MAGANDANG ARAW!

LIFE METAPHOR
Ang Buhay isang Ang Buhay isang
TAKBUHAN PARTY

Ang Buhay isang Ang Buhay isang

GULONG LABANAN
ANO ANG PINAKAMAGANDANG NAGAWA
NINYO SA INYONG BUHAY?
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
Isang sanaysay na isinulat ni U Nu (Thankin Nu) - unang
Punong Ministro ng bansang Myanmar.
Isinalin ni Gng. Salvacion M. Delas Alas
Layuning magbigay-aral sa mga taga-Myanmar ukol sa
kalagayang sosyal ng kanilang bansa at upang
mabigyang-aral ang mga tao tungkol sa mukha ng
kasamaan sa mundo.
SANAYSAY

Ito ay isang sulating gawain na kung saan ito’y kadalasang

naglalaman ng mga pananaw, kuro-kuro, o opinyon ng
isang awtor o akda. Maipapahayag ng may akda ang
kanyang damdamin sa mga mambabasa, Ito rin ay isang uri
ng pakikipag-komunikasyon na ang ukol nito ay maipabatid
ang inyong saloobin sa isang paksa o isyu. 
PAH. 84-87

ANO-ANO ANG TATLONG MUKHA NG

KASAMAAN NG SANGKATAUHANG
MAKASALANAN AYON KAY PUNONG
MINISTRO U NU?
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

• Kasakiman
• Galit/poot
• Kamangmangan sa batas ng Sandaigdigan
(Batas ng Kalikasan)

Hindi maiiwasan ng Sinoman:

• Pagtanda
• Karamdaman
• Kamatayan
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

TAGLAY NA KATANGIAN NG ISANG

NILALANG MULA SA KANYANG PAGSILANG

• Kakayahang magpahalaga sa nakikita niyang

kagandahan sa kapaligiran
• Magpahalaga sa musika at awitin
• Magpahalaga sa pagkaing naiibigan
• Makapag-uri ng kagandahan ng sining ayon sa
sariling pamantayan

(hindi panghabang-buhay)
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

• Yamang materyal na para sa pangangailangan ay

ay naging yaman na ginamit sa pansariling
kapakanan.

DULOT:
1. Nahati ang lipunan – mahirap at mayaman
2. Umaasang mahihirap sa mayayaman – paggamit
ng mayaman sa mahihirap
3. Mahihirap – natututong magnakaw, pumatay,
magbenta ng katawan
4. (Buddha) karma, labis na pag-iisip sa kahirapan,
kakulangan sa pagkain, kakulangan sa buhay –
karamdaman - kamatayan
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

• Yamang materyal na para sa pangangailangan ay

ay naging yaman na ginamit sa pansariling
kapakanan.

DULOT:
5. Kakulangan sa edukasyon: Hindi pagkamit ng
wastong kaalaman – parami nang parami ang
napagsasamantalahan

6. Kamangmangan – Paano uunlad ng bansa?

 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

SANHI AT DAHILAN NG PAGSAMA NG

DAIGDIG:

• Pagtuklas at pagkatuto kung paano gamitin ang

binitawang puhunan.
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

PADAYTHAPIN
(Alamat)
• Padaythapin – punongkahoy na pinagmumulan ng
pangangailangan ng lahat ng tao
• Walang suliranin sa pagkain, damit, at tahanan
• Mistulang nasa paraiso ang mga tao
• Ngunit nakilala ng mga tao ang kasakiman –
inabuso ang mahiwagang puno – naglaho
• Maraming tao ang nagutom kaya’t natutong
pumatay at magnakaw
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

• Kayamanang likas ng bansa (punong Padaythapin)

• Likas na yaman – gagamitin sa kapakanan ng mga
nakararaming mamamayan na nangangailangan –
walang taong magugutom, pumapatay o
mababawasan ang kasamaan ng sangkatauhan

LARAWAN NG SANGKATAUHAN:
• Nakilala ng mga tao ang kasakiman
• Maraming mahihirap ang nais yumaman
• Maraming mayayaman ang patuloy na
nangangarap mang-angkin ng yaman
 TATLONG MUKHA NG KASAMAAN
ISINULAT NI U NU
ISINALIN NI GNG. SALVACION M. DELAS ALAS

(Batas ng Tao sa Sarili)

