thiết kế hệ thống lạnh sản xuất nước đá cây năng suất 30 tấn

EBOOKBKMT.
COM – HỖ TRỢ TÀI LIỆU HỌC TẬP
Chöông 1
VAØI NEÙT VEÀ NÖÔÙC VAØ NÖÔÙC ÑAÙ
1/ Tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc
Nöôùc laø chaát loûng ôû nhieät ñoä thöôøng, laø moät löu chaát quan troïng vaø ñaëc
bieät. Nöôùc ñöôïc söû duïng roäng raõi trong ñôøi soáng haèng ngaøy vaø cuõng ñöôïc söû duïng
nhieàu trong coâng nghieäp nhö laøm chaát taûi nhieät, dung moâi cho caùc phaûn öùng hoaù
hoïc, dung moâi ñeå haáp thuï , giaûi haáp….. Ngoaøi ra hôi nöôùc ñaëc bieät quan troïng
trong vaán ñeà truyeàn nhieät.
Tính chaát vaät lyù:
 Khoái löôïng rieâng lôùn vaø bieán ñoåi khaù roäng theo nhieät ñoä :
T (0C) ρ (Kg/cm3)
0 1000
30 996
100 958
0 3
Khoái löôïng rieâng lôùn nhaát laø ôû 4 C :1000 kg/cm
 Nhieät dung rieâng trung bình 4,18 kJ/kgK
 Heä soá daãn nhieät λ.102(W/mK) :
T(0C) λ.102(W/mK)
0 55.1
30 61.8
100 68.3
 Ñoä nhôùt ñoäng löïc hoïc
T(0C) µ.106(Pa.s)
0 1790
30 804
100 282
0
 AÅn nhieät hoaù hôi ôû 100 C (1atm) 2260kJ/kg
 AÅn nhieät ñoùng baêng 334kJ/kg
2/ Tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc ñaù
Nöôùc ñaù ñöôïc söû duïng roäng raõi trong laøm laïnh, tröõ laïnh cho vaän chuyeån,
baûo quaûn noâng saûn, thuyû saûn , thöïc phaåm, cho cheá bieán laïnh caùc saûn phaåm töø thòt,
cho cheá bieán thuyû saûn ( öôùp ñaù boät ) vaø cho sinh hoaït cuûa nhaân daân, nhaát laø caùc
vuøng nhieät ñôùi ñeå laøm maùt vaø giaûi khaùt
Tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc ñaù ôû 00C vaø aùp suaát 0.98 bar
 Nhieät ñoä noùng chaûy tr = 00C
SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 1

EBOOKBKMT.COM – HỖ TRỢ TÀI LIỆU HỌC TẬP
 Nhieät löôïng noùng chaûy qr = 333.6kJ/kg

 Nhieät dung rieâng Cpd = 2.09 kJ/kgK
 Heä soá daãn nhieät λ = 2.326 W/mK
 Khoái löôïng rieâng trung bình 900kg/m3
 Khi ñoùng baêng thaønh nöôùc ñaù theå tích noù taêng 9%
Nöôùc ñaù ñöôïc söû duïng ñeå laøm laïnh vì coù khaû naêng nhaän nhieät cuûa moâi tröôøng
xung quanh vaø tan ra thaønh nöôùc ôû 00C
Löôïng laïnh caàn thieát ñeå bieán 1kg nöôùc ôû nhieät ñoä ban ñaàu t1 thaønh nöôùc ñaù coù
nhieät ñoä t2 laø
@ q = 4.18(t1 - 0) + qr + 2.09(0 - t2 )
3/ Phaân loaïi nöôùc ñaù
Theo thaønh phaàn nguyeân lieäu ban ñaàu ngöôøi ta phaân nöôùc ñaù nhaân taïo ra
caùc loaïi nöôùc ñaù töø nöôùc ngoït (nöôùc laõ, nöôùc soâi, nöôùc nguyeân chaát), Nöôùc ñaù töø
nöôùc bieån vaø nöôùc ñaù töø nöôùc muoái; nöôùc ñaù töø nöôùc saùt truøng vaø khaùng sinh
Töø nöôùc aên laáy töø maïng nöôùc thaønh phoá ngöôøi ta saûn xuaát
o Nöôùc ñaù ñuïc khoái löôïng rieâng ( khoái löôïng rieâng 890 – 900kg/m3 )
o Nöôùc ñaù trong ( khoái löôïng rieâng 910 – 917kg/m3 ) ôû nhieät ñoä töø -8 ñeán -
250C.
o Nöôùc ñaù pha leâ ( khoái löôïng rieâng 910 – 920kg/m3 )
Phaân loaïi theo caùch khaùc
o Nöôùc ñaù thöïc phaåm
o Nöôùc ñaù khöû truøng
o Nöôùc ñaù töø nöôùc bieån
Theo hình daïng nöôùc ñaù
o Nöôùc ñaù khoái
o Nöôùc ñaù taám
o Nöôùc ñaù oáng
o Nöôùc ñaù maûnh
o Nöôùc ñaù thoûi
o Nöôùc ñaù tuyeát
Nöôùc ñaù ñuïc coù maøu traéng vì trong ñoù coù ngaäm caùc boït khí vaø taïp chaát, khi
tan ñeå laïi chaát laéng. Nöùôc ñaù trong laø trong suoát vaø coù maøu phôùt xanh, khi tan
khoâng ñeå laïi chaát laéng.
Haøm löôïng caùc taïp chaát ñoái vôùi nöôùc ñaù trong saûn xuaát ôû gaàn -100C

Taïp chaát Haøm löôïng toái ña

Haøm löôïïng muoái chung mg/l 250
Sunfat + 0,75 clorua + 1,25 natri cacbonat mg/l 170
Muoái cöùng taïm thôøi mg/l 70
Saét mg/l 0.04
Tính oxy hoùa mg/l 3
Noàng ñoä ioân hydro (pH) 7
4/ AÛnh höôûng cuûa taïp chaát ñeán chaát löôïng nöùôc ñaù
Taïp chaát AÛnh höôûng ñeán chaát löôïng nöôùc ñaù Keát quaû cheá bieán nöôùc
CaCO3 Taïo thaønh chaát laéng baån thöôøng ôû phaàn Taùch ra ñöôïc
döôùi vaø giöõa caây ñaù laøm nöùt ôû nhieät ñoä
thaáp
MgCO3 Taïo thaønh chaát laéng baån vaø boït khí. Taùch ra ñöôïc
Laøm nöùt ôû nhieät ñoä thaáp
OÂxit saét Cho chaát laéng maøu vaøng hay maøu naâu Taùch ra ñöôïc
vaø nhuoäm maøu chaát laéng canxi vaø magie
OÂxit silic vaø Cho chaát laéng baån Taùch ra ñöôïc
oâxits nhoâm
Chaát lô löûng Cho caën baån Taùch ra ñöôïc
Sunfat natri Taïo caùc veát traéng, taäp trung ôû loõi, laøm Khoâng thay ñoåi
clorua vaø cho loõi ñuïc vaø keùo daøi thôøi gian ñoùng
sunfat canxi baêng. Khoâng coù chaát laéng
Clorua canxi Cho chaát laéng xanh nhaït hay xaùm nhaït, Bieán ñoåi thaønh sunfat
& Sunfat taäp trung trong loõi, keùo daøi thôøi gian canxi
magie ñoùng baêng vaø taïo loõi khoâng trong suoát
cao
Clorua magie Thöôøng bieåu hieän döôùi daïng caùc veát Bieán ñoåi thaønh clorua
traéng, khoâng coù caën canxi
NaCO3 Moät löôïng nhoû cuõng coù theå laøm nöùt ôû Bieán ñoåi thaønh
0
nhieät ñoä döôùi -9 C. Taïo ra caùc veát maøu cacbonat natri
traéng, taäp trung ôû loõi ,keùo daøi thôøi gian
ñoùng baêng. Taïo ñoä ñuïc cao, khoâng coù
caën
Khi ñoä pH > 7 vaø trong nöôùc coù caùc loaïi muoái canxi , magieâ vaø ñaëc bieät laø natri
cacbonat thì caây ñaù seõ gioøn , deã gaõy vì vaäy neân laøm nöùôc ñaù ñoùng baêng ôû -80C vaø

laøm tan giaù ôû 200C. Ñieàu kieän bình thöôøng laø -100C vaø 350C
5/ Moät soá phöông phaùp saûn xuaát nöôùc ñaù
 Beå ñaù khoái saûn xuaát
 Nöôùc ñaù ñuïc
 Nöôùc ñaù trong suoát ( nöôùc ñaù phaleâ)
 Nöôùc ñaù taám
 Phöông phaùp Vibushevich
 Phöông phaùp Fechner vaø Grasso
 Maùy laøm ñaù maûnh Flak- Ice cuûa Croby Field( York – Coporation)
 Maùy ñaù tuyeát Pak- Ice cuûa Taylor
 Maùy ñaù maûnh cuûa Short vaø Raver
 Maùy laøm ñaù oáng
 Maùy ñaù côõ nhoû
6/ Baûo quaûn vaø vaän chuyeån nöôùc ñaù
Coù nhieàu phöông phaùp baûo quaûn nöôùc ñaù : baûo quaûn trong kho, thuøng chöùa,
siloâ, döï tröõ laïnh trong beå nöôùc hoaëc beå nöôùc muoái laïnh döôùi daïng chaùo laïnh
 Ñaù khoái thöôøng ñöôïc baûo quaûn trong kho ñaù vaø ñöôïc vaän chuyeån treân caùc
toa taøu laïnh
 Ñaù maûnh thöôøng ñöôïc baûo quaûn trong caùc thuøng chöùa hoaëc caùc siloâ

Chöông 2
QUI TRÌNH SAÛN XUAÁT NÖÔÙC ÑAÙ
1/ Cô sôû vaät lyù cuûa quaù trình ñoâng ñaù
Trong laøm laïnh ñoâng khi nhieät ñoä xuoáng döôùi 00C maø vaãn chöa coù söï ñoùng
baêng ñaù, ñoù laø hieän töôïng chaäm ñoùng baêng ( söï quaù laïnh ). Söï chaäm ñoùng baêng do
söï chaäm taïo thaønh taâm keát tinh vaø do hieän töôïng chuyeån ñoäng nhieät Bô- rua-nô
vaø chuyeån ñoäng töông hoã (keát hôïp). Khi laøm laïnh ñeán moät nhieät ñoä thaáp naøo ñoù
maø heä thoáng chuyeån ñoäng ñöôïc caân baèng löïc theo phöông trình Pkeát hôïp = Pñaåy +
Pcg.ñ.nhieät thì xuaát hieän taâm keát tinh cuûa maïng löôùi tinh theå, luùc naøy töông töï nhö
xaûy ra phaûn öùng toång hôïp : Caùc phaàn töû loûng lieân keát vôùi maïng tinh theå hieän coù
thaønh moät khoái nöôùc ñaù vaø toaû aån nhieät ñoùng baêng ra. AÅn nhieät ñoùng baêng toaû ra
qua lôùp nöôùc ñoùng baêng tôùi moâi tröôøng toaû laïnh hoaëc tröïc tieáp hoaëc qua nhieät trôû
cuûa thaønh
2/ Choïn phöông aùn saûn xuaát nöôùc ñaù
Ngaøy nay khoa hoïc kyõ thuaät tieán boä neân coù nhieàu loaïi maùy saûn xuaát nöôùc ñaù
nhö : maùy ñaù khoái, maùy ñaù vaûy, maùy ñaù vieân….Caùc loaïi maùy treân coù theå hoaït ñoäng
lieân tuïc hoaëc giaùn ñoaïn, coù loaïi laøm nöôùc ñaù tröïc tieáp, coù loaïi giaùn tieáp qua nöôùc
muoái.
Öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp laøm laïnh giaùn tieáp
Veà maët nhieät ñoäng laøm laïnh giaùn tieáp qua chaát taûi laïnh coù toån thaát naêng
löôïng lôùn hôn do phaûi truyeàn qua chaát trung gian
Veà kinh teá cuõng toán keám hôn do phaûi chi phí theâm thieát bò : bôm, daøn laïnh,
ñöôøng oáng cho voøng tuaàn hoaøn chaát taûi laïnh
Heä thoáng laïnh giaùn tieáp chæ coù öu ñieåm veà maët vaän haønh khi:
 Khoù söû duïng tröïc tieáp daøn bay hôi ñeå laøm laïnh saûn phaåm
 Moâi chaát laïnh coù tính ñoäc haïi, voøng tuaàn hoaøn chaát taûi laïnh ñöôïc coi laø
voøng tuaàn hoaøn an toaøn
 Khi coù nhieàu hoä tieâu thuï laïnh, khoù kieåm soaùt ñöôïc söï roø ræ moâi chaát ôû quaù
nhieàu ñöôøng oáng, daøn laïnh vaø traùnh heä thoáng phaûi naïp quaù nhieàu moâi chaát
laïnh
Ñoái vôùi ñoà aùn naøy thì naêng suaát thuoäc loaïi trung bình vaø daïng nöôùc ñaù saûn
xuaát ñeå tieâu duøng (daïng caây 50 kg) neân em choïn phöông aùn laøm laïnh giaùn tieáp
qua nöôùc muoái. Phöông phaùp naøy thuoäc loaïi coå ñieån, coù nhieàu nhöôïc ñieåm veà chæ
tieâu kinh teá cuõng nhö chæ tieâu veä sinh nhöng ñöôïc coù öu ñieåm lôùn laø ñôn giaûn, deã
cheá taïo, söû duïng cho naêng suaát lôùn, thao taùc trong saûn xuaát goïn, voán ñaàu tö thaáp.

