KOLOVOZNE KONSTRUKCIJE

Doc.dr.Mirza Pozder, dipl.ing.gra .

FLEKSIBILNE KOLOVOZNE
KONSTRUKCIJE
Pod fleksibilnim kolovoznim
konstrukcijama se podrazumjevaju
kolovozne konstrukcije sa asfaltnom
kolovoznom povrinom. Sastoje se iz
asfaltnog zastora i nosivog sloja.
Nosivi sloj moe biti od nevezanog
kamenog materijala, stabilizacije,
mehanika ili hemijska, ili vezani
nosivi sloj (bitumenizirani).

FLEKSIBILNE KOLOVOZNE KONSTRUKCIJE

KRUTE KOLOVOZNE KONSTRUKCIJE

Krute

kolovozne konstrukcije se
sastoje iz betonske ploe postavljene
na podlogu od zrnastog materijala
(nevezanog ili stabilizovanog).

ORJENTACIONE DEBLJINE SLOJEVA U

KOLOVOZNOJ KONSTRUKCIJI
Sloj u kolovoznoj konstrukciji

Debljina sloja
(mm)

Habajui sloj (HS)

20 do 60

Vezni sloj (VS)

50 do 80

Bitumenizirani nosivi sloj (BNS)

45 do 120

Donji bitumenizirani nosivi sloj

45 do 120

(DBNS)
Cementom

stabilizovani

nosivi

150 do 300

Mehaniki stabilizovani nosivi sloj

200 do 400

sloj (CNS)
(MNS)

MATERIJALI
Materijali koje primjenjujemo u
kolovoznim konstrukcijama na
osnovu njihovog ponaanja pod
optereenjem dijelimo na:
Nevezane zrnaste materijale,
Vezane materijale,
Asfalt betone,
Cement betone.

AASHO TEST

Aasho test je sproveden od 1956 do 1961. godine u

Otavi, amerika drava Ilinois. Kotao je 27 miliona
dolara.
Cilj eksperimenta je bio da se ispita ponaanje
kolovoznih konstrukcija usljed dejstva saobraajnog
optereenja kao i klimatsko metereolokih uslova.
Saobraajnom optereenju su bile izloene kako
fleksibilne tako i krute kolovozne konstrukcije razliitih
debljina.
Testiranje je sprovedeno na poligonu koji se sastoji iz
est staza od kojih se prva koristila za osmatranje
klimatsko metereolokih uticaja na ostalih pet za
uticaj saobraajnog optereenja na kolovoznu
konstrukciju.
Prilikom testiranja svakodnevno su mjerene veliine
kolotraga, defleksija, ravnosti, te je vreno i vizuelno
osmatranje pojave oteenja kolovozne povrine.

AASHO TEST

EKVIVALENTNO SAOBRAAJNO
OPTEREENJE
Prilikom

dimenzioniranja kolovoznih konstrukcija bilo bi

teko odrediti optereenje koje djeluje na kolovoznu
konstrukciju. Stoga je uveden pojam ekvivalentnog
saobraajnog optereenja.
Koncept ekvivalentnog saobraajnog optereenja je
baziran na principu da se utjecaji svij pojedinih vozila
odnosno optereenje koje se prenosi preko njihovih
osovina preraunava ili prevodi na tzv. Ekvivalentnu
osovinu od 82 kN.
Prevoenje osovinskog optereenja za pojedina vozila
se vri pomou faktora ekvivalencije, Izvedeni faktori
ekvivalencije su:
za jednostruku osovinu fe= 2.212*10-8L14
za dvostruku (tandem) osovinu f e= 1.975*10-9L24,
gdje su:
L1,L2 optereenja osovina u kN

PRIMJER
Izvriti proraun ekvivalentnog saobraajnog
optereenja ako je zadano:
PGDS= 12053 voz/dan
Struktura saobraaja:
Pa 11216 voz/dan; 93.1%
Bus 156 voz/dan; 1.3%
LTv 43 voz/dan; 0.4%
STv 241 voz/dan; 2%
TTv 160 voz/dan; 1.3%
Av 236 voz/dan; 2%
Projektni period 20 godina
Stopa rasta saobraaja u projektnom
periodu r=3.5%

PRIMJER
Proraun

ekvivalentnog saobraajnog optereenja

se vri na osnovu zadanog PGDS-a. Iz PGDS, a na
osnovu strukture saobraaja, potrebno je
eliminisati putnika vozila jer se njihov uticaj ne
uzima u obzir kod prorauna, iako su
najzastupljenija (vrlo mali utjecaj).
Cjelokupno saobraajno optereenje se prevodi
na standarnu 82 kN osovinu pomou faktora
ekvivalencije. Popunjenost vozila se uzima 70%
ukoliko ista nije poznata. Nakon prevoenja
optereenja na 82 kN osovinu, vri se
ekspandiranje ekvivalentog optereenja na godinu,
zatim na osnovu stope rasta i na projektni period.

PRIMJER

PRIMJER
Stopa

rasta za projektni period od 20

godina iznosi 29.26.
Ukupno dnevno ekvivalentno
saobraajno optereenje iznosi
628.97 kN.
Ukupno godinje ekvivalentno
saobraajno optereenje iznosi 229
575.40 kN.
Ukupno ekvivalentno saobraajno
optereenje za projektni period od 20

KATEGORIZACIJA SAOBRAAJNOG
OPTEREENJA

RASPODJELA SAOBRAAJNOG
OPTEREENJA PO TRAKAMA

CBR METODA
DIMENZIONIRANJA
Dimenzionranje

kolovozne
konstrukcije CBR metodom uzima u
obzir maksimalno dozvoljeno
optereenje toka u tonama i
veliinu nosivosti donjeg stroja
izraenog preko veliine CBR-a.

DIMENZIONIRANJE METODOM

U.C4.012.
Dimenziniranje

kolovozne
konstrukcije metodom U.C4.012. se
vri pomou slijedeih parametara:
Saobraajnog optereenja u
projektnom period preraunatog na
ekvivalentno saobraajno
optereenje,
Veliine nosivosti posteljice
izraenog preko veliine CBR a.

DIMENZIONIRANJE METODOM U.C4.012.

DIMENZIONIRANJE METODOM U.C4.012.

PROVJERA NA DEJSTVO MRAZA

Uslov

koji kolovozna konstrukcija

treba da zadovolji je:D>k*E gdje je:
D- debljina kolovozne konstrukcije,
ds- dubina prodranja mraza u tlo,
k- koeficijent koji zavisi od
povoljnosti/nepovoljnosti hidrolokih
uslova i osjetljivosti materijala na
smrzavanje.

PROVJERA NA DEJSTVO MRAZA

Osjetljivost

Hidroloki uslovi

Minimalna debljina kolovozne

materijala

konstrukcije

posteljice na

fleksibilna

kruta

Povoljni

0,6ds

0,5ds

smrzavanje

Nepovoljni

0,7ds

0,6ds

Osjetljiv na

Povoljni

0,7ds

0,6ds

smrzavanje

Nepovoljni

0,7ds

0,7ds

smrzavanje

Neosjetljiv na