‫مقدمه ای بر خدمات ارزی‬

‫تهیه کننده‪ :‬فرشید فرخ نژاد‬

‫اداره امور بین الملل‬

‫‪1386‬‬
 ‫بانکداری خارجی‬
‫کلیه عملیاتی که بانک با پول خارجی یا ارز انجام می دهد که عبارتند از‪:‬‬

‫‪ .1‬خرید و فروش ارز‬

‫‪ .2‬افتتاح انواع حسابهای ارزی‬
‫‪ .3‬نقل و انتقاالت ارزی‬
‫‪ .4‬عملیات مربوط به معامالت ارزی‬
‫‪ .5‬عملیات مربوط به اعتبارات اسنادی‬
‫‪ .6‬عملیات مربوط به بروات اسنادی و وصولیها‬
‫‪ .7‬عملیات مربوط به ضمانتنامه های ارزی‬
‫‪ .8‬عملیات مربوط ب‪F‬ه تس‪F‬هیالت ارزی‪ ،‬فاینان‪F‬س‪ ،‬ریفاینان‪F‬س و ص‪F‬ندوق‬
‫ذخیره ارزی‬
 ‫منابع و مصارف ارزی‬
‫الف‪ :‬منابع ارزی‪ :‬عواید بدست آمده از صادرات کشور و پرداختهای یکجانبه یک کشور‬
‫الف ‪ :1-‬صادرات مرئی‬
‫ب ‪ :1-‬صادرات غیر مرئی‬
‫ب‪ :1-1-‬درآمد عوامل تولید در خارج‬
‫ب‪ :2-1-‬جهانگردان و مسافران خارجی‬
‫ب‪ :3-1-‬سفارتخانه ها و نمایندگی های خارجی‬
‫ب‪ : 4-1-‬وامهای دریافتی و بهره های حاصل از سرمایه گذاری‬
‫ب‪ :5-1-‬دریافت کمکهای بالعوض‬
‫ب‪ :‬مصارف ارزی‪ :‬هزینه های پرداختی به خارج از کشور بابت واردات کاال و خدمات‬
‫ب‪ :1-‬واردات کاال و خدمات‬
‫ب‪ :2-‬هزینه جهانگردان و مسافران در خارج‬
‫ب‪ :3-‬هزینه کارکنان خارجی شاغل در کشور‬
‫ب‪ :4-‬بهره سرمایه گذاری و وامهای خارجی‬
‫ب‪ :5-‬پرداخت کمکهای بالعوض‬
 ‫روشهای پرداخت (دریافت) در بازرگانی خارجی‬

‫‪ .1‬روشهای سنتی‬

‫‪ .1-1‬روش حس‪F‬اب باز‪ :‬ارسال کاال توسط فروشنده بر مبنای اعتماد کامل و‬
‫پرداخت وجه کاال توسط خریدار پس از دریافت کاال (ریسک باال برای‬
‫صادر کننده)‬
‫‪ .2-1‬روش پی‪F‬ش پرداخ‪F‬ت کام‪F‬ل‪ :‬ارسال وجه کاال از طریق حواله توسط‬
‫خریدار برای فروشنده ‪ .‬ارسال کاال توسط فروشنده پس از دریافت وجه‬
‫(ریسک باال برای وارد کننده)‬
‫‪ .2‬روشهای مدرن‬

‫‪ .1-2‬اعتبارات اسنادی‬
‫‪ .2-2‬وصولی ها‬
 ‫عملیات غیر بازرگانی در بانکداری خارجی‬

‫‪ .1‬خرید و فروش ارز‬

‫‪ .2‬افتتاح انواع حسابهای ارزی‬
‫‪ .3‬نقل و انتقاالت ارزی‬
‫‪ .4‬عملیات مربوط به معامالت ارزی (‪)Dealing‬‬