Hieän nay thì haàu heát caùc phaân xöôûng saûn xuaát nöôùc ñaù ôû nöôùc ta ñeàu choïn
phöông phaùp naøy.
Choïn beå nöôùc ñaù khoái ñeå saûn xuaát nöôùc ñaù caây ( loaïi 50kg/ caây)
Thoâng soá cô baûn cuûa loaïi ñaù khoái tieâu chuaån [1]
Khoái löôïng 50kg
Kích thöôùc khuoân ñaù
o Tieát dieän treân (mm x mm) 380 x 190
o Tieát dieän döôùi (mm xmm) 340 x 160
o Chieàu cao chuaån 1101mm
o Chieàu cao toång 1115 mm
Choïn nhieät ñoä trung bình cuûa nöôùc muoái -100C (nöôùc muoái vaøo -110C, nöôùc muoái
ra -90C)
o Tra ñoà thò ta ñöôïc thôøi gian ñoâng ñaù 19h
o Thôøi gian ñoâng ñaù ñöôïc tính toaùn theo coâng thöùc kinh nghieäm
Vôùi naêng suaát cuûa beå ñaù 30taán/ ngaøy

Tieâu chuaån beå nöùôc ñaù ( kieåu nöôùc muoái)[2]
 Naêng suaát chöùa cuûa beå ñaù 30 taán
 Soá khuoân trong moät daây : 10
 Soá ngaên trong beå : 2
 Soá daõy trong moät ngaên beå : 30
Daøi (mm) Roäng(mm) Chieàu cao beå
(mm)
Ñeå xeáp khuoân ñaù Ñeå ñaët daøn bay hôi
14950 4800 775 1350
Beå nöôùc muoái ñöôïc boá trí chia laøm ba ngaên . Hai ngaên 2 beân ñeå xeáp khuoân ñaù ,
ngaên giöõa ñeå ñaët giaøn bay hôi. Trong beå ñöôïc boá trí moät caùnh khuaáy ( coù caùnh
höôùng doøng ñeå tuaàn hoaøn nöôùc muoái töø giaøn bay hôi ra laøm laïnh khuoân roài quay
trôû laïi giaøn bay hôi.
o Daøn bay hôi ñöôïc choïn laø giaøn bay hôi oáng ñöùng
o Maùy laïnh phuïc vuï cho beå nöôùc muoái laø maùy laïnh ammoniac moät caáp
o Thieát bò ngöng tuï ñöôïc choïn laø bình ngöng oáng chuøm
3/ Choïn noàng ñoä nöôùc muoái
Ñònh nghóa chaát taûi laïnh

Laø chaát trung gian nhaän nhieät cuûa ñoái töôïng caàn laøm laïnh chuyeån tôùi thieát
bò bay hôi caáp cho moâi chaát laïnh soâi. Chaát taûi laïnh ñoâi khi coøn ñöôïc goïi laø moâi
chaát laïnh thöù caáp.
Yeâu caàu ñoái vôùi chaát taûi laïnh
 Tính chaát vaät lyù
Nhieät ñoä ñoâng ñaëc phaûi thaáp hôn nhieät ñoä bay hôi cuûa moâi chaát laïnh ít nhaát
0
laø 5 C, traùnh laøm noå oáng do nguy cô ñoâng ñaëc.(thí duï neáu nhieät ñoä bay hôi cuûa
moâi chaát laïnh -150Cphaûi choïn chaát taûi laïnh coù nhieät ñoä ñoâng ñaëc -200C hoaëc thaáp
hôn)
Ít bay hôi hay nhieät ñoä soâi ôû aùp suaát khí quyeån phaûi cao ñeå ñôõ toån that chaát taûi
laïnh ñaëc bieät laø khi khoâng chaïy maùy laïnh.
Heä soá daãn nhieät vaø trao ñoåi nhieät phaûi lôùn.
Nhieät dung caøng lôùn caøng toát , khaû naêng tröõ nhieät caøng lôùn caøng toát
Ñoä nhôùt vaø khoái löôïng rieâng caøng nhoû caøng toát vì giaûm ñöôïc toån thaát aùp
suaát treân ñöôøng oáng
 Tính chaát hoaù hoïc
Khoâng aên moøn kim loaïi cheá taïo maùy , khoâng aên moøn thieát bò
Beàn vöõng, khoâng phaân huyû trong phaïm vi nhieät ñoä laøm vieäc
 Tính an toaøn
Khoâng gaây chaùy noå
Khoâng laøm oâ nhieãm moâi tröôøng
 Tính chaát sinh lyù
Khoâng ñoäc haïi vôùi ngöôøi vaø cô theå soáng
Khoâng taùc ñoäng xaáu ñeán thöïc phaåm
 Tính kinh teá
Reû tieàn, deã kieám , deã vaän chuyeån vaø baûo quaûn
Töø nhöõng yeâu caàu treân chaát taûi laïnh ñöïôc choïn laø dung dòch nöôùc muoái NaCl
 Duøng nöôùc muoái ñeå taûi laïnh coù nhöõng öu ñieåm:
 Coù heä soá truyeàn nhieät lôùn:  = 200-400(kcal/m2hK)
tröôøng hôïp chaát loûng chuyeån ñoäng vôùi vaän toác 5m/s thì  = 400000
(kcal/m2hK). Vì theá neân coù lôïi veà maët kinh teá laø ruùt ngaén thôøi gian saûn
xuaát, thôøi gian phuïc vuï.
 Duøng muoái NaCl (muoái aên) reû tieàn, deã kieám, deã baûo quaûn vaø deã vaän
haønh.
 Khoâng ñoäc haïi, khoâng gaây noå, khoâng baét löûa.
 Nhieät ñoä ñoùng baêng thaáp: NaCl 23.1% khoái löôïng coù nhieät ñoä Ôtectic -

21.2C (Baûng 2-9 [5])

 Ñoä nhôùt nhoû neân giaûm ñöôïc coâng suaát cuûa caùnh khuaáy vaø trôû löïc thuyû
löïc.: NaCl 20% coù  = 4.08 PaS ôû -10C (Baûng 9/403- [16])
 Nhöôïc ñieåm:
 Tính aên moøn kim loaïi cao, laøm cho thieát bò choáng ræ, choáng muïc. Ñeå
khaéc phuïc ta coù theå söû duïng chaát choáng aên moøn nhö : 1m3 dung dòch
pha 3.2 kg Na2Cr2O7 (coù theâm 0.27 kg NaOH cho 1kg Na2Cr2O7) vaø
tröôùc ñoù phaûi ñöa dung dòch veà pH = 7. Moãi naêm cuõng coù moät laàn phaûi
theâm ½ löôïng Na2Cr2O7 vaø kieàm ban ñaàu. Cuõng coù theå duøng 1.6 kg
Na2HPO4.12H20 cho 1 m3 dung dòch NaCl (theâm vaøo haøng thaùng).
 Duøng moâi tröôøng nöôùc muoái ñeå taûi laïnh coù theå gaëp phaûi nguy hieåm vì
hieän töôïng chaát taûi laïnh ñoùng baêng. Vì theá phaûi thöôøng xuyeân kieåm
tra noàng ñoä nöôùc muoái vaø thöôøng choïn noàng ñoä nöôùc muoái coù khoaûng
nhieät ñoä döï tröõ ñeå khi coù haï nhieät ñoä döôùi yeâu caàu vaãn chöa laøm ñoùng
baêng dung dòch ñöôïc.
Khi choïn nhieät ñoä cuûa nöôùc muoái trong beå ñaù laø -10C.
Baûng 2-10 [4]: Tính chaát cuûa dung dòch NaCl, ta coù theå choïn NaCl 23% coù
Tñb = -20C, nhieät dung rieâng ôû 0C : c= 0.794 kcal/kgK, heä soá daãn nhieät ôû -10C: 
= 0.434 kcal/kgK.
4/ Qui trình saûn xuaát nöôùc ñaù

Nöôùc caáp töø

thaønh phoá
Caëën baõ
Xöû lyù nöôùc
Muoái
nöôùc
Hoaø tan trong beå

Caáp nöôùc vaøo beå chöùa
Roùt nöôùc vaøo khuoân
Cho vaøo beå ñaù
Ñoùng baêng
Naâng linh ñaù ra khoûi beå
Beå tan ñaù
Laáy ra
Giaûi thích qui trình

Nguoàn nöôùc söû duïng:[12]
Nguoàn nöôùc caáp coù theå ñi töø nhieàu nguoàn khaùc nhau chaúng haïn:

 Nöôùc maët: laø caùc nguoàn nöôùc ôû ao, hoà, soâng, suoái,…
 Nöôùc ngaàm
 Nöôùc caáp töø thaønh phoá
ÔÛ ñaây seõ söû duïng nguoàn nöôùc caáp töø maïng nöôùc thaønh phoá.
 Öu ñieåm:
 Nguoàn nöôùc naøy ñaõ qua xöû lyù, do ñoù seõ tieát kieäm ñöôïc chi phí xöû lyù
nöôùc.
 ÔÛ qui moâ nhaø maùy naøy coù naêng suaát nhoû neân duøng nguoàn nöôùc naøy
tieän hôn neáu phaûi xaây döïng theâm moät coâng trình caáp nöôùc.
 Nhöôïc ñieåm:
 Chi phí cho vieäc söû duïng nöôùc nhieàu.
 Ñoâi khi cung caáp khoâng oån ñònh.
Xöû lyù nöôùc: [1]
Maëc duø nöôùc caáp töø thaønh phoá ñaõ qua xöû lyù sô boä tuy nhieân do nöôùc ñaù duøng
ñeå uoáng, baûo quaûn thöïc phaåm phaûi ñaûm baûo yeâu caàu veä sinh nhö ñoái vôùi caùc thöïc
phaåm tieâu duøng tröïc tieáp vì vaäy caàn phaûi ñöôïc xöû lyù tröôùc khi ñöa vaøo saûn xuaát.
Nöôùc xöû lyù phaûi ñaït ñöôïc caùc yeâu caàu sau
 Soá löôïng vi khuaån trong nöôùc phaûi nhoû hôn: 100 con/ml
 Vi khuaån ñöôøng ruoät phaûi nhoû hôn: 3con/l
 Chaát khoâ cho pheùp: 1g/l
 Ñoä cöùng chung cuûa nöôùc: < 7mg/l
 Ñoä ñuïc theo haøm löôïng caùc haït lô löûng khoâng quaù 1.5mg/l
 Haøm löôïng saét: < 0.3mg/l
 pH= 6.5-9.5
Caáp nöôùc vaøo beå chöùa:
Nöôùc sau khi qua xöû lyù seõ ñöôïc bôm vaøo beå chöùa ñeå cung caáp cho saûn xuaát
vaø sinh hoaït.
 Tính theå tích beå ñaù:
Löôïng nöôùc duøng ñeå saûn xuaát 600 caây ñaù (caây 50 kg) trong ngaøy: V1= G.g/ 
Trong ñoù: G : 600 caây/ngaøy
g : khoái löôïng moät caây ñaù, g= 50 kg
 : khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc ôû 330C,  = 999 kg/m3
V1 = 600x50/999 = 30 m3/ngaøy
Löôïng nöôùc döï tröõ: V2 = 5m3
Vaäy theå tích beå chöùa laø: V = V1 + V2 = 30 + 5 = 35 m3
Kích thöôùc beå chöùa: daøi x roäng x cao = 5x3.5x2 (m)

Caáp nöôùc vaøo khuoân:

Vì heä thoáng khoâng söû duïng maùy roùt nöôùc neân cöù sau moãi meû coâng nhaân laáy
ñaù ra seõ gaén voøi nöôùc vaøo caùc oáng caáp nöôùc ñöôïc thieát keá phía treân beå ñaù chuyeàn
xuoáng chaâm nöôùc vaøo khuoân.
Khi chaâm nöôùc phaûi chaâm möïc nöôùc trong khuoân thaáp hôn möïc nöôùc muoái
ñeå laøm laïnh ñoâng ñieàu vaø nhanh. Ñoàng thôøi, möïc nöôùc trong khuoân phaûi thaáp hôn
mieäng khuoân ñeå traùnh khi ñoâng theå tích cuûa nöôùc ñaù taêng 9%, traøo ra ngoaøi laøm
giaûm noàng ñoä cuûa nöôùc muoái.
Quaù trình ñoâng ñaù: [2]
Sau khi chaâm nöôùc vaøo khuoân, thì cho vaøo beå nöôùc muoái, thöïc hieän quaù trình
ñoâng ñaù.
Nöôùc muoái ñöôïc hoaø tan trong beå vôùi noàng ñoä choïn tröôùc, seõ ñöôïc laøm laïnh
bôûi daøn bay hôi oáng ñöùng tôùi nhieät ñoä -11  C vaø chuyeån ñoäng trong beå nhôø caùc
maùy khuaáy.(nhieät ñoä nöôùc muoái vaøo daøn bay hôi laø -90C, nhieät ñoä nöôùc muoái ra
khoûi daøn bay hôi -110C )
Khi ñoù quaù trình truyeàn nhieät giöõa nöôùc muoái laïnh vaø nöôùc loûng qua vaùch
khuoân. Nöôùc loûng seõ giaûm nhieät ñoä cho tôùi nhieät ñoä ñoùng baêng (ôû ñaây nhoû hôn 0C)
thöôøng laø -5.
t1 > t2
M
d
t2, 2 t1, 1
d
o
M d
Hình 1: Sô ñoà cuûa quaù trình ñoâng ñaù
Beà maët truyeàn nhieät laø vaùch khuoân ñaù, vôùi beà daøy cuûa thaønh laø M (m), heä soá
daãn nhieät cuûa thaønh kim loaïi laø M( W/mK).
Thaønh ñöôïc tieáp xuùc vôùi nöôùc coù nhieät ñoä t1 > 0C, heä soá caáp nhieät töø phía
nöôùc vaøo ñaù laø 1 ( W/m2K).
Nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng taûi laïnh laø t2, heä soá caáp nhieät töø vaùch phaúng vaøo
moâi tröôøng laø 2 ( W/m2K).

Heä soá daãn nhieät cuûa nöôùc ñaù laø  ñ ( W/mK) , cuûa thaønh kim loaïi laø
M( W/mK).
d beà daøy thaønh nöôùc ñaù taïo thaønh, 0 nhieät ñoä vaùch nöôùc ñaù vöøa ñoâng (C).
Ta coù, doøng nhieät töø nöôùc vaøo beà maët ñaù q1 phuï thuoäc vaøo t1-  0 : q1 =  1(t1-  0)
(W/m2)
Khi ôû beà maët thaønh coù lôùp ñaù daøy  d, heä soá truyeàn nhieät töø maët thaønh vaøo moâi
tröôøng taûi laïnh:
o  t2
K (2-2)
d M 1 
   t1  t 2 

 d  M  2 
Khaâu taùch khuoân :

Sau khi ñaù ñoâng , ñaù ñöôïc taùch ra khoûi khuoân baèng phöông phaùp cô hoïc.
Coâng nhaân seõ nhaác khuoân ñaù ra duøng voøi nöôùc sòt vaøo khuoân trong thôøi gian töø 2-
4 phuùt. Ñaù ñöôïc laáy ra vaø vaän chuyeån ñeán phoøng baûo quaûn ñaù .
Sau khi taùch ñaù ra khoûi khuoân thì tieán haønh chaâm nöôùc vaøo khuoân roài cho
vaøo beå nöôùc muoái tieáp tuïc thöïc hieän meû môùi.

