SINTEZA SEKVENCIJALNIH

KOLA
 Procedura (1)
• Verbalno opisati funkciju/ponašanje
sekvencijalnog kola (odrediti šta kolo treba
da radi)
• Odrediti ulazne i izlazne promjenjive
• Odrediti sva potrebna stanja
• Nacrtati dijagram stanja
• Nacrtati odgovarajuću tabelu stanja
(prelaza), uključujući i stanja na izlazima.
 Procedura (2)
• Odrediti potreban broj flip-flopova
• Dodijeliti binarni kod svakom stanju
• Kodiranu informaciju unijeti u tabelu stanja
da bi se dobila tabela prelaza i izlaza.
 Procedura (3)
• Izabrati tip flip-flopova
• Pretvoriti tabelu prelaza u tabelu
upravljačkih signala za te flip-flopove.
 Procedura (4)
• Izvesti minimalne Booleove izraze
upravljačkih signala flip-flopova i izlaza iz
odgovarajućih tabela
 Procedura (5)
• Nacrtati logički dijagram traženog
sekvencijalnog kola
ANALIZA SEKVENCIJALNIH
KOLA
• Procedura za analizu sinhronih
sekvencijalnih kola ide obrnutim redom u
odnosu na pomenutu sintezu
 Procedura (1)
• Iz datog logičkog dijagrama naći Booleove
izraze za upravljačke signale svih flip-
flopova i izlaza, kao funkciju ulaza u
strukturu i trenutnih stanja izlaza iz flip-
flopova
 Procedura (2)
• Dobijene izraze pretvoriti u
odgovarajuće tabele istine upravljačkih
signala
 Procedura (3)
• Koristeći tabele pobude korištenih flip-
flopova, pretvoriti tabelu upravljačkih
signala u tabelu stanja (prelaza)
 Procedura (4)
• Pomoću testnih sekvenci ulaza na tabele
prelaza i izlaza dati opis ponašanja strukture
 Projektovanje sekvencijalnog
kola se svodi na
• Projektovanje kombinacionog dijela
sekvencijalnog kola
• Nalaženje Booleovih funkcija za izlaze i
funkcija pobude flip-flopova
 Primjer
• Realizovati sekvencijalno kolo koje filtrira
smetnje - istitravanja na mehaničkom
prekidaču.
 Verbalni opis
• Filter ima jedan ulaz i jedan izlaz
• Mijenja stanje na izlazu nakon dvije
uzastopne očitane promjene na ulazu
• Ostale promjene se odbacuju kao
smetnje – istitravanja prekidača
Opis “crne kutije”
 Broj stanja i tip automata?
• Filter će imati 4 stanja – za svako stanje
prekidača po dva,
• Najmanje dvije varijable stanja
(memorijska elementa).
• Logično koristiti Mooreov model
(automat II vrste) jer kod njega
promjene na ulazu, pa ni istitravanja, ne
utiču direktno na stanje izlaza
 Opis stanja filtera
• S1 – isključen (kada je 2 ili više zadnjih očitanja
bilo “0”, ili se u S2 ili S4 očita “0”),
• S2 - pred uključenje (kada je u S1 zadnje očitanje
bilo “1”, ali nije “potvrđeno),
• S3 - uključen (kada je 2 ili više zadnjih očitanja
bilo “1”, ili se u S2 ili S4 očita “1”), i
• S4 - pred isključenje (kada je u S3 zadnje očitanje
bilo “0”, ali nije potvrđeno).
Dijagram stanja
 Tabela stanja sa kodovima
Sadašnje Kod stanja Sadašnj Sljedeće Tipovi prelaza za
stanje i izlaz stanje na  za
X=0 X=1

Q2 Q1 Y X=0 X=1 Q2 Q1 Q2 Q1

S1 0 0 0 S1 S2 0 0 0 

S2 0 1 0 S1 S3 0   1

S3 1 1 1 S4 S3 1  1 1

S4 1 0 1 S1 S3  0 1 
 Kodiranje stanja
• Stanja nisu kodirana prema svojim rednim
brojevima !!!
• Stanja se mogu proizvoljno kodirati, pod
uslovom da svako stanje ima svoj
jedinstveni kod
 Carnaughove mape tipova
prelaza za Q2 i Q1
 
Q2Q1/X 0 1 Q2Q1/X 0 1

00 0 0  
00 0 
01 0   
01  1

 
11 1 1 11 1
10  1  
10 0 
 Za JK flip-flop
     
X/ 0 1 X/ 0 1 X/ 0 1 X/ 0 1
Q2 Q2 Q2 Q2Q
Q1 Q1 Q1 1
     
00 0 0 00 X X 00 0 1 00 X X
     
01 0 1 01 X X 01 X X 01 1 0
     
11 X X 11 0 0 11 X X 11 1 0
     
10 X X 10 1 0 10 0 1 10 X X
                             

J2=XQ1 K2=X’Q1’ J1=X K1=X'

