MESSER TEHNOGAS AD

R&D department
Zoran Nikoli, dipl.ing.
DEC.2015.
PANEVO
Kriogeno kaljenje
O tenom azotu
Gas bez boje, ukusa i mirisa
Dobijanje: frakcionom destilacijom tenog vazduha
Pri p=1bar, kljua na temperaturi od -1960C
Upotreba: rashlaivanje supstanci

Rashladna mo azota: 1: Promena unutranje energije elika

2: Latentna toplota azota
3: Promena unutranje energije azota
mcT=Hama+macaTa

1 2 3

3 2 1

3 3 3
 Rashladna energija tenog azota

700

600

500
Enthalpy [kJ/kg]

400

300
Gas Enthalpy

200

100 Evaporation
Enthalpy

0
-196,15 -150 -100 -50 0 50 100
Temperature [C]
Primene azota
Hlaenje opreme vrsti sklopovi Hlaenje biomaterijala

Promena strukture?

Kriogeno kaljenje
 Najvee brzine bez i sa tenim azotom

Maximum Temperature
Limit With
Nitrogen
Efekti
Efekti hlaenja
hlaenja

Slika A
Moete videti extruziju bez hlaenja alata sa
svim korektnim parametrima.

Slika B
Ako brzina, v2 kroz isti alat,raste i temperatura
profila e prei prihvatljive parametre.

Slika C
Teni azot se dozira u alat kroz korektno
kanalisan alat, zahavaljujui Incal + N5
Nitrogen software technology.
Brzina v3 se znatno poveava
( od 20%-100%) ,
temperatura alata i profila su prihvatljivim
granicama.
Reim kriogenog kaljenja
Austenizacija Kaljenje arenje Kriotretman arenje
Kaljenje
Cilj procesa procesa kaljenja: poboljanje mehanikih karakterisitka materijala
Zagrevanje do austenizujuih temperatura i potom hlaenje nadkritinim brzinama

Mehanizam ojaanja: transformacija austenitne u martenzitnu strukturu

Problem: zaostala austenitna struktura

Zaostala austenitna struktura dovodi do:

Smanjenja dimenzione stabilnosti
Smanjene vrstoe i tvrdoe
Smanjene otpornosti na habanje
Hladni postupak
Hlaenje u temperaturskom opsegu -700C do -800C
Najee korien rashladni medijum: CO2 ili N2 Reim hladnog postupka
Primarni cilj:
Transformacija zaostalog austenita u martenzit
Poveanje tvrdoe i vrstoe
Dimenziona stabilnost
Poveanje otpornosti na habanje
Kriogeni postupak
Cilj primene kriopostupka: znaajno poveanje mehanikih karakteristika
Izlaganje metala kriogenim temperaturama u toku procenjenog vremenskog perioda

Po izvrenom kriotretmanu, neophodno je izvriti niskotemperaturno arenje

Glavni mehanizam ojaanja: obrazovanje disperzne strukture -karbida
Uticaj tercijarnih () karbida
Skok mehanikih karakteristika je posledica obrazovanja disperzne
strukture -karbida unutar metalnog zrnamehanizam talonog ojaanja
Taloenje se postie naknadnim arenjem
Talonim ojaanjem se postie:
Oteano kretanje dislokacija u materijalu
Povoljno naponsko stanje
Mikrostruktura kriotretiranih materijala u zavisnosti od vremena izlaganja:
0h 4h 16h 48h
Poboljanje otpornosti na habanje
Uticaj parametara tretmana na broj obrazovanih karbida
Uticaj temperature austenizacije, Uticaj trajanja kriotretmana i
tretman se vri do -1960C temperature austenizacije
Uticaj trajanja kriotretmana na tvrdou i ilavost
Optimalno vreme obrade je diktirano:
Sastavom materijala i eljenim mehanikim
karakteristikama
Za alatne elike iznosi izmeu 35 i 40 h
Porast tvrdoe Porast ilavosti
Efekti kriotretmana
Pozitivni :
Poveanje zatezne vrstoe, ilavosti i dimenzione stabilnosti
Poveanje radnog veka mainskih delova
Poveanje otpornosti na abrazivno habanje
Smanjenje zaostalih napona
Smanjenje krtosti
Poveanje vrstoe na zamorni lom
Poveanje elektrine provodljivosti metala
Energetski efekti
Negativni:
Dugo vreme obrade
Uspene primene kriopostupka
Alatni elici: noevi, glodala, burgije
Elektrode za elektrootporno zavarivanje
Sistemi naoruanja: puane i topovske cevi
Automobilska industrija: koni sistemi, zupanici, leaji
Komponente u erozivnim ili abrazivnim sredinama
Medicinska oprema: skalpeli, igle 1 2
Avio-kosmotehnika

1- Pre kriogenog kaljenja

2- Posle kriogenog kaljenja
ema instalacije za krio-tretman
Hvala na panji !
CRYOGENIC TREATMENT