Vježbanje pravilnog disajnog

ritma kod treninga izdržljivosti

UVOD
•Za pacijente sa HOPB je bitno da izbjegavaju tzv.
„ disanje pod pritiskom “ za vrijeme tjelesnog opterećenja
ili za vrijeme napada teškog disanja.
• Pod „ disanjem pod pritiskom “ se smatra, s jedne
strane zadržavanje disanja u inspirijumu pri istovremenoj
kontrakciji mišića ( često se viđa npr. kod dizanja teških
predmeta ).
• S druge strane smatra se „ disanjem pod pritiskom“
aktivni izdisaj ( koji je normalno pasivni čin ) uz učešće
trbušne muskulature.
 Posebno kod odmakle bolesti gdje su bronhije izgubile svoju
čvrstinu i gdje postoji plućni emfizem dovodi aktivni izdisaj
uz učešće trbušnih mišića do limitacije ekspiratornog protoka
vazduha u bronhijama.
 To dovodi do toga da, uprkos povećanom naporu, pacijent
ne može da izdahne više vazduha.
 Za razliku od zdravih ljudi, dolazi kod ovih pacijenata kroz
povećanje pritiska pri izdisanju do kompresije disajnih
puteva, tako da oni postaju još uži i time otežavaju izdisanje
vazduha, tim jače što je pritisak izvana viši.
 Što se bolesnik više trudi da svoj izdisaj podstakne aktivnim
učešćem trbušnih mišića, tim se više povećava obstrukcija
disajnih puteva i tim je manji efekat izdisaja.
Za vrijeme svakog trening treba eksplicitno paziti da ne
dolazi do „disanja pod pritiskom“.
 Bolesnici naginju ovoj vrsti disanja osobito pri težem
tjelesnom opterćenju ili vježbama koje su sa
koordinativnog aspekta teže.
 U ovim situacijama ih treba ciljano na to podsjećati da je
izdisaj pasivni čin i da ge ne treba aktivno prvoditi.
“Disanje pod pritiskom“ da se izbjeći :

Koncentracijom na pasivni izlazak vazduha iz pluća za

vrijeme izdisaja
Zauzimanjem odgovarajućih olakšavajućih položaja tijela
Stavljanjem ruku na bokove za vrijeme opterćenja
Adekvatnim širenjem grudnog koša za vrijeme udisaja i
opuštanjem ramena za vrijeme izdisaja, a da se pri tom
istovremeno ne kontrahuje trbušna muskulatura
Korištenjem „disajne brane“ za vrijeme izdisaja
Pacijenti treba da uče da koordiniraju i
sinhroniziju disajni ritam sa:

Korištenjem snage za vrijeme neke fizičke aktivnosti

Početkom neke fizičke aktivnosti
Brzinom izviđenja neke fizičke aktivnosti
Trajanjem neke fizičke aktivnosti
Ovom sinhronizacijom se omogućuje ekonomično
korištenje ograničenih ventilatornih mogućnosti i ukupnih
tjelesnih rezervi.
 Izvođenje vježbi ili svakodnevnih fizičkih aktivnosti
mora da slijedi ritam disanja, a ne obrnuto!
 O ovom principu se mora voditi računa kako za vrijeme
treninga izdržljivosti i treninga mišićne snage, tako i kod
aktivnosti u svakodnevnom životu.
1.Opšte zagrijvanje
hodanje bez reda ( 15 minuta):
Na prstima
Na petama
Na vanjskim i unutrašnjim ivicama stopala
Podizati koljena
Podizati pete prema gluteusima
Veliki koraci, mali koraci
Brzi, spori tempo
Kružni pokreti ramena
Kružni pokreti ruku
Boksanje „sa sjenom“
 Cilj:
Podsticanje srca, krvotoka i disanja
Zagrijavanje mišića
Psihička priprema na opterećenje
Priprema na temu vježbe
Metode:
Može se raditi vani ako vremenske prilike dozvoljavaju
U sali uz muziku
Pacijente podsjećati da izbjegavaju „disanje pod
pritiskom“: udahnuti na nos izdahnuti uz „disajnu branu“
Pitati: „ Kako se mjennja disanje kod opterećenja“? „ Šta
se događa sa disajnom frekvencom? Šta sa dubinom
disanja“?
 2. Smirivanje disanja,
olakšavajući položaji tijela,
izdisaj sa „usnom branom“ sa
ciljem smanjivanja disajne
frkvencije
3.Vježbe istezanja

