1. 1. Ano ang WIKA?

•  
2. 2. Ano ang LINGUA FRANCA?  Wika na ginagamit ng dalawa o higit pang mga tao na
nagmula sa iba-ibang pamayanan o multilinggwal na komunidad. 3–18
3. 3. Dalawang Uri
4. 4. Ano ang DAYALEK? • Ang DAYALEK ay varayting batay sa lugar, panahon at katayuan
sa buhay. • Unang wikang kinamulatan at ugat ng komunikasyon sa tahanan, pamayanan at
lalawigan.
5. 5. Mga Uri ng DAYALEK
6. 6. Tatlong Uri ng DAYALEK 1. Dialectal Variation Tumutukoy sa distribusyon ng ilang mga
salita, aksent, pagbigkas ng wika sa loob ng isang language area katulad ng wikang Tagalog
sa Bulacan, Nueva Ecija, Rizal, Batangas, Laguna at Quezon.
7. 7. 2. Discrete Dialect Hiwalay sa ibang mga dayalek dulot ng heograpikong lokasyon at
pagiging distinct na dayalek. Module 3 3–18
8. 8. 3. Social Dialect  Naiiba sa heograpikal na dayalek dahil ito ang sinasalita ng iba’t ibang
uri sa lipunan.  Ang mga taong kabilang sa isang grupo ay may ibang pananalita kumpara
sa iba na mula sa ibang uri sa lipunan kahit na sila ay nasa iisang lugar.
9. 9. Ano ang REJISTER o JARGON? • Tawag sa mga salita/wikang nabubuo ng mga grupong
profesyunal o sosyal bunga ng okupasyon o trabaho o kaya’y gawain ng isang grupo.
10. 10. Ano ang IDYOLEK? • Ang varayti ng wikang kaugnay sa personal na kakanyahan ng
tagapagsalia. • Varayti ng wikang ginagamit ng partikular na indibidwal
11. 11. Tatlong Uri ng VARYASYON 1. Varyasyon sa WIKA  Size, prestige at istandard. 2.
Varayasyon sa DAYALEK  Tunog o punto, pagkakaiba ng salita at paraan ng pagsasalita.
3. Varyasyon sa REJISTER  Ispesipikong salitang ginamit ayon sa hinihingi ng sitwasyon o
pagkakataon.
12. 12. Tatlong Dimensyon batay sa Rejister 1. Field- layunin at paksa ng komunikasyon 2.
Mode- paraan ng paghahatid 3. Tenor- participant ng komunikasyon at relasyon ng
nagsasalita sa nakikinig
13. 13. Mga bahagi ng Dimensyon ng WIKA 1. Dimension of power  Kausap ay mas mababa,
kapareho, o mas mataas sa nagsasalita. 2. Dimension of solidarity  Kaisa ba ng
tagapagsalita ang kanyang kausap 3. Formality of occasion  Kailangan bang pormal o hindi
14. 14. 4. Expertise 5. Teknikaliti  Paggamit ng nagsasalita ng mga teknikal na salita ayon sa
kaalamang teknikal ng kanyang kausap.
15. 15. Mga Teorya sa Varayti ng Wika 1. Teoryang Sosyolinggwistiko • Pamamalagay na ang
wika ay isang panlipunang penomenon. • Nagiging makabuluhan ang anumag pahayag,
aksyon, salita ng isang indibidwal kung ito ay nakapaloob sa lipunan at ipinapahayag sa
ibang indibidwal o grupo.
16. 16. 2. Teoryang Heterogenous • Ang wikang nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga varayti
ng wika. • May tinatawag na Tagalog-Filipino, Ilokano-Filipino, Ilocos Norte-Ilokano at iba pa.
• May mga Filipino ng mga bakla, sugarol, kolehiyala, at iba pa.
17. 17. 3. Teorya ng Akomodasyon • Nakatuon sa Second Language Acquisition o SLA. •
Nakapokus sa mga taong kasangkot sa sitwasyong pangwika. • Sa pakikisalamuha ng mga
tao, nagkakaroon ng pagkakataong gumaya o bumagay sa pagsasalita ng kausap upang
bigyang-halaga ang pakikiisa, pakikilahok at pakikisama.
18. 18. 4. Teoryang Interference Phenomenon at Inter-Language • Interference- pagbuo ng mga
varayti ng wikang Filipino. Halimbawa: Cebuano-Filipino (hindi paggamit ng
REDUPLIKASYON) ( Doon ako magturo sa Palawan) Paggamit ng panlaping –mag- kahit
dapat na gamitan ng –um- (Huwag kang mag-ihi dito
19. 19. • Inter-language  Tinatawag na mental grammar na nabubuo ng tao sa pagdating ng
panahon sa proseso ng pagkatuto niya sa pangalawang wika
 Heterogeneous Na Wika

S a buong daigdig, isa ang Pilipinas sa may

pinakamaraming wika. May kabuuang 175 na wika ang ating bansa. Isang daan at pitompu’t isa
dito ay ginagamit pa at ang apat naman ay lumipas na o hindi na ginagamit ng mga Pilipino.
Sa kadahilanang ang Pilipinas ay isang kapuluan, ang mga Pilipino ay nahahati rin sa ibat-ibang
grupo, na may ibat-ibang uri ng dayalektong gamit. Ganun pa man tayo ay pinagbubuklod pa rin
ng iisang pangunahing wika – ang wikang Filipino.

