PAGBASA AT

PAGSUSURI NG IBA’T
IBANG TEKSTO TUNGO
SA PANANALIKSIK

FILIPINO 11 CS 6- BB. MARINELA M. JAMOL

 IMPORMATI PROSIDYUR
BO AL

TEKSTO AT IBA’T
ARGUMENT
NARATIBO IBANG URI NITO ATIBO

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
TEKSTONG
PERSUWEY
SIB
TEKSTONG PERSUWEYSIB

• uri ng sulatin na
ginagamitan ng mga
pananalitang
nakahihikayat sa mga
mambabasa at
tagapakinig
 TATLONG PARAAN NG
PANGHIHIKAYAT AYON KAY
ARISTOTLE

LOGOS
ETHOS • pag-apila sa isip
naiimpluwensiyahan PATHOS na may sapat na
ng karakter at pag-apila sa katibayan
kredibilidad ng damdamin ng
tagapagsalita ang tagapakinig
paniniwala ng mga
tagapakinig
 MGA HAKBANG SA
PAGSULAT NG BORADOR O
DRAFT NG TEKSTONG
PERSWEYSIB
 HAKBANG SA PAGBUO NG
TEKSTONG PERSWEYSIB

1. Umisip kung ano ang nais mong

paksa
 HAKBANG SA PAGBUO NG
TEKSTONG PERSWEYSIB

2. Bumuo ng panimulang talata.

Siguruhing ito ay nakapupukaw ng
interes ng mambabasa.
 HAKBANG SA PAGBUO NG
TEKSTONG PERSWEYSIB

3. Bumuo ng ikalawang talata na

nagsasaad ng panguanhing punto sa
paksa.
 HAKBANG SA PAGBUO NG
TEKSTONG PERSWEYSIB

4. Isulat sa ikatlong talata ang

ikalawang punto mo o ideya tungkol
sa paksa.
 HAKBANG SA PAGBUO NG
TEKSTONG PERSWEYSIB

5. Palalimin pa ang iyong ideya para

sa ikaapat na talata hanggang
ikapitong talata
 HAKBANG SA PAGBUO NG
TEKSTONG PERSWEYSIB

6. Bumuo ng ikawalong talata bilang

kongklusyon.
NILALAMAN NG
TEKSTONG
PERSWEYSIB
1. Malalim na pananaliksik
2. Kaalaman sa posibleng
paniniwala ng mambabasa.
3. Malalim na pagkaunawa sa
dalawang panig ng isyu.
 TATLONG PARAAN NG
PERSUWEYSIB

APELANG LOHIKAL
APELANG ETIKAL APELANG
• ipinapaalam ng may
• gumagamit ang may-
EMOSYONAL
akda na dapat syang akda ng argumento
• kinakatok ng may
paniwalaan dahil na binubuo ng
akda ang damdamin
sapat ang kaniyang batayan at
ng mambabasa
kaalaman sa isyu kongklusyon
• gumagamit ng mga
• gumagamit ng • batayan- resulta ng
sangguniang salita, parirala at
obserbsasyon
awtoritativ o ng pangungusap na • kongklusyon-
ideya ng mga nakakaantig ng
nagmumula sa
eksperto damdamin
obserbasyon
 TEKSTONG PERSUWEYSIB

Halimbawa:
• Laking mahirap, may
malasakit sa kapuwa,
laging maaasahan. Iboto!
Juan Dela Cruz para Mayor.
• Mas makapagpapaputi ng
damit kaysa Brand X.
Gumamit na ng Tide Clean
Plus. Para sa puting walang
katulad.
Bakit Dapat Piliin ang Kalakal bilang Salita ng Taon?
Dapat na hirangin ang “kalakal” bilang Salita ng Taon ngayong 2014 dahil ito ang susi sa
ating kinabukasan at kaunlaran. Matutugunan ang kahirapan kung pipiliin at isasapuso ng
bawat Filipino ang maging isang mangangalakal o negosyante. Ayon sa isang artikulong
nailathala sa Forbes Magazine, kinakailangang marunong makipagsapalaran ang isang
manganagalakal upang maging matagumpay.
Maaaring pagmulan ng yaman ang mga basyo at basura kung ang isang indibidwal ay
mapamaraan at malikhain sa pangangalakal. Katunayan, may ilang non-governmental
organization (NGO) o foundation ang tumutulong at nagtuturo sa mahihirap na komunidad
upang pagkakitaan ang napulot na mga scrap para gawaing bag, palamuti, abubot, at marami
pang iba na iniluluwas bilang kalakal.
Noong Gitnang Panahon itinuring na isang larangan ang kalakal sa Europa at sumabay rin
sa ganoong tunguhin ang ating bansa. Mapamaraan at malikhain ang mga Filipino lalona sa
oras ng kagipitan o kahirapan. Kahit anong uri ng kabuhayan ay susuungin upang matiyak na
magiging maayos ang buhay ng pamilya.
 
