XIN CHÀO CÔ VÀ CÁC

BẠN BÀI THUYẾT TRÌNH

CỦA NHÓM EM!

START
CƠ SỞ VĂN HÓA LỚP :CA21MNA

VIỆT NAM NHÓM : 3

*CÁC THÀNH VIÊN NHÓM 3:
1: TỪ KHẢ LINH (NHÓM TRƯỞNG)
2:NGÔ THỊ PHƯƠNG LAM (NHÓM PHÓ)
3:TRƯƠNG THỊ BÉ NÊN
4:NGUYỄN THỊ KIM LÀI
5:TRÌNH THỊ THÚY MỘNG
6:VÕ THỊ NGỌC LINH
7:THẠCH NGỌC HIẾU
 A:PHONG TỤC TANG MA XƯA VÀ NAY
1:PHONG TỤC TANG MA XƯA
Tang ma cho người đã khuất vốn là quan trọng với người Việt cổ, nó thể hiện
sự hiếu kính với ông bà tổ tiên, nêu gương đạo đức cho con cháu hiện tại và
sau này, và cũng nằm trong tín ngưỡng thờ phụng các linh hồn, vốn được coi
là tồn tại trong vạn vật (không chỉ con người), gọi là Vạn vật hữu linh.
Người đã khuất, tiền nhân, cổ nhân, người xưa, vong linh… là những khái
niệm cổ ở phương Đông nói chung, Việt Nam nói riêng, có uy thế rất lớn và
ảnh hưởng không nhỏ đến người sống hàng ngày. Trong cuốn Con rồng An
Nam, hồi ký của vua Bảo Đại có viết: “Ở đất nước này, quá khứ chi phối hiện
tại, người chết ảnh hưởng đến người sống, hơn cả người sống đối với nhau”.
Từ huyện lỵ Quốc Oai, đi về phía đường số 6, chừng 9 km là địa phận xã Cấn
Hữu, gồm hai làng nằm trên con đường đê kéo dài, gọi là Cấn Thượng và Cấn
Hạ.
 PHONG TỤC TANG MA XƯA
Từ đây đi vào chân núi Ba Vì với những bản Mường cũng chỉ 15-20 cây
số. Văn hóa Mường giao thoa với văn hóa Việt rất rõ ràng trong ba làng cổ
này.
Ba làng đều có đình, đền, chùa rất đẹp và nhiều am miếu khác. Các bà già
ăn mặc rất gần với người Mường. Váy cao và rộng, áo cánh, thắt bao
tượng quanh thắt lưng, đầu vấn khăn.
 Ngày đầu đi trình báo chính quyền, dựng rạp, báo tin cho bà con làng
xóm. Và mọi người trong làng sẽ đến thăm hỏi, phân công giúp việc. Xa
xưa hơn thời điểm 1966, những ngày Nếu trong làng có người chết, đặc
biệt là người già, đám ma tổ chức vào ba ngày. này có ăn uống, do mọi
người đến viếng đều mang theo thực phẩm. Năm 1966 là thời điểm chiến
tranh, nên khoản ăn uống bị cắt bỏ, thay vào chỉ là uống chè, ăn trầu cau.
Ngày thứ hai tổ chức múa Thập ân vào ban đêm. Màn múa có ban nhạc
hiếu – phường Bát âm cử nhạc. Phường Bát âm đơn giản gồm: một trống
 PHONG TỤC TANG MA XƯA
(của làng), một trống con, một trống vỗ cao hai mặt, một nhị, một cò líu,
một kèn loa, một kèn lá, một đôi chũm chọe. Nhân vật chính múa Thập ân
là một đứa bé gái hoặc trai, chừng 10 tuổi, đội mũ rồng, mặc áo đen, nẹp
đỏ, tay cầm xinh tiền, vừa nhẩy múa, vừa hát bài kể 10 công đức của cha
mẹ với con cháu
Khi múa, người ta có thể thưởng tiền vào đĩa trước ban nhạc hiếu. Lúc đó
ban nhạc hiếu là của địa phương, được ăn cơm với gia chủ, và hầu như
không có tiền công, chỉ có tiền thưởng.
