PAMAHAYAGAN

SA FILIPINO

MA. ELEIZEL GASO

Tagapag-ulat
PAMAHAYAGAN
 Isang gawaing pangangalap ng imformasyon,
pagsusulat, pag-eedit at paglilimbag o pangangalap
ng mga balita, maaring sa pamamagitan ng mga
pahayagan at magasin, o kaya’y sa pamamagitan ng
radyo at television (diksyunaryong Webster)
 SAKLAW NG PAMAHAYAGAN
Sumasaklaw ang pamahayagan sa tatlong
gawain gaya ng sumusunod:
(1) Pagsulat- tulad ng pagsulat tulad ng pagsulat
ng mga pahayagn, magasin, at iba pa
(2) Pagsasalita- na karaniwang nagaganap sa
radyo sa pamamagitan ng pagbabalita at
pamumuna o pagbibigay ng komentaryo
(3) Pampaningin- pagbabalita sa television, ng
mga on-the-spot-telecast na pagbabalita,
komentaryo, paanunsiyo, at iba pa.
 BAHAGI NG
PAHAYAGAN
 Pangmukhang Pahina – makikita rito ang pangalan ng
pahayagan at ang mga pangunahin o mahahalagang
balita.

Balitang Pandaigdig – mababasa sa pahinang ito ang

mga balitang nagaganap sa iba’t ibang bahagi ng mundo.

Balitang Panlalawigan – mababasa rito ang mga balita

mula sa mga lalawigan sa ating bansa.

Pangulong Tudling/ Editoryal – sa pahinang ito

mababasa ang kuru-kuro o puna na isinulat ng patnugot
hinggil sa isang napapanahong paksa o isyu.
 Balitang Komersyo – dito mababasa ang mga balita tungkol sa kalakalan,
industriya, at komersyo.

Anunsyo Klasipikado – makikita rito ang mga anunsyo para sa iba’t ibang
uri ng hanapbuhay, bahay, lupa, sasakyan, at iba pang kagamitang
ipinagbibili.

Obitwaryo – ang pahinang ito ay anunsyo para sa mga taong namatay na.
Nakasaad dito kung saan nakaburol at kung kailan ililibing ang namatay.

Libangan – ito ang pahina sa mga balita tungkol sa artista, pelikula,

telebisyon, at iba pang sining. Naririto rin ang mga krosword, komiks,
at horoscope.

Lifestyle – mababasa sa pahinang ito ang mga artikulong may kinalaman

sa pamumuhay, tahanan, pagkain, paghahalaman, at iba pang aspeto ng
buhay sa lipunan.

Isports – naglalaman ito ng mga balitang pampalakasan.

 KASAYSAYAN NG
PAMAHAYAGAN SA
PILIPINAS
UNANG ANYO NG UNANG
PAHAYAGAN
Sucesos Felices
ni Tomas Pinpin

Nagsimula ang kasaysayan ng

pamamahayag sa Pilipinas.
Bagama’t sinasabing hindi ito
maituturing na isang ganap na
pahayagan sapagkat isa lamang
pahayagang paliham, hindi
maitatatwang ito na ang una—
wala nang iba pang pahayagang
natala sa kasulatan na lumabas
noong 1637 maliban dito.
UNANG ANYO NG UNANG PAHAYAGAN

Ito’y nabibilang sa mga “hojas

volantes” (polyeto) na umiral
hanggang noong 1809.

Al publico (sa publiko) isa sa sinasabing

“hojas volantes” ay lumitaw noong
Pebrero 27, 1799.
UNANG PAHAYAGANG LUMABAS NANG
PALAGIAN
PANGALAN TAGAPATNUGOT/NAGTA TAON TAON DATOS
NG TAG SINIMULAN NATAPOS
PAHAYAGAN

Del Superior Governador-Heneral Aug. 8, 1811 1832 Kauna-unahang

Gobierno Manuel Fernandez de pahayagan sa
Folgueras Pilipinas na
lumabas nang
palagian dahilan
sa kahigpitan ng
mga Kastila
hinggil sa mga
lathalaing
nakasisira sa
kanila.
 UNANG PAHAYAGANG LUMABAS NANG
PALAGIAN
PANGALAN TAGAPATNUGOT/NAGTA TAON TAON DATOS
NG TAG SINIMULAN NATAPOS
PAHAYAGAN
La Ezperanza Felipe Lacorte at Dec. 1, 1846 1849 Pamfilosopiya,
Evaresto Calderon panrelihiyon, at
pangkasaysayan
ang kalimitang
nauukol ang
talakayan.

