TPM Final

ጠቅላላ ምርታማ ክብካቤ
Total Productive Maintenance
From Asset Care

to
Total Productive Manufacturing
ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

“ ጃፓኖች ኢንዱስትሪዮቻቸውን ወደ ላቀ ደረጃ
ሊያሸጋግሩ የቻሉት እንዴት ይሆን?፤ አንዱ ፍቱን
መድሃኒታቸው የጠቅላላ ምርታማ ክብካቤ መገንባታቸው
እና በጥንቃቄ ተግባራዊ ማድረጋቸው ነበር”፡፡
ስቴቨን ቦሪስ
“ How was it possible for the Japanese to transform their industries so effectively?
One treatment was the development and successful application of TPM”. Steven
Borris

የስልጠናው ይዘት Contents
ክፍል 1 Part I: ክፍል2 Part II
የጠምክ ጥቅል ዳሰሳ literature የትግበራ ደረጃ Implementation phase:
review
 TPM Implementation Program
 Introduction
 Maintenance in History
 TPM ካይዘንን ማስፋፊያ እና ተቋማዊ
ማድረጊያ ስዕላዊ መግለጫ
 TPM concept & definition
 ክፍል3 Part III: ራስ መር ክብካቤ
 The 8 TPM pillars
ትግበራ AM Implementation
 Why TPM is now a world
 Concept of AM
class taught?
 Key Terms  The goals of AM program
 TPM—Basic Use and Ideal  Roles of TPM/AM Team
Conditions  AM step by step Activities
 Concept of failure and its  The effects of AM
development
 የጠቅላላ ምርታማ ክብካቤ ካይዘናዊ
 Goals of TPM
ወጎች

መወያያ ነጥቦች
1. በተቋሙ ውስጥ ያለውን ቋሚ ንብረት የክብካቤ/የጥገና ባህል ምን

ይመስላል ?
2. የምርት ሂደቱ እንዲቋረጥ የሚያስገድዱ ሁኔታዎች ምን ያህል
ይከሰታሉ?
3. ብልሽት በዋናነት በምን ይከሰታል?
4. ብልሽቶች ሲከሰቱ ምን ያስከትላሉ? በምሳሌ ለማስረዳት ሞክሩ
5. የአንድ ማሽን ብልሽት በሌሎች የስራ ሂደቶች ላይ ያለው ተፅዕኖ ምን
ያህል ነው ?
6. ብልሽቶችን ለመተንበይ ወይም ለመከላከል የሚደረግ ጥረት ምን
ይመስላል?
7. የማሽን ሞያተኞች ብልሽት ሲከሰት የሚወስዱት እርምጃ ምንድን
የዚህ ስልጠና ግብ:-
” ጠምክ ላይ ጥቅል ግንዛቤ መፍጠር፤

 “ጠምክ”ን የመተግበር አስፈላጊነት እና ተያያዥ
ጥቅሞቹ ማሳየት፤
 የ“ጠምክ” መርሆዎች እና የአተገባበር ደረጃዎችን
አካሄድ ማሳየት፤ እና
 ወደ ትግበራ በማስገባት ክትትል እና ድጋፍ ማደረግ

ል I
ክፍ
ጥቅል ቋሚ ሀብት ክብካቤ(ጥገና) ዳሰሳ

LITERATURE REVIEW
AND DIRECTIONS

1.1. መግቢያ Introduction
(I.P.S. Ahuja and J.S. Khamba Punjabi University, Patiala, India)
 ዛሬ ዛሬ ድርጅቶች በአለም አቀፍ ደረጃ ተወዳዳሪ

እና ውጤታማ ለመሆን በከፍተኛ የውድድር ማዕበል
ውስጥ ናቸው::
Manufacturing organizations, world-wide, are facing many challenges to achieve successful
operation in today’s competitive environment.
 ውጤታማ አምራች ድርጅት ለመሆን ደግሞ አቅም

ያለውና ውጤታማ የቋሚ ሀብት የመንከባከብ ባህል፣
አሰራር እና የአተገባበር ደረጃ ያሻል፡፡
 Modem manufacturing requires that; to be successful organizations must be
supported by effective and efficient maintenance practices and procedures.

በተለምዶ ጥገና( ክብካቤ) የሚባለውን ፅንሰ ሃሳብ እንዴት
ትገልፁታላችሁ How do you understand maintenance ?
የክብካቤ መሰረታዊ ትርጓሜ በጥቅሉ የተቋም ቋሚ ሀብት(የመገልገያ

መሳሪያዎች፣ማሽኖች፣የስራ ክፍሎች እና የመስሪያ ቦታዎች ወዘተ) ጤናማ
የስራ ጠባያቸውን ጠብቀው እንዲቆዩ ለማሰቻል በአስተዳደር
ስራዎች፣በምርት ክፍል እና በተቋሙ የክብካቤ ዋና የስራ ክፍል መካከል
የሚደረግ የጣምራ ኋላፊነት እና የተቀናጀ የስራ ውጤትን አካትቶ የሚያሳይ
ጥልቅ ፅንሰ ሃሳብ ነው፡፡
The combination of all technical and administrative actions, including supervision actions or in other words, all actions
which keep a system running and ensure that it is maintained to an acceptable standard in which it is able to operate at
the required levels efficiently and effectively.

የተቋም ሀብቶች ምን ምንን
ያካትታሉ

መሰረታዊ የተቋም ሀብት
 አላቂ እና አላቂ ያልሆኑ ቁሳቁሶች (የአስተዳደር መገልገያ
ቁሳቁሶች(ሰነዶች፣የፅህፈት መሳሪያዎች፣ ወ.ዘ.ተ)
 ግብዓቶች ና
ስ ል ጠ
 የስራ ክፍሎች፣የስራ ቦታዎች፣ በ ዚ ህ ው
ዚ ህ ፃ ሜ
 ማሽኖች፣መገልገያ መሳሪያዎች፣ ስለ ሩ እስከፍ
ከ ጅ ም ጋ ገ ረ ው
 የስራ ሂደቶች ም ን ነ ተ ቋም
የ ነ ው የ
 የስራ ደረጃዎች እና ደንቦች ስ ለ ሆ ነ ው
ቋ ሚ ብ ካ ቤ
 የተቋሙ ቅጥር ግቢ እና አካባቢው ች ክ
ሀብ ቶ
 ወዘተ ሲሆኑ
 ትልቁ እና ዋንኛው እሴት ግን ……
የሰው ሃይል ነው!!!
የጥገና አይነቶች
የጥገና ዋና ዋና ምድቦች የሚከተሉትን የሚያካትቱ ናቸው:-
1. የብልሽት ጥገና (Breakdown Maintenance)
2. የመከላከል ክብካቤ (Preventive Maintenance)
 Periodic
 Predictive
3. የማሻሻያ ክብካቤ (Corrective Maintenance)
4. ጥገናን/ክብካቤን መከላከል/ማስቀረት (Maintenance
Prevention)

የብልሽት ጥገና/ክብካቤ
ይህ የክብካቤ አይነት ማሽኖች

እስኪበላሹ ጠብቀን ከተበላሹ ብኋላ
የምናከናውን የማስተካከያ ጥገና
አይነት ነው፤
ለምሳሌ፡ አንድ አንድ የኤሌክትሪክ
መሳሪያዎች ሲበላሹ የመተካት፡፡

የመሳሪያዎች ብልሽት/ስብራት ከሥራ
ውጪ በሚሆኑበት የጊዜ ብዛት
እንደሚከተለው ልንከፋፍላቸው
እንችላለን፡-
አነስተኛ 5 ደቂቃ- የማሽን ባለሞው የሚስተካከል
መቋረጥ
አነስተኛ
ብልሽት 30 ደቂቃ- በስራ ሂደት ባለሞያ የሚስተካከል
የተራዘመ ከ30 ደቂቃ - 3 ሰዓት ክብካቤ
ስብራት/
መቋረጥ ክፍል የሚያስተካክለው
ብልሽት
የተራዘመ 3 ሰዓት ወይም

ብልሽት ከዛ በላይ ክብካቤ
ክፍል
Agro Sugar & Related Industry 13
የቀጠለ…

የመከላከል ክብካቤ (PM)
ይህ ክብካቤ በዕቅድ አልፎ አልፎ
የመሳሪያዎችንና ማሽኖችን በጥሩ
ሁኔታ እየሰሩ ያሉበትን ሁኔታ
ለማስቀጠል፣በባለቤትነት
ይዞ/በመንከባከብ ብልሽት
መከላከል፣ በየወቅቱ የመፈተሽ እና
ያለበትን ሁኔታ በመለየት
የሚከናወን የጥገና አይነት ነው፤
የመከላከል ጥገና በየእለቱ
የሚከናወኑ የጽዳት ሥራዎች፣
ፍተሻ፣ ቅባቶችን መጠቀም እና
የላሉ ነገሮችን ማጥበቅን
ያካትታል፡፡ ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE
የቀጠለ…
በየቀኑ የሚከናወን የመከላከል ጥገና

(ማጽዳት፣ ያለበትን ሁኔታ መፈተሽ፣
ቅባቶችን መጠቀም እና የላሉ ብሎኖችን
የማጥበቅ) የመሳሰሉት የጥገና ሥራዎች
በመሳሪያው/ማሽኑ አንቀሳቃሽ የሚከናወን
ሲሆን ይህም የጥገና አይነት ራስ መር
{በአንቀሳቃሹ በግሉ የሚከናወን} ጥገና
/Autonomous Maintenance (AM)
ይባላል፡፡

የመከላከል ጥገና በሁለት ይከፈላል በየወቅቱ የሚደረግ ጥገና እና
የቅድመ መከላከል/ትንበያዊ ጥገና ናቸው፡፡
 በየወቅቱ የሚፈጸመው ክብካቤ (Periodic Maintenance)
አይነት ሲሆን የተወሰነ ጊዜን መሰረት በማድረግ በየወቅቱ
የሚፈጸም የፍተሻ ሥራን፣ የማስተካከል፣ የማጽዳት እና
ተተኪ አካላትን በመለወጥ ችግሮችን የመከላከል ሥራዎችን
ይይዛል፡፡
 የቅድመ መከላከል/ትንበያዊ ክብካቤ (Predictive
maintenance) መሳሪያዎች/ማሽኖች ያሉበትን ሁኔታ
መሰረት በማድረግ ቁልፍ የሆኑ ተለዋጭ አካላትን በመፈተሽ
ያገልግሎት ዘመናቸውን ጊዜ ገደብ ታሳቢ በማድረግ
የማስተካከያ ሥራዎችን በማከናወኑ የጥገና ሥራዎችን
የሚይዝ ነው፡፡
ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE 17
የማስተካከያ ክብካቤ (CM)
የመከላከል ጥገና በአስተማማኝ ሁኔታ
እንዲከናወን በመሳሪያዎች/ማሽኖች
እና አካላቶቻቸው ላይ የሚደረግ
የማሻሻያ ሥራዎችን ያካትታል፡፡
በዲዛይን/በንድፍ ወቅት ጉድለት ያለባቸው
መሳሪያዎች /ማሽነሪዎች በማስተካከያ
ጥገና እንደገና ዲዛይን በማድረግ ለመጠገን
አመቺ እና በአስተማማኝ ሁኔታ እንዲሰራ
የማድረግ አሰራር ነው፡፡
የቀጠለ…
ሥዕል፡ ከመተሐራ ስኳር ፋብሪካ የተገኘ

የቀጠለ…

ክብካቤን መከላከል/ማስቀረት
(MP)
አዳዲስ መሳሪያዎች በዲዛይን/በንድፍ
ደረጃ ላይ እያሉ የማሻሻል ሥራዎችን
የሚሰራበት ነው፡፡ በጃችን ያሉ
መሳሪያዎችን በተመለከተ የብልሽትን
መከላከል የሚያስችሉ፣ የጥገና ሥራን
የሚያቃልሉ፣ ግድፈት እንዳይፈጠር
ለመከላከል፣ ለደህንነት እና በማምረት
ሂደት ስንጠቀምባቸው ቀላል እንዲሆኑ
የሚያስችል መረጃዎችን በመያዝ እና
በማጥናት እነዚህን ለማግኘት
የሚያስችሉ ማሻሻያዎች በማካተት
በአዳዲስ መሳሪያዎች/ማሽኖች
ዲዛይን/ንድፍ ላይ እንዲካተቱ
ይደረጋል፡፡ ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE
የቀጠለ…

1.3. በ1990ዎቹ በዚህ የተቋም አቀፍ ቋሚ ሀብት ላይ
የተደረጉ ጥናቶች ዓሃዛዊ መረጃዎች
Some statistics of actual maintenance performance in the early 1990s.
(a survey carried out by the journal Works Management based on a sample of 407)
 የአውሮፓ ህብረት ሃገራት ለተቋም ቋሚ ሀብት ክብካቤ

ከ1.02 አስክ 1.32 ትሪሊዮን የሚገመት ብር ወጪ
ያደርጉ ነበር
Expenditure on maintenance in the European Union (EU) countries has been estimated at approaching with a total
annual between €85 billion and €110 billion.
 ይህ ማለት ደግማ ከሆላንድን ኢንዱሰትሪዎች ጠቀላላ የምርት

ዋጋ ጋር እኩል ነበር እንደማለት ነው
 This spend is equivalent to the total industrial output of Holland, or between 10 per
cent to 12 per cent of EU industries’ added
ETHIOPIAN value.
KAIZEN INSTITUTE
Some statistics…..contd.
 እንግሊዝ በእሴት ክብካቤ ላይ ታደርግ
የነበረውን መዋለ ነዋይ ብናይ 168

ቢሊዮን ብር ነበር
Specifically at the UK, the annual spend was €14
billion,. It also equates with three times the annual value of new
plant investment
 በ 350,000 ካምፓኒዎች ላይ ከ
2,000,000 በላይ የጥገና ሰራተኞች

ተሰማርተው ይገኙ ነበር
Some 2,000,000 people in 350 000 companies are
engaged in maintenance work ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE
Some statistics…..contd.
 ከዚህ በታች የተቀመጠው ስዕላዊ መግለጫ ከብልሽት ጥገና

