø
=> l 2  l 4  l 6  l8  1400  250  250   900mm.
Soá thanh ñaäp treân caùc thanh naøy laø:
K 2 = (900 : 180).4 = 20 Thanh ñaäp.
Vaây toång soá thanh cuûa troáng ñaäp laø:
K = K1 + K 2 = 44 Thanh ñaäp.
Hình14. Hình daùng thanh ñaäp.

 QUAÙ TRÌNH LAØM VIEÄC CUÛA SAØNG.
1. Tính chaát cô lyù cuûa haït trong luùc laøm vieäc:
Nhöõng tính chaát cô lyù quan troïng nhaát ñöôïc khaûo saùt luùc laøm saïch vaø phaân
loaïi haït laø: Heä soá thoåi bay, kích thöôùc haït, daïng haït, ñaëc tính (traïng thaùi) beà maët,
troïng löôïng rieâng vaø tính ñaøn hoài. Heä soá thoåi bay ñaëc tröng cho tính chaát ñoäng
hoïc cuûa haït.
2. Cheá ñoä ñoäng hoïc ñoái vôùi saøng phaúng:
Khi chuyeån dòch treân saøng haït taùc ñoäng qua laïi vôùi beà maët laøm vieäc, vôùi
khoâng khí, vaø caùc yeáu toá khaùc. Söï taùc ñoäng qua laïi giöõa caùc phaàn töû thöïc hieän
lieân tuïc trong lôùp haït.
Ñoái vôùi saøng troøn caàn coù hieän töôïng haït nhaûy leân khoûi saøng, taát nhieân
khoâng cho nhaûy maïnh quaù, nhöng caàn coù ñeå haït döïng ñöùng ñeå deã daøng loït qua loã
hôn.

Hình15. Ñoäng löïc hoïc cuûa saøng.

Trong ñoù:
 Goùc  : goùc nghieâng cuûa höôùng dao ñoäng ñoái vôùi maët phaúng naèm
ngang.
Hình16. Caùc löïc taùc duïng khi cô caáu cam leäch taâm laøm vieäc.
Trong ñoù:
  : Vaän toác quay cuûa tay quay.
 r : Baùn kính cuûa tay quay.

Hình 17. Caùc löïc taùc duïng leân haït khi saøng laøm vieäc.
Trong ñoù:
 Goùc  : goùc nghieâng cuûa saøng bôûi maët phaúng naèm ngang.
 Goùc  : goùc ma saùt.
2.1 Kích thöôùc cuûa saøng:
 Dieän tích saøng ñöôïc xaùc ñònh theo khaû naêng laøm vieäc cuûa saøng
( qos kg / m 2 s ) vaø löôïng cung caáp vaøo saøng q s kg/s. Hay dieän tích saøng cuõng ñöôïc
xaùc ñònh giöõa beà roäng saøng Bs (m) vaø chieàu daøi saøng Ls (m).
qs
- Fs  Bs .Ls 
q0s
 Vôùi beà roäng cuûa saøng Bs ñöôïc xaùc ñònh nhoû hôn beà roäng boä phaän
troáng ñaäp moät ít Btrd (m). Btrd baèng ñöôøng kính troáng ñaäp = 0,5m.
Bs  0,6  0,9 .Btrd
 Bs  0,9.0,5  0,45m  450mm.
 Vôùi chieàu daøi saøng ñöôïc xaùc ñònh lôùn hôn chieàu daøi troáng moät ít.
Chieàu daøi troáng L = 1,4m.
Ls  1  1,2.L
 Ls  1,15.1.4  1,61m  1610mm.
=> Vaäy dieän tích saøng laø:
F = 1610 . 450 = 724500 mm2 = 0,7245 m2.
2.2. Phaân boá loã treân saøng.

Ñoái vôùi saøng troøn söï phaân boá loã saøng coù aûnh höôûng ñeán söï phaân haït. Ñoä
rôi qua saøng taêng theo vôùi soá löôïng chung cuûa loã treân ñôn vò dieän tích maët saøng.
Ta phaân boá loã saøng treân taám kim loaïi coù ñoä daøy t = 0,8 (mm) theo hình 6
caïnh ñeàu, cöù ba loã laøm thaønh tam giaùc ñeàu.
Boá trí loã nhö vaäy laøm taêng dieän tích rôi F0 vaø ñaûm baûo ñoä beàn saøng ñeàu
theo ba höôùng.
Hình 18. Boá trí loã treân saøng.

 Goïi baùn kính loã laø r = 8mm.
 Khoaûng caùch giöõa hai meùp loå 2m = 6 phaûi loaït trong giôùi haïn:
1,2 d  2m  1,5 d
 1,2. 16  2m  1,5. 16
 4,8  2m  6.
Ta coù dieän tích saøng öùng vôùi moõi loã laø
f  2.m  r . 3
 f  2.(3  8). 3  38,1mm 2 .
Dieän tích moõi loã saøng laø:
f 0   .r 2  3,14.8 2  201mm 2 .
Ta coù:
f 0 201
   5,27 . Laø heä soá rôi theå hieän khaû naêng loït qua saøng.
f 38.1
2.3. Coâng suaát caàn thieát treân saøng:

 Bieân ñoä dao ñoäng cuûa saøng laø w = 40mm.
 Taàn soá dao ñoäng cuûa saøng laø z = 200 laàn/phuùt
 Toång khoái löôïng cuûa saøng laø m = 45kg = 450N.

Coâng suaát lôùn nhaát cuûa saøng:

M . 3 .r 2
N max 
102
Trong ñoù:
 M laø toång coäng khoái löôïng cuûa saøng vaø vaät lieäu treân saøng.
M = 35 + 15 = 50 kg = 500N.
  laø vaän toác quay treân cuûa cam leäch taâm.
200
  100 (voøng/phuùt)
2
 r laø baùn kính tay quay r = 20 mm = 0,02m.
=> Vaäy coâng suaát lôùn nhaát cuûa saøng laø.
500.100 3.0,02 2
N max   1960 N .m / s  .
102
 QUAÙ TRÌNH LAØM VIEÄC CUÛA QUAÏT:
1. Söï laøm vieäc cuûa luoàng khoâng khí:
Luoàng khoâng khí chuyeån ñoäng trong maùy laø do thoåi. Luoàng khoâng khí thoåi
coù aùp suaát lôùn hôn aùp suaát khí quyeån.
Ñeå di chuyeån khoâng khí trong maùy ñeå laøm saïch ngoâ caàn phaûi coù moät aùp
suaát nhaát ñònh ñeå thaéng nhöõng löïc caûn ma saùt vaø taïo thaønh vaän toác chuyeån ñoäng
cuûa khoâng khí.
Aùp suaát toaøn phaàn cuûa quaït baèng toång aùp suaát tónh hoïc vaø toång aùp suaát
ñoäng hoïc taïo neân.
H kk  H t  H d  500mmH 2 0
 AÙp suaát tónh hoïc H t = 100 mmH 2 0 ñeå thaéng löïc caûn do quaït taïo
ra N / m 2 .
 Aùp suaát ñoäng hoïc H d = 400 mmH 2 0 quaït taïo ra xaùc ñònh ñoäng naêng
cuûa moät ñôn vò theå tích.
2. Tính toaùn thoâng soá quaït.
2.1. Phaân loaïi quaït theo heä soá cao toác.
11,3.n. Q
ns  3
, (voøng/phuùt)
H  4
 


Trong ñoù:
 n laø soá voøng quay thöïc cuûa quaït, n =1450 voøng/phuùt.
 Q laø löu löôïng cuûa quaït, Q  1m 3 / s.
 H laø aùp suaát laøm vieäc cuûa quaït taïi ñieàu kieän tieâu chuaån
20 2

C ,760mmHh,  kk  1,2kg / m 3 , H = 30 mmH 2 0.
  kk laø khoái löôïng rieâng cuûa khoâng khí  kk  1,2kg / m 3 .
11,3.1450. 1
ns  3
 1465 (voøng/phuùt).
 30  4
 
 1,2 
 Do ns laø heä soá cao toác lôùn neân ta duøng quaït höôùng truïc. Quaït höôùng
truïc coù 4 caùnh, ñöôøng kính quaït laø 450mm vaø vôùi vaän toác laø 1450 voøng môùi ñaït
ñöôïc löu löôïng laø Q  1m 3 / s.
2.2 Coâng suaát vaø hieäu suaát cuûa quaït:
 Hieäu suaát cuûa quaït:
Hieäu suaát chung cuûa quaït xaùc ñònh theo coâng thöùc:
  1   2   3
Trong ñoù:
 1 laø hieäu suaát lyù thuyeát tra baûng ta coù 1 =0,87.
  2 laø hieäu suaát cuûa oå ñôõ truïc  2 = 0,95 - 0,97 = 0,96.
  3 laø hieäu suaát cuûa boä truyeàn ñaïi  3 = 0,9 – 0,95 = 0,93.
Vaäy:   0,87.0,96.0,93  0,78 .
 Coâng suaát cuûa quaït:
Neáu boû qua söï bieán ñoåi veà khoái löôïng rieâng cuûa khí, thì coâng suaát caàn thieát (lyù
thuyeát) cuûa quaït ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc:
 kk .Q.H kk
N
1000.
1,2.1.500
N
1000.0,78
 N  0,77 KW
Trong ñoù:

  kk laø khoái löôïng rieâng cuûa khoâng khí  kk  1,2kg / m 3 .

