ROMANTYZM

W
SZTUCE
Romantyzm (z francuskiego roman – powiązane z poezją rycerską,
sama nazwa nawiązuje do łacińskiej nazwy Rzymu – Roma) – nazwą
tą określa się epokę w historii sztuki europejskiej od lat 90. XVIII
wieku do 40. XIX wieku.
Romantyzm jest rozumiany jako prąd ideowy, literacki i artystyczny,
który rozwinął się przede wszystkim w Europie Zachodniej i objawiał
się przeważnie w poezji, malarstwie i muzyce. Naczelne hasła
rewolucji francuskiej "wolność, równość, braterstwo" stały się
drogowskazem dla nowego prądu umysłowego, który zakwestionował
podstawy oświeceniowego , racjonalistycznego pojmowania świata.
Świat, zdaniem romantyków dzielił się na to, co widzialne
(materialne) i poznawalne zmysłowo oraz na to, co niewidzialne
(duchowe) dające się poznać jedynie za pomocą środków
pozarozumowych, takich jak wiara i intuicja.
Romantyzm przyniósł ideę człowieka
„wewnętrznego”, zwrócił uwagę na
jednostkę, jej odmienność i
indywidualność. "Dominacja uczucia nad
rozumem" to także bunt przeciwko zastanej
rzeczywistości i obowiązujących w niej
normom społecznym.
Romantyzm był dominującym prądem w sztuce w latach
1820-60. Dzieła romantyzmu cechowała nastrojowość,
zainteresowanie przyrodą, dynamika kompozycji,
bogactwo kolorytu i efektów świetlnych oraz silna
ekspresja. Rozwiązanie wielu zakonów i kryzys papiestwa
spowodowały prawie zupełne zniknięcie zapotrzebowania
na obrazy religijne. Ich miejsca zajmują wielkie sceny
świeckie, wyrażające nowe wartości polityczne i
społeczne. Ulubioną tematykę stanowiły uczucia, natura i
pejzaże. Sztuka miała wyrażać uczucia i być mocą
natchnienia, wyobraźni, a nie reguł. Cechą różniącą od
klasycyzmu jest odejście od wzorowania się na dziełach
starożytnych greków i rzymian, na rzecz bezpośredniej
inspiracji rodzimą kulturą.
 Nowościami w romantyzmie było
pojawianie się na obrazach postaci
fantastycznych, produktów wyobraźni i
kultury ludowej (duchy, rusałki, panny
wodne, wampiry).
Większość malarzy romantycznych
studiowała w Rzymie - pragnęli
wyzwolenia z ramion klasycyzmu, nie
tracąc zainteresowania antykiem.
NAJWYBITNIEJSI
MALARZE
ROMANTYZMU:
 Najwybitniejszym malarzem romantyzmu niemieckiego
był Caspar David Friedrich, twórca słynnych pejzaży
przedstawiających kosmiczną wizję natury, dla którego
charakterystyczne bylo przedstawienia ruin, cmentarzy,
roztrzaskanych statków, świtów i zmierzchów.
 Jego słynne dzieła to:

Wędrowiec przed morzem mgły

(1818)

Dwaj mężczyźni obserwujący księżyc (1819)

 CHARAKTERYSTYCZNE PEJZAŻE

Pejzaż czeski (1810)

Pejzaż zimowy
(1811)
 WSPOMNIANE WCZEŚNIEJ RUINY I
CMENTARZE

Wejście na
cmentarz (1825)

Cmentarz w śniegu (1826)

Ruiny w
Eldenie
(1825)

Ruiny w Karkonoszach (1835)

 W Anglii prekursorem romantyzmu był:
John Constable
Malował przede wszystkim krajobrazy
angielskie, był znany z doskonałego
ukazywania zjawisk przyrody. Jako
pierwszy zaczął malować z natury, w
plenerze. Twierdził, że malarz powinien
pamiętać o tym, że każdy dzień, a nawet
godzina, jest inna. Zmienia się kształt
chmur, drzew, a przede wszystkim
światło. To zjawiska atmosferyczne: siła
wiatru, zachmurzenie, wilgotność
powietrza, deszcz i przechodząca burza
nadają krajobrazowi dynamiczny
charakter. Choć swoje obrazy olejne
kończył w pracowni, to bezpośrednio w
plenerze wykonywał liczne szkice, które
wykorzystywał w dalszej pracy. Często
notował dzień, godzinę i pogodę –
moment, w którym namalował konkretną
akwarelę.
Dzieła Johna Constable:

Łany zboża Biały koń

Wóz na siano (1821) Nuvens
 Katedra
w Salisbury
(1827)

Park
Wivenhoe w
Essex (1816)
•Dolina Dedham
(1828)
 Najwybitniejszym polskim malarzem
romantycznym niewątpliwie był Piotr
Michałowski, który oprócz znakomitych
portretów, tworzył sceny batalistyczne oraz
wizerunki koni.
 JEGO DZIEŁA TO:

Portret chłopa w Studium głowy

kapeluszu
końskiej. (1846)
 PODSUMOWUJĄC:
Najbardziej charakterystyczne cechy i zjawiska, związane z
romantyzmem i romantycznymi dziełami:
przedkładanie uczucia, intuicji i wiary nad rozum;
protest wobec klasycyzmu i harmonii,
tajemniczość, fantastyka;
indywidualizm, tajemniczość, fantastyka;
umiłowanie wolności (walka narodowo-wyzwoleńcza),
fascynacja żywiołowością natury.

Siłą napędową romantyzmu była tęsknota za rajskim światem,

poszukiwanym poza nudną codziennością, poczucie beznadziei, a
nawet spalenia się w poszukiwaniu ideału, głównie idealnej miłości.