Komponen – komponen elektronik boleh di kategorikan kepada 2 kategori utama

iaitu :

a.) Komponen Pasif – iaitu komponen yang tidak mempunyai ciri – ciri penguatan
atau gandaan, tiada ciri kawalan dan mempunyai ciri menyusut dan melesapkan
kuasa. ( Perintang , Kapasitor dan Gegelung ).

b.) Komponen Aktif – iaitu komponen – komponen elektronik yang mempunyai ciri –
ciri gandaan, kawalan dan pengsuisan. ( Transistor, Litar Bersepadu – IC, Diac,
Triac, IGBT, Mosfet dan Lain – lain . * Terutamanya adalah komponen – komponen
daripada bahan separuh pengalir.

Komponen Pasif Komponen Aktif

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 Komponen – komponen elektronik boleh di kategorikan kepada 2 jenis utama
berdasarkan kepada kaedah atau cara pemasangannya pada papan litar iaitu :

a.) Trough Hole – iaitu komponen yang mempunyai kaki dan memerlukan kaki
tersebut melalui lubang pada papan litar.

b.) SMT / SMD – Surface Mount Devices , iaitu komponen yang tidak memerlukan
lubang pada litar dan boleh di pasang pada bahagian litar.

Kapasitor SMD

Kapasitor “Trough Hole”

Komponen “Trough Hole” Komponen SMD

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 KOMPONEN TROUGH HOLE
• Saiz yang besar.
• Kepadatan litar yang kurang. Saiz
litar besar , keupayaan kurang.
• Kadaran kuasa maksimum yang
lebih tinggi.
• Kaedah pemasangan automatik
lebih mudah.
• Tidak memerlukan kepakaran di
dalam pemasangan manual.
INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL
KOMPONEN SMD
• Saiz yang amat kecil.
• Kepadatan litar amat tinggi. Saiz
litar kecil , keupayaan tinggi.
• Kadaran kuasa maksimum yang
lebih kecil.
• Kaedah pemasangan automatik
yang lebih komplex.
• Memerlukan kepakaran yang
tinggi bagi pemasangan manual.
JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 • Perintang adalah merupakan komponen pasif yang menyusutkan voltan dan
menghalang pengaliran arus di dalam litar.
• Digunakan bagi mengawal voltan pincangan dan arus pincangan litar.

VOLTAN VOLTAN VOLTAN

MASUKAN SUSUT KELUARAN
+5V +2V +3V

ARUS ( 100mA) ARUS ( 10mA)

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 PENGGUNAAN PERINTANG
BAGI MEMINCANG DAN
MENGAWAL ARUS
PINCANGAN KOMPONEN
LAIN SEPERTI TRANSISTOR

PENGGUNAAN PERINTANG
BAGI MENYUSUTKAN
VOLTAN DAN MENGHADKAN
ARUS YANG MENGALIR
MELALUI KOMPONEN
ELEKTRONIK YANG LAIN.

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 • SIMBOL SKEMATIK PERINTANG BOLEH LARAS

• VARIABLE RESISTOR

• POTENTIOMETER / PRESET

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 PERINTANG LILITAN DAWAI
( WIRE WOND RESISTOR )

• 5 JALUR KOD WARNA

• KADARAN KUASA ANTARA 1/16 W – 3W
• TOLERANSI +/_ 1%

PERINTANG LAPISAN FILEM LOGAM

( METAL FILM RESISTOR )

• NILAI DI CATAT PADA BADAN / KOD NILAI SIMBOL SKEMATIK

• KADARAN KUASA ANTARA 1/4 W – 25W PERINTANG TETAP
• TOLERANSI +/_ 1%

PERINTANG KARBON PERINTANG LAPISAN FILEM KARBON

( CARBON RESISTOR ) (CARBON FILM RESISTOR )

• 4 JALUR KOD WARNA

• KADARAN KUASA ANTARA 1/16 W – 3W
• TOLERANSI +/_ 5%

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 Kod nilai sesuatu perintang di nyatakan dalam 2 bentuk iaitu :

a.) Kod Warna – Biasa digunakan bagi Perintang Karbon dan

juga Perintang Filem Logam.

b.) Kod Nilai – Biasanya digunakan bagi Perintang SMD,

Perintang Lilitan Dawai dan Perintang Boleh Laras.

KOD NOMBOR
KOD WARNA

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 KAEDAH MEMBACA KOD WARNA

1. PERINTANG 4 JALUR

JALUR1 ( NILAI PERTAMA ) = 5

JALUR2 ( NILAI KEDUA ) = 6
JALUR3 ( PENDARAP ) = X10K
JALUR 4 ( TOLARANSI ) = +/- 1 %

NILAI RINTANGAN = 56 x 10K +/- 1%

= 560K +/- 1%

2. PERINTANG 5 JALUR

JALUR1 ( NILAI PERTAMA ) = 2

JALUR2 ( NILAI KEDUA ) = 3
JALUR 3 ( NILAI KETIGA ) = 7
JALUR4 ( PENDARAP ) = X1
JALUR 5 ( TOLARANSI ) = +/- 1 %

NILAI RINTANGAN = 273 X 1 +/- 1%

= 273 +/- 1

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 KAEDAH MEMBACA KOD NO.
100 1. PERINTANG 3 KOD NO.
NO 1 ( NILAI PERTAMA ) = 1
NO 2 ( NILAI KEDUA ) = 0
NO 3 ( PENDARAP ) = 0 = X1
NILAI RINTANGAN = 10 X 1
0 0 0 X1 = 10Ω

1 1 1 X 10 2. PERINTANG 4 KOD NO.

