MAGANDANG

ARAWWW! ANG PANGKAT

KAMI 2!
TAYO’Y SABAY
NA MATUTO!

ARALIN
3
MGA KONSEPTONG PANGWIKA

• REGISTER
• BAYARTI
• HOMOGENOUS
• HETETOGENOUS
 ANO PARA SAYO ANG
KAHULUGAN NG KONSEPTONG PANGWIKA?

Ang konsepto ng wika ay ang mga

masistemang balangkas ng sinasalitang
tunog na pinipili at isinasaayos sa
paraang arbitraryo upang magamit ng
mga taong kabilang sa isang kultura.
Ang wika ay ang dahilan ng pag-
uugnayan at pakikisalamuha sa iba. Ito
din ang nagiging daan upang
magkaunawaan ang bawat isa.
Ang register
- isang baryasyon sa wika na may kaugnayan sa
taong nagsasalit o gumagamit ng wika.
- mas madalas nakikita/nagagamit sa isang
particular na disiplina.
- pagkakaroon ng pagbabago ng wika sa taong
nagsasalit o gumagamit ng wika ayon sa:
a. Tono ng kausap o tagapakinig (tenor of
discourse) -- naaayon ang wika sa sino ang nag-
uusap. (para kanino)
b. b. Paksa ng pinag-uusapan (field of discourse) --
batay sa larangan na tinatalakay at ss panahon.
(layunin)
c. Paraan o paano nag-uusap (mode of discourse) --
pasalita o pasulat pagtalima sa mga panunturan
dapat sundin batay sa uri ng piniling paraan ng
pag-uusap.
- Ayon kay Alonzo ang
barayti ng wika ay isang
maliit na grupo pormal o
makabuluhang katangian
na nag-uugnay sa
partikular na uri ng
katangiang sosyo-
sitwasyonal.
- Ayon kay Catford may dalawang malalaking uri ng
bayarti.

PERMANENTENG PANSAMANTALANG
BARAYTI BARAYTI
 PERMANENTENG
BARAYTI
- binubuo ng idyolek at dayalek.
- Ang idyolek ay ang katangian o gamit ng wika
na kaiba o pekulyar sa isang individwal.
- Ang dayalek naman ay nangangahulugang
paggamit ng wika batay sa lugar, panahon at
katayuan sa buhay. Ang paraan ng
pagsasalita rito ay bumabatay sa kanyang
estado o grupong kinabibilangan.
PANSAMANTALANG BARAYTI

- Sa kabilang banda, ang

pansamantalang varayti ay tumutukoy
sa kagyat na sitwasyon ng pahayag.
Bahagi nito ang mga sumusunod:
rejister, moda at estilo
Ang Homogeneous
– nagsasabing ang wikang “pormal” ay iba
sa “naimbentong” wika.
- ay nabuo at patuloy na ginagamit ng
mga tao sa kasalukuyan.
- ay pagkakatulad ng mga salita, ngunit
dahil sa paraan ng pagbabaybay at
intonasyon o aksent sa pagbibigkas ito ay
nagkakaroon ng ibang kahulugan.
HALIMBAWA:

TAMBAL BULONG AGAS

GAMOT (Hiligaynon) (Ilocano)
(Cebuano)
Heterogenous
- wikang iba-iba ayon sa lugar, grupo, at
pangangailangan ng paggamit nito. Nagkakaroon
ng maraming baryasyon na wika
-ay nauuri ang mga wika sa ibat ibang baryasyon o
barayti. May mga aspetong sumasaklaw sa
pagkakaiba-iba nito, gaya ng heograpiya, kasarian,
edad, grupo, antas ng pamumuhay at uri ng
sosyodad na ginagalawan ng nagsasalita.
 HALIMBAWA:

Heneral/General –
Militar o pangkalahatan
Aso/Dog –
Hayop
Bakod/Harang –
Parte ng bahay sa
labasan o pasukan
Basahin sa pahina 42 ang “Pagkahilig ng
mga Pinoy sa Imported at Epekto Nito
Sa Ekonomiya”

Pagkahilig ng
mga Pinoy sa “At sagutin
Imported at Ang mga
Epekto Nito Katanungan”
Sa Ekonomiya
PAGSASANAY:
 “PAHAYAGAN”
-Ang pahayagan, diyaryo, o peryodiko ay isang
uri ng paglilimbag na naglalaman ng balita,
impormasyon at patalastas, kadalasang na
imprenta sa mababang halaga. Ito ay maaaring
pangkalahatan o may espesyal na interes, at
kadalasan itong inilalathala ng araw-araw o
lingguhan.
-Pampalipas din ng oras para sa iba ang
pagbabasa nito sa loob lamang ng kalahating oras
 Mga Bahagi ng Pahayagan at
Kahulugan Nito:
1)PANGMUKHANG PAHINA o COVER PAGE -
naglalaman ito ng pangalan ng pahayagan at ang
mga pangunahin o mahahalagang balita.
2)BALITANG PANDAIGDIG - naglalaman ng mga
balita mula sa iba't ibang bansa at panig ng
daigdig.
3)BALITANG PANLALAWIGAN - naglalaman ng
balita may patingkol sa sariling bansa o lugar.
4)PANGULONG TUDLING - naglalaman ng mga
kuru-kuro o puna na isinulat ng patnugot hinggil
sa isang napapanahong paksa o
5)BALITANG KOMERSYO - naglalaman ng mga
balita tungkol sa kalakalan, industriya at
komersyo.6)ANUNSYO KLASIPIKADO -
naglalaman ng mga anunsyo tungkol sa
hanapbuhay, bahay, lupa, sasakyan at iba pang
kagamitang ipinagbibili.7)OBITWARYO -
nagsasabi ng mga taong namatay na. Nakasaad
dito kung saan nakaburol at kung kailan ililibing
ang namatay.8)LIBANGAN - nagsasaad ng mga
balita tungkol sa artista, pelikula, telebisyon at
iba pang sining. Naririto rin ang krosword,
komiks at horoscope.