Magcalas, Princess Mae

Millan, Ivy Nicole P

BSED-FILIPINO II
NOON PA MAN, NANDYAN NA

ANO’T INIETSA-PWERA

Ang Maraming Wika ng Pilipinas

I. Layunin
A. Makilala ang 171 etno-lingwistikong wika ng mga grupong nanuna nang
manirahan sa bansang ngayon ay tinatawag na Pilipinas.
B. Hindi dapat Tagalog ang dapat maging Pambansang Wika dahil sa mga
batayang kadalisayan ng pagiging makabansa.
C. Bukod sa napagkasunduang Pambansang Wika ay dapat ding linangin,
palaganapin at panatilihin ang iba pang mga wika sa Pilipinas.
II. Ang May-Akda
Ruel Molino Aguila, PhD
Born: September 27, 1953
Age: 67
-Carlos Palanca Hall of Fame awardee -Essayist
-University of the Philippines teacher -A scriptwriter for TV film and radio
-An artist -fictionist
-A playwright -translator
-Poet
Maikling panayam sa may akda:
“Isang pagtingin ko sa wika yan... para mailagay sa konteksto ang pagbubuo ng
Pambansang Wika... na, hindi lang Tagalog ang wika sa Pilipinas, kundi marami... ang
ang maraming ito ay dapat igalang... at... syempre, may contest nga kasi ang KWF.”

III. Dahilan ng pagsulat Noon pa man, Nand'yan na, Ano't Inietsapwera:

Ang Maraming Wika ng Pilipinas, ang pamagat ng diskurso na nagsasabi na ng
buong sentimyento ng nilalaman nito. Ang ginawang pagsusuring ito'y nakatuklas ng
isang bagong kaalaman, kaalaman na malayo sa dating itinuturo sa elementarya at
sekundarya. Isinulat ito ng may akda upang mabigyang pansin ang mga naunang wika
sa Pilipinas na kung saan mayroon ng 171 etno-lingwistikong grupo na may 171 etno-
lingwistikong wika na kung saan ang mga ito'y nagsasarili; kapwa nakikipagkalakalan sa
isa't isa, at sa mga dayuhang palagiang dumatadating. Tunguhin din ng may akda na
hindi lamang dapat na ang Pambansang wika lang ang binibigyang importansya,
nararapat ding linangin, palaganapin, at panatilihin ang marami pang ibang wika na
mayroon ang Pilipinas. Kung susumahin, Tagalog man ang nagbibigkis saating lahat,
ay hindi ibig sabihiin noon na Tagalog lamang ang palaganapin, marami ding mga wika
ang kinakailangan ng pagkilala sapagkat gaya ng mga igorot na nabanggit sa tekstong
ito, na walang malinaw na pagkakaunawa sa wikang Tagalog, karapat dapat na ang
wikang ginagamit nila ay mabigyang pansin upang hindi sila masabing hindi makabansa
dahil lamang hindi sila naka baro at saya.

IV. Isa-isahin ang mga suliranin o isyu na binanggit sa diskurso

A. Walang pambansang wika ngunit maraming wika

 Maaari ring sabihin sa ibang paraan ang kakaibang kalagayan ng

Pilipinas noon: may isang bansa, may maraming uri ng
mamamayan (Tagalog, Cebuano, Tausog) , at may maraming wika
(ang mga wikang ginagamit ng mga katutubong ito), at walang
masasabing pambansang wika. Maliban na lang marahil sa
mabuhay na lingua franca ng kalakalan (na patuloy na nagaganap
sa pagitan ng mga etno-lingwistikong grupong ito at iba pang mga
dayuhan; ngunit hindi siyang ginagamit sa pang-araw-araw na
pagpapatakbo ng kalakaran sa ngayong pinag-isang bansa na).

-Hindi mapagkasunduan ang wikang pambansa sapagkat sa dami ng

ipinanganak na wika tila ito’y pinagtatalunan ng lahat. Isang suliranin sa isang
bansa ang walang pagkakakilanlan sapagkat maraming maaaring pwede
mangyari kagaya na lamang ng hindi pagpayag ng ibang bansa sa pagtanggap
sa Pilipino, kung walang nakalathalang identidad ang Pilipino maaring ituring
itong mga terostita o kalaban ng gobyerno.