 Q laø löu löôïng cuûa quaït, Q  1m 3 / s.
 H kk laø aùp suaát toaøn phaàn cuûa quaït.
  laø hieäu suaát chung cuûa quaït.
II. CHOÏN COÂNG SUAÁT ÑOÄNG CÔ.

Tröôùc khi choïn ñoäng cô ta caàn phaûi tính coâng suaát caàn thieát ôû töøng cuïm chi
tieát chính:
1. Coâng suaát caàn thieát treân quaït laø:
 Goïi N Q laø coâng suaát caàn thieát treân quaït: N Q  0,77 Kw .
 Goïi N ctQ laø coâng suaát caàn thieát ñeå ñoäng cô cung caáp cho quaït.
 Goïi  laø hieäu suaát cuûa boä truyeàn khôùp noái cho quaït.
Do truyeàn ñoäng cho quaït laø truyeàn khôùp noái chöõ thaäp töø ñoäng cô qua quaït
neân hieäu suaát laø   1  1 .
Cho neân coâng suaát caàn thieát ñeå ñoäng cô cung caáp cho quaït laø:
=> N ctQ  0,77 Kw.
2. Coâng suaát caàn thieát treân troáng teõ (ñaäp) laø:

 Goïi N TrT laø coâng suaát caàn thieát treân troáng teõ: N TrT  2,41Kw .
 Goïi N ctTrT laø coâng suaát caàn thieát ñeå ñoäng cô cung caáp cho troáng teõ.
 Goïi  laø hieäu suaát cuûa boä truyeàn ñai cho troáng teõ.
Do truyeàn ñoäng cho troáng teõ laø truyeàn ñoäng ñai thang töø ñoäng cô qua quaït
roài töø Puli quaït leân leân Puli troáng teõ neân hieäu suaát laø   0,95 .
Cho neân coâng suaát caàn thieát ñeå ñoäng cô cung caáp cho troáng teõ laø
2,41
=> N ctTrT   2,54 Kw.
0,95
3. Coâng suaát caàn thieát treân saøng laø:
 Goïi N S laø coâng suaát caàn thieát treân saøng: N S  1,96 Kw .
 Goïi N ctS laø coâng suaát caàn thieát ñeå ñoäng cô cung caáp cho saøng.
 Goïi  laø hieäu suaát cuûa boä truyeàn ñai cho saøng.

Do truyeàn ñoäng cho saøng laø truyeàn ñoäng ñai thang töø ñoäng cô qua quaït roài
leân troáng teõ töø troáng teõ qua saøng neân hieäu suaát laø    . 2  0,95.0,95 2  0,86 .
Cho neân coâng suaát caàn thieát ñeå ñoäng cô cung caáp cho saøng laø
1,96
=> N ctS   2,28 Kw.
0,86
Vaäy toång coâng suaát caàn thieát cuûa ñoäng cô laø:
N ct  N Q  N ctTrT  N ctS
 N ct  0,77  2,54  2,28
 N ct  5,59 Kw
4. Choïn ñoäng cô.
 Ñoái vôùi ñoäng cô noå thì ta choïn coâng suaát ñoäng cô laø: N dc  10 HP nhö
theá noù vöøa ñaùp öùng ñöôïc cheá ñoä taûi troïng vöøa ñaùp öùng ñöôïc ñieàu kieän laøm vieäc
laâu beàn.
 Ñoái vôùi ñoäng cô ñieän thì yeâu caàu caàn ñaëc ra khi choïn ñoäng cô laø phaûi
choïn ñoäng cô coù coâng suaát phuø hôïp vôùi cheá ñoä laøm vieäc nhö: ñoäng cô khoâng noùng
quaù nhieät ñoä cho pheùp, coù khaû naêng quaù taûi trong thôøi gian ngaén, coù hieäu suaát lôùn,
khoái löôïng nhoû, coù moâ men môû maùy ñuû lôùn ñeå thaéng moâ men caûn ban ñaàu cuûa
phuï taûi khi môùi khôûi ñoäng.
 Ta choïn ñoäng cô ñieän khoâng ñoàng boä ba pha coù ro to loàng soùc taàn soá
– 50Hz kyù hieäu ñoäng cô laø 3K132M4 coù coâng suaát 7,5Kw, soá voøng quay laø 1460
(voøng/phuùt), hieäu suaát   87,5 , heä soá cos   0,86 , tæ soá cuûa moâ men khôûi ñoäng
laø 2, tæ soá cuûa moâ men cöïc ñaïi laø 2,2 vaø khoái löôïng laø 72kg.
 ÔÛ ñoäng cô ñieän ba pha thì caàn coù doøng ñieän ba pha ñeå maéc ñoäng cô
vaø caàn coù moät maïch ñieàu khieån khôûi ñoäng nhaàm laøm giaûm moâ men môû maùy.
Nhöõng nôi khoâng coù doøng ñieän ba pha thì phaûi maéc theâm boä bieán ñoåi taàn soá töø
moät pha sang ba pha ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa ñoäng cô noùi treân. Öu ñieåm cuûa thieát
bò bieán taàn naøy laø noù coù theå thay ñoåi soá voøng quay neân moâ men môû maùy khoâng
ñaùng keå.
III. PHAÂN PHOÁI TÆ SOÁ TRUYEÀN VAØ HEÄ THOÁNG TRUYEÀN ÑOÄNG
* Chọn sô ñoà ñoäng:

Hình 19: Sô Ñoà Ñoäng

1. Phaân phoái tæ soá truyeàn.
Vieäc phaân phoái tæ soá truyeàn coù yù nghóa raát quan troïng noù quyeát ñònh ñeán
kích thöôùc cuõng nhö khoái löôïng cuûa maùy teõ ngoâ.
1.1 Phaân phoái tæ soá truyeàn cho quaït laø:
 Soá voøng quay cuûa quaït laø nQ  1450 (voøng/phuùt).
 Soá voøng quay cuûa ñoäng cô laø ndc  1460 (voøng/phuùt).

Do truyeàn ñoäng cho quaït laø truyeàn ñoäng khôùp noái neân tæ soá truyeàn töø ñoäng
cô qua quaït iQ  1  1 neân soá voøng quay cuûa quaït vaø soá voøng quay cuûa ñoäng cô
gaàn baèng nhau.
ndc 1460
iQ   1
nQ 1450
1.2 Phaân phoái tæ soá truyeàn cho troáng teõ (ñaäp) laø:
 Soá voøng quay cuûa troáng teõ laø nTrT  365 (voøng/phuùt).
 Soá voøng quay cuûa ñoäng cô laø ndc  1460 (voøng/phuùt).
Do truyeàn ñoäng cho troáng teõ laø truyeàn ñoäng ñai thang töø ñoäng cô qua quaït
roài töø Puli quaït leân Puli troáng teõ neân tæ soá truyeàn cuûa troáng teõ laø:
1460
iTrT   4.
365
1.3 Phaân phoái tæ soá truyeàn cho saøng laø:
 Soá voøng quay cuûa cam leäch taâm cuûa saøng nS  200 (voøng/phuùt).
 Soá voøng quay cuûa troáng teõ laø nTrT  365 (voøng/phuùt).