Ngày thứ ba, chọn giờ lành đưa ma ra đồng. Đi đầu là ông sư cùng với
một người cầm canh phan là cái phướn buộc vào một cành tre tươi, theo
sau một số vãi cầm phướn, có vài người cầm biển Tiêu tĩnh (giữ yên lặng)
và Hồi tỵ (tránh xa) đi xung quanh. Tiếp đến là hai mươi ba cụ giăng một
tấm lụa dài đội trên đầu – đây là cầu lụa đưa người xuống suối vàng, có
một bà cụ đi cạnh rúc tù và. Tiếp đến là phường Bát âm và những người
 PHONG TỤC TANG MA XƯA
cầm phướn, đối trướng, lúc đó đối trướng không nhiều lắm, thường chỉ do
những ông đồ làng viết chữ viếng vào một tấm vải lớn. Rồi người con trai
trưởng, mặc tang phục đi giật lùi trước đòn kiệu. Áo quan được đặt trong
đòn kiệu rồng rất lộng lẫy có đến 16 người khiêng. Sau đòn kiệu là toàn bộ
gia đình, các cô dâu thì đi vài bước là phải lăn lộn ra mặt đất, cuối cùng là
dân làng. Đám đòn kiệu đi chùng chình, cứ tiến ba bước lại lùi một bước.
Khi nhập quan người ta thường bỏ ít tiền xu vào trong, gọi là tiền qua cầu
Đại Hà. 
 PHONG TỤC TANG MA NAY

*6 điều người nhà nên làm khi thân nhân hấp hối
– Dời người sắp mất sang phòng chính tẩm, đầu hướng về phía Đông.
– Hỏi xem có dặn dò trối trăng gì không.
– Đặt thuỵ hiệu (tức tên hèm) rồi hỏi người đó có đồng ý không.
– Luôn luôn có người túc trực bên cạnh.
– Người có theo tôn giáo thì làm lễ cầu nguyện theo phép của từng tôn
giáo.
– Chuẩn bị mọi thứ để tắm gội (làm lễ mộc dục) và khâm liệm (lễ nhập
quan).
 PHONG TỤC TANG MA NAY

Những nghi lễ người nhà cần làm khi thân nhân mất
Dưới đây là những nghi lễ thường áp dụng cho những trường hợp người thân
trong gia đình già yếu, mất tại nhà theo phong tục tang lễ truyền thống của
người Việt. Đối với những trường hợp mất tại bệnh viện, dọc đường, tai nạn…
không đủ điều kiện để thực hiện những nghi lễ bên dưới có thể châm chước,
tùy nghi vận dụng.
Lễ mộc dục (tắm gội):Lúc tắm gội cho người vừa chết thường vừa để sẵn
một con dao nhỏ, một vuông vải (khăn), một cái lược, một cái thìa, một ít đất
ở ông đồ rau, một nối nước ngũ vị hương và một nồi nước nóng khác. lúc tắm,
vây màn cho kín, tang chủ quỳ xuống khóc, người hộ việc cũng quỳ rồi cáo từ
rằng; “nay xin tắm gội để sạch bụi trần”, xong phục xuống, đứng dậy. Cha thì
con trai vào tắm, mẹ thì con gái vào tắm. Lấy vuông vải dấp vào ngũ vị,
 PHONG TỤC TANG MA NAY
lau mặt, lau mình cho sạch rồi lấy lược chải tóc lấy sợi vải buộc tóc, lấy
khăn khác lau hai tay hai chân, lại lấy dao cắt móng tay móng chân,mặc
quần áo cho chỉnh. Móng tay móng chân gói lại trên để trên, dưới để dưới,
để vào trong quan tài; dao, lược thìa và nước đem đi chôn; rước thi thể đặt
lên giường.
Sau lễ mộc dục thời gian chưa nhập quan:
Đắp chăn hoặc chiếu, buông màn, đặt một chiếc ghế con phía trên đầu, trên
đó đặt một bát cơm úp, một quả trứng, dựng một đôi đũa trên bát cơm và
thắp hương. Có địa phương còn có tục để thêm một con dao trên bụng, (có
lẽ để trừ tà ma hay quỷ nhập tràng).
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Lễ phạn hàm:
Lễ này theo tục xưa, bỏ gạo và tiền vào miệng tránh tà ma ác quỷ đến cướp
đoạt, để tiễn vong hồn đi đường xa được siêu thoát. Lễ này ngày nay nhiều
nơi đã bỏ, có nơi thay thế bằng may một cái túi, trong túi đựng một ít tiền
gạo và một vài đồ lặt vặt mà khi sống, người đó hay dùng đến.
