MENGENALI

TAMADUN
BAB 4 SEJARAH TINGKATAN 1
 OBJEKTIF PEMBELAJARAN :
Murid dapat-
i. Memahami maksud tamadun mengikut bahasa
Yunani, Inggeris dan Arab
ii. Menerangkan konsep tamadun mengikut
pandangan Islam dan Barat
iii. Menyatakan ciri-ciri tamadun awal dunia
iv. Menerangkan nilai yang boleh dipelajari
daripada sumbangan tamadun
v. Menjelaskan keperluan menghargai sumbangan
tamadun awal dunia dalam kehidupan manusia
 1.2 MAKNA TAMADUN
PERKAITAN BAHASA DENGAN ISTILAH YANG MENERANGKAN MAKSUD TAMADUN
1 2

BAHASA BAHASA
BAHASA MELAYU ARAB

as MUDUN/MADAIN/MA
ISTILAH PERADABAN DANA/HADHARAH/HA
DHARI
3 4
BAHASA BAHASA
INGGERIS YUNANI
as as
CIVILIZATIO
CIVITAS
N
 4.1 MAKSUD TAMADUN

UMUM
- Suatu pencapaian tertinggi oleh sesuatu masyarakat
dalam pelbagai bidang.

BAHASA YUNANI
- Diambil dari perkataan Yunani iaitu civitas yang
bermaksud bandar atau kota.
- Tahap kehidupan masyarakat dicapai dalam bidang
kebudayaan, sains, industri & sistem kerajaan
BAHASA INGGERIS
- Tahap pembangunan manusia & organisasi yang dianggap paling
maju.
- Merangkumi pengetahuan, kepercayaan, seni, moral, undang-
undang, adat & kebolehan manusia / organisasi.

BAHASA ARAB
- Mudun, madain & madana Tinggi budi bahasa & pembukaan
bandar
- Hadharah kawasan, daerah, bandar, kota, kampung & kawasan
yg digunakan untuk bercucuk tanam
- Hadari tanah atau rumah yang didiami oleh masyarakat, tahap
kemajuan & memperoleh kekayaan

BAHASA MELAYU
 4.2 KONSEP TAMADUN
BANDINGAN TAFSIRAN TAMADUN MENGIKUT PANDANGAN BARAT DAN ISLAM
Arnold J. Toynbee
Masyarakat bertamadun
diukur melalui pencapaian menjelaskan
Hal kebudayaan ilmu dan teknologi, ekonomi, tamadun sebagai
seperti penulisan, struktur politik, suatu sistem
kemasyarakatan &
undang-undang , petempatan di kawasan
masyarakat yang
kesenian dan perbandaran memperkasakan
pembandaran sistem politik,
ekonomi, sosial
Tafsiran serta kesenian &
Tamadun kebudayaan
Mengikut Barat

Pembanguna Unsur
n Lahiriah Rohaniah
Tafsiran
Syed Muhammad
Tamadun Naquib al-Attas
Dibina atas kerangka Mengikut Islam berpendapat
Islam sebagai al-Din. tamadun ialah
Berasaskan nilai dlm Ibn Khaldun keadaan insan
pendidikan yg memperkenalkan konsep bermasyarakat yang
disarankan oleh al- umran, hadharah & telah mencapai taraf
Quran & hadis serta madaniyyah. kahalusan tatasusila
ajaran Nabi menganggap kehidupan & kebudayaan luhur
Muhammad SAW Bandar ialah kehidupan bg seluruh
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN
Penciptaan pelbagai peralatan, pembinaan saliran,
penciptaan kincir angin & pembinaan teres di tanah tinggi

Kesannya, menggalakkan pertanian dlm kalangan

masyarakat & kewujudan perdagangan dalam bentuk
perdagangan tempatan & perdagangan jarak jauh
Perdagangan tempatan:
- masyarakat kota mendapatkan makanan & barangan
PERTANIAN &
PERDAGANGAN pertanian
- dilakukan dengan menukarkan barangan kraftangan
dan perkhidmatan termasuklah kegiatan keagamaan
Perdagangan jarak jauh:
- Berlaku apabila masyarakat dari kawasan tamadun
yang berbeza bertukar-tukar barangan
- Melibatkan bahan mentah seperti logam, emas & besi

Contoh; kegiatan perdagangan antara masyarakat Sumer

dengan Mesir & antara Masyarakat Sumer dgn Mohenjo
Daro
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN
Kerajaan dibentuk untuk menguruskan pemerintahan
kota yg berkembang pesat kesan daripada pembentukan
bandar

Peringkat awal, pemerintahan diketuai oleh golongan

pendeta.