NO 1 ( NILAI PERTAMA ) = 1
2 2 2 X 100 NO 2 ( NILAI KEDUA ) = 0
3 3 3 X 1K NO 3 ( NILAI KETIGA ) = 0
NO 3 ( PENDARAP ) = 2 = X100
4 4 4 X 10K NILAI RINTANGAN = 100 X 100
= 10, 000 Ω
5 5 5 X 100K = 10 KΩ
6 6 6 X 1M
3. PERINTANG KOD NO. & ABJAD
7 7 7 X 10M
ABJAD MENUNJUKKAN KEKDUDUKAN TITIK
8 8 8 - PERPULUHAN DAN PREFIK
9 9 9 - R = OHM
K = KILO OHM
M = MEGA OHM

KOD NO. BIASANYA CONTOH :

TERDAPAT PADA PERINTANG
1002 SMD DAN JUGA PERINTANG R22 = 0.22Ω 3K3 = 3.3 KΩ
PRESET 33R = 33Ω

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 Kadaran kuasa sesuatu perintang yang di sambungkan di dalam litar adalah penting kerana ia
menentukan arus maksimum yang boleh di alirkan olehnya.

Kesilapan perekabentuk meletakkan saiz perintang akan menyebabkanya mudah terbakar dan
tidak tahan lama.

Formula yang di gunakan adalah Kuasa ( P ) = Arus ( I ) X Voltan ( V )

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

  Komponen yang boleh menyimpan dan
melepaskan cas elektrik.
• KAPASITOR BERKUTUP
 Digunakan sebagai penapis di dalam litar.

 Mempunyai ciri asas membenarkan pengaliran

arus ulang alik ( AC ) tetapi menghalang arus
• KAPASITOR TIDAK BERKUTUP terus ( DC ).

 Unit asas ialah FARAD (F)

 Terdapat 2 jenis iaitu :

• KAPASITOR BOLEH LARAS Kapasitor berkutub
• Elektrolitik dan Tantalum.

Kapasitor tidak berkutub

• KAPASITOR TRIMMER / PRESET
• Seramik , Mika, Mylar dan Polyester

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 TANTALUM
UDARA

SERAMIK
JENIS – JENIS KAPASITOR

MYALAR

MICA ELEKTROLITIK POLYESTER

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
•Standard Value Table :

KOD NILAI NILAI (uF) KOD NILAI NILAI (uF)

102 0.001 273 0.027
122 0.0012 333 0.033
152 0.0015 393 0.039
222 0.0022 473 0.047
272 0.0027 563 0.056
332 0.0033 683 0.068
392 0.0039 104 0.100
472 0.0047 124 0.120
682 0.0068 154 0.150
103 0.010 184 0.180
123 0.012 224 0.220
153 0.015 334 0.330
223 0.022 474 0.470

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 KAPASITOR PENJODOH
( COUPLING CAP ) , UNTUK
MENGASINGKAN VOLTAN DC
DIANTARA 2 PERINGKAT
PENGUAT

BY PASS CAP , UNTUK

MENAMBAH GANDAAN
LITAR AMPLIFIER

KAPASITOR PENAPIS
( FILTER CAP ) , UNTUK
MENAPIS VOLTAN DC
SUPAYA LEBIH LICIN TAMPA
RIAK.

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 • Pearuh , juga di panggil choke, coil atau inductor adalah komponen yang
menghasilkan medan magnet apabila arus melaluinya , dan apabila
medan magnet itu menyusut , akan terhasil pula arus aruhan di dalamnya.

• Ia amat banyak sekali di gunakan di dalam litar elektrik seperti motor

elektrik , lampu kalimantang dan lain lain lagi.

• Di dalam litar elektronik pearuh banyak digunakan di dalam litar penala

frekuensi radio ( RF , IF , Mixer ) dan di dalam bekalan kuasa jenis
pengsuisan.

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 • Diod adalah merupakan satu komponen elektronik separuh pengalir yang
di bina daripada cantuman separuh pengalir jenis P dan Jenis N.

• Diod Berfungsi hanya dengan membenarkan pengaliran arus pada satu

hala , iaitu apabila ia di pincang hadapan.

• Diod mempunyai perbagi kegunaan di dalam litar elektronik seperti

menukarkan voltan AC kepada Voltan DC, Paparan, peranti perlindungan
dan lain lain lagi.