B. Paggamit sa iba’t ibang wika: Filipino, Tagalog at Wika ng Kastila

 Yayakapin nina Padre Jose Burgos ang katawagang Filipino para

maging pantukoy sa mga mamamayan ng bansang Filipinas; hindi
na lang pang-eletistang katawagan.
 Tagalog naman ang iwawagayway na salita nina Bonifacio; na ang
pakahulugan sa Tagalog ay hindi yaong etno-lingwistikong
 Tagalog, bagkus, ang sinumang naninirahan sa bansang tinawag
na Pilipinas.
 Sa Malolos Constitution, Filipino (ang salitang ipinantawag sa mga
elite ng bansal) ang itatawag ng mga mambabatas (na karamihan
ay mga mayayamang Filipino na noon pa man ay kumilala sa
kanilang sarili bilang higit na malapit sa mga Kastila kaysa sa mga
Indio) sa mga mamamayan ng bansa.
 Ngunit Kastila ang ginawang opisyal na wika. At ginawang
“optional” ang paggamit sa mga wikang ginagamit sa iba pang
bahagi ng bansa.
-Ang wikang banyaga ang nanaig sa pagitan ng hindi pakikipagkasunduan ng
mga Pilipino sa gagamiting wika, tila naging opsyunal na lamang ang mga
wikang ginagamit sa bansa. Sa lakas ng kapangyarihan mayroon ang kastila tila
walang nagawa ang mga Pilipino upang ipaglaban ang kanilang sariling wika.
Ngunit kung ating mapapansin, ang iba’t ibang kilalang tao ay yumakap pa rin sa
ating wikang kinagisnan.

C. Inietsa-pwera ang ibang wika

 Ang resulta ng ganitong pagpapadalisay sa wikang pambansa ay

ang antagonismo sa iba pa sa 171etno-lingwistikong wika sa
Pilipinas. Para bang walang karapatang mag-ambag ang mga ito
dahil hindi sila nakakapagdulot sa kadalisayan ng wika. Ngunit
kung tutuusin, nabuhay ang mga wikang ito bago pa man
nagkaroon ng pag-iisa, pagdadapat, pagpipino ng tangi at nag-
iisang wikang pambansa

-Sa 71 na nabuhay na wika ay halos hindi binigyan ng prayoridad ang

karamihan. Samaktuwid, wikang tagalog ang pinapayabong bilang wikang
pambansa. Pighati ang naramdaman ng ibang Pilipino sa pagkawala ng
halaga ng kanilang kinalakihang wika. Hindi solusyon ang pagiietsa-pwera ng
ibang wika upang magkaroon ng wikang pambansa.

V. Magbigay ng mga mungkahing solusyon sa mga suliranin o isyung ito na sa

tingin mong kapakipakinabang

A.
Ang wika ang pagkakakilanlan ng isang tao sapagkat dito sumasalamin ang
kultura ng bawat isa. Kinakailangan habang bata pa lamang ay mimumulat na sa
wikang kinagisnan, ito’y kayaman ng isang Pilipino na kailanman ay hindi mapapaltan
ng kahit sino man. Ngunit kung tayo ay namulat sa maraming wika, tila ito’y malaking
hamon sa atin lalong lalo na kung wala tayong sariling wika.
 Marami ang hindi magkakaunawaan kung patuloy ang paglaganap ng iba’t ibang
wika sa iisang bansa . Kaya naman nararapat na magkaroon ng kasunduan sa pagitan
ng mga lider ng bawat lugar at mga tagapamahala ng batas sapagkat kung paiiralin
lamang ang kautusan galing sa itaas tila hindi mapapakinggan ang hinaing ng ibang
Pilino na nais makilala ang kanilang sariling wika. Mahirap magkaroon ng panibagong
wika kung ang nakasanayan ay ang kinagisnang wika sapagkat panibagong aral na
naman ang kanilang isasagawa upang magkaroon ng kaalaman dito.
Gayunpaman, nararapat na magkaroon ng wikang pambansa kahit na ang bawat
lugar ay may kanya-kanyang pinagmamalaking wika. Itong akda na ito ay tila
napakatagal ng suliranin sapagkat sa kasalukuyan panahon ang ating bansa ay may
sariling wika na. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino ayon sa 1987
Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas . Ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa
salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa mga
tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat
magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod
ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng
pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.