Theo “Thọ mai gia lễ”, lễ này được tiến hành như sau:
– Lấy ít gạo nếp xát cho sạch, ba đồng tiền mài cho sáng .
– Tang chủ vào khóc quỳ, người chấp sự cũng quỳ, cáo từ rằng: ” nay xin
phạn hàn, phục duy hâm nạp”. Người chấp sự lần lượt xướng “Sơ phạn
hàm, tái phạn hàm, tam phạn hàm”. Tang chủ ba lần, mỗi lần xúc một ít
gạo và một đồng tiền tra vào mồm bên phải, rồi đến bên trái, cuối cùng vào
giữa. Xong, bóp mồm lại, phủ mặt như cũ.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Lễ khâm liệm nhập quan:
Các con vào, con trai bên trái, con gái bên phải. Người chấp sự xướng. Tự
lập (đứng gần vào), cử ai (khóc cả lên), quỳ. Chấp sự cũng quỳ mà cáo từ
rằng “Nay được giờ lành, xin rước nhập quan”. “Cẩn cáo” xong lại xướng:
phủ phục (lễ xuống), hưng (dậy), bình thân (đứng thẳng).
Sau đó các con cháu tránh ra hai bên, người giúp việc quay và đều cầm tạ
quan nâng lên để đưa người vào cho êm ái, đặt cho chính giữa quan tài, nếu
có hở chỗ nào cần lấy áo cũ của người vừa mất bổ khuyết cho đầy đủ, rồi
gấp dưới lên đầu trước, bên trái gấp trước, bên phải gấp sau, trên đầu gấp
sau cùng, sơn nẹp đóng lại. Chú ý: Những quần áo của người đang sống,
hoặc quần áo mà người đang sống có mặc chung thì kiêng không được bỏ
vào áo quan.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Đồ khâm niệm:
Nhà giàu dùng vóc nhiễu, tơ, lụa; nhà thường dùng vải trắng may làm đại
liệm (1 mảnh dọc, 5 mảnh ngang) hoặc tiểu liệm (1 mảnh dọc 3 mảnh
ngang). Ngày trước, quy định đại liệm hay tiểu liệm vì khổ vải nhỏ. Ngày
nay, dùng vải khổ rộng, miễn kín chân, tay, đầu, gót là được.
“Tục ta nhiều người tin theo thầy phong thuy, trong quan tài thường có
mảnh ván đục sao Bắc Đẩu thất tinh. Trước khi nhập quan thường chọn
giờ, tránh tuổi rồi dùng bùa nọ bùa kia dán ở trong, ngoài quan tài. Có
người cho là chết phải giờ xấu thì bỏ cỗ bài tổ tôm hoặc quyển lịch hoặc
tàu lá gồi để trấn át ma quỷ” . Mọi việc xong thì sơn gắn quan tài cho kỹ
càng, đặt chính giữa gian giữa, hoặc nhà còn người tôn hơn thì đặt sang
gian cạnh.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Lễ thiết linh (Sau khi nhập quan):
Đây là lễ thiết lập linh vị, đặt bàn thờ tang. Khi chưa chôn cất thì lấy lễ
thờ người sống mà lễ, nên mỗi lần lạy chỉ lạy hai lạy, trong linh vị và khăn
vấn dùng chữ “Cố phụ”, “Cố mẫu” thay cho “Hiền thảo”, “Hiền tỷ”.
Lễ thành phục:
Tức là con cháu mặc đồ tang để cúng tế và đáp lễ khi khách đến viếng.
Trước khi thành phục, nếu có khách đến thì người chủ tang chưa ra tiếp
mà người hộ tang thay mặt tiếp khách và thông cảm với khách. Sau lễ
thành phục mới chính thức phát tang. Sau đó thân bằng cố hữu đến phúng
viếng.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Nghi thức tang gia:
Sau lễ thành phục, đến cúng cơm cho người chết. Lễ này được gọi “Chiêu
tịch diện”, ám chỉ hàng ngày phải có 3 buổi cúng cơm, vào buổi sáng,
buổi trưa và buổi chiều. Trước đây vào buổi sáng, con cái phải bưng chậu
nước, khăn mặt, bàn chải răng, thức ăn điểm tâm từ giường người chết
thường nằm ra đến chỗ linh tọa, khi đi phải khóc to, tới nơi dâng lên linh
tọa mà cúng. Buổi chiều sau buổi cúng cơm mới đem vào. Tục này hiện
nay không còn, vì thấy quá cầu kỳ, và tại linh tọa lại thấy không được
trang nghiêm cho lắm.