ወደ ቋሚ ሀብት መንከባከብ የተደረገውን የመሻሻል ውጤት
ያሳያል
The pie charts show the potential in moving away from breakdown maintenance and towards preventive approaches.
(from the present unsatisfactory levels to benchmark levels)

ክብካቤ
21%
የብልሽት ጥግና
40%
የብልሽት
ጥግና
79%
ክብካቤ
60%

 በተለያዩ የእሴት ክብካቤ ልምዶች መካከል የጋራ የሚያደርጓቸው አንዳንድ ጠባዮች አሉ፤
ለምሳሌ
There are common threads running through most of maintenance practices:
 የሰው ሃይልን/አቅምን ማጎልበት Developing human resources
የስራ አካባቢ ደንብ እና ስርዓት Cleanliness, order and discipline in
the workplace
ለዘላቂ መሻሻል የሚደረግ ጥረት Striving for continuous
improvement
ለደንበኛ ትኩረት/ቅድሚያ መስጠት Putting the customer first
 እንዚህን ሁሉ ጠባዮች በማካተት የአምራችነትን

ጥቅም የሚያጎለብተው ጠቅላላ ምረታማ የእሴት
ክብካቤ ነው ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE
1.4 ጠቅላላ ምርታማ
ክብካቤ(ጠምክ) TPM concept
1.4.1. ጠምክ ትርጓሜ ጠቅላላ የተቀሙ የምርት ስርአት
Total Production System
Tጠ Total ጠቅላላ
የጠቅላላ ሰራተኞች ተሳትፎ
Participation of all employees
እንከን የለሽ Zero Defect

ጤናማ የስራ ሂደት No trouble in
Pም Productive ምርታማ operation
 የስራ ደህንነት Safety

የምርት ስርአት ለረጅም ጊዜ
Mክ ክብካቤ Maintenance አገልግለት ተንክባክቦ ማቆየት
Longer life cycle of production system
It can be consideredETHIOPIAN
as theKAIZEN INSTITUTE
medical science of machines
 ጠምክ/TPM በአምራች ተቋም ሁለንተናዊ መሻሻልን ለማምጠት
የሰረፀ ምርት መር የለውጥ አስተሳስብ ሆኖ በተለይም
የማሽኖችን እና የመገልገያ መሳሪያዎችን የአገልግሎት አቅም
በማሻሻል የተቋሙን እሴቶች ለመጠበቅ/ለመንከባከብ የተቀረፀ
መላ ነው፡፡
TPM is a production-driven improvement methodology that is designed to optimize equipment reliability and
ensure efficient management of plant assets (Robinson and Ginder, 1995).
 ጠምእክ/TPM በጃፓን እና በምዕራቡ አለም ያሉ

አምራቾች ከፍተኛ የሆነ ተቋም አቀፍ መሻሻሎችን
እንዲያጣጥሙ የረዳቸው የለውጥ ምክንያት ነው፡፡
TPM is a change factor, which has contributedETHIOPIAN

significantly towards realization of significant improvements in the
KAIZEN INSTITUTE
manufacturing organizations in the West and Japan (Maggard and Rhyne, 1992).
1.4.2. ልማዳዊው የጥገና ስርዓት እና ጠምክ ( ዘገምተኛ ጥገና እና
ቀዳማይ ክብካቤ) Traditional Maintenance and TPM (Reactive & Proactive
approaches)
 ልማዳዊው የጥገና ስርዓት አቅም የሌለው እና አባክኝ ስርዓት ከመሆኑም ባሻገር

ተያያዥ ችግሮች ያሉበት ነው ፤ ለምሳሌ
 የችግሮችን መከሰት ቀድሞ ያለማወቅ

 ተያያዥ የደህንነት አደጋዎች
 ያልታቀደ የማሽኖች ከስራ ውጪ መሆን
 የምርት ሂደት መስተጓጎል
Traditional Maintenance (Reactive maintenance); inherently wasteful and ineffective with the following
disadvantages:
• No warning of failure
• Possible safety risk
• Unscheduled downtime of machinery
• Production interruption (loss/delay)
• Possible secondary damage

 በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ
ብልሽትን ለመጠገን የሚውለው
ወጪ ለጥገና ከሚወጣ መዋለ
ነዋይ የከፋ ነው
Real cost of reactive maintenance is more than the cost of
maintenance resources and spare parts
 በዚህም ምክንያት ከልማዳዊው

የጥገና አካሄድ ይልቅ ጠምክ
ጠቀሜታው የላቀ ነው
TPM (Pro-active maintenance; planned, preventive and
predictive) more desirable than reactive maintenance

ጠምእክ የሚሰጣቸው ፈይዳዎች TPM(pro-active) enables or provides:
 ብልሽትን ከመጠገን ዘገምተኛ አካሄድ ወደ ቀድሞ
መከላከል ክብካቤ ስርዓት ያሻግራል The traditional maintenance
practices to change from reactive to pro-active
 ጠቃሚ ስልቶችን ለመቀየስ ይረዳል A number of mechanisms

whereby
 ለብልሽቶች ትንታኔ መስጠት Breakdowns are analyzed
 መንስዔዎችን ማግኘት Causes investigated
 ቀጣይ ብልሽቶችን የመከላከል እርምጃ መውሰድ
Actions taken to prevent further breakdown (Preventive
maintenance schedule)
 ጠምክ መሃንዲሶችን እና የክብካቤ ባለሞያዎችን የዕለት ተዕለት
ቀላል ስራዎችን በመቀነስ የስራ ውጥረትን ያቀልላቸዋል፤ በዚህም
ምክንያት፡ TPM enables to ‘free up’ maintenance professionals to:
 በዕቅድ በተያዙ ትልልቅ የቅድመ ክብካቤ እና ሊከሰት የሚችል

ብልሽትን የመከላከል ተግባራትን ያከናውናሉ Carry out scheduled and
preventive maintenance
 ለድርጅቱ ጠቅላላ እሴቶች ክብካቤ ጠቃሚ መረጃዎችን

ያሰባስባሉ Gather relevant information as important input to the maintenance system
 የድርጅቱን የእሴት አያያዝ ስርዓት ያሻሽላሉ Keep the maintenance system up
to date
 To develop and operate a very effective maintenance

system an integral part of manufacturing

 ጠምክ ስድስቱ የብክነት ጎራዎች በመባል የሚታወቁት ተለይተው እንዲታወቁ፣
እንዲለኩ እና እንዲወገዱ ያግዛል TPM enables to establish, monitor and improve process
effectiveness
Following six big losses to recognize, measure and reduce:
1. ማሽኖች በብልሽት መቆም እና በጥገና ምክንያት የሚፈጠረ የብልሽት

ብክነት Breakdown losses due to failures and repairs
2. በማሽኖች ቅድመ ዝግጅት እና የማስተካከል ሂደት

የሚፈጠር ብክነት Setup and adjustment losses
3. የማሽኖች ያለስራ መቆም እና በምርት ሂደት መካከል
በሚከሰቱ መቆራረጦች
ETHIOPIAN የሚከሰት
KAIZEN INSTITUTE ብክነት Idling and minor stoppage
3. በምርት ሂደት ፍጥነት መቀነስ ምክንያት የሚፈጠሩ
ብክነቶች Speed losses
4. በተረፈ ምርት እና በመልሶ መስራት ምክንያት የሚፈጠር ብክነት
Scrap and rework losses
5. የምርት ሂደት ማስጀመርን ተከትለው የሚፈጠሩ ብክነቶች

Start-up losses
 1እና 2 = ከስራ ውጪ የመሆን ብክነት availability loss

 3 እና 4 = የአሰራር ብክነቶች performance loss
 5 እና 6 = የጥራት ማነስ ብክነቶች quality loss

1.5. የጠምክ መርሆች እና ግቦች TPM Policy and Objectives
 በመላው የተቋም ሞያተኞች/ሰራተኞች ተሳትፎ የማሽኖች እና

የመገልገያ መሳሪያዎችን የአገልግሎት አቅም ማጎልበት (ዜሮ
ብልሽት፣ዜሮ አደጋ፣ዝሮ ግድፈት ወዘተ) To maximize overall equipment
effectiveness (Zero breakdowns and failures, Zero accident, and Zero defects etc.) through
total employee involvement
 ከምርታማነት እና ጥራት ጋር ቀጥተኛ ትስስር ያላቸውን ማሽኖች እና

የመገልገያ መሳሪያዎች እንደየአቅማቸው በሚፈለገው መጠን
አግልግሎት በመስጠት እንዲቆዩ እና ከክብካቤ ክንውን ቦኻላ በፍጥነት
ወደ ስራ እነዲመለሱ ማስቻል To improve
equipment reliability and
maintainability as contributors to quality and to raise productivity
……. የቀጠለ
 ማሽኖችን እና የመገልገያ መሳሪያዎች በአገልግሎት ዘመናቸው

ሁሉ ከፍተኛ ጠቀሜታ ሊያበረክቱ በሚችሉበት ሁኔታ
መጠቀም To aim for maximum economy in equipment for its entire life.
 የማሽን ተጠቃሚ ሞያተኞች ስለሚጠቀሙበት ማሽን

ያላቸውን እውቀት እና ክህሎት የማበልፀግ ስራ መስራት To
cultivate equipment-related expertise and skills among operators.
 የስራ ከባቢን ምቹ በማድረግ አነቃቂ እና አስደሳች የሰራ ሁኔታን

መገንባት To create a vigorous/energetic and enthusiastic /exciting work environment.
ራስ መር ክብካቤ
Autonomous
Autonomous
Maintenance
Maintenance
የእሴቶች እና የስራረ
ሂደት ማሻሻያ Equipment and
process improvement
የታቀደ የእሴቶች
ክብካቤ Planed
maintenance
1.6. 8ቱ የ ጠምክ አምዶች
TPM
ትምህርት
HOUSE
እና ስልጠና
5ማ/ 5S
የመገልገያ መሳሪያዎች
ቅድመ ክትትል EEM
የጠራት አያያዝ
Quality
maintenance
ጤናማ የስራ አካባቢ
ደህንነት
The 8 TPM pillars in the TPM house
Safety health and

environment
የአስተዳደር ጠምእክ
Office TPM
1.6.1. የ8ቱ ዓምዶች ጠሊቅ Discussion on the 8 pillars
ዓምድ 1 PILLAR 1 - ትምህርት እና ስልጠና EDUCATION & TRAINING :
 የዚህ ዓምድ ግብ በሁለንተናዊ ክህሎት የበለፀጉ እና በከፍተኛ
መነቃቃት ስራቸውን በማብቃት የሚጠበቅባቸውን
ውጤታማነት በግል ተነሳሽነት የሚያመጡ እንዲሆኖ
ማስቻል ነው It is aimed to have multi-skilled energized employees whose morale is high and
who has eager to come to work and perform all required functions effectively and independently.
 ትምህርት የሚያስፈልገው የማሽን ስራ ሞያተኞችን

ክህሎት ለማሳዳግ ነው፤ ይህም ስራቸውን ከመስራት ባሻገር
ስራቸውን ለምን እንደሚሰሩ ተያያዥ ጉዳዮችንም
እንዲያውቁ የረዳቸዋል Education is given to operators to upgrade their skill. It is
not sufficient to know only "Know-How"
ETHIOPIANthey should
KAIZEN also learn "Know-why".
INSTITUTE
የክህሎት ደረጃዎች

የተሻጋሪ ክህሎት ማሳደጊያ ስልጠና ቻርት

ዓምድ 2 Pillar 2; AutonomousMaintenance
በክፍል ሶስት
የዳሰሳል Left for Part
III discussion

ዓምድ 3. የመገልገያ መሳሪያዎች እና የስራ ሂደት
መሻሻል Equipment and process improvement
 ግብ /Objective: የምርት ስርዓት አቅምን በማጎልበት በምርተ

ሂደት ውስጥ የሚፈጠሩ ብክነቶችን እና ተያያዥ ኪሳራን
መስወገድ maximize efficiency by eliminating waste and manufacturing losses
 በምርት ሂደት ውስጥ ያሉ ኪሳራዎች/ብክነቶች በ13 ሊከፈሉ
ይችላሉ Manufacturing losses are categorized into 13 big losses:
የመገልገያ መሳሪያዎች ኪሳራ/ብክነት Equipment losses
የሰው ሃይል ኪሳራ/ብክነት Manpower losses
የግብዓት ኪሳራ/ETHIOPIAN
ብክነትKAIZENMaterial losses
INSTITUTE
…የቀጠለ.
Equipment losses
Downtime Equipment failure / breakdowns

loss Set-up / adjustments
Minor stopping / idling

Speed loss
Reduced speed
Process errors
Quality loss
Rework / scrap
…የቀጠለ.
Manpower and material losses

Cleaning and checking
Manpower Waiting materials

losses Waiting instructions
Waiting quality confirmation
Material yield/return
Material
Energy losses
losses
Consumable material losses
…የቀጠለ.
 OEE figures are determined by combining the

availability and performance of your equipment with
the quality of parts made
 OEE measures the efficiency of the machine during its

planned loading time. Planned downtime does not
affect the OEE figure.
Overall Equipment Effectiveness (OEE)
Overall Equipment Effectiveness = Availability x Performance x Quality Yield
Total available time for operation
Loading Time/ net available time Downtime

loss
Total available time for operation Speed Loss
Idling & Minor Stoppages
=Performance
Quality Yield Quality loss

Overall Equipment Effectiveness (OEE)
OEE NOTES.pptx
Overall Equipment Effectiveness =

Availability x Performance x Quality Yield
Availability = time available for production - downtime

time available for production
Performance = Ideal cycle time x number of parts produced

operating time
Quality Yield = total number of parts produced - defect number

total number of parts produced
ዓምድ 4/PILLAR 4 - በዕቅድ የተያዘ ክብካቤ PLANNED MAINTENANCE:
 የደንበኞችን እርካታ አማክሎ ማሽኖችን እና መገልገያ መሳሪያዎችን

