REGISTER/BARAYTI NG WIKA

PANGKAT 2
 REGISTER
Isang baryasyon ng sa wika na may kaugnayan sa taong nagsasalita o gumagamit
ng wika. Inaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit sa sitwasyon at
kausap.
 BARAYTI NG WIKA
Pagkakaroon ng pagkakaisa depende sa istilo, punto at iba pang salik pangwika na
ginagamit ng isang lipunan.
VARAYTI AT VARYASYON NG WIKA
ayon kay Christian George C. Francisco
 Ayon sa kasabihang Ingles na “Variety is the spice of life”,ang pagkakaroon ng
pagkaiba-iba sa wika ay hindi nangangahulugang negatibo.
 Fenominang pangwika- o magandang pangyayari sa wika
 Ayon kay Constantino (2002), PAGKAKAISA AT PAGKAKAIBA. PAGKAKAIBA
TUNGO SA PAGKAKAISA.-hayagan niyang inunay ang malaking kinalaman o
ugnayan ng wika sa lipunan at ang lipunang ito ay kinasasangkutan ng isang masining na
kultura.
 Dagdag pa niya “ang kultura ay hango sa mga tao at ang wika ay nagpaphaayag ng
ispiritu/kaluluwa ng mga tao na bumubuo sa lipunan o komunidad”

Barayti ng wika o sublanguages ayon kay Zosky

 Idyolek-iba’t ibang accent ng mga tao

 Dayalek- ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isng partikular na lugar
 Sosylek- wikang nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensiyong sosyal ng mga
taong gumagamit ng wika.
 Register-Inaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit sa sitwasyon at
kausap.
 Estilo- barayti na kaugnay ng relasyon ng nagsasalita sa kausap.
 Moda-kaugnay sa midyum na ginagamit sa pagpapahayag tulad ng psalita o pasulat.
 Rehiyon-naglalarawan ito sa iba’t ibang katangian ng mga pananalitang matatagpuan sa
isang heograpikong lugar.
 Edukasyon-Sa mataas na antas nananatiling bilinguwal kung saan ginagamit ang wikang
Ingles at Filipino bilang wikang panturo.
 Midya- instrumenting ginamit
 Gawi- mga nakasanayan

 Acomodation Theory (Howard Giles)- may malaking epekto ang pagkatuto ng

pangalawang wika. Dito pumapaloob ang linguistic convergence at linguistic divergence.
 Linguistic convergence- ang tao sa kanyang nais na makipag-ugnayan sa iba ay
maaaring gumaya o bumagay sa pagsasalita ng kausapupang pakikilahok.
 Linguistic divergence- pagiging iba sa gamit ng wika ng isang tao tungo sa pagbuo o
pagkilala sa kanyang kaakuhan o kanyang pagkakilanlan.
 Interference phenomenon at interlanguage- tuon sa pag-aaral na ito ang pagiging
kalahok ng unang wikang sinasalita ng isang tao o lipunan kaugnay sa impluwensya sa
pagkatuto ng pangalawang wika.
 Interference phenomenon- tumutukoy sa impluwensiya sa pagbigkas, leksikon,
morpolohiya gayundin sa sintaktika sa pagkatuto sa pangalawang wika.
 Interlanguage- tumutukoy sa mental grammar na nabubuo ng tao pagdating ng panahon
sa proseso ng pagkatuto niya ng pangalawang wika.
Ayon kay Constantino at Eastman, nahahati sa dalawa ang dimensiyon
ng pagkakaiba-iba ng wika:
 Heograpiyo(dayalekto)- nagpapaliwanag ng pagkakiba-iba ng wika dahil sa iba’t iba o
kalat-kalat na lokasyon ng ng mga tapagsalita ng isang wika.
 Sosyo-ekonomiko(sosyolek)- nagkakaroon ng pagkakaiba-iba ang wika dahil sa iba-
ibang estado ng tao sa lipunan.
DALAWANG MALAKING URI NG BARAYTI NG WIKA
 Permanenteng barayti- binubuo nd idyolek at dayalek. Ang paraan ng pagsasalita rito
ay nakabatay sa estado o grupong kinabibilangan.
 Pansamantalang barayti- tumutukoy sa kagyat na sitwasyon ng pahayag. Dito
nabibilang ang register, moda at estilo.

MGA BARAYTI NG WIKA

 Istandard ng Wika- Ito ay paglalarawan kaugnay sa tunog, salita at pangungusap o
anupamang may kaugnay sa pambansang wika. Ito ang barayting maaring bumuo sa
gamit ng wika sa mga pangmalawakang domeyn sa isang lipunan gaya na lamang ng
wika sa edukasyon, pamahalaan, midya at iba pa.