Kahulugan ng Heterogeneous na Wika

Dahil sa masusing pag-aaral at pananaliksik tungkol sa sosyolohikal at linggwistika, nabuo ang
teorya ng sosyolinggwistik. Ito ang naging batayan ng mga linggwistiko para magkaroon ng
heterogeneous na wika. Ang heterogeneous ay isang pang-uri na salita. Mula sa salitang heterous
(magkaiba) at genos (uri/lahi) nabuo ang heterogeneous.
Dahil sa pagkakaiba ng mga indibidwal at grupo ng tao, ayon sa lipunan na kanyang
ginagalawan, antas ng pamumuhay, edad, lebel ng edukasyon na natamasa at interes sa buhay,
nagkaroon ng ibat-ibang barayti ang ating wika. Una ay ang permanenteng barayti kung saan ay
nakasama dito ang mga idyolek at dayalektong uri ng wika.

Ito ay ang mga uri ng wikang karaniwang ginagamit sa pakikipag-interaksyon sa araw-araw.

Bawat rehiyon o lugar ay may partikular na dayalektong ginagamit.

Ang susunod naman ay ang pansamantalang barayti. Kinabibilangan ito ng mga salitang may
pagkapare-pareho ng baybay pero magkakaiba ang kahulugan ayon sa aspeto ng pag-gamit dito.
 Halimbawa ay ang pag-gamit ng salitang heneral at
general na kung saan ito ay tumutukoy sa dalawang kahulugan: military at pangkalahatan.
Kasama pa sa ibang barayti ng wika ay pidgin, creole, ekolek, sosyolek, etnolek at register.
Halimbawa dito ay ang mga salitang jejemon, coño, mga salitang pabaliktad ang baybay
(halimbawa: erap-pare), mga lenggwahe ng mga grupo ng mga bakla (halimbawa: shinits itey?-
sino ito?) at iba pa na uri ng mga salita na lumalabas sa makabagong panahon at henerasyon.

Karagdagang Kaalaman:
 Barayti Ng Wika
 Gamit Ng Wika Sa Lipunan
 Homogeneous Na Wika
 Talumpati Tungkol Sa Wika
 Antas Ng Wika

M ABUHAY !

 Ang TakdangAralin.PH ay ginawa ng estudyante para din sa mga estudyante. Sana po ay marami kayong
matutunan sa inyong pag-bisita. Salamat!
 