ከእክል/ብልሽት ነፃ እንዲሆኑ በማድረግ እንከን የለሽ (ጥራቱን የጠበቀ)
ምርት ማምረትን ግቡ ያደርጋል Aimed to have trouble free machines and equipment's producing defect
free products for total customer satisfaction.
 ይህ የክብካቤ ጎራ በስሩ የያዛቸው ንዑስ የከብካቤ ዓይነቶች አሉ Grouped into

groups.
 የብልሽት ጥገና Breakdown Maintenance

 የመከላከል ከብካቤ Preventive Maintenance
 የማስተካከያ ክብካቤ Corrective Maintenance
 ክብካቤን መከላከል/ማስቀረት Maintenance Prevention
 Evolve from a reactive to a proactive method and use trained maintenance staff to help train the
operators to better maintain their equipment.
ዓምድ 5 . ቀዳማይ የመሳሪያዎች/ማሽኖች አስተዳደር (Equipment Early Management)
ቀዳማይ የመሳሪያዎች/ማሽኖች አስተዳደር (Early equipment management)

የመሳሪያውን/ማሽኑን ተጠቃሚ፣ የምህንድስና ሥራውን የሚሰሩ ኩባንያዎች
እና አምራቾቹን የሚመለከት ሲሆን የሚከተሉትን ጉዳዮች ይዳስሳል ：
 መሳሪያው/ማሽኑ ላይ ሊፈስ የታቀደውን ኢንቨስትመንት
 የአሰራር ሂደቱ ዲዛይን/ንድፍ (Process design)
 የመሳሪያው/ማሽኑ ዲዛይን፣ አመራረት እና ግንባታውን
 የፍተሻ/ሙከራ ኦፕሬሽን
 የሥራውን የማስጀመር ሥራ አመራር (start up management)
Early Equipment Management (EEM) involves all employees in equipment optimization and ensures that future
purchases are cost justified, accurately specified, and properly designed and installed. EEM is essential to
achieving operational excellence in any World-Class Organization. Early Equipment Management workshop covers
the following topics:
• Definition and Benefits of EEM • Maintenance Prevention Design Attributes
• Equipment Life Cycle Model • Develop Assessment Criteria for implementing EEM
• Calculate Equipment Life Cycle Cost • Develop
ETHIOPIANAction
KAIZENPlan to implement EEM
INSTITUTE
 Early Equipment Management and Early Product Management.
Both approaches focus on using the lessons from previous
experiences to eliminate the potential for losses through the
planning, development and design stages.
 For Early Equipment Management, the goal is to introduce a
loss and defect free process so that equipment downtime is
minimal (zero breakdowns), and maintenance costs are all
considered and optimized, from commissioning onwards.

ዓምድ 6/ PILLAR 6 - የጥራት ዓያያዝ ከብካቤ QUALITY MAINTENANCE (QM):
 በእንከን አልባ የምርት ስርዓት የላቀ የምርት ጥራት በመጠበቅ

ለደንበኞች እርካታ መስራት ዋና ግቡ ነው Aimed towards customer delight
through highest quality through defect free manufacturing.
 ትኩረቱ የደንበኞችን ፍላጎት እና ትዕዛዝ የማያረጋግጥ አሰራርን

ስልታዊ በሆነ አካሄድ መፍታት ነው Focus on eliminating non-conformances in a
systematic manner, much like Focused Improvement.
 ጥራትን ሊያገድፉ የሚችሉ ማሽኖችን እና የመገልገያ

መሳሪያዎችን ሁኔታ በማጤን ወቅታዊ የጥራት እክሎችን
በመፍታት ጥልቅ ወደ ሆኑ የጥራት ጉዳዮች ያመራል Understand what
parts of equipment affect product quality and begin to eliminate current quality problems, then move to potential
quality concerns.
 ጉዞው የሚያደርገው ጥራትን በስተመጨረሻ ከመለካት

አስቀድሞ ወደ መከታተል እና ማረጋገጥ ነው Transition is from reactive
to proactive (Quality Control to Quality Assurance).
 እክል ዓልባ ማሽኖች እና የመገልገያ መሳሪያዎች ለ እንከን የለሽ
ምርት የሚልን ፅንሰ ሃሳብ ሲለሚያራምድ የማሽኖችን እና
የመገልገያ መሳሪያዎችን መሰረታዊ ሁኔታ በጥንቃቄ ይይዛል Set
equipment conditions based on the basic concept of maintaining perfect equipment to maintain
perfect quality of products.
 ሊከሰት የሚችል ግድፈትን ለመከላከል የማሽኖች እና የመገልገያ

መሳሪያዎች ሁኔታ በተወሰነ የጊዜ ልዩነት እየተፈተሸ እና እየተለካ
ደረጃውን ጠብቆ እንዲሄድ ይደረጋል The condition is checked and measured in
time series, to keep standard values in order to prevent defects.
 የልኬት ውጤቶች ግደፈት/ብልሽት ሊከሰት እንደሚችል እና

እንደማይችል በማመላከት የመስተካከያ እርምጃ ለመውሰድ
ያግዛል The transition of measuredETHIOPIAN
valuesKAIZEN INSTITUTE
is watched to predict possibilities of defects occurring & to
ዓምድ 7 - የአስተዳደር ስራ ክፍሎች ጠምክ OFFICE TPM:
 መጠነ ሰፊ የሆኑ ኪሳራዎችን እና ብክነቶችን

ለመከላከል የአስተዳደር ስራ ክፍሎች ጠምክ በቁርጠኝነት
በመተግበር የስራ ክፍሎቹን የዓፈፃፀም አቅም እና
ውጤታማነት ማሻሻል ይገባል Office TPM must be followed to improve
productivity & efficiency in the administrative functions to identify and eliminate losses.
 ይህም የስራ ሂደቶችን በጥንቃቄ/በጥልቀት በመተንተን

በዘመናዊ የስራ ክፍሎች ትስስር ዘዴ መታገዝን
ያካትታል፡፡ Includes analyzing processes and procedures towards increased office
automation.

የአስተዳደር የስራ ክፍሎች ጠምክ 12 የሚደርሱ ብክነቶችን ለመቅረፍ
የረዳል
Office TPM addresses twelve major losses. They are
1. ከግዢ እና የገበያ ሁኔታ ጋር የተያያዙ ብክነቶች/ሊሳራዎች Cost loss including in areas such as
procurement, marketing, sales leading to high inventories
2. የግንኙነት መስመሮች ብልሽት(ስልክ፣ፋክስ ወዘተ.) Communication channel breakdown,
telephone and fax lines
3. መረጃዎችን በማፈላለግ የሚባክን የስራ ጊዜ Time spent on retrieval of information
4. የሚፈለጉ ነገሮችን /ክምችቶች ያለመያዝ ችግር No availability of correct on line stock status
5. በአቅርቦት ላይ የሚነሳ የደንበኞች ቅሬታ Customer complaints due to logistics
6. Expenses on emergency dispatches/purchases
7. የመረጃ ልውውጥ ክፍተት Communication loss/gap
8. የኣሰራር ብክነት Processing loss
9. የስራ አለመኖር ብክነት Idle loss
10. የመስተካከል ብክነት Set-up loss
11. የትክክልኛነት ብክነት/ኪሳራ Accuracy loss
12. በአስተዳደር የስራ ክፍሎች የመገልገያ ቁሳቁሶች ብልሽት Office equipment breakdown
ዓምድ 8 PILLAR 8 - ጤናማ የስራ አካባቢ ደህንነት SAFETY,
HEALTH AND ENVIRONMENT :
 ግብ Target : ዜሮ አደጋ Zero accident, ዜሮ የጤና እክል Zero health damage,

etc.
 የዚህ ዓምድ ዋንኛ ትኩርት በስራዎች ሂድት እና ደንብ

ያልተበለሻሸ ደህንነቱ የተረጋገጠ እና አደጋ ሊያደርስ የሚችሉ
ሁኔታዎች የሌሉበት የስራ ቦታ እና አካባቢ መገንባት ላይ ነው In
this area the focus is on creating a safe workplace and surrounding that is not damaged by our process or
procedures.

የ“TPM” ዋና ዋና ግቦች
አደጋ ግድፈት ብልሽት

የ“ጠምክ” ክንዋኔ ግቦች
 የስህተት መንስኤዎች መጠንን

መቀነስ፣
 የችግር መንስኤዎችና የሚታዩበትን
ድግግሞሽ መቀነስ፣
 የጫና መጨመርን መቀነስ፣
 ችግሮች ከመከሰታቸው በፊት ለይቶ
እንዴት ማስወገድ እንደሚቻል
መገንዘብ እና መማር፣
 በተደጋጋሚ ጥገና የሚፈጠር ወጪን
መቀነስ (ለጥገና አመቺ ማድረግ)
 የመሳሪያዎችን/ማሽኖችን
ንድፍ/ዲዛይን በአካባቢያዊ
ሁኔታዎች/በለውጥ የማይናወጡ
ልማዳዊ የአመራረት ሂደት
“ጠምክ” የተተገበረበት የአመራረት ሂደት

1.7. ጠምክ በአለም አቀፍ ደረጃ ተፈላጊነቱ የገነነበት
ምክንያቶች WHY TPM is NOW a WORLD CLASS TOUGHT ???

WHY TPM is NOW a WORLD CLASS TOUGHT …contd.
1.7.1. ሁሉን አቀፍ ይዘቱ TPM Totality Approach
የጠምክ (TPM) ሁለት ገፅጻዎች
 የተቋምን ሰራተኞች ሁሉ የበኩላቸውን አስተዋዕፆ በማድረግ

እንዲሳተፉ ለማስቻል የተቋማዊ ተሳተፎን አስፈላጊነት
የሚያራመድ ፍልስፍና ነው a philosophy to permeate throughout an operating
company involving people of all levels
 ስልቶችን እና መልካም ተሞክሮዎችን እያሰባሰበ የተቋምን

እሴቶች እና የስራ ሂደቶችን አጠቃቀም በማጎልበት ላይ
ያነጣጠረ አካሄድ ነው
a collection of techniques and practices aimed at maximizing the effectiveness (best
possible return) of business facilities and processes
1.7.2. አጓጊ ግቦቹ Winning objectives
1. ብልሽትን ተከትለው የሚመጡ መዘዞችን ማስቀረት Reduce the
consequences of failure.
2. የተቋምን እሴቶች የአገልግሎት ዘመን ማራዘም Extend the life of the
system, by keeping the system in a proper condition for a longer time. In other words, to increase
the up time of the system.
3. የተቋም ስርዓታዊ እሴቶች ለግለግሎት ብቁ እና ምቹ
መሆናቸውን ማረጋገጥ Ensure that the system is fit and safe to use.
4. የተቋም ስርዓታዊ እሴቶች ሁኔታ የተቀመጡ መስፈርቶችን
እንደያዙ መቀጠላቸውን ማረጋገጥ Ensure that the condition of the system
meets all authorized requirements.
5. የተቋሙን የስርዓት እሴቶች ጠብቆ ማቆየት Maintain the value of the
system.

6. የእሴቶችን አገልግሎት አስተማማኝነት በጠመበቅ የስራ ላይ

ደህንነትን ማረጋገጥ Maintain reliability and achieve a high level of safety.
7. እሴቶች አገልግሎት ለመስጠት ዝግጁ እነዲሆኑ በማስቻል

የምርት እና የጥራት ብክነቶችን መቀነስ Maintain the system's availability
and therefore minimize production and quality losses.
8. ጠቅላላ ጥገና ወጪን መቀነስ እና የእሴቶች ያጊዜያቸው ማለቅን

መቀነስ Reduce overall maintenance costs and therefore minimize the life cycle cost

1.7.3. የአመለካከት ልዩነት Value perspective
 የእሴቶች አያያዝ Asset care (ራስ መር ክብካቤ) ንቃተ ህሊና

በመፍጠር እና ሁሉንም በማሳተፍ በተቀም ደረጃ ሁሉም በእሴት
ክብካቤ እንዲሳተፉ ያደርጋል has to become an integral part of the total
organization so that everyone is aware of, and involved in, the maintenance function
 ብልሽት በመልካምጎኑ ሲታይ የመከሰት ፍርሃት ስለሚፈጠሩ እንዲከሰቱ

አይፈቀድላቸውም፡፡ The end result is that breakdowns become a positive embarrassment
and are not allowed to occur.

1.7.4. የጠምክ ኢላማዎች TPM Targets:
 P : Obtain Minimum 80% OPE, Minimum 90% OEE

(Overall Equipment Effectiveness) (PROFIT)
 Q : የደንበኛ ቅሬታን በሚያስቀር መልኩ መስራት Operate in a manner, so
that there are no customer complaints.(QUALITY)
 C : የምርት ወጪን ከ20-30% መቀነስ Reduce the manufacturing cost by 20

to 30%.
 D : ለደንበኞች ጊዜውን ጠብቆ ማስረከብ Achieve 100% success in

delivering the goods as required by the customer.
 S : የስራ አካባቢን ደህንነት መጠበቅ Maintain a accident free environment.