* Kabilang ang “kalakal” sa mga finalist ng 2014 Salita ng Taon kung saan nahirang ang
“selfie” bilang Salita ng Taon.
 IMPORMATI ARGUMENT
BO ATIBO

TEKSTO AT IBA’T
PROSIDYUR
NARATIBO IBANG URI NITO
AL

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
pangunahing salita sa TEKS
anumang babasahin na TO
nagtataglay ng iba’t
ibang impormasyon
nagbibigay ng mensahe o
TEKS
damdamin ng sinuman sa TO
paraang pasulat o
nakalimbag
 - naglalaman ng
mahalagang
impormasyon o datos
- may maayos na
TEKS pagkakasulat at
T O KATANGIAN NG pagkakasunod-sunod
TEKSTO - may taglay na diwa o
kaisipan na nais
ipahiwatig
 IMPORMATI ARGUMENT
BO ATIBO

TEKSTO AT IBA’T
PROSIDYUR
NARATIBO IBANG URI NITO
AL

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
TEKSTONG IMPORMATIBO

• nagtataglay ng tiyak na impormasyon

patungkol sa bagay, lugar, o pangyayari

• kadalasang obhetibo at walang halong

opinyon
• sumasagot sa tanong na ANO, SINO at
PAANO

• layuning maglahad ng impormasyong

makadadagdag –kaalaman ukol sa paksa
TEKSTONG IMPORMATIBO

Halimbawa:
 Sangay ng Ekonomiks
Isang malawak na agham panlipunan ang ekonomiks. Nahahati ito sa dalawang
sangay; ang microeconomics at macroeconomics. Tumutukoy ang microeconomics
sa pagsusuri at ng pagdedesisyon ng maliit na bahagi ng ekonomiya tulad ng mga
indibidwal, sambahayan, at bahay-kalakal. Tinatalakay sa microeconomics ang mga
paksang may kinalaman sa pagsusuri ng pangangailangan at kagustuhan, alokasyon
ng pinagkukunang-yaman, mga gawi ng mamimili,at produksiyon ng mga produkto
at serbisyo.
Samantala, tumutukoy naman ang macroeconomics sa pangkalahatang pagsusuri
ng mga isyu tulad ng kahirapan, kawalan ng trabaho,at kakulangan sa pondo ng
pamahalaan na makaaapekto sa ekonomiya ng bansa. Nakatuon ang
macroeconomics sa paraan ng pagtugon ng pamahalaan sa panganagilangan ng mga
mamamayan upang matiyak ang kaunlaran at katatagang pang-ekonomiya ng bansa.
 IBA’T IBANG URI NG
TEKSTONG IMPORMATIBO

• SANHI AT BUNGA

• PAGHAHAMBING
• PAGBIBIGAY NG
DEPENISYON
• PAGLILISTA NG
KLASIPIKASYON
KAKAYAHAN SA PAG-UNAWA
NG TEKSTONG IMPORMATIBO
• Pagpapagana ng imbak na
kaalaman
• pagbuo ng hinuha

• Pagkakaroon ng maraming
karanasan
MGA BAHAGI NG TEKSTONG
IMPORMATIBO

• PAKSA

• PANIMULA

• KATAWAN

• KONGKLUSYON
 PAKSA
Ito ay ang pinatutungkulan ng
gagawing sanaysay. Dito
nakabatay ang mga ideya na
ilalahad sa teksto.
 PANIMULA
Ito ang unang talata na bubuhay
sa kaisipan ng mga mambabasa.
Kailangang mapukaw ang
kanilang atensiyon upang
kanilang basahin ang teksto.
 KATAWAN
Para sa tekstong impormatibo
dito iniisa-isa ang mga detalye
at hinahanay ang mga ideya
upang makamit ng manunulat
ang layunin nito na
makapagbigay ng impormasyon.
 KONGKLUSYON
Dito muling binabalikan ang
paglalahad ng pahayag ng tesis
mula sa panimula. Binubuod din
sa bahaging ito ang
pangunahing mga impormasyon
at detalye sa kabuuan ng teksto.
Huwag magbibigay
ng reaksiyon o
opinyon sa tekstong
impormatibo. TANDAAN
Place Your Picture Here
Huwag gagamit ng
ko at ako sapagkat
ito ay pormal na
sanaysay. TANDAAN
Place Your Picture Here
 IMPORMATI ARGUMENT
BO ATIBO

TEKSTO AT IBA’T
PROSIDYUR
IBANG URI NITO
AL
DESKRIPTIBO

PERSUWEY
NARATIBO SIB
TEKSTONG DESKRIPTIBO

• tekstong naglalarawan

• naglalaman ng mga impormasyong may

kaugnayan sa katangian ng tao, bagay,
lugar at pangyayari

• madalas na akdang pampanitikan o

lathalain
URI NG TEKSTONG
DESKRIPTIBO
Halimbawa:

DESKRIPTIBONG DESKRIPTIBONG
TEKNIKAL IMPERYONISTIKO

Ang pagngiti ay
Ang ngiting matipid
nakatutulong upang
ay bahagya lamang
magmukha kang
ang ginagawang
bata.
pagkibot ng bibig.

