PAMPANGA COLLEGES

COMMISSION ON HIGHER EDUCATION

FILIPINO 2

HEOGRAPIKAL NA VARAYTI NG WIKA

Lory Grace Torres

BSBA FM-1B
HEOGRAPIKAL O “GEOGRAPHY”
Mga salita na naririnig at umiiral sa magkakahiwalay na lugar. Maaaring
ang mga salita sa ibat-ibang lugar ay magkasing tunog subalit magkaiba
ng kahulugan

VARAYTI NG WIKA
 Itinuturing na higit na masaklaw na konsepto ng wika.
 Homojinyus ang wika, ibig sabihin ay pare-parehong magsalita o bumigkas ng mga salita
ang lahat ng mga taong gumagamit ng wika, ngunit nagkaroon ng pagkakaiba habang
lumalaganap ang paggamit nito sa iba’t ibang panig ng daigdig

HEOGRAPIKAL NA VARAYTI NG WIKA

 Nagiging salik ang heograpiya o lugar ng nagsasalita sa pagkakaroon ng varayti ng wika.
Dahil ang Pilipinas ay isang arkipelago na nahahati ng katubigan at kapatagan, at
napaghihiwalay ng mga pulo at kabundukan, hindi maiwasang makalikha ng sariling
kultura o paraan ng pamumuhay ang mga taong sama-samang naninirahan sa isang
partikular na pulo o lugar. Kasabay ng nabubuong kultura ang pagbuo rin ng wika
sapagkat ang kultura ay kabuhol ng wika.

 Ito ang dahilan kung bakit sa magkakahiwalay at magkakaibang lugar, ang iisang bagay o
konsepto ay nagkakaroon ng magkaibang katawagan

 Hindi lamang ang lokasyon ng mga lugar at ang magkakaibang kultura na lumilikha ng
magkakaibang katawagan at kahulugan ang nagiging dahilan ng varayti sa wika. Ang
iba’t ibang paraan ng PAGBUO ng SALITA ng mga taong kabilang sa iba’t ibang kultura ay
nagiging salik din sa varayti ng wika.

 Nangyayari rin na nagkakaroon ng magkaibang kahulugan sa magkahiwalay na lugar na

may magkaibang kultura ang isang salita
  Ang Heograpikal na Varayti ng Wika.Ito ay ang pagkakaiba sa mga katawagan at
kahulugan ng salitang ginagamit sa iba't ibang lugar

Halimbawa
 Ang “ibon” sa Filipino ay “langgam” naman sa Sinugbuanong Binisaya.
 Kapag nasa Pampanga ka at naliligaw, at ibig mong magtanongng
direksiyon,”mangungutang”ka. Samantala, kung nasa Maynila ka, kapag ibig
mong”mangutang,”nanghihiram ka ng pera.
 Pangasinan, ang salitang ”oras”ay ”hugas”ang ibig sabihin sa Filipino; samantalang may
salitang ”oras” din sa Filipino napanahon naman ang tinutukoy
 Ang “maganda” sa wikang Filipino ay ”mahusay” sa Samar

Nangyayari rin na nagkakaroon ng magkaibang kahulugan sa magkahiwalay na lugar na may

magkaibang kultura ang isang salita. Halimbawa, ang salitang
salvage ay nangangahulugang “iligtas o isalba” sa Ingles.Nang hiramin ng Filipino ang salitang
ito, kabaligtaran ang naging kahulugan nito, dahil ang salvage ay naging “pagpatay nang hindi
nilitis.” Ang “baka” sa wikang Niponggo ay nangangahulugan ng “bobo” samantalang sa
Filipino, ito ay isang hayop

Ang ganitong pagkakaiba sa mga katawagan at kahulugan ng salitang ginagamit sa ibang lugar
ang tinatawag nating heograpikal na varayti ng wika
Tignan natin ang mga halimbawang larawan ng iba't ibang katawagan para sa pulis at kung
saan-saang bansa ito ginagamit
 POLICE POLITI POLICIA

POLIZIA POLICIJA POLITIE

Ang pares ng mga salitang nakalista ay magkasingkahulugan subalit may magkaibang katawagan. Ang
mga salita sa kaliwa ayginagamit sa Maynila samantalang ang mga nakalista sa kanan ay mga salitang
ginagamit at naririnig sa Batangas at sa iba pang lalawigang Tagalog. Ang hantik at guyam ay ginagamit
din sa lalawigan ng Quezon.