Do truyeàn ñoäng cho saøng laø truyeàn ñoäng ñai thang töø ñoäng cô qua khôùp noái
qua quaït tö ø Puli quaït qua Puli ñaàu troáng teõ töø Puli cuoái troáng teõ truyeàn ñoäng cho
Puli saøng, neân tæ soá truyeàn cuûa saøng laø:
nTrT 365
is    1,83
ns 200
Baûng 3: heä thoáng soá lieäu tính ñöôïc
Truïc Truïc
Truïc quaït Truïc troáng teõ Truïc saøng
ñoäng cô
II
I III
Thoâng soá
i ikn = 1 iTrT = 3,97 i S = 1,83
n (voøng/phuùt ) 1460 1450 365 200
N (kw ) 6,56 6,49 6,04 5,29
7,5.0,875 6,56.1.0,9952 6,49.0,95.0,9954 6,04.0,95 2.0.995 6

2. Heä thoáng truyeàn ñoäng ñai thang:
2.1 Choïn loaïi ñai: ñai ñöôïc choïn laøm boä truyeàn laø ñai thang.
 Ñai hình thang chia laøm 7 loaïi theo kích thöôùc tieát dieän töø nhoû ñeán
lôùn: O, A, Б , B, Г, Д, Е. Kích thöôùc ñai vaø chieàu daøi ñai ñaõ ñöôïc tieâu chuaån hoùa.
 Vì vaän toác cuûa ñai V > 5 (m\s). Ta coù theå duøng ñai loaïi A hoaëc Б.
Em choïn phöông aùn ñai A.
Tra baûng 5 – 11 trang 92 saùch chi tieát maùy ta coù:
 Tieát dieän ñai A
 Kích thöôùc tieát dieän ñai a.h (mm) 13.8
 Dieän tích tieát dieän F (mm2) 81
2.2 Heä thoáng truyeàn ñoäng ñai thang töø Puli quaït qua Puli ñaàu cuûa truïc
troáng teõ (ñaäp) :
2.2.1 Ñònh ñöôøng kính baùnh ñai nhoû:
Tra baûng 5 -14 trang 94 saùch chi tieát maùy (SCTM) ñoái vôùi ñai Б ta choïn
ñöôøng kính baùnh ñai nhoû D 1 = 100(mm).
Kieåm nghieäm vaän toác ñai:

 .D1 .n1 3,14.100.1450

v 
60.1000 60.1000
 v  7,58m / s  vmax  (30  35)m / s
2.2.2 Ñònh ñöôøng kính baùnh ñai lôùn D2 :
1450
D2  1  0,02.100
365
 D2  390mm.
=> Soá voøng quay thöïc n2 cuûa truïc troáng teõ laø:
D1
n2  1  0,02 .1450.
D2
100
 n2  1  0,02 .1450.  365vg / ph.
390
Vaäy soá voøng quay cuûa truïc troáng teõ khoâng sai leäch so vôùi tính toaùn.
2.2.3 Choïn sô boä khoaûng caùch truïc A:
Ta choïn A  D2  390mm.
Khoaûng caùch naøy phaûi thoaû maõn ñieàu kieän:
0,55( D1  D1 )  h  A  2.D1  D1
 0,55.200  8  A  2.200
 110mm  A  400mm
2.2.4 Tính chieàu daøi ñai L theo khoaûng caùch truïc choïn sô boä A.
Theo coâng thöùc 5 – 1 trang 83 (SCTM) ta coù:
2

L  2 A   D2  D1  
 D2  D1 
2 4A
2

 L  2.390   100  390 
390  100 
2 4.390
 L  1602mm
Laáy chieàu daøi ñai L = 1700 mm theo tieâu chuaån ôû baûng 5 – 12 trang 92
(SCTM).
Kieåm nghieäm soá voøng chaïy u trong 1 giaây.
v 7,58
u   3,38  u max  10 .
L 2,24
2.2.5 Xaùc ñònh chính xaùc khoaûng caùch truïc A theo chieàu daøi ñai ñaõ
xaùc ñònh theo tieâu chuaån. Theo coâng thöùc 5 – 2trang 83 (SCTM) ta coù:

2 L   D2  D1   2L   D2  D1 2  8D2  D1 2

A
8
 A
2.1700  3,14390  100   2.1700  3.14390  1002  8390  1002
8
 A  395mm.
 Khoaûng caùch A thoaû maõn ñieàu kieän:
0,55( D1  D1 )  h  A  2.D1  D1
 0,55.210  8  A  2.210
 123,5mm  A  420mm
 Khoaûng caùch lôùn nhaát, caàn thieát ñeå taïo löïc caêng:
Amax  A  0,03L  395  0,03.1700  446mm .
 Khoaûng caùch nhoû nhaát, caàn thieát ñeå maéc ñai:
Amin  A  0,015 L  395  0,015.1700  370mm.
2.2.6 Tính goùc oâm  1 :
D2  D1
 1  180 0   57 0
A
390  100
  1  180   57 0
390
  1  138  120 0
0
2.2.7 Xaùc ñònh soá ñai Z caàn thieát: soá ñai Z ñöôïc xaùc ñònh theo ñieàu
kieän traùnh xaûy ra tröôït trôn giöõa ñai vaø baùnh ñai.
1000.
Z
 
v.  p 0 .ct .C .C v .F
Choïn öùng suaát caêng ban ñaàu  0  12( N / mm 2 ) vaø theo trò soá D 1 .
Trong ñoù:
 V = 10,26: Vaän toác ñai.
 F = 138 : Dieän tích tieát dieän ñai.
 N = 2,54 Coâng suaát treân troáng teõ.
 Tra baûng 5-17 trang 95(SCTM) tìm ñöôïc öùng suaát coù ích cho pheùp
  ( N / mm
p 0
2
)  1,51
 Tra baûng 5 – 6 trang 90 (SCTM) tìm ñöôïc heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng
cuûa cheá ñoä taûi troïng ct  0,9 .

 Tra baûng 5 - 18 trang 95 (SCTM) tìm ñöôïc heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng
cuûa goùc oâm C  0,85.
cuûa vaän toác C v  0,99.
1000.2,54
Z 2
10,26.1,51.0,9.0,85.0,99.138
 Z  2.
2.2.8 Xaùc ñònh caùc kích thöôùc chuû yeáu cuûa baùnh ñai.
 Chieàu roäng baùnh ñai:
B  Z  1.t  2 S
Trong ñoù ñoái vôùi ñai thang : S =12,5; t = 20; h0 = 5; e= 16.
Vaäy B  2  1.20  2.12,5  45mm.
 Ñöôøng kính ngoaøi cuûa baùnh ñai daãn:
Dn1  D1  2h0  105  2.5  107,5mm.
 Ñöôøng kính ngoaøi cuûa baùnh ñai bò daãn:
D n 2  D 2  2h0  408  2.5  1410mm.
2.2.9 Tính löïc caêng ban ñaàu S 0 vaø löïc taùc duïng leân truïc R.
 Löïc caêng ban ñaàu ñoái vôùi moõi ñai:
S 0   0 .F  12.138  166 N .
Trong ñoù:
 ÖÙng suaát caêng ban ñaàu  0  1,2( N / mm 2 )
 F = 138: Dieän tích tieát dieän ñai mm 2 .
Löïc caêng toång coäng cuûa caû hai daây ñai laø.
s  2.S 0  2.166  332 N .
 Löïc taùc duïng leân truïc.
1 138
R  3S 0 .Z . sin  3.166.2. sin  887 N .
2 2
2.3 Heä thoáng truyeàn ñoäng ñai thang töø Puli cuoái troáng teõ qua Puli cuûa
truïc leäch taâm.
2.3.1 ñònh ñöôøng kính baùnh ñai nhoû:

Tra baûng 5 -14 trang 94 saùch chi tieát maùy (SCTM) ñoái vôùi ñai Б ta choïn
ñöôøng kính baùnh ñai nhoû D 1 = 140(mm).
Kieåm nghieäm vaän toác ñai:
 .D1 .n1 3,14.140.365
v 
60.1000 60.1000
 v  2,67 m / s  v max  (30  35) m / s
2.3.2 Ñònh ñöôøng kính baùnh ñai lôùn D2 :
365
D2  1  0,02D1
200
 D2  250mm.
=> Soá voøng quay thöïc n2 cuûa truïc leäch taâm laø:
D1
n2  1  0,02 .365.
D2
140
 n2  1  0,02 .365.  200vg / ph.
250
Vaäy soá voøng quay cuûa truïc leäch taâm khoâng sai leäch so vôùi tính toaùn.
2.3.3 Choïn sô boä khoaûng caùch truïc A:
Ta choïn A  D2  250mm.
Khoaûng caùch naøy phaûi thoaû maõn ñieàu kieän:
0,55( D1  D1 )  h  A  2.D1  D1
 0,55.280  10,5  A  2.280
 164,5mm  A  560mm
2.3.4 Tính chieàu daøi ñai L theo khoaûng caùch truïc choïn sô boä A.
Theo coâng thöùc 5 – 1 trang 83 (SCTM) ta coù:
2
 D  D1 
L  2 A   D2  D1   2
2 4A
2

 L  2.250   140  250  
 250  140 
2 4.250
 L  1124,4mm
Laáy chieàu daøi ñai L = 1120 mm theo tieâu chuaån ôû baûng 5 – 12 trang 92
(SCTM).
Kieåm nghieäm soá voøng chaïy u trong 1 giaây.

