Professional Documents
Culture Documents
Pred.-Lekovi Za Bronhij - Astma
Pred.-Lekovi Za Bronhij - Astma
1
Bronhijalna astma
2
REGULACIJA NA MAZNITE MUSKULI, KRVNITE
SADOVI I @LEZDI NA DI[NITE PATI[TA
Normalnata regulacija se odviva preku eferentni i aferentni
nervni vlakna.
1. Eferentni pati{ta:
Parasimpati~ki nervi ( nevrotransmiter acetilholin);
Simpati~ki nervi (nevrotransmiter noradrenalin);
Cirkulira~ki adrenalin
NANC inhibitorni nevroni
2. Aferentni pati{ta:
Sporo adaptibilni receptori na istegnuvawe;
Nemielinizirani senzorni nervni vlakna i brzo adaptibilni
nadraznuva~ki receptori povrzani so mielinizirani vagusni
vlakna. Nivna iritacija so hemiski drazbi (amonijak, SO2,
cigari, kapsaicin) ili endogeni stimulusi doveduva do ka{lica,
bronhokonstrikcija i zgolemena sekrecija na mukus. 3
REGULACIJA NA MAZNITE MUSKULI, KRVNITE
SADOVI I @LEZDI NA DI[NITE PATI[TA
Tonusot na maznata muskulatura vo normalni uslovi zavisi od
informaciite koi doa|aat preku razli~nite receptori i koi posreduvaat vo
kontrakcija ili relaksacija na maznata muskulatura;
Vo patolo{ki uslovi ( astma, bronhitis) tonusot na maznata muskulatura
zavisi od medijatori na inflamacijata i od NANC kontraktilni medijatori;
Parasimpati~kata inervacija se ostvaruva preku tri tipa receptori: M1
(vo ganglioni smesteni vo zidovite na bronhi i bronihioli), M2
(avtoreceptori so negativen feed-back) i M3-receptori lokalizirani vo
bronhijalna mazna muskulatura i `lezdite vo respiratorniot sistem.
Stimulacijata na vagus rezultira so bronhokonstrikcija i zgolemena
sekrecija na `lezdite.
Simpati~kata inervacija e zastapena vo krvnite sadovi i `lezdite na
respiratorniot sistem. Nema simpati~ka inervacija na bronhijalnite
mazni muskuli. Site efekti proizleguvaat od cirkulira~ki kateholamini.
4
REGULACIJA NA MAZNITE MUSKULI, KRVNITE
SADOVI I @LEZDI NA DI[NITE PATI[TA
Simpati~kata aktivnost se ostvaruva preku Beta-adrenergi~ki receptori.
Vo bronihite ima voglavno Beta-2 adrenergi~ki receptori, a vo alveolite i
Beta-1 i Beta-2. Stimulacija na simpatikus doveduva do relaksacija na
maznata muskulatura na bronhite, inhibicija na osloboduvawe na
medijatori i zgolemen mukocilijaren klirens.
5
BRONHIJALNA ASTMA
Astma e hroni~na, inflamatorna bolest na di{nite
pati{ta.
Simptomite kaj pacienti so astma se asocirani so
inflamacijata i obi~no vklu~uvaat varijabilen
stepen na opstrukcija na di{nite pati{ta, koja se
povlekuva spontano ili pod terapija.
Vospalenieto ja zgolemuva osetlivosta na di{nite
pati{ta na mnogu iritansi.
Kumulativna prevalencija na astma vo
populacijata e 2-6%.
Astmata posebno zafa}a dve grupi od
populacijata: mladi deca i nad 40 godini.
6
BRONHIJALNA ASTMA-KARAKTERISTIKI
7
Vegetativen Nerven Sistem-Bronhijalna astma
8
Vegetativen Nerven Sistem-Adrenergi~ki lekovi
9
Bronhijalna astma
10
Vegetativen Nerven Sistem-Bronhijalna astma
11
ALERGISKA BRONHIJALNA ASTMA
RANA REAKCIJA
Kat genetski predisponirani osobi, alergenot (polen,
proteini od doma{na pra{ina i t.n.) reagira so dendriti~nite
kletki i CD4+T limfocitnite kletki i doveduva do razvoj na
pomo{ni Th0 limfociti od koi se kloniraat pomo{ni Th2
limfociti.
13
ALERGISKA BRONHIJALNA ASTMA
DOCNA REAKCIJA
Se razviva vo razli~en vremenski period posle izlo`uvawe na
stimulus.
