Aralin 7

Produksyon
Produksyon
Paglikha ng kalakal o
serbisyo na tumutugon sa
mga pangangailangan at
kagustuhan ng tao.
Proseso kung saan
pinagsasama ang mga
salik ng produksyon
(input) upang mabuo ang
isang produkto (output).
INPUT PROCESS OUTPUT
Salik ng Produksyon (LMKE)

Tumutukoy sa mga sangkap sa paggawa ng isang

kalakal. Hindi mabubuo ang isang kalakal kung wala
ang kahit isa sa mga ito.

lupa
manggagawa
Produkto
kapital
entreprenyur
Lupa (aka Likas Yaman)

Lahat ng bagay na
may pakinabang sa
tao na mula sa
kalikasan.
Pinakagamit sa lahat
ng uri ng
pinagkukunang-
yaman.
Manggagawa (Labor)
 Tumutukoy sa mga taong
nag-uukol ng lakas na
pisikal at mental sa
paglikha ng mga kalakal
o paglilingkod
 Sila ang gumagamit at
nagpapaunlad ng
pinagkukunang yaman
upang magkaroon ng
kapakinabangan
Mga Uri ng Lakas-Paggawa

Propesyunal – mga nakapagtapos ng kolehiyo

Manggagawa
 Skilled – may mataas na antas ng kaalaman,
kasanayan at karanasan
 Semi-skilled – ang kasanayan, kaalaman at karanasan
ay higit na mababa kaysa sanay na manggagawa
(skilled workers)
 Unskilled – mga taong walang kaalaman, kasanayan at
karanasan
SOURCE: DOLE
Kapital

Mga bagay na gawa ng tao na ginagamit sa

paglikha ng mga kalakal at paglilingkod.
 Uri ng Kapital ayon sa Pagpapalit
Anyo
Circulating Capital – kapital na mabilis magpalit-anyo
at mabilis maubos (hal. langis, kuryente, asukal).
Fixed Capital – kapital na hindi mabilis magpalit ng
anyo at matagal ang gamit (hal. gusali,
makinarya, sasakyan).
• Pirmihan- ito ay mga materyal na ginagaamit at maari pang gamitin sa loob ng
matagal na panahon o long-term. Halimbawa nito ay mga imprastraktura,
makinarya, mga kagamitan, at maging mga mesa sa pagtatrabaho sa mga
opisina.

• Malaya – Ito ay mga hilaw na sangkap na ginagamit ng mga manggawa para

sa pagbuo ng yaring produkto o processed and manufactured foods na
ginagamit para sa mga pangangailangan at kagustuhan. Ang ilan sa mga
halimbawa nito ay ang harinang ginagamit ng mga Panadero, telang gamit ng
mga sastre, at marami pang iba.

• Espesyal – ito ay mga materyal na ginagamit para sa mga natatanging layunin

lamang na nagaganap sa loob ng isang espesipikong panahon lamang. Isang
halimbawa nito ay mga hilaw na sangkap sa paggawa ng mga dekorasyong
pang-pasko.

• Palipat-lipat – ito ay mga materyales na maaari lamang gamitin nang minsan.

Pata rin ito sa loob ng maikling panahon o short-term na ginagamit at
maituturing na consumable o para sa pana-panahong pagkonsumo lamang.
Ang ilang halimbawa nito ay petrolyo, panulat, kahoy, papel, at iba pa.
Entreprenyur

Tumutukoy sa mga taong namamahala sa ibang

salik ng produksyon (lupa,paggawa at kapital) upang
makalikha ng kalakal o serbisyo.
Tinatawag din sila bilang mga negosyante.
Mga Antas ng Produksyon
Ang produksyon ng kahit na anong kalakal
ay dumadaan sa sa iba’t ibang antas:
 Primary stage – pagkalap ng mga hilaw na
sangkap (raw materials)
 Secondary Stage – pagproproseso ng hilaw na
sangkap (refining process)
 Final Stage – pagsasa-ayos ng mga tapos na
produkto (packaging, labeling and distribution)
para mapakinabangan ng tao.
Primary Secondary Final
Halaga ng produksyon