Chöông 3
TÍNH CAÙCH NHIEÄT, CAÙCH AÅM XUNG QUANH BEÅ NÖÔÙC ÑAÙ
1/ Giôùi thieäu veà vaät lieäu caùch nhieät vaø vaät lieäu caùch aåm [3]
 Vaät lieäu caùch nhieät
Caùch nhieät laïnh coù nhieäm vuï haïn cheá doøng nhieät toån thaát töø ngoaøi moâi
tröôøng coù nhieät ñoä cao vaøo buoàng laïnh coù nhieät ñoâï thaáp qua keât caáu bao che.
Chaát löôïng vaùch caùch nhieät phuï thuoäc chuû yeáu vaøo tính chaát cuûa vaät lieäu caùch
nhieät
Caùc yeâu caàu ñoái vôùi vaät lieäu caùch nhieät
 Heä soá daãn nhieät nhoû
 Khoái löôïng rieâng nhoû
 Ñoä thaám hôi nöôùc nhoû
 Ñoä beàn cô hoïc vaø ñoä deûo cao
 Beàn ôû nhieät ñoä thaáp vaø khoâng aên moøn caùc vaät lieäu xaây döïng tieáp xuc vôùi noù
 Khoâng chaùy hoaëc khoâng deã chaùy
 Khoâng baét muøi vaø khoâng coù muøi laï
 Khoâng gaây naám moác vaø phaùt sinh vi khuaån, khoâng bò chuoät, saâu boï ñuïc phaù
 Khoâng ñoäc haïi ñoái vôùi cô theå con ngöôøi
 Khoâng ñoäc haïi ñoái vôùi saûn phaåm baûo quaûn, laøm bieán chaát vaø laøm giaûm chaát
löôïng saûn phaåm
 Vaän chuyeån, laép raùp, söûa chöõa, gia coâng deã daøng
 Reû tieàn, deã kieám
 Khoâng ñoøi hoûi söï baûo döôõng ñaëc bieät
Tuy nhieân moãi loaïi vaät lieäu ñeàu coù öu, nhöôïc ñieåm, khi choïn vaät lieäu caùch
nhieät cho moät tröôøng hôïp cuï theå naøo ñoù caàn phaûi lôïi duïng trieät ñeå caùc öu ñieåm vaø
haïn cheá tôùi möùc thaáp nhaát caùc nhöôïc ñieåm cuûa noù.
Trong taát caû caùc yeâu caàu treân thì yeâu caàu veà ñoä daãn nhieät nhoû laø quan troïng nhaát.
Caùc loaïi vaät lieäu caùch nhieät thöôøng duøng:
Vaät lieäu coù nguoàn goác töø voâ cô : sôïi khoaùng ( boâng thuyû tinh, boâng xæ gia
coâng vaø saûn xuaát töø vieäc nung chaûy silicat), thuyû tinh boït, sôïi amiaêng hoaëc sôïi goám
Vaät lieäu töø caùc chaát höõu cô: baác lie, traáu, xô döøa, polystirol, polyurethane,
polyetylen, nhöïa pheânol, nhöïa ureformadehit
Hieän nay polystirol vaø polyurethane ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát
 Vaät lieäu caùch aåm
Do söï cheânh leäch nhieät ñoä ôû moâi tröôøng beân ngoaøi vaø nhieät ñoä buoàng laïnh,

xuaát hieän ñoä cheânh leäch aùp suaát hôi nöôùc giöõa ngoaøi vaø trong buoàng laïnh. AÙp suaát
ngoaøi moâi tröôøng lôùn . AÙp suaát trong buoàng laïnh nhoû, do ñoù luoân luoân coù moät
doøng aåm ñi töø ngoaøi vaøo buoàng laïnh. Gaëp nhieät ñoä thaáp, aåm ngöng ñoïng trong keát
caáu caùch nhieät, phaù huyû khaû naêng caùch nhieät gaây naám moác vaø thoái röõa vaät lieäu
caùch nhieät. Chính vì vaäy caùch nhieät laïnh bao giôø cuõng ñi cuøng vôùi caùch aåm
Yeâu caàu ñoái vôùi lôùp caùch aåm
 Neáu tính töø phaùi noùng vaøo phía laïnh thì vò trí lôùp caùch nhieät ôû trong vaø lôùp
caùch aåm ôû ngoaøi
 Lôùp caùch aåm khoâng caàn daøy (2.5 – 3 mm) nhöng phaûi lieân tuïc, khoâng neân
ñöùt quaõng hoaëc taïo ra veát nöùtñeå laøm caàu cho aåm thaám vaøo buoàng
 Nhaát thieát khoâng ñöôïc boá trí moät lôùp caùch aåm naøo phía trong lôùp caùch
nhieät
 Vaät lieäu caùch aåm chuû yeáu hieän nay laø bitume
2/ Tính caùch nhieät cho vaùch
Keát caáu vaùch ñöôïc choïn nhö sau
Vaät lieäu Beà daøy Heä soá daãn nhieät Heä soá khueách taøn
I (m) i (W/mK) (g/m.h.mmHg)
Lôùp vöõa ximaêng 0.02 0.88 0.012
Lôùp gaïch 0.25 0.82 0.014
Lôùp caùch aåm bitumen 0.003 0.18 0.000115
Lôùp caùch nhieät styropore  cn 0.47 0.001
Löôùi theùp
Heä soá truyeàn nhieät qua vaùch: [3]
1
k (3-1)
1 n
  1
  i  cn 
 1 i 1 i cn  2
1  1 n
 1 
Töø ñoù:   cn  cn      i   (3-2)
 k   1 i 1 i  2 
Trong ñoù:
  1 : heä soá toaû nhieät cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi (phía noùng) tôùi töôøng
(W/m2K)
Baûng 3-7/65 [3] : choïn  1 = 25.63 (W/m2K) (taêng 10% vì khí haäu Vieät Nam
noùng hôn)

  2 : heä soá toaû nhieät cuûa vaùch vaøo trong beå nöôùc muoái, choïn  2 = 300
(W/m2K)
 cn : chieàu daøy lôùp caùch nhieät (m)
 cn : heä soá daãn nhieät cuûa vaät lieäu caùch nhieät.
Theo [2] : ta coù k = 0.23 (W/m2K)
 Chieàu daøy lôùp caùch nhieät
 1  1 3 x0.02 0.25 0.003 1 
 cn  0.047         0.184(m)
 0.23  25.63 0.88 0.82 0.18 300 
Chieàu daøy caùch nhieät thöïc phaûi choïn lôùn hôn hoaëc baèng chieàu daøy ñaõ xaùc
ñònh ôû treân. ÔÛ nay choïn cn = 0.2 m vôùi 2 lôùp x 100mm
Khi ñoù:
1
k  0.21 (W/m2K)
1 3 x0.02 0.25 0.003 0 .2 1
    
25.63 0.88 0.82 0.18 0.047 300
 Kieåm tra ñoïng söông treân beà maët ngoaøi cuûa vaùch caùch nhieät:[3]
Maät ñoä doøng nhieät coù theå tính theo: q = k(t1-t2) hay q = 1(t1-tw1)
 t1 : nhieät ñoä ngoaøi khoâng khí, t1 = 37.3C
 t2 : nhieät ñoä trung bình trong beå ñaù, t2 = -10C
 ts : nhieät ñoä ñoïng söông, tra giaûn ñoà traïng thaùi khoâng khí aåm( vôùi khoâng
khí coù nhieät ñoä 37.3C vaø ñoä aåm 75%) ta coù; ts = 31C
t1
tw1
tw2
t2
Hình : Söï truyeàn nhieät qua vaùch
t t
 k   1 1 w1 (3-3)
t1  t 2

Ñieàu kieän khoâng ñoïng söông laø: tw1 > ts hay ks ≥ k

t t
 k  1 1 s = ks (3-4)
t1  t 2
Thöïc teá ngöôøi ta laáy:
t1  t s 37.3  31
k s  0.95. 1  0.95 x 25.63  3.24
t1  t 2 37.3   10 
Trong ñoù 0.95 laø heä soá an toaøn
Ñeå vaùch ngoaøi khoâng ñoïng söông k = 0.21 < ks = 3.24 (thoûa)
 Kieåm tra ñoïng aåm trong cô caáu caùch nhieät:[2] Công nghệ lạnh nhiệt đới
Ñieàu kieän caùch aåm cho töôøng laø toång trôû löïc daãn aåm cuûa töôøng ( 1 hay nhieàu
lôùp )phaûi lôùn hôn trôû löïc daãn aåm toái thieåu khi coù söï cheânh leäch aùp suaát rieâng phaàn
cuûa hôi nöôùc ôû hai beân beà maët töôøng
Theo Dusin, toång trôû löïc daãn aåm caàn thieát ( toái thieåu )cuûa caùc lôùp vaät lieäu
cuûa töôøng phaûi ñaït
Rn = 1.6 P (m2.h.mmHg/g)
Trong ñoù:
P = Pe – Pi : cheânh leäch aùp suaát rieâng phaàn cuûa hôi nöôùc ôû hai beân beà maët
töôøng.
 Khoâng khí coù t = 37.3C ,  = 75%  Pe = 37 mmHg
 Muoái coù noàng ñoä khoái löôïng 23%  phaàn mol cuûa muoái trong dung dòch :
0.23
x 58.5  0.084
0.23 1  0.23

58.5 18
AÙp suaát cuûa hôi nöôùc baõo hoaø ôû -10C : p0 = 1.946 mmHg
 aùp suaát rieâng phaàn cuûa hôi nöôùc trong beå nöôùc muoái :
Pi = P0(1 – 0.084) = 1.78 mmHg
 Rn = 1.6(3.7 – 1.78) = 56.35
i  vs
Ñeå traùnh ñoïng aåm trong vaät lieäu caùch nhieät:  
 vs
 Rn (3-5)
i
 I,  I :beà daøy vaø heä soá khuyeách taùn aåm cuûa vaät lieäu caùch nhieät vaø vaät lieäu
xaây döïng
 vs, vs : beà daøy vaø heä soá khuyeách taùn aåm cuûa vaät lieäu caùch aåm
Ta coù :
3 x0.02 0.25 0 .2 0.003
    248.9 Rn (thoûa)
0.012 0.014 0.001 0.000115
3/ Tính caùch nhieät cho ñaùy

Vaät lieäu Beà daøy Heä soá daãn nhieät Heä soá khueách taøn
I (m) i (W/mK) (g/m.h.mmHg)
Lôùp beâtoâng 0.2 1.4 0.004

Lôùp vaät lieäu caùch nhieät (xæ loø cao) cn
0.18 0.012
Lôùp caùch aåm bitumen & giaáy daàu 0.005 0.00018
Lôùp beâtoâng coát theùp coù oáng thoâng
hôi 0.2 1.4 0.004
Caùt
Ñaát neän, ñaù daêm daàn kyõ
Ñaát töï nhieân
1  1 n
 i 1 
Keát caáu ñaùy Töø coâng thöùc (3-1):   cn   cn 
k
 
   



  1 i 1 i 2 
Heä soá k cuûa neàn coù söôûi k = 0.29(W/m2K)

1 = 25.63 (W/m2K)
2 = 300 (W/m2K)
 1  1 0.02 0.2 0.005 0.2 1 
cn  0.19          0.0.58 (m)
 0.29  25.63 0.88 1.4 0.18 1.4 300 
Choïn cn = 60 cm
4/ Tính caùch nhieät cho naép
Naép duøng goã coù  = 0.15 (W/m2K)
Heä soá truyeàn nhieät qua naép : k = 2.32
 1  1 1 
Töø coâng thöùc (3-2):   cn  0.15     0.037 (m)
 2.32  25.63 7 
Choïn cn = 5cm

Chöông 4
CAÂN BAÈNG NAÊNG LÖÔÏNG CHO QUAÙ TRÌNH COÂNG NGHEÄ
Tính toaùn naêng suaát laïnh
1/ Tieâu toán laïnh cho khuoân ñaù
G.1000
Q1 = g k .0,1(t b  t p )kcal / ngay
g
G naêng suaát beå ñaù G = 30 taán/ ngaøy
gk khoái löôïng moät khuoân ñaù khoâng gk = 7.2kg
g khoái löôïng cuûa caây ñaù ( 25kg , 50kg) g = 50kg
tp nhieät ñoä cuûa nöôùc muoái laïnh -100C
0.1 nhieät dung khuoân ñaù Kcal/kgñoä
tb nhieät ñoä cuûa nöôùc ban ñaàu 330C
30.1000
Q1 = 7,2.0,1(33  (10))  18576 kcal / ngay
50
2/ Tieâu toán laïnh ñeå laøm laïnh ñoâng vaø quaù laïnh ñoâng nöôùc ñaù
Q2 = G. 1000[( tb – 0 ) + 80 + 0,5 (0 – t1 )]Kcal/ngaøy
tb nhieät ñoä cuûa nöôùc ban ñaàu 330C
t1 nhieät ñoä cuûa ñaù ôû cuoái quaù trình saûn xuaát, thöôøng laáy cao hôn nhieät ñoä cuûa nöôùc
muoái chöøng 50C (töùc -50C )
Q2 = 30.1000 [(33-0) + 80 + 0,5 (0- (-5))] = 3465.103 kcal/ngaøy
3/ Nhieät löôïng töông ñöông coâng cho maùy khuaáy
Q3 = 20640.Ne (kcal/ngaøy)
Trong ñoù
Ne coâng suaát yeâu caàu cuûa maùy khuaáy kW
Ne = 7,5 kW
Q3 = 20640 x 7,5 = 154800 kcal/ ngaøy
4/ Toån thaát khi taùch ñaù khoûi khuoân
1000.G
Q4 = f . .900.80 kcal/ngaøy
g
Trong ñoù
 da = 900kg/m3
f : laø beà maët caây ñaù, tuyø thuoäc loaïi caây ñaù
g = 50kg , f= 1,25m2
 : Laø beà daøy lôùp ñaù tan (  = 0,001m )
1000.30
Q4 = .1,25.0,001.900.80 = 54000Kcal/ngaøy
50

5/ Toån thaát laïnh do truyeàn nhieät ra ngoaøi beå ñaù

Q5 =  i k i Fi (t H  t p ).24 kcal/ngaøy
Trong ñoù
Fi : beà maët neàn, vaùch, naép cuûa beå
Ki heä soá truyeàn nhieät cuûa beå caùch nhieät
Laáy : ñaùy & vaùch :k = 0,5 kcal/m2.h.ñoä
Naép :k = 2 kcal/m2.h.ñoä
tH : nhieät ñoä khoâng khí trong xöôûng saûn xuaát nöôùc ñaù tH = 370C (vaøo muøa heø)
Kích thöôùc beå nöôùc ñaù
Kích thöôùc (m)
Daøi 14,95
Roäng 5,565
Cao 1,35
Dieän tích (m2)

Ñaùy 14,95 x 5,565 = 83,2
Naép 14,95 x 5,565 = 83,2
Xung quanh (14,95 + 5,565) x 2 x 1,35 = 53,39
Q5 = [(83,2 + 53,39).0,5 + 83,2 . 2](37-(-10)).24 = 264736 kcal/ ngaøy

Toång naêng suaát laïnh :
Q0 = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 kcal/ngaøy
Naêng suaát laïnh (kcal/ngaøy)
Q1 18576
Q2 3465.103
Q3 154800
Q4 54000
Q5 264736
 3957112 kcal/ngaøy
3957112 x 4,18
Q0 = = 191,4 kW
24 x3600
Q0 = 131,9 kcal/ngaøy.kg
Q0MN = (1,1 - 1,2) Q0
Q0MN = 1,2 x 191,4 = 229,7 kW