Ja karakterizira progresivna inflamatorna reakcija ~ija
inicijacija e vo ranata faza. Inflamacijata ne e so voobi~aeni
kletki tuku so aktivirani Th2-limfocitni kletki koi osloboduvaat
citokini i aktivirani eozinofili.
Se osloboduvaat cisteinil-leukotrieni, IL-3 i IL-5, hemokin IL-8,
toksi~ni proteini, neurotoksin i t.n. Tie imaat kluy~na uloga, a
toksi~niot protein doveduva do gubewe na epitelijumot i
izlagawe na iritantnite receptori i C-vlaknata na stimuli {to vodi
do hiperaktivnost.
Od inflamatornite kletki se osloboduva faktor na rast koj
doveduva do hipertrofija i hiperplazija na maznite muskuli pri {to
tie samite po~nuvaat da produciraat faktor na rasti
proinflamatorni medijator.
14
Bronhijalna astma
15
LEKOVI VO TERAPIJA NA BRONHIJALNA
ASTMA
16
Bronhijalna astma
17
Bronhijalna astma
18
BRONHODILATATORI
Adrenergi~ki bronhodilatatori
Teofilin
19
ADRENERGI^KI BRONHODILATATORI
PODELBA
(spored selektivnost na dejstvo vrz beta receptori)
20
ADRENERGI^KI BRONHODILATATORI
ODNOS: STRUKTURA-DEJSTVO
21
ADRENERGI^KI BRONHODILATATORI
MEHANIZAM NA DEJSTVO
Aktivacija na beta-adrenergi~kite receptori:
Vo zavisnost od selektivnosta samo beta-2 ili i beta-1 i beta-
2. Aktivacijata na beta-1 e pri~ina za javuvawe na nesakani
dejstva.
Aktivacija na beta-2 receptorite vo bronhi gi ima slednite
efekti:
Relaksacija na maznata muskulatura;
Inhibicija na osloboduvawe na medijatori na
vospalitelnata reakcija;
Stimulacija na mukocilijarniot klirens.
Molekularen mehanizam pri stimulacija na beta-2 receptorite
e stimulacija na adenilatna ciklaza i zgolemena produkcija na
cikli~en adenozin-monofosfat. Toa ja pomaga fosforilacijata i
deponiraweto na kalcium vo sarkoplazmatskiot retikulum.
22
Bronhodilatatori
TEOFILIN
Inhibicija na fosfodiesteraza i zgolemuvawe na koncentracijata
na cAMP vo kletkata;
Blokada na adenozinskite receptori;
Inhibicija na osloboduvawe na leukotrieni i PAF;
Aktivacija na depoite na kalcium vo sarkoplazmatskiot
retikulum.
23
Bronhodilatatori
IPRATROPIUM BROMID
Blokator na muskarinskite receptori i toa M1, M2 i M3.
1. FARMAKOKINETIKA
Kvaternerno amoniumsko soedinenie. Te{ko proa|a preku
membrani. Ne preo|a hematoencefalna bariera, zatoa se narekuva
i “lokalen atropin”. Samo 1% od dadenata doza se resorbira. T/2
posle inhalacija iznesuva okolu 3 ~asa.
2. DEJSTVA
Bronhodilatacija kako rezultat na blokada na muskarinski
receptori vo bronhite. Dejstvoto nastapuva posle 30-90 minuti
(posporo od beta-adrenergi~ki agonisti).
3. INDIKACII
Bronhijalna astma
Hroni~na opstruktivna bolest na belite drobovi (COPD)-pojak
efekt od adrenergi~ki beta-agonisti i teofilin.
Mo`e da se kombinira so beta-adrenergi~ki agonisti (se dobiva
pobrzo nastapuvawe i prodol`eno traewe na efektot.
24
Bronhodilatatori
IPRATROPIUM BROMID
4. DOZIRAWE
So inhalator se dava vo dozi od 40-80 mcg.
Ne e zabele`ana tolerancija kon lekot.
5. NESAKANI DEJSTVA
Gi nema klasi~nite nesakani dejstva koi gi imaat
parasimpatikoliticite.
TIOTROPIUM
Silen muskarinski antagonist (M1, M2 i M3) so dolgotrajno
bronhodilatatorno dejstvo koe trae do 24 ~asa;
Okolu 10 pati pojak od ipratropium bromid.