Logički dijagram
 STANDARDNI SASTAVNI ELEMENTI
SEKVENCIJALNIH STRUKTURA

• Sinhroni D flip/flop sa Preset/Clear

• Registri
• Šift registri
• Brojači
SINHRONI D FLIP/FLOP SA DIREKTNIM
POSTAVLJANJEM I ČIŠĆENJEM
 74LS74
• Opis signala
• D – ulaz jednobitnog podatka
• CP – sinhronizacioni signal sata
• Q – izlaz stanja
• Q' – invertovani izlaz stanja
• PR – asinhroni ulaz za postavljanje (PRESET)
• CLR – asinhroni ulaz za brisanje (CLEAR)
Timing
 Tabela prelaza stanja
ULAZI IZLAZI
PRESET CLEAR CLOCK D Q Q’

L H X X H L
H L X X L H
L L X X H* H*
H H  H H L
H H  L L H
H H L X Q0 Q0’
 Registri
• Za smještanje (čuvanje, držanje,
pamćenje itd.) višebitnih informacija

• Registar čini niz flip-flopova ili lečeva

sa odvojenim ulazima i izlazima a sa
zajedničkim kontrolnim signalima.
Blok-dijagram registra
N-bitni registar od D flip-flopova
Struktura kola 74LS574
Tabela istine kola 74LS574

ULAZI IZLAZ

/OC CLK D Q

L  H H
L  L L
L L X Q0
H X X Z
 ŠIFT REGISTRI
• Najčešće interne (UNARNE) operacije
nad podacima u registru su brojanje i
šiftanje
• Često je potrebno pomjerati ili rotirati
sadržaj registra
Blok-šema šift registra
4-bitni šift registar
od J-K flip-flopova
Šift registar sa paralelnim ili
serijskim upisom i čitanjem
 Brojači
• Strukture koje periodično ponavljaju
sekvence stanja kroz koje prolaze
• za generisanje kontrolnih signala
• za dijeljenje frekvencija
Dijagram stanja
N-bitnog brojača
4-bitni brojač od J-K (T) flip-
flopova
Talasni oblici 4-bitnog
asinhronog
(engl. ripple) brojača
 Sinhroni brojači
• Svaki stepen pod direktnom kontrolom
sata
• svi stepeni mijenjaju stanje
istovremeno -sinhrono
• znatno brži brojači od asinhronih
• Cijena - dodatna logika - složeniji dizajn
N-bitni sinhroni binarni
brojač naviše
Sinhroni 4-bitni brojač
Dekadni brojač od J-K flip-
flopova
Blok-struktura dekadnog brojača
Registar sa paralelnim upisom
i inkremenerom (PC?)
 GENERISANJE VREMENSKIH
SEKVENCI

• Postoje dvije osnovne ovakvih vrste kola :

• - generatori impulsa, i
• - distributeri impulsa
 Generatori impulsa
• Služe za generisanje vremenski
precizno definisanih talasnih oblika.

• Takvi signali služe za vremensko

određivanje početka, trajanja i kraja
nekog događaja
Generator impulsa trajanja 8
perioda signala sata ...
... i njegov vremenski dijagram
 Distributeri impulsa
• Kola koja istovremeno generišu više
periodičnih signala, međusobno
nepreklapajućih vremenskih sekvenci.
• U opštem slučaju se sastoje od
oscilatora, odgovarajućeg brojača i
dekodirajuće logike
• Za n vremenskih sekvenci potreban je
brojač sa N=log2n varijabli stanja
Blok-šema distributera impulsa
Talasni oblik na izlazu iz
distributera impulsa
Šift registar kao distributer
impulsa
Koliko memorijskih elemenata je
potrebno za distributer impusla?

• Sa brojačem N=log2n (ali zahtjeva

dekodiranje...)
• Sa šift registrom – n
• Kompromis je Johnsonov brojač
4-bitni Johnsonov brojač i ...
 ...a njegova tabela istine –
jednostavno dekodiranje stanja!!!
IZLAZI FLIP/FLOPOVA “I” KOLA
DEKODIRAJU
Q1 Q2 Q3 Q4
0 0 0 0 Q1’ Q4’
1 0 0 0 Q1 Q2’
1 1 0 0 Q2 Q3’
1 1 1 0 Q3 Q4’
1 1 1 1 Q1 Q4
0 1 1 1 Q1’ Q2
0 0 1 1 Q2’ Q3
0 0 0 1 Q3’ Q4
0 0 0 0 Q1’ Q4’
   
itd.