AİLEVİ SORUNLARIN

ÇÖZÜMÜNDE
MANEVİ DANIŞMANLIK
VE REHBERLİK

1
Nerden çıktı (bu aile rehberlik konusunda) manevi
rehberlik/destek/bakım?

• İnsanın fiziksel, psiko-sosyal ve manevi boyutları

birbiri ile etkileşim halindedir.
• insan bir bütündür ve bu boyutlar, birbiri ile
etkileşim içindedir.
• Bedeninde sağlığın arttırılması veya hastalığın
giderilmesi için hekimler;
• zihin ve duygu dünyasında iyi olma halinin
arttırılması veya bozuklukların giderilmesi için
psikolojik danışman, psikolog ve psikiyatrlar;
• manevi açıdan dengenin korunması veya bir
problemin çözümü için de manevi danışman ve
rehberler görev yapmalıdır.
• Manevî danışmanlık, zor durumda kalan ve
anlam arayışına giren bireylerin kaybettikleri
anlamı ve kontrolü kazanma süreçlerinin
dinî/manevî referanslarla desteklenmesidir.
2
 Nerden çıktı bu aile rehberlik konusunda manevi rehberlik?

• DİB,
– insanların din görevlilerinden danışmanlık
beklentilerine duyarlı davranarak,
– insanların sorunlarının çözümüne yardımcı olmak
amacıyla
• Din Hizmetleri Uzmanlığı kadroları oluşturmuş,
“Alo Fetva” hattını kurmuş
• ve çeşitli il müftülüklerinde “Aile ve Dînî
Rehberlik Büroları” açmıştır.
• Dinî danışmanlık bağlamında AİRB
faaliyetlerinin değerlendirildiği bir diğer
çalışmada, dinî, ailevi ve psikolojik sorunlar
topluca analiz edilmiştir.
• danışmanlık hizmeti almak amacıyla en çok
kadınların (%81,6) ve
• 23-40 yaş grubundaki (%47,5) bireylerin
başvurduğu,
3
4
5
 TUİK 2018 Evlilik ve Boşanma İstatistikleri
• Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre
2018 yılında evlenme oranları düşerken,
boşanmalarda artış yaşandı.
• 2018 yılında evlenen çiftlerin sayısı
– önceki yıla kıyasla % 2,9 azalırken,
– boşanan çiftlerin sayısı %10,9 oranında arttı.
(3’e 11)
• Evlenen çiftlerin sayısı
– 2017 yılında 569 bin 459 iken,
– 2018 yılında 553 bin 202 oldu.
• Boşanan çiftlerin sayısı ise
– 2017 yılında 128 bin 411 iken,
– 2018 yılında 142 bin 448 olarak gözlemlendi.
• Verilere göre kaba evlenme hızının (her 1000 nüfus
başına düşen evlenme sayısı)
– en yüksek olduğu il, binde 8,55 ile Kilis olurken,
– en düşük olduğu il binde 4,43 ile Gümüşhane oldu.
• Yabancı gelinler arasında Suriyeli gelinler ilk sırada yer
aldı
• Yabancı gelinlerin sayısı 2018 yılında 22 bin 743 olup
toplam gelinlerin %4,1'ini oluşturdu.
– Yabancı gelinler uyruklarına göre incelendiğinde, %15,7 ile
Suriyeli gelinler birinci sırada yer aldı.
– %13,9 ile Azerbaycanlı gelinler ve
– %10,9 ile Alman gelinler izledi.
• Yabancı damatlar arasında Alman damatlar ilk sırada
yer aldı
• Yabancı damatların sayısı 2018 yılında 4 bin 119 olup
toplam damatların %0,7'sini oluşturdu.
• Yabancı damatlar uyruklarına göre incelendiğinde,
%34,1 ile Alman damatlar
– %13,1 ile Suriyeli damatlar ve
– %7,8 ile Avusturyalı damatlar izledi.
6
TUİK 2018 Evlilik ve Boşanma İstatistikleri
• Evliliklerin çoğu ilk yıllarda bitiyor
• 2018 yılında kaba boşanma hızının en yüksek
olduğu il
– binde 2,79 ile İzmir olurken,
– boşanma hızının en düşük olduğu il ise binde 0,16 ile
Hakkari oldu.
• Boşanmaların
– %37,6’sı evliliğin ilk 5 yılı,
– %20,4’ü ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti.
• 2018 yılında ortalama ilk evlenme yaşı,
– erkekler için 27,8,
– kadınlar için 24,8 oldu.
• Ortalama ilk evlenme yaş farkının en yüksek
olduğu ilin ise 4,5 yaş ile Kars olduğu kaydedildi.