Chöông 5
TÍNH TOAÙN CHU TRÌNH LAÏNH
1/ Choïn caùc thoâng soá cuûa cheá ñoä laøm vieäc [3]
@Nhieät ñoä soâi cuûa moâi chaát laïnh phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä cuûa buoàng laïnh
Nhieät ñoä soâi cuûa moâi chaát laïnh laáy thaáp hôn nhieät ño nöôùc muoái 5 – 60C
Ta choïn t0 = -150C ( nhieät ñoä trung bình cuûa nöôùc muoái laø -100C)
@Nhieät ñoä ngöng tuï phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng laøm maùt cuûa
thieát bò ngöng tuï
Neáu thieát bò ngöng tuï laøm maùt baèng nöôùc thì nhieät ñoä ngöng tuï cao hôn nhieät ñoä
cuûa nöôùc ra töø 3 – 50C
Choïn tK = 400C
Nhieät ñoä cuûa nöôùc vaøo vaø nöôùc ra cheânh nhau töø 2 – 60C vaø phuï thuoäc vaøo kieåu
bình ngöng
Neáu söû duïng nöôùc tuaàn hoaøn qua thaùp giaûi nhieät thì laáy nhieät ñoä nöôùc vaøo bình
ngöng cao hôn nhieät ñoä cuûa nhieät keá öôùt 3 – 40C
@Nhieät ñoä quaù laïnh
Nhieät ñoä quaù laïnh caøng thaáp naêng suaát laïnh caøng lôùn, vì vaäy ngöôøi ta coá gaéng haï
nhieät ñoä quaù laïnh xuoáng caøng thaáp caøng toát.
Tuy nhieân ñoái vôùi maùy laïnh amoniaùc moät caáp vaø khoâng coù hoài nhieät, thì nhieät ñoä
quaù laïnh khi qua thieát bò trao ñoåi nhieät ngöôïc chieàu cao hôn nhieät ñoä nöôùc vaøo 3 -
50C
Choïn tql = 350C
@ nhieät ñoâï hôi huùt bao giôø cuõng lôùn hôn nhieät ñoä soâi cuûa moâi chaát
Ñeå ñaûm baûo maùy neùn khoâng huùt phaûi loûng, ngöôøi ta boá trí bình taùch loûng
vaø ñaûm baûo hôi huùt veà maùy neùn nhaát thieát phaûi laø hôi quaù nhieät.Ñoä quaù nhieät ôû
töøng loaïi maùy neùn vaø ñoái vôùi töøng loaïi moâi chaát coù khaùc nhau.
Ñoái vôùi moâi chaát ammoniac ñoä quaù nhieät töø 5 – 150C
Söï quaù nhieät hôi huùt cuûa maùy laïnh ammoniac ñaït ñöôïc baèng 3 caùch :
 Quaù nhieät ngay trong daøn laïnh baèng caùch söû duïng van tieát löu nhieät
 Quaù nhieät nhôø hoaø troän theâm vôùi hôi noùng treân treân ñöôøng veà maùy neùn
 Quaù nhieät do toån thaát laïnh treân ñöôøng oáng töø thieát bò bay hôi veà maùy neùn
Do nhieät ñoä cuoái taàm neùn cuûa ammoniac raát cao neân ñoä quaù nhieät caøng nhoû caøng
toát
Choïn nhieät ñoä quaù nhieät -100C
2/ Töø caùc thoâng soá laøm vieäc ñaõ choïn ta xaây döïng ñöôïc chu trình laïnh vôùi moâi chaát

amoniaéc
1/ t0 = -150C P0 = 2,41 at
0
2/ tK = 40 C PK = 15,85at
0
3/ tql = 35 C
4/ tqn = -100C
Töø ñoà thò ta xaùc ñònh ñöôïc
o h1 = 1750 kJ/kg
o h2 = 2025 kJ/kg
o h3 = h4 = 660 kJ/kg
o v1 = 0,55 m3/kg

Chöông 6
TÍNH CHOÏN MAÙY NEÙN
1/ Naêng suaát laïnh rieâng khoái löôïng
q0 = h1 – h4 = 1750 – 660 = 1090 kJ/kg
2/ Löu löôïng hôi thöïc teá qua maùy neùn
Q 191,4
m1 = 0 = = 0,176 kg/s
q0 1090
3/ Theå tích huùt thöïc teá cuûa maùy neùn haï aùp
VttHA = m1.v1 = 0,176 x 0,55 = 0.097 m3/s
4/ Heä soá caáp cuûa maùy neùn 
Heä soá caáp cuûa maùy neùn laø tyû soá giöõa theå tích huùt thöïc teá Vtt vaø theå tích huùt lyù
thuyeát Vlt .  ñaëc tröng cho caùc toån thaát cuûa quaù trình neùn thöïc so vôùi quaù trình
neùn lyù thuyeát
 = c . tl .  K .  w . r
c : heä soá tính ñeáùn theå tích cheat
tl : heä soá keå ñeán toån thaát do tieát löu
K :
 w : toån thaát do hôi huùt vaøo xylanh bò ñoát noùng
r : toån thaát do roø ræ moâi chaát qua pittoâng, xilanh, secmaêng vaø van töø khoang neùn
veà khoang huùt
 = i  w
 1

p 0  p 0  p  p k  m p 0  p 0 
i = c . tl .  K =  c  k  
p0  p0  p0 
 
laáy p0 = p k = 0,005 – 0,01 MPa
choïn p0 = p k = 0,05 MPa
choïn m = 1 ñoái vôùi maùy neùn ammoniac
c : tæ soá theå tích cheát , c = 0,03 – 0,05 tuyø theo töøng loaïi maùy neùn
choïn c = 0,03
p0 = 2,41 x 0,098 = 0,2362 MPa
pk = 15,85 x 0,098 = 1,5533 MPa
0,2362  0,05  1,5533  0,05  0,2362  0,06 
i =  0,03    0,61
0,2362  0,2362  0,2362 
Ñoái vôùi maùy neùn thuaän doøng

T0  15  273
w    0,824
TK 40  273
Vaäy
 = i  w = 0,61 x 0,824 = 0,502
5/ Theå tích huùt lyù thuyeát
V 0,097
Vlt = tt   0,193 m3/s
 0,502
Vlt = 694,8 m3/h
6/ Hieäu suaát neùn
   i . e . td . el
 i : heä soá keå ñeán toån thaát trong, coøn ñöôïc goïi laø hieäu suaát chæ thò cuûa quaù trình
neùn
 e : Heä soá keå ñeán toån thaát ma saùt cuûa caùc chi tieát maùy neùn
 td : Heä soá keå ñeán toån thaát do truyeàn ñoäng : khôùp noái , ñai truyeàn…
 el : hieäu suaát ñoäng cô (tuyø theo töøng loaïi ñoäng cô)
7/ Coâng neùn ñoaïn nhieät
Ns = m.l
Ns : ñöôïc goïi laø coâng neùn lyù thuyeát
m : laø löu löôïng khoái löôïng qua maùy neùn kg/s
l : Coâng neùn rieâng (kJ/kg)
l = h2 – h1
Ns = m( h2 – h1) = 0,176.( 2025 – 1750 ) = 48,4 kW
8/ Coâng neùn chæ thò :
Coâng neùn chæ thò laø coâng neùn thöïc do quaù trình neùn leach khoûi quaù trình neùn ñoaïn
nhieät lyù thuyeát:
N
Ni = s ,kW
i
Trong ñoù  i laø hieäu suaát chæ thò
 i   w  b.t 0
Trong ñoù
T  15  273
w  0   0,824
TK 40  273
b = 0,001
t0 = -150C
 i  0,824  0,001.(15 )  0,809

Ns 48,4
Ni = = = 59,8kW
i 0,809
9/ Coâng neùn hieäu duïng Ne
Coâng neùn hieäu duïng laø coâng neùn coù tính ñeán toån thaát ma saùt caùc chi tieát maùy neùn
nhö pittoâng, xylanh, tay bieân truïc khuyû- aêc pittoâng… Ñaây chính laø coâng ño ñöôïc
treân truïc khuyû maùy neùn.
Ne = Ni + Nms
Trong ñoù Nms ñöôïc tính nhö sau
Nms = Vtt.pms
Vtt ; laø theå tích hts thöïc teá cuûa maùy neùn
pms : laø aùp suaát ma saùt rieâng
pms = 0,049 – 0,069 MPa ñoái vôùi maùy neùn ammoniac thaúng doøng
choïn pms = 0,06 MPa = 0,06.103 kPa
Nms = 0,097 x 0,06.103 = 5,82 kW
Ne = Ni + Nms = 59,8 + 5,82 = 65,62 kW
10/ Coâng suaát ñieän Nel
Coâng suaát ñieän laø coâng suaát ño ñöôïc treân baûng ñaáu ñieän coù keå ñeán toån thaát
truyeàn ñoäng khôùp, ñai.. . vaø hieäu suaát cuûa chính ñoäng cô ñieän
Ne
Nel =
 td . el
Trong ñoù
Hieäu suaát truyeàn ñoäng khôùp ñai…  td  0,95
Hieäu suaát ñoäng cô  el = 0,8 ñeán 0,95 . Choïn  el = 0,9
Ne 65,62
Nel = = =76,74 kW
 td . el 0,95.0,9
11/ Coâng suaát ñoäng cô laép ñaët
Ñeå ñaûm baûo an toaøn cho heä thoáng laïnh, ñoäng cô laép ñaët phaûi coù coâng suaát lôùn hôn
Nel
Ndc = ( 1,1 ñeán 2,1)Nel kW
Ndc = 1,5Nel = 1,5 x 76,74 = 115,1 kW
 Choïn maùy neùn
Caùc thoâng soá tính toaùn
Vlt = 0,193 m3/s = 694,8 m3/h
Q0MN = 229,7 kW
Ne = 65,62 kW
Choïn maùy neùn pittoâng saûn xuaát tai Ñöùc (theo taøi lieäu höôùng daãn ñoà aùn moân hoïc)

Choïn maùy neùn 1 caáp hieäu 1V4/200

 Soá xylanh 4
 Ñöôøng kính xylanh200mm
 Haønh trình pittoâng 150mm
 Toác ñoä quay 710voøng/ph
 Theå tích neùn 802m3/h
 Coâng suaát 98kW

Chöông 7
TÍNH CHOÏN THIEÁT BÒ NGÖNG TUÏ
1/ Nhieät thaûi ra ôû thieát bò ngöng tuï Qk
Nhieät thaûi ra ôû thieát bò ngöng tuï Qk laø löôïng nhieät maø nöôùc laøm maùt hoaëc
khoâng khí laøm maùt phaûi laáy ñi. Ñaïi löôïng naøy caàn xaùc ñònh ñeå tính dieän tích beà
maët trao ñoåi nhieät
Qk  m.q k  m.( h2  h3 ) kW
Qk = 0,176 x (2025 – 660) = 240,2 kW
Hay
Qk = Q0 + Ni = 191,4 + 59,8 = 251,2 kW
2/ Choïn thieát bò ngöng tuï
Choïn thieät bò ngöng tuï laøm maùt baèng nöôùc : bình ngöng oáng voû naèm ngang
Caáu taïo thieát bò
Bình ngöng goàm moät bình truï naèm ngang chöùa beân trong nhieàu oáng trao ñoåi nhieät
ñöôøng kính nhoû. Vì theá goïi laø bình ngöng oáng voû naèm ngang. Thieát bò bao goàm :
o Van an toaøn
o OÁng noái ñöôøng caân baèng vôùi bình chöùa
o OÁng hôi NH3 vaøo
o AÙp keá
o OÁng noái van xaû khí khoâng ngöng
o Van xaû khoâng khí ôû khoang nöôùc
o OÁng nöôùc laøm maùt ra
o OÁng nöôùc laøm maùt vaøo
o Van xaû nöôùc
o OÁng NH3 loûng ra.
Nguyeân lyù laøm vieäc
Hôi NH3 vaøo thieát bò ngöng tu,ï bao phuû khoâng gian giöõa caùc oáng nöôùc laïnh
vaø truyeàn nhieät cho nöôùc laïnh vaø ngöng tuï thaønh loûng.
Loûng ngöng tuï ôû phaàn döôùi bình ñöôïc daãn vaøo bình chöùa
Ñeå thoaùt loûng lieân tuïc vaøo bình chöùa phaûi coù oáng noái caân baèng giöõa bình
ngöng vaø bình chöùa
Ñeå khoâng laøm taêng suaát ngöng tuï vaø coâng suaát laïnh, caùc khí khoâng ngöng
coù laãn trong hôi seõ ñöôïc xaû ra ngoaøi
Öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa thieát bò
 Öu ñieåm

Ñaây laø thieát bò ngöng tuï goïn vaø chaéc chaén nhaát, coù theå boá trí trong nhaø vì
chieám dieän tích ít
Bình ngöng tuï coù tieâu hoa kim loaïi nhoû nhaát ( khoaûng 40 – 45kg/m2 beà maët
trao ñoåi nhieät )
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt qua bình ngöng coù theå taêng töø 4 – 100C (töùc 1kg
nöôùc nhaän 6 – 33 kJ nhieät töø moâi chaát)
Phaàn ñöôùi bình ngöng coù theå kim luoân chöùc naêng bình chöùa ( ñoái vôùi moâi
chaát freâon)
Heä soá truyeàn nhieät töông ñoái lôùn k = 800 – 1000 W/m2K
Bình ngöng deã cheá taïo, laép ñaët, coù theå söûa chöõa vaø laøm saïch oáng baèng cô
hoïc hay hoaù chaát
 Nhöôïc ñieåm
Dieän tích bình ngöng khoâng lôùn nhöng phaûi coù phöông aùn thích hôïp ñeå coù
theå ruùt oáng ra söûa chöõa
Yeâu caàu khoái löôïng nöôùc laøm maùt lôùn vaø nhanh ñoùng caùu baån laøm giaûm
khaû naêng truyeàn nhieät
Ñeå tieát kieäm nöôùc thöôøng phaûi coù thaùp giaûi nhieät ( toán chi phí ñaàu tö )
 Thieát bò naøy thích hôïp cho caùc maùy laïnh côõ coâng suaát trung bình vaø
lôùn, duøng thích hôïp cho nhöng nôi coù nguoàn nöôùc saïch vaø saün nöôùc ,
giaù thaønh nöôùc khoâng cao.
 Khi coù theâm thaùp giaûi nhieät thì nhieät ñoä ngöng tuï vaø do ñoù caû coâng
suaát laïnh raát oån ñònh, ít phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä moâi tröôøng vaø muøa
khí haäu trong naêm.
3/ Tính toaùn thieát bò ngöng tuï
Choïn
Nhieät ñoä nöôùc vaøo tw1 = 330C
Nhieät ñoä nöôùc ra tw2 = 370C
Theo taäp 11
Nhieät ñoä ngöng tuï cuûa moâi chaát tk = tw2 + ( 2 ñeán 30C ) = 37 + 3 = 400C
Nhieät ñoä quaù nhieät tII = tw1 + ( 2 ñeán 30C) = 33 + 2 = 350C
Hieäu nhieät ñoä trung bình logarit
t  t min
t TB  max
t
ln max
t min
Trong ñoù
t max  t k  t w1 = 40 – 33 = 70C

t min  t k  t w 2 = 40 – 37 = 30C
73
tTB   4,7 0 C
7
ln
3
Hieäu nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
t w  t w 2  t w1  37  33  4 0 C
Nhieät ñoä nöôùc trung bình
t t 33  37
t wtb  w1 w 2   35 0 C
2 2
Löu löôïng nöôùc laøm maùt qua bình ngöng
Qk 251,2
mk    15,02kg / s
C p .t w 4,18.4
Choïn oáng trao ñoåi nhieät cho bình ngöng
d a  25mm
d i  20mm
s  2,5mm
Dieän tích tính cho 1m chieàu daøi oáng
f a  0,0785m 2 / m
f i  0,0628m 2 / m
Choïn heä soá truyeàn nhieät toång quaùt
k  900W / m 2 K
Maät ñoä doøng nhieät seõ laø:
q F  k .tTB  900.4,7  4230W / m 2
Dieän tích beà maët trao ñoåi nhieät caàn thieát
Q 251,2.10 3
F= k   59,4m 2
qF 4320
Choïn thieát bò ngöng tuï bình ngöng oáng voû naèm ngang amoniac
 Kí hieäu bình ngöng KT  -65
 Dieän tích beà maët truyeàn nhieät 65m2
 Kích thöôùc phuû bì, mm
o Ñöôøng kính D = 600mm
o Daøi L = 5520mm
o Roäng B = 910mm
o Cao H = 1000mm
 Soá oáng 216
 Kích thöôùc oáng noái, mm