B.
Sa pagdating ng mga mananakop sa bansang Pilipinas ay pagdating din ng
panibagong patakaran. Ang Pilipinas ay naging isang anak na sunod-sunuran sa
kanyang inang Espanya sapagkat kung anong ipagawa ay nararapat sundin ng mga
Pilipino. Naging alipin ang Pilino kung kaya’t madaling nasakop ng Espanya ang bansa.
Maraming itinuro ang Espanya na hanggang ngayon ay dala-dala ng mga Pilipino,
kagaya ng mga salita, pagdiriwang at kasuotan.
Ang opisyal na wika ng Pilipinas ay banyagang wika ayon sa akdang inilahad
sapagkat sa kapangyarihan mayroon sila hindi makalaban ang mga Pilipino sa kanilang
sariling wika. Ngunit mayroon pa rin naman mga kilalang tao na tinangkilik ang sariling
wika. Samakatuwid, hindi pa rin iisang wika ang ginagamit ng mga Pilipino. Ang mga
nararapat isakatuparan sa isyu ng paggamit ng wika ay naarapat nakaayon sa lugar na
iyong kinagisnan sapagkat pinapayagan na ang mga nabuhay na wika na ipagpatuloy
na gamitin upang gawing pagkakakilanlan nila.
Pagkakaroon ng pagkakaunawaan ang nais ng bansang Pilipinas kung kaya’t
nagkaroon ng pambansang wika na hanggang ngayon ay tila pinagyayaman ng mga
Pilipino sa pamagigitan ng pagtangkilik dito. Kung mangyari muli ang pananakop, ang
nararapat gawin ng Pilipino ay magkaisa at ipaglaban ang wikang pambansa.
C.
Pahalagahan kung ano ang nabuhay sa atin, kung mayroon ang bansang
Pilipinas na 171 wika ito’y gawing kayamanan na iniingatan. Maaari sa pagkakaaroon
ng maraming wika ay magkaroon din ng negatibong epekto sapagkat hindi
magkakaunawaan ang mga Pilipino kung mayroon iba’t ibang wika. Ngunit hindi
hadlang ang maraming wika bagkus gumawa tayo ng isang wikang tatangkilikin ng
lahat ng Pilino sa pamamaraan walang tinatapakan na ibang wika, ito ay ang
pambansang wika na nararapat alam ng mga Pilipino kahit na mayroon silang sariling
wika. Hindi kinakailangan ang isantabi ang halaga ng ibang wika sapagkat bago pa man
nagkaroon ng kasunduan buhay na ang wika at sumususo na ito sa kanyang inang
wika. Pagbibigay respeto at halaga ang kailangan ng wikang nabuhay sa ating bansa.
Kahit na mayroonn tayong kanya-kanyang wika ay kinakailangan na magkaroon pa rin
isang wikang pagkakakilanlan bilang isang Pilipino.

VI. Pangatwiran ang posibleng implikasyon ng diskurso ng mga:

a) Kapwa mo mag-aaral

Simula pagkasilang ng isang bata, marami na itong naririnig mula sa

taong nakapaligid sa kanya. Habang lumaki ito ay unti-unti niya itong
natutunan hanggang sa pagsapit ng pagyapak sa entablado ng pag-aaral
ay kinamulatan niya ang wika upang gamitin sa pakikipagkomunikasyon.
Ang wika ay isang paraan ng paglalahad ng mensahe o ideya ng isang
mag-aaral, ito’y kinakailangan hubugin upang maunawaan ang iba’t ibang
salita na may kaugnayan sa ating buhay at pagkakakilanlan. Sapagkat
kung hindi pag-aaralan ang wika tila tayo’y bulag sa kaalaman tungkol sa
ating identidad.
b) Guro
Pangalawang magulang ng mga mag-aaral ang guro sapagkat isa
ito sa lumilikha ng kakayahan ng isang bata. Gumagamit ang guro ng iba’t
ibang paraang upang maunawaan ang mga aralin dapat matutunan ng
mga bata. Hindi madali sa isang guro kung ang bata ay lumaki sa ibang
lugar at may sariling wika sapagkat isa itong hamon sa isang guro na
kilalanin ng lubos ang kanyang mag-aaaral upang hindi maapektuhan ang
pag-iisip ng bata sa bagong kultura kanyang kakaharapin. Kung kaya’t
ang wika ay mahalaga sa bawat isa sapagkat kung lahat ng Pilipino ay
isang tinatangkilik na wika tila ang lahat ay mapapadali.
c) Paaralan
Hindi mauunawan ng mga mag-aaral at guro kung ang mga
patakaran sa paaralan ay nakasulat sa ibang wika. Maaaring ang wikang
ingles ay katanggap-tanggap dahil ito’y pangalwang wika na inaaral ng
mga Pilipino. Ngunit kung ibang wika ang paiiralin sa paaralan ay
magiging bunga nito ay pagkakaroon ng kaguluhan dahil hindi
magkakaunawaan ang bawat isa. Kung kaya’t sa paaralan ay tinatangkilik
 din ang sariling wikang pambansa na kung saan ay susi sa pag-unlad ng
bawat isa.

d) Lipunan/komunidad
Ang bawat aral na natutunan sa paaralan ay nararapat
isakatuparan sa lipunan sapagkat dito makikita kung mayroon nga bang
natutunan ang isang bata. Ang lipunan ay isang lugar na humuhubog sa
mga bata o mag-aaral sapagkat ang pagkatuto ng bata ay hindi lamang
nagmumula sa sa paaralan kundi sa lipunan din. Sa pamamagitan ng
pakikipaginteraksyon ng mga bata ay nagkakaroon din paggamit sa
proseso ng pag-iisip kagaya na lamang na sa kung paano sila tutugan sa
katanungan ng kanilang kausap.
e) Bansa
Ipagmalaki ang wikang mayroon sa atin bansa, huwag natin
pairalin ang pagtangkilik sa ibang banyagang wika sapagkat ito lamang
ang magdadala sa atin upang kalimutan din ang ating pagkato bilang
isang Pilipino. Ipaglaban natin ang ating pagkakakilanlan lalong lalo na sa
mag samahan nais tanggalin ang wikang atin. Ipakita natin ng harap
harap sa ating kapwa kung gaano kahalaga ang mayroon sariling wikang
minamahal at iniingatan.