SORTIMENT KRUKE

Kontinentalno
voarstvo

Marija Marko 6/13

Dr Ranko Prenki

SORTE KRUKE

U svijetu postoji preko 6000 sorti kruaka

razliitog vremena sazrijevanja (10 sorti,
80% evropskog sortimenta)
Gotovo su sve sorte kruke samobesplodne
tako da se homogenost zasada izbjegava
(uvoenje sorti opraivaa)
Sklonost
partenokarpiji
(zametanje
plodova
bez
oplodnje)
imaju
Julska
dekantkinja, Viljamovka, Fetelova, Zimska
dekantkinja, Kaluerka, Trevuska itd.
Sortiment se konstantno obogauje, ali je
Viljamovka neprevaziena jo od 1796.

DOBRI I LOI OPRAIVAI

Sorte dobri opraivai imaju visoku klijavost
polena
O ovoj karakteristici se mora voditi rauna
prilikom podizanja zasada jer od procenta
zametnutih plodova direktno zavisi prinos

SORTE DOBRI
OPRAIVAI

SORTE LOI OPRAIVAI

Viljamovka

Kaluerka

Krasanka

Dilova maslovka

Gijotova

Lukasova itd.

Klero
Klerpova
Klapova
Domaa ampionka itd.

Determinante
raspoznavanja sorti

Vrijeme zrenja
Mogunost uvanja
Pogodan oblik za
mehanizovano
sortiranje i
pakovanje

Boja pokoice
Prisustvo ari
Ukus i aroma
Konzistencija
mezokarpa

Afinitet sa
dunjom
Oblik ploda
Masa ploda
Osjetljivost
(bolesti,
tetoine,
temperatura...)

Proizvodnja kruke na okunicama i

ekstezivnim vonjacima u 2014. god

Proizvodnja kruke u
intenzivnim zasadima
u 2014. godini

Vrlo rano ljetnje

Klasifikacija
sortimenta kruke

Rano ljetnje
Srednje ljetnje
Rano jesenje
Srednje jesenje
Kasno jesenje
Rane zimske
Kasne zimske
Ljetnje sorte
Jesenje sorte
Poluzimske sorte
Zimske sorte

Sorte za proizvodne
zasade (vodee i
pratee)
Sorte lokalnog znaaja
Sorte za preradu
Perspektivne sorte

VODEE sorte za proizvodne

zasade

RANA MORETINIJEVA

TREVUKA

VILjAMOVKA

BOSKOVA BOICA

ABE FETEL

PAKHAMS TRIJUMF

KRASANKA

RANA
MORETENIJEVA
Butira Precoce Morettini
Sazrijeva ba u periodu najjaeg turizma,
krajem jula ili poetkom avgusta
uva se 1 mjesec
Osjetljiva je na niske temperature i pozne
mrazeve, a cvjeta rano
Nema afinitet sa dunjom
Stablo je srednje bujno i pogodno za
formiranje razliitih oblika
Po saenju rano porodi i raa obilno
Zahtjeva plodnija zemljita

Dobro je oprauju: Junsko zlato, Junska

ljepotica,
Trvuka,
Viljamovka,
Klero,
Boskova boica, Krasanka itd.
Plod: srednje krupan (140 gr), krukastog
oblika, zelenkasto-ut, prisustvo svijetlog
rumenila; meso ploda sono, slatko,
aromatino, vrsto, a topivo, vrlo kvalitetno!

TREVUK
A
Precoce de Trevoux
Francuska sorta, koja se bere poetkom
avgusta (dozrijeva 4-5 dana poslije rane
moretinijeve)
Nema afinitet sa dunjom
Cvjeta srednje rano i srednje je bujna,
diploidna sorta
Izrazito partenokarpna sorta!
Raa obilno i redovno
Dobro
je
oprauju:
Koijeva,
Rana
Morentijeva, Viljamovka

Plod Trevuke: srednje krupan (130-140 gr),

oblika
ovalnoigrastog,
boja
je
zelenkastouta sa jarko crvenim prelivom
Meso ploda je sono, topljivo, vrlo prijatne
arome
sa
dozom
kiselosti,
odlinog
kvaliteta!