.
URI NG TEKSTONG
DESKRIPTIBO

DESKRIPTIBONG DESKRIPTIBONG
TEKNIKAL IMPERYONISTIKO
paglalarawang ayon
detalyadong sa sariling pananaw
paglalarawan o personal na
saloobin
ANYO NG TEKSTONG
DESKRIPTIBO

KARANIWAN MASINING
(OBHETIBO) (SUHETIBO)

paglalarawang
paglalarawang naglalaman ng
walang sangkot damdamin at
na damdamin pananaw ng taong
naglalarawan

.
 ANYO NG TEKSTONG
DESKRIPTIBO

Halimbawa:

KARANIWAN MALIKHAIN
(OBHETIBO) (SUHETIBO)

Patuloy siya sa
Ang Pilipinas ay isa paglalakad nang
lamang sa bansang pasagsag habang pasan
ang kaniyang anak na
napaliligiran ng mga maputla pa ang kulay sa
karagatan. isang papel.
.
 PAGPILI NG PAKSA

tao
pangyayari
lugar
emosyon o damdamin
MGA BAHAGI NG
TEKSTONG
DESKRIPTIBO
 PANIMULA

ipinakikilala ang
pangunahing paksa at ano
ang tatalakayin sa kaanyuan
ng sulatin
PAHAYAG NG TESIS

isinusulat bilang isang

pangungusap na
naglalarawan sa paksa
 KATAWAN

naglalaman ng kabuuang
ideya at detalye ng sulatin o
sanaysay
KONGKLUSYON

matibay na panapos na
talata
 IMPORMATI ARGUMENT
BO ATIBO

TEKSTO AT IBA’T
PROSIDYUR
NARATIBO IBANG URI NITO
AL

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
TEKSTONG NARATIBO

• nasa anyong nagsasalaysay ng mga

impormasyon ukol sa tiyak na tagpo,
panahon,sitwasyon at mga tauhan
• tila nagkukuwento ayon sa
pagkakasunod-sunod ng pangyayari

• layuning magbigay kabatiran o magbigay

kawilihan sa mambabasa

• nag-iiwan ng matibay na kongklusyon

TEKSTONG NARATIBO

DI- PIKSYON PIKSYON

nakabatay sa bunga ng
personal na malikhain at
karanasan ng mayamang pag-
manunulat o iisip ng may-akda
maaaring kuwento
ng isang tao.
TEKSTONG NARATIBO

Halimbawa:
 Metamorphosis*
Kasumpa-sumpa raw ang klaseng kinabibilangan namin. Mala-
impiyerno nga raw ito sabi ng mga guro dahil maingay kami at katitigas
ng ulo namin. Parati na lamang naming pinagtitripan ang aming guro.
Nariyan iyong lagyan namin ng thumbtacks ang upuan niya. Minsan,
nagdala rin ako ng palaka at inihagis ito sa aming guro. Madalas nga
tuloy akong mapatawag ng prinsipal. Akala siguro nila eh titino ako
kapag ang prinsipal ang kaharap ko. Sa halip, pilosopo pa akong
sumagot. Ang bansag nga sa akin ay, “teacher’s enemy number 1”.”
Kailanman ay di ako naging “teacher’s pet.”
 
*Ang akdang ito ay nagwagi ng ikatlong gantimpala sa ika-17 USTETIKA
para sa kategorya ng sanaysay.
 IMPORMATI PROSIDYUR
BO AL

TEKSTO AT IBA’T
ARGUMENT
NARATIBO IBANG URI NITO ATIBO

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
TEKSTONG PROSIDYURAL

• nagpapakita ng pagkakasunod-sunod ng
mga pahayag, pangyayari o hakbang

• sumasagot sa tanong na “paano”-

paano binuo, paano gawin at paano
nangyari

• madalas na mga paggawa ng recipe o

nagbibigay ng panuto o guide
IBA’T IBANG TEKSTO NA
NAGPAPAKITA NG
PAGKASUNOD-SUNOD