‫ای‪FF‬ن عملیات نس‪F‬بت ب‪FF‬ه عملیات بازرگان‪FF‬ی‪ ،‬درآمد‬

‫کمتری برای بان‪F‬ک داشت‪F‬ه و از لحاظ ارزش نس‪F‬بت به‬
‫حجم عملیات بازرگانی ارزی بازار محدودتری دارد‪.‬‬
 ‫قابلیت تب‪F‬دیل ارزها‬
‫اگ‪F‬ر پول کشوری در بازارهای بی‪F‬ن الملل‪F‬ی ب‪F‬ه س‪F‬ایر پولهای بیگان‪F‬ه قابل‬
‫تبدی‪F‬ل باش‪F‬د‪ ،‬آنرا قاب‪F‬ل تبدیل و در غی‪F‬ر اینصورت غیر قابل تبدیل مینامند‪.‬‬
‫الف) ارزهای قابل تبدیل‬
‫الف ‪ )1-‬قابلیت تبدیل کامل‬
‫الف – ‪ )1 -1‬تضمین تبدیل از سوی انتشاردهنده‬
‫الف – ‪ )1-2‬عرضه و تقاضا آن در بازارهای بین المللی‬
‫الف ‪ )2-‬قابلیت تبدیل محدود‬
‫ب) ارزهای غی‪F‬ر قاب‪F‬ل تبدی‪F‬ل‪ :‬غی‪F‬ر از تعداد محدودی از ارزه‪F‬ا‪ ،‬اکثر‬
‫ارزهای جهان غی‪F‬ر قاب‪F‬ل تبدی‪F‬ل بوده و متعل‪F‬ق ب‪F‬ه کشورهای‪F‬ی اس‪F‬ت که‬
‫نتوانس‪F‬ته ان‪F‬د در بازارهای جهان‪F‬ی جایگاه قاب‪F‬ل قبول‪F‬ی برای صادرات کاال‬
‫و خدمات خود بدست آورند‪.‬‬
 ‫انواع ارزها‬
‫ارز بازرگانی‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ارز بازرگان‪F‬ی ب‪F‬ه ارزی گفت‪F‬ه م‪F‬ی شود ک‪F‬ه از مناب‪F‬ع تجاری عای‪F‬د شود ی‪F‬ا ب‪F‬ه‪ F‬مصارف‬ ‫‪‬‬

‫تجاری برس‪F‬د‪ .‬بدینس‪F‬ان ارز بازرگان‪F‬ی هم‪F‬ه ی درآمده‪F‬ا و م‪F‬ص‪F‬ارف در زم‪F‬ین‪F‬ه صادرات و‬
‫واردات کااله‪F‬ا را در بر م‪F‬ی گیرد‪ .‬مبادالت ارز بازرگان‪F‬ی معم‪F‬والً ب‪F‬ا اعتبار اسنادی‪ ،‬برات‬
‫خارجی‪ ،‬برات اسنادی و‪ ...‬انجام می شود‪.‬‬

‫ارز غیر بازرگانی‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫م‪F‬نظور از ارز غیربازرگان‪F‬ی ارزی اس‪F‬ت ک‪F‬ه از م‪F‬ناب‪F‬ع ‪-‬غی‪F‬ر تجاری عای‪F‬د شود ی‪F‬ا به‬ ‫‪‬‬

‫مص‪F‬ارف غیرتجاری برس‪F‬د‪ .‬بدینس‪F‬ان ارز غیربازرگان‪F‬ی تمام‪F‬ی درآمده‪F‬ا و م‪F‬صارف در‬
‫زمین‪FF‬ه ی جهانگردی‪ ،‬ارائ‪FF‬ه خدمات علم‪FF‬ی و فرهنگ‪FF‬ی‪ ،‬س‪FF‬فارتخانه ها‪ ،‬آموزش‬
‫دانشجویان‪ ،‬معالجه بیماران و ‪ ...‬را در برم‪F‬ی گیرد‪.‬‬
 ‫حواله ارزی‬
‫«حوال‪F‬ه ارزی» نوع‪F‬ی دس‪F‬تور پرداخت اس‪F‬ت که بموجب آ‪F‬ن یک بان‪F‬ک به‬
‫تقاضای مشتری خود‪ ،‬عهده یکی از کارگزاران خود در خارج از کشور‬
‫ص‪F‬ادر و درخواس‪F‬ت واری‪F‬ز وج‪F‬ه ب‪F‬ه حس‪F‬اب ذینف‪F‬ع را می نماید‪ .‬حوالجات‬
‫ارزی در حال حاض‪F‬ر از طری‪F‬ق س‪F‬وئیفت بر اس‪F‬اس نمونه پیام ‪(103‬و در‬
‫برخ‪F‬ی موارد‪ ،‬نمون‪F‬ه پیام ‪ 202‬جه‪F‬ت مبادالت بی‪F‬ن بانکی) مخابره شده و‬
‫به دو دسته تقسیم میشوند‪:‬‬
‫‪ .1‬حوال‪F‬ه وارده‪ :‬پس از واری‪F‬ز وجه ب‪F‬ه حس‪F‬اب بان‪F‬ک رفاه و دریافت پیام‬
‫‪ ،103‬سند ارزی عهده شعبه مربوطه صادر می گردد‪.‬‬
‫‪ .2‬حوال‪F‬ه ص‪F‬ادره‪ :‬پ‪F‬س از تأمی‪F‬ن وج‪F‬ه حوال‪F‬ه و س‪F‬ایر هزین‪F‬ه های مرتبط‬
‫توس‪F‬ط مشتری‪ ،‬پیام س‪F‬وئیفتی (پیام ‪ )103‬بر اس‪F‬اس درخواست مشتری‬
‫مخابره می گردد‪.‬‬
‫نکات مهم در تنظیم حواله های ارزی صادره‬

