MGA KONSEPTONG PANGWIKA Pagkahilig ng mga Pinoy sa

Imported at Epekto nito sa

(REGISTER, BARAYTI, HOMOGENOUS, HETEROGENOUS) Ekonomiya
PANIMULA
Ang wika ay sinasalita nang ayon sa gamit o sitwasyong paggagamitan nito. Sa
puntong ito, iba’t iba ang lapit sa pag-aaral ng isang wika. Isang katotohanan na
phenomenon o pangyayaring panlipunan ang wika kaya’t dapat na lalo pang
pahalagahan ang mga konseptong pangwika tulad ng: wika, wikang pambansa,
wikang panturo, wikang opisyal, bilingguwalismo, multilingguwalismo; gayundin
ang pag-aaralan sa araling ito na: register, barayti, homogenous, heterogenous,
lingguwistikong komunidad, unang wika at pangalawang wika
MGA
KONSEPTONG
PANGWIKA
REGISTER - maraming naghahambing ng register sa diyalekto. Ang register ay
baryason batay sa gamit, samantalang ang diyalekto ay batay sa
taong gumagamit. Tinatawag ding estilo sa pananalita ang register. Ang
isang tao ay maaring gumagamit ng iba’t-ibang estilo sa kangyang
pagsasalita o maging sa pagsulat upang maipahayag ang kaniyang
naidarama. Iba ang register ng guro kapag kausap niya ang punong
guro, iba rin ang gamit niyang register kapag kausap niya ang mga
kasamahang guro, at lalong naiiba ang register niya kung kaharap ang
kanyang mga mag-aaral.
Halimbawa ng ilang Sitwasyon:
• Bibigyan kita ng reseta para sa sakit.
Pagsusuri: Mahihinuhang Doktor – sa pasyente ang usapan
• Igisa ang bawang, sibuyas, at kamatis. Lagyan ng kaunting tubig, pakuluin, timplahan,
ilagay ang giniling, huli ang patatas.
Pagsusuri: Mula naman sa isang resipe
• Alis mantsa, alis amoy, malambot sa damit.
Pagsusuri: Isang adbertisment
Barayti – ipinahayg ni Alonzo (2002) na ang barayti ng wika ay isang maliit na
grupo o pormal o makabuluhang katangian na nauugnay sa partikular na
uri ng katangian sosyo-sitwasyonal. Ayon kay Catford may dalawang
malalaking uri ng barayti. Una, ang humigit-kumulang ay permanente
para sa tagapagsalita/tagabasa (performer). Ikalawa, humigit kumulang
ay pansamantala dahil nagbabago kung may pagbabago sa sitwasyon
ng pahayag.
Binubuo ng idyolik at diyalekto ang permanenteng barayti. Idyolek ang
tawag sa kabuuan ng mga katangian sa pagsasalita ng tao. May iba’t
ibang salik na nakakapgloob dito kung bakit ito nagaganap. Ang mga
salik na ito ay ang gulang, kasarian, hilig o interes, at istatus sa lipunan.
Diyalekto naman ang barayti na batay sa lugar, panahon, at katayuan sa
buhay. Kaya’t may diyalektong tinatawag na diyalektong heograpiko,
diyalektong temporal, at diyalektong sosyal. Ito ang barayti ng wika na
nakikita sa pormal o substantibong katangiang kaugnay ng pinanggalingan
ng tagapagsalita, o grupo ng tagapagsalita sa isa o tatlong dimensyon,
espasyo, panahon at katayuang sosyal.
Ang pansamantalang barayti ng wika ay kaugnay sa kagyat na sitwasyon ng
pahayag. Nabibilang dito ang register, mode, at estilo. Ang register ay barayting
kaugnay ng higit na malawak na panlipunang papel na ginagampanan ng
tagapagsalita sa oras ng pagpapahayag. Ang estilo ay maaring pormal, kolokyal,
at intemeyt.

Ikatlo, ang mode o yaong barayting kaugnay sa midyum na ginagamit, maaring

pasalita o pasulat.
Homogenous – sa konseptong ito ng wika ipanahahayag na may iisang katangian
ang wika tulad ng language universals. Ibig sabihin, lahat ng wika
ay may bahagi ng pananalitang pangngalan at pandiwa.
Karaniwang isa lanang ang layunin at ang gumagamit. Isa lamang
ang gamit ng wika.

Heterogenous – Sa konseptong ito ng wika, iba’t-iba ang gamit, layunin, at

gumagamit. Iba-iba ang wika dahil sa lokasyong heograpiko,
pandarayuhan, sosyo-ekonomiko, politikal, at edukasyonal na
katangian ng isang particular na lugar o komunidad na gumagamit
ng naturang wika. Halimabawa sa Pilipinas, ang pagiging
multilingual ay nagsasabi na nag iiba ang wika
PAGKAHILIG NG MGA PINOY SA IMPORTED AT
EPEKTO NITO SA EKONOMIYA
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42 Page 42
ACTIVITY TIME : DEBATE TU DA MAAAX!!
- magpipili ang guro ng dalawang lider, kung sakaling hindi gustong pumili ng guro, ang mga
tagapag ulat ang mag pipili ng lider
- bubunot ang mga lider ng papel na may sulat na “sang-ayon” at “di sang-ayon”
- ang paksa na pag de-debatehan ng bawat grupo ay kung “sang-ayon/di ka ba sang-
ayon sa pagtatangkilik at pagpapalaganap ng mga Imported na produkto sa Pilipinas na
nagiging dahilan sa pagkalimot sa sarili nating mga gawa”
- bawat grupo ay bibigyan ng limang minuto sa pag tanggol sa kanilang nabunot na sagot
(depende sa natitirang oras)
- pipili lamang ang lider nang limang taga pag-debate sa harapan at ang mga natitira ay
mga taga supporta o taga tulong sa mga taga pag-debate
-dapat ang lider ang magbibigay nang panimulang argumento
- ang taga pag-ulat ang mag de-desisyon kung anong grupo ang mananalo
SALAMAT SA PAKIKINIG