WIK

A
 nagkakaroon ng
HEOGRAPIKAL magkaibang
NA kahulugan sa
VARAYTI NG magkahiwalay na
WIKA lugar na may
magkaibang kultura
ang isang salita
 Ang wika ay isang bahagi ng
pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng
mga simbolo at kaugnay na batas upang
maihayag ang nais sabihin ng kaisipan.
 l a g a ha n n g Va r a yt i n g
Kahulugan a t Ka ha
Wika

I K

A
w
 I K
w

A
Ang lahat ng wika sa daigdig ay may kani-kaniyang Varayti.
VARAYTI
NG WIKA
 Isang pagkakaroon ng
VARAYTI pagkakaiba depende
NG sa istilo, punto at iba
pang salik pang wika
WIKA na ginagamit ng isang
lipunan.
 Ang pagkakaroon ng
barayti ng wika ay
VARAYTI ipinapaliwanag ng
NG teoryang
sosyolinggwistik na
WIKA pinagbatayan ng ideya
ng pagiging
heterogenous ng wika.
 I K
w

A
KAHALAGAHAN NG VARAYTI NG WIKA SA BAWAT INDIBIDWAL
 VAR  natutulungan nito ang mga tao na
A makapamili ng mga salitang
YTI pinakaangkop na gamitin
NG
WIK  mapaparami nito ang iba’t
A ibang katawagan ng isang salita
Add Text

 nagagawa nitong mapaunlad ang

Simple PowerPoint
Presentation

isang wika sa pamamagitan ng

pagdaragdag ng salitang gagamitin
sa isang lipunan
 VAR
A
YTI Mahalaga ang Wika/ Barayti ng
Wika sa atin , dahil dito

NG nagkakaroon ng pagkakaunawaan at
pagkakaisa ang lahat ng tao. Kung
WIK wala ito mawawalan ng saysay ang
A lahat ng ating sinasabi. Mahalagang
pag-aralan ang iba't ibang barayti
ng wika upang maintindihan natin
ang ating kapwa .
 MGA VARAYTI NG
WIKA
HEOGRAPIKAL
PONOLOHIKAL

MORPOLOHIKA
L
 Salik sa varayti ng
HEOGRAPIKAL wika na kung saan,
NA sa magkakahiwalay
VARAYTI NG at magkakaibang
WIKA lugar, ang iisang
bagay o konsepto ay
nagkakaroon ng
kabuhol na wika
HEOGRAPIKAL isang salita ngunit
NA magkaiba ng
VARAYTI NG kahulugan sa
WIKA
dalawang
magkaibang wika
HEOGRAPIKAL
Halimbawa
NA • Ang “ibon” sa
VARAYTI NG
WIKA Filipino ay
“langgam” naman
sa Sinugbuanong
Binisaya.
• Ang “maganda”
sa wikang
 Halimbawa
HEOGRAPIKAL
NA
• Kapag nasa Pampanga ka
VARAYTI NG at naliligaw at ibig mong
WIKA
magtanong ng direksiyon,
“mangungutang” ka.
Samantala, kung nasa
Maynila ka, kapag ibig
mong “mangutang”,
manghihiram ka ng pera.
 nagkakaroon ng
HEOGRAPIKAL magkaibang
NA kahulugan sa
VARAYTI NG magkahiwalay na
WIKA lugar na may
magkaibang kultura
ang isang salita
HEOGRAPIKAL
Halimbawa
NA Ang “baka” sawikang
VARAYTI NG
WIKA Niponggo ay
nangangahulugang
“bobo” samantalang sa
Filipino, ito ay isang
hayop
 Halimbawa
HEOGRAPIKAL
NA
• Ang salitang salvage ay
VARAYTI NG nangangahulugang
WIKA
“iligtas o isalba” sa
Ingles. Nang hiramin ng
Filipino ang salitang ito,
kabaligtaran ang naging
kahulugan nito, dahil ang
salvage ay naging
“pagpatay ng hindi
 Mga Katawagan sa Katumbas na Salita sa
Tagalog-Maynila Ibang Lugar
lupa mukha (Pampanga)

lupa daga (Ilokos)

tumawid lumiban (Tagalog-Batangas)

pating kalapati (Iloilo)

HEOGRAPIKAL
NA hilom tahimik (Cebu)
VARAYTI NG
WIKA
doon dito (Antique)