VILIJAMOVKA
William Bon Chretien Barlett
Engleska sorta (1796.),
kraljica kruaka
(vodea sorta u sortimentu
svih voarskih zemalja)
Sazrijeva krajem avgusta,
ali je treba brati ranije,
dok je jo zelena (2 nedjelje prije uenja)
Sa dunjom nema dobar afinitet;
sklona je partenokarpiji, a rano porodi nakon
saenja i raa redovno i obilno

Stablo je srednje bujno i lako se adaptira

(do 700m NV); diploidna je i srednjepozno
cvjetajua

Plod Vilijamovke: krukastog oblika, po

povrini esto neravan, pa i gukast, krupan
(180 gr), osnovna boja je zelena kad se
bere, a onda postaje slamastouta (nekada
prekrivena blijedim rumenilom)
Muskatni miris, izvanredan sklad eera i
kiselosti; odlina za preradu u dem,
kompot, marmeladu, i naravno rakiju
,,vilijamovau

BOSKOVA
BOICA

Bete Bosc
Belgijska sorta, proizvedena 1819. godine iz
sjemena nepoznate sorte
Sazrijeva u drugoj polovini septembra
Moe da se uva u obinim skladitima 2-3
nedjelje, a u hladnjaama i do 4 mjeseca
Stablo je bujno i vrlo adaptivno; diploidna;
nema afinitet sa dunjom
Plod: krupan, bocast (ime), slamastout +
rasta skrama; meso je sono i topljivo, slatkokiselog ukusa i odline arome, krupan do 200
gr

ABE
FETEL

Abbe Fetel
Francuska sorta, proizvedena jo 1866. godine
Sazrijeva u drugoj polovini septembra i bere se
oko 10 dana prije nego to pouti
Stablo je umjereno bujno; cvjeta rano i diploidna
je
Raa dobro i uredno a sa dunjom ima dobar
afinitet
Plod: krupan (180 gr), idueno-koninog oblika
(tkzv. Labudov vrat); boja zelenkasto do slamastouta + raste takice
Mezokarp
soan,
topljiv,
slatkokiselkast,
osrednjeg kvaliteta

PAKHAMS
TRIJUMF

Packhams Triumf
Porijeklom iz Australije; bere se u drugoj polovini
septembra i uva se do kraja februara (poetka
marta)
Nije probira prema zemljitu i poloajima
Stablo je srednje bujno; diploidna je i srednje
poznocvjetna
Rano porodi po saenju i raa redovno i obilno
Nema dobar afinitet sa dunjom
Plod: vrlo krupan (210 gr), izduenogukast oblik;
ukasto-zelen do slama ute boje (u zrelosti);
Mezokarp
je
soan,
topljiv,
slatkokisel,
aromatian, vrlo kvalitetan

KRASAN
KA

Passe Crassane
Stara francuska sorta proizvedena u Ruanu
1845. godine
Izrazito zimska kruka (bere se krajem
oktobra, konzumira se poetkom decembra, a
u uva se do maja u hladnjaama)
Stablo je slabo bujno, dobar afinitet sa
dunjom
Osjetljiva je na suu i na mraz; zahtijeva
duboka i plodna zemljita; trai navodnjavanje
i otru rezidbu
Raa obilno i redovno; diploidna

Plod: krupan do vrlo krupan (200gr),

sferian oblik; pokoica debela, suva i
hrapava
Boja ploda maslinastozelena u vrijeme
berbe; a u vrijeme konzumacije ukastozelena isprskana takicama
Mezokarp je blago zrnast, soan i topljiv;
vinastokiselkast ukus, sedefaste boje

PRATEE sorte za proizvodne zasade

JUNSKO ZLATO

JUNSKA LJEPOTICA

GIOTIKA

SANTA MARIJA

HAJLEND

HARDENPONTOVA MASLOVKA

KALUERKA

JUNSKO
ZLATO

Stvorena na Institutu za voarstvo u aku (prof.

Dr Asen Stanevi);
Proizvedena 1963., priznata 1978.
Sazrijeva vrlo rano, oko 25. juna
Kompatibilna je sa dunjom i ima srednje bujno
stablo
Otporna je na aavu krastavost, mraz i suu
Diploidna je; izrazito partenokarpna sorta (-3,8C)
Raa obilno i svake godine; nije probira
Plodovi: sitan do srednje krupan (72 gr prosjek),
igrastog oblika, zlatnoute boje + svijetlo rumenilo
Mezokarp soan, slatkastokiselkast i aromatian

JUNSKA
LJEPOTICA

Bella di Giugno
Italijanska sorta koja zarijeva vrlo rano,
nekoliko dana nakon junskog zlata
Nema dobar afinitet sa dunjom; diploidna;
srednje bujno stablo
Osjetljiva na pozne proljene mrazeve
Oprauju je: Rana Moretenijeva, arena julska,
Trevuka, Vilijamovka, Klero
Plod: sitan do srednje krupan (prosjek 82 gr),
krukast, intenzivno ut i privlaan zbog rumenila
Mezokarp soan, aromatian i slatkastokiselast
(ne gnjili i ne branjavi)