(SAFETY)
 M: ዘርፈ ብዙ ክህሎት ያላቸው ባላሞያዎች ማብዛት Develop Multi-

skilled and flexible workers. ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE
1.7.5. ጠምክ ለተወዳዳሪነት ያለው ዘመነኛ ሚና Modern role of TPM
for competitiveness
 በአሁኑ ወቅት በአለም አቀፉ ገበያ ውስጥ ተወዳዳሪ የሆኑ

አምራቾች አንድ የጋራ መሰረት አላቸው፡ In the world-class manufacturing
companies there is one common denominator:
ግምባር ቀደሞቹ የአምራች ድርጅት እሴቶች የሚባሉት

ማሽኖቻቸው፣የመገልገያ መሳሪያዎቻቸው እና የስራ
ሂደቶቻቸው ሆነው ይልቁን እነዚህን እሴቶች የሰሩባቸው
እና ጠብቀው/ተንከባክበው የሚይዟቸው ባለሞያዎች
ናቸው a firm conviction that their major assets are their machines, equipment and
processes, together with the people who operate and maintain them.
Modern role of TPM for asset care…contd.
 እነዚሁ እሴቶች ናቸው በዋናነት የተወዳዳሪነቱን መሰረት በመጣል

የድጅቶችን ብልፅግና እውን የሚያደርጉት They are the ones that add the
value to build a profound competitive ground and create true wealth for companies..
 ጠንቃቃ የእሴት አያያዝ የመሽኖች አቅም፣ ምርታማነት፣ስርጭት፤

ወጪ፣ ጥራት፣ ደህንነት፣ የስራ ተነሳሽነት፣እና የስራ አካባቢ
በሚባሉት የቢዝነስ አንቀሳቃሾች ላይ ተፅዕኖ ያደርገሉ ’Asset care’
impact on the business drivers; OEE, productivity, cost, quality, delivery, safety, morale and
the environment

“TPM”ን መተግበር የሚያስገኘው ተጨባጭ ጠቀሜታዎች
 “ጠምክ”ን ለመተግበር የሚጥሩ ኩባንያዎች ተጨባጭ ጅምር ውጤቶች

ለማስመዝገብ አስችሏቸዋል
 በተለይ በመሳሪያዎች/ማሽኖች ላይ የሚከሰት ብልሽት/ስብራት እንዲቀንስ፣
በጥቃቅን እና ሌሎች ጉዳዮች የሚከሰቱ የመቆም ችግሮች መቀነስ፣
 የጥራት መጓደሎች/ግድፈቶች በመቀነስ ቅሬታዎችን ማስቀረት፣ ምርታማነትን ከፍ
እንዲል ያደርጋል፣
 የጉልበት እና ሌሎች ወጪዎችን ይቀንሳል፣ አላስፈላጊ ክምችት ይቀንሳል፣
 እንዲሁም የሰራተኞችን ተሳትፎ በማሳደግ በሥራ ላይ የሚከሰት አደጋ እንዲቀንስ
ያደርጋል፡፡
ተጨባጭ/ሊለኩ ከሚችሉ ጠቀሜታዎች መካከል:-
የ“TPM” ውጤታማነት በሚከተሉት ምድቦች ሊታይ ይችላል፡

 P= ምርታማነት
1. የመሳሪያዎቻችን/ማሽኖች መቆም እና ጥገና ሰዓት ስለሚቀንስ
የማሽኖች አቅም አጠቃቀማችን እንዲያድግ ያደርጋል፤
2. ብልሽት ይቀንሳል፣
3. የመሳሪያዎቻችን/ማሽኖች አገልግሎት ዘመን እንዲራዘም ያደርጋል፤
4. የሰው ኃይሉ ምርታማነት ከ1.5 እስከ 2 እጥፍ እንዲያድግ ያደርጋል
 Q= ጥራት
1. ግድፈት ያለባቸው አሰራሮች ይቀንሳሉ፤
2. ግድፈት ያለበት ምርት ይቀንሳል፤
3. የውስጥ እና የውጪ ደንበኞቻችን እርካታ እንዲጨምር እና ቅሬታ
እንዲቀንስ ያደርጋል፤

 C= ወጪ
 የመሳሪያዎች/ማሽኖች አቅም አጠቃቀም ማደግ፤
 ቀጥተኛ እና ቀጥተኛ ያልሆነ የግብአት አጠቃቀም፣
 ቀጥተኛ እና ቀጥተኛ ያልሆነ የሰው ኃይል አጠቃቀም፣
 የጉልበት/የኃይል ፍላጎት እንዲቀንስ ያደርጋል በዛም ወጪ እንዲቀንስ ያደርጋል፤
 ከተቀመጠው ደረጃ በታች መሆን ይቀንሳል፣ ብክነት ይቀንሳል፣ ክምችታችንን መቆጣጠር ይቀላል ስለዚህ
ለክምችት አያያዝ የሚወጣ ወጪ ይቀንሳል፤
 D= የአቅርቦት ጊዜ
 ጥራት ያለው ምርት ስለሚመረት እና የደንበኞች እርካታ ስለሚኖር ያቅርቦት ጊዜ ይቀንሳል፤
 በሥራ ሂደት መካከል ያለ ክምችት ይቀንሳል፤
 የክምችት ወጪ ይቀንሳል፤
 S= የሥራ ላይ ደህንነት
 የሥራ ላይ አደጋ በከፍተኛ ሁኔታ ይቀንሳል
 የብክለት ሁኔታ ይቀንሳል
 M= ሞራል/የሥራ ተነሳሽነት
 የሁሉም ሰራተኛ የሥራ ተነሳሽነት በከፍተኛ ደረጃ ይጨምራል፣
 በቡድኑ የሚመነጩ የመሻሻያ ሃሳብ ይጨምራል፣
 በተዘዋዋሪም የቡድኑ ስም እና ዝና ይናኛል…
በአሃዝ ሊለኩ የማይችሉ
ጠቀሜታዎች
 አንቀሳቃሾች የመሳሪያዎች/ማሽኖች ባለቤትነት በማዳበር እራሳቸውን
የመምራት አቅም ይኖራቸዋል፣ የማንንም ትዕዛዝ ሳይጠብቁ የእንክብካቤ እና
ጥገና ሥራ ያደርጉለታል፤ (የራስ ገዝ ጥገና አሰራር ”AM”)
 አንቀሳቃሾች መሥራት እችላለሁ አመለካከት እና በራስ የመተማመን ስሜት
በመሞላት የብልሽት/ስብራት እና ግድፈት ማስወገድ ሥራዎችን
ያከናውናሉ፤(ZD, ZB)
 በዘይት እና ሌሎች እንደ ቁርጥራጭ ያሉ ቆሻሻዎች በማጥፋት
ከሚገመተው በላይ በመቀየር እና በማጽዳት የተደራጀ፣ ብሩህ እና መስህብ
ያለው የሥራ ቦታ ይፈጥራሉ፤
 የሥራ ቦታቸውን ለሚጎበኝ ሁሉ መልካም ገጽታቸውን በማሳየት
ከደንበኞቻቸው በሙሉ መተማመን የምርት/አገልግሎት ጥያቄ
እንዲፈጠርላቸው በማድረግ የገበያ አድማሳቸውን ማስፋት ያስችላል፤

የሥራ አካባቢው ሙሉ በሙሉ በመለወጥ
 በ“TPM” በጣም የቆሸሹ፣ በግሪስ እና ዘይት የተበከለ የሥራ ቦታ እና

የዛጉ መሳሪያዎች/ማሽኖች፣ ፍሳሽ የበዛበት “leakage” እና በአቧራ
የተሸፈኑትን የሥራ ቦታ ቀይሮ እንደ አዲስ ዳግም በመፍጠር መስህብ
ያለው የሥራ ቦታ ደህንነቱ የተሟላ የሥራ ቦታ መፍጠር ያስችላል፡፡
 ደንበኞች እና ሌሎች የድርጅቱ ጎብኚዎች በሚፈጠረው ድርጂታዊ

ገጽታ ከመገረም ባሻገር በሚያመርተው ምርት እና በሚሰጠው
አገልግሎት የመተማመን ሁኔታን ይፈጥራል/ይጨምራል፡፡

የድርጅቱን ሰራተኞች በመለወጥ ረገድ
 የ“TPM” ተግባራት በተጨባጭ ውጤት ማምጣት ስለሚጀምር የሥራ
አካባቢን ያሻሽላል፣ ብልሽት/ስብራት እንዲቀንስ ያደርጋል፣ ጥራትን
ያሻሽላል፣ የቅድመ ዝግጅት እና የመለዋወጫ ጊዜ እንዲያጥር ያደርጋል፣
 የሰራተኞች የሥራ ተነሳሽነት እያደገ እና በሙሉ ተሳትፎ የሚመጡ የመሻሻል
ሃሳቦች ያድጋሉ/ይሰፋሉ፤ በዚህም ሁኔታ ሰራተኞች “TPM” የመደበኛ
ሥራቸው አካል መሆኑን መረዳት ይጀምራሉ፡፡
 “TPM” አንቀሳቃሾች በመሳሪያዎች/ማሽኖች ላይ ያላቸው መረዳት/ግንዛቤ
እንዲያድግ በመርዳት የጥገና ችሎታቸውን በማዳበር እና ተጨማሪ ሌሎች
ሥራዎችን መስራት እንዲችሉ በማድረግ ተወዳዳሪ የሰው ኃይልን መፍጠር
1.9. ቁልፍ ሞያዊ ስነ-ቃሎች Key Technical Terms (TPM concept conveyors )
 ስርዓት- System
 ዝግጁነት/መገኘትAvailability
 አስተማማኝነት Reliability
 ድጋፍ Supportability
 የማገገም/የመስተካከል አቅም Maintainability

1.9.1. ስርዓት System
 ስርዐት ማለት ለአንድ አላማ በተመጋጋቢነት የተሳሰሩ ንዑስ ስርዓቶችን እና

የንዑስ ስርዓት ክፍሎችን አካትቶ የያዘ ጥምር መዋቅር ነው፡፡ An organized,
purposeful structure that consists of interrelated and interdependent elements(components, entities, factors, members, parts, etc)
 እነዚህ ንዑስ ሥርዓቶች እና የንዑስ ስርዓት ክፍሎች ተግባሮቻቸውን

ለመከውን ያለማቋረጥ እርስ በእርስ እየተደጋገፉ የዋናውን ስርዓት ህልውና
ጠብቀው ያቆያሉ These elements continually influence one another (directly or indirectly) to maintain their activity
and the existence of the system, in order to achieve the goal of the system.
 ማንኛውም ስርዓት አንዳች ክፍሉ ቢሰበር፣ ቢወገድ ወይም ባልሆነ መልኩ

ቢቀየር የስርዓቱ ተግባር ይስተጓጎላል ብሎም ሙሉ በሙሉ ሊቆም ይችላል
Systems stop functioning or starts to malfunction when an element is broken, removed or changed significantly

1.9.2. ዝግጁነት/መገኘት Availability (Reliability book
,pg. 187)
ዝግጁነት/መገኘት Availability is defined as:

 ዝግጁነት/መገኘትAvailability ማለት አንድ ቁስ አስፈላጊው ክብካቤ እና
ድጋፍ እየተደረገለት የሚጠበቅበትን ተግባር ለመከወን እና በመከውን
የመቆየት እድሉ የሚለካበት ፅንሰሃሳብ ነው፡፡ The probability that an item is in
state of functioning at a given point in time (point availability) or over a stated period of time
(interval availability) when operated, maintained and supported in a prescribed manner.
 የመገኘት እድሉ በስራ ሂደት ውስጥ ያሉትን የአስተማማኝነት፣

የክብካቤ እና የድጋፍ አሰጣጥን ጣምራ ውጤት ለመለካት ያግዛል
is used to measure the combined effect of reliability, maintenance and logistic support on the
operational effectiveness of the system.

1.9.3. አስተማማኝነት Reliability
may be defined in the following ways:
 ቅድመ ሁኔታዎችን በጠበቀ መልኩ አንድ የመገልገያ

መሳሪያ/ማሽን ስራውን እንዲሰራ ለተመደለት የጊዜ መጠን
የመቆየት አቅሙን ያሳያል The probability of an item to perform a required function
under stated conditions for a specified period of time
 ወይም በሌላ አገላለፅ የአንድ የመገልገያ መሳሪያን

ብልሽት የመቋቋም አቅምን ያመለክታል The resistance to
failure(durability) of an item over time

1.9.4. የማገገም/የመስተካከል አቅም Maintainability
 የማገገም/የመስተካከል አቅም ማለት አንድ የመገልግያ ቁስ /ማሽን

በተገቢውሁኔታ እና ደረጃውን የጠበቅ የክብካቤ ስራ ከተደረገለት ቦሃላ
ወደ ስራ የመመለስ አቅሙን/ሁኔታውን የሚለካበት/ የሚያሳይ ፅንሰ
ሃሳብ ነው፡፡
The measure of the ability of an item to be restored to specified condition when
maintenance is performed by personnel having specified/necessary skill levels, using
prescribed procedures and resources, at each prescribed level of maintenance and repair .

አስተማማኝነት
Reliability
የማገገም አቅም መገኘት

Maintainability Availability
ድጋፍ Supportability
ምስል Fig. መገኘት የአስተማማኝነት፣ የማገገም አቅም እና የድጋፍ

ድምር ውጤት መሆኑን መሳያ Availability as a function of reliability, maintainability and
supportability

1.9.5. የእሴቶች ክብካቤ ከ ጠምእክ አንፃር ሲፈታ ፤
Maintenance with respect to TPM ( Reliability book)
(Preservation, upholding, protection, continuation,

safeguarding , prolongation, repairs)
የእሴት ክብካቤ መሰረታዊ ትርጓሜ Maintenance can be defined as:

በጥቅሉ የተቋም እሴቶች(የመገልገያ መሳሪያዎች፣ማሽኖች፣የስራ
ክፍሎች እና የመስሪያ ቦታዎች ወዘተ) ጤናማ የስራ ጠባያቸውን
ጠብቀው እንዲቆዩ ለማሰቻል በአስተዳደር ስራዎች፣በምረት
ክፍል እና በእሴት ክብካቤ ዋና የስራ ክፍል የሚደረግ የጣምራ
ሃላፊነት እና የተቀናጀ የስራ ውጤትን አካትቶ ሚያሳይ ጥልቅ
ፅንሰ ሃሳብ ነው፡፡
The combination of all technical and administrative actions, including supervision actions or in other
words, all actions which keep the system running and ensure that it is maintained to an acceptable
standard in which it is able to operate at the required levels efficiently and effectively.
1.10. የጠምክ መሰረታዊ ፋይዳ TPM—Basic Use and Ideal
Conditions
 የመገልገያ መሳሪያዎቻችን ለምን በስህተት ለብልሽት

የጋለጣሉ ለምንስ እነዚህ ስህተቶች/ችግሮች ከመጠነኛ
እክሎች ተነስተው አጅግ አስቸጋሪ ወደ ሆኑ ውስብስብ
ችግሮች የለወጣሉ? Why does equipment suffer from faults and how do these faults
change from minor issues to major problems?
 ጠምእክን እየተረዳንዉ አና ሳይንሳዊ ስልቶቹን መተግበር

ስንጀመር የብልሽት ምክንያቶች ሰፊ እንደሆኑ እንረዳለን
As we
TPM—Basic Use and Ideal Conditions…contd.
 አንዳንዶቹ ባልተገመተ ድንገተኛ የመገልገያ ቁሳቁሶች

ብልሽት የሚፈጠሩ ሲሆኑ የአብዛኛዎቹ ብልሽቶች
መንስኤ ግን በጠምእክ አሳቤ የእሴቶች መሰረታዊ
ሁኔታ ሲሸረሸር የሚሰቱ ናቸው፡፡ Some are due to real unpredictable,
“sporadic/random” equipment failures, but we will also discover that a very large number of
failures, if not most of them, are due to what TPM rightly calls “deterioration from the basic
condition.”

