You are on page 1of 37

PANALANGIN

ou can delete this slide when you’re done editing the presentation.
TUNOG
________ ________ _______ ________ ________
+ +
P ONEMA
________ ________ _______ ________ ________ _______
Ponemang
Suprasegmental
 Alumbro
 Barcenal
 Cinco
 Janlay
 Limbaroc
Bigkasin nang wasto ang mga pahayag batay sa bantas
na ginagamit at ipaliwanag kung ang pinagkaiba ng
dalawang pahayag.

Totoo? Maganda ka ? Totoo, maganda ka .

Matalino? Siya ? Matalino Siya

Mahal ka niya? Mahal ka niya.

Ipinaglaban Kita? Ipinaglaban kita.

Ikaw ang nang-iwan? Ikaw ang nang-iwan


01
Ano ang napansin
ninyo sa nabasa?
1. Iba Ang tono ng
pagbigkas.

2.Mga panandang
ginamit.

3. Ang una ay nagpapahiwatig


ng pagtatanong
Ang PONEMA ay Ang tawag sa
Alam mo ba na .... yunit ng tunog o pinakamaliit na
bahagi ng wika na may
kahulugang tunog.

Ang Segmental ay tinatawag


na makahulugang tunog.

Ang Suprasegmental ay
tinatawag na tumutulong sa
ponemang segmental na
tinutukoy na pantulong na tono
(pitch) , haba (length) , diin
( stress) at antala( juncture).
1. Malinaw na maipapahayag
ang damdamin, saloobin, at
kaisipan na nails ipahayag ng
Sa pamamagitan ng nagsasalita.
pag gamit ng
ponemang
suprasegmental; 2. Matutukoy natin ang
kahulugan, layunin, o
intensyon Ng pahayag ng
nagsasalita sa pamamagitan
nga haba o diin, tono o
intonasyon at antala o hinto ng
pagbibigkas sa pagsasalita.
Tono o Pitch
 Ang PITCH ay tumutukoy sa

Ano ang Pitch?


antas ng kataas-taasan o
kawalan ng pakiramdam ng
isang tono.

 Ang PITCH ay maaaring


matukoy lamang kung ang mga
tunog ay may dalas na malinaw
at sapat na matatag upang
magkaiba mula sa ingay.
 Ang TONO ay tumutukoy sa isang
tunog ng tunog o tinig na may
sanggunian sa pitch, kalidad, at
lakas nito.
Ano ang
Tono?  Maaari itong sumangguni sa kalidad
ng tunog ng isang musikal na
instrumento o tinig ng pagkanta.

 Maaari ring sumangguni sa mga


makabuluhang pagkakaiba sa
pagitan ng mga salitang nilagdaan
ng mga pagkakaiba sa pitch.

 Maaari ring sumangguni sa mga


emosyong naiparating sa tinig.
Tono (Pitch)
Ang pagtaas ng tinig ay ipinakikita sa tono.
Ito ang taas katamtaman o baba ng
pagbigkas sa mga ponemang katinig
patinig.

egm ental
ma n g Supras
Pone
Tono (Pitch)
Ang tono o intonasyon ay ang taas-baba na iniuukol sa pantig
ng isang salita o pangungusap upang higit na maging malinaw
ang pakikipag-usap. Bawat tao’y may kani- kaniyang paraan ng
pagbigkas ngunit may kinakailangan ding norm sa pagsasalita
upang higit na maiparating ang mensahe (Gonzales , 1992).

egm ental
ma n g Supras
Pone
Intonasyon at makabuluhang pattern sa pagsasalita
(Gonzales, 1992)

3. MATAAS

2. NORMAL

1. MABABA
Halimbawa:
A. Kahapon

3.pon
2. Ka

1. ha

B. Kahapon
3. ha

2. ka

1. pon
Diin
Ang Diin ay ang bahagyang pagtaas
ng tinig sa isang pantig sa salitang
binibigkas.

Ito ay tumutukoy sa bigat ng pagbigkas ng


pantig na maaring makapag-iba sa kahulugan
ng mga salita maging ang mga ito man ay
magkapareho ng baybay.
 Sa salitang /tulay/, ang diin ay
nasa huling pantig (lay) kaya't
kung maingat na pag-aaralan ang
pagbabago sa tinig ng pagbigkas,
kapansin-pansing tumataas o
dumiriin ang pagbigkas sa pantig
pagdating sa pantig na lay.
 Mahalaga rin ang diin  Maaring gamitin sa
sapagkat sa ilang salitang pagkilala ng pantig na may
may iisang tunog, ang diin ang malaking titik.
pagbabago nang diin ay
nakapagpapabago sa Halimbawa:
kahulugan nito.
BUhay - pagkalalang sa tao,
Halimbawa: hayop o halaman (life)

1. Maligaya siya sa piling ng buHAY - hindi patay (alive)


kanyang mga anak.

