slam'a Gre Aile Fertleri Arasnda Karlkl

Hak ve Sorumluluklar
Aile, toplumun z ve ekirdeidir. Ailenin temel
grevi; insan neslinin devamn salamak, toplumun
kltr ve deerlerini koruyup yaatmak ve gelecek
nesillere aktarmaktr. nsan neslinin devam ve
nesebin muhafazas ancak aile messesesinin
kurulmas ve meru bir biimde ilemesiyle mmkn
olabilir.
slam dini aile yuvasn salam temellere
oturtmak ve faziletli nesiller yetimesine imkn
salamak iin meru ller iinde evlenmeyi
emretmi; buna karlk her trl gayrimeru
ilikiyi ve iffetsizlii yasaklamtr.
Yce Allah, Aranzdaki bekrlar,
klelerinizden ve cariyelerinizden elverili
olanlar evlendirin. Eer bunlar fakir iseler,
Allah kendi ltfu ile onlar zenginletirir. (Nur,
32) buyurmutur.

Peygamber Efendimiz de Nikh benim

snnetimdir... demitir. (Buhar, Nikh,1;
Mslim, Nikh, 5; bn Mce, Nikh, 1, 8)
Aile, bir milleti millet yapan mill ve manevi
deerlerin, gelenek ve greneklerin renildii bir
okuldur. nsann bata yakn akrabalarna kar olmak
zere, dier insanlara, btn canl ve canszlara ve
Allaha kar grev ve sorumluluklarn ilk rendii
kltr oca ailedir.
Gnmzde aile kurumu, daha nceki dnemlerde
karlalmad kadar youn bir biimde eitli tehdit ve
tehlikelerle kar karya bulunmaktadr. Ailelerin gittike
klmesi, aile fertleri arasndaki karlkl sevgi ve sayg
bann ve gven duygusunun zayflamas, ocuklara kar
ilgi ve alakann bazen ok gevek bazen de ar
koruyuculuk boyutlarna ulam olmas, aile fertleri
arasnda bencillik, hrs, haset ve rahata dknlklerin,
lks tketim ve israfn artmas, kimlik ve kiilik bunalmlar,
kar, koca ve ocuklar arasnda grev ve yetki paylam
konularnda grlen sorunlar; aile ii iddet, cinsiyet
ayrm ve alma artlar gibi hususlar bugn aileyi tehdit
eden problemlerin banda gelmektedir.
Bu problemlerin etkisiyle, ailelerde boanma
olaylar artmakta, yeni nesiller aile kurma
sorumluluundan kanmakta, aile dnda
meru olmayan birtakm yaam tarzlar ortaya
kmakta ve aile kurumu bunalm
geirmektedir.
Kar-Koca Arasndaki Hak ve
Sorumluluklar
Ailede huzur ve mutluluun doabilmesi iin eler
arasnda karlkl sevgi ve sayg arttr. Yunus
Emrenin dedii gibi, ak gelince btn dertler
biter. nsanolu sevme yeteneini sevile sevile
kazanr; sevmeden nce, sevilmeyi renir. Bunun
iin atalarmz sen seversen yavrunu, o da sever
yavrusunu demilerdir.
Bir ailenin temelini oluturan kar ve koca,
birbirlerinin sevin ve zntlerini paylamal,
ilerini birbirleriyle danarak yapmal, karlkl sevgi,
gven, birlik ve beraberlik ierisinde bulunmaldrlar.
Kuran- Kerim, aile ierisinde yer alan kadn ve
erkei, birbirini koruyan elbiseler olarak
nitelendirmitir. (Bakara, 187)
Koca, Allahn kendisine bir emaneti olan hanmn
ho tutmal, ona nazik davranmal ve merhamet
duygusuyla hareket ederek ailesini korumaya ve
