KOVANJE U UKOVANJIMA

 Najstariji način obrade metala

 Postupak oblikovanja , najčešće u toplom
obliku
 - znatno veća deformabilnost materijala pri
povišenim temperaturama
 - manje deformacijske sile i manji utrošak
rada
 -utrošak energije za zagrijavanje
 Najstariji postupak
 • Bez upotrebe kalupa
 • Primjena kod najsitnijih do najkrupnijih
otkovaka koji se zbog
 malobrojnosti rade isključivo slobodnim
kovanjem
 • Osnovne i najvažnije operacije
 – Sabijanje (redukcija visine u lateralnome
smjeru i slobodno tečenje
 materijala u transverzalnom smjeru
 Sabijanje
 Iskivanje i raskivanje
 Zasjecanje
 Probijanje
 Savijanje
 - proces kod kojeg metal pod djelovanjem
malja kovačkog čekića ili poc pritiskom preše
npr. hidraulične ispunjava profilirani prostor
izrađen u kovačkom alatu ( ukovanju ) .
 Za razliku od slobodnog kovanja gdje je
širenje metala u pravcima normalnim na
pravac kretanja malja čekića neometano
(SLOBODNO ) , kod kovanja u ukovanjima ovo
širenje je ometano zidovima gravure
ukovanja .
Kovanje u ukovnjima se dijeli na:
jednofazne ukovnje - gdje se sirovac stavlja u ukovanj,
bat udara te otkivak poprima završni izgled. Zo su
jednostavniji otkivcu za čiju je izradu dovoljna jedna
faza.

višefazne ukovnje gdje sirovac mijenja dvali više

ukovanja kako bi poprimio završni izgled. Otkivci su
komplicirani i zahtjeva se povećana točnost
 U osnovi se strojevi za kovanje dijele na:
 - batove
 - preše
 - horizontalna kovačka preša
 Batovi i preše se razlikuju u kinematici alata. Dok
batovi
 udaraju o otkivak ili ukovanj velikom brzinom i
mijenjaju
 oblik udarcima, dotle preše postepeno tlače otkivke
 (otpreske) ili ukovnje. Koji stroj će se upotrijebiti ovisi
o
 karakteristikama materijala koji se obrađuje. Neki
materijali
 podnose nagle promjene i brze udarce, dok drugi
materijali
 pri takvoj obradi pucaju i nisu za daljnje korištenje
 Preše mogu biti:
 - mehaničke
 - tarne (frikcijske)
 - koljenaste (ekscentar)
 - hidrauličke
 U današnje vrijeme pojavljuju se nove
kombinacije batova i
 preša npr elektro hidraulički bat, visoko
precizne preše
 Razlikuju se tri tipova gravure i to su ;

 - Završna ( definitivna ) gravura

 - Prethodna gravura
 - Pripremno – prethodna gravura
 1. Završna gravura – služi za dobivanje
gotovog otkovka sa vijencem . Ova gravura
ustvari prestavlja točan otisak otkovka u
vrućem stanju oko kojega je izrađen kanal za
vijenac. Otkovak u završnoj gravuri se kuje sa
jednim ili nekoliko udara. Broj tih udara ovisi
o : složenosti otkovka
 Pravilnosti obrade u pripremnim gravurama
 Te sile padajućih dijelova čekića
 - kod ove se gravure kuje oblik veoma blizak
završnom obliku . Zato ova gravura slući za
smanjenje stupnja deformacije otkova u
završnoj gravuri čime se produžuje vijek
trajanja .
 Razlika između prethodne i završne gravure :
 Prethodna se razlikuje od završne po tome
što nema kanala za vijenac .
 Primjenjuje se umjesto prethodne gravure
kod kovanja komada složenog oblika , koji bi
se u završnoj gravuri teško otkovao na zadani
oblik
 BOK ! BOK!