1.10.1. የብልሽት ፅንሰ ሃሳብ Concept Of Failure and Its Development
 የስርዓት ብልሽት ማለት ስርዓቱ ዋና ተግባሩን እነዳይከውን

በሚያደርግ/ጉ ክስተት/ቶች ምክንያት የመስራት አቅሙን
ሲያጣ ማለት ነው A failure of a system is any event or collection of events that causes
the system to lose its functional ability
 በዓንፃሩ ደግሞ የመስራት አቅም ማለት አንድ ስርዓት እንዲሰራ

በተወሰነለት ከባቢ እና ሁኔታ ውስጥ የተሰጠውን ስራ
የሚያክናውንበት ተፈጥሮዊ ባህሪው ነው፡፡ Where functional ability is
the inherent characteristic to perform a specified function according to the specified
requirements under the specifiedETHIOPIAN
operating conditions.
KAIZEN INSTITUTE (Knezevic 1993)
Concept Of Failure and Its Development…contd.
 የእሴቶች ከመሰረታዊ ሁኔታ መሸርሸር ለመበላሸት

የመጀመሪያው ደረጃ ነው፡፡ Deterioration from the basic condition is the first
step on the way to developing failures.
 ስለዚህ ማንኛውም ስርዓት ወይም ንዑስ ስርዓት

የሚመደበው የሚሰራ አልያም የተበላሸ በሚል ጎራ
ውስጥ ነው Thus a system, or indeed, any component within it, can only be in one of two
states: state of functioning or state of failure.

1.11. የጠምክ ግቦች Goals of TPM
የጠምእክ ወና ዋና ግቦች TPM has the following goals :
1. የእሴቶችን የአገልግሎት አቅም ማሻሻል Improving equipment effectiveness
2. የተቋምን እሴቶች ክብካቤ አቅምና ውጤታማነት ማሻሻል Improving

maintenance efficiency and effectiveness
3. ቅድመ የእሴቶች አያያዝን ማጎልበት እና ጥገናን ማስቀረት Early

equipment management and maintenance prevention
4. የተቋም ሰራተኞችን ክህሎት ማሻሻል Training to improve the skills of all

people involved
5. የማሽን ሞያተኞች እለት ተእለት ክብካቤን እንዲያካሂዱ

ማስቻል Involving operators (occupants)
in routine maintenance
II
ፍ ል
ክ
TPM Implementation Strategy

2.1. TPM Implementation Program
Step A - PREPARATORY STAGE :

STEP 1 - Announcement by Management to all about TPM introduction in the organization :
STEP 2 - Initial education and publicity for TPM :

STEP 3 - Setting up TPM and departmental committees :
STEP 4 - Establishing the TPM working system and target :
STEP 5 - A master plan for institutionalizing
STEP B - INTRODUCTION STAGE
STAGE C - IMPLEMENTATION
STAGE D - INSTITUTIONALISING STAGE

“TPM”ን ከምርት ክፍል ወደ ኩባንያ አቀፍ ማስፋት

2.4. TPM provide maintenance systems to
support facilities
 Introduce more professional tools and techniques

(like Autonomous Maintenance) to establish and
restore machinery condition.
 The first pillar of TPM presented as follows.

20%
(የአንድ ጊዜ)
የ“1%”ን 1/10ኛ
(በየእለቱ)
20% መሻሻል 1/10 x 250 የሥራ ቀናት

(የአንድ ጊዜ) 25% መሻሻል በአመት

III
ፍል
ክ
የራስ መር ክብካቤ ተግባራት

ቅደም ተከተል
If you don’t make time for machine, it will take

up your time
ማሽኖችን ለመንከባከብ ጊዜ ካልሰጠን ጊዜ ይወስድበኋል91
Agro Sugar & Related Industry
የራስ መር ክብካቤ ፍልስፍና
(bridging paradigm/የአስተሳሰብ ለውጥ)
የቀደመው አስተሳሰብ
ጠምክ አስተሳሰብ
“ እኔ ስራውን አከናወናለሁ, አንተ
“ሁላችንም ስለ ድርጅቱ
ብልሽት ሲከሰት ጠግን”
ጠቅላላው ሀብት ኋላፊነት
“እኔ እጠግናለሁ, አንተ ዲዛይን
አለብን .”
አድርግ.”
“ እኔ ዲዛይን አደርጋለሁ, አንተ
ስራውን አከናውን.”
የበላይ አመራሩ…ኦትሬተሩ….የክብካቤ ክፈል

ባለሙያው…ሁሉም ሰራተኛ!
ማስታወሻ:
የምርት ክፍል ተልእኮው የሚያመርተውን ምርት በዝቅተኛ

ወጪ ማምረት ነው፡፡
በተጨማሪም የማሽኖችን እና አጠቃላይ የድርጅቱን ንብረት
ከብልሽት የመከላከል ስራን ይሰራሉ፤ ለዚህም ነው ከክብካቤ
ክፍል ጋር አንድ የሚያደርጋቸውን አላማ የሚጋሩት ፡፡

3.2. የራስ መር ክብካቤ ትርጉም
የራስ-መር ክብካቤ ማለት የፋብሪካው ማሽኖች

ብቁ፣ዝግጁና ውጤታማ ሆነው የሚጠበቅበትን የምርት እቅድ
ባስተማማኝ ሁኔታ እና ቀጣይነት ባለው መልኩ እንዲያመርት
የሚያስችል በምርት ክፍል ሰራተኞች በኩል የሚደረግ ማሽን
የክብካቤ ስርአት ነው፡፡
የራስ መር ክብካቤ ከስምንቱ የጠምክ አምዶች

ቀዳሚው ነው፡፡

የራስ መር ክብካቤ ህጻን እና እናት ህጻን እና እናት
ኦትሬተር
የሰራተኞችን አቅም ለማሳደግ እና
የሚያስችል ወጥ የሆነ አካሄድ ማሽን
የሚከተል ሲሆን
የሚሰሩባቸውን ማሽኖች እና
የስራ ሂደታችውን የተሻለ
እንዲያደርጉ፣ እንዲቆጣጠሩ
እና እንዲያሻሸሉ
ያስችላቸዋል፡፡ በዋናነት
አላማውን ያደርገው
ሰራተኖች ችግሮች ከተከሰተ
በኋላ ከሚደረግ የማስተካከያ
እርምጃ ወደ ቅድመ መከላከ
እርምጃ መቀየር ነው፤ Agro Sugar & Related Industry 95
የራስ መር ክብካቤ
(AM), በጃፓንኛ
ጂትሱሁ ሆዘን ይባላል
የራስመር ክብካቤ አምድ ኦፕሬተሮች ለማሽኖች

ትንንሽ ማስተካከያ ና ተከተታይ ክብካቤ እንዲያደርጉ
የሚያስችል ስርአትን በመዘርጋት የክብካቤ ክፍል
ባለሙያዎች ነጻ ሆነው ጊዜያችውን ትልልቅ እሴት
የሚጨምሩና ውስብስብ የጥገና እና የማሻሻያ
ስራዎች ላይ ጊዜያችውን እንዲያሳልፉ ያስችላል፡፡
የራስ መር ክብካቤ ወሳኙኝ የጠምክ አምድ

ነው

ሞብልይ እንደጻፈው፤ ኦፕሬተሮች የክብካቤ ስርአትን
ውጤታማ ለማድረግም እጅግ ወሳኝ ሚና አላቸው፡፡
የምርት ሂደትን በማይሻማና በማይረብሽ መልኩ
ኦፕሬተሮች የማሽኖችን ብልሽትን መቀላሉ መከላከል
እና ማሽኖች በብቃት ለረጅም ጊዜ እንዲያገለግሉ
ማድረግ ይችላሉ ፡፡ ይህ እውን የሚሆነው ግን
ስለሚያንቀሳቅሷቸው ማሽኖች በቂ እውቀት ካላቸው
ነው፡፡
የራስ መር ክብካቤ አምድ የኦፕሬተሮች አስፈላጊነትን ላይ

ያሰምርበታል
የማሽኖች በተደጋጋሚ
መበላሻት እና ከሱ ጋር
በተያያዘ የሚፈጠር
እንክንያለው ምርት
የሚመረት ከሆነ ከፍ ሲል
የድርጀቱን የውድቀት
እጣፋንታ እስከመወሰን
ሊደርስ ይችላል.፤ ለዚህም
ነው የመከላከል ጥገና
በተለያየ ስርአት የቀረበው፤
አንዱም ራስ መር ክብካቤ
የማሽን ክብካቤ ስርአት
ነው፡፡
ትናንሽ የማስተካከያ ስራዎች
ኦፕሬተሮች ትናንሽ የማስተካከያ ስራዎች ስራዎች እንዲሰሩ ስልጠና እና

እገዛ ከክብካቤ ክፍል ሊደረግላቸው ይገባል
 አላቂ የማሽን አካላትን ያመቀየር

 ማያያዛዎችን የማጥበቅና ማጠናከር
 የተላቀቁትንየማገናኝት ስራ
 በደረጃው መሰረት መሆኑ የማረጋገጥ ስራ
 ማስተካከያ, etc.

The Goals Of Autonomous Maintenance Program Are:
ተግባራትን በትክክል ማከናወን እንዲቻል በማድረግ እና

ተከታታይ ክብካቤ እና በየቀኑ ፈተሻን በማድረግ የማሽኖችን
ብልሽት መከላከል፡፡
ማሽኖችን ብቁ፣ዝግጁና ውጤታማ ሆነው እንዲያገለግሉ
የመጠበቅእና ማስተዳደር፡፡
Establish the basic conditions needed to keep
equipment well maintained.
ሌላኛው በጣም ጠቃሚው አላማ ሰራተኞች የአዲስ
አስተሳሰብ እና አሰራር ባለቤት እንዲሆኑ ማስቻል ነው፡፡

ኦፕሬተሮች ማድረግ የሚገባቸው ነገሮች?
1. ለክብካቤ ክፍል በአስቸኳይ የማሳወቅ

ስራ
2. የተሟላ መረጃን የማቅረብ ስራ
3. ቀን ተቀን ለማሽኖች ክብካቤ ማድረግ
ኦፕሬተሮች ከክብካቤ ክፍል ጋር በቅንጅትና በቡድን እንዲሰሩ

ለማስቻል በየጊዜው አቅማቸው እንዲያድግ መደርግ አለበት፡፡

የራስ መር ክብካቤ ተግባራት
የኦፕሪተሩን ዕውቀት፣ ተሳትፎ እና ኋላፊነት በሂደት የሚያሳድጉ ሰባት
ደረጃዎች
1. ቅድመ -ጽዳት ና ፍተሻ ማከናወን

2. ለቆሻሻና አዋራ መከሰትና ለማሽን ብልሽት መንሰኤዎችን በመለየት መፍትሄ
መፈለግ
3. የማሽን ጽዳት፣ ዘይት እና የማለስለሻ ቅባት አቀባብ ሂደትን ለማከናወን
የሚረዳ ደረጃ ማውጣት （ ቼክሊስት)
4. ጠቅላላ የፍተሻ ስልጠና ማካሄድ
5. የራስ መር የማሽኖች ፍተሻ ማከናወን
6. ስራ ቦታን የተደራጀ ና ደረጃ እንዲኖረው ማድረግ
7. ፍጻሜ አልባ የፖሊሲ፣የደረጃ እና የማሽን ክብካቤ መሻሻል

ደረጃ ዜሮ
ይህ ደረጃ የኦፕሪተሩን ክህሎት ለማሳደግ እና

የሰራተኖችን ደህንነት ለማስጠበቅ በዋናነት ስራዎች
የሚሰሩበት ደረጃ ነው፡፡
 የተግባራት ዕቅድ ማዘጋጀት የተግባራት እቅድ
 የራስ መር ክብካቤ ተግባራት ስልጠና(AM)
 አስፈላጊ ቁሳቁሶችን ማዘጋጀት
 ቀይ እና ነጭ ካርዶችን ማዘጋጀት

1. ቅድመ -ጽዳትና ፍተሻ ማከናወን
 ንጽህናው በጠበቀ ማሽኖች በቀላሉ መስራት፣መፈተሽ እና

ክብካቤ ማድረግ ይቻላል፡፡ንፅህና የጎደለዉ ማሽኖች
ችግሮችን ለመፈተሽም ሆነ ለማየት ያስቸግራል፡፡
 60 ፐርሰንቱ የማሽን ችግሮች መከላከልን መሰረት ባደረገ

ክብካቤ መፍትሄዎች ሊወገዱ ይችላሉ፡፡ቅሻሻ
፣ብክለት፣ብልሹ የኤሌክትሪክ ግንኙነቶች የመሳሰሉት
ለማሽን ብልሽት እንደ መንስኤ ሊጠቀሱ ይችላሉ፡፡

ቅድመ -ጽዳትን ለማከናወን የሚያስችሉ ተግባራት፡
1. ለጽዳትአስፈላጊ የሆኑትን ቁሳቁስ ማዘጋጀትና ማደራጀት

2. አሁን ያለዉን ነባራዊ ሁኔታ ለማወቅ ወይም መረዳት ትግበራ በፊት
ፎቶግራፍ ማንሳት
3. ጠቅላላ ጽዳትን ማከናወን （ የክብካቤ ክፍል እርዳታንካስፈለገ ）
4. የማሽኖች ውስታዊ አካላትን ማጽዳት
5. ቆሻሻ እና አላስፈላጊነገሮችን ባአግባቡ ማስወገድ
6. የስራ ቦታ መስህብ እንዲኖረው ጽዳትን ማከናወን
7. የተለያዩ ችግሮችን ፤ብልሽቶች፣አስቸጋሪ ቦታዎች፣ለቆሻዎች
መንስኤዎችን መለየት እና እንዲታዩ ማድረግ፡፡
8. የዘይት መፍሰስ፣የተቋረጡ የኤሌክትሪክ ገመዶች፣ የላሉ ብሎኖችን
እና የዛጉና ያለቁ የማሽን አካላትን መጠገን.