Trong cúng cơm, các người con trai có thể thay nhau, dâng trà, rượu, cơm
thịt trước linh tọa, có khi là cháu đích tôn (thông thường là cơm chay).
 PHONG TỤC TANG LỄ NAY
Trong nhà đám, như chúng tôi trình bày, nhiều gia đình thường mời đội
kèn đến đánh trống, thổi sáo, kéo đàn gọi là “Đội kèn giải”, khi có người
đến phúng viếng chia buồn, sẽ nổi nhạc ò í e, có người cho tiền nhờ họ
khóc mướn, đội kèn giải sẽ vừa trống kèn, vừa ngân nga đọc kể lể theo
tâm sự người đã thuê giải bày, giọng kể lể cũng mang vần điệu lúc lên
bổng xuống trầm thể hiện sự thê lương nghe thật nảo lòng, ai nghe cũng
rưng rưng xúc động. Nhà đám nào không có đội kèn giải, xem như hiu
quạnh lắm. Những họ hàng người miền Bắc xưa và nay, có hội tương tế,
hội đồng hương (gọi là người trong họ, trong làng), nếu người chết hưởng
thọ, bên hội sẽ cử từ 10 người có tuổi cao trở lên đến tế lễ chia buồn. Họ
mặc trang phục trang trọng, áo dài khăn đóng màu trắng, phường nhạc nổi
trống kèn như đang diễn một vở tuồng Tàu.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Lễ tế ở đây có nghĩa, người trong họ hay trong làng, dâng rượu, trà,
bánh, hoa quả lên linh tọa (như lúc cúng cơm), và đọc điếu văn chia
buồn với người chết cùng tang gia, đọc xong mới đốt đi như gửi thư cho
người chết vậy.Ở miền Nam có học trò lễ, chỉ mang sắc thái văn hóa, vì
tang gia mời đến làm lễ tế, chứ những học trò lễ thường không có họ
hàng, đôi khi còn không phải người làng hàng xóm với người chết. Có
học trò lễ đến tế, ai cũng biết nhà đó thuộc loại có dư giả tiền bạc, muốn
thực hiện một ma chay trang trọng.Việc khách khứa, họ hàng gần xa,
hàng xóm láng giềng, bạn bè thân hữu đến phúng viếng chia buồn, tùy
theo khách mà các con trai con gái phải ở hai bên áo quan lạy tạ, khách
lạy ba lạy phải đáp một lạy, khách lạy bốn lạy thì đáp hai lạy, khách của
người nào người đó lạy tạ, nếu ít tuổi hơn kêu con cháu ra tạ lại. Thông
thường có tục nếu khách đưa ma thì lạy ba lạy, còn không đưa ma thì
lạy bốn lạy, trước quan tài người chết.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Nghi lễ động quan, di quan:
Trước ngày động quan, di quan nhiều gia đình tổ chức đêm không ngủ,
các con cái, dâu rễ tề tựu bên áo quan suốt đêm, có ý nghĩa tưởng nhớ
người chết, phường nhạc bát âm kèn giải cũng đôi khi ở lại khóc mướn
cho tang gia.
Ngày xưa trong đêm không ngủ, tang gia còn làm lễ chuyển cửu, tức xoay
quan tài một vòng, nếu nhà chật hẹp thì người ta rước hồn bạch (nay là di
ảnh) đi quanh nhà, cốt ý cho hồn ma không nhớ đường về nhà nữa.
