KATUTURAN NG

PAGSASALING WIKA
PAGSASALIN
Ayon kay Santiago,
• ay ang paglilipat ng isang teksto sa pinakamalapit na diwa sa
panimulang wika papunta sa tunguhang wika.
• Ito ang paglipat sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na
katumbas na diwa at estilong nasa wikang isinasalin.

INGLES < ------------------ > FILIPINO

(wikang isinasalin) (wikang pinagsasalinan)
Tagabasa A < ------------------ >Tagabasa B
PAGSASALIN
• Ang pagsasaling wika ay muling paglalahad sa pinagsalinang
wika ng pinakamalapit na natural na katumbas ng orihinal –
ang mensaheng isinasaad ng wika, una’y batay sa kahulugan,
at ikalawa’y batay sa istilo (Eugene Nida at Charles
Tabar:1969)
PAGSASALIN
• Ang pagsasalin ay isang gawaing binubuo ng pagtatangkang
palitan ang isang nakasulat na mensahe sa isang wika ng
gayon ding mensahe sa ibang wika. (Peter Newmark, 1988)
• Ang pagsasalin ay isang prosesong komunikatibo na naganap
sa loob ng isang kontekstong panlipunan (Hatim at I. Mason)
Rice – bigas – bugas
- kanin – kan-un
- palay – humay
KASAYSAYAN NG
PAGSASALIN
 1483 - 1646

https://www.google.com/search?q=martin+luther+translating+the+bible&tbm=isch&ved=2ahUKEwiW0JeZ8qXvAhV4xIsBHXtwBacQ2-
cCegQIABAA&oq=martin+luther+tran&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyBggAEAgQHjIGCAAQCBAeMgYIABAIEB4yBggAEAgQHjIGCAAQCBAeOgcIABCxAxBDOgQIABBDUJfUC1j-
6wtgrvULaABwAHgAgAHwAYgBywWSAQUwLjQuMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=ytFIYJbDFfiIr7wP--CVuAo&bih=730&biw=1517#imgrc=GiwPpVKQapcsjM
 Unang yugto – Panahon ng Kastila sa
Pilipinas
Nagsimulang magkaanyo ang pagsasalin noong panahon ng
pananakop ng mga kastila dahil sa pangangailangang panrelihiyon
ang mga akdang Tagalog at ibang katutubong akdang panrelihiyon,
mga dasal at iba pa, sa ikadadali ng pagpapalaganap ng Iglesia
Catolica Romana (Kristiyanismo).
 Ikalawang yugto – Pagdating ng mga
Amerikano
Nang pumalit ang Amerika sa España bilang
mananakop ng Pilipinas, nagbago na rin ang papel na
ginagampanan ng pagsasaling wika.
Kung ang pangunahing paraang ginamit noong
panahon ng Kastila ay krus o relihiyon para masakop
ang Pilipinas; edukasyon naman ang kinasangkapan
ng mga Amerikano. Ang mga Pilipino ay napilitang
pag-aaralan ang pagsasalita at pagsulat sa Ingles.

Rolando Tinio
Ikatlong yugto – Paglinang at Pagtupad
sa Patakarang Bilingwal

Ang maituturing na yugto ng kasiglahan sa pagsasaling-wika ay

ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na
nasusulat sa Ingles tulad ng mga aklat, patnubay, sanggunian,
gramatika, at iba pa. Kaugnay sa pagpapatupad sa patakarang
bilingwal sa ating sistema ng edukasyon.

Department Order No. 25, s. 1974

 Ikaapat na yugto – Pagsasalin ng mga
akda at tekstong di-Tagalog
Ang maituturing namang ikaapat na yugto ng kasiglahan sa
pagsasaling wika ay ang pagsasalin ng mga katutubong
panitikang di-Tagalog.
Kailangang-kailangang isagawa ang ganito kung talagang hangad
nating makabuo ng panitikang talagang matawag na ‘Pambansa’.

