HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

BÀI 2

PANME AND CALIP

NHÓM 01

MÔN HỌC : TN ĐO LƯỜNG CƠ KHÍ

GVHD : TS . TRẦN THÁI SƠN

SV THỰC HIỆN
NGUYỄN TUẤN ANH 19144095
TRẦN XUÂN HÒA 19144121
PHẠM MINH KHÔI 19144139
NGUYỄN NHẬT THIÊN KIM 19144139
 01 02
PANME CALIP
01 PANME
 CÔNG DỤNG

● Là loại dụng cụ đo kích thước dài có độ chính xác

cao hơn thước cặp , khả năng đo được đến 0,01 mm
(loại đặc biệt đến 0,001 mm)
3 LOẠI CHÍNH

Panme đo ngoài Panme đo trong Panme đo ngoài

a PANME ĐO NGOÀI

► Dùng để đo các kích thước như chiều dài , chiều

rộng , độ dày , đường kính …
 PANME ĐO TRONG
b
 ► Dùng để đo các kích thước như đường kính lỗ , chiều rộng rãnh . Để mở
rộng phạm vi đo , mỗi panme đo trong bao giờ cũng kèm theo những trục nối
có chiều dài khác nhau . Như vậy chỉ cần 1 panme đo trong có thể đo được
nhiều kích thước khác nhau như : 75 175 , 75 600 , 150 1250 mm
PANME ĐO LỖ 3 TIẾP
ĐIỂM
► Để tạo thuận lợi cho thao tác đo trong quá trình đo
các lỗ nhỏ , panme đo lỗ 3 tiếp điểm được chế tạo có
khả năng cho 3 đầu đo di động ra vào đồng thời , tiếp
xúc với bề mặt lỗ cần đo
c PANME ĐO SÂU

► Dùng để đo các kích thước như chiều sâu các

rãnh , lỗ bậc và bậc thang …
 CẤU TẠO

► Panme có cơ cấu trên nguyên lý chuyển động

của ren vít và đai ốc , trong đó biến chuyển động
quay của tay quay thành chuyển động tịnh tiến
của đầu đo di động .

► Để đảm bảo độ chính xác của panme , chiều

dài phần ren vít trong cơ cấu truyền động thường
là 25mm nhằm giảm sai số tích lũy bước ren
trong quá trình chế tạo .
 CÁCH ĐỌC KẾT QUẢ ĐO

● Khi đo xem vạch “0” của du xích ở vị trí nào của thước
chính ta đọc được phần nguyên của kích thước ở trên
thước chính
● Xem vạch nào của du xích trùng với vạch của thước chính
ta đọc được phần lẻ của kích thước theo vạch đó của du
xích (tại phần trùng nhau)
● Khi đo dựa vào mép thước động ta đọc được số “mm” và
nửa “mm” của kích thước ở trên thước chính
● Dựa vào vạch chuẩn trên thước chính ta đọc được phần
trăm “mm” trên thước
 Kết quả đo cũng gồm 2 phần và được xác định như đối với thước cặp :
L = m + i.
●Trong đó :
+m : 2 số vạch trên thước chính ở bên trái của ống quay
+i : 2 vạch thứ i trên thước phụ trùng với đường chuẩn trên ống cố định
+

 L =m + i.L = m + i.
= 16 + (7 x 0,01) = 36,5 + (47 x 0,01)
= 16,07 mm = 36,97 mm
 CÁCH ĐO THƯỚC PANME
● Bước 1 : Khi đo tay trái cầm panme , tay phải
vặn đều đặn cho đầu đo đến gần tiếp xúc thì vặn
núm đầu đo tiếp xúc với vật đúng áp lực đo .
● Bước 2 : Phải giữ cho đường tâm của 2 mỏ đo trùng
với kích thước vật cần đo .
● Bước 3 : Trường hợp phải lấy panme ra khỏi vị trí
đo thì vặn đai ốc hãm (Cần hãm) để cố định đầu đo
động trước khi lấy Panme ra khỏi vật đo .
● Bước 4 : Khi đo dựa vào mép thước động ta đọc
được số “mm” và nửa “mm” của kích thước ở trên
thước chính .
● Bước 5 : Dựa vào vạch chuẩn trên thước chính ta
đọc được phần trăm “mm” trên thước phụ (giá trị
mỗi vạch là 0,01mm)
CÁCH BẢO QUẢN
●Không được dùng Panme để đo khi vật đang quay
●Không đo các mặt thô , bẩn
●Phải lau sạch vật đo trước khi đo
●Không vặn trực tiếp ống vặn thước phụ để mỏ đo ép vào vật đo
●Cần hạn chế việc lấy Panme ra khỏi vị trí đo mới đọc kích thước
●Các mặt đo của Panme cần phải giữ gìn cẩn thận , tránh để gỉ và bị
bụi cát , bụi đá mài hoặc phôi kim loại mài mòn
02 CALIP
a CALIP TRỤC (CALIP NÚT)

