Alpabeto at

Ortograpiya ng
Wikang Filipino

Ortograpiya ng Wikang Filipino

kalakaran kung
paano sumusulat
ang mga Pilipino sa
kanilang
wikangpambansa
tumutukoy sa
tamang paraan ng
paggamit ng
sistema ng pagsulat
ng isang wika

Ortograpiya ng Wikang Filipino

cont.
inilalahad

dito ang istandardisadong pagsulat ng

mga grapema (o mga panulat na simbulo)

mga
Iba

grapemang letra

pang simbulo ay ang gitling, bantas atbp.

Alibata
ang paran ng panulat sa
panahon bago ang mga
Kastila
tamang tawag ay
Baybayin
ang alibata ay
ipinangalan lamang ni
Prof. Paul Rodriguez
Versoza mula sa salitang
ALIF-BA-TA sa
Maguindanao
17 simbulo

Bakit nawala ang Alibata?

dahil

sa pagpasok ng Alpabetong
Romano

pagtago
Natural

nung panahon ng mga kastila

din ang pagkamatay nito nung

umuinti na ang gumagamit nito

Alpabetong Pilipino
Mula sa alibata (na may
17 na letra)
ABAKADA( 20 na letra)
Alpabetong Romano (31)
(mga dagdag na letra
told ng C, CH, F, J. LL. ,
Q, RR, V, X, Z)
Alpabetong Pilipino (28)
(Binawas ang CH, LL, at
RR)
*Lope K. Santos- Ama ng
Balarilang Tagalog

Tuntunin ng Panghiram
Bigkasin

sa orihinal
na anyo ang
hiniram na salita.
Commercial-

komersyal

Tuntunin ng Panghiram
Pagbabaybay

sa mga
salitang hiram na
pambalana
Ng

kapag sinusundan ng titik

Q
Hal. Conquista- Kongkista
Blanquete - Blangkete
Titik C ang sinusundan ng
mga katinig at patinig na a/o/u
Hal. Concreto
Carbungco

Tuntunin ng Paghiram
cont.
Mga

salitang hiram sa
espanyonl na nagsisimula sa
E ay nananatiling E
Hal. Estilo
Estasyon

Mga

salitang hiram sa espanyol

na nagsisimula sa O ay
nanatiling O
Hal. Politika
Opisina
Kompleto

Tuntunin ng Paghiram
cont.
Mga

salitang hiram na
nagkakaroon ng
pagbabago ang kasunod
na katinig

U=o sa mga salitang

ang kasunod na katinig
ay nagbago sa Filipino
(nagiging M ang N)
Kumbensyon
convencion

Tuntunin ng Paghiram
cont.
Mga

salitang hiram sa Ingles na

nagsisimula sa
S + isa pang katinig

Hal. Iskedyul mula sa schedule

Istadyum mula sa stadium

Mga

salitang hindi nakikilala kapag

binago ang baybay

Hal. Curfew, Chewing Gum, Ferris Wheel

Tuntunin ng Paghiram
cont.
Mga

salitang kilala sa
orihinal na baybay
Taxi,

Exit, Text

Paalala

sa
panghihiram
Isaalang-alang

ang
kaangkupan ng salita
Katiyakan ng
kahulugan ng salita

Tiyak na tuntunin ng gamit ng

walong letra
C
F
J
K
Q
X
V
Z

Tiyak na tuntunin ng gamit ng

walong letra
Letrang

Panatilihing C kung anf salita ay hiram sa

orihinal na anyo
Calculus
Cellphone

C=S kung tunog /s/, C=K kung tunog /k/

Participant
Sirkular

Tiyak na tuntunin ng gamit ng

walong letra

Letrang F

Panatilihin sa orihinal
na anyo
Faciliteytor
Fraternity
French Fries

Letrang J

Panatilihin sa orihinal
na anyo
Jam
Journal

Tiyak na tuntunin ng gamit ng

walong letra
Letrang

Panatilihin sa orihinal na anyo

Malacaang

Palitan sa ny kung binabaybay sa Pilipino

Banyo

Letrang

Panatilihin sa orihinal na anyo

Quarts

Q=Kw kapag binabaybay sa Pilipino

Kwarter

Tiyak na tuntunin ng gamit ng

walong letra

Letrang V

Walang kapalit sa Filipino

Verbatim

Letrang Z

Walang kapalit sa Filipino

Zoo

Letrang X

Panatilihin ang sa orihinal na anyo

Exodus

X=ks kapag binabaybay sa Pilipino

Eksena

Bantas
Gitling

Ginagamit sa paguulit ng salitang-ugat

Kapag nagsisimula sa patinig, bago ang
salita
Kapag may katagan nawala
Sa pagitan ng dalawang magkakasalungat
Unlapi at pantangi
Inuulit na unang pantig
Kapag nananatili ang kahulugan ng
dalawang pinagtambal

Cont.
Numero

(praksyon)
Magsa + salita

walang gitiling sa ga, pa, pa;a, pasa, ma, maka,

may, mapa, na idinudugtong sa salitang ugat

kapag

hiniram ang salita sa orihinal na anyo

nito
panlaping nagtatapos sa G o Ng
mahalaga din ito upang Makita ang kabuuan ng
salita
de + salitang- ugat
apelyido ng babae
kapag hinati ang salita sa dulo ng isang linya

Cont.
Gamit

ng Kudlit

ginagamit kapag nawawala ang isang

letra
hindi nilalagyan ng kudlit
pagkat,

sapagkat, ngunit, datapwat

Gamit ng Daglat
Pinagbabawal sa pormal na sulatin
Sa titulo o sa ranggo

Isulat ang buiong katungkulan kung

nakakbit sa apelyido, kung buong
pangalan, isulat sa padaglat

Nawawala ang Gng. , g o Dr. sa unahan

kapag idinugtong ang titulo
Kilalang organisasyon, hindi na kailangan
ng tuldok
Walang tuldok ang mga dako ng compass

Gamit ng Daglat

Teknikal (lahitud at longhitud)- maaring walang

tuldok
Iba pa A.D.( Anno Domini)
B.C.

( Before Christ)
N.u.( ng umaga)
N.h.
N.g.
Mga sagisag ( peso)
&
@
Et al.