 Punto, Accent at Dayalekto- Ang punto ay may kaugynayan sa paraan ng pagbigkas ng

isang tao gamit ang kanyang wika. Dito maaring ma determina ang kanyang lugar na
pinagmulan.

 Mga Dayalektong Rehiyonal- Ito ay paglalarawan kaugnay sa tunog, salita at

pangungusap o anupamang may kaugnay sa pambansang wika. Ito ang barayting maaring
bumuo sa gamit ng wika sa mga pangmalawakang domeyn sa isang lipunan gaya na
lamang ng wika sa edukasyon, pamahalaan, midya at iba pa.

 Isogloss at Dayalektong Hanggahan- Ito ay paglalarawan kaugnay sa tunog, salita at

pangungusap o anupamang may kaugnay sa pambansang wika. Ito ang barayting maaring
bumuo sa gamit ng wika sa mga pangmalawakang domeyn sa isang lipunan gaya na
lamang ng wika sa edukasyon, pamahalaan, midya at iba pa.

 Ang Katuluyang Kontinuum na Pandayalekto- Ito ay paglalarawan kaugnay sa tunog,

salita at pangungusap o anupamang may kaugnay sa pambansang wika. Ito ang barayting
maaring bumuo sa gamit ng wika sa mga pangmalawakang domeyn sa isang lipunan gaya
na lamang ng wika sa edukasyon, pamahalaan, midya at iba pa.

 Bilinggwalismo- Ang pagiging bilinggwal ng isang tao ay simpleng resulta lamang ng

pagkakaroon ng dalawang magulang na magkaiba ang wika. Mula dito, ay maaring ma
debelop ang panibagong barayting wika.

 Mga Pidgin at Creole- Ito ay paglalarawan kaugnay sa tunog, salita at pangungusap o

anupamang may kaugnay sa pambansang wika. Ito ang barayting maaring bumuo sa
 gamit ng wika sa mga pangmalawakang domeyn sa isang lipunan gaya na lamang ng
wika sa edukasyon, pamahalaan, midya at iba pa.

 Wika, Lipunan at Kultura- Ipinaliliwanag ditto na hindi porke may parehong

kinalakhang lipunan ang dalawang tao ay pare-parehong wika narin ang gagamitin.

 Mga Panlipunang Dayalekto- Sinusukat naman ang barayting pangwika batay sa

panlipunang dayalekto sa pamamagitang ng uri, edukasyon, trabaho, edad, kasarian at iba
pang panlipunang sukatan.

 Edukasyon, Okupasyon, Uring Panlipunan- Tumutukoy naman ito sa sosyal na aspekto

ng isang ispiker ng wika sa batay sa paraan ng kanyang edukasyong nakamit at trabaho o
propesyong kinabibilangan. Papasok din ditto ang usaping language register.

 Edad at Kasarian- Nakadaragdag kulay din ang edad at kasarian sa pagpapalawak ng

isang barayti ng wika. Sa puntong ito, ipinaliliwanag na kahit na maraming tao ang
kabilang sa isang pangkat panlipunan, nag-iiba parin ang gamit ng mga salita batay sa
edad ng tao at kasarian.

 Etinikonhg Bakrawand- Sa pagpapaunald ng barayti ng wika maaring maging Malaki

ang kontribusyon halimbawa na lamang ng mga bagong lipat na tao sa isang lugar. Dahil
sa pagkakaroon ng magkaibang etnikong bakgrawnd, nagkakaroon din ng paglalahok o
pagsasama ng magkaibang wika.

 Idyolek- Nakakatulong din naman ang idyolek sa pagpapalaganap ng iba’t ibang barayti
ng wika. Nadedebelop kasi rito ang gamit ng wika ng isang indibidwal na tanging
natatangi o pekulyar sa kanya.

 Rejister- Ang rehistro ng wika ay napakalaki ng maaring kontribusyon kaugnay parin sa

barayti ng wika . Ang rejister ay tumutukoy sa ibat- ibang domeyn ng wika na nagagamit
sa ibat-ibang larangan gaya ng edukasyon, midya at marami pang iba.

 Tenor- Tumutukoy din ito sa pormalidad at kaimpormalan sa gamit ng salita.