► Dùng để đo các kiểm tra các thông số kích thước và

chi tiết trong sản xuất hàng loạt , hàng khối
CẤU TẠO
● Calip trục gồm thân 1 và hai đầu đo 2 , 3
● Đầu dài 2 là đầu Q có kích thước danh nghĩa được chế tạo theo
kích thước giới hạn nhỏ nhất của lỗ cần kiểm tra.
● Đầu ngắn 3 là đầu KQ có kích thước danh nghĩa được chế tạo theo
kích thước giới hạn lớn nhất của lỗ cần kiểm tra.
 ►VD : Cần kiểm tra lỗ có kích thước 30H7
Tra bảng dung sai và lắp ghép ta có : 30H7 =

=> Chọn calip kiểm tra có kích thước danh nghĩa đầu nhỏ (lọt qua)
là dQ = 30mm và kích thước danh nghĩa đầu to (không lọt) là
(dKQ = 30,021 mm)

Qua VD trên ta thấy mỗi calip chỉ dùng để kiểm tra 1 kích thước
nhất định của 1 loạt chi tiết , các chi tiết khác có cùng kích thước
danh nghĩa cũng không dùng được
VD : Calip dùng để kiểm tra lỗ 30H7 không dùng để kiểm tra lỗ
30H6 hoặc 30H8 được
 CALIP HÀM
b
► Calip hàm dùng để kiểm tra kích thước giới hạn của chi tiết trục
trong sản xuất hàng loạt.
CẤU TẠO
● Cũng giống như calip trục calip hàm cũng có thân và hai hàm đo,
trong đó có một  hàm qua (ký hiệu là Q) và một hàm không qua (ký
hiệu là KỌ).
● Ngược với calip trục, kích thước danh nghĩa của hàm qua được chế
tạo theo kích thước giới hạn lớn nhất của trục cần kiểm tra, kích
thước danh nghĩa của hàm không qua được chế tạo theo kích thước
giới hạn nhỏ nhất của trục cần kiếm tra.
 ► VD : Cần kiểm tra trục
Tra bảng dung sai và lắp ghép ta có : =
=> Chọn calip hàm kiểm tra có kích thước danh nghĩa đầu
qua là DQ = 30mm và kích thước danh nghĩa đầu không
qua là DKQ = 29,987mm
 CÁCH SỬ DỤNG
► Khi kiểm tra ta đưa nhẹ nhàng các đầu đo của calip vào chi tiết. Nếu chi tiết qua đầu Q của
chi tiết và không qua đầu KQ của calip thì chi tiết đạt yêu cầu. Nếu một trong hai điều kiện
trên không thoả mãn thì chi tiết không đạt yêu cầu.
► Quá trình kiểm tra chi tiết là phân loại đơn giản chúng thành 3 nhóm bằng calip giới hạn
như sau:
• Chi tiết thành phẩm có kích thước nằm trong giới hạn cho phép (đầu Q qua, đầu KQ không
qua)
• Chi tiết phế phẩm sửa chữa được, khi kích thước trục lứn hơn kích thước lớn nhất cho phép,
còn kích thước của lổ nhỏ hơn kích thước nhỏ nhất cho phép.
• Chi tiết phế phẩm không sứa chữa được, khi kích thước trục nhỏ hơn kích thước nhỏ nhất
cho phép, còn kích thước của lỗ lớn hơn kích thước lớn nhất cho phép
 CÁCH BẢO QUẢN
● Trước khi kiểm tra phải lau sạch calip và chi tiết cần kiểm tra.
● Khi đưa calip vào chi tiết để kiểm tra cần giữ cho tâm của calip trùng với tâm của chi
tiết kiểm tra.
● Nghiêm cấm dùng lực đẩy calip hàm vào trục và calip nút vào lỗ.
● Cấm kiểm tra chi tiết đang quay trên máy vì như vậy sẽ làm calip mòn nhanh đồng thời
vi phạm các điều kiện của kỹ thuật an toàn.
● Sử dụng nhẹ nhàng, tránh va chạm làm xây xước biến dạng các đầu đo.
● Sau khi dùng lau chùi calip bằng giẻ sạch và bôi dầu vào các mặt đo.
THE END