v 2,67
u   2,38  u max  10 .
L 1,12
2.3.5 Xaùc ñònh chính xaùc khoaûng caùch truïc A theo chieàu daøi ñai
ñaõ xaùc ñònh theo tieâu chuaån. Theo coâng thöùc 5 – 2trang 83 (SCTM) ta coù:
2 L   D2  D1   2L   D2  D1 2  8D2  D1 2
A
8
 A
2.1120  3.14250  140   2.1120  3.14250  1402  8250  1402
8
 A  361mm.
 Khoaûng caùch A thoaû maõn ñieàu kieän:
0,55( D1  D1 )  h  A  2.D1  D1
 0,55.280  10,5  A  2.280
 164,5mm  A  560mm
 Khoaûng caùch lôùn nhaát, caàn thieát ñeå taïo löïc caêng:
Amax  A  0,03L  361  0,03.1120  395mm .
 Khoaûng caùch nhoû nhaát, caàn thieát ñeå maéc ñai:
Amin  A  0,015 L  361  0,015.1120  344 mm.
2.3.6 Tính goùc oâm  1 :
D2  D1
 1  180 0   57 0
A
250  140
  1  180   57 0
361
  1  162 0  120 0
2.3.7 Xaùc ñònh soá ñai Z caàn thieát: soá ñai Z ñöôïc xaùc ñònh theo
ñieàu kieän traùnh xaûy ra tröôït trôn giöõa ñai vaø baùnh ñai.
1000.
Z
 
v.  p 0 .ct .C .C v .F
Choïn öùng suaát caêng ban ñaàu  0  12( N / mm 2 ) vaø theo trò soá D 1 .
Trong ñoù:
 V = 2,67: Vaän toác ñai.
 F = 138 :Dieän tích tieát dieän ñai.
 N = 1,96 coâng suaát treân troáng teõ.

 Tra baûng 5-17 trang 95(SCTM) tìm ñöôïc öùng suaát coù ích cho pheùp
  ( N / mm
p 0
2
)  1,71
cuûa cheá ñoä taûi troïng ct  1,1 .
 Tra baûng 5 - 18 trang 95 (SCTM) tìm ñöôïc heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng
cuûa goùc oâm C  1,95.
cuûa vaän toác C v  1,4.
1000.1,96
Z  1,03
2,67.1,71.1,1.1,95.1,4.138
 Z  1.
2.3.8 Xaùc ñònh caùc kích thöôùc chuû yeáu cuûa baùnh ñai.
 Chieàu roäng baùnh ñai:
B  Z  1.t  2 S
Trong ñoù ñoái vôùi ñai thang : S =12,5; t = 20; h0 = 5; e= 16.
Vaäy B  1  1.20  2.12,5  25mm.
 Ñöôøng kính ngoaøi cuûa baùnh ñai daãn:
Dn1  D1  2h0  140  2.5  150mm.
 Ñöôøng kính ngoaøi cuûa baùnh ñai bò daãn:
Dn 2  D2  2h0  250  2.5  260mm.
2.3.9 Tính löïc caêng ban ñaàu S 0 vaø löïc taùc duïng leân truïc R.
 Löïc caêng ban ñaàu ñoái vôùi ñai:
S 0   0 .F  1,2.138  166 N .
Trong ñoù:
 ÖÙng suaát caêng ban ñaàu  0  1,2( N / mm 2 )
 F = 138: Dieän tích tieát dieän ñai mm 2 .
 Löïc taùc duïng leân truïc.
1 162
R  3S 0 .Z . sin  3.166.1.sin  492 N .
2 2
IV. TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ TRUÏC,THEN VAØ KHUNG SÖÔØN.
1. Tính toaùn thieát keá truïc.

1.1. Choïn vaät lieäu.

 Thoâng thöôøng truïc ñöôïc laøm baèng theùp cacbon hoaëc theùp hôïp kim.
Ta coù theå choïn theùp CT5 khoâng caàn nhieät luyeän ñeå laøm truïc.
Theùp CT5 ñöôøng kính phoâi döôùi 100mm
 Giôùi haïn beàn keùo  bk N/mm2 = 550
 Giôùi haïn chaûy  ch N/mm2 = 280
1.2. Tính söùc beàn truïc..

1.2.1 Tính sô boä : Xaùc ñònh ñöôøng kính sô boä truïc vì khoâng xeùt ñeán
taùc duïng cuûa taûi troïng gaây bieán daïng uoán neân giaù trò öùng suaát cho pheùp laáy nhoû
hôn trò soá thöïc.
N
d  c3 , mm
n
 n: Soá voøng quay trong moät phuùt cuûa truïc.
 C: Heä soá tính toaùn phuï thuoäc vaøo  x . Ñoái vôùi truïc ñaàu vaøo vaø truïc
truyeàn chung choïn C = 120.
1.2.1.1 Ñoái vôùi truïc cuûa quaït I:
N1 6,49
d1  120.3  120.3  20(mm)
n1 1450
1.2.1.2Ñoái vôùi truïc cuûa troáng teõ II:
N2 6,04
d 2  120.3  120.3  31( mm)
n2 365
1.2.1.3. Ñoái vôùi truïc leäch taâm III:

N3 5,29
d 3  120.3  120.3  35(mm)
n3 200
1.2.2. Tính gaàn ñuùng: Choïn truïc cuûa troáng teõ laøm chuaån ñeå tính caùc
truïc coøn laïi vaø choïn oå bi cho töøng truïc.
1.2.2.1 Ñoái vôùi truïc cuûa quaït I:
Ta coù:
 Löïc taùc duïng cuûa ñai leân truïc: Rd 1  887 N .
 Löïc taùc duïng cuûa quaït leân truïc Rq  600N .

7,5
 Moâ men xoaén ngoaïi löïc M  9740   50,3Nm.
1450
 l1  10cm;
 l 2  15cm;
.
 l3  10cm;
 l 4  15cm
Hình 20: Bieåu Dieãn Löïc Taùc Duïng Leân Truïc I
 Tìm caùc giaù trò löïc: R AX , R AY , R BY , R BX

Ta coù : M X
A =0
  RBX .l1  M  0
 R BX = 335 (N)
Ta coù : F x 0
 - R AX + R BX =0
 R AX = 335(N)
 Maët khaùc ta laïi coù : M Y

A =0
 Rd 1 .25  Rq  RBy  0
 R BY = 2488 (N)

* F y  0  Rd 1  RBY  R AY  0
 R Ay  1600( N ) .
=> R AY coù chieàu ngöôïc laïi.
* Tính moment taïi nhöõng ñieåm nguy hieåm
- ÔÛ Thieát Dieän 1 – 1
M u11 = M uy11  R BY .15  37305( N ) .
Do M ux11  0
- ÔÛ Thieát Dieän 2 - 2
M ux2 2   R Ax .15  5025( N )
M uy2 2  Rd 1 .10  R AX .15  30000( N ) .
=> M u 2 2  5025   30000 

2 2
=> M u 2 2  30417 ( N .mm)

* Tính thieát dieän gaàn ñuùng ôû 1-1 vaø 2 - 2
- Taïi 1 – 1 Theo Thieát Beàn 4 Ta Coù
M tb
d 11  3 , mm
0,1. 
Vôùi    50( N / mm)
M td  M 2
u  0,75.M x2 
9,55.10 6.6,49
Maø M x   42745( N .mm)
1450
=> M td  37305 2

 0,75.42745 2  52555( N .mm)
52555
Vaäy: d 11  3  22( mm)
0,1.50
- Taïi 2 – 2 Theo Thieát Beàn 4 Ta Coù
M tb
d 2 2  3 , mm
0,1. 
Vôùi    50( N / mm)
M td  M 2
u  0,75.M x2 
=> M td  30417 2

 0,75.42745 2  47912( N .mm)

47912
Vaäy: d 22  3  21(mm)
0,1.50
Do ôû truïc cuûa quaït coù löïc doïc truïc neân ta chon oå bi ñôõ chaën coùù kí hieäu laø
Choïn loaïi oå bi ôû baûng 14P cuûa oå bi côõ trung bình choïn B = 25 ñöôøng kính cuûa
ngoãng truïc ôû hai oå bi laø 25 mm ñöôøng kính ngoãng truïc giöõa hai oå bi laø 30mm.
1.2.2.2. Ñoái vôùi truïc cuûa troáng teõ (ñaäp) truïcII.
Hình 21: Bieåu Dieãn Löïc Taùc Duïng Leân Truïc II.
 Löïc taùc duïng cuûa ñai leân ñaàu truïc II: Rd 1  887 N .
 Löïc taùc duïng cuûa ñai leân cuoái truïc II: Rd 2  492 N .
 Toång coäng löïc taäp trung taùc duïng leân troáng teõ: qtt  253N .
* l7  15cm
* l5  150cm
* l6  10cm.
Ta coù : M X
A = 0. => R BX  0
Vaø F x 0
 R AX  0 .
Ta coù: M Y
A =0

  q.75  Rd 1 .15  Rd 2 .160

 RBY  5636( N )
Vaø  Fy  0
  Rd 2  Rd 1  q.140  R BY  R AY  0
 R AY  2195 N .
Vaäy chieàu cuûa R AY coù chieàu ngöôïc laïi.
* Tính moment uoán taïi nhöõng ñieåm nguy hieåm
- Taïi thieát dieän 3-3.
M 3x3  0
M 3y3  Rd 1  253.75  5670( N )
M u   5670 2  5670( N .mm)
=> Theo Thieát Beàn 4
M tb
Vaäy: d 33  3 , mm
0,1. 
Vôùi    50( N / mm)
M td  M 2
u  0,75.M x2 
9,55.10 6.6,04
Maø M x   158033( N .mm)
365
=> M td  5607 2