o Hôi d = 80mm
o Loûng d1 = 25mm
o Nöôùc d2 = 100mm

Theå tích giöõa caùc oáng 0,885m3
 Khoái löôïng 2430kg

Chöông 8
TÍNH CHOÏN THIEÁT BÒ BAY HÔI (TBBH)
1/ Thieát bò bay hôi:
Thieát bò bay hôi laø thieát bò trao ñoåi nhieät trong ñoù moâi chaát laïnh loûng haáp
thuï nhieät töø moâi tröôøng laïnh, soâi vaø hoaù hôi. Do vaäy, cuøng vôùi thieát bò ngöng tuï,
noù laø thieát bò trao ñoåi nhieät quan troïng khoâng theå thieáu trong heä thoáng laïnh.
Söï truyeàn nhieät trong thieát bò boác hôi ñöôïc thöïc hieän qua vaùch ngaên caùch.
Cöôøng ñoä trao ñoåi nhieät phuï thuoäc vaøo cöôøng ñoä trao ñoåi nhieät veà phía moâi
tröôøng laïnh (khoâng khí hoaëc chaát taûi laïnh loûng nhö nöôùc muoái, nöôùc glycol, röôïu…)
vaø töø phía moâi chaát soâi cuõng nhö phuï thuoäc vaøo nhieät trôû cuûa vaùch thieát bò. Söï toaû
nhieät töø phía khoâng khí hay chaát taûi laïnh chuû yeáu phuï thuoäc vaøo toác ñoä chuyeån
ñoäng cuûa noù.
Q0 = 191,4kW
2/ Choïn thieát bò boác hôi:
Choïn thieát bò laøm laïnh giaùn tieáp thoâng qua chaát taûi laïnh loûng
Sô ñoà laøm laïnh giaùn tieáp ñôn giaûn bao goàm 2 voøng tuaàn hoaøn rieâng bieät:
 Voøng tuaàn hoaøn moâi chaát laïnh (maùy neùn, bình ngöng, van tieát löu, thieát bò
boác hôi – maùy neùn )ñeå laøm laïnh chaát taûi laïnh
 Voøng tuaàn hoaøn chaát taûi laïnh (bôm nöôùc muoái, daøn bay hôi, daøn laïnh nöôùc
muoái – bôm)
Ñeå laøm laïnh nöôùc muoái trong caùc chu trình hôû ngöôøi ta coù theå söû duïng caùc daøn
bay hôi oáng ñöùng. Caáu taïo bao goàm oáng goùp loûng ôû phía döôùi vaø oáng goùp hôi phía
treân noái vôùi nhau baèng nhieàu oáng nhoû ñeå moâi chaát chuyeån ñoäng beân trong soâi vaø
thu nhieät. Bao goàm :
o Daøn chöõ L
o Daøn xöông caù
o Daøn oáng ñöùng vôùi caùch boá trí oáng ñöùng khaùc nhau
Noù laøm vieäc khaù hieäu quaû nhöng deã aên moøn vaø roø ræ.
3/ Tính choïn thieát bò boác hôi
Choïn nhieät ñoä nöôùc muoái vaøo daøn laïnh -90C
Nhieät ñoä nöôùc muoái ra khoûi daøn laïnh -110C
Toá ñoä nöôùc muoái qua heä thoáng 0,5 – 0,8 m/s. Choïn 0,7m/s
Nhieät ñoä boác hôi cuûa moâi chaát t0 = -150C
Nhieät ñoä trung bình cuûa nöôùc muoái trong beå
 9  (11)
tTB   10 0 C
2

t max  t min
t TB 
t
ln max
t min
Trong ñoù
t max  9  15  6 0 C
t min  11  15  4 0 C
t max  t min 6  4
tTB    4,930 C
t max 6
ln ln
t min 4
Heä soá caáp nhieät phía nöôùc muoái ( coi nöôùc muoái chuyeån ñoäng vuoâng goùc vôùi daøn
oáng ñöùng)
Nu f  0 , 41 . Re 0 , 6 Pr 0 , 33
Caùc thoâng soá cuûa nöôùc muoái tra ôû 23,1%kl ôû -100C
  47,09.10 4 Pas
  1,185kg / l
C p  3,323kJ / kgK
  0,5047W / mK
Choïn
d tr  38mm
d ng  44mm
Dieän tích cho 1m chieàu daøi oáng
f tr  0,119 m 2
f ng  0,138m 2
oáng daãn  57x3
Toång trôû nhieät cuûa vaùch vaø caën baån:

 i  0,00017 m2K/W
i
Tính toaùn caùc chuaån soá

w.d ng . 0,7.44.10 3.1185

Re f    7750,7
 47,09.10  4
 47,09.10  4.3,323.10 3
Pr f  C p   31
 0,5047
Nu f  0,41. Re 0f , 6 Pr f0,33  0,41.7750,7 0, 6.310,33  274,5
Nu. 274,5.0,5047
c   3
 3148W / m 2 K
d ng 44.10
Heä soá caáp nhieät khi moâi chaát NH3 soâi trong oáng
0 , 25
 a  103.q F
Heä soá truyeàn nhieät toång quaùt
q 1 1
k F  =
tTB d ng 1  1 44 1 1
.  i  . 0 , 25
 0,00017 
d tr  a i  c 38 103q F 3148
Töø treân ta giaûi phöông trình suy ra qF = 2500W/m2
Dieän tích beà maët truyeàn nhieät:
191,4.10 3
F=  76,6m 2
2500
Toång chieàu daøi oáng trao ñoåi nhieät
F 76,6
L=   643,7 m
f tr 0,119
Chieàu cao beå laø 1,35m →choïn chieàu cao cuûa oáng trao ñoåi nhieät laø 1,1m
Soá oáng trao doåi nhieät laø:
L
n  585 oáng
1,1

Chöông 9
TÍNH CHOÏN CAÙC THIEÁT BÒ PHUÏ
1/ Bình taùch daàu:
Maùy neùn laïnh caàn coù daàu boâi trôn ñeå boâi trôn caùc beà maët ma saùt . Khi maùy
neùn laøm vieäc, luoân coù moät löôïng daàu boâi trôn bò cuoán theo hôi neùn vaøo ñöôøng ñaåy
roài vaøo bình ngöng, taïo moät lôùp trôû nhieät treân beà maët trao ñoåi nhieät cuûa bình
ngöng, bình bay hôi…laøm giaûm hieäu suaát maùy laïnh ñaëc bieät ñoái vôùi moâi chaát khoâng
hoaø tan daàu nhö ammoniac
Ñeå traùnh hieän töôïng treân ngöôøi ta boá trí bình taùch daàu laép ñaët treân ñöôøng
hôi töø maùy neùn ñeán bình ngöng
Nhieäm vuï
o Taùch daàu cuoán theo hôi neùn , khoâng cho daàu ñi vaøo daøn ngöng maø daãn daàu
quay trôû laïi maùy neùn.
Nguyeân taéc hoaït ñoäng
Nguyeân taéc chuû yeáu laø giaûm toác ñoä doøng hôi töø 18 – 25m/s xuoáng 0,5 – 1 m/s, ngoaøi
ra:
o Thay ñoåi höôùng chuyeån ñoäng baèng caùch boá trí caùc taám chaën vuoâng goùc vôùi
doøng chaûy hoaëc xoaén kieåu xyclon ñeå caùc buïi daàu maát ñoäng naêng tích tuï laïi
vaø chaûy xuoáng ñaùy bình.
o Laøm maùt hôi neùn xuoáng nhieät ñoä thaáp 50 – 600C baèng oáng ruoät gaø cho
nöôùc laøm maùt chaûy beân trong.
o Röûa hôi neùn laãn daàu baèng amoniac loûng ñoái vôùi heä thoáng laïnh amoniac
Phöông phaùp hoài daàu veà maùy neùn
Coù theå xaû ñònh kì daàu veà maùy neùn khi möùc daàu trong maùy neùn tuït döôùi möùc
yeâu caàu
Coù theå boá trí cô caáu töï ñoäng hoài daàu veø maùy neùn thí duï söû duïng van
phao.Tröôøng hôïp moãi maùy neùn coù moät bình taùch daàu coù theå söû duïng van phao boá
ngay trong bình taùch daàu. Khi daàu trong bình taùch daàu daâng leân, van phao môû ñeå
phuït daàu trôû laïi maùy neùn nhôø hieäu aùp suaát giöõa bình taùch daàu vaø caùcte maùy neùn .
Tröôøng hôïp nhieàu maùy neùn coù chung moät bình taùch daàu thì phaûi boá trí van phao
phía maùy neùn. Khi maùy neùn thieáu daàu, möùc daàu trong maùy neùn tuït xuoáng van
phao môû ñeå daàu hoài töï ñoäng töø bình chöùa veà maùy neùn.
Tính choïn bính taùch daàu (theo taøi lieâu höôùng daãn ñoà aùn moân hoïc)
Qui öôùc ga vaøo bính taùch daàu  0,5m/s
Choïn v = 0,4 m/s

Tieát dieän bình

G.v' '
F
v
trong ñoù
v’’ : theå tích rieâng cuûa gas sau quaù trình neùn ( v’’=0,12m3/kg)
G : löu löôïng taùc nhaân kg/s (G = 0,176kg/s)
0,176.0,12
F=  0,053m 2
0,4
Ñöôøng kính bình
4F 4.0,053
D=   0,26m  260mm
 
Choïn bình taùch daàu hieäu M325B
o Ñöôøng kính 325mm
o Chieàu cao 910 mm
o Chieàu cao phuû bì 1010mm
o Ñöôøng kính gas vaøo 70mm
o Ñöôøng kính gas ra 70mm
o Ñöôøng kính oáng daàu 20mm
o Khoái löôïng 75kg
2/ Bình chöùa daàu
Bình chuùa daàu duøng ñeå gom daàu töø caùc thieát bò nhö bình taùch daàu, baàu daàu
cuûa bình ngöng, bình chuùa , bình bay hôi, bình taùch loûng…. Ñeå giaûm toån thaát naêng
löôïng vaø giaûm nguy hieåm khi xaû daàu töø aùp suaát cao.
Bình chöùa daàu laø bình hình truï ñaët ñöùng hay naèm ngang, coù ñöôøng noái vôùi
ñöôøng huùt maùy neùn vaø ñöôøng noái vôùi aùp keá, noái vôùi caùc ñaùy xaû daàu vaø ñöôøng xaû
daàu ra ngoaøi. Hoài daàu töø caùc bình veà bình chöùa daàu nhôø cheânh leäch aùp suaát.
3/ Bình chöùa cao aùp
Nhieäm vuï: Bình chöùa cao aùp thöôøng ñaët beân döôùi bình ngöng duøng ñeå chöùa loûng
ñaõ ngöng tuï vaø giaûi phoùng beà maët trao ñoåi nhieät cuûa thieát bò ngöng tuï, duy trì söï
caáp loûng lieân tuïc cho van tieát löu.
Caáu taïo
Bình chöùa cao aùp laø moät bình truï ñaët ñöùng (duøng cho caùc maùy nhoû) hoaëc
ñaët naèm ngang( duøng cho heä thoáng laïnh lôùn) coù caùc ñöôøng noái phuø hôïp
Bình chöùa cao aùp caàn boá trí caùc ñöôøng oáng noái loûng töø bình ngöng tuï ñeán,
ñöôøng loûng daãn ñeán traïm tieát löu, ñöôøng caân baèng vôùi bình ngöng tuï, ñöôøng noái
vôùi boä phaän taùch khí khoâng ngöng, ñöôøng noái vôùi aùp keá, ñöôøng noái vôùi van an

toaøn, oáng thuyû, ñöôøng xaû daàu, xaû caën.

Tính choïn bình chöùa cao aùp ñoái vôùi heä thoáng caáp loûng töø döôùi leân
V  1,45VBH
Dung tích daøn bay hôi
VBH = L.v
Trong ñoù
L: chieàu daøi oáng trong toå daøn bay hôi
v : dung tích 1m oáng
d 2  .0,038 2
v= .1  1  1,13.10 3
4 4
VBH = L.v  643,7.1,13.10 3  0,73m 3
V = 1,45VBH = 1,45.0,73 = 1m3
Choïn bình chöùa hieäu RD0,1
o Theå tích 1m3
o Chieàu daøi 3750mm
o Ñöôøng kính gas vaøo 25mm
o Ñöôøng kính gas ra 25mm
o Khoái löôïng 860kg
4/ Bình taùch loûng

Nhieäm vuï
Bình taùch loûng coù nhieäm vuï taùch caùc gioït loûng khoûi luoàng hôi huùt veà maùy neùn,
traùnh cho maùy neùn khoâng huùt phaûi loûng gaây va ñaïp thuyû löïc laøm hö hoûng maùy
neùn.
Caáu taïo
Bình taùch loûng ñôn giaûn laø 1 bình hình truï ñaët ñöùng laép treân ñöôøng huùt töø thieát bò
bay hôi veà maùy neùn
Bình taùch loûng söû duïng cho taát caû caùc maùy laïnh vôùi moâi chaát laø NH3 vaø freoân.
Tính choïn bình taùch loûng
Tieát dieän bình
G.v' '
F
v
v vaän toác gas vaøo bình taùch loûng v= 0,4m/s
v’’ theå tích rieâng cuûa gas sau quaù trình boá hôi v’’ = 0,55m3/kg

G.v' ' 0,176.0,55

F  0,242m 2
v 0,4
Ñöôøng kính bình
4 .F 4.0,242
D=   0,56m
 
Choïn bình taùch loûng hieäu OT125
o Ñöôøng kính gas hôi vaøo 125mm
o Ñöôøng kính gas loûng vaøo 50mm
o Ñöôøng kính oáng dòch hoaøn löu 80mm
o Ñöôøng kính oáng ñaùy daàu 219mm
5/ Bình taùch khí khoâng ngöng