GIOTIKA (gijotka)
Docteur Jules Guyot
Francuska je sorta; sazrijeva poetkom
avgusta
Srednje bujna, loe kombatibilna sa dunjom
Plod: krupan do vrlo krupan (210 gr);
izduenokrukast, boje limunute + jako
crvenilo
Mezokarp
je soan, slatkastokiselkast,
aromatian i odlinog kvaliteta

SANTA
MARIJA

Santa Maria
Italijanska sorta koja sazrijeva sredinom
avgusta (nedjelju dana prije vilijamovke ute i
crvene)
Stablo srednje bujno, zdravo i otporno na suu
Diploidna je i sa dunjom ima odlian afinitet
Dobro
je
oprauju:
Rana
Morentijeva,
Vilijamovka, Trevuka, Koijeva, Fetelova itd.
Plod
je
krupan
(170-250
gr),
krukast,
svijetlozelene boje koja prelazi u limun utu +
svijetlo rumenilo
Mezokarp
soan,
srednje
topiv,
sklon
branjavljenju, slatkastokiselkast

HAJLEND

Highland
Vilijamovka x Drutvenka, SAD
Poluzimska je kruka i bere se krajem
septembra, konzumira je krajem oktobra
U hladnjaama se moe uvati do 3 mjeseca
Nije kompatibilna sa dunjom MA, bolje uspijeva
na Ba 29; sklona partenokarpiji
Dobri opraivai: Gijotka, eneral Lekler,
Gorhan
Plod: srednje krupan (150-180 gr), krukast,
zelenkastout sa takicama
Mezokarp: soan, topljiv, slatkastokisel i topiv

HARDENPONTOVA
MASLOVKA
Beurre dHardenpont
Belgijska sorta koja se bere poetkom oktobra,
a za potronju stie poetkom novembra
uva se do marta, poetka aprila u hladnjaama
Dobar afinitet sa dunjom
Plod: srednje krupan, krukast, uto-zelen +
njeno crvenilo
Mezokarp: soan, topiv
slatkastokiselkast i prijatne arome

KALUER
KA
Cur
Poznata pod raznim imenima kaluerka,
popska kruka, kantarua, pastorica...
Nepoznatog je porijekla, a 1760. godine
je pronaena u umi od strane kaluera
Leroua nadomak grada Gliona u Francuskoj
Sazrijeva poetkom oktobra, raa obilno,
stablo je bujno i razgranato
Triploidna
je
sorta;
izraena
partenokarpija i kombatibilnost sa
dunjom

Plod: krupan do vrlo krupan (190gr),

izdueno
krukastog
oblika;
debela
pokoica, odlina za transport zbog suvoe i
glatkoe; ukasto-zelenkasta
Mezokarp: soan i polutopiv; slatkog ukusa
i
sa
nedovoljno
izraenom
aromom
(drugorazredna kruka)

SORTE KRUKE LOKALNOG

ZNAAJA

ARENA JULSKA

STARKRIMSON

AMPIONKA

DRUARDOVA MASLOVKA

ENERAL LEKLER

ARENA
JULSKA

Color de Juillet
Francuska sorta koja sazrijeva krajem prve
dekade jula
Stablo je slabo bujno; diploidna sorta koja
rano cvjeta
Nema dobar afinitet sa dunjom
Rano prorodi i raa obilno
Plod
je
srednje
krupan
(90gr),
zarubljenokupastog
oblika,
boje
zelenkastoute sa svijetlim crvenilom
Mezokarp je soan, slatkastokiselim, bez
arome i brzo gnjili

STARKRIMS
ON
Starkrimson
Amerika sorta mutant Klapovke
Bere se polovinom avgusta, 5-6 dana posle Gijotke
Nema dobar afinitet sa dunjom i ima umjereni
bujno stablo
Diploidna je sorta koja raa dobro
Plod: Osnovna boja
krukastog ploda je tamnocrvena
po emu je jako atraktivna
krupan (190 gr)
Mezokarp: sladak, soan,
topljiv, aromatian,
kvalitetetan, uto-bijel

AMPION
KA

Stvorena u Institutu za voarstvo u aku 1972.

godine (dr Asen Stanevi)
Sazrijeva polovinom septembra, uva se do marta
Stablo je srednje bujno i otporno na suu, mraz,
aavu krastavost
Diploidna sorta koja raa obilno i redovno
Sa dunjom nema dobar afinitet
Plod: krupan, krukast, zelenkast + blijedo
rumenilo, krupni plodovi (200-300gr)
Mezokarp: slatkokiselkast, prijatan, vrlo topljiv,
bjeliast-ut

