APLIKASI TEORI

UTILITARIANISME DALAM
KONTEKS PENJAGAAN ALAM
SEKITAR
Kolokium Pendidikan Moral
Anjuran Jabatan Pendidikan Islam dan Moral
25 April 2015
Oleh : Feona ak Badindang, Gabriel ak Gu, Tinialishel
Laie ak Gostine Tinggie,
Alvianna Thrazender
ak Unjah, Jezriel Supang Ucho
1

Definisi Utilitarianisme
Menurut Aiken (2002),
Utilitarianisme merupakan pandangan hidup
bukan teori tentang wacana moral. Moraliti
dengan demikian adalah seni bagi
kebahagiaan individu dan sosial. Dan
kebahagiaan atau kesejahteraan pemuasan
secara harmonis atas hasrat-hasrat individu.
2

Definisi Alam Sekitar

Menurut laman sesawang Wikipedia, alam
sekitar merupakan segala benda hidup dan
benda bukan hidup yang wujud secara
semulajadi di permukaan bumi, atau sebahagian
daripadanya.
Seperti flora dan dauna, udara, air, iklim, sinaran
atau kemagnetan.
3

Pemahaman Teori
Utilitarianisme
Teori Utilitarianisme merupakan satu doktrin
moral
supaya

yang

mengkehendaki

bertindak

untuk

manusia

menghasilkan

kebaikan secara maksimum. Kebaikan ini

termasuklah

kegembiraan

atau

keseronokan kepada semua pihak.

4

Sejarah Ringkas Teori

Teori Utilitarianisme merupakan salah satu
aliran pemikiran di bawah Teori Etika
Teleologi. Teori ini telah diperkenalkan oleh
dua orang ahli falsafah Inggeris iaitu :

Jeremy
Bentham

1748 - 1832

John
Stuart Mill

1806 - 1832
5

Prinsip-prinsip Utilitarianisme

Consequentalisme

Hedonisme

Maxilisme

Universalisme

1. Consequentalisme
Prinsip ini menyatakan bahawa sesuatu
tindakan yang betul ditentukan oleh
kesan.

2. Hedonisme
Prinsip ini bermakna kesenangan tanpa
kesakitan atau penderitaan.
Prinsip Hedonisme menyatakan bahawa
kesenangan adalah satu-satunya asas
kepada kebaikan.

3. Maximalisme
Prinsip ini menekankan bahawa tindakan
yang betul adalah tindakan yang
memberi kesan positif lebih banyak
berbanding kesan negatif.

4. Universalisme
Prinsip ini menyatakan bahawa sesuatu
tindakan itu haruslah mengambil kira
kesannya ke atas setiap individu dan
masyarakat.

NIS TEORI
IANISME
Tindakan

Hedonistik
Utilitarianisme

Teori ini merekodkan

kesan sesuatu perbuatan
sama ada bermoral atau
sebaliknya berdasarkan
kajian kes.

Teori ini pula

mengambilkira
kegembiraan kesan
daripada suatu
tindakan yang
9
dianggap bermoral.

Perkaitan utama antara teori

utilitarianisme dan penjagaan alam
sekitar

Menjadikan amalan penjagaan alam

sekitar bukan sebagai paksaan atau
tanggungjawab semata-mata tetapi
suatu keseronokan demi
kemaslahatan dan kesejahteraan
orang ramai.
10

Nilai positif teori utilitarianisme

dalam konteks penjagaan alam sekitar

Rasional
11

Rasional
Penekanan

prinsip

utilitarianisme

dalam

konteks

penjagaan alam sekitar mengubah tanggapan umum

bahawa amalan penjagaan alam sekitar tidak sekadar
terhad kepada mengikuti undang-undang dan peraturan
semasa semata-mata. Sebaliknya, lebih kepada rasional
menjaga alam sekitar iaitu demi memastikan kebersihan
dan keseimbangan ekosistem alam sekitar.
12

Contoh Pencemaran
Pencemara
n air
Pencemar
an tanah

Pencemar
an bunyi

Pencemar
an
terma/ha
ba

Pencemar
an udara

13

Kesan Pencemaran
Menjejaskan
kesihatan
manusia
Kesan Rumah
Hijau

Menjejaskan
habitat flora
dan fauna

Kehilangan
khazanah
negara

Tindak balas
kimia terhadap
sumber air
manusia
Ketidakseimban
gan ekosistem

14

Denda / hukuman
Denda RM 50 bagi setiap sampah sarap yang dibuang

kompaun maksimum sehingga RM1,000 selepas Akta Pengurusan Sisa

Pepejal dan Pembersihan Awam (PPSPPA) 2011
Di bawah Seksyen 47(1) Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974Seksyen
47(1) Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974, denda RM 500 bagi salah laku
membuang sampah
Denda maksimum RM 100000 di bawah Seksyen 25 (3) Akta Kualiti Alam
Sekeliling 1974, bagi salah laku mencemarkan sungai
Hukuman penjara tidak melebihi 5 tahun di bawah Seksyen 25 (3) Akta
Kualiti Alam Sekeliling 1974, bagi salah laku mencemarkan sungai
15

16

17

Rasional Contoh kes

Menurut akhbar The Star Online bertarikh 14 April
2015, purata masyarakat Malaysia melupuskan kira-kira
1.64kg sisa sehari, berbanding dengan penghuni bandar
di seluruh dunia rata yang membuang hanya 1.2kg.
Pada kadar ini, pengeluaran sisa rakyat Malaysia akan
meningkat drastik 65% daripada 10,000 tan metrik
sehari pada tahun 2010 kepada 16,500 tan sehari
menjelang 2020, mengisi kapasiti dua daripada tiga
tempat pembuangan sampah di negara ini.
18

Pengaplikasian teori
utilitarianisme
dalam penjagaan alam sekitar

19

Dalam Konteks Perundangan

AKTA PERANCANGAN BANDAR DAN DESA, 1976:

Rancangan ini, yang pertama kalinya memperkenalkan konsep

Rancangan Struktur dan Rancangan Tempatan.

Dalam melakarkan Rancangan Struktur dan Rancangan Tempatan untuk

sesuatu kawasan, pihak berkuasa tempatan dan Jawatankuasa
Perancangan sepatutnya membuat publisiti terhadap pelan draf selama
sebulan dan menjemput orang ramai supaya memberikan pandangan.
20

Dalam Konteks Perundangan

AKTA KUALITI ALAM SEKITAR, 1974:

Pengenalan Akta Kualiti Alam Sekitar 1974 berikutan Persidangan Stockholm 1972
merupakan usaha untuk menghasilkan inisiatif perundangan menyeluruh dalam
urusan dengan perkara berkaitan dengan alam sekitar.
JAS terutamanya berurusan dengan perkara-perkara berkaitan kualiti udara dan
air, sisa industri, paras kebisingan dan penilaian kesan alam sekitar. Peranan
utamanya ialah untuk mengawasi kualiti alam sekitar.

21

TERIMA KASIH

22