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 HIGH CURRENT LED HIGH CURRENT RECTIFIER DIODE SIGNAL DIODE

LOW CURRENT
RECTIFIER DIODE

LOW CURRENT LED

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 TERMINAL KATOD DI TANDA DENGAN
SATU JALUR HITAM ATAU PUTIH PADA
SALAH SATU HUJUNG DIOD

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 TERMINAL KATOD DI TANDA
DENGAN BENTUK BADAN CURAN ,
‘+’ , ‘ K ’ ATAU FLAT PADA SALAH
SATU TERMINAL DIOD

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 ‘FREE WEELING DIODE ‘ – DIGUNAKAN
DIOD DIGUNAKAN SEBAGAI PENERUS
UNTUK MELINDUNGI TRANSISTOR
TETIMBANG ( BRIDGE RECTIFIER ) ,
DARIPADA ROSAK AKIBAT ARUS
IAITU UNTUK MENUKARKAN VOLTAN
ARUHAN DARIPADA GEGELUNG RELAY
AC KEPADA VOLTAN DC
SEMASA LITAR DIMATIKAN

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 Transistor adalah merupakan satu komponen aktif yang mempunyai banyak kegunaan
terutamanya sebagai penguat isyarat kecil, penguat arus , suis automatik dan juga
sebagai alat pengendalian arus.

Transistor adalah merupakan komponen yang dibina daripada tiga lapisan bahan
separuh pengalir , dimana tiga lapisan tersebut ialah N-P-N dan P-N-P. Maka
berdasarkan kepada bentuk binaan lapisan separuh pengalir tersebut maka ujudlah dua
jenis transistor iaitu Transistor NPN dan Transistor PNP.

Setiap Lapisan tersebut menerbitkan terminal keluaran atau kaki komponen. Lapisan yang
berada ditengah – tengah adalah merupakan terminal Tapak(Base) dan yang dua lapisan
lagi yang mengapit terminal Tapak(Base) adalah terminal Pengeluar (Emitter) dan juga

Pemungut (Collector).

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 TRANSISTOR
NPN

TRANSISTOR
PNP

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 • Sambungan transistor di dalam litar hendaklah mengikut
sambungan terminal yang betul, kesilapan membuat
penyambungan boleh mengakibatkatkan transistor tersebut
rosak.

• Terdapat beberapa kaedah yang boleh digunakan bagi

mengenalpasti terminal Base, Collector dan Emmitter transistor
iaitu :

1. Datasheet Pengeluar
2. Kamus Transistor
3. Penguji Transistor
4. Pengujian - Multimeter

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 DATASHEET PENGELUAR KAMUS TRANSISTOR
INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 DIGITAL MULTIMETER
DENGAN PENGUJI
TRANSISTOR

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 BACAAN METER SUIS PEMILIHAN JULAT

LANGKAH KERJA :

1. Laraskan suis pemilihan julat

kepada julat hfe.

JULAT hfe 2. Cucuk kaki transistor pada

lubang pengujian.

3. Ubah – ubah kedudukan kaki

sehingga mendapat bacaan
yang tertinggi.

4. Lihat catatan pada lubang

pengujian untuk mengetahui
jenis transistor dan juga
LUBANG PENGUJIAN terminal transistor

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 TRANSISTOR
SEBAGAI PENGUAT
ISYARAT KECIL
( AMPLIFIER )

TRANSISTOR
SEBAGAI SUIS
KAWALAN

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 • Litar bersepadu adalah merupakan gabungan litar – litar
elektronik yang di kecilkan dan di bina di atas sekeping
bahan silikon yang dinamakan serpihan ‘ chip ‘.

• Kepadatan litar yang tinggi membolehkan litar bersepadu

menghasilkan alatan elektronik mudah alih dan mempunyai
perbagai fungsi.

• Litar bersepadu terbahagi kepada beberapa jenis iaitu :

1. Litar Bersepadu Digital – Get Logik, Pembilang, Flip-Flop.

2. Litar Bersepadu Analog – Pengatur Voltan, Penguat Audio,
Pengayun dan lain – lain.
3. Boleh Atucara – ROM, Mikropengawal , Mikroprocessor

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 DOT NOTCH

PIN1
PIN1
DOT NOTCH
NOTCH

PIN1
PIN1

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 OP – AMP - Untuk perbagai kegunaan
seperti penguat, penapis laluan,
pengayun, pembanding dan lain – lain Timer 555 – Delay Timer dan
lagi. penjana gelombang .

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

 560Ω

LITAR SKEMATIK
+ -

SAMBUNGAN PADA PAPAN BREADBOARD

9V

0V

BATERI 9V

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK

INSTITUT LATIHAN PERINDUSTRIAN NIBONG TEBAL JABATAN ELEKTRIKAL & ELEKTRONIK
 9 VDC

L1 L2

R1 R3

R2 R4
+ +
C1 C2

Q2

Q1
GND

R1 & R3 = 1M (Brown – Black – Green) L1 & L2 = Light Emitting Diode

R2 & R4 = 390R (Orange – White – Black) Q1 & Q2 = 9013 (NPN)
C1 & C2 = 47uF