DRUARDOVA
MASLOVKA
President Drouard
Francuska sorta koja se bere u septembru,
a u oktobru stie za potronju
Moe da se uva do aprila u hladnjaama
Ima dobar afinitet sa dunjom
i srednje je bujna sorta
Stablo otporno na suu,
mraz i aavu krastavost
Diploidna je, rano pororodi i raa obilno
Plod je krupan do vrlo krupan (200gr)
zvonastog oblika i ukastozelene do slamastoute
boje
Mezokarp: soan, topljiv, slatkastokiselast (mana
osjetljiv na uboj)

GENERAL
LEKLER

Gnral Leclerc
Francuska sorta nastala kao spontani sijanac sorte
Drutvenka
Konzumira se sredinom oktobra, a u hladnjai uva
do marta
Ima dobar afinitet sa dunjom i diploidna je
Sklona je partenokarpiji a raa obilno i redovno
Stablo je srednje bujno i otporno na suu
Plod: Krukast i krupan (210 gr), ukaste boje
isprskane takicama
Mezokarp: soan, topljiv, slatkastokisel i prijatne
arome

SORTE KRUKE ZA
PRERADU

TREVLEK

TREVUKA

SANTA MARIJA

VILIJAMOVKA

HARDIJEVA MASLOVKA

AMPIONKA

STARKOV DELIES

TREVLE
K

Stvorena na Institutu za voarstvo u aku (dr

Asen Stanevi)
Sazrijeva krajem jula i bujna je sorta koja je
otporna na suu mraz i aavu krastavost
Raa rano i vrlo obilno, a sa dunjom ima dobar
afinitet
Izraena partenokarpija, a plodovi grupisani
u grozdove
Plod oko 200gr, boje slamastoute, krukastog
oblika
Mezokarp: soan, topljiv, slatkog ukusa, odlian
za preradu u dem, sok, marmeladu, rakiju itd.

HARDIJEVA
MASLOVKA
Beurre Hardy
Francuska sorta koja se bere poetkom
septembra
Srednje bujna sorta
Plod: srednje krupan, igrastog oblika,
uto-zelenkaste boje sa dosta rdjaste
prevlake
Mezokarp: soan, nakiseo sladak,
aromatian, topiv

STARKOV
DELIES
Stark delicious
Amerika sorta (SAD)
Bere se poetkom septembra i spada u
srednje bujne sorte
Plod: krupan, igrast, svijetlo ut
Mezokarp: vrst, soan, aromatian

Proizvodnja rakije Viljamovke

Proizvodni proces

Opis procesa

Berba

Zlatno-ute boje i standardne

veliine; beru se samo zreli i
neoteeni

Pranje

Odstranjanje neistoa, primjesa i

tetnih mikroorganizama

Skladitenje

Odleavanje 2-3 nedjelje

nakupljanje eera

Vrenje

8-10 dana na 18 stepeni (gotovo kada

je 8-16 Ekslovih stepeni)

Destilacija

Peenje u kazanima, 2 destilacije +

filtriranje

Odleavanje

U tamnim i zatvorenim prostorijama

na 15 stepeni

Dozrijevanje i uvanje

Plod kruke u boci

kako?

PERSPEKTIVNE SORTE
KRUKE
PRECOCE DI
FIORANO
TIMPURI DE
VOINESTI
MAGNESS
NAPOCA
LAXTON RECORD
CASCADE

Ovo su sorte koje su pobudile

interes voarske javnosti
svojim osobinama i o
njihovom irenju e se
govoriti nakon detaljnih
ispitivanja! Oekuje se da
neke od njih postanu u
budunosti vodee sorte
kruaka u proizvodnim
zasadima!

KRUKA KAO
LIJEK

Izvor vitamina C stimulacija bijelih krvnih zrnaca da

se bore protiv infekcija, virusa, bakterija
Prevencija kardiovaskularnih i bolesti crijevnog trakta
Regeneracija vitamina E snaan antioksidans
Jedna od prvih hrana za bebe utoli glad i daje
snagu, a lako se guta i vari
Vitamin B hrani nervni sistem i utie na
iskoritavanje energije iz ugljenih hidrata
K vitamin prevencija protiv artritisa i reume
Ca jaa kosti, a folna kiselina neuro-miini rad
Vitamini A i B savrena koa, nema bora
Jaanje zuba (sorbitol)
Sniava holesterol, pomae apsorpciju unih
kiselina...

HVALA VAM NA
PANJI!