Δημοτική Ομάδα Πρόληψης (ΔΟΠ)

Γεροσκήπου - Κύπρος

Εργαστήρια
Messy Play
για Γονείς & Παιδιά
5,5 – 7,5 ετών

Συντονίστριες:
•Σ ο φ ί α Κ α ρ α β α σ ί λ η , Κ ο ι ν . Λ ε ι τ ο υ ρ γ ό ς , Δ ρ α μ α τ ο θ ε ρ α π ε ύ τ ρ ι α
•Μ α ρ ί α Π ο λ υ κ ά ρ π ο υ , Ψ υ χ ο λ ό γ ο ς , Δ ρ α μ α τ ο θ ε ρ α π ε ύ τ ρ ι α
•Ά ν ν α Κ α υ κ α ρ ί δ η , Ψ υ χ ο λ ό γ ο ς
 Εργαστήρια Messy Play
για γονείς & παιδιά 5,5-7,5 ετών

Παρέμβαση μετά την καραντίνα λόγω Covid-19

Ομάδα Στόχος

Παιδιά ηλικίας 5,5 έως 7,5 ετών με ένα γονέα.

Φιλοσοφία
Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε και να προσφέρουμε την παρέμβαση αυτή μετά την καραντίνα λόγω Covid-19. Αυτό που μας
κινητοποίησε ήταν η παρατήρηση πως η πανδημία είχε επηρεάσει αισθητά τις ανθρώπινες σχέσεις. Έχοντας ως κύριο μέλημα την
πρωτοβάθμια πρόληψη στοχεύσαμε στη σχέση γονιού-παιδιού εστιάζοντας στα παιδιά πρώιμης παιδικής ηλικίας και μέσης παιδικής
ηλικίας τα οποία βρίσκονται σε ένα μεταβατικό στάδιο.

Πιο συγκεκριμένα παρατηρήσαμε ότι οι συνθήκες περιορισμού της σωματικής επαφής μεταξύ των ανθρώπων αύξησαν το φόβο
μέσα τους, κάνοντας τους να απομακρυνθούν φυσικά και συναισθηματικά ο ένας από τον άλλον. Αυτό επηρέασε και τα παιδιά αφού
οι κανονισμοί τους απαγόρευαν να πλησιάζουν ηλικιωμένα ή ευάλωτα μέλη της οικογένειας και να αγγίζουν αντικείμενα σε
εξωτερικούς χώρους ή παιχνίδια άλλων παιδιών, ενώ, επιτρεπόταν να έχουν επαφή με το σώμα τους μόνο με καθαρά χέρια.

Επιπλέον, παρατηρήσαμε πως η απότομη διακοπή του σχολείου είχε ως συνέπεια να αλλάξει δραστικά η ρουτίνα των παιδιών με το
να μείνουν σπίτι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και να μην έχουν τη συνηθισμένη επαφή με τον/την εκπαιδευτικό/η και τους
συμμαθητές τους. Μετά την καραντίνα οι συνθήκες του σχολείου άλλαξαν υποχρεώνοντας τα παιδιά να είναι σε απόσταση τόσο
μέσα στην τάξη όσο και εκτός, ενώ, αρκετά παιδιά δεν επέστρεψαν στο σχολείο. Ήταν πολύ έντονη η αίσθηση ότι τα παιδιά δεν
είχαν την ευκαιρία να βιώσουν την ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς με φυσικό τρόπο. Αρκετά παιδιά δεν αποχαιρέτισαν τους
συμμαθητές και τον/την εκπαιδευτικό/η, ενώ η προετοιμασία αποχαιρετισμού της πρώιμης παιδικής ηλικίας και το καλωσόρισμα της
μέσης παιδικής ηλικίας δεν πρόλαβε να εδραιωθεί μέσα τους.
Σκοπός των εργαστηρίων

 Να επανασυνδεθούν τα παιδιά με το σώμα τους, το ελεύθερο παιχνίδι και την

ελεύθερη κινητική και συναισθηματική έκφραση μέσα από τις αισθήσεις.

 Να διευκολυνθούν τα παιδιά για μια ομαλή μετάβαση από την πρώιμη παιδική
ηλικία στη μέση παιδική ηλικία.

 Να ενδυναμωθεί η σχέση γονέα-παιδιού για υποστηρίξει το παιδί ψυχολογικά,

κοινωνικά και μαθησιακά καθώς διανύει τη νέα του μετάβαση.

Στόχοι των εργαστηρίων

Γονέας και παιδί

• Να ενισχύσουν την ελευθερία και την εμπιστοσύνη στη σχέση τους.

• Να αφεθούν στον μαγικό κόσμο της φαντασίας.

• Να εξερευνήσουν διάφορα υλικά και να ξυπνήσουν τις αισθήσεις τους.