kod svake uraditi 3-5 disajnih ciklusa

a) Noge
b) Ruke
c) Ramena, vrat

Ciilj:
Pripreme za sledeće opterećenje
4. Glavni dio: vježbe ritma
disanja ( 10 min )
 Pri izdisaju ići naprijed, pri udisaju unazad( sa „disajnom
branom“ izdahnuti, na nos udahnuti, demonstrirati
pacijentima više puta)
 Ići naprijed i pri tom udisaj na nos, izdisaj uz „disajnu
branu“
 Pri udisaju ići naprijed, pri izdisaju nazad, pri tome brojati
korake pri udisaju i izdisaju
 Ići naprijed, izdisaj mora biti duži od udisaja, kontrola
brojanjem koraka
Cilj:

Koncentracija na disanje
Treniranje „ disajne brane “ i udisanja na nos
Učenje da izdisaj treba da je duži od udisaja
Samostalno učvršćivanje naučenog
Koordinacija opterećenja i disajne frekvence
 Različiti pravci kretanja radi lakšeg difereciranja udisaj-
izdisaj
Metode:

Objasniti da pri opterćenju raste disajna frekvencija,

disajni ciklus se skraćuje, ali izdisaj mora da ostane duži
od udisaja
5. Treniranje izdržljivosti ( 15
min )
Pacijenti sada hodaju brže i koriste naučene disajne
tehnike
1) U početku broje korake, ako je potrebno produžiti
izdisaj
2) Kasnije prestati sa brojanjem koraka
3) Pred kraj polako usporavati i opet brojati korake
Cilj:
Praktična primjena naučenog
Treniranje opšte aerobne izdržljivosti
Sticanje ličnog iskustva sa problemima za vrijeme
opterećenja i reagovanje na njih

Metode:
Kontrola intenziteta opterećenja mjerenjem srčane
frekvencije, saturacije kiseonikom, Borg skalom
6. Vježbe istezanja: ( 5 min )
Noge i gornji dio tijela

Cilj:
Spriječiti zaostale kontrakcije
Opšte opuštanje
7. Završni dio ( 25 min )
U ležećem položaju ( po potrebi jastuk ispod glave )
Desnu nogu pri udisaju staviti u stranu, pri izdisaju vratiti
u sredinu ( oko 10x )
Desnu nogu staviti u stranu
Lijevu nogu prilikom udisaja staviti uz desnu nogu, pri
izdisaju vratiti u sredinu (oko 10x )
Lijevu nogu ostaviti pored desne
Desnu ruku za vrijeme udisaja pomjerati po podlozi u
pravcu stopala, kod izdisaja vratiti u prvobitni položaj
(ponoviti oko 10 x )
Ostaviti desnu ruku pored tijela
Lijevu ruku pri udisaju pomjerati nagore, pri izdisaju vratiti
( oko 10x)
Lijevu ruku staviti pored glave
Priliko udisaja pomjerati lijevu ruku nagore i na desno, pri
izdisaju vratiti nazad (oko 10x)
Vratiti se iz položaja istezanja u prvobitni položaj
Ponoviti sve navedene vježbe, sada samo ne suprotnoj
strani
Cilj:
Smirivanje disanja
Fizičko i psihičko opuštanje
Smanjenje otpora tkiva kože i mišića
Forsiranje pokretljivosti grudnog koša

Metode:
Ukazati na pomjerenje disajnih pokreta u pravcu slabina
Ukazati na značaj učešća slabina u disanju
 
HVALA NA PAŽNJI!