 የዚህ ቁልፉ ተግባር አላማ የማሽን አካላትን
በመከፋፈል ማጽዳት እና ቆሻሻን ብቻ
ማስወገድ ሳይሆን፤ ጽዳት ከመፈተሽ ጋር
እና ጽዳት ለመንከባከብ መሆን አለበት
 ሰራተኖች በመደራጀት የጽዳት ተግባራትን

ሲያከናውኑ የሚለዩቸውን ብልሽቶችን
በተደራጀ መልኩ የመመዝገብ እና መረጃን
የማሰባሰብ ስራ የሰራሉ፡፡ ይህ መረጃ
የማሽኑን አይነት፣ የችግሩን ሁኔታ ና
የተገኝበትን ቀን እና አስፈላጊ የሆኑትን
ተጨማሪ መረጃዎች መያዝ ይገባዋል፡፡
 የቀለም ነጥብ ፡- ተለቅ ባለ የማሽን
ፎቶግራፍ ላይ የተለያዩ የቀለም ነጥቦችን
በማድረግ ችግሮችን በብድን መከፋፈል እና
ማመልለት ይቻላል፡፡
የደረጃ አንድ ኦዲት
 ቡድኑ ወደ ደረጃ ሁለት ሽግግር ከመደረጉ በፊት የደረጃ

አንድን ኦዲት ማለፍ ይኖርበታል፡፡
 የኦዲቲንግ ኮሚቴ ተገቢውን የደረጃ አንድን ተገባራት

እንደሚጠበቀው መከናወኑን በጥልቀት ኦዲት ያደርጋል፡፡
ለዚህም ተግባር የሚያገለገል መገምገሚያ መስፈርት
አዘጋጅቶ ይጠቀማል፡፡
 ባጠቃላይ ማሽኖች ከትግበራ በፊት ከነበረው ተሽሎ መገኘት

ይኖርባቸዋል፡፡

2. ለቆሻሻና አዋራ መከሰትና ለማሽን ብልሽት መንሰኤዎችን በመለየት
መፍትሄ መፈለግ
 በዚህ ደረጃ ቀድሞ የተጀመረው ማጽዳት ከመፈተሽ እና ከመጠገን ጋር

በተደራጀ መልኩ ይቀጥላል፡፡ ለዚህም እንዲረዳ የጽዳትና የመፈተሻ
ካርታን ጥቅም ላይ ይውላል ፤ ይህ ካርታ የትኞቹ የማሽኑ ክፍሎች
ጽዳትና ፍተሻ እንደሚደረግላቸው ይጠቁማል፡፡
 ቡድኑ የጽዳትን ተግባር በሚያከናውኑበት ወቅት የተለያዩ ብልሽቶችን

ያገኛሉ፤ የነዚህን የተለያዩ ችግሮች መንስኤን በመፈለግ፣ በመተንተን
እና መፍትሄዎችን በመፈለግ ችግሮችን ያስወግዳሉ፡፡

 ኦፕሬተሮች የችግሮችን መንስኤ በመለየት
ይተንትናሉ
 ችግሩ የታየበት ቦታላይ ታግ ያስራሉ፡፡
 ታጎቹ ላይ ያለው ሙሉ መረጃ ሳይጓደል
ይሞላል፡፡
 ለያንዳንዱ ችግር የራሱ የሆነ ታግ
ይኖረዋል፡፡
 ቢጫ ታግ -- በኦፕሬተሩ አቅም መፈታት
የሚችል ችግር
 ቀይ ታግ -- በኦፕሬተሩ አቅም በላይ የሆነ
ችግር ና የክብካቤ ክፍል ኋላፊነት መፍትሄ
የሚሰትበት ከሆነ
Implement countermeasure for source of contamination and difficult
parts to clean and improving “cleaning”, “lubrication” and “check points

ችግሮች በሁለት ምድብ ይከፈላሉ
1. በኦፕሬተሩ አቅም መፈታት የሚችል ችግር
2. በኦፕሬተሩ አቅም በላይ የሆነ ችግር ና የክብካቤ ክፍል

ኋላፊነት መፍትሄ የሚሰትበት ከሆነ

የማሽን አካላት ችግር: ችግሮቹ በ አይን ይሚታዩ ግን
በሰራተኛ ላይ ምንም ጉዳት የማያደርሱና ትኩረት
ሊሰጠው ይሚገባ ችግር ከሆነ፡፡
የስራ ችግር: የደረሰው ችግር ማሽኑ ወይም የማሽኑ

አካላት ስራቸውን ከመስራት የሚያግድ ወይም
ጠቅላላ ሁኔታ
የሚያስቆም ከሆነ፡፡
ደህንነት: ችግሩ ሰራተኞችላይየሚፈጥረው የደህንነት

አደጋ የሚያደርስ ወይም የሚያጋልጥ ከሆነ፡፡
Red tag for technical Yellow

ቀን: ችግሩ tag forወይም
የተከሰተበት self maintenance
የታየበት ቀን ለትንተና
which not needed
ስለሚያስፈልግ መያዝhighly technical
አለበት፡፡
knowledge
ጠቅላላ ሁኔታ: ስለተገኘው ችግር
ዝርዝር መረጃን የማስፈሪያ. . . ማሽን: የማሽኑ ስም
Fuguai- ችግር
 እያንዳንዱ ችግሩ የታየበት የማሽን
ክፍሎች ላይ ታጎቹን ማንጠልጠል
ያስፈልጋል፣ እነዚህ ታጎች ችግሩን
መች እንደተከሰተ፣ማን እንዳገኘው
እና የችግሩን አጠቃላይ ሁኔታ ሊገልጡ
ይገባል፡፡
 እንዲ በመደረጉ ሁሉም ሰራተኛ ምን

እየተካሄደ እንዳለና እያንዳንዱ
ተግባራቶች ላይ ተሳትፎ እንዲያደርግ
ያስችላል፡፡
 እያንዳንዱ ሰራተኛ ያለውን የመፍትሄ

ሃሳብ እንዲሰነዝር እና ችግሮች
ተሳትፎ በሆነ መልኩ እንዲፈቱ እድል
አላማ
 የተለዩትን ችግሮች በመተንተን መፍትሄ
ስተት መስጠት
 እነዚህን ተግባራት በቀላሉ እንዲከናወን
ማስቻል ማመመማማ
 ማመመማማ ለመፈጸም የሚወስዱትን
ጊዜ ማሳጠር
 ለማሽኖች የሚደረገውን ክብካቤ ማሻሻል፡፡
 የቀን ተቀን ጽዳትና ክብካቤ
የሚያስፈልጋቸውን የማሽኖች ክፍች
ቅድሚይ እንዲሰጣቸው ማድረግ፡፡.
ማመመማማ - ማጽዳት ፣ መቀባት ፣መፈተሽ ፣ ማጥበቅ and ማስተካከል

ለችግሮች መፍትሄ ማግኘት እና ማመመማማ ለመፈጸም
የሚወስዱትን ጊዜ ማሳጠር በቀላሉ እንዲሰሩ ማድረግ
የችግሮችን መንስኤ ማግኘት እና ምቹ ያልሆኑ ቦታዎች

ማረጋገጥ
 ረግም ጊዜን የሚወስዱ ቦታዎች
 ችግሮቹ ከ ጥራት፣ብልሽት፣ ክብካቤከን
መሳሰሉትያላቸውን ዝምድና መፈተሽ  አዳጋች ቦታዎች
 የችግሩን መንኤ ማግኘትና ማመላከት
የችግሩን መንስኤ ማተንተን ምቹ ያልሆኑ ቦታዎች ማጤን

 ችግሩ ለምን እንደተፈጠረ ማጠን ？  ምን አየነት ስራዎች ነው የሚከናወኑበት?
 ማሽኖቹ በማሽኑ ላይ የሚያስከትለውን  ምን አየነት መሳሪያዎች በጥቅም ላይ
ተጽእኖ መረዳት ይውላሉ?
 መፍትሄ ማግኘት እና መተግበር  ስራዎች በተቻለ መጠን ግልጽ እንዲሆን
ማድረግ?
''Act on each problem'' simple neglected problems can developed in to serious complex problems

 ደጋግመው የሚከሰቱትን ችግሮችን ለመፍታት የችግሮቹን ምንጭ
（ መንስኤ ） መገኘት አለበት፡፡
 ''ለምን- ለምን'' እና የአሳ ቅርጽ ያለውን የመተንተኛ መሳሪያዎችን
በመጠቀም የችግሮቹን ምንጭ ማግኘት ይቻላል፡፡
 የችግሩ መንስኤን ከተለየ ና ትንተና ከተከናወነበት በኋላ መፍትሄዎችን

በመፈለግ ተግባር ላይ ይውላል፡፡ መፍትሄው ተተግብሮ አመርቂ ውጤት
መገኝቱን ለማረጋገት የቀን ተቀን ክትትል ሊደረግ ይገባል፡፡
 መፍትሄው የተጠበቀውን ውጠት ካመጣ በክብካቤ ክንውን ውስጥ
ተካቶ ማስቀጠል ያስፈልጋል፡፡

የደረጃ ሁለት ኦዲት
 ወደ ደረጃ ሶስት ተግባር ሽግግር የሚደረገው የደረጃ ሁለትን

ተግባተት በተሳካ መልኩ ተከናውኖ ሲፈጸም ነው፡፡
 የኦዲቲንግ ኮሚቴ ተገቢውን የደረጃ ሁለትን ተገባራት
እንደሚጠበቀው መከናወኑን በጥልቀት ኦዲት ያደርጋል፡፡
ለዚህም ተግባር የሚያገለገል መገምገሚያ መስፈርት
አዘጋጅቶ ይጠቀማል፡፡
 በዚህ ደረጃ የኦዲቲንግ ኮሚቴ ትኩረት የሚያደርገው

ምንያህል ተደጋግመው ይከሰቱ የነበሩትን ችግሮችን
ለመከላከል ተችሏል የሚለውን ሲሆን ባጠቃላይ የማሽኖቹ
ይዞታ እንደአዲስ ሆነው መገኘት ይጠበቃል፡፡
3. የማሽን ጽዳት፣ ዘይት እና የማለስለሻ ቅባት አቀባብ ሂደትን
(ቼክሊስት)
 የማሽኖችን ክፍሎች ያሉበትን ሁኔታ ለመፈተሽ አራቱን

የሰው ልጅ የስሜት ህዋሳት （ ማየት፣ መስማት፣ማሽተት እና
መዳሰስ ） በመተቀም ማከናወን ይቻላል፡፡
 ለትልልቅ ችግሮች መከሰት ፍንጭ የሚሆኑት ያልተለመደ
ንዝረት፣ ድምጽ፣ ሽታ ፣ የማሽኑ አካላት ሙቀትእና
ያልተለመደ እይታ እንደ ዘይት መንጠባጠብ ፣ጭስ ሊሆኑ
ይችላሉ፡፡
 ስለዚህ እነዚህን የችግር ምንጮች መማጥናት ፣በመመርመር
ና መፍተሄዎች በመተግበር ማሽኖችን ከስራ
ማቆም （ ከመሰበር ） መከላከል ይቻላል፡፡

አላማ
 የክብካቤ ክንውኑን ለማስቀጠል የሚያስችል የአሰራር ደረጃን
ማውጣት(ማመመማማ ለማከናወን የሚወስደውን ጊዜ ና
ጉልበት የተመጠነ ማድረግ)
 የእይታ ቁጥጥርን በመጠቀም የአሰራር ደረጃዎች በቀላሉ
ለመከተል የሚያስችልመግባቢያን መፍጠር
 Enhancing Equipment Reliability & Maintainability.
 ችግሮችን ለመከላከል የተመረጡት መፍትሄዎች በአሰራር
ደረጃዎቹ ውስጥ እንዲካተቱ ማድረግ.