• Να χαλαρώσουν, να συνδεθούν και να παίξουν μαζί.

• Να πειραματιστούν δίχως να ανησυχούν ότι θα λερώσουν ή θα λερωθούν.

Αισθητηριακό παιχνίδι (Messy
Play): Τι είναι και σε τι βοηθάει

Το αισθητηριακό παιχνίδι (Messy Play) είναι η αυθόρμητη και φυσική τάση του
παιδιού, να χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του για να κατανοήσει τον κόσμο μέσα
στον οποίο μεγαλώνει. Το παιδί συνδέεται αισθητηριακά με διάφορα υλικά που
το οδηγούν σε μια σταδιακή εξερεύνηση και ανακάλυψη των δυνατοτήτων του.

Το αισθητηριακό παιχνίδι (Messy Play):

 Ενθαρρύνει την συναισθηματική έκφραση

 Ενδυναμώνει την σύνδεση με το σώμα και την κίνηση

 Αναπτύσσει την φαντασία και την δημιουργικότητα

 Ενισχύει την εφευρετικότητα και την γνωστική ανάπτυξη

 Ενθαρρύνει την κοινωνικοποίηση, την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία.

 Πλαίσιο εργαστηρίων

• Ορίστηκαν 4 αυτοτελή εργαστήρια μια φορά την εβδομάδα.

• Διάρκεια 1 ώρα και 30 λεπτά.

• Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 6 ζευγάρια (γονέας & παιδί). Ο

αριθμός ήταν αντίστοιχος του χώρου. Δηλαδή, θέλαμε οι
συμμετέχοντες να κινούνται με άνεση και ασφάλεια στο χώρο.

• Ορίστηκαν 4 σταθερά παιχνίδια που βρίσκονταν στο χώρο κάθε φορά.

Ήταν ο πηλός, οι μπογιές, η αμμοδόχος με την άμμος και παιχνίδια
(ζωάκια, κουβαδάκια κ.α.) και το ρευστό oobleck από άμυλο
αραβοσίτου. Στα δύο τελευταία εργαστήρια είχαμε και πέμπτο υλικό
έκπληξη: ένα πολύχρωμο μείγμα από αφρό και σαπούνι και πέρλες
νερού και παγάκια μέσα σε νερό.
 Δράση συντονιστριών

Ως συντονίστριες αναλαμβάναμε:

1. Να καθορίσουμε τους κανόνες των εργαστηρίων για να θεμελιώσουμε την ασφάλεια και την σταθερότητα του πλαισίου.

- Παιδιά που κατ’ επανάληψη έβγαιναν από τα όρια και με το γονέα να μην μπορεί να τα πλαισιώσει δεν γίνονταν δεχτοί
στα επόμενα εργαστήρια.

-Γονέας και παιδί που άργησαν και η ομάδα είχε ξεκινήσει δεν τους επιτράπηκε η συμμετοχή.

-Γονείς που είχαν έγνοια να μιλήσουν στο κινητό ή να αναπτύξουν κουβέντα με τους άλλους γονείς εκφράζοντας μη
διαθεσιμότητα στο παιχνίδι με το παιδί, τους γινόταν η υπενθύμιση του σκοπού των εργαστηρίων αλλά και η επιλογή στο να
αποχωρήσουν αν δεν τους ενδιαφέρει.

2. Να διευκολύνουμε τους συμμετέχοντες στο αισθητηριακό παιχνίδι με το να μην είμαστε κατευθυντικές αλλά, να
παρεμβαίνουμε όπου χρειάζεται.

-Καθόμασταν στο πάτωμα όπως και οι συμμετέχοντες λειτουργώντας ως παρατηρητές αφήνοντας χώρο σε αυτούς να
ξετυλίξουν την έκφραση τους ελεύθερα.
- Πλησιάζαμε σε στιγμές που ο γονιός γινόταν καθοδηγητικός λέγοντας στο παιδί πως να παίξει. Εκεί ενθαρρύναμε το γονιό να
αφουγκραστεί το παιδί, να συνδεθεί ο ίδιος με το υλικό και να ακολουθήσει το παιδί στο παιχνίδι.

- Ενισχύαμε την εξερεύνηση των παιδιών στο να δοκιμάσουν υλικά που τους ήταν άγνωστα ή είχαν μικρή εμπειρία με αυτά.
Με παιχνιδιάρικη διάθεση παίρναμε στα χέρια μας το υλικό και ξεκινούσαμε ατομικό παιχνίδι. Σταδιακά κάποιο παιδί πλησίαζε
να δει τι κάνουμε και τότε συνδεόμασταν για λίγο μαζί του εντάσσοντας το στο παιχνίδι μας. Αργότερα το αφήναμε μόνο του να
εξελίξει το δικό του παιχνίδι μαζί με το γονιό. Στη συνέχεια το ενδιαφέρον απλωνόταν και στα υπόλοιπα παιδιά.