‫‪ .1‬درج مشخصات کامل حواله دهنده‬

‫‪ .2‬تعیین دقیق مبدأ حواله‬
‫‪ .3‬مشخصات کامل ذینفع‬
‫‪ .4‬شماره حساب و کد شعبه گیرنده‬
‫‪ .5‬اعالم هدف و منظور از ارس‪F‬ال حواله (در‬
‫فیلد ‪ 72‬پیام ‪)103‬‬
 ‫حسابهای ارزی‬
‫انواع حسابهای ارزی نزد بانکهای خارج‪F‬ی‪:‬‬
‫‪ .1‬حس‪F‬اب ج‪F‬اری ی‪F‬ا حساب دیداری (‪ :)Current/Demand/Sight Account‬در‬
‫ای‪F‬ن نوع ح‪F‬س‪F‬ابها ب‪F‬ه مح‪F‬ض تقاض‪F‬ا و رؤی‪F‬ت دس‪F‬تور پرداخ‪F‬ت ص‪F‬اح‪F‬ب ح‪F‬س‪F‬اب دریافت و‬
‫پرداخت امکانپذیر می باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬حساب سپرده غیر دیداری (‪)Deposit/Call Account‬‬
‫‪ .1-2‬حس‪F‬اب س‪F‬پرده پی‪F‬ش آگه‪F‬ی‪ :‬در ص‪F‬ورت نیاز ب‪F‬ه برداش‪F‬ت از ای‪F‬ن حس‪F‬اب‪ ،‬صاحب‬
‫حس‪F‬اب‪ F‬م‪F‬ی بایس‪F‬ت نس‪F‬بت‪ F‬ب‪F‬ه‪ F‬اعالم آگه‪F‬ی قبل‪F‬ی (‪24‬ی‪F‬ا ‪ 48‬س‪F‬اعت قب‪F‬ل) ب‪F‬ه بانک‬
‫نگهدارنده اقدام نماید‪.‬‬
‫‪ .2-2‬حساب سپرده ثابت‪ :‬صرفا ً در سررسید قابلیت برداشت وجود دارد‪.‬‬
‫انواع حسابهای ارزی نزد بانکهای داخلی‪:‬‬
‫‪ .1‬سپرده جاری ارزی‬
‫‪ .2‬سپرده پس انداز ارزی‬
‫‪ . 3‬سپرده مدتدار ارزی (پرداخت سود با نرخ الیبور )‬
 ‫خرید و فروش ارز‬
‫خرید ارز‪:‬‬

‫‪ .1‬ارزهای قاب‪F‬ل خری‪F‬د توس‪F‬ط بان‪F‬ک مرکزی جمهوری اسالمی ایران‬

‫عبارتن‪F‬د از‪ :‬یورو‪ ،‬پون‪F‬د انگلی‪F‬س‪ ،‬دالر آمریک‪F‬ا‪ ،‬ی‪F‬ن ژاپ‪F‬ن‪ ،‬فرانک‬
‫سوئیس‪ ،‬درهم امارات‪ ،‬لایر عربستان‪ ،‬دالر کانادا‪ ،‬دینار بحرین‬
‫‪ .2‬خری‪F‬د اس‪F‬کناس حداکث‪F‬ر ت‪F‬ا س‪F‬قف ‪ 5.000‬دالر ی‪F‬ا معادل آ‪F‬ن ب‪F‬ه سایر‬
‫اس‪F‬عار ب‪F‬ا رعای‪F‬ت قوانی‪F‬ن پولشوئ‪F‬ی امکانپذی‪F‬ر م‪F‬ی باشد‪( .‬خرید ارز از‬
‫محل حواله و حساب ارزی مشتری بدون محدودیت مجاز می باشد)‬
 ‫خرید و فروش ارز(ادامه)‬
‫فروش ارز‪:‬‬
‫‪ .1‬ارز مسافرتی تا سقف ‪ 2.000‬دالر‬
‫‪ .2‬ارز درمان‪F‬ی (ب‪F‬ا تأییدی‪F‬ه مرک‪F‬ز درمان‪F‬ی خارج از کشور و تشخی‪F‬ص کتب‪F‬ی پزشک‬
‫معالج داخلی)‬
‫‪ .3‬ارز مأموریت‪:‬‬
‫‪ .4‬امور دانشجوئی‬
‫‪ .5‬فروش ارز بابت فرصتهای مطالعاتی‬
‫‪ .6‬هزینه شرکت در نمایشگاههای خارج از کشور‬
‫‪ .7‬انتقال حقوق کارکنان خارجی‬
‫‪ .8‬بابت کارمزدها‬
‫‪ .9‬بابت کارت اعتباری‬
‫‪ .10‬فروش ارز بابت افتتاح حساب ارزی‬
‫‪ .11‬سایر موارد مندرج در بخش ‪ 3‬مجموعه مقررات ارزی‬
 ‫درآمدهای عمومی حاصل از خرید و فروش ارز‬
‫(با فرض خرید‪/‬فروش ‪ 5.000‬دالر سه ماهه)‬