SISTEM
PEMERINTAHAN

Akhirnya, diambil alih oleh Raja yang dibantu oleh

golongan bangsawan dan pendeta

Undang-undang dibentuk bagi melicinkan pentadbiran

negara
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN Berlaku kerana perkembangan pertanian. Manusia mula
membina petempatan kekal dengan pembentukan
kampung.
Pertambahan penduduk, kawasan kampung berkembang
dan disatukan menjadi bandar

Ciri-ciri bandar:
- Pelan susun atur bangunan dan petempatan yang
tersusun sementara rumah mempunyai kemudahan
PEMBENTUKAN perigi, bilik mandi dan tandas
BANDAR - Kemudahan prasarana yang teratur dan sistematik
seperti pasar, rumah ibadat & kawasan kediaman
- Pembinaan sistem perparitan dan pembentungan
- Pembinaan kota untuk berlindung daripada serangan
luar dan menjadi kawasan sempadan

Bandar menjadi pusat kegiatan politik, ekonomi,

kebudayaan dan institusi sosial

Kota-kota utama ialah Ur dan Uruk, Memphis, Mohenjo

Daro, dan Anyang
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN
Berlaku peningkatan penduduk kesan daripada
perkembangan pesat bandar

Wujud pengkhususan pekerjaan

PENGKHUSUSA Wujud peluang pekerjaan baru seperti pengutip cukai,

N PEKERJAAN jurutera yang mengawal sistem aliran sungai, tentera,
petani di sawah dan pekerja pentadbiran

Kumpulan artisan berperanan sebagai pengukir, penempa

besi dan tembikar

Saudagar dan pedagang bertukar-tukar barangan yang

dihasilkan oleh golongan artisan
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN Kemahiran teknologi membawa kepada penciptaan
barangan, monumen dan hasil pertukangan

Berjaya menghasilkan peralatan seperti peralatan bajak

untuk pertanian dan roda untuk membantu kereta kuda
dan kereta lembu mengangkut hasil pertanian dan
perhubungan penduduk

Berlaku kerana peningkatan teknologi pembuatan logam

TEKNOLOGI tembaga, besi dan gangsa

Memberikan keselesaan kepada masyarakat

Tamadun Mesopotamia terkenal dengan Taman
Tergantung Babylon

Tamadun Mesir purba terkenal dengan binaan piramid dan

sfinks
Tamadun Indus dikenali dengan binaan negara kota
Mohenjo Daro
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN
Wujud kelas sosial dalam tamadun Mesir Purba.
Berasaskam jenis pekerjaan, kekayaan dan pengaruh

Sistem masyarakat berbentuk piramid dan bersusun lapis

Golongan tertinggi dalam susunan masyarakat ialah

pemerintah, gologan agama dan gologan bangsawan
ORGANISASI
SOSIAL

Kelas kedua terdiri daripada gologan saudagar dan

artisan, diikuti gologan petani dan pekerja yang tidak
berkemahiran

Golongan hamba ialah golongan paling rendah, yang

terdiri daripada 2 kumpulan aiaitu hamba perang dan
hamba yang dijual
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN
Percaya kepada banyak tuhan seperti tuhan matahari,
bulan, ibu dan sungai

Institusi keagamaan menguruskan upacara korban

binatang dan mempersembahkan makanan kepada kuasa
roh
AGAMA DAN
KEPERCAYAAN

Membina tempat ibadat yang besar untuk menghormati

tuhan

Penduduk Mesir percaya kepada kehidupan selepas mati

4.3 CIRI-CIRI TAMADUN
Bermula kira-kira 5000 tahun dahulu

Penting untuk membezakan kehidupan Zaman Prasejarah

dan sejarah

TULISAN DAN Wujud ciptaan sistem tulisan yang lebih baik

PENYIMPANAN menggunakan abstrak simbol untuk mewakili pelbagai
REKOD bentuk idea

Membolehkan manusia meyimpan rekod, dan perkara

yang penting tentang masyarakat dan diri

Tulisan pertama yang dicipta menggunakan sistem

piktograf atau simbol gambar
4.3 CIRI-CIRI TAMADUN

Wujud hasil sastera dan seni bina yang mengagumkan

Gaya dan tekniknya menggambarkan setiap budaya dan

tamadun masing-masing

KESENIAN DAN
KESUSASTERAA
N
Artis menghasilkan ciptaan berupa patung dan lukisan
berupa tuhan dan dewa, pahlawan dan pemerintah

Patung-patung dibuat menggunakan tembaga

K4.1.7 Pada pendapat anda, apakah nilai yang boleh kita pelajari
daripada sumbangan tamadun awal?

1.

3.
2.
Nilai daripada
sumbangan
tamadun awal

5. 4.

17
KBAT
Pada pendapat anda, adakah
masyarakat Malaysia
merupakan masyarakat
bertamadun? Berikan hujah
anda