-Παρεμβαίναμε σε στιγμές που τα παιδιά δεν ήθελαν να μοιραστούν τα παιχνίδια ή γίνονταν ανταγωνιστικά μεταξύ τους και οι
γονείς δυσκολεύονταν να τα φέρουν σε συνεργασία. Υπενθυμίζαμε τους κανόνες του παιχνιδιού, στρέφαμε το ενδιαφέρον τους
στη συν-δημιουργία συνδέοντας τα σε κοινό έργο και δείχναμε αποδοχή στη μοναδικότητα του καθενός με τη δική του
ξεχωριστή μορφή έκφρασης.

3. Να δοκιμάσουμε και να μάθουμε εμπειρικά την όλη διαδικασία που απαιτεί το αισθητηριακό παιχνίδι από την οργάνωση
μέχρι την υλοποίηση του. Να επισημάνουμε ότι γνωρίζαμε πως ο αριθμός μας ως συντονίστριες ήταν μεγάλος για μια ομάδα
12 συμμετεχόντων. Καταφέραμε η παρουσία μας να μην σκιάσει τους συμμετέχοντες, χωρίζοντας το εργαστήρι σε μέρη όπου
η κάθε μια συντόνιζε από ένα μέρος, ενώ, στη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού λειτουργούσαμε συμπληρωματικά και
αρμονικά.
 Δομή εργαστηρίων

Περιγραφή Εργαστηρίου

• Έναρξη:

-Σε κύκλο γίνεται η γνωριμία των συμμετεχόντων και με παιχνίδι η αναγνώριση της παρουσίας κάθε συμμετέχοντα. Γινόταν αναφορά των κανόνων
του εργαστηρίου και παρουσίαση του χώρου και των υλικών.

• Έναρξη Αισθητηριακού Παιχνιδιού:

-Τα παιδιά επιλέγουν ελεύθερα τα υλικά με τα οποία θέλουν να παίξουν. Οι γονείς ακολουθούν τα παιδιά και αλληλοεπιδρούν μαζί τους χωρίς να
κατευθύνουν το παιχνίδι τους.

-Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού όλοι οι συμμετέχοντες μοιράζονται τα υλικά, παίζουν μαζί και συν-δημιουργούν.

-Οι συντονίστριες είναι παρούσες ενθαρρύνοντας γονείς και παιδιά όπου χρειάζεται.

• Κλείσιμο Εργαστηρίου:

-Το ελεύθερο παιχνίδι τελειώνει με την τακτοποίηση των χρησιμοποιημένων εργαλείων και υλικών.

-Σε κύκλο οι συμμετέχοντες μοιράζονται την εμπειρία τους από το εργαστήρι.

-Αποχαιρετισμός.
 Υλικά που χρησιμοποιήθηκαν

• Πηλός

• Μπογιές

• Χρώματα ζαχαροπλαστικής

• Άμμος

• Oobleck (από άμυλο αραβοσίτου)

• Πέρλες νερού

• Rainbow foam soap

• Χαρτιά Α3 & Α4

• Μεγάλες λεκάνες

• Αμμοδόχος

• Κουβαδάκια, στραγγιστήρια, μικρά πλαστικά ζωάκια

 Οι γονείς ενημερώθηκαν
Τρόποι • Με τη δημοσίευση φυλλαδίου ηλεκτρονικής μορφής το οποίο
κυκλοφόρησε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
κινητοποίησης • Με προσωπικό μήνυμα μέσω διαδικτυακών πλατφόρμων
επικοινωνίας όπως viber, whatsup και email.
των γονέων
Διαδικασία συμμετοχής
για συμμετοχή • Τήρηση σειράς προτεραιότητας λόγω περιορισμένου αριθμού
συμμετεχόντων.
• Τήρηση κριτηρίων ηλικίας των παιδιών για να υπάρχει
ομοιομορφία στην ομάδα.
• Συμπλήρωση εντύπου συγκατάθεσης για λήψη φωτογραφιών και
διασφάλιση της προσωπικής ταυτότητας σε δημοσιεύσεις στον
έντυπο τύπο, διαδίκτυο ή παρουσιάσεις.
• Συμπλήρωση παρουσιολογίου.
 Οφέλη από τη συμμετοχή…για τα παιδιά

• Παιδιά που ήταν εσωστρεφή ή ντροπαλά ανοίχτηκαν και ένιωσαν ελεύθερα

να εξερευνήσουν και να εκφραστούν.

• Παιδί που διατηρούσε έντονα το ατομικό παιχνίδι σε στιγμές μπόρεσε να το

αφήσει και να ενταχθεί για λίγο σε ομαδικό παιχνίδι.