Ngày động quan, di quan còn gọi “ngày phát dẫn”. Cha mất, con trai
chống gậy tre, mẹ mất chống gậy vông, nếu con trưởng không có nhà thì
cháu đích tôn, nếu cả hai không có mới đến con trai thứ. Con trai con gái
không có mặt trong những ngày tang gia, áo mủ khăn tang được xếp lên
nóc áo quan.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Trong ngày di quan, nhà đòn rất quan trọng, bởi họ là vai chính trong
lễ động quan, di quan, nên tang gia rất coi trọng họ. Cho nên trước
khi động quan, tang gia phải có những tờ bạc lớn dằn dưới ly rượu
đầy, trước nóc áo quan nhằm tưởng thưởng cho các đạo tỳ khi khiêng
quan tài mà không bị đổ rượu, ý muốn để người chết không bị động
mà ra đi suôn sẻ. Vùng Nam Bộ nhiều nhà đòn còn tô chức “hát đưa
linh”, một nét văn hóa khá độc đáo.
Hát đưa linh tức lúc động quan, di quan, gồm một nhân quan chỉ đạo,
và từ 8 đến 10 đạo tỳ (người khiêng áo quan), họ vừa thắp nhang
trước linh cửu người chết xong, nhân quan cùng đạo tỳ liền múa may
theo điệu hát bộ, và hát hò bằng câu chuyện “chàng Lia cướp quan
tài”. Vừa hát vừa động quan rồi đến di quan.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Trên đường đi các đạo tỳ vẫn theo sự chủ đạo của nhân quan, vừa uyển
chuyển nhịp nhàng vừa linh động khiêng áo quan theo nhịp của bài ca,
bên cạnh là tiếng trống kèn của đội kèn giải đánh theo bài hát, nghe rất
tưng bừng (nhưng đây là cách làm các đạo tỳ đang khiêng áo quan, quên
đi nổi mệt nhọc).
Thông thường khi di quan, nhà đòn phải có 2 thần tướng làm bằng giấy,
hình dung dữ tợn dẫn đường (nhiều người cho là hình tượng của ác thần
và thiện thần), thứ đến là thể kỳ có 2 người khiêng, một bức hoành vải
trắng đề 4 chữ (như cha mất là câu “Hổ sơn vân ám”, mẹ mất thì ghi “Di
lĩnh vận mê” v.v..), và 2 bên treo lồng đèn, ghi tước hiệu và tước danh
người chết.
Thứ ba trong việc đưa đám là tấm minh tinh. Tấm minh tinh làm bằng vải
đỏ có ghi chức tước, họ tên người chết treo vào một cành tre, hoặc tháp
trụ để vào bàn cho mấy người khiêng.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Bên dưới tấm minh tinh có 4 chữ Qui, Khốc, Linh, Thinh. Đi sau là các thầy
cúng hay nhà sư theo tụng niệm.
Sau tấm minh tinh, nhà đòn còn có bàn hương trên để lư nhang, hai bên cắm
đèn cầy, độc bình cắm hoa vạn thọ, và mâm trái ngũ quả, kế đến là thực án
bày tam sên hay heo quay bánh trái. Đi trước bàn hương là các con trai người
mang di ảnh, người cầm chén cơm chống gậy đi giật lùi đến khi áo quan đưa
lên linh xa. Theo sau bàn hương là đội kèn tây, kèn ta.
Rồi đến linh xa (xe đòn) trên để hồn bạch (hay di ảnh); và tang gia nối bước
theo sau, kế đến thân bằng quyến thuộc, thân hữu của tang gia đi đưa tiễn.
Trước khi động quan, nhà đám phải cúng tam sên ở giữa đường đi, như ý xin
đường còn tang gia cúng thổ thần như bẩm báo người chết tên gì, tuổi gì
không còn ở trong ngôi nhà này nữa (ý như xóa tên ra khỏi hộ khẩu, nếu
thành ma trở về nhà thì các thổ thần sẽ không cho vào nhà).
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Khi động quan, nhóm đạo tỳ có người đại diện thắp nhang và đèn khấn bái
trước quan tài, các đạo tỳ khác phải quỳ lạy cung kính theo lệnh của đại
diện, khấn bái xong mới động quan (xem phần hát “đưa linh” ở trên).
Khi quan tài được khiêng ra khỏi cửa, trong nhà phải đập bể một vài món đồ
dùng (như nồi niêu v.v… làm bằng đất) để tạo ra tiếng nổ lớn, cho tà ma sợ
mà đi ra hết khỏi nhà.
Khi đi đường đến nghĩa trang, tang gia rải giấy tiền vàng bạc, nhằm hối lộ
cho đám tà ma quỷ dữ, kẻo quan tài nặng nề khó đi.
Đó là những bước của di quan và động quan.