 0,75.158033 2  136978( N .mm)
136978
Vaäy: d 33  3  30,14(mm)
0,1.50
M 4x 4  0
M 4y 4   Rd 2 .10  253.75  14055( N )
Mu  14055   14055( N .mm)
2
=> Theo thieát beàn 4

M tb
d 4 4  3 , mm
0,1. 
vôùi    50( N / mm)
M td  M 2
u  0,75.M x2 

=> M td  14055 2

 0,75.158033 2  137580( N .mm)
137580
Vaäy: d 44  3  30,2( mm)
0,1.50
=> Choïn ñöôøng kính ngoãng truïc ñoái vôùi truïc cuûa troáng teõ laø 35mm
ñöôøng kính giöõa hai oå ñôõ laø 40mm.
1.2.2.3 Ñoái vôùi truïc cuûa cam leäch taâm truïc III.
 Löïc taùc duïng cuûa ñai leân cuoái truïc II: Rd 2  492 N .
 Löïc taùc duïng cuûa cô caáu tay quay Fl  750N .
 l8  60cm.
 l9  10cm.
Hình 22: Bieåu Dieãn Löïc Taùc Duïng Leân Truïc III
Ta coù :  M = 0 => RBX
X
A 0
* F  0
x
 R Ax  R BX  0
 R AX  0
Ta coù: M Y
A =0
 Rd 2 .30  R BY 60  750.70
 RBY  1121( N )

* F y 0
  R AY  RBY  Rd 2  750
 R AY  2363 N .
* Tính Moment uoán taïi nhöõng ñieåm nguy hieåm
M 5x5  0
M 5y5  Rd 2 .30  14760( N )
Mu  14760   14760( N .mm)
2

M tb
d 5 5  3 , mm
0,1. 
   50( N / mm)
M td  M 2
u  0,75.M x2 
9,55.10 6.5,29
Maø M x   252296( N .mm)
200
=> M td  14760 2

 0,75.252296 2  218992( N .mm)
218992
d 5 5  3  35( mm)
0,1.50
Choïn ñöôøng kính truïc III laø 35mm .
- Taïi thieát dieän 6 - 6.
M 6x 6  0
M 6y 6   Rd 2 .30  750.10  7260( N )
Mu  7260   7260( N .mm)
2

M tb
d 5 5  3 , mm
0,1. 
   50( N / mm)
M td  M 2
u  0,75.M x2 
=> M td  7260 2

 0,75.252296 2  218651( N .mm)

218651
Vaäy: d 66  3  35( mm)
0,1.50
Choïn ñöôøng kính truïc III laø 35mm .
1.2. 3. Tính chính xaùc truïc .
1.2.3.1.. Ta kieåm nghieäm taïi vò trí nguy hieåm nhaát d = 25 mm, heä soá
an toaøn ñöôïc kieåm nghieäm theo coâng thöùc.
n .n
n  n
2 2
(n  n )
 
 Trong kyõ thuaät ngöôøi ta laáy hệ số an toaøn n   1,5  2,5

 n  :heä soá an toaøn chæ laáy öùng suaát phaùp.
 1
n 
k
. a    . m
 0 .
=> Tìm N  Vì Truïc Quay Ñoái Xöùng Neân.
 u 37305
 a   max   min    20,11( N / mm)
w 1855
* Trong ñoù w = 1855. Theo baûng 7 – 3b trang 122 SCTM vaø öùng
m  0.
 1
=> n   , choïn  = 1, heä soá taêng beàn beà maët.
k
. a
0
- Döïa vaøo baûng 7 -10 trang 128 SCTM
k  2,6  2,35
=>  .3  2,35  2,45 .
 30  27
k
Vaäy = 2,45.

  1  (0,4  0,5) b
Choïn   1  (0,4) b  0,4.600  240( N / mm)
240
=> n   4,78
2,45.20,11
=> Tìm n do truïc quay 1 chieàu neân  m  0

 1
n  , vôùi   1  (0,2  0,3). b
k
. a
  .
Ta choïn   1  0,2. b  0,2.600  120( N / mm)
k
Tæ soá  1,87 .

 X 42745
 a   max   min    10,66 .
w0 4010
Tra baûng w 0 = 4010 ôû baûng7 – 3b trang 122 SCTM.
120
Vaäy n   6,01( N / mm) .
1,87.10,66
=> HEÄ SOÁ AN TOAØN CUÛA TRUÏC I
n .n 6,01.4,78
n   3,7
n
2
  n2  6,01 2
 4,78 2 
=> Thoaû ñieàu kieän beàn cuûa truïc.
1.2.3.2. Ta kieåm nghieäm taïi vò trí nguy hieåm nhaát d =35 mm, heä soá
an toaøn ñöôïc kieåm nghieäm theo coâng thöùc.
n .n
n  n
(n2  n2 )
 Trong kyõ thuaät ngöôøi ta laáy n   1,5  2,5

 n  :heä soá an toaøn chæ laáy öùng suaát phaùp.
 1
n 
k
. a    . m
 0 .
 u 14055
 a   max   min    3,84( N / mm)
w 3660
* Trong ñoù:
w = 3660. Theo baûng 7 – 3b trang 122 SCTM vaø öùng  m  0 .
 1
k
. a
0

k
- Döïa vaøo baûng 7 -10 trang 128 SCTM => = 2,65.

  1  (0,4  0,5) b
Choïn   1  (0,4) b  0,4.600  240( N / mm)
240
=> n   23,58
2,65.3,84
=> tìm n do truïc quay 1 chieàu neân  m  0
 1
n  , vôùi   1  (0,2  0,3). b
k
. a
  .
Ta choïn   1  0,2. b  0,2.600  120( N / mm)
k
Tæ soá  1,99 .

 X 158033
 a   max   min    20,08 .
w0 7870
Tra baûng w 0 =7870 ôû baûng7 – 3b trang 122 SCTM.
120
Vaäy n   3( N / mm) .
20,08.1,99
=> HEÄ SOÁ AN TOAØN CUÛA TRUÏC II
n .n
n  2,9( Thoaû ñieàu kieän beàn cuûa truïc)
n2
  n2 
1.2.3.3. Ta kieåm nghieäm taïi vò trí nguy hieåm nhaát d =35 mm hay ngay
tieát dieän 6 - 6, heä soá an toaøn ñöôïc kieåm nghieäm theo coâng thöùc.
n .n
n  n
(n2  n2 )
 Trong kyõ thuaät ngöôøi ta laáy n   1,5  2,5

 n  : Heä soá an toaøn chæ laáy öùng suaát phaùp.
 1
n 
k
. a    . m
 0 .

 u 14760
 a   max   min    4,03( N / mm)
w 3660
* Trong ñoù:
w = 3600. Theo baûng 7 – 3b trang 122 SCTM vaø öùng  m  0 .
 1
k
. a
0
k
- Döïa vaøo baûng 7 -10 trang 128 SCTM => = 2,56.

  1  (0,4  0,5) b
Choïn   1  (0,4) b  0,4.600  240( N / mm)
240
=> n   23,26
2,56.4,03
=> TÌm n do truïc quay 1 chieàu neân  m  0
 1
n  , vôùi   1  (0,2  0,3). b
k
. a
  .
Ta choïn   1  0,2. b  0,2.600  120( N / mm)
k
Tæ soá  1,99 .