P OPULAR  


Talumpati Tungkol Sa Edukasyon

Mahal ang edukasyon pero mas mahal ang maging …

Matalinhagang Salita
Ang wika ay sandata na ginagamit ng kahit …

Tula Tungkol Sa Pamilya

Wala ng mas hihigit pa sa pamilya. Ang …

Barayti Ng Wika
Ang wika ay bahagi ng kultura at kasaysayan …

1. 1. VARAYTI AT VARYASYON NG WIKA Varayti – ang pagkakaroon nito ay bunga ng

paniniwala ng mga linggwista na ang wika ay heterogeneous o nagkakaiba-iba. Dala ito ng
nagkakaibang pangkat ng tao na may iba’t ibang lugar na tinitirahan, interes,gawain, pinag-
aaralan at iba pa Varayti ng Wika –.ang pagkakaroon ng natatanging katangian na
nauugnay sa partikular uri ng katangiang sosyo-sitwasyunal. Varyasyon – sa pagdaan ng
panahon, nagiging ispesyalisado ang gawain at tungkulin ng tao at ito ay nagreresulta ng
pagkakaiba-iba ng kultura at wika na siyang nagiging panukat sa progreso ng tao. Dalawang
Uri ng Varayti Permanente – likas na gamit at linang sa sinumang tapagsalita o tagabasa
Pansamantala – nagbabago batay sa pagbabago ng sitwasyon. Ilang Mahalagang Konsepto
ukol sa Varayti at Varyasyon ng Wika Dayalekto – varayting nakabatay sa lugar, panahon at
katayuan sa buhay. Nakikita ito kaugnay sa pinanggalingang lugar ng tapagsalita o grupo ng
tagapagsalita. Idyolekto – varayti na kaugnay sa personal na kakanyahan ng tao sa
paggamit ng wika ng partikular na indibidwal. Gayundin, ang paggamit ng partikular na
bokabularyo nang madalas ay itinuturing ding idyolekto ng gumagamit. Sosyolek – ang
varayting sinasalita ng mga tao sa isang lipunan. Gayundin, nagtatakda ito ng klasifikasyon
ng mga mamamayan batay sa antas ng kanilang pamumuhay, interes, hilig at kasarian.
Rejister – varayting kaugnay sa panlipunang papel na ginagampanan ng tagapagsalita sa
oras ng pagpapahayag. Tumutukoy sa ispesyalisadong paggamit sa wika upang makilala
ang ispesipikong domeyn o gawain. Estilo – varayti na kaugnay ng relasyon ng nagsasalita
sa kausap. Maaaring formal,kolokyal at personal. Mode – varayting kaugnay sa midyum na
 ginagamit sa pagpapahayag tulad ng pasalita o pasulat. Paalala: kung ang dayalekto na
ginagamit ng tao ay nagpapakilala kung sino ang taong gumagamit, ang rejister naman ay
ginagamit upang maipakita ang ginagawa ng taong gumagamit. Paglilinaw ukol sa
Pagkakabuo ng Pahayag: Palit-koda – pagsasama-sama ng dalawa o mahigit pang
makabuluhang pahayag na nabibilang sa dalawang sistema ng wika. Hal: Nakuha ko naman
ang point mo kaya lang medyo foul ‘yung sinabi nang mag-text ka. Halo-koda – may
nahahalo o naisisingit na salita mula sa ibang wika labas sa naitakdang dalawang
pangunahing sistema ng wika. Hal: Getching ko naman talaga yung chenes mo kaya lang its
hard to identify talaga, what is ‘aristeia’, tolits? Salik ng Varyasyon: Heograpikal –
nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag sa pamamagitan ng kaangkupan sa lugar o
komunidad na kinabibilangan ng tagapagsalita o gumagamit ng wika. Sosyal – nagkakaroon
ng pagbabago sa pagpapahayag sa pamamagitan ng kinasasangkutang lipunan, kultura at
itinatakdang mga isyu at usaping nakabatay sa panahon. Okyupasyunal – nagkakaroon ng
pagbabago sa pagpapahayag batay sa pangangailangan sa larangan ng hanapbuhay.
ILANG PANANAW AT TEORYA UKOL SA VARAYTI AT VARYASYON 1. Teoryang
Sosyolinggwistik (Saussure, 1915) – pinapalagay na ang wika ay panlipunan at ang speech
ay pang-indibidwal. 2. Teoryang Deficit Hypothesis (Bernstein,1972) – naniniwala sa
pamamagitan ng kanyang naging obserbasyon na ang wika ay may herarkiya. 3. Konsepto
ng Varyabilidad (Labov, 1972) – naniniwala na natural na phenomena ang pagkakaiba-iba
ng anyo ng wika at pagkakaroon ng varayti ng isang wika. Ibigsabihin, pantay-pantay
lamang ito at walang mataas o mababa. 4. Teorya ng Akomodasyon (Giles, 1982) –
nakapokus ang teoryang ito sa taong kasangkot sa sitwasyong pangwika sa proseso ng
pag-aaral at pagkatuto ng pangalawang wika.
2. 2. a) Linguistic convergence – nagkakaroon ng tendensiya na gumaya o bumagay sa
pagsasalita ang isang gumagamit ng wika upang bigyang-halaga ang pakikiisa, pakikisama
at pagmamalaki na siya ay kabahagi ng pangkat. b) Linguistic divergence – pinipilit na ibahin
ngtaong gumagamit ng wika ang kanyang pagsasalita upang mabukod sa kausap, di-
pakikiisa at pagbuo ng sariling pagkakakilanlan/identity. Sanggunian: Arrogante, J., et al.
(2009). Sining ng Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Navotas City: National Bookstore,
Inc. Liwanag, L. (2002) Ang Papel ng Wikang Filipino sa Gitna ng Pagkakaiba-iba ng mga
Wika sa
Bansa.http://wika.pbworks.com/f/Ang+Papel+ng+Wikang+sa+Gitna+ng+Pagkakaiba-
iba+ng+mga+Wika+sa+Bansa.pdf/> Philippine Normal University. Peregrino, J., et al. (2002).
Minanga: Mga babasahin sa varayti at varyasyon ng wikang Filipino.Quezon City:
Unibersidad ng Pilipinas –Surian ng Wikang Filipino. Inihanda ni : G. Jonathan Vergara
Geronimo