Nghi lễ hạ huyệt: Khi nhà đòn đưa quan tài đến nghĩa trang, ở đây nếu có
nhà trạm thì đưa áo quan vào, cho bên tang gia quỳ lễ cám ơn, hoặc có phần
đọc điếu văn và đáp tạ cũng được diễn tiến tại đây.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Lúc đến giờ tốt, tang gia lại có mâm cúng thổ thần tại nghĩa trang, nếu có
thầy địa lý phong thủy sẽ có mặt tại huyệt nhằm phân kim gióng hướng cho
đúng, khi đến giờ mới cho đạo tỳ hạ quan.
Khi áo quan đã định vị đúng hướng là phần lấp huyệt. Tang gia và họ hàng,
những người đi tống tang (người quen đi đưa tiễn) sẽ đi quanh huyệt mà ném
từng hòn đất xuống lòng huyệt. Khi hạ huyệt xong, người con trai trưởng sẽ
quỳ lạy những người đưa tiễn 4 lạy, có nghĩa cảm tạ người đến tiễn vong
linh và bắt đầu lấy đạo thờ người chết để tang.
Nghi lễ ngu tế:
An táng xong, cả tang gia trở về nhà lại tế, người xưa gọi là “Ngu tế” (ngày
chôn là sơ ngu, ngày thứ hai là tái ngu, và ngày thứ ba là tam ngu). Ngu có
nghĩa là yên. Vì người chết hồn phách chưa yên nghỉ nơi nào, cho nên tế 3
lần để hồn phách người chết được yên ổn. Nay tục này cũng ít thấy gia đình
 PHONG TỤC TANG MA NAY
nào còn thực hiện.
Những nghi lễ cần làm sau khi mất trong phong tục tang ma của người
Việt
Nghi lễ mở cửa mả:
Trong ba ngày sau khi mới chôn, gia đình tang gia trở ra mộ làm lễ mở cửa
mả, thường thì trong nhà làm lấy, người giàu mời thêm thầy cúng đến dùng
con gà trắng hay con chó đen, để cúng thổ thần (ngày trước họ giết gà chó
ngay tại đấy, lấy máu mà tưới lên quanh ngôi mộ, nay chỉ còn thả cho gà,
chó tự chạy như để phóng thích, phóng sinh. Các thầy cúng dùng lươn, cá
chép, ốc (tam sên), một cây mía lao cùng nhiều loại giấy tiền vàng bạc để
cúng và yểm bùa, cho rằng làm như thế thì trừ được hung thần không cho
quậy phá hồn người chết, sau để hồn về nơi thờ cúng trong nhà.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Sau khi làm lễ mở cửa mả xong, các con cái bắt đầu dọn mộ hay xây mộ
cho thân nhân (trong 49 ngày đầu, tức còn trong lễ thất tuần) tang gia có
thể xây mộ mà không cần xem ngày giờ tốt xấu.
Nghi lễ cúng thất tuần và cúng chung thất:
Theo phong tục khi người chết đã chôn cất xong, gia đình phải làm lễ thất
tuần (tức làm tuần, trong 7 tuần lễ liền), tính ngày người chết mới tắt thở.
Các con cái chịu tang phải về đầy đủ, mặc lại tang phục và cúng cơm cho
người chết, thầy cúng hoặc nhà sư đến tụng niệm (trước đây, có tục người
nào lo việc hương hỏa trong gia tộc, hàng ngày phải dâng cơm ngày hai
buổi và phải khóc lóc thảm thiết, van xin hồn người chết về dùng cơm).
Cơm cúng cho người chết (mỗi khi cúng cơm) đều là những món chay,
nhằm cho người chết được nhẹ nhàng hồn vía, sớm siêu thăng miền cực
 PHONG TỤC TANG MA NAY
lạc, có người cho rằng cúng chay là để hồn người chết sớm quy y cửa Phật,
nương nhờ cửa Phật mà không về với gia đình (vì gia đình thường ăn mặn,
không hợp lẽ tu hành).
Khi cúng đủ 6 tuần, đến tuần thứ 7 gọi là lễ chung thất. Thường lễ chung
thất(49 ngày) và lễ tốt khốc 100 ngày, các gia đình tổ chức rất lớn, có mời
họ hàng, xóm giềng đến dự.
