nqoaêh

Intelligence

Kumuduni Wedisinghe
Training Officer
National Institute of Social Development

1
 nqoaêh hkq l=ulao
@ ¡
.eg¿ úioSfï idudkH m%cdkk yelshdjhs‘
;¾lkh
wka;¾ iïnJO;d ixcdkkh
.Kkh
wêfõ.S bf.kqu

nqoaêh Wreufhka ,efnkaklao @

-Wreufhka$ cdk u.ska

ksjqka orejka iïnJO wOHhk - 70]

-mrsirfhka$ cd;sh $ixialD;sh

 nyqúO nqoaê kHdh
 Horward Gardner úiska 1983 oS m, l, Frames of Mind:
The Theory of Multyple Intelligence keue;s lD;sh
;=<ska uq,a jrg fuu ixl,amh yÿkajd fohs '

• tla
tla mqoa.,hdg iqúfYaIS m%cdkk me;slvla we; ' fjk;a
nqoaêh ms<sn| ixl,am ;=<ska mqoa.,hdf.a fuu iqúfYAIS
m%cdkk me;slvj,a oek .; fkdyel '

• bf.kSu iïnkaOfhka YsIH flaJø wOHdmkhla ilia lr

.ekSug fuu kHdh WmldrS fõ '
 nyqúO nqoaê kHdh iy fydjd¾â
.dâk¾
fuu isoaOdka;h ;=<ska jeä fofkl=f.a úúO olaI;d
w.h lsrSug yels fjhs¡
• jdpisl - NdIduh nqoaêh¡
• ix.S;uh nqoaêh ¡
• ;d¾lsl - .Ks;uh nqoaêh ¡
• oDYH - wjldYuh nqoaêh¡
• ldhsl ixp,kuh nqoaêh¡
• wka;¾mqoa., nqoaêh ¡
• mqoa., we;=,dka; nqoaêh ¡
• iajNdjO¾u nqoaêh ¡
• Wmrsu meje;au ms<sno nqoaêh¡
 01 Verbal - Linguistic
jdpisl - NdIduh nqoaêh¡

NdId yelshdj we;'

lshùu ,sùu l;d lsrSu yd f;dr;=re yd jpk u;l ;nd .ekSug
olaIhs'
fï l%u yryd bf.ksug leu;shs' fjk;a NdIdjka ms<sno
l=i,;dfjka hq;=hs'

l;=jreka $kS;s{ jreka $od¾IKslhka $m;% l,dfõoSka

foaYmd,d{hka yd .=re
 02 Musical - ix.S;uh nqoaêh ¡
• rsoauh ix.S;h yd weySu jeo.;a fõ'
•.dhkhg ix.S; NdKav jdokhg yd ix.S; ks¾udKhg
olaI fõ'
•fuh nqoaêfha úfYAI Y%jHuh fldgils¡
•weyqkalka oSfïka miqj th u;l ;nd .ekSug yd ta wdY%s;
.Shla ks¾udKh lrkakg jqjo mq¿jk'

jdolhska yd .dhlhska
 03 Logical – Mathematical
;d¾lsl - .Ks;uh nqoaêh ¡

;d¾lsl m%fya<sld ;¾lkh jeks yelshd we;'

.Ks; yelshdj" fpi"a mrs.Kl l%u f,aLK jeks fCIa;%
j,g m%úKfhdah

úoHd{hska" .Ks;{hska" bxcsfkarejka" ffjoHjre" wd¾:sl{hska

 04 Visual – Spatial - oDYH - wjldYuh
nqoaêh¡

oelSu yd wjldYh ñka úoHudk fõ' Yla;su;a oYHudk

u;lhla iys;hs'

w; yd wei ukdj yiqr ùug olaIhs'

YrSr p,k nqoaêfha me;slvla f,i o iuyre i<lhs'

Ñ;% Ys,amSka" bxcsfkarejka " .Dy ks¾udK Ys,amSka

 05 Bodily kinesthetic
ldhsl ixp,kuh nqoaêh¡

p,kh yd l%shdldrs;ajh fuysoS ie,ls,a,g .efka

YrSrdx. iu. u;lh l%shd;aul fõ

kegqï" u,, l%svd" ffY,H ffjoH" rÕmEu

 06 Interpersonal wka;¾mqoa.,
nqoaêh ¡
wks;a wh iuÕ iïnkaO ùu
uqyqKQ m%ldYk" ye.Sï" úfYAI fm!reI iajNdjhka " wNsfm%arKhka
" lKavdhul wfhla f,i l%shd lsrSfï yelshdj jeks ,laIK iqúfYaI fjhs

;uka hgf;a isák yd ;udg by,ska isák wh iuÕ

fydoska ino;d mj;ajhs

wks;a wh iu. jev lrñka idlÉPd lrñka úfkdao fjhs

foaYmd,k{hska$ l<ukdlrejka$ .=rejreka$ iudc fiajlhska

 07. Intrapersonal - mqoa.,
we;=,dka; nqoaêh ¡
wka;¾j¾;s yd wd;au m%;sj¾;S fjhs'
;ksfhka jev lsrSug leu;shs '
;ud ms<sno jeämqr is;k ;udf.a É;a;fõ." leu;s foa fydoska
y¥kk wfhls'

od¾Ykslhka " ufkdaúoHd{hska "f,alLhka" úoHd{hsk

 08 Naturalistic - iajNdjO¾u
nqoaêh ¡

fuh 1999 oS tla l< me;slvls ' fï

wdldrfha nqoaêh we;s wh .dâk¾f.a uq,a kHdfha fldgila fkdùh'
iajNdj O¾uh yd iajNdúl;ajh iuÕ we;s iïnkao;djh ñka biau;=
fõhs'
wOHd;añl yd nqoaêh iuÕ fuh iïnkaO jk njg úfõpkhla o we;'