7
Sükûn bulasınız diye…
• Kur’an-ı Kerim’de bir kadın ve erkeğin evlenmesi,
«sükûn, huzur bulmak, sükûna ermek» kavramıyla
kullanılmıştır.
– «Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden
eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var
etmesi de O’nun (varlığının ve kudretinin)
delillerindendir. Şüphesiz bunda düşünen bir toplum için
elbette ibretler vardır.» Rum suresi: 21. ayet
• “teskin etme ve güven oluşturma” :
• kalbe inen sükûnet, gönül rahatlığı, güven duygusu,
sabır,
• müminlerin sükûn bulmalarını ve iman etmelerini
sağlamak ya da imanlarını arttırmak için
• Allah’tan gelen yardım ve rahmet olarak
açıklanmıştır

8
Evli misiniz, aile misiniz?
Kör mü yoksa açılan mı bir düğümsünüz?

• Aile olmak için, eşler ve çocuklar arasında aidiyet

duygusu gereklidir.
• Ruh “duyularla sözel iletişim”den beslenir.
• Zihinsel iletişim, duyguları besleyemez; yüzeysel
bir yaşam sürdürür. Aile olabilmek için kişiler
arasında duyularla iletişimin olması gereklidir.

• Nisâ Sûresi 19. âyette şöyle buyurmuştur:

“…Onlarla iyi geçinin. Eğer onlardan hoşlanmadıysanız,
olabilir ki, siz bir şeyden hoşlanmazsınız da Allah onda
pek çok hayır yaratmış olur.”

• MÜSLÜMAN AİLENİN FARKI NEREDE?

9
Ev insanın sığınağı, salih/a eş iki cihanda refik(ası)dır
• Evliliğe karar vermiş her iki bireyin kendine göre rolü ve statüsü vardır.
• Her eş için ev, çoğu zaman psikolojik olarak rahatlayabileceği, doğal
davranacağı bir sığınaktır.
• Kur’an-ı Kerim da karı-kocayı birbiri açısından tanımlarken ‘elbise’ kelimesini
kullanmıştır.
– “Onlar sizin için, siz de onlar için birer elbisesiniz.” (Bakara, 187)
• Aidiyet, aşkınlık ve adanmışlık elbisesi
– “Ey Peygamber! Eşlerine şöyle söyle: «Eğer dünya dirliğini ve süsünü (refahını) istiyorsanız;
gelin, size boşanma bedellerinizi vereyim de sizi güzellikle salıvereyim. Yok, eğer Allâh’ı,
Rasûl’ünü ve âhiret yurdunu istiyorsanız, muhakkak ki Allah, içinizden ihsan sahibi olan
kadınlara büyük mükâfat hazırlamıştır.” (el-Ahzâb, 28-29)
• “Birbirinizi sevmedikçe gerçek mümin olamazsınız”
• Sevgi ve saygı başkalarında kusur aramakla değil,
• etrafımızda görebileceğimiz bazı kusurları da görmezlikten gelmek,
• onları büyütmemek daha büyük güzelliklerin oluşmasına imkan tanımakla
olur. Hacı Bektaş,
– “Gördüğünü ört, görmediğini söyleme” ve
“Kimsenin ayıbını görmeyen cana, ask olsun 10
 İki +bir…+…:

