SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

SAINS KOMPUTER
Tingkatan 4

2.0 PANGKALAN DATA

2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
A. Objektif
Pada akhir sesi guru dapat:
01. Membanding beza data dan maklumat.
02. Memberi pengertian dan kepentingan pangkalan data.
03. Menstrukturkan kaedah penyimpanan data secara bermakna.
04. Menunjukkan secara grafik organisasi pangkalan data dan hirarki data.
05. Menyatakan ciri-ciri Pangkalan Data.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
B. Kandungan Pengajaran
01. Pengertian Data dan Maklumat.
02. Pangkalan Data.
03. Perkembangan Sistem Pengurusan Pangkalan Data Secara Elektronik.
04. Rekabentuk dan Model Pangkalan Data.
05. Organisasi Pangkalan Data.
06. Ciri-ciri Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pengertian Data dan Maklumat
Definisi Contoh
 Data merupakan himpunan fakta  Markah ujian bulanan bagi mata
mentah mengenai sesuatu benda, pelajaran Matematik untuk setiap
kejadian, orang atau entiti yang murid di dalam satu kelas.
terdiri daripada perkataan, angka
atau gambar
Data  Data boleh menjadi sesuatu fakta
yang bermakna atau tidak bermakna
. • Maklumat
sehinggamerupakan
fakta-faktahasil daripada
tersebut • Purata markah ujian bulanan bagi mata
pengumpulan,
diproses. pemprosesan dan pelajaran Matematik untuk satu kelas.
penganalisaan data yang boleh
digunakan untuk membuat sesuatu
keputusan.
Maklumat
• Maklumat yang dihasilkan ini lebih
bermakna dan mudah untuk difahami.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pengertian Data dan Maklumat
Secara ringkasnya, hubungan di antara data dan maklumat boleh digambarkan
seperti rajah di sebelah: Data
Data

Kutip
Simpan
Proses
Sunting
Susun

Maklumat

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pengertian Data dan Maklumat

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pengertian Data dan Maklumat

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data
i) Pengenalan Pangkalan Data

 Pangkalan data boleh diilustrasikan sebagai tempat pengumpulan dan

penyimpanan data.
 Pangkalan data ini boleh terbahagi kepada dua iaitu secara sistem fail atau
secara elektronik.
 Pangkalan data ini memudahkan data atau maklumat ini dicapai, diuruskan
atau dikemaskini.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data
ii) Sistem Fail

 Sistem fail digunakan untuk menyimpan semua maklumat dalaman dan

luaran yang berkaitan dengan sesuatu projek, produk, tugas, pelanggan
atau pekerja.
 Penyimpanan fail bermula secara manual. Dalam sistem fail secara manual,
data dan maklumat disimpan di dalam fail-fail kertas. Setiap fail dilabelkan
dan disimpan bagi tujuan mudah dicapai dan sebagai langkah keselamatan
fail-fail tersebut

Modul Guru
 SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data
ii) Sistem Fail

 Kemudian diperkenalkan data dalam sistem berkomputer yang

disimpan dengan menggunakan sistem fail biasa.
 Konsep pangkalan data timbul hasil daripada keperluan untuk membina
sistem pemprosesan data yang banyak bagi menyokong aplikasi-
aplikasi di organisasi yang memerlukannya.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data
ii) Sistem Fail

 Pangkalan data merupakan himpunan data-data berkaitan yang

dikongsi bersama oleh pelbagai kategori pengguna bagi memenuhi
kehendak dan keperluan maklumat sesebuah organisasi.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data
iii) Sistem Fail Biasa Secara Berkomputer
Data Murid
Sistem Hal Fail Hal Ehwal
Hal Ehwal Murid Data Disiplin
Ehwal Murid Murid

Data Bantuan

Data Murid
Sistem Ko- Fail Ko-
Ko-kurikulum Data Sukan
Kurikulum Kurikulum
Kurikulukm Data Kelab