Nhieäm vuï
Trong heä thoâng laïnh ammoniac luoân coù moät löôïng khí khoâng ngöng tuaàn
hoaøn cuøng vôùi moâi chaát laïnh laøm giaûm hieäu quaû trao ñoåi nhieät, taêng aùp suaát
ngöng tuï vaø nhieät ñoä cuoái taàm neùn . Bình taùch khí khoâng ngöng coù nhieäm vuï taùch
löôïng khí khoâng ngöng naøy khoûi heä thoáng
Khí khoâng ngöng loït vaøo heä thoáng do nhieàu nguyeân nhaân
 Huùt chaân khoâng khoâng trieät ñeå khi naïp gas
 Khi naïp daàu, baûo döôõng, söûa chöõa caùc chi tieát
 Do moâi chaát, daàu, aåm phaûn öùng phaân huyû taïo thaønh
 Do moâichaát laïnh phaân huyû, ñaëc bieät laø moâi chaát ammoniac( vì NH3 phaân
huyû ôû nhieät ñoä 110 – 1200C ôû cuoái quaù trình neùn, do ñoù heä thoáng laïnh NH3
ñeàu ñöôïc boá trí bình taùch khí khoâng ngöng
Caáu taïo
Bình taùch khí khoâng ngöng coù nhieàu daïng caáu taïo khaùc nhau nhöng ñeàu
döïa treân nguyeân taéc laø laøm laïnh hôi neùn laãn khí khoâng ngöng xuoáng nhieät ñoä bay
hôi, hôi moâi chaát laïnh seõ ngöng tuï laïi haàu heát vaø chaûy trôû laïi bình chöùa coøn khí
khoâng ngöng seõ bò thaûi ra ngoaøi.
Vaän haønh
Daáu hieäu veà söï coù maët cuûa khí khoâng ngöng trong heä thoáng laïnh laø aùp suaát
ngöng tuï cao hôn bình thöôøng
6/ Phin saáy, loïc
Nhieäm vuï

Phin saáy loïc coù nhieäm vuï loaïi tröø caùc caën baån cô hoïc vaø caùc taïp chaát hoaù
hoïc ñaëc bieät laø nöôùc vaø acid ra khoûi voøng tuaàn hoaøn cuûa moâi chaát laïnh, Phin saáy
loïc ñöôïc laép treân caû ñöôøng loûng vaø ñöôøng hôi cuûa heä thoáng laïnh
Caùc caën baån cô hoïc coù theå laø ñaát caùt, gæ saét, vaåy haøn, maït kim loaïi. Caùc
caën baàn naøy ñaëc bieät nguy hieåm cho maùy neùn khi chuùng loït vaøo xylanh vaø caùc chi
tieát chuyeån ñoäng . Caùc caën baån naøy cuõng nguy hieåm ñoái vôùi caùc van ñaëc bieät van
tieát löu, chuùng gaây taéc aåm.
Caùc taïp chaát hoaù hoïc ñaëc bieät laø aåm vaø caùc acid taïo thaønh trong voøng tuaàn
hoaøn coù theå laøm hoen ræ , aên moøn caùc ñöôøng oáng, caùc chi tieát maùy.Nöùoc coù theå
ñoâng ñaù bòt kín van tieát löu gaây taéc aåm.
Caáu taïo
 Boä phaän loïc vaø saáy ñôn giaûn laø 1 khoái zeolit ñònh hình baèng keo dính ñaëc
bieät ñaët trong moät voû haøn kín.
 Phin loïc cuûa heä thoáng lôùn thöôøng coù thaân hình truï baèng theùp haøn hoaëc ñuùc,
boá trí ñöôøng vaøo vaø ra cho hôi hoaëc loûng. Moät ñaàu hình truï coù boá trí naép
ñeå deã daøng thaùo phin ra veä sinh.
 Neáu coù theâm chöùc naêng saáy ngöôøi ta boá trí theâm caùc haït huùt aåm töông öùng
(zeolit, silicagel…) vaøo beân trong löôùi loïc
Vò trí laép ñaët
 Phin saáy loïc ñöôøng hôi thöôøng boá trí ngay ôû ñaàu huùt maùy neùn ñeå loaïi tröø
caën baån ñi vaøo maùy neùn
 Treân ñöôøng loûng thöôøng laép tröôùc van ñieän töø vaø ñaëc bieät laø van tieát löu
ñeå giöõ cho caùc van naøy khoâng bò taéc
7/ Maét gas
Nhieäm vuï
Maét gas laø kính quan saùt laép treân ñöôøng loûng ( sau phin saáy loïc ) ñeå quan saùt doøng
chaûy cuûa moâi chaát laïnh. Ngoaøi vieäc chæ thò doøng chaûy, maét gas coøn coù nhieäm vuï :
o Baùo hieäu ñuû gas khi doøng gas khoâng bò suûi boït.
o Baùo hieäu thieáu gas khi doøng gas bò suûi boït maïnh
o Baùo heát gas khi thaáy xuaát hieän caùc veät daàu treân kính
o Baùo ñoä aåm moâi chaát qua söï bieán maøu cuûa chaám maøu treân taâm maét gas so
saùnh vôùi maøu treân chu vi maét gas
 Xanh : khoâ
 Vaøng : thaän troïng
 Naâu : aåm
Neáu bò aåm nhaát thieát phaûi thay phin saáy môùi .

o Baùo hieäu haït huùt aåm ñaõ bò raõ khi thaáy gas bò vaån ñuïc, khi ñoù phaûi thay phin
saáy loïc ñeå traùnh van tieát löu vaø caùc ñöôøng oáng bò taéc aåm.
Caáu taïo
Maét gas coù thaân hình truï phía döôùi kín coøn phía treân ñöôïc laép maét kính ñeå quan
saùt doøng gas chaûy beân trong
Laép ñaët
Maét gas ñöôïc laép ñaët treân ñöôøng loûng sau phin saáy loïc, tröôùc van tieát löu.
8/ Caùc loaïi van
 Van 1 chieàu:
Trong heä thoáng laïnh ngöôøi ta thieát keá chu trình cho loûng vaø hôi ñi theo
moät höôùng nhaát ñònh vaø ñaõ ñi vaøo thieát bò thì khoâng ñöôïc pheùp quay trôû laïi. Thí
duï khi hôi neùn ñaõ ñi vaøo bình ngöng thì khoâng ñöïôc pheùp quay laïi maùy neùn
Van moät chieàu coù nhieàu loaïi khaùc nhau nhöng ñeàu laøm vieäc döïa treân
nguyeân taéc cheânh leäch aùp suaát. Khi aùp suaát ñaàu vaøo lôùn hôn, van töïu ñoäng môû cho
doøng loûng hoaëc hôi ñi qua , nhöng khi aùp suaát ñaàu vaøo giaûm vaø nhoû hôn aùp suaát
ñaàu ra, van seõ töï ñoäng ñoùng laïi.
 Van khoaù, van chaën
Khi vaän haønh, baûo döôõng suûa chöõa maùy laïnh caàn thieát phaûi khoaù hoaëc môû
doøng chaûy moâi chaát laïnh treân voøng tuaàn hoaøn moâi chaát laïnh.
 Van tieát löu nhieät goàm
Van tieát löu nhieät caân baèng trong : laáy tín hieäu ñoä quaù nhieät cuûa hôi huùt ñeå ñieàu
chænh ñoä môû cuûa van.
Neáu taûi nhieät cuûa daøn ngöng taêng hay moâi chaát vaøo daøn ngöng ít, ñoä quaù nhieät
cuûa hôi huùt taêng, ñaåy kim van xuoáng döôùi cöûa thoaùt moâi chaát môû roäng hôn cho
loûng ñi vaøo nhieàu hôn.
Khi moâi chaát vaøo nhieàu, ñoä quaù nhieät cuûa hôi huùt giaûm cuûa thoaùt moâi chaát kheùp
laïi moâi chaát vaøo ít hôn.
Van tieát löu nhieät caân baèng ngoaøi
Khi caàn giöõ aùp suaát bay hôi vaø nhieät ñoä bay hôi oån ñònh ngöôøi ta söû duïng van tieát
löu nhieät caân baèng ngoaøi
Van tieát löu nhieät caân baèng ngoaøi laáy tín hieäu ñoä quaù nhieät cuûa hôi huùt vaø aùp suaát
huùt ôû gaàn ñaàu maùy neùn ñeå ñieàu chænh ñoä môû cuûa van.
 Van ñieän töø
Laø van ñieàu chænh hai vò trí ON – OFF , loaïi van naøy laáy tín hieäu nhieät ñoä,
tín hieäu aùp suaát hay hieäu aùp suaát ñeå ñieàu chænh van ñoùng, môû.
 Van an toaøn

ÔÛ caùc thieát bò laøm vieäc ôû aùp suaùt cao ngöôøi ta boá trí van an toaøn, van naøy
seõ töï ñoäng môû khi aùp suaát vöïôt quaù möùc cho pheùp.
9/ Bôm
Trong kyõ thuaät laïnh thöôøng duøng bôm nöôùc kieàu ly taâm ñeå bôm nöôùc giaûi
nhieät cho thaùp giaûi nhieät bình ngöng.
10/ Quaït
Quaït söû duïng chuû yeáu trong heä thoáng laïnh laø quaït höôùng truïc cho caùc daøn
laïnh, daøn ngöng tuï, thaùp giaûi nhieät ñeå ñoái löu cöôõng böùc khoâng khí.
11/ AÙp keá
AÙp keá duøng ñeå ño vaø chæ thò aùp suaát cuûa moâi chaát ñaàu huùt, ñaàu ñaåy vaø chæ
thò hieäu aùp suaát daàu boâi trôn. AÙp keá coøn ñöôïc söû duïng trong caùc ñoàng hoà naïp gas,
treân bình ngöng, bình chöùa vaø bình trung gian
12/ Ñöôøng oáng
Ñöôøng oáng duøng cho kyõ thuaät laïnh laø loaïi oáng ñoàng ñoái vôùi moâi chaát freâon
vaø oáng theùp khoâng haøn cho moâi chaát NH3
Tính choïn ñöôøng oáng
Ñöôøng kính trong cuûa oáng ñöôïc xaùc ñònh theo bieåu thöùc
4.m
d (m)
 . .
trong ñoù :
Q0
m : löu löôïng khoái löôïng kg/s (m = = 0,176 kg/s )
q0
 : khoái löôïng rieâng moâi chaát kg/m3
 long  0,5791kg / dm 3  579,1kg / m 3
 hoihut  1,82kg / m 3
 hôiday  8,3kg / m 3
 : Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa moâi chaát m/s
Trong heä thoáng laïnh caàn xaùc ñònh 3 loaïi ñöôøng oáng : ñöôøng oáng huùt, ñaåy vaø ñöôøng
daãn loûng. Ñoái vôùi moâi chaát NH3 :
Toác ñoä chuyeån ñoäng Ñöôøng kính trong (mm)

cuûa moâi chaát (m/s)
Ñöôøng huùt 17 85,0
Ñöôøng ñaåy 22 35,0
Ñöôøng loûng 1,5 16,1

Choïn ñöôøng kính oáng theo tieâu chuaån Nga

Ñöôøng Ñöôøng Ñöôøng Chieàu Tieát Khoái
kính kính kính daøy oáng dieän löôïng
danh ngoaøi trong mm oáng 1m oáng
nghóa Da(mm) Dt(mm) mm2
Ñöôøng huùt 100 100 4,0 78,5 10,26
Ñöôøng ñaåy 40 45 40,5 2,25 12,8 2,37
Ñöôøng loûng 20 22 18 2 2,53 0,986
o Maøu sôn qui ñònh ñoái vôùi ñöôøng oáng daãn moâi chaát laïnh (NH3)
 OÁng ñaåy : maøu ñoû
 OÁng huùt : maøu xanh da trôøi
 OÁng daãn loûng : maøu vaøng
 OÁng daãn nöôùc muoái : maøu xaùm
 OÁng daãn nöôùc : maøu xanh laù caây
13/ Thaùp giaûi nhieät

Thaùp giaûi nhieät hay thaùp laøm maùt ñeå laøm maùt nöôùc töø bình ngöng.
Öu ñieåm cuûa thieát bò naøy laø
o Tieát kieäm nöôùc
o Hieäu quaû söû duïng thaùp ngaøy caøng cao, thaùp goïn nheï, hình thöùc ñeïp chòu
ñöôïc thôøi tieát ngoaøi trôøi, raát thuaän tieän cho vieäc laép ñaët treân taàng thöôïng.
Nhöôïc ñieåm
o Bôm nöôùc vaø quaït gaây oàn, caàn coù giaûi phaùp choáng oàn.
Nhieäm vuï
Thaùp giaûi nhieät phaûi thaûi ñöôïc toaøn boä löôïng nhieät do quaù trình ngöng tuï
cuûa moâi chaát laïnh trong bình ngöng toaû ra.
Chaát taûi nhieät trung gian laø nöùôc. Nhôø quaït gioù vaø daøn phun möa, nöôùc bay
hôi moät phaàn vaø giaûm nhieät ñoä xuoáng tôùi möùc yeâu caàu ñeå ñöôïc bôm trôû laïi bình
ngöng nhaän nhieät ngöng tuï
Nguyeân taéc laøm vieäc
Nöôùc noùng töø bình ngöng ñöôïc phun ñeàu leân khoái ñeäm. Nhôø khoái ñeäm nöôùc
chaûy theo ñöôøng zic zaéc vôùi thôøi gian löu laïi khaù laâu trong lôùp ñeäm. Khoâng khí
ñöôïc huùt töø döôùi leân nhôø quaït . Cuõng nhôø khoái ñeäm, dieän tích tieáp xuùc giöõa nöôùc
vaø khoâng khí taêng leân gaáp boäi vaø nhôø ñoù quaù trình trao ñoåi chaát vaø trao ñoåi nhieät
ñöôïc taêng cöôøng. Nöôùc bay hôi vaøo khoâng khí. Quaù trình bay hôi nöôùc gaén lieàn vôùi

quaù trình thu nhieät cuûa moâi tröôøng, do ñoù nhieät ñoä cuûa nöôùc giaûm xuoáng. Ngoaøi
nhieät aån do nöôùc mang ñi vaãn coù theå coù moät doøng nhieät trao ñoåi giöõa nöôùc vaø
khoâng khí.
Quaù trình trao ñoåi nhieät dieãn ra caøng maïnh, hieäu quaû trao ñoåi nhieät caøng
lôùn, naêng suaát giaûi nhieät cuûa thaùp caøng taêng khi:
o Ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí caøng thaáp
o Toác ñoä khoâng khí caøng cao
o Beà maët trao ñoåi nhieät giöõa nöôùc vaø khoâng khí caøng lôùn.
Laép ñaët, vaän haønh
Khi laép ñaët vaø vaän haønh thaùp giaûi nhieät caàn löu yù moät soá vaán ñeà sau:
 Vò trí laép ñaët caàn phaûi ñaûm baûo thoâng gioù hoaøn haûo, doøng khí cuûa quaït gioù
khoâng bò vöôùng, taùi tuaàn hoaøn hoaëc bò quaån laøm cho löu löôïng gioù giaåm, ñoä
aåm gioù taêng, laøm giaûm naêng suaát thaûi nhieät cuûa thaùp
 Caàn phaûi choïn vò trí laép ñaët sao cho tieáng oàn do quaït vaø bôm nöôùc ít aûnh
höôûng ñeán con ngöôøi nhaát, ñaëc bieät khi thaùp vaø bôm nöôùc ñaët treân maùi
 Khoâng ñöôïc boá trí thaùp giaûi nhieät ôû nhöõng nôi coù caùc doøng khí noùng, trong
caùc phoøng hoaëc khoâng gian coù khoâng khí quaù baån.
 Caàn phaûi ño nhieät ñoä nöôùc ra hoaëc vaøo, khoâng khí ra, vaøo, löö löôïng nöôùc,
löu löôïng khoâng khí ñeå xaùc ñònh xem thaùp laøm vieäc coù hieäu quaû khoâng.
Tính choïn thaùp giaûi nhieät
Nhieät thaûi ra töø thieát bò ngöng tuï
Qk = Q0 + Ni = 191,4 + 59,8 = 251,2 kW
Qk  251kW  216172 kcal / h  216172 / 3900  55,43 toân
Löu löôïng nöôùc tuaàn hoaøn :
Qk 251,2
mk    15,02kg / s
C p .t w 4,18.4
V = mk .  15,02 / 993,5  0,151m 3 / s  151(lit / s )
Toån thaát nöôùc cho thaùp giaûi nhieät 3% löôïng nöôùc tuaàn hoaøn
Choïn thaùp giaûi nhieät hieäu RINKI kieåu FRK60
Naêng suaát giaûi nhieät 60.3900 = 234000kcal/h
Löu löôïng nöôùc ñònh möùc 13l/s
Chieàu cao thaùp 2417mm
Ñöôøng kính thaùp 1910mm
Ñöôøng kính oáng noái nöôùc vaøo 100mm
Ñöôøng kính oáng noái nöôùc ra 100mm