geimini salamaya almaldr. almayan ve evine
ekmek getirmeyen koca, gittike evine sorun, sknt
ve sefalet getirmeye balar. Bylece de atalarmzn
dedii gibi, sefalet kapdan girince, saadet bacadan
kaar.
Erkek, evine her zaman gler yzle ve selam vererek
girmeli; e ve ocuklarnn meru istek ve
ihtiyalarn titizlikle yerine getirmeli, ev ilerinde
eine yardmc olmaldr. Hz. Aieye Hz. Peygamber
Efendimizin evinde ne yapt sorulduu zaman o,
Ev halkna ilerinde yardm ederdi; elbisesinin
skn diker, ayakkabsn tamir ederdi; ezan
iitince de namaza kard. (Buhar, Nafakt 8)
demitir.
Kadn, eine sayg, ocuklarna sevgi gstermeli;
evdeki ileri zamannda ve itinal olarak yapmal;
evini, maln; kendisinin, kocasnn ve ocuklarnn
onur ve erefini korumal, kocasna sevgi ile
balanmaldr. Evini ve ocuklarn iktisatla ve
maharetle idare etmeli, ailesinin sorun ve srlarn
bakalarna amamaldr.
Aile ierisinde yer alan kadn ve erkekten her biri
kendi anne, baba ve akrabalarn nasl seviyor ve
onlara nasl hrmet ediyorlarsa, einin ana-baba ve
akrabalarna ayn sayg ve hrmeti gstermelidirler.
Ayrca, taraflar birbirlerinin mlkiyet haklarna sayg
duymaldrlar.
slam hukukunda mal ayrlna dayal bir mal rejimi
kabul edilmitir ve bunun tabii sonucu olarak da kar
ve kocann mal varlklar birbirinden ayrdr.
Dolaysyla kadn kendi mal varlnda diledii gibi
tasarruf edebilme hakkna sahiptir ve onlar zerinde
kocasnn herhangi bir mdahalesi sz konusu
olamaz.
ocuklara Kar Hak ve Sorumluluklar
Aileyi meydana getiren temel unsurlardan biri
de ocuklardr. ocuklar bir lkenin hem en
zengin kaynaklar hem de umut veren
gelecekleridir.
ocuun yetimesinde bata ana-baba olmak
zere, sosyal evresinin byk rol
bulunmaktadr. ocuklarn eitimi srasnda
bata anne ve baba olmak zere, ailede
bulunan btn fertler onlara gzel rnek
olmaldrlar
ocuklara vereceimiz eitim; kendine ve evresine
gven duyan, dzenli, uyumlu, tutumlu, disiplinli,
sorumlu, retici, canl ve canszlara kar merhamet
ve efkat sahibi, hak ve adalet duygusuna sahip,
drst, fedakr, alkan, ilme ak, inan ve fazilet
sahibi, vatansever ve her trl kt alkanlklardan
uzak bir nesil yetitirmeyi hedeflemelidir.
ocuklarla iletiimi engelleyen en nemli faktrler;
ocuklarn dnyasn tanmamak, onlar kk
grmek, onlarn duygu ve dncelerine sayg
gstermemek, kendi yetitirili tarzmzla ocuklar
yetitirmeye almak, bir zaman bizim de ocuk
olduumuz unutmak ve onlarn kiilikleri ile kendi
kiiliimizi yartrmaktr.
Bu sebeple ncelikle ocuklarmz anlamaya, onlarla
empati kurmaya, onlara saygl davranmaya ve onlara
nem verdiimizi hissettirmeye almalyz.
ocuklarmz en kk bir skntda solabilecek
hassas iekler gibi sevmeli, korumal, onlarn maddi
ve manevi her trl ihtiyalarn gidermeli, sevgi ve
efkatle balarn okamalyz. Cahit Klebinin
ocuklar iirinde syledii gibi;