LEDCO Cebuano, Ilocano,

Hiligaynon, Bicol,
SLATE Samar-Leyte,
DECS Pampango at
Pangasinan
 Ikalimang Yugto ng Pagsasalin –
Pagsasalin ng Panitikang Afro-Asian
nakatuon sa pagsasalin ng mga panitikang
Afro-Asian
Ayon kay Isagani Cruz, “Para tayong
mahihina ang mga matang mas madali pang
makita ang malayo kaysa mga likha ng mga
kalapit bansa natin.”
Transalation Project
National Commission on Culture and Arts
Philippine Educational Theatre Association
Komisyon sa Wikang Filipino
 Paano nakakatulong
ang pagsasaling wika sa
kasalukuyang panahon?
 MGA KATANGIANG
DAPAT TAGLAYIN NG
ISANG TAGAPAGSALIN
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin
2. Sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng pagpapahayag.
3. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin.
4. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa
pagsasalin.
5. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kaugnay
sa pagsasalin.
1. AYOS NG PANGUNGUSAP
a) KARANIWAN (panag-uri + simuno/paksa)
a) Nag-igib ng tubig sa batis si Helen.
b) DI-KARANIWANG (simuno/paksa + panag-uri) ‘ay’
a) Si Helen ay nag-iigib ng tubig sa batis.

2. PAGPAPARAMI NG PANGNGALAN
1. Bata – mga bata
2. Tao – mga tao

3. IMPLEKSYON NG PANDIWA
Blg Salitang ugat Perpektibo + panlapi Imperpektibo + Kontemplatibo –
panlapi + pag-uulit sa panlapi + pag-uulit
unang pantig unang pantig

1. Sigaw Sumigaw Sumisigaw Sisigaw

2. laba naglaba naglalaba maglalaba
3. luto nagluto nagluluto magluluto
4. lakad naglakad naglalakad maglalakad
5. aral Nag-aral Nag-aaral Mag-aaral
6. bili bumili bumibili bibili
7.
8.
9.
10.
MGA PARAAN NG
PAGSASALIN
 1. Sansalita-bawat-sansalita
Ito ang isa-sa-isang pagtutumbas ng kahulugan ng salita

Juan gave me an apple.

a) Juan gave me an apple.

Juan nagbigay akin isa mansanas.

Si Juan ay nagbigay sa akin ng isang mansanas.

 1. Sansalita-bawat-sansalita
b. There is a deep brooding in Arkansas.

There is a deep brooding in Arkansas.

May isa malalim/ pagmumuni-muni/ sa Arkansas.
matindi/ kalungkutan/
taos/ depresyon/
timtim pagninilay-nilay

May matinding kalungkutan sa Arkansas.

2. Literal
Ang pahayag sa pinagmulang wika ay isinasalin sa
pinakamalapit na gramatikong pagkakabuo ng wikang
pinagsasalinan.
Halimbawa:
Orihinal
Mother cooked adobo for Iza.

Salin
Ang nanay ay nagluto ng adobo para kay Iza.
 2. Literal
HALIMBAWA:

My father was a fox farmer. That is, he raised silver foxes, in pens, and in the fall and early
winter, when their fur was prime, he killed them and skinned them.

Ito ang salin gamit ang literal na metodo:

Ang tatay ko ay isang magsasaka ng lobo. Iyon, siya ay nagpapalaki ng mga lobong pilak, at
sa taglagas at maagang taglamig, kung ang kanilang balahibo ay pinakamataas, siya ay
pinapatay sila at binabalatan sila.