• Παιδί έκφρασε τη μεγάλη χαρά του που είχε την ευκαιρία να παίξει ατομικά
με τον κάθε γονιό σε ξεχωριστά εργαστήρια.

• Παιδιά πήραν πρωτοβουλία να δοκιμάσουν υλικά και να αποφασίσουν μόνα

τους τι τους ταίριαζε καλύτερα.

• Παιδιά αφέθηκαν στο να λερωθούν και να λερώσουν στο βαθμό που

μπορούσε το καθένα χωρίς να έχουν αρνητικές συνέπειες.

• Παιδιά στο τέλος κάθε εργαστηρίου είχαν αυξημένη η ζωτικότητα, ένιωθαν

αναζωογονημένα και εκφράζαν μια βαθιά αίσθηση ικανοποίησης από το
παιχνίδι.
Οφέλη από τη συμμετοχή… για τους γονείς

Οι Γονείς:
• Αντιλήφθηκαν ότι για τα παιδιά τους είναι σημαντικό να είναι

συναισθηματικά παρόντες και διαθέσιμοι αφήνοντας για λίγο στην άκρη τις

υποχρεώσεις της καθημερινότητα.

• Συνειδητοποίησαν πως η ουσιαστική επαφή με το παιδί μπορεί να

επιτευχθεί μέσα και σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα και με απλά,

καθημερινά υλικά.

• Συνδέθηκαν με το εσωτερικό παιδί μέσα τους και επέτρεψαν στον εαυτό

τους απλά να παίξει χωρίς να έχουν την ευθύνη της καθαριότητας του

χώρου.

• Είδαν τον εαυτό τους να βγαίνει από το πλαίσιο του καθωσπρεπισμού και

να έχουν λιγότερη έγνοια για τη διατήρηση της «ενήλικης» τους εικόνας.

Αυτό φάνηκε να ενίσχυσε μέσα τους την άμεση επικοινωνία με το παιδί.

Αξιολόγηση της παρέμβασης

• Φάνηκε πως η διατήρηση ενός σταθερού πλαισίου πρόσφερε όρια και

ασφάλεια στους συμμετέχοντες δίχως να εμποδίζει το ελεύθερο παιχνίδι.

• Υπήρξε μια σταδιακή εξέλιξη στους συμμετέχοντες που έλαβαν μέρος και
στα 4 εργαστήρια παρουσιάζοντας περισσότερη ελευθερία στην
εξερεύνηση, προσήλωση στο παιχνίδι και ροή στην επικοινωνία μεταξύ
στη σχέση γονέα-παιδιού.

• Οι γονείς μέσα από την εμπειρία τους πήραν ιδέες για το πως να
εφαρμόσουν το αισθητηριακό παιχνίδι στο σπίτι.

• Οι συντονίστριες είχαν μια αντίστοιχη σταδιακή εξέλιξη ως προς την

εξοικείωση τους με τα υλικά και τον ρόλο τους ως μη καθοδηγητικές.

• Φάνηκε ότι το αισθητηριακό παιχνίδι είναι δύσκολο να εφαρμοστεί ομαδικά

σε περιόδους έξαρσης πανδημίας και ύπαρξης περιοριστικών μέτρων. Σε
τέτοιες συνθήκες μπορεί να προσφερθεί σε ατομικό επίπεδο.
 Δυσκολίες – Προκλήσεις

• Κάποιοι από τους ενδιαφερόμενους εξέφρασαν δισταγμό στο να συμμετέχουν καθώς, ανησυχούσαν να συνυπάρξουν και να
αλληλοεπιδράσουν με άλλα άτομα, σε μια μικρή ομάδα, υπό την σκιά του Covid-19.

• Το αισθητηριακό παιχνίδι βασίζεται στην άμεση επαφή με τα υλικά και με άλλους ανθρώπους και αυτό το καθιστά δύσκολο να
εφαρμοστεί σε περιόδους ύπαρξης περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας.

• Το αισθητηριακό παιχνίδι απαιτεί την ύπαρξη άνετου χώρου κατάλληλα διαμορφωμένου για να υποστηριχθούν οι δραστηριότητες
και να παρέχει ασφάλεια.

• Χρειάζεται μια καλά οργανωμένη προετοιμασία στην εύρεση υλικών και τη διατήρηση τους (π.χ. πηλός, χρωματιστός αφρός με
σαπούνι, ρευστό oobleck από άμυλο αραβοσίτου).

• Η οργάνωση του αισθητηριακού παιχνιδιού απαιτεί διάθεση χρόνου στην προετοιμασία του χώρου και των υλικών.
Στιγμιότυπα των εργαστηρίων
- Βίντεο -
 ~ Τέλος ~

Σας ευχαριστούμε!