Bir nazl kua benzer /

ocuk dediin /
Ev ister, ekmek ister /
plmek, okanmak ister.
Ana-Babaya Kar Hak
ve Sorumluluklar
Ana-babaya ve aile ierisinde bulunan dede ve
nineler gibi byklere kar sayg, aile huzur ve
mutluluunun olmazsa olmaz koullarndan biridir.
Ana-babaya sayg, itaat ve iyilik yapma konusunda
Kuran- Kerimde; Biz insana, ana-babasna iyi
davranmasn tavsiye etmiizdir. nk anas onu
nice skntlara katlanarak tamtr. (Lokman, 14);
Biz, insana, ana-babasna iyilik etmesini
emrettik. (Ankebt, 8) denilmitir.
Hz. Peygamber Efendimiz de zelikle annelere
kar daha byk bir sevgi, sayg ve merhameti
tavsiye etmi ve Cennet, annelerin aya
altndadr. (Acln, Kefl-Haf, I, 335);
Allah size, annelerinize itaatsizlii... haram
kld. (Buhr, Edeb, 4) buyurmutur.
Analarn aile iindeki nemleri hakknda pek ok
ataszmz bulunmaktadr. Bunlardan bazlar
yledir: Yuvay dii ku yapar, ana baa tac imi,
her derde ila imi, ana gibi yar, Badat gibi diyar
olmaz, alarsa anam alar, gerisi yalan alar,
anann bast yavru incinmez, dilsizin dilinden
anas anlar, anal kuzu, knal kuzu, anasz ev,
kusuz yuvaya benzer.
ocuklarn ana-babalarna kar yapacaklar
grevlerin banda onlarn maddi ihtiyalarn
karlamak gelir. Bu grev, ahlaki olduu kadar
hukuki bir sorumluluktur. Bu konuda Kuran-
Kerimde, Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklarn
soruyorlar. De ki: Maldan harcadnz ey, ana-
baba, yaknlar, yetimler, fakirler ve yolcular iin
olmaldr. (Bakara, 215)
. Hz. Peygamber Efendimiz
ise, Ana-babas veya
onlardan birisi yannda
ihtiyarlad hlde, cennete
giremeyip cehennemi
boylayan kimseye
yazklar olsun! (Mslim,
Birr, 9) demitir.
. Hele hele ana-babaya kar kaba ve kt sz
sylemek, slam tarafndan kesinlikle yasaklanp
haram klnmtr.
Bu konuda Kuran- Kerimde yle buyrulmutur:
Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-
babanza da iyi davranmanz kesin bir ekilde
emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yannda
yalanrsa, kendilerine f! bile deme; onlar
azarlama; ikisine de gzel sz syle. Onlar
esirgeyerek alakgnlllkle zerlerine kanat ger
ve: Rabbim! Kklmde onlar beni nasl
yetitirmilerse, imdi de sen onlara (yle) rahmet
et! diyerek dua et. (sr, 2324)
 KISACA
slam Dininde Anne ve Babann
ocuklarna Kar Grevleri
Aile yuvasnn ss ve mutluluk kayna olan
ocuk, anne ve babaya Allah'n bir emanetidir.
Anne ve baba ocuklarnn terbiyesinden hem
Allah'a, hem de topluma kar sorumludur.
Anne ve babann ocuklarna kar balca
vazifeleri unlardr:
- ocuklarn salkl olarak besleyip bytmek,
ocuklarn beden ve ruh saln korumak,

- ocuklarna haram lokma yedirmemek,

- ocuuna gzel bir ad koymak,

- ocuu iyi terbiye etmek, ona ahlk ynnden
gzel rnek olmak,

- ocuu okutmak, geimini salayc bir meslek

sahibi yapmak,

- ocuklar sevmek, onlarla ilgilenmek.

- ocuklara sevgi gsterirken, hediye verirken
ayrm yapmamak, eit ve adaletli davranmak,

- Evlenme ana geldikleri zaman ocuklar

evlendirmek,
slam Dininde ocuklarn Ana ve
Babalarna Kar Grevleri
- Ana ve babaya iyilikte bulunmak

- Geim sknts iinde iseler geimlerini

salamak

- Ana ve babay sz ve davranlar ile hibir

ekilde incitmemek, "f" bile dememek
- Ana ve babalarna kar gler yzl, tatl szl
olmak, yzlerine sert ve fkeli bakmamak

- ardklar vakit hemen komak

- Ana ve babalarn emirlerini dinlemek ve yerine

getirmek
- Her ite onlar memnun etmek

- Yanlarnda yksek sesle konumamak,

- Ana-baba hizmete muhta duruma

geldiklerinde onlara hizmet etmek
- Onlardan izinsiz bir yere gitmemek

- ldkleri zaman onlar rahmetle anmak, da

etmek

-Vasiyetlerini yerine getirmek

Anne-baba haklar konusunda Peygamber
Efendimiz yle buyuruyor:
Allah'n en sevdii amel, vaktinde klnan
namaz ile anaya ve babaya iyilik yapmaktr.
Allah'n kyamet gnnde yzlerine
bakmayaca kiilerden biri de anasna,
babasna asi olandr.
Allah, btn gnahlardan dilediklerinin (cezasn)
kyamet gnne tehir eder, yalnz ana-babaya
yaplan isyann cezasn Allah, sahibine lmeden
nce verecektir.