 Tumutukoy sa halagang
ginagastos upang
makalikha ng kalakal.
 Ang halaga ng
produksyon ang
nagiging batayan sa
pagtatakda ng presyo
ng isang kalakal.
Halaga ng produksyon (USIT)

lupa mangagawa kapital entreprenyur

Halaga
upa sahod Interest tubo ng
kalakal
 Uri ng Halaga ng Produksyon
Fixed Cost (FC) – mga gastusin na hindi nagbabago
kahit mataas o walang produksyon (hal. fire insurance,
interest ng utang, upa sa gusali).
Variable Cost (VC) – mga gastusin na nagbabago
habang tumataas ang produksyon (hal.
kuryente, office supplies, pasahod sa mga
manggagawa).
Total Cost (TC) – kabuuang gastusin ng produksyon.
Ito ang nagiging batayan ng presyo ng kalakal

TC=FC+VC
CHRISTINE’S SARI-SARI STO. ROSARIO CREDIT &
STORE
TONY & GUY SALON DEVELOPMENT
COOPERATIVE

SAN MIGUEL
CORPORATION
• Ito ay tumutukoy
sa anumang
gawain na pang-
ekonomiya na may
layuning kumita o
tumubo.
 Single
Microbusines Manufacturin
proprietorshi
sMedium- g p
Servic Partnershi
scale
e p
Large-
business Retai Corporatio
scale
l n
Small-
business Wholesal Cooperativ
scale
e e
business
• Sa ganitong uri ng
negosyo ang nagmamay-
ari ay iisang tao o isang
pamilya lamang.
• Pinakapayak at
pangkaraniwang negosyo
na itinatatag ng
karamihan.
• Ang kalakalan ay maliit
lamang.
 Limitado ang puhunan
Madaling itatag Walang limitasyon ang
May kalayaang magdesisyon
pananagutan
Maiksi ang buhay
Maliit ang puhunan ng isang negosyo
Kahirapang
Simple
makakuha ng
Walang kahati pondo/puhunan
Pagbibigay ng benepisyo sa
buwis
• Ito ay maaaring buuin ng 2 o
higit pang kasapi.
• Ito ay binubuo ng 2 o higit
pang indibidwal na
nagkasundo at sumasang-ayon
paghatian ang mga kita at
pagkalugi sa pagtatayo ng
negosyo.
General
Pantay-pantay
Partner ang mga
s kasapi

Walang tuwirang
Limited pakikilahok sa
pamamahala
Partners
 KALAKASAN KAHINAAN
Higit na malaki ang Walang limitasyon ang
puhunang ginagamit sa pananagutan
pagsisimula ng May kahati sa tubo
negosyo
Higit na magiging Pagtutunggalian
maayos ang ng bawat kasapi
negosyo
Madaling itatag
• Ito ang pinakamasalimuot
na organisasyon ng
negosyo.
• Ito ang pinakamalaking
organisasyon ng negosyo
dahil binubuo ito ng mga
maraming kasapi na
tinatawag na
stockholders.
 KALAKASAN KAHINAAN
Hindi madali ang paglipat
Limitadong pananagutan ng pagmamay-ari
Matagal ang buhay May layang ipagbili
ang kanilang istak
Malaki ang kapital Malaking halaga
ang
Matatag kinakailangan
Maraming regulasyon
ang dapat sundin
2 beses pinapatawan
ng buwis
• Ito ay organisasyong
pangkalakalan na
binubuo ng mga taong
may limitadong resorses
para sa kagalingan ng
lahat ng mga kasapi.
• Layunin ng samahang
ito ang magbigay ng
paglilingkod sa mga
kasapi.
• Ito ay ang ahensya ng pamahalaan na
naitatag sa bisa ng Batas Republika
6939 (RA 6939) upang manghikayat at
mamahala sa lahat ng itatayong
kooperatiba sa bansa.
• Ang mga samahan na mayroong hindi
bababa sa 15 kasapi ay maaaring
magparehistro sa CDA bilang isang
kooperatiba.
 KALAKASAN KAHINAAN
Maliit na puhunan Mahirap na pamamahala
Layunin nito ang Kawalan ng propesyunal na
kagalingan ng namamahala
mga kasapi Kakulangan ng puhunan
Makatarungang Kawalan ng pakikiisa
pamamahagi ng ng maraming kasapi
yaman Mga umuutang na
Nagpapalawak hindi nagbabayad sa
ng kasapian samahan
BUOD:

Ang produksyon ay ang paglikha

ng mga kalakal gamit ang
pinagsama-samang salik nito.

Ang produksyon ay isang

irreversible na proseso.

Tanda ng paglago ng ekonomiya

ang pagtaas ng antas ng
produksyon.
TAKDA
:
PAGPAPAHALAGA

• Ano sa inyong palagay ang kalakal na dapat

maging priyoridad ng produksyon ng
ekonomiya? Ipaliwanag kung bakit.
Magandang
Umaga at
Maraming
Salamat!