ALLAH

kadı erke
n k
ilişki
Yakın
arkadaş çocu
çevresi ve
meslekdaş k
Genel bir tanım olarak iletişim, herhangi bir davranış
değişikliği meydana getirmek amacıyla, bireylerin Kadın ve
Kayınvalide erkeğin
fikir, bilgi, haber, tutum, duygu ve becerilerini akla (gelin/damat
kaynana) kardaşler
gelebilecek türlü yollarla bir başkasına aktarma, i
iletme ve paylaşma süreci olarak tanımlanmaktadır
11
AİLE İÇİ ROLLER:
EŞ VE BABA OLARAK ERKEK
• Baba ailedeki bireylerin potansiyellerini gerçekleşebilmeleri için
destekleyici, yardımcı, adil, şefkatli olması beklenir.
• Babalar geleneksel aile tipinde genel olarak çocuklarca daha kuvvetli,
sorgulayıcı ve cezalandırıcı olarak algılanmaktadır
• Geçmişteki baba rolleri ve bugünün şaşkın ve yönetemeyen babaları…
• Kur’ân-ı Kerîm’de baba-çocuk arasındaki iletişimi anlatan peygamber
babaların oğulları vardır. Hazret-i İbrahim’in oğluyla, Hazret-i Yakub’un
oğullarıyla, Hazret-i Nûh’un, Hazret-i Lokman’ın oğluyla aralarındaki
münasebetleri anlatan kıssalar, bizlere önemli mesajlar vermektedir
• Bir erkeği bir çocuk baba yapmaz eşinin onu evin reisi olarak görmesi
baba yapar
• Ama erkeğin baba modeli de bunda etkilidir. Kendi babasının izlerini
taşır
• ERKEK KENDİ ANNESİYLE KURDUĞU BAĞLANMA İLİŞKİSİNDEN BÜYÜK
ÖLÇÜDE ETKİLENİR.
– “Kadın dört sebepten biri için nikâhlanır: Malı, nesebi, güzelliği ve dindarlığı.
Sen dindar olanı seç ki hayır ve bereket göresin!” (Buhârî, Nikâh, 15, Müslim,12
Radâ, 53)
EŞ VE ANNE OLARAK KADIN
• Eş olma ile anne olma arasında
kalan kadın…
• Çocuk terbiyesinin en önemli
faktörlerinden biri, annenin
kendisini iyi tanımasıdır. Kendini
tanıyamayan anne, çocuğunu da
tanıyamaz.
• Modern toplum hayatında kadının
eğitim imkânlarından yararlanması
ve meslek sahibi olarak kamusal
alanda yer almaya başlaması toplum
içinde yeri farklılaşmıştır

13

• Şiddet,
• bir kişiye güç veya baskı uygulayarak,
onu isteklerinin dışında bir davranışta
bulunmaya zorlamaktır.
• Bireyin fiziksel ve psikolojik olarak acı
çekmesine sebep olabilecek, ona
zarar veren her davranış aslında
şiddettir .
• Şiddet duyguda başladıktan sonra
zihinde kurgulanır, söz ile dışa
vurulur, telkin edilir, öğretilir ve
sonunda eylem ile son noktasına
ulaşır
• İslam toplumlarında yaşanan her
türlü şiddetin ana sebebi, kendi
dinini ve tarihi tecrübesini dahi
doğru “okumayacak” derecede
kültürel gerilik, zihinsel
gelişmemişliktir.
• Yaralama ve öldürmeye yönelik fiziki kuvvet uygulama
• İtmek, dövmek, hakaret etmek, tükürmek kolunu kıvırmak, yumruklamak, temel
Fiziksel şiddet ihtiyaçlarından mahrum bırakmak
• Ses tonunun yükselmesi, azarlamak, bağırmak
Duygusal • Sevgisiz ve ilgisiz bırakmak, kişiyi değersiz ve yetersiz hissettirmek
şiddet
• Kişiyi dini inanç ve ibadetleri bakımından değersizleştirmek, yetersiz ve günahkar olarak
kabul ederek onu cezalandırmak ve suçlamak
• Kişinin mahrem bilgilerini başkalarıyla paylaşarak itibarsızlaştırmak
Dini ve
Manevi şiddet
• Maddi değerlerinin zorla elinden alınması, istemediği işte zorla çalıştırılması, temel
Ekonomik ihtiyaçlarının giderilmemesi
şiddet
• Eşini başkalarının yanında küçük düşürmek, kıskançlık nedeniyle diğerinin hayatını azami
Sosyal şiddet
derecede kısıtlamak, evden çıkmasına izin vermemek, sosyal ilişkilerini kısıtlamak
14
AİLE BÜYÜKLERİ
• Her ne kadar bugün çekirdek aile
atmosferi yaygın ise de, aile büyüklerine
duyulan saygı ve sevgi zamanla değişerek
devam etmektedir.
• Özellikle çocukların yetişmesinde olumlu
ya da olumsuz etkileri olabilmektedir
– "Yaşından dolayı bir yaşlıya hürmet eden
gence, Allah yaşlılığında hürmet edecek
kimseleri nasib eder." (Tirmizî, Birr 71)
– "Annesi veya babası ya da her ikisi yaşlılık
dönemlerinde kendisi yanında bulunup da
onların hoşnutluğunu alarak cenneti
kazanamayan kişiye yazıklar olsun." (Müslim,
Birr, 9)

