“Ang Wikang Filipino Noon

at sa Makabagong Panahon”
Sa pagtalakay ni:

G. JAKE ARMAN A. PRINCIPE

Nilalaman ng Talakay:
Ang Wikang Filipino noong:
1935
1937
1940-1946
1959
1973
1987
2003
2009
2013
1934
Dahil nga sa paghihiwa-hiwalay ng ating bansa sa iba’t
ibang pulo at sa dami ng wikang umiiral ditto, naging
isang paksang mainitang pinagtalunan, pinag-isipan, at
tinalakay sa KUMBENSYONG KONTITUSYONAL ang
pagpili ng wikang ito.
Ang totoo, naging mahigpit ang
debate hinggil sa wikang pambansa.
Nagkaisa ang mga delegado na
dapat itong wikang katutubo ngunit
sinalungat ng mga delegadong mula
sa mga rehiyon ang dagliang
paghirang sa Tagalog.
 1935
Sa botohan, natálo ang mga maka-Tagalog kayâ ang pangwakas
na tadhanang pangwika sa Artikulo XIV, Seksiyon 3 ng 1935
Konstitusyon alinsunod sa kompromisong panukala ni Delegado
Wenceslao Vinzons at ang pagsusog naman ni Pangulong
Quezon ay:
Sa botohan, natálo ang mga maka-Tagalog kayâ ang pangwakas na
tadhanang pangwika sa Artikulo XIV, Seksiyon 3 ng 1935
Konstitusyon alinsunod sa kompromisong panukala ni Delegado
Wenceslao Vinzons at ang pagsusog naman ni Pangulong Quezon
ay:

“Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon

ng isang wikang pambansang ibabatay sa isa sa mga umiiral na
katutubong wika. Hanggat hindi itinatakda ng batas, ang wikang
Ingles at Kastila ang siyang mananatiling opisyal na wika.”
Nagkaroon ng maraming talakayan kung
anong wika ang gagamiting batayan sa
pagpili ng wikang pambansa kung kaya,
nagkaroon ng isang batas na isinulat ni
Norberto Romualdez ng Leyte ang BATAS
KOMONWELT Blg. 184 – nagtatatag ng
Surian ng Wikang Pambansa (SWP).
Batay sa pag-aaral na isinagawa ng SWP , napili nila ang Tagalog bilang
batayan ng wikang pambansa dahil ang naturang wika ay tumutugma sa
mga pamantayang kanilang binuo tulad ng:
“ang wikang pipiliin ay dapat…
 Wika ng sentro ng pamahalaan
 Wika ng sentro ng edukasyon
 Wika ng sentro ng kalakalan
 Wika ng pinakamarami at pinakadakilang nasusulat na panitikan
1937
Noong Disyembre 30, 1937 ai iprinoklama ni Pangulong Manuel L.
Quezon ang wikang Tagalog upang maging batayan ng Wikang
Pambansa batay sa rekomendasyon at pag-aaral nang mabuti ng
kalupunan sa mga wikang katutubo bago nagpasiya, at ito ang isinaad
ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ni Pangulong Quezon sa
pagsasabing:
Whereas, in the light of these studies the members of the Institute have come to
the conclusion that among the Philippine languages, the Tagalog is the one that
most nearly fulfills the requirements of Commonwealth Act No. 184.
Ang proklamasyon ay pagpapatibay lámang
noon pa sa mga katangian ng Tagalog bílang
potensiyal na wika ng komunikasyon at
edukasyon ng Filipinas at nakahihigit kaysa
ibang mga wikang katutubo.

Matapos mapagtibay ito ay nagsimulang ituro

ang wikang pambansang batay sa Tagalog sa
mga paaralang pampubliko at pribado.
1940-1946
Noong 7 Hunyo 1940, sa bisà ng Batas Komonwelt Blg. 570 ay
ipinahayag na wikang opisyal ang Wikang Pambansa mulang 4 Hulyo
1946. Iniatas din ng naturang batas na ihanda ang lahat ng teksbuk sa
Wikang Pambansa na gagamitin sa pagtuturo sa lahat ng paaralan at
sa pagpapalaganap nitó sa ilalim ng pangangasiwa ng Bureau of
Education at may pagpapatibay ng Institute of National Language.
Ang wikang opisyal ang itinadhana ng batas na maging wika
sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ibig sabihin, ito ang
wika na maaaring gamitin sa anumang uri ng komunikasyon,
lalò na sa anyong nakasulat, sa loob at labas ng alinmang
sangay o ahensiya ng gobyerno.
1959
Ang Pilipino ay pangalang itinawag sa nabuong wikang pambansa sa bisà ng
Kautusang Pangkagawaran Blg.7 ni Kalihim Jose E. Romero noong 13 Agosto
1959.