Mapapabuti ang salin kung ganito:

Ang aking ama ay isang tagapag-alaga ng lobo. Ibig sabihin, nagpapalahi siya ng mga lobong
kulay pilak sa mga kulungan; at kapag taglagas at simula ng taglamig, kapag makapal at
maganda ang kanilang balahibo, kinakatay niya ang mga ito at binabalatan.
3. Adaptasyon
Itinuturing itong pinakamalaya na kung minsan ay malayo na sa
orihinal.
Halimbawa:
 4. Malaya
Malaya ito o walang control at parang hindi na isang salin.
Halimbawa:
For the last twenty years since he borrowed into his one-room apartment
near Baclaran church, Francisco Buda often strolled to the seawall and
down the stone breakwater which stretched from a sandy bar into the
murky and oil-tinted bay.
Salin:
Mayroon nang dalawampung taon siyang tumira sa isang apartment na
malapit sa simbahan ng Baclaran. Si Francisco Buda ay mahilig
maglibang sa breakwater na mabuhangin at malangis.
 5. Matapat
Sinisikap dito na makagawa ng eksakto o katulad na katulad na kahulugang
kontekstwal ng orihinal.
Halimbawa:
Orihinal
Lord, make me an instrument of your peace
Where there is hatred, let me sow love,
Where there is injury, pardon
Where there is doubt, faith.
Salin
Panginoon, gawin mo akong tagapagpalaganap ng iyong kapayapaan,
Itulot mong ako’y maghasik ng pag-ibig kung saan may pagiiringan,
Patawad kung saan may pagtataniman
Pananalig kung saan may pag-aalinlangan.
6. Idyomatikong Salin
Mensahe, diwa o kahulugan ng orihinal na teksto ang isinasalin.
Iniaangkop ang salin sa natural na anyo ng wikang pinagsasalinan.
Halimbawa:

Orihinal Salin
Hand-to-mouth existence Isang kahig – isang tuka
 7. Saling Semantika
Pinagtutuunan ang halagang estetiko gaya ng maganda at natural na
tunog.
Halimbawa:
Orihinal
A tree that looks at God all day
And lights her leafy arms to pray
Salin
Sa buong maghapon, sa mukha ng Diyos lamang nakatingin
Ang dahunang bisig ay nangakataas sa pananalangin.
-(mula sa Trees ni Joyce Kilmer)
 8. Komunikatibong Salin
Nagtatangka itong maisalin ang eksaktong kontekstwal na kahulugan
ng orihinal sa wikang katanggap-tanggap at madaling maunawaan ng
mga mambabasa.
Halimbawa:
HAKBANG SA
PAGSASALIN
 Mga Hakbang sa Aktwal ng Pagsasalin
1. Basahin nang paulit-ulit ang teksto.
2. Pagsusuri
3. Paglilipat
3.1 Pagsulat ng Unang Burador
3.2 Pagsasaayos ng Unang Burador
3.3 Pagsulat ng Ikalawang Burador
3.4 Pagsasaayos ng Ikalawang Burador
3.5Pangwakas na Pagsusulat
 Ayon kay Dr. Jose Villa
Panganiban
(Dating Direktor ng Surian ng
Wikang Pambansa):
a
Ang tuntuning panlahat sa
pagsasalingwika ay ang
MALAYANG PAGSASALIN
Sa malayang pagsasalin kailangang:
1. Maunawaan muna ng nagsasalin ang kahulugan ng orihinal na
teksto.
2. Mabuting pag-unawa sa mga kahulugang Tagalog (o wikang
pinagsasalinan) at mga katangian sa pagpapahayag sa wikang ito.
3. Kahusayan sa balarila at retorika upang ang mga pangungusap ay
maging maluwag at magaang basahin o bigkasin
4. Dumaan ang nagsasalita sa literal na salin bago gawing diwa sa diwa
upang makita muna ang di-wastong ayos.
– Sa ganitong paraan, nakikita muna kung ano ang mga nararapat ituwid
Halimbawa:

Orihinal:
Honor, affluence, and pleasure seduce the heart.
Saling literal:
Karangalan, kariwasaan at kasayahan naghahaling ng puso.
Saling malaya:
Panghaling sa puso ang karangalan, kariwasaan at kasayahan.