kaisipang nais ipahayag ng isang mananalumpati sa harap ng publiko. Ang mga kaisipang ito ay maaaring magmula sa pananaliksik, pagbabasa, pakikipanayam, pagmamasid, at mga karanasan. Maaaring isaulo ng bumibigkas nito ang nilalaman ng talumpati at maaari rin na biglaan na kung tawagin sa Ingles ay extemporaneous. Ang unang dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay ang pagpili ng paksa. Naisasagawa ang pagtatalumpati dahil sa sumusunod na layunin: magturo, magpabatid, manghikayat manlibang, pumuri, pumuna at bumatikos. Ang paksa ng talumpati ay napapanahon kung may kaugnayan sa okasyong ipinagdiriwang. Tandaan lamang na ang talumpati ay isinulat upang bigkasin sa harap ng publiko sa paraang masining, madaling masundan, at maunawaan ng mga tagapakinig. Pumili ng paksa sa ibaba ng gagawan ng inyong talumpati. 1. Pederalismo 2. Hindi Nagbabasang Henerasyon 3. Mundo ng Social Media 4. Kampanya Kontra Droga 5. Malanding Kabataan 6. Pagmumura at Pananalita ni Pres. Duterte 7. Pag-atake ng Pangulo sa Simbahan 8. Next Year Grade 11 na Ako Ang gagawing talumpati ay binubuo ng 300-400 salita. First time akong makaka-attend ng graduation ng college. Kahit sarili kong graduation ay hindi ako nakadalo. Nung panahon ko ay hindi ako naka- martsa sa entablado. Hindi rin ako naka-graduate on time. Seven years after ko pa nakuha ang diploma ko, pero hindi na ako nag- martsa. Parang nakakahiya na. Kaya hanggang ngayon, ay masamang-masama ang loob ng aking ina dahil hindi kami nagkaroon ng Kodak moments. Pero wala nang Kodak ngayon. Kaya sinama ko na lang siya dito. Ayaw niyang maniwala na ako ang graduation speaker ng UP Mass Com. Habang nagma-martsa sa PICC ang mga miyembro ng UST Arts and Letters batch 1995, kaming tatlo ng best friends ko ay naglalasing, nagdadalamhati na masisira na ang buhay namin. Marami salamat sa imbitasyon. Kahit sa ‘min sa TV5 ay parang ayaw nilang maniwala.
“Bakit ikaw?” Yan din ang tanong ko.
Busy siguro si Boy Abunda. Para sa inyong lahat: walang sisihan. At para sa lahat ng mga aktibista dito, sana ay patapusin niyo muna akong magsalita bago kayo umakyat dito at magwagayway ng banderang “Serve the People” Marami sa inyo ang magtatrabaho sa Mass Media. Marami rin sa inyo ang papasok sa gobyerno. Malamang marami rin ang ibebenta ang kaluluwa sa advertising at gagawa ng mga kopya tungkol sa shampoo at fried chicken. Ilan sa inyo ay mangingibang bansa. May porsyento na mananatiling tambay. Hindi ko na siguro kailangang sabihin kung gaano kayo kapalad na mapabilang sa henerasyon. Nabubuhay kayo sa mundo na wala ka nang karapatang maging tanga, maging mangmang. Dapat may maglabas ng ganyang slogan sa advertising, “BAWAL MAGING TANGA.”