iyo oo (Bikol)
 Ang iba’t ibang
MORPOLOHIKAL paraan sa pagbuo
NA ng salita ng mga
VARAYTI NG taong kabilang sa
WIKA
iba’t ibang kultura
ay nagiging salik
din sa varayti ng
wika.
 Halimbawa
MORPOLOHIKAL
“Napatak ang mga
NA
VARAYTI NG
dahon.”
WIKA Sa Tagalog-Batangas at sa iba
pang lalawigang Tagalog,
maaaring gamitin ang salitang
“napatak” para tukuyin ang mga
bagay na nalalaglag o
nahuhulog (mula sa itaas).
Samantala, sa Maynila, mas
ginagamit ang “napatak” para sa
 Halimbawa
MORPOLOHIKAL
““Nasuray ang dyipni.”
NA Ginamit ang salitang “nasuray”
VARAYTI NG
WIKA ng Tagalog-Batangas para sa
isang sasakyan. Sa Tagalog-
Maynila, hindi sa sasakyan
ginagamit ang salitang
“nasuray” kundi sa tao. Mas
ginagamit sa ang salitang
“gumegewang” o “pagewang-
gewang” kapag sasakyan ang
tinutukoy.
 • Sa ilang lalawigang Tagalog gaya
ng Batangas, ang pandiwa o
MORPOLOHIKAL
salitang nagpapakita ng aksiyon o
NA kilos ay nakabanghay sa
VARAYTI NG
WIKA
unlaping /na-/ tulad ng naiyak,
naulan, nakanta, at natakbo.
• Sa Maynila, ang pandiwa o salitang
nagpapakita ng aksiyon o kilos ay
nakabangahay sa gitlaping /um-/
gaya ng umiiyak, umuulan,
kumakanta, at tumatakbo. Kaya sa
Maynila, ang napatak ay
pumapatak at ang nasuray ay
MORPOLOHIKAL
NA Ang pagkakaiba-
VARAYTI NG iba sa pagbuo ng
WIKA
mga salita dahil sa
paglalapi .
 TAGALOG-MAYNILA KUMAIN
Tagalog-Batangas (iba
nakain
pang lalawigang Tagalog)
Camarines Sur makakan

Legaspi City magkakan

Aklan makaon
MORPOLOHIKAL
NA Tausug kumaun
VARAYTI NG
WIKA
Bisaya mangaon

Pampanga mangan
 Bilang
pangkalahatang
tuntunin, masasabing
nagkakaroon ng
pagbabago sa
MORPOLOHIKAL
NA kahulugan ng salita
VARAYTI NG batay sa panlaping
WIKA ginamit.
May mga
pagkakataon naman
na kahit magkaibang
panlapi ang ginamit,
hindi pa rin
nagbabago ang
 • TANDAAN
• Maging maingat sa paggamit ng
panlapi. Kung minsan hindi
MORPOLOHIKAL
NA lamang varayti o magkaibang anyo
VARAYTI NG
WIKA
ng iisang salita ang sangkot sa
usapan; maaari ring maging iba
ang kahulugan.
• Tandaan lagi ang wastong pagpili
ng panlapi upang wastong
maipahayag ang gustong sabihin.
MORPOLOHIKAL
Kasama sa mga
NA varayti ng isang
VARAYTI NG wika ang
WIKA
pagkakaiba sa
ispeling o
baybay ng salita.
 AMERICAN ENGLISH BRITISH ENGLISH
acknowledgment acknowledgement
Airplane Aeroplane
Anesthesia Anaesthesia
Analog Analogue
Catalog Catalogue
characterize Characterise
Endeavor Endeavour
MORPOLOHIKAL
NA Armor Armour
VARAYTI NG
WIKA Ber Bre
theater theatre
-full- -ful-
enrollment enrolment
 Varayti ng wika na
nabubuo dahil sa
PONOLOHIKAL
NA pagkakaroon ng
VARAYTI NG pagbabago sa bigkas
WIKA at tunog ng mga
salita ayon sa
pangkat ng mga
taong gumagamit
nito.
PONOLOHIKAL
NA Nagkakaroon ng
VARAYTI NG kaniya-kaniyang
WIKA
dialectal accent
ang bawat lugar.
 HALIMBAWA
PONOLOHIKAL
NA Sa Bisaya nagkakapalitan
VARAYTI NG
WIKA ang bigkas ng /e/ at /i/ at
ng /o/ at /u/. maaaring
ang maging bigkas ng
isang Bisaya sa ‘pera’ ay
‘pira,’ ang ‘pitaka’ ay
‘petaka,’ ang ‘kuya’ ay
‘koya,’ at ang ‘bola’ ay
PONOLOHIKAL Bukod sa Pilipinas,
NA nangyayari rin ang
VARAYTI NG mga ganitong
WIKA
pagkakaiba sa bigkas
at tunog sa mga wika
ng daigdig.
 often - /o-fen/ vs. /of-ten/
organization- /or-ga-ni-za-tion/ vs. /or-ga-
PONOLOHIKAL nay-zey-tion/
NA
VARAYTI NG Adidas - /A-di-das/ vs.
WIKA /Adidas/(mabilis)
Nike - /Nayk/ vs. /Nay-ki/
accurate - /a-kyu-reyt/ vs. /a-kyu-rit/
away - /a-wey/ vs. /a-way/
today - /tu-dey/ vs. /tu-day/
aluminum - /a-lu-mi-num/ vs. /a-lu-min-
nyum/
Porsche - /Por-sha/ vs. /Porsh/
centennial - /sen-ten-yal/ vs. /sin-tin-yal/
TANDAAN
HEOGRAPIKA
MGA VARAYTI NG
L
nasa katawagan
WIKA PONOLOHIK
AL
at kahulugan ng nasa bigkas at
salita ang tunog ng salita
MORPOLOHIKA ang
pagkakaiba. L
pagkakaiba.
ang pagkakaiba ay
nasa anyo at
ispeling ng salita at
hindi sa taglay na
kahulugan nito.
MARAMING SALAMAT
Created by; Ms. Marinela Jamol