Doç. Dr.

Duygu ÖZEL DEMİRALP

 İSİG ZORUNLU EĞİTİMLERİ
16 saat / yıl / çalışan
3. Teknik konular
1. Genel konular
• Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk
 Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler
etmenleri
 Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları
• Elle kaldırma ve taşıma
 İşyeri temizliği ve düzeni
• Parlama, patlama, yangından korunma
 İş kazası ve meslek hastalığından doğan
hukuki sonuçlar • İş ekipmanlarının güvenli kullanımı
• Ekranlı araçlarla çalışma
• Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
2. Sağlık konuları
• İş kazalarının sebepleri ve korunma
• Meslek hastalıklarının sebepleri • Güvenlik ve sağlık işaretleri
• Hastalıktan korunma prensipleri ve • Kişisel koruyucu donanım kullanımı
korunma tekniklerinin uygulanması
• İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve
• Biyolojik ve psikososyal risk güvenlik kültürü
etmenleri • Tahliye ve kurtarma
• İlkyardım
 Seiri (sınıfla: Tertip-yapılanma),
Seiton (sistemleştir: Düzen),
Seiso (süpür: Temizlik),
Seiketsu (standardlaştır: Sebat-süreklilik),
Shitsuke (sürdür: Disiplin-özen)

3
 5S’in amacı israfta, iş kazasında, arızada, hurdada,
setupta, gecikmede, şikayette sıfır noktasına ulaşmaktır

4
 5S’İN ÖNEMİ
 İşyeri ortamının iyileştirilmesinde birincil öneme
sahiptir.
 İşletmede yapılan diğer iyileştirme çalışmalarına Güvenlik
temel oluşturur.
 Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine kablo verimlilik
donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete
giderler. Toplantı başlamadan önce Japon mühendislerden
biri ellerini yıkamak için tuvalete gider ve döndüğünde
toplantı yöneticisine sorar:
- “ Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması
mı gerekiyor?”
Fabrika Yöneticisi;
- “Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı
bulamadık. ” diye yanıtlar.

5
DAĞINIKLIK VERİMLİLİK KAYBIDIR

Telefonu
nereye
koymuştum Tertipli işyerinde
 Verimlilik artar
 Kusurlar azalır
 Termine uyulur
 İş güvenliği sağlanır.

6
TEMİZLİK STRESİ VE GERİLİMİ ALIR
Ohh…Ne kadar rahat
ettim. Bir de çevrem
böyle temiz olsa.
Hastaneler de
insanlar gibi
temizliğe ihtiyaç
duyarlar. Sağlık
hizmeti verilen
hastanelerin
SAĞLIKLI olması
gerekir.
7
DİSİPLİN ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK
DEMEKTİR
Düzenin kurulması ilk basamaktır, kararlı
olmak sonuca götürür.
Yerlerinize
marş marş..

8
5 S ADIMLARI

DİSİPLİN

9
TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİĞE KARŞI
BAZI İTİRAZLAR

 Tertip ve düzen yeni bir şey değil !

 Temizlersin gene kirlenir !
 Tertip ve düzenle üretimi
artıramazsın !
 Daha önce de böyle bir şey
uygulamıştık .
 Yıllar önce uygun bir düzen kuruldu !
 Bu işlere ayıracak vaktimiz yok !
 Bize neden gereksin ki? 10
 TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİKLE
FİRMANIN SAĞLAYACAĞI YARARLAR
 Sıfır hazırlık süresi
 Sıfır hata, yüksek kalite
 Sıfır atık, düşük maliyet
 Sıfır gecikme, zamanında müdahale
 Sıfır yaralanma, iş güvenliği
 Sıfır yanlış, donanım verimliliği
 Sıfır şikayet, güven ve itibar

11
 EŞYA VE YÜZEY TEMİZLİĞİNDE BEZ, KOVA VE ELDİVENLERİN KULLANIM ALANLARINA GÖRE RENKLERİ
BEZ RENGİ KULLANIM ALANI KOVA RENGİ ELDİVEN TÜRÜ