Ñöôøng chaûy traøn 25mm

Ñöôøng kính oáng van phao 20mm
Löu löôïng quaït gioù 420m3/ph
Ñöôøng kính quaït gioù 1200mm
Moâtô quaït 1,5kW
Khoái löôïng tónh 238kg
Khoái löôïng khi vaän haønh 770kg( coù nöôùc)
Ñoä oàn cuûa quaït 57dB

Chöông 10
A / NÖÔÙC, ÑIEÄN NAÊNG , TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ
1/Toång löu löôïng nöôùc
Nöôùc boå sung cho thaùp giaûi nhieät 2m3
Nöôùc duøng ñeå laøm ñaù 35m3
Nöôùc duøng ñeå taùch khuoân 5m3
 42m3/ngaøy
2/ Ñieän naêng tieâu thuï
Ñieän ñoäng cô maùy neùn 98
Ñieän cho bôm 3,5
Ñieän cho caùnh khuaáy 7,5
Ñieän cho ñoäng cô quaït 1,5
Ñieän duøng cho thaép saùng
 110,5kW
3/ Caùc yeâu caàu veà ñieàu chænh vaø töï ñoäng hoaù
 Ñieàu chænh naêng suaát laïnh maùy neùn pittoâng
Nhu caàu laïnh luoân thay ñoåi theo töøng thaùng, töøng maøu thaäm chí töøng ngaøy
hay töøng giôø trong ngaøy.Khi thieát keá maùy laïnh phaûi tính toaùn naêng suaát laïnh toái
ña, ôû cheá ñoä laøm vieäc khaéc nghieät nhaát, do ñoù trong quaù trình vaän haønh caàn coù söï
ñieàu chænh naêng suaát laïnh.
Muïc ñích :
 Giaûm soá laàn khôûi ñoäng xuoáng ñaùng keå
 Giaûm hao moøn caùc cô caáu truyeàn ñoäng
 Ñoäng cô laøm vieäc ôû ñieàu kieän thuaän lôïi hôn neân khaû baêng keùo daøi tuoåi thoï
ñoäng cô
Caùc phöông phaùp ñieàu chænh:
 Ñoùng ngaét ñoäng cô maùy neùn (ON – OFF)
 Tieát löu ñöôøng huùt
 Xaû hôi neùn theo ñöôøng phuï ( bypass)
 Xaû ngöôïc trong ñaàu xylanh
 Phöông phaùp naâng van huùt
 Phöông phaùp ñieàu chænh soá voøng quay
o Ñieàu chænh voøng quay voâ caáp qua baùnh ñai
o Ñieàu chænh voøng quay voâ caáp qua maùy bieán taàn
o Ñieàu chænh voøng quay theo baäc nhôø thay ñoåi soá caëp cöïc p

 Töï ñoäng hoaù thieát bò ngöng tuï

Tín hieäu ñöa vaøo boä ñieàu chænh löu löôïng nöôùc laø aùp suaát ngöng tuï ñöôïc laáy
töø ñöôøng ñaåy cuûa maùy neùn . Van naøy seõ ñoùng bôùt khi aùp suaát ngöng tuï giaûm, vaø
môû to khi aùp suaát ngöng tuï taêng.
 Töï ñoäng hoaù thieát bò bay hôi
 Ñoä quaù nhieät cuûa moâi chaát ñöôïc ñieàu chænh baèng van tieát löu nhieät caân
baèng trong
 Nhieät ñoä cuûa beå ñaù ñöôïc ñieàu chænh baèng van ñieän töø laáy tín hieäu ñieàu
chænh laø nhieät ñoä cuûa beå ñaù
 Baûo veä töï ñoâng heä thoáng laïnh
Khi cheá ñoä laøm vieäc rôi vaøo giôùi haïn nguy hieåm caùc tín hieäu naøy seõ taùc
ñoäng döøng maùy neùn, ngaét taûi thieát bò bay hôi hoaëc ngaên ngöøa caùc nguy cô nguy
hieåm khaùc
Baûo veä maùy neùn
o Rôle cao aùp ngaét maïch khi aùp suaát ñaàu ñaåy cao quaù möùc chho pheùp
o Rôle thaáp aùp ngaét maïch maùy neùn khi aùp suaát daàu huùt thaáp quaù möùc cho
pheùp
o Baûo veä maùy neùn khi aùp suaát daàu boâi trôn khoâng ñuû (pdaàu = phuùt + (1,5  3))
o Baûo veä maùy neùn khi heä thoáng laøm maùt maùy neùn hoaït ñoâng keùm hieäu quaû
o Baûo veä maùy neùn khoâng huùt phaûi aåm
Caùc thieát bi cao aùp
o Caùc thieát bò cao aùp ñeàu ñöôïc ñaët van an toaøn ñeå töï ñoäng xaû khí khi aùp suaát
vöôït quaù möùc cho pheùp
B / AN TOAØN LAO ÑOÄNG
1/ Nguyeân taéc vaän haønh
 Kieåm soaùt tröôùc khi khôûi ñoäng maùy
 Kieåm tra möïc nhôùt boâi trôn maùy trong carter coù nay ñuû vaø ñuùng möùc qui
ñònh (möïc nhôùt chieám 2/3 möïc kính xem nhôùt)
 Kieåm tra löôïng nöôùc giaûi nhieät
 Kieåm tra vò trí caùc van
 Van huùt ñuùng kín
 Van neùn môû
 Khôûi ñoäng maùy
 Ñoùng caùc caàu dao nguoàn ñieän vaø heä thoáng ñieàu khieån
 Baät coâng taéc suôûi daàu boâi trôn “ oil heater” sang vò trí “OFF”

 Baät coâng taéc caáp dòch “liquid supply” sang “auto”

 Baät coâng taéc “capacity control” sang vò trí “auto”
 Khôûi ñoäng bôm nöôùc daøn ngöng
 Khôûi ñoäâng daøn quaït daøn ngöng
 AÁn nuùt “start” khôûi ñoäng maùy neùn khi ñoäng cô chuyeån sang vaän toác thöù 2
môû töø töø van huùt vaø theo doõi caùc trò soá cuûa ñoàng hoà aùp löïc vaø ampe
 Ñieàu chænh sao cho
 phuùt = 2,41 atm
 pñaáy = 15,85 atm
Trong quaù trình vaän haønh caàn thöôøng xuyeân theo doõi phuùt , pñaåy , nhieät ñoä ñaàu huùt,
ñaàu ñaåy, nhieät ñoä nöôùc giaûi nhieät.
Chuù yù
o Ñoái vôùi maùy neùn pittoâng khoâng chaïy maùy trong haønh trình aåm
o Khi cuùp ñieän ñoät ngoät caàn khoaù van huùt, van neùn, taát caû caùc coâng taéc caáp
ñòch
 Döøng maùy
 Tröôùc khi taét maùy phaûi chaïy ruùt gas veà baàu chöùa ñeå giaûm aùp löïc treân daøn
laïnh
 Taét bôm giaûi nhieät vaø quaït giaûi nhieät
 Taét maùy neùn
 Taét van huùt, van neùn
2/ Qui taéc an toaøn trong vaän haønh maùy
Ñeå ñaûm baûo an toaøn vaø traønh nhöõng thieät haïi coù theå xaûy ra, taát caû maùy vaø
thieát bò laïnh phaûi ñöôïc cheá taïo, laép ñaët, baûo döôõng vaø vaän haønh theo caùc tieâu
chuaån veà an toaøn lao ñoäng vaø caùc quy ñònh veä sinh coâng nghieäp, phoøng choáng chaùy
noå.
 Ngöôøi coâng nhaân vaän haønh maùy caàn naém vöõng:
 Kieán thöùc veà caùc quaù trình trong maùy
 Tính chaát moâi chaát laïnh
 Quy taéc söûa chöõa thieát bò vaø naïp moâi chaát laïnh
 Laäp nhaät kí vaø bieân baûn vaän haønh maùy
 Ngöôøi coâng nhaân vaän haønh maùy phaûi ñöôïc trang bò baûo hoä lao ñoäng ( quaàn
aùo, gaêng tay, maët naï phoøng ñoäc)
 Coâng nhaân tröïc khoâng ñöôïc boû phoøng maùy
 Coâng nhaân tröïc phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra caùc thoâng soá kó thuaät cuûa maùy
phuùt , pñaåy , nhieät ñoä nöôùc giaûi nhieät ñaûm baûo maùy vaän haønh an toaøn & hieäu

quaû.
 Neáu trong quaù trình chaïy , maùy coù hieän töôïng laï khoâng bieát roõ nguyeân
nhaân phaûi baùo caùo ngay cho tröôûng ban hoaëc giaùm ñoác
 Caám ngöôøi vaän haønh maùy uoáng röôïu vaø say röôïu trong giôø vaän haønh maùy
 Coâng ty
 Haèng naêm toå chöùc kieåm tra nhaän thöùc cuûa coâng nhaân vieân veà veä sinh an
toaøn maùy laïnh
 Taát caû caùn boä coâng nhaân vieân trong xí nghieäp phaûi hieåu roõ kyõ thuaät an
toaøn caùch caáp cöùu vaø caùch phoøng choáng chaùy noå
 Phoøng maùy
 Caám ngöôøi khoâng phaän söï vaøo phoøng maùy
 Caám ñeå xaêng, daàu vaø caùc chaát deã chaùy trong phoøng maùy
 Khoâng coù chöôùng ngaïi vaät hoaëc vaät trôn tröôït
 Phoøng maùy phaûi trang bò phöông tieän daäp taét ñaùm chaùy, caùc phöông tieän
naøy phaûi luoân luoân ôû vò trí saün saøng
 Phaûi nieâm yeát qui trình vaän haønh maùy taïi buoàng maùy
 Nieâm yeát qui trình xöû lí söï coá
 Ñoái vôùi moâi chaát laïnh ñoäc haïi, deã baét löûa hoaëc gaây chaùy noå phoøng maùy
phaûi ñaët ôû khu vöïc xa khu daân cö
 Phoøng maùy vaø thieát bò phaûi coù hai cöûa , boá trí caùch xa nhau ñeå thoaùt nhanh
khi coù söï coá
 Phaûi boá trí cöûa soå, cöûa ra, vaøo vaø quaït thoâng gioù do trong quaù trình söûa
chöõa maùy moùc vaø thieát bò gas coù khaû naêng bò roø ræ neân caàn taêng cöôøng quaù
trình thoâng gioù cô khí, duøng quaït huùt …ñeå ñaûm baûo söùc khoeû cho ngöôøi
coâng nhaân.
3/ Söï coá vaø caùch khaéc phuïc
Caùc maùy moùc phaàn lôùn ñaõ ñöôïc laép ñaët heä thoáng van an toaøn, tuy nhieân
trong quaù trình vaän haønh maùy ngöôøi coâng nhaân phaûi heát söùc caån thaän, tuaân thuû
nghieâm ngaët caùc qui ñònh an toaøn khi vaän haønh maùy. Sau nay laø moät soá söï coá
thöôøng gaëp vaø caùch khaéc phuïc
 Ñoäng cô maùy neùn
1/ Ñoäng cô khoâng quay
 Kieåm tra cung caáp ñieän. Chuù yù vôùi caùc maùy laøm vieäc vôùi 2 daây pha, neáu
maát moät pha coù theå haõy coøn ñieän aùp cung caáp cho maùy maø khoâng laøm ñoäng
cô quay.
 Kieåm tra rôle aùp suaát ngaét maïch

Rôle aùp suaát cao aùp caét do aùp suaát ñaåy quaù cao. Coù theå do cac nguyeân nhaân
sau nay:
o Ñieàu kieän ngöng tuï keùm
o Thieáu nöôùc laøm maùt
o Loït khí vaøo heä thoáng
o Quaù taûi
Rôle aùp suaát thaáp ngaét maïch, nguyeân nhaân:
o Maát moâi chaát laïnh
o AÙp suaát ôû carter quaù thaáp
o OÁng noái role aùp suaát bò giaäp, gaõy
Ñoäng cô quaù yeáu neân rôle nhieät ngaét ngay moãi khi khôûi ñoäng
2/ Ñoäng cô quay nhöng khoâng ñaït toác ñoä
 Kieåm tra maïch ñieän vaø kieåm tra caùc pha (ôû maùy 2 hay 3 pha)
 Kieåm tra daây cu-roa
 Kieåm tra daàu ( muøa ñoâng daàu ñoâng cöùng  gaây ma saùt lôùn )
3/ Ñoäng cô quay nhöng maùy neùn khoâng quay
Nguyeân nhaân
 Maùy bò keït hoaëc do aùp suaát quaù cao
 Daây cu-roa bò tröôït
 Puli bò thaùo loûng
4/ Maùy neùn bò ñoát noùng quaù möùc
 Do möùc daàu quaù thaáp caàn coù bieän phaùp ñeå ñöa daàu veà maùy neùn
 Cheá ñoä laøm vieäc cuûa heä thoáng
1/ Maùy neùn hay ngaét
Nguyeân nhaân
 Rôle nhieät ñoä hay rôle aùp suaát chænh khoâng ñuùng
 Van tieát löu ñoùng keùm
 Kieåm tra baàu caûm öùng nhieät cuûa rôle nhieät ñoä ñaët ñuùng chöa
2/ chu kì hoaït ñoäng cuûa maùy quaù daøi
Nguyeân nhaân
 Thieáu moâi chaát do ñieàu chænh caáp loûng chöa hôïp lyù
 Maùy neùn quaù yeáu hoaëc quay quaù chaäm
 Baàu caûm öùng nhieät cuûa rôle nhieät ñoä ñaët khoâng ñuùng
 Kieåm tra giôùi haïn ñaët cuûa rôle nhieät ñoä vaø rôle aùp suaát
 Kieåm tra thieát bò ngöng tuï
 Kieåm tra thieát bò boác hôi ( quaù nhoû hay lôùp tuyeát baùm quaù daøy)