25
STABILIZATORI NA MASTOCITI
26
Stabilizatori na mastociti
KROMOLIN I NEDOKROMIL
1. MEHANIZAM NA DEJSTVO
Go spre~uvaat so antigen predizvikanoto osloboduvawe na
histamin i drugi medijatori od senzibiliranite mastociti.
Ovoj efekt e specifi~en za tipot na kletki (mastociti) i za
degranulacija na mastocitite predizvikana so IgE antitela, a ne i
so IgG antitela.
2. DEJSTVA
Profilakti~ko dejstvo za spre~uvawe na napadi na astma koi
nastanuvaat posle izlo`uvawe na alergen ili pri fizi~ki napor.
Pri hroni~na primena ja namaluvaat hiperaktivnosta na bronhite.
Nemaat nikakvo dejstvo pri akuten napad na astma.
3. FARMAKOKINETIKA
Lekovite vo forma na pra{ok se dava isklu~ivo lokalno na
bronhijalnata sluznica so pomo{ na inhalator.
Mal del se resorbira (5%) i toj nema klini~ko zna~ewe.
27
Stabilizatori na mastociti
KROMOLIN I NEDOKROMIL
4. INDIKACII
Hroni~na profilaksa na bronhijalna astma (spre~uvawe na napadi
na astma). Se primenuvaat kaj astma so blagi do umereno-te{ki
napadi.
5. NESAKANI DEJSTVA
Suva usta i `drelo, ka{lica, a retko i bronhospazam. Mo`ni se i
reverzibilen dermatitis, miozitis i gastroenteritis.
Ne ja menuvaat reakcijata kon beta-adrenergi~kite agonisti koi
treba da se koristat vo kolku se javi akuten napad na astma.
28
Stabilizatori na mastociti
KETOTIFEN
1. MEHANIZAM NA DEJSTVO
Gi blokira histaminskite H1-receptori;
Go inhibira osloboduvaweto na leukotrieni i ja spre~uva
bronhokonstrikcijata predizvikana so leukotrieni i PAF;
Go namaluva so PAF predizvikanoto sobirawe na trombociti i
eozinofili vo di{nite pati{ta.
2. INDIKACII
Dolgotrajna profilaksa na alergiska astma pred se vo pedijatrijata
so davawe na doza od 2 mg na den.
Nema efekt pri akuten napad na astma.
3. NESAKANI DEJSTVA
Sedacija, suva usta i vrtoglavica;
Poja~ano dejstvo na sedativi, hipnotici, antihistaminici i alkohol.
29
Bronhijalna astma-Glikokortikoidi
GLIKOKORTIKOIDI
1. MEHANIZAM NA DEJSTVO
Inhibiraat osloboduvawe na arahidonska kiselina od kleto~nite
membrani na toj na~in {to zgolemuvaat produkcija na
lipomodulin koj e inhibitor na enzimot fosfolipaza A ( enzim pod
~ie dejstvo od fosfolipidi od kleto~na membrana se dobiva
arahidonska kiselina).
Na ovoj na~in spre~uvaat sozdavawe na leukotrieni i
prostaglandini koi se medijatori na vospalitelniot proces.
2. PRETSTAVNICI
Beklometazon;
Budezonid;
Triamcinolon;
Flunizolid;
Flutikazon.
3. INDIKACII
Denes se smetaat za lek od prv izbor vo terapija na bronhijalna
astma.
30
Bronhijalna astma-Anti IgE monoklonalni antitela
ANTAGONISTI NA LEUKOTRIENI
1. DEJSTVA NA LEUKOTRIENI
LTC4, LTD4 i LTE4 predizvikuvaat vospalenie i kontrakcija na
mazni muskuli;
LTB4 predizvikuva agregacija na neutrofili, degranulacija i
hemotaksa;
Drugi leukotrieni ja zgolemuvaat permeabilnosta na krvnite
sadovi.
2. MEHANIZAM NA DEJSTVO
Inhibicija na enzimot lipoksigenaza;
Blokirawe na cisteinil-leukotrienskiot receptor za leukotrieni.
3. PRETSTAVNICI
Montelukast, Zafirlukast.
4. INDIKACII
Dopolnitelna terapija na blagi i sredno-te{ki formi na bronhijalna
astma.
31
Bronhijalna astma-Anti IgE monoklonalni antitela
2. INDIKACII
Astma i alergiski rinitis.
32
Bronhijalna astma
33
Bronhijalna astma-Akuten napad
35
Bronhijalna astma-Akuten napad