Masa, etejer, hasta yatak ve karyolası, cam önü, kapı kolları, sedye,
MAVİ tekerlekli sandalye, tıbbi cihazlar, acil arabası, tedavi arabası, çamaşır MAVİ PLASTİK
arabası

YEŞİL Tüm ıslak alanlar, banyo, duş, fayans, lavabo, çöp YEŞİL PLASTİK

Koridor, banko, doktor, hemşire, tedavi odaları, telefon, ilaç dolapları,

SARI SARI PLASTİK
buzdolabı

WC, Klozet, sifon tankı, kan ve kan ürünleri temas etmiş yerler, enfekte
PEMBE hasta odası (izolasyon odası) hasta kan alma koltukları, pnömatik KIRMIZI PLASTİK
sistemler

BEYAZ Mutfak, yemekhane BEYAZ LATEKS

NOT: * Her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp eller yıkanmalı, *Eldivenli
ellerle kapı kolu, telefon, masa, asansör düğmeleri vb. yüzeylere temas edilmemelidir.
*Acil, anjio, çamaşırhane, endoskopi birimleri bez renklerini plandaki gibi kullanacaktır.
* Sterilizasyon hizmeti olan birimlerdeki hasta bakım alanlarında bez renkleri Merkezi Sterilizasyon Ünitesi tarafından
belirlenir.
KLOZET VE TUVALET TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN FIRÇALAR KESİNLİKLE ZEMİN VE DUVARLARIN TEMİZLİĞİNDE
KULLANILMAMALIDIR.
 Üçüncü sınıf bir iş yerinde;
 Çalışanlar yere çöp atar, kimse o çöpü
yerden alıp çöp kutusuna koymaz.
 İkinci sınıf bir iş yerinde;
 Çalışanlar yere çöp atarlar, ama o çöpü
yerden alıp çöp kutusuna koyanlar da
vardır.
 Birinci sınıf iş yerinde;
 Kimse yere çöp atmaz, Ama yerde kim
çöp görürse o çöpü yerden alır ve çöp
kutusuna atar.

13
 Amaç:
 Hastane ortamından kaynaklanabilecek
infeksiyonları önlemek,
 Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanları için
sağlıklı bir ortam oluşturmak,
 Temizlik kurallarını belirlemek ve temizliğin
doğru ve etkin yapılmasını sağlamak,
 Hastanemizdeki bölümlerin risk durumlarına
göre sınıflandırılması
 Not:
 Hastanemizde tüm temizlik kuralları ve yapılış şekilleri
hastane temizlik planında belirlenmiştir.
Temel İlkeler
Tüy bırakmayan temizlik bezleri tercih edilmelidir,bez ve
kova renkleri kullanım alanına göre belirlenmelidir.

Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez

değiştirilmelidir.

Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp

kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.
Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında
uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp
el hijyeni sağlanmalıdır.

Ellerinde yara, çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz

alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven
giymelidir.
 Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa,
vb. yüzeylere temas edilmemelidir.
 Tuvalet temizliği için kullanılan eldivenler ve
malzemeler diğer alanların temizliğinde kesinlikle
kullanılmamalıdır
Mop Seçimi ve Kullanımı

Mop Tipi Kullanım Amacı

Mavi mop Kuru süpürme

Beyaz mop Nemli silme ve bakım

Saçaklı mop Islak silme

Genel ilkeler
Kirli mop ile temizlik yapılmamalı, kirlenen moplar
sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp
kurutularak saklanmalıdır.

Gün sonunda tüm moplar mutlaka sıcak su ve

deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak
saklanmalıdır.

Saçaklı mop kullanımında zemin ıslak bırakılmamalı,

kurulama işlemi yapılmalı ve kirlenme, kayma ve
düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı

Paspas ilk kez kullanılıyor ise sıcak su ve deterjanla

çamaşır makinasında yıkanarak havlarından
arındırılmalıdır.

Paspaslama için kullanılacak su ılık olmalıdır.

Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı
 MAVİ kova temiz suyun, KIRMIZI kova
kirli suyun simgesidir.