የጽዳት ደረጃ
Create a temporary standard for cleaning equipment with the illustrated
parts, location/method/frequency, etc. as shown in the following table.
ቅጽ-1
ኋላፊነት
ቁጥ ር ቦታው ፎቶ Method & Tool Criteria ድግግሞሽ የተሰጠው
ሰው
1 Green belt Slide 73
2 Sliding part
3 Driving part
5 Electric connect
Hydraulic part
6

ዘይት የመቀባት ደረጃ
ቅጽ-2
ኋላፊነት
ቁጥ ር ቦታው ፎቶ የዘይት አይነት Criteria ድግግሞሽ የተሰጠው
ሰው
1 Motor
2 Sliding part
3 Driving part
4 Fixing part

 ተንቀሳቃሽ አካላት ተበልተው እንዳያልቁ እና ዝገትን ለመከላከል
ዘይት ለመቀየር ወይም ቅባት በቀባት አስፈላጊ ነው፡፡ ለምሳሌ
ተንቀሳቃሽ የማሽን ክፍሎች e.g., bearings, gears, shafts,,
chains, levers, and slides
 ዘይት የመቀየር ወይም ቅባት የመቀባት ተግባራትን በትክክል

ለማከናወን እንዲያግዝ ትክክለኛውን የዘይት አይነት፣መጠንና ጊዜ
የሚጠቁም ቅጽ ማዘጋጀት አስፈላጊ ነው፡፡
ዘይት （ ቅባት ） መብዛት ከፍተኛ ሙቀትን ለመፍጠር፣ አዋራን
የመሰብሰብ እና የማንሸራተት ችግሮችን ይፈጥራል፡፡

የዘይት(የቅባት) ደረጃ
ቅጽ-3
ምርት ክፍል ______________ የማሽኑ ስም _______ የማሽኑ ቁጥር ___

የዘይት(ቅባት) አይነት መጠን ድግግሞሽ Method ኋላፊነት ማስታወሻ

የተሰጠውሰ
ው
1
2
3
4
5


ፍተሻን ማከናወኛ ደረጃ
ቅጽ-4
ችግር ኋላፊነት
Condition
ቁጥ የተገኘበት የለበት
ር ቦታ of work Comment የተሰጠ
የማሽን ሁነታ
done ውሰው
ክፍል
1 Motor
Sliding
2
part
Driving
3
part
Fixed
4
part

የማስተካከያ ደረጃ
ማሽኖች በሚፈለገው ደረጃ እንዲያከናውኑ የሚያስችላቸው የማስተካከል ስራ መሰራቱን ማረጋገጥ
ቅጽ-5
ቁጥ
ር
የማሽን ክፍል ምርጡ ልክ የላይኛው ጣራ የታችኛው ወለል ማስታወሻ
1 Driving Speed 5 m/min. 7 3
2 Pressure 5 kg/cm3 6 4
3 Temperature 30 C 35 20
Preparation of a standard Operating Procedure(SOP), for the operators by the

supervisor of the production division

የእየታ መቆጣተሪያ እና መፈተሻ
 ፍተሻን በእየታ መቆጣጠሪያ አመልካች ዘዴ እየታገዘ ማከናወን ይቻላል፡፡
የስሜት ህዋሳትን የሚያሳዩ ስእሎችን የማሽን አካላት ላይ በመለጠፍ ምን
ማድረግእንደሚገባ የጠቁማሉ፡፡
ለምሳሌ . የሞተር ክፍሉ ላይ የተለጠፈው የእጅ ስእል የሚያመለከተው በእጅን በመንካት
ከፍተኛ ሙቀት መኖር አለመኖሩን አረጋግጡ የሚል መልእክት ነው፡፡

የእየታ መቆጣጠሪያ
ተግባራት ቅርጽ የሚያስፈልግ ቁሳቁስ
ማጽዳት
ዘየት(ቅባት)
ፍታሻ

Symbolic Representation

የፈተሻን ሂደት አዳጋች የሚያደርጉትን የማሽን ክፍሮ ች
ማስተካከል
ከብረት የተሰራውን የ ቤልቱን ቤት ማየት በሚያስችል ማየካ በመለወጥ የቤልቱን ሁኔታ በቀላሉ
መፈተሽ ይቻላል፡፡
የቤልቱን ሁኔታ ለመፈተሽ አዳጋች ነው የቤልቱን ሁኔታ ለመፈተሽ ቀላል ነው

የማሽን ውስጥ ክፍሎች ግልጽ እንዲሆ ኑ ማድረግ

የእየታ መቆጣጠሪያ
ት ክፈ
መ
ጋት
ዝ
መ
የቀለም ምልክት የብሎን መላላትን የቫልቭ አቅጣጫ መጠቆም
ለመፈተሽ መጠቀም
ብሎኑ እና ማጥበቂያው ላይ ተመሳሳይ ቀለሞችን በተገቢው ሁኔታ ካጠበቀ
በኋላ በመቀባት በንዝረት ምክንያት የብሎብ መልቀቅ መከሰቱን የብሎኖኑና
ማጥበቂያው ላይ ያለውን የቀለም አቅጣጫ መማየት ፈተሻን ለማከናወን
ያስችላል፡፡
ተደጋጋሚየብሎን መልቀቅ የሚያጋጥሙበት

ቦታዎችን መመምረጥ የቀለም ምልክት
በማድረግ ፍተሻውን ቀላል ማድረግ
ሰማያዊ ቀለም አንድ ጊዜ ብቻ

ለለቀቀ
ቡኒ ቀለም ሁለት ጊዜ ብቻ ለለቀቀ
ቀይ ቀለም ሶስት እና ከዚያ

በላይከለቀቀ

ፋኖች መስራት አለመስራታቸውን በቀለሉ የቀስት ምልክትን በመለጠፍ ሞተሩ
ለመፈተሽ የሚሽከረከርበትን አቅጣጫ መጠቆም

ጌጆችን የማንበብ ሂደት ቀላል ለማድረግ ቀለምን መጠቀም
በፊት በኋላ
የጌጁን ሁኔታ የጌጁን ሁኔታ

ለመፈተሽ አዳጋች ለመፈተሽ ቀላል
ነው ነው
ዘይት
 የዘይቱን መጠን
በቀላሉ ለመፈተሽ .
 ቀይ ፣ቢጫ እና አረንጓዴ
ቀለምን በመጠቀም መግባቢያን
መፍጠር ይቻላል፡፡

የደረጃ ሶስት ኦዲት
 ወደ ደረጃ አራት ተግባር ሽግግር ከመደረጉ በፊት የኦዲቲንግ

ኮሚቴ ተገቢውን የደረጃውን ተገባራት እንደሚጠበቀው
መከናወኑን በጥልቀት ኦዲት ያደርጋል፡፡
 በዚህ ደረጃ የኦዲቲንግ ኮሚቴ በዋናነት ትኩረት የሚያደርገው

ማመመማማ ተግባራት በቀላሉና በቀጣይነት እንዲከናወን
የሚያስችሉ የአሰራር ደረጃዎችን ቅጽ እና የእይታ
መቆጣጠሪያን በመጠቀም መዘጋጀታቸውን ነው፡፡

4. ጠቅላላ የፍተሻ ስልጠና ማካሄድ
በዋናነት ስልጠናው የሚያተኩረው ለማሽኖች

መደረግ ስለሚገባው ፍተሻ ነው፡፡ለምሳሌ የእየታ
መቆጣጠሪያን በመጠቀም ስለሚከናወን የፍተሻ
ስርአት፣ ፍተሻን ለማቅለል የማሽን አካላትን
እንደገና መስራትን （ modification ） እና ለማሽን
የሚደረግ ክብካቤ እንዴትማከናወን እንደሚቻል
የመሳሰሉት ያካትታል፡፡
ዝርዝር የፍተሻ ማንዋል ይዘጋጃል ስልጣናም
ያሰጥበታል፡
Purpose
 ለማሽኖች ያለውን ግንዛቤ ማሳደግ፡፡
 የማሽኖች አወቃቀርን፣ ተግባራቸውንና መርሆችን

ለመረዳት እና በብቃትና ከፍተኛውን አግልግሎትን
የሚሰጡበትን ደረጃ ለማድረስ የሚያስችለውን የፍተሻ
ክህሎት ስለእያንዳንዱ የማሽን ክፍሎች ይማራሉ፡፡

 ማሽኑ አጠገብ በእያንዱ የራስ
መር ክብካቤ ደረጃዎች
የተደረጉትን አጠቃላይ
ተግባራት እና ውጤት
የሚያሳይ ቦርድ ይዘጋጃል
 ቦርዱ እቅዶች፣ የግድፈት

መጠን የሚያሳዩ መረጃዎቸን፣
የጽዳትና የፍተሻ ካርታ እና
የማሽኑን ሁኔታ የሚያሳይ
ከትግበራ በፊት እና በኋላ ፎቶ
ይለጠፍበታል፡፡
የጠምክ ሰሌዳ

5. የራስ መር የማሽኖች ፍተሻ ማከናወን
 በደረጃ ሶስት የተዘጋጁት

ጊዜያዊ ያሰራር ደረጃዎች
ለማሽኖች የሚደርገውን
ክብካቤ በሚያሻሻል መልኩ
ወደ መደበኛ ያሰራር
ደረጃዎች በማሻሻል
ይዘጋጃል፡፡
 የጽዳት, ዘይት የማጨመር
ወይም የመቀባት እና
የፍተሻ ተግባራት ደረጃዎች
ማሽኖቹ በብቃት
ስራችውን እንዲሰሩ
ይከናወናሉ፡፡
 የተሻሻለ የጽዳት እና ዘይት መቀባት ተግባራትን ለማከናወን
የሚያስችል አሰራር ይዘረጋል፡፡
 እያንዳንዱ ከልቡ ፍተሻና ክብካቤን ለማከናውን የሚያስችል
ፕሮግራም ያዘጋጃል፡፡
 ችግሮች ተወግደው የቀንተቀን ክትትል የማያስፈልጋቸውን
ቦታዎች ተለይተው በየቀኑ ከሚደረገው ክብካቤ እና ፍተሻ
እንዲወጡ ይደረጋሉ፡፡
 የመከላከል ክብካቤ የሚያመጡ የፍተሻ ስራዎች ራስ መር ክብካቤ
ተግባራት ውስጥ ማካተት፡፡
 የጽዳት እና የፍተሻ ድግግሞሽን በልምድ በመታገዝ መቀነስ፡፡

6. ስራቦታን የተደራጀ ና ደረጃ እንዲኖረውማድረግ
 የቀደሙትትን ደረጃዎች የሚያተኩረው ማሽኖች እና ነው፡፡ በዚህ

ደረጃ ለማሽኖች ከሚደረገው ክብካቤ ባሻገር የማኖቹን አካባቢ
ማደራጀት ላይ ትኩረት ተደርጎ ይሰራል፡፡ አስፈላጊ ቁሳቁሶችን
ከ5ቱማ ማስቀምጥን በመተግበር የማደራጀት የ 30 ሰከንድ ህግን
መተግበር፡፡
 የስራ አካባቢን በማሻሻል አስፈላጊ እቃዎችን ለማግነት

የሚፈጀውን ጊዜ ማሳጠር፡፡
 ለማሽኖች ክብካቤን ለማድረግ የሚያስፈልጉ ቁሳቁሶች እና
ተቀያሪ የማሽን አካላት በእቅድ መሰረት አቅርቦት እንዲኖር
የሚያስችል ስርአትን መዘርጋት ይኖርበታል፡፡
 ሁሉም ሰራተኛ ያወጣውን ያሰራር ደረጃዎች ባለማዛነፍ
እንዲፈጽሙ ይጠበቃል፡፡
ተፈላጊ ያሰራር ደረጃዎች :
 የጽዳት, ዘይት （ ቅባት ） የመቀባት እና

የፍተሻ ደረጃዎች፡፡
 የተግባራት ደረጃ （ opration standard ）
 የግብአት ፍሰት ደረጃ፡፡
 የመረጃ አያያዝ ስታንዳርድ፡፡
 መሳሪያዎች እና ግብአትን አስተዳደር ደረጃ
፡፡
 የመለኪያ መሳሪያዎች ደረጃ
 Management standard repair parts.

 የማሽን ክብካቤ አስተዳደርን
ስርአትን የተደራጀ ለማድረግ እና
የኦፕሬተሮችን አቅም ና
አሰራራችውን ማሳደግ አስፈላጊ
ነው፡፡
 አስፈላጊ ክብካቤን ለማድረግ

የሚያስችል ነጥቦችን ግልጽ
በማድረግ የተደራጀ ያሰራር
ደረጃን በመፍጠር ማንኛውን ሰው
እንዲያከናውን ማስቻል፡፡

7. ፍጻሜ አልባ የፖሊሲ፣የደረጃ እና የማሽን ክብካቤ መሻሻል
 ራስ መር ክብካቤን እየተሻሻለ
በቀጣይነት እንዲከናወን ማስቻል፡፡ AM
(ማመማማ).
 የማሽኖችን መሰረታዊ ችግሮችን በመለየት የማሻሻያ

ሃሳቦችን በማፍለቅ መተግበር፣ የተግባራትን ማቅለል
እና ማሽኖች አስተማማኝ እንዲሆኑ ማድረግ፡፡

ራስመር ክብካቤ እድገት ሪፖርት ቅጽ
የምርት ክፍል መሪ:__________ ቀን:_________
የማሽኑ ገለጻ: _________ የስታው
ቦታ_____
Start Target ቀን1 ቀን2 ቀን3
Visual Controls Identified
Tags Written
Tags Completed
Cleaning Points Identified /
Documented
Inspection Points Identified /
Documented
Lube Points Identified /
Documented
Number of Contamination
Sources Identified (ex: oil leak,
etc.)
etc..

የራስ መር ክብካቤ ተግባራትን በማጠናከር ፤
የችግሮችን መንስኤ ፈልጎ የመፍታት እና የባለበት
ስሜትን በመፍጠት የስራ ማስኬጃና የጥገና ወጭን
መቀነስ ይቻላል፡፡ ኦፕሬተሮች፣የክብካቤ ክፍል አባላት
እና ደጋፊ የስራ ሒደቶች ባጠቃላይ ችግሮችን በጋራ
ከስሩ የመከላከልን አስተሳሰብ ያሳድጋሉ፡፡ ‘a prevention of
problems at source’ attitude.