Naghawan ng
landas para sa
pang-araw-araw na
pahayagan.
Diario de Felipe del Pan Oct. 11,1848 Feb. 19, Patuloy itong
Manila 1898 lumalabas sa loob
ng apat (4) na
taon at tumigila
lamang upang
magbigay-daan
UNANG PAHAYAGANG LUMABAS NANG
PALAGIAN
PANGALAN TAGAPATNUGOT/NAGTA TAON TAON DATOS
NG TAG SINIMULAN NATAPOS
PAHAYAGAN

Diario de Felipe del Pan 1848 Sa isang opisyal.

Manila Ngunit muling
inilathala
hanggang 1899
nang maging
maligalig ang
katayuan ng
Pilipinas.

El Comercio Ulpiano Fernandez Pahayang pang-

araw-araw
UNANG ANYO NG UNANG PAHAYAGAN

Ang iba pang pahayagang

nakipagpaligsahan sa larangan ng
pamahayagan ay ang La Oceania Espanola,
Diario de Filipinas, Correo de Manila, El
Porvenir Filipino, Revista Marcantil, Diario
de Avisos, El Catolico, Revista Mercantil, El
Catoliko Filipino.
Panahon ng pagbabago
PANGALAN TAGAPATNUGOT/NAGTA TAON TAON DATOS
NG TAG SINIMULAN NATAPOS
PAHAYAGAN

La Opinion Julian de Poso at Isang pahayagang

Jesus Polanco may kulay politika.
Unang
pahayagang
tahasang
sumalungat sa
mga prayle at
minsan ay
humiling ng
pagpapaalis sa
mga relihiyoso
kabilang na ang
Arsobispo.
Panahon ng pagbabago
PANGALAN TAGAPATNUGOT/NAGTA TAON TAON DATOS
NG TAG SINIMULAN NATAPOS
PAHAYAGAN

Dioryong Marcelo H. del Pilar May 2, 1882 Tumagal Inilathala ang

Tagalog lamang tungkol sa pag-
sa loob ibig sa bayan at
ng limang masamang
buwan sa kalagayan ng
parehong bansa.
taon
Hindi rin nagtagal
ang pahayagang
ito.
Panahon ng pagbabago
PANGALAN TAGAPATNUGOT/NAGTA TAON TAON DATOS
NG TAG SINIMULAN NATAPOS
PAHAYAGAN

La Graciano Lopez Jaena- Disyembre 13, 1895 Pahayagan ng

Solidaridad unang editor 1888 Pilipino sa
Marcelo H. del Pilar- Espanya
sumunod na editor
Nasusulat sa
wikang Kastila at
para lamang sa
mga intelektuwal
BALITA
KATUTURAN NG BALITA

 Isang ulat na hindi pa nailalathala, hinggil sa mga

ginagawa ng mga tao na inaakalang
pananabikang mabatid at mapaglilibangan ng
mga mambabasa (Alejandro 19).
 Isang imformasyon hinggil sa isang pangyayaring
naganap na, nagaganap pa lamang, o magaganap
pa sa isang tiyak na hinaharap, ngunit hindi pa
alam ng marami, na may kaugnayan sa
kabuhayan, katahimikan, edukasyon, pulitika,
isports, kalusugan at/o paniniwalang panrelihiyon.
MGA MALING PAGGAMIT NG SALITA NA
LUMALABAS SA BALITA

5/15/2019
 kaganapan sa halip na pangyayari,
 aspeto sa halim na aspekto,

 daloy ng trapiko sa halip na trapiko,

 maari sa halip na maaari,

 mananakay imbes na pasahero,

 tubig-baha sa halip na baha lamang,

 dalawang mag-kaibigan/mag-asawa kahit na

dalawang tao na ang tinutukoy.
Maraming
Salamat!