SEKWENSYAL
KRONOLOHIKAL
• tumutukoy sa serye
• tumutukoy sa
o pagkakasunod-
pagkakasunod-
sunod ng mga
sunod ng mga
bagay o gawaing
pahayag
makakaugnay
• ang paksa ay mga
• ginagamitan ng
tao o bagay na
salitang una,
inilalahad sa paraang
pangalawa,
batay sa tiyak na
kasunod atbp.
baryabol
 TEKSTONG PROSIDYURAL
Halimbawa:
• Pumunta sa website ng DOLE
at hanapina ng forms. I-click
ang complaints form at i-
download ito. Punan ang mga
patlang at ipadala sa e-mail ng
DOLE
• Ihalo ang itlog sa giniling at
haluin gamit ang ispatula.
Haluin nang maigi at ihulma
nang pabilog gamit ang mga
kamay.
 Paano Magluto ng
Puto Mga Sangkap
2 tasang rice flour
Mga Gamit na
½ kutsaritang asin
Kakailanganin: 2 kutsaritang baking powder
Steamer 2 tasang gata ng niyog
Tasang panghalo 1tasa ng ginayat na niyog o coconut
Salaan o Strainer flakes
Muffin pan 1 tasang harina
Mga kutsara o basong 2 tasang puting asukal
1 kahon ng keso
panukat
1 bote ng vanilla o pandan
Kutsarang panghalo 1 balot ng mantikilya
Paraan ng Paggawa:
1. Paghaluin ang rice flour, harina, baking powder, asin, at asukal.
2. Lagyan ng gata ng niyog ang mixture saka haluing maigi.
3. Lagyan ng iba pang pampalasa tulad ng mantikilya, vanilla at pandan.
4. Muling haluin nang maigi ang mixture at itabi.
5. Lagyan ng mantikilya ang molde upang hindi masunog ang mixture.
6. Ilagay ang mixture sa muffin pan o molde. Huwag punuin ng mixture ang bawat
lalagyan dahil maalsa ito.
7. Lagyan ng maliliit na hiwa ng keso na may laking 3 sentimetro sa ibabaw ng mixture
upang pampadagdag lasa.
8. I-steam sa loob ng 30 minuto.
9. Hanguin mula sa steamer at saka lagyan ng niyog sa ibabaw.
10. Kainin habang mainit.
 
 IMPORMATI PROSIDYUR
BO AL

TEKSTO AT IBA’T
ARGUMENT
NARATIBO IBANG URI NITO ATIBO

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
 TEKSTONG
ARGUMENTATIBO
• naglalahad ng paniniwala, pagkukuro, o
pagbibigay ng pananaw patungkol sa
isang mahalaga o maselang isyu
• layuning manghikayat ang mga
mambabasa at tanggapin o sang-ayunan
ang argumentong inilahad gamit ang
pangangatwiran

• sumasagot sa tanong na “bakit”

 BAHAGI NG TEKSTONG
ARGUMENTATIBO

KATAWAN
PANIMULA KONKLUSYON
• kailangang
• kailangang maging • nilalatag ang
organisadong
mapanghikayat sa kabuuang pananaw
maihanay sa
paraang mahusay ng manunulat ukol
katawan
na mailahad ang sa kaniyang
• may taglay na bigat
pangkalahatang proposisyon
ang mga • may matibay na
isyu at proposisyon
pangangatwiran
kongklusyon
 MGA PARAAN NG
PANGANGATWIRAN

PASAKLAW
• sinisimulan sa
PABUOD pangkalahatang
• sinisimulan sa
PAGTUKOY katuwiran o
PAGSUSURI maliit na
SA MGA kaalaman at iisa-
• iniisa-isa ang patunay
SANHI isahin ang
bahagi ng patungo sa
• inuugat ang mahalagang
paksa upang paglaaht
mga anging punto
ito ay masuri • maaaring
sanhi ng
nang husto pagtutulad,
pangyayari
pagtukoy sa
sanhi,at mga
patunay
 TEKSTONG
ARGUMENTATIBO
• Dapat ng itigil ang laban
Halimbawa: kontra droga ng
administritasyong Duterte
dahil marami nang mga
inosenteng buhay ang
nadadamay.
• Maraming Pilipino ang
nakararanas ng hirap dahil
sa angking katamaran at
hindi dahil walang
oportunidad sa bansa.
 “Naging US citizen si Grace Poe noong 2001”

Ayon sa Seksiyon 3 ng Artikulo IV ng 1987 Saligang Batas,

maaaring mawala ang pagkamamamayan ng isang Filipino sa
bisa ng naturalization. Kung ituturing na isang natural-born si
Grace Poe, nawala ang kaniyang pagkamamamayan noong
naging US citizen siya.
 IMPORMATI PROSIDYUR
BO AL

TEKSTO AT IBA’T
ARGUMENT
NARATIBO IBANG URI NITO ATIBO

PERSUWEY
DESKRIPTIBO
SIB
PAGBASA AT
PAGSUSURI NG IBA’T
IBANG TEKSTO TUNGO
SA PANANALIKSIK

SANGGUNIAN: www. scribd.com/document ibat

ibang uri ng teksto
SALAMAT