Data Murid
Sistem Fail Maklumat
Guru Data Penjaga
Maklumat murid Murid
Kurikulukm Data Akademik

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data

iv) Sistem Fail Secara Sistem Pengurusan Pangkalan Data

Sistem Hal
Hal Ehwal Murid
Ehwal Murid Data Murid

Data Disiplin

Sistem Data Bantuan

Sistem Ko- Pengurusan
Ko-kurikulum Pangkanalan Data Sukan
Kurikulum
Data
Kurikulukm Data Kelab

Data Penjaga

Sistem Data Akademik

Guru Maklumat murid

Kurikulukm

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data

Query

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Perkembangan Sistem Pengurusan Pangkalan Data Secara Elektronik

• Secara ringkasnya sejarah pembangunan sistem pengurusan pangkalan

data secara elektronik ini boleh dibahagikan kepada 3 generasi.

• Generasi pertama ini bermula sekitar tahun 1968 yang dikenali sebagai
Information Management System (IMS) yang digunakan untuk projek
pendaratan Apollo di bulan yang berasaskan kepada hirarki.

• Generasi kedua merupakan penanda aras atau panduan kepada perisian-

perisian sistem pangkalan data yang ada sekarang. Bahasa pertanyaan
struktur (SQL) yang dibangunkan oleh IBM awal 1970-an juga menjadi
perkara penting dalam generasi ini.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Perkembangan Sistem Pengurusan Pangkalan Data Secara Elektronik

• Generasi terkini telah berkembang bersama-sama dengan peningkatan

penggunaan pengaturcaraan berorientasikan objek. Kemunculan sistem
pangkalan data XML dan NoSQL menjadi pemangkin kepada
pembangunan sistem pangkalan data. Sistem pangkalan data XML
merupakan sistem pangkalan data yang berorientasikan struktur
dokumen. Sistem pangkalan data NoSQL pula merupakan sistem
pangkalan data yang yang menyediakan mekanisma penyimpanan dan
capaian semula data dan maklumat.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Rekabentuk Dan Model Pangkalan Data
Rekabentuk pangkalan data merujuk kepada rekabentuk logikal struktur asas
penyusunan data untuk penyimpanan data.

Model pangkalan data merupakan model data yang menentukan struktur logikal
bagaimana data itu disimpan, disusun dan dikendalikan.

Terdapat beberapa model pangkalan data utama yang digunakan iaitu:

• Model Hirarki (Hierarical Database Model)
• Model Jaringan (Network Model)
• Model Hubungan (Relational Model)
• Model Hubungan Entiti (Entity-relational Model)
.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Rekabentuk Dan Model Pangkalan Data
Pertimbangan dalam merekabentuk pangkalan data
Tujuan pangkalan data:
• Perlu mengetahui apakah maklumat yang akan diproses oleh pangkalan data
tersebut. Ini bagi menentukan apakah subjek (entiti) dan fakta apa mengenai
subjek tersebut (atribut) yang perlu disimpan.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Rekabentuk Dan Model Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Rekabentuk Dan Model Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Rekabentuk Dan Model Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Rekabentuk Dan Model Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Organisasi Pangkalan Data

Di dalam pangkalan data, data-data akan disimpan dan direkod di dalam

bentuk jadual mengikut medan-medan yang telah ditentukan. Pangkalan data
boleh terdiri daripada satu atau lebih jadual. Gambar rajah di bawah adalah
contoh jadual yang terdiri daripada gabungan rekod dan medan.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Organisasi Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Organisasi Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Organisasi Pangkalan Data
HIRARKI DATA
Hirarki data adalah sebuah piramid yang menunjukkan bagaimana data disusun
dari unit yang kecil kepada unit yang besar dan kemudian membentuk sebuah
pangkalan data.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Organisasi Pangkalan Data
Gambar rajah di bawah menunjukkan perkaitan dan susunan data mengikut
hirarki data.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Pangkalan data mempunyai ciri-ciri dan keupayaan yang tertentu seperti dapat
mengemaskini, menyusun dan menapis maklumat yang dikehendaki. Lihat jadual
di bawah.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Sistem Pengurusan Pangkalan Data – Database Management System (DBMS)