 X 252296
 a   max   min    32,05 .
w0 7870
Tra baûng w 0 =7870 ôû baûng7 – 3b trang 122 SCTM.
120
Vaäy n   1,88( N / mm) .
1,99.32,05
=> HEÄ SOÁ AN TOAØN CUÛA TRUÏC III
n .n
n  1,87( thoaû ñieàu kieân). Nhö vaäy caû 3 truïc ñeàu thoaû
n2
  n2 
maõn veà heä soá an toaøn . Do ñoù ta choïn ñöôøng kính nhö truïc ñaõ choïn gaàn ñuùng.
2. Tính toaùn then cho truïc III coøn truïc hai thì ta chaïy ren treân hai
ñaàu truïc vaø laép caû hai baùnh ñai vaøo hai ñaàu truïc II .
 Ñöôøng kính ñeå laép then la: d = 35mm

b =12 ; h =8 ; t =4,5 ; t1  3,6 ; k = 4,4

 Chieàu daøi then:
l = 0,8. l m = 42.0,8 = 33,6mm
 l m Laø chieàu daøi mai ô.
l m =( 1,2  1,5).d = 1,2.35 = 42mm.
 Kieåm nghieäm söùc beàn daäp cuûa truïc I:

Theo coâng thöùc 7-11 trang 139 SCTM ta coù :
2M x
d    d N / mm 2
kdl
 d =100 N / mm 2 theo baûng 7-20 trang 142 SCTM.
 ÖÙng suaát moái gheùp coá ñònh chòu va ñaäp nheï laøm baèng vaät lieäu laø
theùp CT6
M x  252296 Nmm
l  0,8  1,5  40  48mm
2M x 2  252296
d    68,26 N / mm 2   d
k .d .l 35  48  4,4
=> Vaäy öùng suaát beàn daäp thoûa ñieàu kieän .
 Kieåm nghieäm söùc beàn caét cuûa truïc III:
Theo coâng thöùc 7-12 trang 139 SCTM:
2M x
   c
d .b.l
 c  87 N / mm 2
 ÖÙùng suaát moái gheùp coá ñònh taûi troïng va ñaäp nheï (trung bình) laøm
baèng vaät lieäu laø theùp CT6.
2M x 2  252296
    25,03 N / mm 2   c
d .b.l 35  12  48
 Vaäy öùng suaát beàn caét thoûa ñieàu kieän .
Hình 23: Caùc Kích Thöôùc Cuûa Then

2.1. Thieát keá goái ñôõ truïc.
2.1.1 Sô ñoà choïn oå cho truïc I:

Hình 23: Bieåu Dieãn Löïc Taùc Duïng Leân Goái Ñôõ
R A  R 2 Ax  R Ay
2
 335 2  1600 2  1645 N
RB  R 2 Bx  RBy
2
 2488 2  335 2  2510 N
Ta tính oå laên cho goái ñôõ B vì taïi B coù löïc R B lôùn hôn
Ta tính C theo coâng thöùc 8 -1 trang 158 SCTM vaø Q theo coâng thöùc 8 -2
trang 159 SCTM.
C  Q(nh) 0, 3
Q  ( K V R  mA) K n K t '
Trong ñoù :
 R taûi troïng höôùng taâm (toång phaûn löïc goái ñôõ) daN.
 A taûi troïng doïc truïc.
 M heä soá chuyeån taûi troïng doïc truïc veà taûi troïng höôùng taâm
(baûng 8-2).
 K t heä soá taûi troïng ñoäng (baûng 8-3).
 K n heä soá nhieät ñoä (baûng 8-4).
 K V heä soá xeùt ñeán voøng naøo cuûa oå laø voøng quay (baûng 8-5).
 h laø thôøi gian phuïc vuï cho thôøi gian phuïc vuï laø 4 naêm moõi
ngaøy laøm 10 giôø neân ta ñöôïc h = 4.365.10 = 14600giôø.
 ÔÛ ñaây A = 0 neân Q = R A = 2510N = 251daN
 N =1450v/p
 C = Q(n.h) 0,.3 = 251.(1450  14600) 0,3 = 39572
Tra baûng 18P trang 349 SCTM öùng vôùi d = 25mm ta choïn oå bi ñôõ chaën coù
kí hieäu 405 loaïi côõ naëng C baûng = 45000 . Ñöôøng kính ngoaøi D = 62mm ,chieàu
roäng B = 25mm .

2.1.2 Sô ñoà choïn oå cho truïc II:
Hình 24: Bieåu Dieãn Löïc Taùc Duïng Leân Goái Ñô.
RC  R 2 Cx  RCy
2
 2195 N
R D  R 2 Dx  RDy
2
 5636 N
Ta tính oå laên cho goái ñôõ D vì taïi D coù löïc RD lôùn hôn
Ta tính C theo coâng thöùc 8 - 1 trang 158 vaø Q theo coâng thöùc 8-2 trang 159
SCTM.
 ÔÛ ñaây A = 0 neân Q = RD = 5636N = 563,6daN
 n = 365v/p
 C = Q.(nh) 0.3 = 563,6.(365  14600) 0,3 = 38044
Tra baûng 14P trang 339 SCTM öùng vôùi d = 35mm ta choïn oå bi ñôõ kí hieäu
307 loaïi côõ trung C baûng = 40000. Ñöôøng kính ngoaøi D = 80mm ,chieàu roäng
B = 21mm .
2.1.3. Sô ñoà choïn oå cho truïc III:
Hình25: Bieåu Dieãn Löïc Taùc Duïng Leân Goái Ñôõ.
R E  R 2 Ex  REy
2
 1121N
R F  R 2 Fx  R Fy
2
 2363 N
Ta tính oå laên cho goái ñôõ F vì taïi F coù löïc RF lôùn hôn
Ta tính C theo coâng thöùc 8-1 trang 158 vaø Q theo coâng thöùc 8-2 trang 159
SCTM.
 ÔÛ ñaây A = 0 neân Q = RF = 2363N = 236,3daN
 n = 200 (v/p)

 C = Q. (nh) 0, 3 = 236,3.(200  14600) 0, 3 =20563

Tra baûng 14P trang 338 öùng vôùi d = 35mm do ôû ñaây ta laép maêng song neân
choïn d = 45mm ta choïn oå bi ñôõ kí hieäu 209 loaïi ñaëc bieät nheï côõ nheï
C bang = 30000 . Ñöôøng kính ngoaøi D = 85mm, chieàu roäng B = 19mm.
3. Tính toaùn thieát keá khung söôøn.

3.1 heä thoáng khung naâng ñôõ ñoäng cô, quaït vaø saøng.
Hình 26: Sô Ñoà Bieåu Dieãn Caùc Thanh Taïo Thaønh Khung Naâng Ñôõ Saøng Quaït,
Ñoäng Cô Vaø Naâng Ñô Caùc Boä Phaän Treân.
3.1.1. Thanh trụ ñöùng hình chữ nhaät (theùp vuoâng V5) 4 thanh duøng
ñeå naâng ñôõ saøng vaø caùc boä phaän phía beân treân.
 Vaät lieäu: C45.
 Kích thöôùc: 40  40  400  5  a  b  h   .
 Theå tích: V1  40.40.400  30.30.400  280000  0,28dm 3 .
 Khoái löôïng: m1  .V1 .S  7,8.0,28.4  8,736 kg.
Trong ñoù:
 S: Laø soá thanh.
  = 7,8: laø khoái löôïng rieâng cuûa theùp.

Hình 27: Hình Daùng Cuûa Theùp Hình Chöõ Nhaät (Theùp Vuoâng V4).
3.1.2. Ñoái vôùi theùp V5. 2 Thanh naèm doïc ñeå naâng ñôõ toaøn boä maùy
kích thöôùc 2.2000mm. 2 thanh duøng ñeå naâng ñôõ ñoäng cô vaø keát noái vôùi hai thanh
doïc naèm phía tröôùc kích thöôùc 2.700mm. 1 thanh ngang keát noái hai thanh doïc phía
sau kích thöôùc 700mm. 12 thanh hôïp thaønh 4 cô caáu ñeå naâng ñôõ toaøn boä maùy khi
baét baùnh xe vaøo kích thöôùc 4.250mm vaø 8.400mm.
Toång chieàu daøi kích thöôùc cuûa theùp V5 laø.
2.2000  2.700  700  4.250  8.400  9100mm
 Vaät lieäu: CT3.
 Kích thöôùc: 50  50  9100  5  a  b  h   .
 Theå tích V2  50.50.9100  45.45.9100  10,3dm 3 .
 Khoái löôïng: m2  .V2  7,8.10,3  80,3kg.
Hình 28. Hình Daùng Cuûa Theùp Hình Chöõ V5

3.1.3. Ñoái vôùi theùp V4. 2 Thanh naèm doïc keát hôïp vôùi 2 thanh V5 ñeå
naâng ñôõ vaø laép ñoäng cô 2.250mm. 2 thanh doïc duøng taïo thaønh khung söôøn phía

treân kích thöôùc 2.1600mm. 1 thanh ngang keát noái hai truïc baùnh xe phía tröôùc ñeå
ñieàu kieån höôùng chuyeån ñoäng 700mm.
2.250  2.1600  700  4400mm
 Kích thöôùc: 40  40  4400  5  a  b  h   .
 Theå tích V3  40.40.4400  35.35.4400  1,65dm 3 .
 Khoái löôïng: m3  .V3  7,8.1,65  12,87 kg.
Hình 29. Hình Daùng Cuûa Theùp Hình Chöõ V4.