የራስ መር ክብካቤ ጠቀሜታ
የራስ መር ክብካቤ ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን ጠቀሜታ ይሰጣል፡
1. ኦፕሬተሮች በክብካቤ በያዙት

ማሽኖች በራስ
የመተማመን፣የኩራት ስሜት እና
የኋላፊነት ስሜትን ያዳብራሉ፡፡
2. ማሽኖች እና የስራ ቦታዎች በደስት
የሚሰሩበት፣ደህንነቱ የተጠበቀ እና
በቀላሉ ስራዎችን መከወን
የሚያስችል ይሆናል፡፡
3. ብልሽት፣ እንከን ያለው ምርት እና
የተለያዩ ብክነቶችን መቀንስ
ያስችላል፡፡ Agro Sugar & Related Industry 149
በኦፕሬተሩ ምክንያት የማሽን ብልሽት ችግር እንዳይከሰት
መደረግ ያለባቸው ቅደመ ሁኔታዎች?
The following points show such conditions.
 በየቀኑ የፍተሻ ስራን ማከናወን፡፡

 በተገቢው ሁኔታ የማሽኖቻቸውን structure and functions በጥልቅ
መረዳት አለባቸው፡፡
 ይልተለመደ ነገሮች ሲከሰቱ አምስቱን የስሜት ህዋሳትን በመጠቀም
መለየት ያስፈልጋል፡፡
 ይልተለመደ ነገሮች ሲከሰቱ ስለሚወሰደው እርምጃ የውሳኔ They can
judge an abnormal condition
 ኦፕሬተሮች ችግሮችን መቅረፍ እና የማሻሻያ ሃሳብን ማፍለቅ ይችላሉ፡፡

ራስ መር ክብካቤን በመተግበር የሚገኝተጨባጭ ውጤት፡
የማሽኖች ያሉበት ሁኔታ ሁሌም ይታወቃል፡፡

ያልተጠበቀ የማሽኖች ብልሽት （ breakdowns ） ይቀንሳል፡፡
ዝገት ፣ እርግና ብልሽት ን በመከላከል የማሽን አገልግሎት
እድሜን ያራዝማል፡፡
ማሽኖች በብቃት የማከናውን አቅምን ያሻሽላል፡፡
የተቀያሪ አካላትን ወጪ ይቃንሳል፡፡
ማሽን በስራ ላይ የሚውልበት ጊዜ ይሻሻላል፡፡ Machine operation
ratio is improved.

ወደዚህ
ከዚህ

ራስ መር ክብካቤን ስርአትን በመተግበር
የአቅም መዳከም ብክነት በመቀነስ እና
ሁሌም ብቁና ዝግጁ ማሽኖች እንዲኖር
በማድረግ አጠቃላይ የማሽኖችው
ጤታማነት （ Overall Equipment
Effectiveness (OEE) ） ማሻሻል ይቻላል፡፡
በሰራተኛው ዘንድ የተሳትፎ እና የብቃት ለውጦች ተጨባጭ
ማስመዝገብ ያስችላል፡፡

7 ደረጃዎች
ጠምክ
Aut. Mgt. 7
6 ደረጃ ማስያዝ 6
5. የራስ መር የማሽኖች ፍተሻ ማከናወን 5
ዘይት
4. ጠቅላላ የፍተሻ ስልጠና ማካሄድ eneral Inspection 4
3. የማሽን ጽዳት፣ ዘይት እና የማለስለሻ ቅባት አቀባብ ሂደትን ለማከናወን የሚረዳ ደረጃ ማውጣት （ ቼክሊስት) 3
2. ለቆሻሻና አዋራ መከሰትና ለማሽን ብልሽት መንሰኤዎችን በመለየት መፍትሄ መፈለግ 2
1. ቅድመ -ጽዳት ና ፍተሻ ማከናወን 1

ማጠቃለያ
Steps 1 to 3 place priority on abolishing environments

that cause accelerated deterioration, reversing
deterioration and establishing and maintaining basic
equipment conditions.
The goals of these steps are to get operators interested

in their equipment and help them get away from their
self image as mere button pushers or switch flickers.

In steps 4 and 5, operators are taught about inspection
procedures. The goals of these steps are to reduce
failures and develop operators who thoroughly
understand their equipment.
Last two steps(6 and 7) are designed to upgrade

autonomous maintenance and improvement activities
by standardizing systems and methods.

የኛን ማሽኖች ና ማገልገያዎቻችንን እኛውእራሳችን እንንከባለባቸው!
''የኔ ስራ ማምረት
ብቻ ነው'፤ አንተ
ደግሞ ጥገናን
ማከናወን”
ከሚለው
የአስተሳሰብ
ውስንነት በመላቀቅ
ሁላችንም
የፋብሪካው ንብረት
የመንከባከብ
ኋላፊነት አለብን
ወደሚል አስተሳሰብ
መቀየር ይገባል፡፡ Agro Sugar & Related Industry 157
ከካይዘን ፍፃሜ አልባ ጉዞ ጋር
ሰናይ መንገድ!!!
የጠቅላላ ምርታማ ክብካቤ ካይዘናዊ
ወጎች
ንፅህናን መረካከብ
ካይዘናዊ ባህላችን
ይሁን!!!

የስራ አካባቢያችን የስራ
ግዴታችንን የምንወጣበት
ብቻ ሳይሆን በደስታ
የምንወልበት ማራኪ
ደሴታችን እናደርገዋለን!!!

” ዎች
“ማ
5ቱ
የተደራጀ የስራ አካባቢን

መፍጠር
ለጥራትና ምርታማነት
መንገድ መጥረግ ነው Agro Sugar & Related Industry 161
በተደራጀ የስራ
ቦታ መስራት
የስራ መንፈስን
ያድሳል!!!
ካይዘን
የሁሉም ሰው መሻሻል
የሁሉም ቦታ መሻሻል
የሁልጊዜ መሻሻል
አንድም ቀን
ያለለውጥ ማለፍ የለበትም
በተደራጀ የስራ ቦታ
ጥራት እና
ፍጥነት እና ምርታማነ
ቅልጥፍና ት
የስራ
የስራ ደህንነት
ተነሳሽነት ጣ ል
ረጋ ገ
ምቹ የስራ ታ ይ
ሁኔ
አካባቢ ተኛ
በከፍ
ነገ ……..
ማዝለቅ
ማላመ
ድ
ማፅዳት
ማስቀመ
…….ዛሬ
ማጣራጥ
ት
The Cleaning Map: What and Where to Clean
Colored dots will be added to a

large poster of the tool to help
understand groupings of
defects

Agro Sugar & Related Industry Word 168
ማጽዳት
“ማጽዳር ከመጠገን ጋር”

Everyday cleaning of equipment means
everyday monitoring of equipment. Equipment
to be maintained is very easy to find before
breakdown.

ዘይት መቀይር እና ቅባት
መቀባት
Lubrication levels, the frequency of exchange and the type of lubricant must
be indicated .
Agro Sugar & Related Industry

170
ብሎኖችን በተገቢው ሁኔታ ማጥበቅ

Table-5 Action Plan
What Activity How to implement When the activities should be carried out
July August
3 rd
4 th 2 nd
1 st week week
week week
Explanation of the theory

1. Introduction of
regarding
Technology
Autonomous Maintenance
a. Make the manual of
autonomous
maintenance
2. Autonomous
Maintenance b. Make the checklist of
autonomous maintenance
a. Cleaning of machines
3. Implementation of b. Oiling for the rotary parts
Autonomous
Maintenance c. Bolt-tightening for the joints
d. Daily inspection
Developing Inspecting methods
(How and When)
Visual sense Tactile sense

 Dirt  Heat
 Breakage  Overcooling
  Bolt/nut loosening
Missing Parts
 Oil Leakage
 Water Leakage
Smell sense Hearing sense

 Abnormal odor  Abnormal sound

1. See obvious areas of damage and contamination
For example, the dripping water leaks that have never been
repaired; the stains from the oil or grease that has been slowly
seeping from motors and valves—which point to potential
failures; the odd screws, bolts, and washers from incomplete jobs,
and so on.
2.Touch surfaces as they are being cleaned.
Touch is a very powerful tool. Feel rough surfaces, flaking paint,

vibration, and loose linkages. Feel the knocking of faulty electric
contactors or solenoids. Perhaps an area of the tool might be
warmer than expected, because of friction from a failing, rotating
component. Agro Sugar & Related Industry 175
3.Smell leaks and spills.
This is not possible in situations where respirators need to be worn,

but otherwise there can be the smell of nontoxic oils, vinegars,
overheated motors or relays, and so on.
4. Hear noises.
Failing motors can knock or squeal, worn moving parts might

make unusual clicks or beats while moving, and bearings can also
knock or squeal. Leaking air lines can hiss as the air escapes, as can
their manifolds and pipe connections

Example of cleaning and routine maintenance standards (checklist)
Month: September
Machine: 1
Daily Cleaning Checklist
Inspection items Who 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 … … 30 Remark
1 Oil level X
2 Drive section x
3 Securing bolts x x
4 Electric section x x
Cleaning items
7 Rollers x x
8 Drives sections x x
9 Body x x
10 Electric cables x
Maintenance
12 Oil change x
13 Filter replacement x

Example ：　　　　　　　　　　　　　 Master Plan 　　　　　　
　　　　　　 Continue to
Stage Preparation Development

(Introduction by TPM Committee) (Activities by Project Team)
Activities Categories 　 Apr. May. Jun. Jul. Aug. Sep. Oct. Nov. Dec. Jan. Feb. Mar.
A. Strategy making of TPM Setting of TPM Purpose/ Pillars TPM Goal Setup
Scheduling of Patrol and Award Event
TPM Committee Model machine selection
TPM Campaign/ Kick-off Ceremony O.E.E. Computation
Core Group
B. Education TPM Concept/ Tools
Production Dept. > Data Analysis
> Loss Definition
　 Small
> Evaluation Method (O.E.E.)
Group
C. Autonomous Maintenance 5S Practice - The preparation of 5S

standard -
Production Dept. (Temporary Manual)
> Cleaning & Oiling
　 Small
> Inspection Checklist
Group Optimal Operating Conditions
(Temporary Manual)
D. Planned Maintenance Data Collection on Downtime Physical Analysis on Breakdown
(Chronic Failure) ~ Cause Investigation ~
Maintenance Dept. Countermeasure Establishment
(Temporary Manual)
Small Group
CBM & TBM Establishment
Master Plan 　　　　　
-2
Stage Implementation Promotion
(Pilot-run by Project Team) (Company-wide Activities)
Activities categories Apr. May Jun. Jul. Aug. Sep. Nov. Dec Jun. Feb. Mar.
Oct.
A. Strategy making of TPM

TPM Committee Regular Monthly Patrol
First Patrol Second Patrol Third Patrol
Core Group Yearly Award
B. Education
Production Dept.
Skill Training Skill Training
Small Group Corrective Actions Corrective Actions
C. Autonomous Maintenance
5S Activities on Model machine, 5S Activities
Production Dept.
Monitoring, by operators themselves
Small Group
5S Manual
Operational Manual
D. Planned Maintenance
Preventive maintenance Preventive Maintenance
Maintenance Dept. activities on model machine, activities on other machines
Small Group Monitoring, by technicians in Maintenance division
Preventive Maintenance Manual

Activity Board located close to the tool

TPM Final

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TPM Final

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ጠቅላላ ምርታማ ክብካቤ

Total Productive Maintenance

From Asset Care

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

1. በተቋሙ ውስጥ ያለውን ቋሚ ንብረት የክብካቤ/የጥገና ባህል ምን

” ጠምክ ላይ ጥቅል ግንዛቤ መፍጠር፤

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ጥቅል ቋሚ ሀብት ክብካቤ(ጥገና) ዳሰሳ

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

 ዛሬ ዛሬ ድርጅቶች በአለም አቀፍ ደረጃ ተወዳዳሪ

 ውጤታማ አምራች ድርጅት ለመሆን ደግሞ አቅም

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

የክብካቤ መሰረታዊ ትርጓሜ በጥቅሉ የተቋም ቋሚ ሀብት(የመገልገያ

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ይህ የክብካቤ አይነት ማሽኖች

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

የተራዘመ 3 ሰዓት ወይም

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

በየቀኑ የሚከናወን የመከላከል ጥገና

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ሥዕል፡ ከመተሐራ ስኳር ፋብሪካ የተገኘ

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

 የአውሮፓ ህብረት ሃገራት ለተቋም ቋሚ ሀብት ክብካቤ

 ይህ ማለት ደግማ ከሆላንድን ኢንዱሰትሪዎች ጠቀላላ የምርት

 እንግሊዝ በእሴት ክብካቤ ላይ ታደርግ

የነበረውን መዋለ ነዋይ ብናይ 168

2,000,000 በላይ የጥገና ሰራተኞች

 ከዚህ በታች የተቀመጠው ስዕላዊ መግለጫ ከብልሽት ጥገና

(from the present unsatisfactory levels to benchmark levels)

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

 እንዚህን ሁሉ ጠባዮች በማካተት የአምራችነትን

እንከን የለሽ Zero Defect

 ጠምእክ/TPM በጃፓን እና በምዕራቡ አለም ያሉ

TPM is a change factor, which has contributedETHIOPIAN

 ልማዳዊው የጥገና ስርዓት አቅም የሌለው እና አባክኝ ስርዓት ከመሆኑም ባሻገር

 የችግሮችን መከሰት ቀድሞ ያለማወቅ

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

 በዚህም ምክንያት ከልማዳዊው

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

 ጠቃሚ ስልቶችን ለመቀየስ ይረዳል A number of mechanisms

 በዕቅድ በተያዙ ትልልቅ የቅድመ ክብካቤ እና ሊከሰት የሚችል

 ለድርጅቱ ጠቅላላ እሴቶች ክብካቤ ጠቃሚ መረጃዎችን

 To develop and operate a very effective maintenance

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

1. ማሽኖች በብልሽት መቆም እና በጥገና ምክንያት የሚፈጠረ የብልሽት

2. በማሽኖች ቅድመ ዝግጅት እና የማስተካከል ሂደት

5. የምርት ሂደት ማስጀመርን ተከትለው የሚፈጠሩ ብክነቶች

 1እና 2 = ከስራ ውጪ የመሆን ብክነት availability loss

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

 በመላው የተቋም ሞያተኞች/ሰራተኞች ተሳትፎ የማሽኖች እና

 ከምርታማነት እና ጥራት ጋር ቀጥተኛ ትስስር ያላቸውን ማሽኖች እና

 ማሽኖችን እና የመገልገያ መሳሪያዎች በአገልግሎት ዘመናቸው

 የማሽን ተጠቃሚ ሞያተኞች ስለሚጠቀሙበት ማሽን

 የስራ ከባቢን ምቹ በማድረግ አነቃቂ እና አስደሳች የሰራ ሁኔታን

Safety health and

 ትምህርት የሚያስፈልገው የማሽን ስራ ሞያተኞችን

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE

ETHIOPIAN KAIZEN INSTITUTE