15
 AİLEDE ÇOCUK • Davranış eğitiminin irade
eğitiminden geçtiğini
• çocuk, anne-baba
öğrenmemiz gerek
elinde bir emanettir.
• Her gelen nesille aramızda
• Çocuğun hayatla
büyük farklar oluşarak kuşak
buluştuğu ilk ve en
farkının mesafesinin düştüğünü
uzun ortam ailedir. kabul etmemiz gerek ve ona
• Çocuk evde göre yöntemlerimizi ve
istendiğine, sevildiğine yönelimlerimizi yenilememiz
ve kendisine değer gerek
verildiğine inanmalıdır. • Haz yönetimini ya da
• Çocukta anne babaya ertelemesini başaramayan
itaat duyguları, saygı ve çocukları iradeler kontrolünde
sevgiye güçsüz bıraktığımızı
dönüştürülmelidir. farketmemiz gerek

16
Kitaplar…

17
Aile sevgi ocağı: gerektiği kadar yaklaşırsan ısıtır sınırları zorlarsan ise
yakar…
hem şefkat üretimi hem sorun çözme yeri…

ETRAFLI BİR BAŞLANGIÇ

DEĞERLENDİRMESİ:
Değerlendirme aşamasında eşler
arasındaki
genel uyum,
ilişkide problemli alanlar,
ikili taahhütler,
danışanın iletişim becerilerine sahip
olma düzeyi,
öfke problemi,
öfke kontrol yöntemleri,
Kadın/erkek hakkında tutum ve
inançları veya cinsiyet rol kalıpları
hakkında bilgi edinilir
Bu nedenle danışanın dini dünyası
tanınmaya çalışılır.
“Sizi buraya getiren şey nedir?”
Değerlendirme aşmasında
danışanın çocukluk
döneminde aile içinde veya
sosyal çevrede
cinsel,
duygusal ve fiziksel istismara
uğrayıp uğramadığı tespit
edilmelidir
Danışanın dini inanç ve
ibadetleri hakkında bilgi
edinmek önemlidir.

18
 Ailevi sorunların çözümünde kullanılabilecek manevi destekli
teknikler
• Empatiyi geliştirmek…
• Bilişsel davranışçı terapide kullanılan
• Odak noktasını değiştirmek
ruhsal durumu güçlendirici
• Değiştiremeyeceğin şeyleri kabul etme düzeyine
– dua, bakmak
– ibadet, • Değiştirebileceğin şeyler için cesaret toplamak
– bağış,
• Olumlu düşünmek ve olumlu sonuç için yeterince
– manevi modellerden öğrenme, gayret sarfedip etmediğine bakmak
– anlam arayışı, • Evliliği sadece yeryüzünün bir nimeti olarak
– affetme, görmemek
– hatalarla birlikte kendini ve diğerlerini kabul, • Kul olduğunun bilincine varmak yani sınırlılıklar
– kendinden daha büyük bir şeyin parçası içinde olan bir varlık olduğunu tekrar tekrar
olma, hatırlamak
– şükran, • Çatışma çözme becerisini artırmaya çalışmak
– gibi çeşitli uygulama ve araçlardan söz • Karı ve kocanın kadın ve erkek tasavvurunu inceleyip
etmektedir İslama göre yeniden düşünülmesini sağlamak 19
 Sorun çözümünün altın kuralı doğru iletişim

• Eşler, birbirleriyle iletişim kuramıyorlarsa ya

da sürekli çatışmalı bir iletişim içindeyseler,
yapmaları gereken ilk şey birbirlerinin
iletişim dilini öğrenmeleri gerekir.
• kendilerini farklı şekilde ifade ettiklerini
öğrenmeleri gerekir.
• bir doğruyu farklı şekillerde söyleyebilmeyi
başarmak evliliğin sağlığı açısından
önemlidir.
• öğrenilmiş ve duygusal tepkiler sorunu
sadece büyütür ve yanlış tepkiler, üstesinden
gelinebilir sorunları çözümsüzleştirerek

20
 Aile ve dini rehberlik hizmetini yürütenler niçin bu
göreve talip olmuşlar?

• 2013 yılının Aralık ayında Ankara’da düzenlenen yıllık

değerlendirme ve bilgilendirme toplantısına katılan
özellikle Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu
bölgelerindeki ADRB ve çeşitli sosyal kurumlarda
danışmanlık görevi yürüten din görevlilerinden
araştırmamıza gönüllü olarak katılan 84 din görevlisi
üzerinden yapılmıştır.