3.1.4. Ñoái vôùi theùp ∅35. 1 Thanh naèm ngang taïo thaønh truïc cuûa
baùnh xe phía sau kích thöôùc1100mm.
Chieàu daøi kích thöôùc cuûa theùp V4 la 1100ø.
 Kích thöôùc:  .R 2  3,14.17,5 2 .
 Theå tích V4  3,14.17,5 2.1100  1,06dm 3 .
 Khoái löôïng: m4  .V3  7,8.1,06  8,27 kg.
Hình 30. Hình Daùng Cuûa Theùp ∅35.

3.1.5. Ñoái vôùi theùp ∅40 roãng. 4 Thanh naèm keát noái vôùi 2 thanh V5
ñeå thuaän tieän vaän chuyeån hay di dôøi khi ñieàu kieän khoâng thuaän lôïi kích thöôùc
4.250mm.
Chieàu daøi kích thöôùc cuûa theùp ∅40 roãng la 1000mm.
 Kích thöôùc:  .R 2  3,14.17,5 2 .
 Theå tích V5  3,14.17,5 2.1000  3.14.15 2.1000  0,255dm 3 .
Hình 31: Hình Daùng Thanh Theùp ∅40 Roãng .

3.2 Heä thoáng khung taïo thaønh maùng troáng vaø naâng ñôõ troáng teõ
(troáng ñaäp).
Hình 32: Sô Ñoà Bieåu Dieãn Caùc Thanh Taïo Thaønh Khung Naâng Ñôõ Troáng Teõ
(Troáng Ñaäp) Vaø Maùng Troáng.

3.2.1 . Ñoái vôùi theùp V5. 2 Thanh naèm ngang ñeå laép oå ñôõ cho truïc
troáng teõ kích thöôùc 2.700mm. 4 thanh ñöùng duøng ñeå laøm khung ñöùng ñeå naâng ñôõ
troáng teõ vaø keát noái vôùi hai thanh ngang V5 phía treân kích thöôùc 4.450mm.
2.700  4.400  3000mm
 Kích thöôùc: 50  50  3000  5  a  b  h   .
 Theå tích V1  50.50.3000  45.45.3000  1,425dm 3 .
Hình33. Hình Daùng Cuûa Theùp Hình Chöõ V5

3.2.2. Ñoái vôùi theùp V4. 4 Thanh naèm doïc theo troáng keát hôïp vôùi caùc
thanh V5 phía treân ñeå naâng ñôõ vaø laép troáng ñaäp vaø maùng troáng kích thöôùc
4.1500mm.
4.1500  6000 mm
 Kích thöôùc: 40  40  6000  5  a  b  h   .
 Theå tích V2  40.40.6000  35.35.6000  2,25dm 3 .

Hình 34. Hình Daùng Cuûa Theùp Hình Chöõ V4.

3.2.3. Ñoái vôùi theùp ∅20 roãng. 4 Thanh naèm keát noái vôùi 2 thanh V4
ñeå thuaän tieän vaän chuyeån hay di dôøi khi ñieàu kieän khoâng thuaän lôïi kích thöôùc
4.250mm.
Chieàu daøi kích thöôùc cuûa theùp ∅20 roãng laø 1000mm.
 Kích thöôùc:  .R 2  3,14.10 2 .
 Theå tích V3  3,14.10 2.1000  3.14.7 2.1000  0,16dm 3 .
3.3. Heä thoáng khung taïo thaønh maùng troáng.
Hình 35: Hình Daùng Cuûa Maùng Troáng.

Maùng troáng ñöôïc taïo thaønh baèng caùch gheùp nhieàu thanh theùp ∅10 bao
quanh troáng teõ 3600 vaø khoaûng caùch giöõa hai thanh lieân tieáp laø 30mm. Maùng troáng
ñöôïc chia thaønh phaàn maùng treân coù laép gaân daãn höôùng vaø maùng döôùi ñeå thuaän
tieän thaùo laép.
1.1853
Soá thanh theùp ∅10 laø  4  58thanh. .
30
Chieàu daøi cuûa maùng troáng baèng chieàu daøi cuûa troáng teõ coäng theâm moät khoaûng hôû
ñeå hôïp vôùi naép troáng vaø khung ñôõ troáng teõ L = 1450mm. Nhöng coù moät phaàn
maùng troáng bò caét bôùt do phaûi ñaåy loõi baép ra ngoaøi vôùi kích thöôùc laø 250 x 300mm
baèng vôùi hoïng ra cuûa loõi baép.
Ñoái vôùi theùp ∅10 . 58 Thanh taïo thaønh voøng troøn bao quanh troáng teõ
kích thöôùc 58.1450mm.
Chieàu daøi kích thöôùc cuûa theùp ∅10 laø 84100mm.
 Kích thöôùc:  .R 2  3,14.5 2 .
 Theå tích V1  3,14.5 2.84100  6,6dm 3 .
 Khoái löôïng: m1  .V1  7,8.6,6  51,5kg .

CHÖÔNG IV
QUI TRÌNH GIA COÂNG CAÙC CHI TIEÁT CHÍNH
I. QUY TRÌNH GIA COÂNG TRUÏC CUÛA QUAÏT TRUÏC I
Hình 36: Hình Daùng Cuûa Truïc I.

1. Nguyeân coâng tieän trôn:
Luùc ñaàu truïc mua veà coù kích thöôùc laø ∅32 vaø chieàu daøi laø 505mm.
 Böôùc1: Ta tieän trôn chi tieát ñaït kích thöôùc ∅30 vaø chieàu daøi
laø 500mm.
 Böôùc2: Ta tieän trôn chi tieát töø A ñeán C vaø töø D ñeán H laø ∅25.
 Böôùc3: Ta tieän trôn chi tieát töø G ñeán F laø ∅20.
2. Nguyeân coâng tieän raêng.
 Böôùc 1: Tieän raêng töø A ñeán B laø M22 laép khôùp noâi giöõa ñoäng
cô vaø truïc I.
 Böôùc 2. Tieän raêng töø E ñeán F laø M25 laép baùnh ñai.
 Böôùc 3: Tieän raêng töø G ñeán H laø M20 ñeå laép quaït.
II. QUY TRÌNH GIA COÂNG TRUÏC CUÛA TROÁNG TEÕ (TROÁNG ÑAÄP) TRUÏC II
Hình 37: Hình Daùng Cuûa Truïc II.


 Böôùc1: Ta tieän trôn chi tieát ñaït kích thöôùc ∅40 vaø chieàu daøi
laø1750mm.
 Böôùc2: Ta tieän trôn chi tieát töø A ñeán C vaø töø E ñeán H laø ∅35.
 Böôùc3: Ta tieän trôn chi tieát töø G ñeán H vaø A ñeán B laø ∅28.
2. Nguyeân coâng tieän raêng.
Tieän raêng töø B ñeán C vaø F ñeán G laø M30 ñeå laép hai baùnh ñai. Moät ôû ñaàu
truïc troáng vaø moät ôû cuoái truïc troáng.
III. QUY TRÌNH GIA COÂNG TRUÏC CUÛA CAM LEÄCH TAÂM TRUÏCIII
Hình 38: Hình Daùng Cuûa Truïc III

Ta tieän trôn chi tieát töø C ñeán G ñaït kích thöôùc ∅35 vaø chieàu daøi laø
700mm.
2. Nguyeân coâng khoan raõnh then laép baùnh ñai.
Khoan raõnh then duøng muõi khoan 12mm khoan vôùi chieàu saâu 5mm vaø coù
chieàu daøi nhö bieåu dieãn treân hình.
3. Nguyeân coâng haøn ñeå ñaït ñöôïc kích thöôùc dao ñoäng vôùi bieân ñoä
dao ñoäng laø 40mm.
Ñaàu tieân ta phaûi tieän thanh theùp troøn ñaït ñöôøng kính 37,5mm vaø chieàu daøi
laø 40mm ñeå laép oå ñôõ bieán chuyeån ñoäng quay cuûa cam leäch taâm thaønh chuyeån
ñoäng tònh tieán treân saøng.
IV. QUY TRÌNH GIA COÂNG TROÁNG TEÕ (TROÁNG ÑAÄP)

Hình 39: Hình Daùng Cuûa Troáng Teõ (Troáng Ñaäp)
Hình 40: Hình Daùng Cuûa Voøng Truï Troøn Taïo Thaønh Khung Troøn Cuûa Troáng Teõ
(Troáng Ñaäp).
Hình 41: Hình Daùng Cuûa Thanh Troáng

1. Nguyeân coâng taïo thaønh chi tieát voøng kí hieäu II vaø I ôû hình 40.
1.1 voøng kí hieäu I.
Voøng troøn ban ñaàu ñöôïc mua veà vôùi kích thöôùc ∅280 vaø beà daøy voøng laø
10mm soá löôïng laø hai voøng.
Ta ñònh taâm cuûa voøng troøn treân ñeå khoan loã ∅40 ñeå laép truïc cuûa troáng teõ

1.2 voøng kí hieäu II.