Kasakiman sa pagkakamal ng materyal na bagay
• Tila lintang sumisipsip ng dugo sa kanilang
pinagsasamantalahan
• Dahilan kung bakit may mayayamang walang ubos
ang yaman
• Samantalang ang mga biktima ng tatlong mukha
ng kasamaan ay mistulang basahan ang saplot sa
kanilang katawan
MENSAHE?
“Kasakiman, galit, at
kamangmangan
Tatlong mukha ng kasamaan
Iwaksi sa puso’t isipan
Nang buhay maging tunay na
 PANGANGATWIRAN
Uri ng pagpapahayag na ang pangunahing layunin ay
magpatunay ng katotohanan at pinaniniwalaan at ipatanggap
ang katotohanang iyon sa nakikinig o bumabasa.
Nangangatwiran – dapat may sapat na kaalaman tungkol sa
paksang pinangangatwiranan
Kailangang nakabatay sa katotohanan upang ito ay makahikayat
at makaakit nang hindi namimilit.
 MGA DAPAT ISAALANG-ALANG PARA SA MABISANG
PANGANGATWIRAN

1. Malalim na kaalaman at pagkaunawa sa paksang ipagmamatuwid

2. Dapat maging maliwanag at tiyak ang pagmamatuwid
3. May sapat na katwiran at katibayangmakapagpapatunay sa
pagmamatuwid
4. Dapat ay may kaugnayan sa paksa ang katibayan at katwiran upang
makapaghikayat
5. Pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan, at bukas na kaisipan sa
pagpapahayag ng kaalamang ilalahad
PAKIKIPAGDEBATE

Pagtatalo ng dalawang koponan o pangkat na

nagbibigay-katwiran sa isang proposisyon o
paksang napagkasunduan nilang pagtulunan.
Kadalasang binibigkas ang pagtatalo subalit
mayroon din namang pasulat.
 MGA HAKBANG SA PAGHAHANDA SA
PAKIKIPAGDEBATE
1. Pangangalap ng Datos – katotohanang gagamitin sa
pagmamatuwid at kinukuha ang mga ito sa
napapanahong aklat, sanggunian, magasin, at pahayagan.
2. Ang Dagli – balangkas ng inihandang mga katwiran
(pinaikling pakikipagdebate). May simula, gitna, at
wakas.
3. Pagtatanong
4. Panunuligsa (rebuttal)
 ANG MGA PANG-UGNAY AT MGA PAHAYAG NA GINAGAMIT SA
PAGBIBIGAY NG SARILING PANANAW
1. PANG-ANGKOP- Ito ay ang katagang nag- uugnay sa panuring at salitang
tinuturingan. Ito ay nagpapaganda lamang ng mga pariralang pinaggagamitan. May
dalawang uri ng pang- angkop. Ang pang-angkop na ‘na’ ay ginagamit kapag ang unang
salita ay nagtatapos sa katinig maliban sa N. Hindi ito isinusulat nag nakadikit sa unang
salita. Inihihiwalay ito. Nagigitnaan ito ng salita at ng panaguri.
Halimbawa: mapagmahal na hari
Kapag ang unang salita naman ay nagtatapos sa titik N tinatanggal o kinakaltas ang N
at pinapalitamn ng -ng.
Halimbawa: Huwara(n) ng pinuno = Huwarang pinuno
Ang pang-angkop na -ng ay ginagamit kung ang unang salita ay nagtatapos sa patinig.
Halimbawa: mabuting kapatid
 ANG MGA PANG-UGNAY AT MGA PAHAYAG NA GINAGAMIT SA
PAGBIBIGAY NG SARILING PANANAW
 PANG-UKOL- ito ay kataga/salitang nag- uugnay sa isang pangngalan sa
iba pang salita sa pangungusap. Narito ang mga kataga/pariralang malimit
gamiting pang- ukol.

sa ng
Kay/kina Alinsunod sa/kay
Laban sa/kay Ayon sa/kay
Hinggil sa/kay Ukol sa/kay
Para sa/kay Tungkol sa/kay
 PANGATNIG sa mga kataga/salita na nag- uugnay ng dalawang salita,
parirala, o sugnay.

At ni O Kaya Maging
Man saka Pati Dili kaya Gayundin
Kung alin Sa halip Kung sino Siya rin Kung saan
Kung gayon Datapwat Subalit Bagkus Samantala
Habang Maliban Bagaman Kung Sa bagay
Kundi Kapag Sakali Sana Pagkat
Sapagkat Kasi Kung kaya Palibhasa Dahil sa
Sanhi ng anupa samakatwid Sa madaling salita
ANG MGA PANG-UGNAY AT MGA PAHAYAG NA GINAGAMIT SA
PAGBIBIGAY NG SARILING PANANAW

 Kung ako ang tatanungin nakikita kong…

 Sa ganang akin…
 Para sa akin…
 Palibhasa’y naranasan ko kaya masasabi kong…
 Anupa’t ang pananaw ko sa bagay na iyan ay…
 Alinsunod sa… naniniwala ako
 Lubos ang aking paniniwala sa…
 Sa bagay na iyan masasabi kong…