21
Manevi Destek uzmanı yada Manevi Danışman Nedir?
1-İrşat/Tebliğ, Birincil Amacı Değildir.
2-MDR Uzmanı, Terapist Değildir.
Psikolojik Rahatsızlıklara Müdahale
Edemez.
5.Alternatif Bir Terapi Yöntemi Değildir.
• Manevi danışmanlıkta, danışanı
 iyileştirme,
 destekleme,
 yönlendirme
gibi üç temel boyut bulunmaktadır.
Bu sebeple kabaca ifade edersek manevi
danışmanın iki tür işlevi vardır:
a) Problem yaşayan bir kişinin manevi açıdan
desteklenmesi/ başa çıkmasına yardımcı olma
b) Problemlerini çözebilen kişilerin iyi oluşunu
destekleme/güçlendirme
22
23
 Ailevi sorun yaşadığını söyleyen kişinin manevi destek talebiyle
geldiğinde ilk olarak ne yapmalı?
• Kişi, dönem dönem içinde bulunduğu durumla mücadelede
motivasyonun yenilenmesine ihtiyaç duyabilir.
• Dini bilgilendirme mi daha önde manevi destek mi daha çok
ihtiyaç bunu belirlemek gerekli…
– Normalde kapalıyım. İşim gereği açmamı istiyorlar. Ne
yapmalıyım?”
– “Faiz kurumunda çalışıyorum. Doğru mudur?”
– “Kaçarak evlendim, babamdan helallik almadan vefat etti, ne
yapmalıyım?”
– “Eşim vefat etti. Silahla kendisini vurdu. Onun durumunu sormak
istiyorum”
• Yaşadığı süreç içerisinde , yaşadıkları için doğru bir başa
çıkma yöntemi bulmuş mu?
• Bulmuşsa bu süreçte devam etmesinin gereğine dair motive
mi edilmesi gerekiyor yoksa
• en başta daha yeni bir çözüm yolu mu arıyor onun ihtiyacını
netleştirmek gerekir
– Eşimi 1.5 yıl önce kaybettim. Kimisi kıyafetlerini ver diyor. 1-2 tane
verdim. Şu an kıyafetlerini vermek istemiyorum
• Yaşadığı durum nedeniyle kendine yönelik günahkarlık ve
suçluluk duygusu var mı ona bakmak gerekir.
– Down sendromlu bir çocuğum var. Bazen isyan ediyorum. Günahı var
mı?”
• Örneğin ibadetlerini yerine getirmede kendin yetersiz
görüyordur. Allah tasavvurunda cezalandırıcı öğeler çok
ağırlıklıdır. Kendini fazlaca suçlu hissettiği için bunu haketmiş
görebilir ve bundan dolayı kendi hakkını koruma ya da sorunu
çözüm üretmede ketlenmiş olabilir
– Bunu çok düşünüyorum işte rabbim ne yapmış olabilirim. diyorum ama
bulamıyorum…. Ama eşimin günahını ben mi çekiyorum acaba
diyorum. Çünkü onunla birlikte olmak için çünkü onunla devam etmek
adına çok zorladım şansımı… O Allah’ın ona sunduğu hiçbir şeyi farkına
varıp da şükredip elinde tutmaya çalışmadı… Onun günahı mı diye
düşünüyorum bazen…”
– Milyonlarca insan doğdu öldü gitti sen bunlar arasında nesin ki seni
düşünecek o kadar. Senin için bir kader belirlemiş bitti bir daha geri
dönüp seninle belki uğraşmıycak. Belki seninle ilgilenen bir ya da birkaç
meleği var. Onlar senin durumun ve dilekleriyle ilgileniyor. Meşgul
olduğunu düşünüyorum
24
 Hap bilgi yok: çünkü her insan ve her hayattan bir tane daha yok!
• Din büyüklerinin başından geçenlere dair anlatılar, kendi
çözümlerini bulma sürecinde yol gösterecek olumlu rol
modeller gelişmelerine yardımcı olabilir.
• Ama tek bir şartla o hikaye ve kıssayı bugünün insanına
bugünün diliyle aktarabilmekle…
• hikaye ile insan arasında dil ve uslup yakınlığı kurmak kişinin o