úoHd{hska" iajNdúljdoska" WoHdk md,lhska

 fjk;a nqoaê ;,

wOHd;añl Spiritual

idxoDIaGsl Existential

iodpdr nqoaêh Moral Interligions

 nqoaê mrSlaIK
 Intelligence Quotient (IQ) hk jok uq,a jrg Ndú;d lrkqfha c¾uka cd;sl
L. Wilhelm Sten h '

• Alfred Binet iy
Theodore Simon uq,a jrg bosrsm;a lrhs '

nqoaê mrSlaIK m%Yakm;% ieliSu yd we;=,;a lrkq ,nk m%Yak j¾.

ksysmhls¡
• iudkd¾: mo fiùu¡ - fok ,o jpkhg iudk moh f;dard .ekSu¡
• úreoaO mo fiùu¡ - fok ,o jpkhg úreoaO moh f;dard .ekSu¡
• j¾.Sl¾Kh - oS we;s jpk lsysmh w;rska fkd.e,fmk jpkh f;dard .ekSu¡
• .Ks;uh fY%aKs ms<sno oekSu¡ ^1" 4" 9" 16" 25" ------&
• jdLH iïmQ¾K lsrSu¡ ^wêl wjqreoaog osk ------ la fõ¡&
idudkH nqoaê mrSlaIK j,ska ;lafiare lrkafka ukqIH úNjH;dj,ska b;d iaj,amhls¡
kuq;a '''''''''''
nqoaê mrSCIK ;=<ska '''''

 ks¾udKYS,S;ajh
 fm!¾Ih
 prs;h
 mqoa.,hka w;r fjkialï
 mqoa., wfmaCId
ñKsh fkdyel '
 nqoaêfha jHdma;sh wkqj mqoa.hska
j¾. lsrSu

• nqoaê M,h 130g jeä - fY%a¡IaGhka ^02]&

• nqoaê M,h 120 - 130 w;r - úYsIaghka ^07]&
• nqoaê M,h 110 - 120 w;r - olaIhka ^16]&
• nqoaê M,h 90 - 110 w;r - idudkH nqoaêu;=ka
^50]&
• nqoaê M,h 80 - 90 w;r - idudkH ÿn,hkaa ^16]&
• nqoaê M,h 70 - 80 w;r - ukao nqoaêlhska ^07]&
• nqoaê M,h 70 g wvq uq.aOhka ^02]&
 nqoaê jHdma;sfha m%u; jl%h
•
 nqoaêh j¾Okh lr .ekSu
 u;l wdOdrl

• iajhx .eg¿ úioSfï l%u ^ ;e;a jro l%uh&

•ks¾udKlrk l%u Ys,am

• ;SrK .ekSfï Wmdx.

Decision – making Tools
• .eUqrska is;Su
 ukd ;¾lkh
› .eg¿j
› ta ms<sn| idudkH wjfndaOh
› wjfndaOh ;=<ska w¾: ksrEmkh
› .eg¿j úioSfï úúO l%u Ys,am wOHhkh
› iqÿiqu ie<iqu f;dard .ekSu
› ie<iqu ls%hd;aul lsrSu
› m%;sM, kSrSCIKh
› w;aoelSï .nvd lr .ekSu

• w;S; w;aoelSï ;=<ska bf.kqu

• wNHdi lsrSu ^ msyskSu fmd;ska yeoersh fkdyel &
•චිත්තයේගී (භාවමෙ)
බුද්ධිෙ
 ඩැනියෙල් ය ෝල්ඩන් (1998)
භාවමෙ බුද්ධිෙ යෙවත්
චිත්තයේගීමෙ බුද්ධි න්ොෙ
ඉදිරිපත් කයේෙ.
“එකියෙකා අතර ඇති අන්තර් යවෙස ෙදුො
ැනීමටත්, ෙයමකුයේ චින්තෙෙ ො ක්රිොකාර
වලට මඟ යපන්ීම සඳො යතාරතුරු භාවිත
කිරීමත් මගින් පුද්ධ ලයෙකුට තමායේ සෙ
අනුන්යේ චිත්තයේ යෙෝේෙ පරිදි ෙසුරුවා
ත ෙැකිීයේ බුද්ධිෙ චිත්තයේ මෙ බුද්ධිෙි.”
මස්තතිෂ්කෙ පාමුල පිහිටි ඇමින්ඩල (Amyadala) ෙේ ප්ර
යද්ධශෙ භාවමෙ බුද්ධිෙ යකයර් බලපාි.

භාවමෙ බුද්ධිෙ පුද්ධ ල නිපුණතා

සමාජීෙ නිපුණතා

පුද්ධ ල නිපුණතා
1. තමා පිළිබඳ සිහිෙ
2. චිත්තයේ කළමොකරණෙ
3. අභිප්යර්රණෙ

සමාජීෙ කුසලතා
1. සෙකේපෙෙ
2. සමාජ කුසලතා


Your logo here 22