Halimbawa, iba ang paraan ng pagtawag ng isang ina sa kaniyang anak sa tuwing may
iuutos ang ina. Samantala sa kaparehong sitwasyon, iba ang tenor o paraan ng pagtawag
ng isang guro sa kaniyang mag-aaral na kapwa nag-uutos din.

 Larangan- Tinatalakay dito ang espesyalisadong mga salita na nagagamit sa iba’t ibang
larangan. Bukod sa barayti, maari rin na maging dukal ito ng inaasam na
intelektwalisasyon ng isang wika.

 Diglossia- Ginagamit ang wikang ito upang ilarawan ang isang sitwasyong may
dalawang napakaibang barayti ng wika sa loob ng isang komunidad na ang bawat isa ay
may parehong katungkulang panlipunan.

 Determinismong Linggwistiko- Sistema ito ng pagkakategorya na kung ano ang nakikita,

at kung gayon , mahihilang tingnan ang isang bagay sa paraan kung paano niya ito nakita.
Ito rin ang pinakamasidhing bersyon ng pagtatakda ng wika sa pag-iisip.

 Ang Haypotesis ni Sapir -Whorf - Ito ay ang pagtanaw sa isang bagay gamit ang wika.
Ang proponent ng teoryang ito ay sina Edward Sapir at Benjamin Whorf.
 LINGGWISKTIKONG KOMUNIDAD
 Ang wika ay siyang nagbubuklod sa tao upang makipagtalastasan,at ito rin ang paraan
upang makapagmensahe ng maayos ang isang tao tungo sa isang grupo pa nito ng mga
tao.

 Ang wika ang siyang BEHIKULO na siyang tagapaghatid, kilos at niloloob ng tao.

 Ayon kay Jose Villa Panganiban ang wika ay parang tubig, ang hugis ng tubig ay kung
ano ang hugis ng sisidlan.

 Ito rin ang siyang intsrumento upang makapagpahayag ng iniisip o ideya ang isang tao
(tagapagsalita ang tawag sa una tagapakinig ang pangalawa.

 Ang mensaheng ipinapaliwanag sa pamamagitan ng pagsama-sama ng PONEMA na

bubuo sa MOPERMA o salita.

 UNANG WIKA
Tinatawag ding katutubong wika (kilala rin bilang unang wika, artertyal na wika, o L1

 IKALAWANG WIKA
Ang ikalawang wika ay natututunan mula lima hanggang pitong taon o sa pagtuntong sa
paaralan. May takdang oras ng pag-aaral ayon sa bilang ng oras na itinadhana sa
pinagtibay na kurikolom. Ang guro lamang o sinumang tagapagturo ng pangalawang
wika sa paaralan ng kanilang magiging gabay sa pagkatuto rito.

GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

 Instrumental- Ang wika ang pinakamabisang kasangkapan ng tao sa pagpapahayag ng
kanyang saloobin, kaalaman, kuro-kuro o opinyon. Ito ay maaring pasalita man o pasulat.
\

 Regulatori- Ginagamit ang wika sa pagkontrol o paglilimita ng kilos o isang Gawain ng

tao. Halimbawa: batas,patakaran,memorandum, kasunduan at marami pang iba.

 Interkasyonal- Sang-ayon sa kasabihang “Walang nabubuhay para sa sarili lamang” ang

tao habang nabubuhay ay nakikipag-ugnayan sa kapwa gamit ang wika, sa pamamagitan
nito siya nakakapagpahayag at tumatanggap ng impormasyon.

 Personal- Ang wika ay mahalaga rin para sa pansariling kapakinabangan. Sa

pamamagitan nito naipapahayag mo ang iyong tuwa, galit, lungkot, pagkaawa, inis at iba
pa.


 Heuristiko- Napakahalaga rin ng wika sasa akademiko o pampropesyunal na larangan.
Ginagamit ito ng mga propesyunal o ng mga edukadong tao. Halimbawa nito:
 Pagsasaliksik, pag-eeksperimento, ebalwasyon , pagtatanong , pagsagot,depinsyon at iba
pa.

 Representatibo- Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng kaalaman at kalakaran ng

mundo sa pamamagitan ng pagbabalita, pagpapaliwanag, pagtatalumpati at pagpapalitan
ng impormasyon.

 HETEROGENOUS- Wikang iba-iba ayon sa lugar, grupo at pangangailangan ng

paggamit nito. Nagkakaroon ng maraming barasyon na wika.
Ang naging batayan ng mga linggwistiko para magkaroon ng heterogenous na wika ay
ang masusing pag-aaral at pananaliksik tungkol sa sosyolohikal at linggwistika.