Ipinalabas ang atas, kaugnay ng pagdiriwang sa nalalapit noong Linggo ng Wika at

upang maitanim ang kabuluhan ng isang nagkakaisang midyum ng komunikasyon.
Sa ikalawang talata ng atas ni J.E. Romero, idiniin pa na “in order to impress upon
the National Language the indelible character of our nationhood, the term
PILIPINO shall heneceforth be used in referring to that language.”
Bago lumabas ang atas, ang wikang pambansa ay
karaniwang tawaging Tagalog o Wikang Pambansa. Ang atas,
sa gayon, ay isang paraan ng pagbibinyag sa Wikang
Pambansa at upang maihiwalay ito sa tatak na Tagalog.

Sa kabila nito ay marami pa rin ang sumasalungat sa

pagkakapili ng tagalog.
1972-1973
Muling nagkaroon ng mainitang pagtatalo sa Kumbensyong
Konstitusyunal noong 1972 kaugnay ng usaping pangwika. Sa
huli, ito ang naging probisyong pangwika sa Saligang Batas
ng 1973, Artikulo XV, seksyon 3, blg. 2:
“Ang Batasang Pambansa ay dapat magsagawa ng mga hakbang na
magpapaunlad at pormal na magpapatibay sa isang panlahat na
wikang pambansang kilalaning Filipino”.
Dito unang binanggit ang Filipino bilang wikang pambansa subalit
hindi naisagawa ng BP ang pormal na pagpapatibay nito.
1987
Sa Saligang Batas ng 1987 ay pinagtibay ng Komisyong Konstitusyunal na binuo
ni dating Pangulong Cory Aquino ang implementasyon sa paggalit ng Wikang
Filipino.
Nakasaad sa Artikulo XIV, Seksyon 6 ang probisyon tungkol sa wika na
nagsasabing:
“ Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral
na mga wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika”.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring
ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan
upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang
midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa
sistemang pang-edukasyon.

Batay naman sa Artikulo XIV seksyon 7

“Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang

opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga't walang ibang itinatadhana ang
batas, Ingles. Ang mga wikang panrehyon ay pantulong na mga wikang
opisyal sa mga rehyon at magsisilbi na pantulong na mga wikang panturo
roon.”
Batay naman sa Artikulo XIV seksyon 8

“Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa

mga pangunahing wikang panrehyon, Arabic, at Kastila.”

Batay naman sa Artikulo XIV seksyon 9

“Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng wikang pambansa na

binubuo ng mga kinatawan ng iba't ibang mga rehyon at mga disiplina na
magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at
iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap, at
pagpapanatili. “
Nagbigay ng lubos na pagsuporta si dating Pangulong Corazon Aquino sa
paggamit ng Filipino sa pamahalaan sa pamamagitan ng Atas Tagapagpaganap
Blg. 335 serye 1988. Ito ay nag-aatas na “ lahat ng mga kagawaran, kawanihan,
opisina, ahensya, at instrumentality ng pamahalaan na magsagawa ng mga
hakbang na kailangan para sa layuning magamit ang Filipino sa opisyal na mga
transaksyon, komunikasyon, at korespondensya”.
1991
Tinupad ng Kongreso ang itinadhana sa Seksiyon 9 sa
pamamagitan ng Republic Act No. 7104 na pinagtibay
noong 14 Agosto 1991 at lumilikha sa Commission on the
Filipino Language (isinaling Komisyon sa Wikang Filipino).
Pumalit ang KWF sa Linangan ng mga Wika ng Pilipinas at
binigyan ng mabibigat na tungkulin upang maisakatuparan
ang mithiing pangwika sa 1987 Konstitusyon.
2013
Nitóng 5 Agosto 2013, sa pamamagitan ng Kapasiyahan Blg. 13-39
ay nagkasundo ang Kalupunan ng KWF sa sumusunod na
depinisyon ng Filipino:
Ang Filipino ay ang katutubong wika na ginagamit sa buong Filipinas bílang wika
ng komunikasyon, sa pagbigkas at sa pasulat na paraan, ng mga pangkating
katutubo sa buong kapuluan. Sapagkat isang wikang buháy, mabilis itong
pinauunlad ng araw-araw at iba’t ibang uri ng paggamit sa iba’t ibang pook at
sitwasyon at nililinang sa iba’t ibang antas ng saliksik at talakayang akademiko
ngunit sa paraang maugnayin at mapagtampok sa mga lahok na nagtataglay ng
mga malikhaing katangian at kailangang karunungan mula sa mga katutubong
wika ng bansa.
1.Selfie
2.Endo( End of Contract).
3.Filipinas
4.Bossing
5.CCTV(Closed Circuit Television
6.Hashtag
7.Imba(Imbalance)
8.Kalakal
9.PDAF(Priority Development Assistance Fund
10.Peg
11.Riding in Tandem
12.Storm surge
13.Whistle Blower
1.Fotobam
2.Bully
3.Foundling
4.Hugot
5.Lumad
6.Milenyal
7.Meme
8.Netizen
9.Tukod
10. Viral
MARAMING SALAMAT PO.