• Isang buod ng kaisipan o opinion ng isang tao na pinababatid
sa pamamagitan ng pagsasalita sa entablado para sa mga pangkat ng tao. • Isang sining ng PASALITANG PAGPAPAHAYAG na ang layunin ay makaakit o makahikayat ng mga nakikinig. • Isang uri ng akda na tumatalakay sa napapanahong isyu o paksa na ang layunin ay bigkasin sa harap ng madla na handang makinig. • Isang uri ng komunikasyong pampubliko na nagpapaliwanag tungkol sa isang mahalagang paksa. ANYO ng TALUMPATI • BIGLAAN O DAGLIAN (IMPROMPTU) – walang pagkakataong makapaghanda ang mananalumpati; ngunit ang mga pagkakataong ito ay gaya lamang ng isang simpleng okasyon gaya ng mga sa paaralan, kaarawan at iba pa.
• EXTEMPORANEOUS – ang mananalumpati ay binibigyan ng maikling panahon para
maghanda pagkatapos maibigay ang paksa o tanong handa.
• PREPARED – mahabang panahon ay ibinibigay para maghanda ang mananalumpati;
isinasaulo na ang isang handing talumpati at pipiliin na lamang ang wasto at pinakamabuting paraan ng pag-deliver. URI ng TALUMPATI • TALUMPATI NA NAGPAPALIWANAG – pagbibigay kaalaman ang hangganan ng talumpating ito. Nag-uulat, naglalarawan, tumtalakay para maintindihan ng tagapakinig ang paksa. Gumagamit ng biswal na kagamitan ng paghahambing upang higit na maunawaan, may katibayan na katotohanan na nagpapaliwanag nang mabuti sa paksa, limitado ang mahalagang puntos na dapat talakayin, sapat lang na matandaan ang kaisipan ng mga tagapakinig.
• TALUMPATI NA NANGHIHIKAYAT – layuning makaimpluwensiya sa pag-iisip at kilos ng
nakikinig, at para makumbinsi ang nakikinig may katibayan tulad ng nagpapaliwanag. Dapat na buhay ang pamamaraang humihimok sa nakikinig. Karaniwang kontrobersiyal ang paksa at alam ng nagsasalita na may posisyon ang nakikinig.
• TALUMPATI NG PAGPAPAKILALA - ang focus ay tungkol sa panauhin, nakasalalay ang
pagtanggap sa kanya. Ipakilala ang magiging panauhingpandangal ng isang partikular na pagdiriwang. Isinasalaysay rito ngnagpapakilalaangkatauhan,mabubutingkatangianatpaksangtatalumpatiin ng panauhin.
• TALUMPATI SA PAGKAKALOOB NG GANTIMPALA – ang emphasis ay ang kahalagahan ng
gawaing siyang nagbigay daan sa okasyon. Binabanggit ang entidad na nagkaloob ng gantimpala. Maihahanay ang pagkakaloob ng karanglan sa isang indibidwal dahil sa isang gawaing matagumpay na nagampanan. URI ng TALUMPATI • TALUMPATI NG PAGSALUBONG – Uri ng talumpati na ginagawa sa mga okasyong tulad ng pagtaggap sa pinagpipitagang panauhin, nagtapos sa paaralan, pagbati sa isang delegasyon. Pagpapakita ng layunin ng organisasyon ang pagpaparangal sa taong sinasalubong.
• TALUMPATI NG PAMAMAALAM - kapag aalis na sa isang lugar o kompanya o magtatapos na sa
ginampanang tungkulin. Anu-ano ang mga kasiya-siyang karanasan, ang damdamin sa sandalling iyon, at pasasalamat kung tatanggap ng ala-ala o gantimpala. • TALUMPATI NG EULOHIYA – binibigyang sandal ang pagyao o memorial na serbisyo sa isang kilalang namayapa. Binibigyang diin ang nagawa ng namatya noon buhay pa siya.