BBW20103 : TEKNOLOGI KIMPALAN

PROSES PEMATERIAN DAN

PEMATERIAN KERAS
AMIRUL SYUWARI BIN OSMAN (CB170020)
MUHAMMAD AMIRUL AFIZI BIN ABDULLAH (AB170001)
 Pengenalan
Terdapat 2 jenis proses pematerian iaitu
proses pematrian lembut dan proses
pematrian keras.
Kedua-dua proses tersebut menggunakan
haba dan logam pengisi.
Haba yang digunakan melebur logam
pengisi tanpa menyebabkan logam induk
lebur
Logam pengisi digunakan untuk
menghasilkan ikatan metalurgi.
Sambungan adalah kuat dan kukuh tetapi
tidak mempunyai sifat-sifat mekanikal yang
sama seperti logam induk.
Proses pemateri lembut bahan pengisi
dipanaskan tidak melebihi 4500C manakala
pematerian keras pemanasan diatas 4500C
tetapi dibawah suhu lebur logam induk
 Pematerian lembut
• Pateri lembut ialah satu proses penyambungan panas yang
menggunakan bahan pencantum logam yang cair atau lebur, akan
tetapi logam induk, iaitu logam yang hendak dicantumkan itu tidak lebur.
• Logam pencantum yang lazimnya digunakan ialah daripada jenis yang
mempunyai takat lebur yang rendah. Jenis yang paling meluas
digunakan ialah aloi timah dan plumbum.
• Pemilihan kaedah penyambungan pematerian lembut bergantung
kepada keperluan penguna seperti:
– kekuatan sambungan
– suhu operasi
– persekitaran
– kos pengeluaran.
 Kelebihan dan kekurangan
Kelebihan Kekurangan
 Harga yang murah Kekuatan mekanikal
 Mudah diguna sambungan adalah
 Kerja boleh dilakukan terhad
dengan tepat.
Contoh pematerian lembut
 Pematerian keras (brazing)
 Brazing (pematrian) adalah cara penyambungan
dengan menggunakan logam pengisi atau logam patri
di antara permukaan logam induk yang disambung
 Logam pengisi selalu mempunyai titik cair yang lebih
rendah dari pada logam induk
 Logam pengisi biasanya terdiri daripada aloiperak
(Ag), aluminium (Al), emas (Au), tembaga (Cu),
kobalt(Co) atau nikel (Ni).
 Kelebihan
• Rendah putaran haba dan tekanan di
bahagiansambungan.
• Mikrostruktur tidak terjejas oleh haba.
• Mudah diproses secara automatik.
• Bahan-bahan yang berbeza boleh dicantumkan.
• Pelbagai bahan-bahan boleh dicantum.
• Bahagian dinding yang nipis boleh menyertai.
• Memerlukan kemahiran sederhana untuk
mengendali
 Kekurangan
• Berhati-hati pembuangan sisa fluks diperlukan untuk
mengelakkan hakisan.
• Tidak melindungi gas boleh menyebabkan keliangan
padabahagian cantuman.
• Bahagian yang besar tidak boleh dicantumkan.
• Fluks dan bahan-bahan pengisi mungkin
mengandungi komponen toksik.
• Bahan pengisi agak mahal
Contoh pematerian Keras
 Jenis pematerian keras
JENIS KELEBIHAN KEKURANGAN
1. kadar cairan yang baik oleh itu boleh memenuhi 1. kosnya mahal
semua permukaan walaupun ruang yang sempit 2. flux diperlukan pada setiap kerja
dan keras. brazing kepada base metal.
2. memberi kekuatan dan pergerakan (elongation) 3. flux mesti dibersihkan
di tempat dibrazing.
3. memberi kekuatan sambungan yang tidak
Silver Solder berubah walaupun suhu cairannya direndahkan.
4. hasil brazingnya licin dan tidak perlu kepada
finishing.
5. brazingnya cantik dengan warna keperakan.

1. tidak mahal. 1. sambungan mudah pecah atau

2. tidak perlu kepada penggunaan flux. retak.
Copper 3. suhu didihnya rendah dan kadar cairannya juga 2. tidak boleh digunakan untuk kerja-
phosphorus baik. kerja penyambungan kuprum dan
solder 4. kadar pendalir haba dan arus elektrik yang baik alloy kuprum.
 Flux
• Flux merupakan sebatian kimia yang disapukan ke
atas kedua-dua permukaan base metal yang hendak
disambungkan sebelum kerja-kerja brazing dilakukan,
ia terdapat dalam bentuk tepung (powder) dan juga
cecair (liquid). Proses brazing dan soldering
memerlukan bahan flux.
• Keperluan flux ialah kerana proses pemanasan ke
atas permukaan logam akan mempercepatkan
pembentukan oksida di permukaan tersebut.
Contoh flux
Rekabentuk Sambungan