institusyon o lipunan para sa pagsulong ng panitikan, sining, o agham. Akademiko at Di-Akademikong gawain Akademikong gawain - Paghusga o pag-analisa sa mga kumplikadong ideya at impormasyon • pagbasa ng ginagamit na teksto sa klase • pakikinig ng lektyur • panonood ng dokumentaryo • pakikipag balitaktakan sa loob ng klase o isang simposyum • pag gawa ng sulatin o pananaliksik Di-Akademikong gawain - nagpapahayag ng emosyon, kaisipan o opinyon ng isang tao . • panonood ng pelikula para magpalipas oras. • pag gawa ng liham para sa kaibigan • pakikinig sa radyo • pagbasa ng dyaryo, komiks, o magasin. MAPANURING PAGBASA SA AKADEMIYA Aralin 2 MAPANURING PAGBASA: MGA ESTRATIHIYA PREVIEWING O PRE-READING Bubusisiin muna ang sinulat at huling bahagi ng artikulo. Kung libro puweding tignan ang pabalat, sa likod ng pabalat na kung minsa’y may paliwanag ang may-akda tungkol sa libro o kaya’y mga pahayag ng ilang personalidad tungkol dito. SKIMMING
Hindi binabasa ang kabuuan ng teksto sa
prosesong ito ngunit titignan ang mga pangunahing bahagi upang magkaroon ng pangkalahatang kaalaman sa tekstong binasa BRAINSTORMING ito ay talakayan ng grupo upang makapagbigay ng input ang bawat miyembro at magkaroon ng pangkalahatang ideya kaugnay sa teksto. PROSESO NG METAKOGNITIBONG 1. Estratehiya PAGBASA 2. Hanapin o tukuyin ang paksang pangungusap 3. Linawin, bigyang-tuon, at balik-balikan ang layunin ng may-akda habang binabasa ang teksto. 4. Piliin, busisiin, at basahing mabuti ang mga detalye o ebidensya 5. Suriin ang paraan ng pagkakasulat 6. Alamin ang gamit ng wika. 7. Gumawa ng tuloy-tuloy na mga prediksyon. 8. Pagsikapang gawan ng buod ang binasang teksto 9. Gumawa ng ebalwasyon o kongklusyon. MGA RESPONSIBILIDAD AT GAWAIN SA MAPANURING MAMBABASA 1. Bago gumawa ng obserbasyon at reaksyon sa teksto, masusi itong binabasa at hindi pahapyaw lamang. 2. Bukas ang isip sa mga ideyang ipinahahayag ng may akda o ng teksto. 3. Tumanggap ng bagong ideya at iniuugnay ito sa sariling ideya. MAPANURING PAGSULAT AT TEKSTONG AKADEMIKO Aralin 3 ESTRUKTURA AT PROSESO NG MAPANURING PAGSULAT 1. INTRODUKSYON – ito ang pinakatesis o pokus ng pag-aaral o paksa.
2. KATAWAN- pinapaunlad ang ideya ng paksa. Mahalaga rito ang
tulo-tuloy, organisado, maayos, at makinis na daloy ng ideya.
3. KONKLUSYON- huling bahagi ng teksto na isinasagawa sa
pamamagitan ng pabubuod. Pagrebyu ng mga tinalakay, paghahawig, o kaya’y paghamon, pagmungkahi, o resolusyon. MAPANURING PAGSULAT AT TEKSTONG AKADEMIKO ARALIN 4 ETIKA PAGPAPAHALAGA PAGBUO, PAG-UUGNAY, AT PAGBUBUOD NG MGA IDEYA. ARALIN 4 BUOD • Tala ng isang indibidwal, sa sarili niyang pananalita, ukol sa kanyang mga narinig o nabasang artikulo, balita, aklat, panayam, isyu, usap-usapa, at iba pa. • Kailangan ang isang buod ay tumatalakay sa kabuuan ng orihinal na teksto • Kailangang ang sulatin ay pinaiksing bersyon ng orihinal at naisulat ito sa sariling pananalita ng gumawa SYNOPSIS • pinakamaikli pero pinaka importanteng impormasyon galing sa isang kwento o pangyayari. • Hindi ito isang panibagong kwento ngunit ang pinakaikling pagsasadula ng mga importanteng ganap sa isang kwento. Taglay nito ang sagot sa mga importanteng tanong katulog ng “Sino, ano, paano, saan, at kailan” na ganap ang mga pangyayari. • Ito rin ay ginagamit sa panloob at panlabas ng balat ng isang nobela na tinatawag na jacket blurb. HAWIG • tinatawag itong Paraphrase sa Ingles. Galing ito sa salitang Griyego(Latin) na paraphrasis na ang ibig sabihin ay dagdag o ibang paraan ng pagpapahayag. Katulad ito ng buod kung saan ipinapahayag sa sariling pangungusap ang mga pangunahing ideya ngunit nagkakaiba ito sa pinipiling pahayag. PRESI • Galing sa salitang presi(precis) sa lumang Pranses na ibig sabihin ay pinaikli. - Ito ang buod ng buod. - Kung baga sa katas ng niyog ito ang kakang gata. Higit itong maikli kaysa sa buod at halos ang pinaka tesis ng buong akda ang tinatalakay. • Katangian ng Presi Malinaw ang paglalahad Kompleto ang mga ideya May kaisahan ng mga ideya May pagkakaugna y-ugay ang mga ideya Siksik sa dalawa hanggang tatlong pangungusap ang pangkalahatang puntos BUOD PREZI SINTESIS • Mula sa Griyego na syntithenai ◦ - Syn = kasama, magkasama ◦ -tithenai = ilagay, sama-samang ilagay. • Sa larangan ng pag susulat - ang sintesis ay isang anyo ng pag- uulat ng mga impormasyon sa maikling pamamaraan upang ang sari-saring datos mula sa iba’t-ibang pinanggalingan (tao, libro, pananaliksik) ay mapagsama-sama at mapag-isa tungo sa isang malinaw na kabuuan o identidad. • Mahalaga sa sintesis ang organisasyon ng mga ideya dahil nanggagaling ang mga ito saiba’t-ibang batis ng impormasyon ABSTRAK • ay isang uri ng lagom na karaniwang ginagamit sa pagsulat ng mga akademikong papel tulad ng tesis, papel na siyentipiko, at teknikal lektyur, at mga report.Ito ay kadalasang bahagi ng isang tesis o disertasyon na makikita sa unahan ng pananaliksik pagkatapos ng title page o pahina ng pamagat. Naglalaman din ito ngpinakabuod ng boung akdang akademiko o ulat.