Definisi Ghâncaran

 Mènorot (KBBI, 2001:66) ghâncaran èngghi ka’ dinto

berta otabâ kabhâr è majalah sareng salaennèpon.
 Mènorot (Sumadira, 2004: 1) ghâncaran èngghi ka’
dinto tolèsan sè aèssè pamangghi sèttong orèng, sè
sèpaddhâ kadhâng alalabânan, aparèng onèng,
maparcajâ tor malèpor atè dâ’ sè maos.
Cem – macemma ghâncaran
(jenis Artikel)

1. Deskripsi
2. Narasi
3. Eksposisi
4. Argumentasi
5. Persuasi
1. Deskripsi
Deskripsi ѐngghi ka’ḍinto karangan sѐ aѐssѐ
ghȃmbhȃrȃn sѐttong parkara / kabȃḍȃ’ȃn kalabȃn
jhȃrna’, rontot, kantos para maos (pembaca)
kadhiyȃ sѐ ngoladhi, mѐrengngagi otabȃ
arassa’aghi parkara kasebbhut.

Conto : budi mellè korsè nèng pasar kaangghuy toju’

nèng kamar tèdunga. Korse ka’dinto asoko empa’,
tèngghina korang langkong 50 cm, bârnana coklat
ngodâ, akor kalabân kamar kennengna budi
tèdung.
2. Narasi
Narasi ekennal menangka carèta. Carèta sè
aghândhu’ kenyata’an (fakta) sareng fiksi.
contona sè kenyata’an : biografi, autobiografi. sè
fiksi : novel, cerpen.

Conto : raden ajeng kartini èbhâbbhârâghi lerres

tangghâl 21 april taon 1879 neng kottha jhâpara
tengnga. Saamponna tammat dâri sakola’an SD,
R.A kartini ka’ dinto ta’ eparengngaghi sareng
rèng seppo epon kaanghuy neros aghi dâ’
skolaan sè langkong tèngghi.
3. Eksposisi
Karangan ka’dinto aèssè katerrangan sèttong
topik kalabân tojjhuwân kaangghuy aparèng
kabhâr otabâ pangaonèngan tambâ’ân dâ’ para
maos (pembaca).

Conto : jhâi aropa’aghi tombuwân sè bânnya’

pèngghunaèpon. Sala settonga èngghi ka’ dinto
ka angghuy palappa sè bisa masaè dhâ’ ârân.
Jhâi bisa mabâdâ rassa peddhis dâ’ dhâ’ârân
kantos rassaèpon dhâ’ârân langkong saè tor
lemma’.
4. Argumentasi
karangan sè ghâduwân tojjhuwân kaangghuy
abhuktèyaghi kalerressan (kabhenderrân) sèttong
pamangghi (pendapat)/ pongkasan pangghâliyân
(kesimpulan)/ kanyata’an mènangka alasan/ buktè.
Conto : manabi bâdâ ghutong rojhung kaangghuy
malerres jhâlân sè rosak bâdâ duwâ’ macem
pamangghi (pendapat), pamangghi se kapeng
settong margâ sare alakowa aghutong rojhung,
dhineng pamangghi se kapeng duwâ’ margâ sare
mabâdâ sombhângan sacokobbhâ, dhineng lakona
e pasra aghi ka proyek.
5. Persuasi
karangan ka’dinto ghâdhuwân tojjhuwân
kaangghuy mèkat (ngajhâk) para maos
(pembaca) kaanghuy ngalakonè sèttong
kalakowan.
Conto : manabi sampeyan mangkat dâ’ settong
kennengan ka angghuy jerklenjer, sampeyan
kodhu ajâgâ kasehadhân bâdhân, beccè’na
adhâ’ar vitamin sopajâ bâdhân sehat, è
antarana vitamin A, B komplek, tor vitamin C,
tor multivitamin (vitamin D).
Mator Sakalangkong
Wassalam…