 Presten akan kirli su her zaman kırmızı

kovaya akacağı için pres mutlaka kırmızı
kovaya takılı olmalıdır.

 Pres asla mavi kovaya takılmaz.

 Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası
Kullanımı
Gün içinde kullanılan tüm paspaslar, gün sonunda
sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp
kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır.
Kirli mop ile temizlik yapılmamalı,kirlenen moplar
sıcak su ve deterjanla çamaşır makinesinde yıkanıp
kurutularak saklanmalıdır.
Islak paspasla silinen alanlar kuru mop ile
hemen kurulanmalı, paspaslama işlemi
sırasında kirlenme, kayma ve düşmeleri
önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.
Genel ilkeler
Kat arabasında gerekli tüm temizlik malzemelerinin
bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir (kuru
temizlik mopları ve dispenser’ları, sıvı deterjan, ovma
amaçlı temizlik maddesi, yeterli miktarda temiz sarı,
kırmızı ve mavi temizlik bezleri, tuvalet fırçası, çekçek,
faraş, kova, eldiven vb.).

Eksik malzeme varsa temizliğe başlamadan önce

tamamlanmalıdır.
Genel ilkeler
Odadaki (banyo/tuvalet dahil) çöp kovalarının içinde
bulunan çöp poşetleri oda dışına çıkarılarak ağzı
bağlandıktan sonra servise ait büyük çöp bidonuna
taşınmalıdır.

Çöp kovası kirlenmiş ise yıkanarak temizlenmeli ve

kurulanmalıdır.

Oda temizliği toz kalkmayacak şekilde yapılmalıdır.

Temizlik her zaman temiz alandan kirli alana doğru

yapılmalıdır.
 Genel ilkeler
Oda zemini çekçek ve faraş ile kaba kirlerden
arındırılmalı, kesinlikle fırça veya süpürge
kullanılmamalıdır.

Odadaki tüm yüzeylerin (pencere önleri, radyatörler,

yemek masası, etajer, vb.) tozu alınmalıdır.Bunun için
uygun renkli bez kullanılmalı.

Oda zemini temiz alandan başlayarak yatak altları

dahil olacak şekilde kapıya doğru paspaslanmalı.
 Genel ilkeler
 Kan ve vücut sıvıları ile kirlenme olmadığı sürece temizlik
su ve sıvı deterjanla yapılmalıdır
.
 Kapı kolları sıvı deterjanla yıkanmış bez ile silinmeli ve
kurulanmalıdır.

 Banyo ve tuvaletlerin temizliği en sona bırakılır.

 Kirli mop kat arabasındaki kirli bölümüne konulur ve

temiz bir mopla banyo/tuvalet zeminindeki atıklar
uzaklaştırılır.
 Genel ilkeler
 Duş ve küvet temizliğinden önce fayanslar, ardından musluk, duş
teknesi ve duşa kabin veya duş perdesi sıvı deterjan veya ovma
maddesi ile silinmelidir.

 Lavabo ve kenarları su ve sıvı deterjan veya ovma maddesi ile

temizlenir.

 Aynı bez yıkandıktan sonra lavabo arkasındaki duvar silinir.

 Lavabo aynası mavi bez kullanılarak cam temizleme maddesi ile

silinmelidir.

 Silinen tüm yüzeyler önce durulanıp ardından kurulanmalı kesinlikle

ıslak bırakılmamalıdır.
Genel ilkeler
 Oda/Ofis temizliği tamamlandıktan sonra çekçek ve faraş ile
koridorda bulunan kaba kirler uzaklaştırılır.

 Tüm eşyaların (sekreter masası, oturma grubu, duvar bandı,

tablolar, vb.) tozu alınır, su ve sıvı deterjan ile zemin paspaslanır ve
kurulanır.

 Koridor temizliğinde hasta odası ve ofislerde kullanılandan farklı

paspas ve kuru mop kullanılmalıdır.

