KISA DEVRE HESABI

EES 455 - 20.12.2011

Ksa devre arzas

Zsc

Arza noktasndan
nceki tm sistemin
edeer empedans

Zs
Yk

EES 455 - 20.12.2011

empedans

Ksa Devre Gc

Arza akmlarn hesaplama gereklilii

Arza akmlarna dayankl
Arza akmlarn izole edebilecek kapasitede
tehizat seimi yapabilmek

G sistemlerinde ana kaynak generatrlerdir. Trafolar ise

gcn istenilen gerilim seviyelerine datlmasnda kullanlr.
Arza, generatrlerden veya trafolardan sonraki ksmlarda
meydana gelir. lk durumda arza akmn sadece kaynak
empedans snrlarken, ikinci durumda ise trafo empedans
arza akmn belirleyen nemli bir faktrdr.
Genelde, en yksek arza akmlar faz arzalarnda oluur.
Bu yzden, tehizatn arzaya dayanm asndan faz
arzalar referans alnr.
Ksa devre akm annda sz konusu olan gce ksa devre gc
denir.
EES 455 - 20.12.2011

 Ksa Devre Gc

ekildeki arza akm, trafo

reaktans ve aradaki balant
kablolarnn empedanslar
tarafndan snrlanr.
Balant kablolarnn empedanslar
ihmal edilirse, arza akm;

EES 455 - 20.12.2011

Trafo Ksa Devre Gc

EES 455 - 20.12.2011

rnek

EES 455 - 20.12.2011

 rnek

EES 455 - 20.12.2011

Yukardaki rneklerde, hesaplamalar basitletirmek iin baz

kabuller yaplmtr;

Arzann alt sahasna ok yakn olduu varsaylarak aradaki kablo

empedanslar ihmal edilmitir (1. rnekte)
Ark direnci ihmal edilmitir.
Kablo empedans ile trafo empedans (reaktans) arasndaki faz as
sfr kabul edilerek, sz konusu empedans deerleri kompleks
matematik kullanlmadan toplanmtr.
Generatrden nceki ebekenin kaynak empedans ihmal edilmitir.
(Sonsuz bara / sonsuz ksa devre gc)

Bahsedilen ihmaller yaplmadnda ve kesin deerlere

ulalmak istendiinde, hesaplamalar ok karmak hale
gelmekte ve simlasyon yazlmlarnn kullanlmas gerei
domaktadr.
Kesin sonular ile ihmaller yapldnda elde edilen sonular
arasnda genellikle %5 civarnda hatalar sz konusu
olmaktadr. Dolaysyla, koruma ayarlar ve tehizat
karakteristiklerini belirlemek iin arza akmlarn hesaplarken
yaplan kabul ve ihmaller tatmin edici sonular salamaktadr.
EES 455 - 20.12.2011

Sonsuz bara

Ksa devre gc sonsuz, kaynak empedans sfrdr.

Sonsuz barann gerilimi sabittir, reaktif tketim ne olursa olsun deimez
EES 455 - 20.12.2011

Ksa Devre Hesaplama Yntemleri

Ohm metodu
Empedanslar

ohm cinsinden ifade edilir

Yzde empedans metodu

Empedanslar

ortak bir baz empedansn yzdesi

cinsinden ifade edilir

Per unit metodu

Yzde

empedans metodundan fark, empedanslarn

yzde yerine ondalk cinsinden ifade edilmesidir.
EES 455 - 20.12.2011

Ohm Metodu

rnek (Ohm metodu)

 Ohm metodu

!!! Yukarda formller; Z empedansnn yalnzca indktif

reaktanstan (X) ibaret olduu, yani R bileeninin ihmal
edilebilecei varsaym ile oluturulmutur.
EES 455 - 20.12.2011

Yzde Empedans Metodu

EES 455 - 20.12.2011

Yzde Empedans Metodu (rnek)

EES 455 - 20.12.2011

EES 455 - 20.12.2011

Per Unit Metodu

Bazen incelemeleri kolaylatrmak amacyla bir baray sonsuz

gl kabul etme olana vardr. Bu durum barann bir sonsuz
ksa devre gcne sahip olduunu ifade eder. Bu ise bir birim
edeer empedans belirttiinden sabit gerilimi korumakla bir
barann daima yeter derecede gl olduunu ifade eder.
KDG U I

i kd

1,0
Z e

KDG 1,0 i kd 1,0

1,0
Z e

1,0
KDG
Z e
EES 455 - 20.12.2011

Per Unit Metodu (rnek)

rnekler

154 kV Bornova barasnda 3 faz

ksa devre akm :
I kd
= 19,459 pu olarak verilmitir.
UB=154 kV ve SB=100 MVA ise
154 kV ve 10,5 kV baralarda
oluacak ksa devre akmlarn
hesaplaynz.

ZS Sistem empedans:
IB Baz akm:

( Z S ) pu

Upu
1

0,051 pu
Ipu 19,459

SB
100 10 6
IB

374,9 A
3
3 U B
3 154 10

154 kV barada oluacak ksa devre akm:

I kd I B I pu 374,9 19,459 7295,2 A
EES 455 - 20.12.2011

rnekler
10,5 kV barada oluacak ksa devre
akmn bulmak iin ncelikle trafo
empedansnn 100 MVA baz iin deeri
bulunur :
( Z tr ) pu

100
0,2125
0,34 pu
62,5

10,5 kV barada oluacak ksa devre akm:

( I kd ) pu

US
1

2,557 pu
Z S Z tr 0,051 0,34

I kd I B I pu

100 10 6
3 10,5 10

2,557 14060 A

EES 455 - 20.12.2011

rnekler

0,16

0,16

0,16

IB

G1

ekilde grld gibi drt adet birbirinin

ayn genaratr paralel olarak iletilmektedir.
Her birinin 11 kV anma geriliminde 25 MVA
anma gc vardr. Her birine ait geici
reaktans Xd = 0,16 pu olduuna gre 3~ ksa
devre gcn hesaplaynz.

SB
3 UB

0,16

0,16
x e
0,04 pu
4

KDG KDG S B 25.25 625 MVA

25 10 6
3 11 10 3

1312,154A

I kd i kd I B

EES 455 - 20.12.2011

G2

G3

G4

11kV

KDG

1
1

25 pu
Z e 0,04

i kd

1
1

25pu
0
,
04
Z e

1
I B 25 1312,154 32803 A
Z e