2. Bumili siya ng tatlong ang


Ponem ntal
piling na saging. Supras
egme
 Ginagamit ang simbolong /:/ upang
matukoy ang pantig ng salita na may diin.
Sa Filipino, karaniwang binibigkas nang may
diin ang salitang higit sa isang pantig. Malimit
ding kasama ng diin ang pagpapahaba ng
patinig.
Tulad nito:
/ba:hay/ - tirahan
/pagpapaha:ba/ - lengthening
/kaibi:gan/ - friend
/sim:bolo/ - sagisag
 Nakapagpabago rin ang diin sa diwang nais
ipahatid batay sa kung anong salita sa
pangungusap ang binibigyan ng pamigatan
(emphasis).

Halimbawa:

1. Si Joey ang maglilinis ng mga papel sa sala.


2. Si Joey ang maglilinis ng mga papel sa sala.
3. Si Joey ang maglilinis ng mga papel sa sala.
4. Si Joey ang maglilinis ng mga papel sa sala.
Haba
 Ang Haba ay tumutukoy sa sa
haba ng bigkas na iniuukol ng
nagsasalita sa. patinig ng pantig
ng salita

 Ang diin naman ay tumutukoy sa


lakas ng bigkas ng pantig ng
salita.
 Sinasabing syllable-  Magkaugnay ang
timed ang Filipino haba at diin sa
pagbigkas ng mga
(batay sa Tagalog na
salita dahil may- mga
buhat sa angkang salita na kasama ng
Malayo) Sinasabi diin ng pantig ng
namang stress- salitang binibigkas.
timed ang Ingles Nagkakaroon.ng
paghahaba kung
(buhat sa angkang
saan matatagpuan
Indo- Europero). ang diin ng salitang
binibigkas.

ang
Ponem ntal
e g me
Supras
"Notasyong Ponemiko“ Halimbawa
an g
Ponem ental
e gm
Ito ang simbolo sa pagsulat na /pa.ko?/ nail Supras
kakikitaan ng paraan ng pagbigkas.
Kung hindi sa katinig nagsisimula
ang pagsulat ng salita, nagsisimula /pako?/ fern
ito sa/?/ at kung hindi naman
nagtatapos sa katinig, nagtatapos /tu.bo h/ pipe
ito sa /?/o /h/ batay sa paraan ng
pagbigkas.
/tubo h/ sugar cane
Ang /./ ay nangangahulugang
paghahaba ng patinig. /paso?/ flower pot

/paso h/ overdue
 Sa loob ng salitang
magkasunod ang patinig
ay nagkakaroon ng
/? /. sa pagitan ng mga ito.

Halimbawa:

/ka?ibi.gan/ friend

/ka?ibigan/ sweetheart

/kalaya.?an/ freedom

/pagtiti?is/ suffering
Nanay: Sino ang kumuha ng pera
sa pitaka ko? Magsabi kayo ng
totoo?

Marga: Hindi po ako,


inay.

Cassie: Hindi, ako po.


Antala
Ang ANTALA ay isang
saglit na katahimikan o
saglit na pagtigil sa
n g pagsasalita. Sa antala
An o a higit na nagiging malinaw
?
Antala ang nais nating iparating
sa kausap at
nakatutulong ito sa
maganda at patuloy na
daloy ng pangungusap.
Sa antalang pasulat, gumagamit
tayo ng koma ( , ) sa
pansamantalang paghinto at tuldok
Magkaiba ang ( . ).
gamit ng antalang
pasalita sa
Sa antalang pasalita, ginagamit
antalang pasulat. naman natin ang isang pahilis na
guhit sa pansamantalang paghinto
at dalawang pahilis na guhit ( // )
sa lubusang paghinto/pagtigil.
PAHAYAG MULA PAHAYAG NA INTERPRETASYON
SA DIYALAGO MAY ANTALA

Marga: Hindi po ako, Hindi po ako / inay. Sinasabi ni Marga na


inay. hindi siya ang kumuha
ng pera ng nanay niya.

Cassie: Hindi, ako po Hindi / ako po. Sinasabi ni Cassie na


siya nga ang kumuha ng
pera ng nanay niya .
PAHAYAG PAHAYAG NA MAY INTERPRETASYON
ANTALA
Tito Calvin Klein ang 1. Tito Calvin Klein ang Ipinakikilala niya ang
pangalan niya. pangalan niya. kanyang Tito Calvin Klein sa
iba.

Tito Calvin Klein ang 2. Tito / Calvin Klein ang Ipinakikilala niya sa Tito niya
pangalan niya. pangalan niya. na Calvin Klein yong
pangalan ng kaibigan niya

Tito Calvin Klein ang 3. Tito Calvin / Klein ang Ipinakikilala niya sa Tito
pangalan niya. pangalan niya. Calvin niya na Klein ang
pangalan ng kaibigan niya
02
Ano–ano nga ulit ang mga uri
ng ponemang
suprasegmental?
Ang Ponemang
Suprasegmental ay
nakatutulong sa malinaw
na pagpapahayag ng
N damdamin, saloobin o
DAA
TAN kaisipang nais ipahayag
ng nagsasalita sa
pamamagitan ng Tono,
Diin , haba at Antala.
“ Ang kapansanan sa
pagkatuto ay mga
kapansanang panghabang
buhay”
-Dr. Jose Rizal
Maraming
Salamat.

You might also like