Voøng troøn ban ñaàu ñöôïc mua veà vôùi kích thöôùc ∅280 vaø beà daøy voøng laø
10mm soá löôïng laø ba voøng.
Ta ñònh taâm cuûa voøng troøn treân ñeå tieán haønh loã tieän loã ∅200 nhaàm haïn cheá
khoái löôïng maùy.
2. Nguyeân coâng laép thanh raêng cuûa troáng teõ vaøo thanh troáng
Nhö ta ñaõ tính luùc ñaàu thanh raêng coù kích thöôùc laø ∅14 vaø daøi laø 100mm.
Boá trí ôû moõi thanh 1, 3, 5, 7 laø 6thanh ta chia ñieàu khoaûng caùch nhö tính
toaùn ôû treân ta hoaøn thaønh thanh 1, 3, 5,7.
Boá trí ôû moõi thanh 2, 4, 6, 8 laø 5thanh ta chia ñieàu khoaûng caùch nhö tính
toaùn ôû treân ta hoaøn thaønh thanh 2, 4, 6, 8.
3. Nguyeân coâng laép caùc voøng troøn vaøo truïc cuûa troáng teõ (troáng ñaäp) vaø
haøn thanh troáng leân treân caùc voøng troøn ñeå taïo thaønh troáng teõ.
Voøng troøn kí hieäu laø II ñöôïc boá trí ôû hai ñaàu truïc troáng teõ, ba voøng troøn kí
hieäu laø I ñöôïc laép vaøo giöõa hai voøng troøn kí hieäu laø II vaø caùc voøng troøn naøy ñöôïc
phaân boá ñieàu nhau.
Ta haøn nhöõng thanh troáng phaân boá ñeàu treân suoát voøng troøn cuûa troáng teõ.
4. Nguyeân coâng laép nhöõng taám ñaåy loõi ngoâ ra khoûi maùy
Hình 42: Caùc kích thöôùc cuûa taám ñaåy loõi ngoâ ra khoûi maùy.
Theùp mua veà coù kích thöôùc lôùn neân ta phaûi caét vaø maøi sao cho theùp coù
ñöôïc kích thöôùc nhö treân soá löôïng laø 4 taám.
Ta khoan hai loã M14 ñeå baét buloâng qua coá ñònh taám ñaåy treân troáng teõ
ñaûm baûo cöùng vöõng.
Laép nhöõng taám ñaåy naøy leân troáng teõ nhö vaäy toaøn boä troáng teõ ñaõ hoaøn
thaønh.

CHÖÔNG V
KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
I. KEÁT LUAÄN
Trong quaù trình tính toaùn vaø thieát keá maùy taùch (teõ) haït ngoâ em ñaõ döïa
treân moät soá taøi lieäu vaø quan saùt maùy taùch haït ngoâ thöïc teá coäng vôùi söï höôùng daãn
taän tình cuûa thaày höôùng daãn cuøng ñoaøn theå quyù thaày, coâ trong khoa. Maùy boùc beï
vaø taùch haït ngoâ naøy vöøa phuø hôïp vôùi quy moâ saûn xuaát hoä gia ñình vaø coù theå laøm
dòch vuï ôû nhöõng vuøng troàng chuyeân canh caây ngoâ. Ñoái vôùi ñoäng cô ñeå daãn ñoäng
toaøn boä maùy thì coù theå choïn ñoäng cô ñieän ñeå laøm vieäc taïi hoä gia ñình nhaàm laøm
cho chi phí saûn xuaát thaáp hôn hay coù theå choïn ñoäng cô noå 10 HP, ñeå khi baép ngoâ
coù ñuû ñoä aåm thì ta coù theå chuyeån ra ñoàng ñeå hoaït ñoäng saûn xuaát. Ñoái vôùi maùy
boùc beï vaø teõ (taùch) haït ngoâ naøy coù theå saûn xuaát haàu heát ôû caùc xöôûng cô khí trong
toaøn quoác. Caùc hö hoûng cuûa maùy thì coù theå söûa chöõa nhöõng linh kieän cuûa maùy thì
coù theå thay theá ñöôïc.
II. KIEÁN NGHÒ
Suoát thôøi gian tính toaùn vaø thieát keá maùy taùch (teõ) ngoâ do kinh nghieäm coøn
thaáp theâm moät yeáu toá khaùc nöûa laø khoâng coù ñuû kinh phí ñeå cheá taïo moâ hình thöïc
söï neân trong quaù trình thieát keá vaø tính toaùn maùy em ñaõ maét phaûi nhieàu thieáu soùt
mong quyù thaày coâ chæ daãn vaø ñoùng goùp yù kieán cho em.
Theo em ñeå maùy khaû naêng hoaït ñoäng toát hôn, coù naêng suaát cao hôn, ñaûm baûo caùc
chæ tieâu kyõ thuaät, cuõng nhö tính an toaøn thì caàn coù theâm nhöõng thieát keá sau.
1. Thieát keá theâm heä thoáng baêng taûi nhaàm löôïng cung caáp vaøo maùy oån ñònh
vaø naâng cao naêng suaát laøm vieäc.
2. Thieát keá theâm boä phaän truïc vít ñeå chuyeãn haït ngoâ leân cao do ñoù ngöôøi
thu haït coù theå thoaûi maùy khi laøm vieäc.
3. Thieát keá theâm boä phaän di chuyeån khi ñi laøm vieäc ôû ngoaøi ñoàng.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Nguyeãn Troïng Hieäp – Nguyeãn Vaên Laãm, Thieát Keá Chi Tieát Maùy, Nhaø Xuaát
Baûn Giaùo Duïc, Coâng Ty Coå Phaàn In Phuùc Yeân, Xuaát baûn naêm 2005.
2. Phaïm Xuaân Vöông, Maùy Thu Hoaïch Noâng Nghieäp, Nhaø Xuaát Baûn Giaùo
Duïc, Coâng Ty In Nam Ñònh, Xuaát baûn naêm 1999.
3.Traàn Ñöùc Duõng, Chuû Bieân, Giaùo Trình Maùy Vaø Thieát Bò Noâng Nghieäp Taäp I
Maùy Noâng Nghieäp, Nhaø Xuaát Baûn Haø Noäi, Nhaø In Haø Noäi, Xuaát baûn naêm 2005.
4. Nguyeãn Ñaêng Nghóa – Nguyeãn Maïnh Chinh, Troàng – Chaêm Soùc Vaø Phoøng
Tröø Saâu Beänh Caây Ngoâ, Nhaø Xuaát Baûn Noâng Nghieäp, Coâng Ty Coå Phaàn In Bao
Bì Vaø Xuaát Nhaäp Khaåu Toång Hôïp, Xuaát baûn naêm 2008.

ĐỒ ÁN - Thiết Kế Tính Toán Máy Bóc Vỏ Ngô

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ĐỒ ÁN - Thiết Kế Tính Toán Máy Bóc Vỏ Ngô

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC DAÂN LAÄP CÖÛU LONG

KHOA KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ

Giaùo Vieân Höôùng Daãn Sinh Vieân Thöïc Hieän

Vónh Long, Thaùng 07 naêm 2008

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 2

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 3

Lôøi caûm ôn!

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 4

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 5

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 6

1. Tính toaùn thieát keá truïc................................................................. 50

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 7

LÔØI NOÙI ÑAÀU

Sinh vieân thöïc hieän :

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 8

Hình1. Hình aûnh veà caây ngoâ.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 9

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 10

2.2. Ñaát ñai.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 11

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 12

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 13

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 14

- Thu laáy baép ñoàng thôøi baâm nhoû thaân caây.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 15

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 16

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 17

Hình 4. Maùy teõ ngoâ troáng truï troøn, raêng vaáu.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 18

2.1.1 Caáu taïo, nguyeân lyù vaän haønh

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 19

- Heä thoáng saøn laéc loã troøn.

Hình 6. Maùy teõ ngoâ TN – 4.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 20

Hình 7. Sô ñoà maùy boùc beï teõ ngoâ BBTH – 1.5

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 21

Hình8 . Sô ñoà troáng teõ.

TT Chæ tieâu Thoâng soá

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 22

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 23

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 24

Hình 10. Caùch choïn vò trí ñaëc maùy.

Hình 11. Vò trí laép naép haïn cheá.

Hình12 . Maùy lieân hôïp thu hoaïch baép ngoâ

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 25

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 26

- Giaù thaønh thaáp.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 27

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 28

III. CHOÏN PHÖÔNG AÙN THIEÁT KEÁ:

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 29

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 30

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 31

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 32

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 33

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 34

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 35

K1 =(1050 : 180).4 = 24 Thanh ñaäp.

Hình14. Hình daùng thanh ñaäp.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 36

Hình15. Ñoäng löïc hoïc cuûa saøng.

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 37

SVTH: VOÕ NGOÏC GOL Trang 38

Hình 18. Boá trí loã treân saøng.