TEORYANG

EKSISTENSYALISM
O
MGA TEORYA NG PANITIKAN
ni Bb. Marie-Catherine A. Puasa

Kaligirang Pangkasaysayan

Pinaniniwalang umusbong ang pananaw na ito noong

huling bahagi ng ikalawang dekada ng nakaraang
daan-taon
Layunin ng dulog na ito ang ipakita na may kalayaan
ang tao na pumili o magdisisyon para sa kanyang
sarili na siyang pinakasentro ng kanyang pananatili
sa mundo (human existence)
Ito ay walang simulain.

TEORYANG

Kaligirang Pangkasaysayan

Ang teoryang ito ay hinahanapan ng katibayan ang

kahalagahan ng personalidad ng tao at binibigyang halaga
ang kapangyarihan ng kapasyahan laban sa katuwiran at
sinusuri ang tauhan batay sa kanyang kilos, paniniwala,
paninindigan ng ang tao lamang ang tanging may
kakayahang magdesisyon sa kanyang sariling buhay.
Sa mga akdang pampanitikan tulad ng nobela, ito ay makikita
sa mga tauhan na may kakayahang magdesisyon para sa
kanyang sarili.
Taglay ng mga tauhang ito ang katatagan upang hamunin o
tanggapin ang resulta ng kanilang kalayaang pinili.
TEORYANG

MGA Halimbawa:

Ako ang Daigdig ni Alejandro G. Abadilla

Bagong Paraiso ni Efren Reyes
Aanhin Nyo Yan? Salin ni Lualhatu Bautista

TEORYANG

TEORYANG
ROMANTISISMO
MGA TEORYA NG PANITIKAN
ni Bb. Marie-Catherine A. Puasa

Kaligirang Pangkasaysayan

Namayagpag noong ikalabinwalo at labinsiyam na

siglo.

Layunin nitong ipamalas ang ibat ibang paraan ng

tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa,
bansa at mundong kinalakihan.
Binibigyang-tuon ng akda ang pagtakas sa
katotohanan.

TEORYANG

Kaligirang
Pangkasaysayan:
1.

Sa panahon ni Balagtas naging talamak ang

paggamit ng maliligoy at mabulaklak na
salita. Tumatalakay sa kabiguan at
kapighatian sa pag-ibig. Higit na mahalaga
ang pagpapalutang sa damdamin kaysa
paghamon sa pag-iisip ng bumabasa.
Binibigyang diin ang pagpapahalaga ng
imahinasyon at kalayaan ng tao.

TEORYANG

Mga paksain ng teorya:

1.
2.
3.
4.

Pag-ibig sa Kalikasan
Pagmamahal sa kalayaan at sa lupang sinilangan
Paniniwala sa Taglay na Kabutihan ng Tao
Pagpapahalaga sa Dignidad

TEORYANG

Mga makatang romantiko:

Florentino Collantes
Iego Ed. Regalado
Teodoro Gener
Macario Pineda
Jose Esperanza
Faustii Galauran

TEORYANG

Mga Halimbawa:

PAGTATAPAT
(Lope K. Santos)
Ibig kong kung ikaw ay may iniisip
sa ulo mo'y ako ang buong masilid;
Ibig kong kung iyang mata'y tumititig
sa balintataw mo ako'y mapadikit;
Ibig kong tuwi mong bubukhin ang bibig
ang labi ko'y siyang lumasap ng tamis;
Ibig kong sa bawat pagtibok ng dibdib
bulong ng dibdib ko ang iyong marinig.
Hangad kong kung ikaw'y siyang nag-uutos
akung-ako lamang ang makasusunod;
Hangad kong sa iyong mga bungang-tulog
kaluluwa ko lang ang makapupulot;
Hangad kong sa harap ng iyong alindog
ay diwa ko lamang ang makaluluhod;
Hangad kong sa altar ng iyong pag-irog

TEORYANG

Mga Halimbawa:

Nais kong sa aklat ng aking pagsinta

ang ngalan ng lumbay ay huwag mabasa;
Nais kong sa mukha ng ating ligaya
batik man ng hapis ay walang makita;
Nais kong ang linis ng ating panata'y
huwag marungisan ng munting balisa;
Nais kong sa buhay ng ating pag-asa'y
walang makatagpong anino ng dusa.
Mithi kong sa lantang bulaklak ng nasa'y
hamog ng halik mo ang magpapasariwa;
Mithi kong sa minsang pagsikat ng tala
ay wala nang ulap na makagambala;
Mithi kong ang tibay ng minsanang sumpa'y
mabaon ko hanggang tabunan ng lupa;
Mithi kong kung ako'y mabalik sa wala
ay sa walang yao'y huwag kang mawala.

TEORYANG

Mga Halimbawa:
Pakikidigma ni Jose Corazon de Jesus
Ang buhay ay isang pakikidigmang
walang katapusan.
Huwag kang uurong, lalalim ang sugat,
Ngunit naubos na ang dugong tatagas;
Ang sugat man naman kung buka't bukadkad,
Tila humihingang bibig ng bulaklak.
Walang bagay ditong hindi natitiis
Pag lagi nang apdo ang iyong sinisid;
Ang lalong mabuti ang mukhang may gatla
Kumakaraniwan sa may ditang bibig.
TEORYANG

Mga Halimbawa:
Kung ikaw'y natalo o kaya nadapa,
Magbaon kang muli saka makidigma;
At lalong mabuti ang mukhang may gatla
Ng lahat ng iyong tinitiis na taga.
Huwag mong nasain ang bulak maging bulak ka,
Iyan ay maputing dudumi pagdaka;
Habang ikaw'y bato sa isang kalsada,
Ang pison at gulong, kaibigan mo na.
Ikaw'y makidigma sa laot ng buhay
At walang bayaning nasindak sa laban;
Kung saan ka lalong mayong kahinaan,
Doon mo dukutin ang iyong tagumpay
TEORYANG

TEORYANG
SIKO-ANALITIKO
MGA TEORYA NG PANITIKAN
ni Bb. Marie-Catherine A. Puasa

Kaligirang Pangkasaysayan

Hango mula sa Psychoanalytic Theory ni Sigmund

Freud

TEORYANG

Kaligirang Pangkasaysayan

Tanging ang ekonomiya lamang ang motibo ng

lipunan. Nasa paghahanap-buhay ang tugon upang
lasapin ang sarap ng buhay.
Nagkakaroon lamang ng maturidad ang isang tao
bunga ng kanyang kamalayan sa kahirapan.
Bago ipinanganap si Kristo

TEORYANG