Trước là cho một số con cái cháu chắt xả tang, vì cho rằng trong 49 ngày
qua, hồn người chết đã yên ổn ở các nơi (có ý cho là người chết có 3 hồn,
một ở nơi thờ cúng, một ở nơi chôn cất và một ở dưới tuyền đài chờ Diêm
vương phán quyết), khi xả tang có thầy cúng hay nhà sư đến làm phép cho
người đó.
Sau là gia đình tang gia cảm tạ các khách mời trong thời gian họ đến tống
tang, bằng một bửa cơm thịnh soạn.
 PHONG TỤC TANG MA NAY
Lễ giỗ đầu và xả tang:
Tròn một năm của người chết, gọi là ngày giỗ đầu hay lễ tiểu tường. Bấy
giờ con cháu chịu tang (chưa xả tang) được bỏ tang phục, gậy mũ v.v…
các lễ tục vẫn giống như khi làm lễ chung thất và lễ tốt khốc.
Nghi lễ đại tường và đàm tế:
Sau hai năm giỗ tất gọi là đại tường, nếu tính theo năm âm lịch là để tang
đã đủ ba năm. Tuy nhiên ngày đại tường này cũng chưa phải đã hết tang
chế cho tang gia, mà sau đó còn một lễ khác có tên gọi lễ đàm tế.
Lễ này còn được gọi là lễ trừ phục sau 60 ngày (nhưng không nhất thiết
phải đúng 2 tháng sau lễ đại tường, có gia đình chọn được ngày tốt, để tổ
chức lễ đàm tế) Trong ngày lễ tất cả những gì còn gợi lại tang ma đều
được đốt bỏ, mọi người được xả tang và thôi đau buồn nữa.
rong những lễ tục tang ma nói trên, những gia đình khá giả trong những
ngày lễ tiểu tường, đại tường họ thường đốt vàng mả, nào là nhà, xe, áo
mão, rương hòm… có người dâng hình nhân làm người hầu hạ v.v…
cho người chết.
Nhiều gia đình, sau khi làm lễ chung thất hay tốt khốc, họ xin dẫn vong
linh về chùa để tu cho sớm được siêu thăng tịnh độ, nên những lễ tốt
khốc, tiểu tường, đại tường, đàm tế đều tổ chức ở chùa, đốt vàng mả
cũng tại đó. Còn đãi ăn thì tùy gia đình tang gia, mời ăn chay hoặc mặn
mà chọn địa điểm.
Lễ cải táng:
Thông thường muốn cải táng một mộ huyệt, ít nhất cũng sau ba năm kể
từ ngày chôn cất, bởi khi ấy mùi tử khí cũng không còn ảnh hưởng
những người đang quanh đó, và cũng hợp với đạo lý trong xã hội, trong
đời sống, tập quán của người dân Việt.
Kết luận:
Với các lễ tục tang ma theo phong tục tập quán xưa như thế và với
những hủ tục mê tín trong ma chay, chúng ta thấy có quá nhiều
nghi lễ rườm rà và bi thiết. Ở các nước văn minh, họ không để xác
tại nhà quá 48 giờ, và không có cảnh đưa ma cùng các hình tượng
phước thần, ác thần, thể kỳ, bàn hương rồi các đội kèn giải, kèn
tây đi dài mấy trăm mét.
Hiện nay cũng đã ít thấy xuất hiện người khóc mướn, có họ bạn sẽ
thấy một tang gia quá hiếu đạo với người đã chết, họ lăn đường
khóc than thảm thiết lắm, nhưng chính những người đang chịu
tang có lòng hiếu đạo thật không, báo hiếu thật không, không ai
biết được. Chúng ta thấy cần bỏ bớt những lễ tục không đáng phải
phô trương, cho người chết được yên ổn mà về với cát.
KÍNH THƯA CÔ VÀ CÁC BẠN PHẦN THUYẾT
TRÌNH CỦA NHÓM EM ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT
THÚC.
CUỐI LỜI EM CHÚC CÔ THẬT NHIỀU SỨC
KHỎE VÀ DÌU DẮT CHÚNG EM TRÊN CON
ĐƯỜNG ĐẦY ẤP ÁNH HÀO QUANG VÀ
NHỮNG TIA SÁNG RỰC RỠ ! CHÚNG EM
TRÂN TRỌNG XIN CẢM ƠN!
THE END .