durumdaki hikmeti görmesine yardımcı olur
• kendini bu durumu yaşayanlar arasında tek onun başına
gelmiş gibi kendini yalnız hissetmesine engel olur
• Manevi açıdan da kendini o kişinin manen de kazanan ve
takdir edilenlerden biriyle karşılaştırmak güçlendirir.
• Her bireyin olayları ve durumları farklı açılardan
değerlendirilmesi gerekir.
• Her kişinin farklı kültürel arka plana sahip olduğu, farklı
ailelerde yetiştiği, farklı eğitim düzeylerine farklı dini
tasavvur yaşantı ve yoruma sahip olduğu düşünülerek genel
söylemler konuşmanın başında ve sonunda ortasında yani
hiçbir şekilde kullanılmamalı…
• Kişi değer verildiğini hissetmeli:
• «Bunda üzülecek diyerek ne var» ya da «bu bir
insanın kaldırması çok zor bir şey» diyerek kişiye
yardımcı olunmaz. Durumu yorumlamak bizim
yapmamız gereken bir şey… asla! Anladığınızı
göstermek için onun söylediklerini siz yormlayaak
anladım yani şöyle diyorsun demek de dahil
• Acele edilmemeli, sabırlı olunmalıdır.
• Orada sizin anlamanız değil asıl olan o kişinin
anlatmasıdır. Kişinin anlattığı duygu ve düşüncelerdir.
(onun daha çok konuşması ve hatta sizin elinizde bir
kalem hangi kelime ve duyguyu söylüyorsa not alarak
dinlemeniz gerekli)
• merak giderme ve karşı tarafı zorlayıcı sorular ya da
bilgiler edinmeye yönelme
• sorgulayıcı ve yargılayıcı bir tavırdan uzak durulmalı
25
 Sorunlar bir günde birikip dağ olmadığı gibi, bir günde de çözülüp un ufak
olmaz.
• MDR uzmanının diğer işlevi destekleme olduğu
için kişiler bazen sorunu çözümünü sormak için
değil zihinlerindeki sorundan ve kendileriyle ilgili
endişelerden uzaklaşmaya ihtiyaç duyarlar.
• Sizin yanınızda olmak (sizi dini bir bilgi ve fiil
olgunluğunda gördüğü ve o konuma getirdiği için)
manevi inançlarının kabul edilmesi, saygı
gösterilmesi ve desteklenmesi bireyin iyi oluşunu
doğrudan etkileyebilir.
• Bunu anlamak için de sorduğu dini sorulardaki
konularda öncelikle kişinin neden bu dini
bilgilendirmeye ihtiyaç duyduğu anlaşılmaya
çalışılmalıdır.
• Manevi konular dikkatin çekileceği sağlıklı ve
güçlü bir alandır.
• farklı konulara yoğunlaşma ihtiyacı olabilir.
Burada kişiyle sohbet esnasında onun ilgi alanları
öğrenilip yönlendirme yapılabilir
• Kontrolü alma ve kontrolden vazgeçme: ya
tamamen akıntıya bırakma ya da tamamen tüm
suyun yönünü değiştirme yorucu ve bazen
mümkün olmayandır.
• Burada meselenin sınırlılıklarını hem danışan
hem de siz kendiniz açınızdan iyi çizmeniz gerekir.
• Kendini kabul, hayatına kanaat ya da hayatını
değiştirmek için bir ucundan başlama cesareti,
• tevekkül ya da Allah’ın kadrinden Allah’ın
kaderine doğru yolculuk kararı almak kişinin
karar vereceği durumlardır.
• bu konuda seçeneklerin görülmesinde yardımcı
olabilirsiniz hangi seçeneğin olacağına siz karar
veremezsiniz
26
 Teşekkür ederim…

Yer-yüzü’nde derdi olmayanın,

Gök-yüzü’ne çekecek numarası
bulunmaz...
Çünkü dert bile kendine lâyık olanı
arar;
herkese nasîb olmaz...

İhsan Fazlıoğlu

27