 Eksitus veya taburcu olan ya da başka bir servise devrolan hastanın

ardından hasta bakım alanı için günlük temizlik işleminin tüm
basamakları uygulanmadan yeni hasta kabul edilmez.
Ameliyathane dışındaki yüksek riskli alanlarda [Yoğun
Bakım Üniteleri (YBÜ), hemodiyaliz, izolasyon odaları,
nötropenik hasta odaları, vb.] günlük temizliğe ek olarak
yerler ve elle sık teması olan tüm yüzeyler (etejer, monitör
ve ventilatör yüzeyleri, yemek masası, desk, musluk başı,
kapı kolu, yatak kenarları, vb.) dezenfekte edilir.

Temizlik + dezenfeksiyon işlemi sabah saatlerinde bir kez

yapılır, her kirlenme olduğunda ve her hasta değişiminde
tekrarlanır.
 Genel ilkeler
 Yüksek riskli alanlar için kullanılan tüm temizlik bezleri
(paspas, mop, toz bezi, vb.) odaya özel olmalıdır.

 Su ve deterjanla temizlik yapılan alanlarda her üç odada

bir temizlik solüsyonu değiştirilmelidir.Yoğun kirlenme
meydana gelmişse daha sık solüsyon değişimi yapılmalıdır.

 Tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.)

kirlendikçe değiştirilmeli, kirli bezle temizlik işlemine
devam edilmemelidir.

 Kirlenen temizlik bezleri bekletilmeden çamaşır

makinesinde sıcak su (>60C) ile yıkanarak kurutulmalıdır.
Hastane Ortamında Bulunan Diğer Yüzeylerin
Periyodik Temizliği
Risk Düzeyi Hastane Bölümü Uygun Temizlik
Yüksek riskli Ameliyathane, yoğun bakım üniteleri, Temizlik +
alanlar hemodiyaliz, infeksiyon kontrol dezenfeksiyon
komitesi tarafından belirlenen özel
alanlar (allojeneik/otolog kemik
iliği nakli yapılan hastaların
odaları, solid organ nakli yapılan
hastaların odaları, nötropenik
hasta odaları, izolasyon odaları,
otopsi salonu, vb.)
Orta riskli Laboratuvarlar, hasta odaları (banyo Temizlik*
alanlar ve tuvaletler dahil), mutfak
Düşük riskli Hemşire, doktor odaları (banyo ve Temizlik*
alanlar tuvaletler dahil), ofisler, kafeterya,
koridorlar ve depolar

*Yüzeylerin vücut sıvı ve salgıları ile kirlenmesi durumunda temizliğe ek olarak

dezenfeksiyon sağlanmalı
Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek?

Sedye
Tekerlekli sandalye
Günde en az bir kez ve Su ve deterjanla
Acil arabası
kirlendikçe silinmeli
Çamaşır arabası
Serum askıları
Toz alma
Günde bir kez
Mobilyalar Su ve deterjanla
Ayda bir kez
silinmeli

Cam temizleme maddesi

Camlar Haftada bir kez
ile silme ve kurulama

Haftada bir kez Kuru vakum

Perdeler
Kirlendikçe Yıkama
Su ve uygun deterjanla
Duvarlar Gerekli görüldükçe
silinmeli

Tavanlar Ayda iki kez Kuru vakum

Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek?

Tavan lambaları Haftada bir kez Toz alma

Ayda bir kez Nemli bezle silme

Radyatörler Günde bir kez Toz alma

Haftada bir kez Fırçalama

Ahşap bölgeler Günde bir kez Toz alma

Zemin Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla

silinmeli

Halı Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla

silinmeli

Baca kapakları Ayda bir kez Mekanik temizlik ve kuru

Havalandırma boşlukları vakum uygulama

Teras ve çatı Haftada bir kez Süpürme ve yıkama

Gerekli görülen durumlarda periyot beklenmeden
temizlik yapılır.

Yüzeylerde kan ve vücut sıvıları ile kirlenme var

ise temizliğe ek olarak dezenfeksiyon yapılır.

Kirli çamaşır arabaları günde en az bir kez

temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
38