 Caùch nhieät khoang laïnh keùm hay phoøng laïnh khoâng kín hoaëc cöûa môû quaù
nhieàu
 Ñöa vaät baûo quaûn noùng vaøo phoøng laïnh
 Cheá ñoä nhieät ñoä & aùp suaát cuûa chu trình
1/ Nhieät ñoä ñaàu ñaåy
 Thoâng thöôøng khoaûng 60 – 900C neáu noù quaù noùng phaûi xem laïi ñieàu kieän
ngöng tuï
2/ Nhieät ñoä huùt
 Thoâng thöôøng -15 ñeán -200C neáu quaù laïnh laø do van tieát löu môû quaù lôùn,
quaù noùng laø do ñoä quaù nhieät quaù cao
3/ Nhieät ñoä loûng
OÁng daãn loûng phaûi coù nhieät ñoä cao hôn nhieät ñoä moâi tröôøng moät ít.Neáu noù
quaù laïnh laø do taéc ngheõn ôû van hay ôû phin loïc, neáu quaù noùng laø do ñieàu kieän
ngöng tuï khoâng toát hoaëc thieáu moâi chaát laïnh.
4/ AÙp suaát ñaåy
AÙp suaát ñaåy cao coù theå do
 Maùy neùn khoâng bình thöôøng
 Thieáu loûng vì van tieát löu môû beù hay bò taéc
Aùp suaát ñaàu ñaåy quaù cao coù theå do
 Naïp quaù nhieàu gas
 Van tieát löu môû quaù to
 Heä thoáng ngöng tuï keùm
 Ñaët maùy ôû nôi quaù noùng hoaëc quaù heïp
5/ AÙp suaát huùt
AÙp suaát huùt quaù cao
 Do maùy neùn khoâng huùt (kieåm tra claple)
 Van tieát löu môû to
 Heát gas naïp
Aùp suaát huùt quaù thaáp
 Van tieát löu môû nhoû hay bò taéc aåm
 Phin loïc baån
 Phin saáy bò taéc
 Ñöôøng daãn loûng quaù beù
 Ñöôøng oáng huùt bò beïp
 Bò taéc aåm ôû choã noái
 Cheá ñoä nhieät khoang laïnh

 Nhieät ñoä phoøng laïnh quaù cao ( phoøng laïnh chöa haï ñeán nhieät ñoä yeâu caàu), caàn
kieâm tra:
 Caùch nhieät vaø loït khí vaøo phoøng laïnh
 Löôïng moâi chaát laïnh
 Tình traïng daøn bay hôi
 Ñoä môû van tieát löu
 Caùc phin loïc, phin saáy
 Maùy neùn khoâng ñuû coâng suaát do maùy nhoû hoaëc maùy ñaõ xuoáng caáp
 Nhieät ñoä phoøng laïnh quaù thaáp do rôle nhieät ñoä hoaëc rôle aùp suaát ñeå ôû giôùi
haïn quaù thaáp hoaëc bò ngaén maïch khoâng coøn hoaït ñoäng nöõa
 Van tieát löu vaø caùc oáng mao daãn
1/ Taéc aåm caùc oáng mao daãn vaø van tieát löu
AÅm ñi vaøo heä thoáng do daàu hay moâi chaát chöa huùt heát aåm
Söûa chöõa
 Laép ñaët moät hay nhieàu phin saáy vaøo heä thoáng, cho maùy neùn chaïy ñeå huùt
heát aåm
 Thay daàu maùy neùn
2/ Hö hoûng ôû van tieát löu
Söûa chöõa : thay van tieát löu sao cho phuø hôïp vôùi coâng suaát thieát bò vaø aùp
suaát laøm vieäc
 Rung vaø oàn ôû maùy neùn
 Neáu maùy neùn vaø caùc cuïm chi tieát quanh maùy neùn vaø ñöôøng oáng rung maïnh
thì chöùng toû maùy neùn maát caân baèng hoaëc caùc ñai oác ñònh vò maùy neùn vaø
ñoäng cô bò loûng => chænh vaø coá ñònh laïi
 Neáu coù tieáng goõ trong maùy neùAn maø nhieät ñoä ñaàu ñaåy giaûm vaø khoang huùt
maùy neùn bò phuû tuyeát thì maùy neùn laøm vieäc theo haønh trình aåm => caàn
ñieàu chænh caáp loûng cho daøn bay hôi
 Neáu tieáng goõ laø tieáng va ñaäp cô khí ( ñanh, khoâ) trong maùy neùn thì coù theå
do pittoâng khoâng ñöôïc coá ñònh toát => coá ñònh laïi pittoâng

Chöông 11
TÍNH KINH TEÁ
Vaät lieäu Ñôn giaù (ñoàng) Soá löôïng Thaønh tieàn (ñoàng)
Gaïch xaây döïng 250 3000 vieân 750000
Saét 6 4500 500 kg 2250000
Saét 10 4500 250kg 1125000
Ximaêng 50000 100 bao 5000000
Caùch nhieät styropore 3000000 15 m3 42000000
Caùch aåm 100000 50 m 5000000
Goã thoâng 3000000 3,5m3 10500000
Ñaù 100000 6m3 600000
Caùt 24000 10 xe 240000
Khuoân ñaù 30000 600 18000000
Maùy neùn 1 134100000
Thieát bò ngöng tuï 20000000 1 20000000
Thieát bò bay hôi 21000000 1 21000000
Bình chöùa cao aùp 15000000 1 15000000
Bình taùch daàu 3000000 1 3000000
Bình chöùa daàu 12000000 1 12000000
Maùy khuaáy 20000000 1 20000000
Bôm nöôùc 4,5 Hp 1 3150000
Bôm nöôùc 1,5 Hp 4 4200000
Vaät lieäu haøng thaùng (gas, daàu) 10000000
Van tieát löu nhieät 400000 1 400000
Van ñieän töø 200000 5 1000000
Van chaën 30000 25 750000
Van 1 chieàu 100000 5 500000
Van an toaøn 100000 4 400000
OÁng ñaåy 8000 10m 80000
OÁng huùt 30000 10m 300000
OÁng nöôùc 21 x 1,6 2860 20m 57200
OÁng nöôùc 60 x 2,3 11990 20m 239800
Toång chi phí  312642000 ñoàng

KEÂT LUAÄN
Qua ñoà aùn “ Thieát keá phaân xöôûng saûn xuaát nöôùc ñaù caây” naøy, em coù dòp
 Laøm quen vôùi coâng vieäc thieát keá
 Hoïc hoûi kinh nghieäm thöïc teá voâ cuøng quí baùu cuûa caùc thaày coâ
 Töï hoïc hoûi vaø trau doài kieán thöùc cuûa baûn thaân
Maëc duø ñaõ coá gaéng raát nhieàu nhöng trong ñoà aùn naøy coøn nhieàu thieáu soùt, em raát
mong ñöôïc söï goùp yù vaø chæ baûo cuûa caùc thaày coâ.

MUÏC LUÏC
Chöông 1: VAØI NEÙT VEÀ NÖÔÙC VAØ NÖÔÙC ÑAÙ
1. Tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc 1
2. Tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc ñaù 1
3. Phaân loaïi nöôùc ñaù 2
4. AÛnh höôûng cuûa taïp chaát ñeán chaát löôïng nöùoc ñaù 3
5. Moät soá phöông phaùp saûn xuaát nöôùc ñaù 4
6. baûo quaûn vaø vaän chuyeån nöôùc ñaù 4
Chöông 2: QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT
1. Cô sôû vaät lyù cuûa quaù trình ñoâng ñaù 5
2. choïn phöông phaùp saûn xuaát nöôùc ñaù 5
3. choïn noàng ñoä nöôùc muoái 6
4. Qui trình saûn xuaát nöôùc ñaù 8
Chöông 3: TÍNH CAÙCH NHIEÄT, CAÙCH AÅM XUNG QUANH BEÅ ÑAÙ
1. Giôùi thieäu veà vaät lieäu caùch nhieät, caùch aåm 13
2. Tính caùch nhieät cho vaùch 14
3. Tính caùch nhieät cho ñaùy 16
4. Tính caùch nhieät cho naép 17
Chöông 4: CAÂN BAÈNG NAÊNG LÖÔÏNG CHO QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ 18
Chöông 5: TÍNH TOAÙN CHU TRÌNH LAÏNH
1. Choïn caùc thoâng soá laøm vieäc 20
2. Xaây döïng chu trình laïnh 20
Chöông 6: TÍNH CHOÏN MAÙY NEÙN 22
Chöông 7: TÍNH CHOÏN THIEÁT BÒ NGÖNG TUÏ
1. Nhieät thaûi ra ôû thieát bò ngöng tuï 26
2. choïn thieát bò ngöng tuï 26
3. Tính toaùn thieát bò ngöng tuï 27
Chöông 8: TÍNH CHOÏN THIEÁT BÒ BOÁC HÔI
1. Giôùi thieäu thieát bò boác hôi 30
2. choïn thieát bò boác hôi 30
3. Tính toaùn thieát bò boác hôi 30
Chöông 9: TÍNH CHOÏN THIEÁT BÒ PHUÏ
1. Bình taùch daàu 33
2. Bình chöùa daàu 34
3. Bình chöùa cao aùp 34
4. Bình taùch loûng 35
5. Bình taùch khí khoâng ngöng 36
6. Phin saáy, loïc 36
7. Maét gas 37

8. Caùc loaïi van 38

9. Bôm 39
10. Quaït 39
11. AÙp keá 39
12. Ñöôøng oáng 39
13. Thaùp giaûi nhieät 40
Chöông 10:A/ NÖÔÙC, ÑIEÄN NAÊNG VAØ TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ
1. Nöôùc 43
2. Ñieän naêng 43
3. Caùc yeâu caàu veà ñieàu chænh vaø töï ñoäng hoaù
B/ AN TOAØN LAO ÑOÄNG
1. Nguyeân taéc vaän haønh maùy 44
2. Qui taéc an toaøn trong vaän haønh maùy 45
3. Söï coá vaø caùch khaéc phuïc 46
Chöông 11:TÍNH KINH TEÁ 50
KEÁT LUAÄN 51

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

[1]. Nguyeãn Ñöùc Lôïi, Phaïm Vaên Tuyø, Ñinh Vaên Thuaät
“ Kyõ Thuaät Laïnh Öùng Duïng”, NXB Giaùo Duïc,2002
[2]. Traàn Ñöùc Ba, Phaïm Vaên Boân
“Coâng Ngheä Laïnh Thöïc Phaåm Nhieät Ñôùi”
Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa TpHCM, 1993
[3]. Nguyeãn Ñöùc Lôïi
“Höôùng Daãn Thieát Keá Heä Thoáng Laïnh”
NXB Khoa Hoc Kyõ Thuaät, Haø Noäi, 2002
[4].Nguyeãn Ñöùc Lôïi, Phaïm Vaên Tuøy
“Kyõ thuaät laïnh cô sôû”, NXB Giaùo Duïc, 2002
[5].Vieän só Traàn Ñöùc Ba ( chuû bieân)
“Kyõ Thuaät Laïnh Ñaïi Cöông”, Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa TpHCM
[6]. Khoa Coâng Ngheä Hoaù Hoïc, boä moân Maùy & Thieát Bò
Giaùo Trình “ Quaù Trình Vaø Thieát Bò Coâng Ngheä Hoaù Hoïc”, Höôùng Daãn Ñoà Aùn
Moân Hoïc
Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa TpHCM,1993
[7]. Phaïm Vaên Boân (chuû bieân), Nguyeãn Ñình Thoï
“Quaù Trình Vaø Thieát Bò Trong Coâng Ngheä Hoùa Hoïc” –taäp 5- “Quaù Trình Vaø
Thieát Bò Truyeàn Nhieät”
NXB Ñaïi Hoïc Baùch Khoa TpHCM, 2002
[8]. Caùc taùc giaû
“Soå Tay Quaù Trình Vaø Thieát Bò Coâng Ngheä Hoaù Chaát – taäp 1,2”
NXB Khoa Hoïc & Kyõ Thuaät, Haø Noäi, 1992
[9]. Traàn Thanh Kyø
“Maùy Laïnh”, Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa TpHCM, 1994
[10]. Traàn Theá San, Nguyeãn Ñöùc Phaán
“Thöïc Haønh Lyõ Thuaät Cô Ñieän Laïnh”, NXB Ñaø Naüng
[11]. Nguyeãn Ñöùc Lôïi, Phaïm Vaên Tuyø
“Maùy Vaø Thieát Bò Laïnh”, NXB giaùo duïc, 1993
[12]. Traàn Ñöùc Ba, Ñoã Vaên Haûi
“Cô Sôû Hoaù Hoïc Quaù Trình Xöû Lyù Nöôùc Caáp Vaø Nöôùc Thaûi”
[13]. Traàn Huøng Duõng, Traàn Vaên Ngheä
“Quaù Trình Vaø Thieát Bò Trong Coâng Ngheä Hoùa Hoïc” –taäp 11- “ Baøi Taäp Vaø
Höôùng Daãn Thieát Keá Maùy Laïnh Traïm Laïnh, Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch

Khoa TpHCM
[14]. Phaïm Vaên Boân, Vuõ Baù Minh, Hoaøng Minh Nam
“Quaù Trình Vaø Thieát Bò Trong Coâng Ngheä Hoùa Hoïc” –taäp 10- “ ví duï vaø baøi
taäp”, Tröôøng Ñaïi Hoïc Baùch Khoa TpHCM

thiết kế hệ thống lạnh sản xuất nước đá cây năng suất 30 tấn

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

thiết kế hệ thống lạnh sản xuất nước đá cây năng suất 30 tấn

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EBOOKBKMT.

COM – HỖ TRỢ TÀI LIỆU HỌC TẬP

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 1

 Nhieät löôïng noùng chaûy qr = 333.6kJ/kg

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 2

Taïp chaát Haøm löôïng toái ña

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 3

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 4

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 5

Vôùi naêng suaát cuûa beå ñaù 30taán/ ngaøy

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 6

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 7

21.2C (Baûng 2-9 [5])

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 8

Nöôùc caáp töø

Hoaø tan trong beå

Roùt nöôùc vaøo khuoân

Cho vaøo beå ñaù

Naâng linh ñaù ra khoûi beå

Beå tan ñaù

Giaûi thích qui trình

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 9

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 10

Caáp nöôùc vaøo khuoân:

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 11

Khaâu taùch khuoân :

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 12

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 13

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 14

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 15

Ñieàu kieän khoâng ñoïng söông laø: tw1 > ts hay ks ≥ k

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 16

Heä soá k cuûa neàn coù söôûi k = 0.29(W/m2K)

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 17

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 18

5/ Toån thaát laïnh do truyeàn nhieät ra ngoaøi beå ñaù

Dieän tích (m2)

Q5 = [(83,2 + 53,39).0,5 + 83,2 . 2](37-(-10)).24 = 264736 kcal/ ngaøy

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 19

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 20

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 21

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 22

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 23

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 24

Choïn maùy neùn 1 caáp hieäu 1V4/200

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 25

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 26

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 27

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 28

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 29

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 30

Tính toaùn caùc chuaån soá

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 31

w.d ng . 0,7.44.10 3.1185

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 32

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 33

Tieát dieän bình

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 34

toaøn, oáng thuyû, ñöôøng xaû daàu, xaû caën.

4/ Bình taùch loûng

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 35

G.v' ' 0,176.0,55

5/ Bình taùch khí khoâng ngöng

SVTH : Nguyeãn Thò Thu Trang Trang 36