• Sistem Pengurusan Pangkalan Data atau Database Management System

(DBMS) adalah satu sistem perisian yang membolehkan pengguna
mentakrif, mencipta, menyusun, mengemas kini, mengurus dan
menyelenggara pangkalan data. DBMS turut mengawal capaian terhadap
data dalam pangkalan data.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Sistem Pengurusan Pangkalan Data – Database Management System (DBMS)

• DBMS boleh dianggap sebagai antaramuka di antara pengguna dan

pangkalan data di mana ia membantu pengguna mencapai dan
memanipulasikan data yang disimpan di dalam pangkalan data.

• Antara DBMS yang biasa digunakan ialah Microsoft Access, dBASE III
Plus, FoxBASE Plus, Oracle, MS SQL Server, SoftBASE, Clipper,
Paradox

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Contoh-contoh Perisian Sistem Pengurusan Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.3 Pembangunan Pangkalan Data Hubungan
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Contoh-contoh Sistem Pengurusan Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Contoh-contoh Sistem Pengurusan Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Contoh-contoh Sistem Pengurusan Pangkalan Data

Modul Guru
 SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Entiti
• Entiti mewakili orang, tempat, objek, konsep atau peristiwa

• Entiti dilabelkan dengan kata nama dan menggunakan huruf besar.

• Jenis entiti merujuk kepada entiti-entiti yang mempunyai ciri-ciri yang sama.

• Entiti akan dijelmakan dalam bentuk jadual dalam fasa rekabentuk.

• Setiap baris jadual tersebut akan dikenali sebagai keseketikaan entiti

(Instance entity).

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Menamakan Entiti
1. KATA NAMA TUNGGAL

Contoh : PELANGGAN , PELAJAR

2. Deskriptif dan spesifikasi kepada organisasi

Contoh : PESANAN BELIAN dan PESANAN PELANGGAN tidak boleh

dinamakan sebagai PESANAN

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
Menamakan Entiti
3. Ringkas dan Padat

Contoh : PENDAFTARAN adalah lebih ringkas dan tepat berbanding

PENDAFTARAN PELAJAR UNTUK KELAS

4. Entiti peristiwa diberi nama mengikut keputusan/hasil peristiwa bukan

mengikut aktiviti atau proses peristiwa.

Contoh : Peristiwa dimana pengurus projek memberikan kerja kepada kumpulan

projek dinamakan TUGASAN.

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
PERHUBUNGAN
1. Merupakan gam yang melekatkan pelbagai komponen dalam ERD.

2. Label yang biasa digunakan biasanya adalah kata kerja (verb).

3. Contoh
Pelajar mendaftar kursus

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
PERHUBUNGAN
SATU KEPADA BANYAK (1 : M)

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
PERHUBUNGAN
BANYAK KEPADA BANYAK (M : M)

Modul Guru
 SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
DARJAH PERHUBUNGAN

Merujuk kepada bilangan entiti yang terlibat dalam sesuatu perhubungan.

Tiga kategori darjah perhubungan iaitu:

• Unari (satu entiti terlibat)

• Binari(dua entiti terlibat)
• Ternari(tiga entiti terlibat)

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
PERHUBUNGAN UNARI

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
PERHUBUNGAN BINARI

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

Tajuk 2.0 PANGKALAN DATA

Topik 2.1 Pengenalan Kepada Pangkalan Data
Ciri-Ciri Pangkalan Data
PERHUBUNGAN TERNARI

Modul Guru
SAINS KOMPUTER TINGKATAN 4

P
E Azharul Faiz Bin Azihan Abidin
N - SK Jalan Baharu
G - 34200 Parit Buntar, Perak.
H
A
R
H
A
A
N

Terima kasih TAMAT

Modul Guru