‫عنوان تعرفه‬ ‫حداقل‬ ‫نرخ تعرفه‬ ‫مبلغ کارمزد‬

‫انتقال ارز از حسابهای ارزی‬ ‫‪---‬‬ ‫بدون کارمزد‬ ‫‪---‬‬

‫انتقال به حسابهای ارزی‬ ‫‪ 3‬دالر‬ ‫نیم در هزار (حداکثر ‪ 50‬دالر)‬ ‫‪ 5/2‬دالر‬

‫خرید از محل حواله ارزی‬ ‫‪---‬‬ ‫بدون کارمزد‬ ‫‪---‬‬

‫خرید اسکناس‬ ‫‪ 1‬دالر‬ ‫‪ 1‬در هزار (حداکثر ‪ 50‬دالر)‬ ‫‪ 5‬دالر‬

‫حواله ارزی از محل فروش ارز‬ ‫‪ 3‬دالر‬ ‫‪ 5/1‬در هزار (حداکثر ‪ 200‬دالر)‬ ‫‪ 5/7‬دالر‬

‫پرداخ‪FF‬ت اس‪FF‬کناس از محل‬

‫‪ 3‬دالر‬ ‫‪ 2‬در هزار‬ ‫‪ 10‬دالر‬
‫حسابهای ارزی‬

‫فروش اسکناس‬ ‫‪---‬‬ ‫‪ 5‬در ده هزار‬ ‫‪ 5/2‬دالر‬

 ‫روشهای تعیین نرخ ارز‬
‫‪ .1‬نظام نرخ ثاب‪F‬ت ارز‪ :‬پول مل‪F‬ی ی‪F‬ک کشور ب‪F‬ه ی‪F‬ک ارز ی‪F‬ا س‪F‬بدی از اس‪F‬عار ثابت‬
‫م‪F‬ی گردد‪ .‬معموالً در کشورهای‪F‬ی اس‪F‬تفاده میشود ک‪F‬ه مناب‪F‬ع ارزی غن‪F‬ی داشته و‬
‫امکان حفظ رابطه ثابت بین پول ملی و ارز یا سبد ارزی پایه را دارند‪.‬‬
‫‪ .2‬نظام نرخهای متعدد‪ :‬برای مص‪F‬ارف مختل‪F‬ف‪ ،‬نرخهای برابری متفاوت ارائه‬
‫میگردد‪ .‬این نظام به کنترل ارزی بسیار قوی نیاز دارد‪.‬‬
‫‪ .3‬نظام نرخهای شناور‪ :‬در ای‪F‬ن نظام‪ ،‬ه‪F‬ر لحظ‪F‬ه نرخ برابری پول مل‪F‬ی نس‪F‬بت به‬
‫س‪F‬ایر اسعار‪ ،‬در نتیج‪F‬ه عوامل‪F‬ی همچون وضعیت اقتصادی‪ ،‬س‪F‬یاستهای پولی و‬
‫مالی‪ ،‬تراز تجاری‪ ،‬جابجایی سرمایه‪ ،‬عوامل سیاسی دچار نوسان میشود‪.‬‬
‫‪ .4‬نظام نرخهای شناور کنترل شده‪ :‬در ای‪F‬ن نظام نرخه‪F‬ا شناورن‪F‬د‪ ،‬ام‪F‬ا دول‪F‬ت با‬
‫مداخالت مکرر از طری‪F‬ق بان‪F‬ک مرکزی برابری پول مل‪F‬ی ب‪F‬ا اس‪F‬عار بیگانه را‬
‫تح‪F‬ت کنترل داشت‪F‬ه و عرض‪F‬ه و تقاض‪F‬ا را ت‪F‬ا رس‪F‬یدن ب‪F‬ه نرخ مورد حمای‪F‬ت تنظیم‬
‫می نماید‪ .‬نظام فعلی تعیین نرخ کشور ما‪ ،‬همین نظام است‪.‬‬
 ‫روشهای تعیین نرخ ارز‬
‫ثابت‬ ‫‪‬‬

‫متعدد (مثل ایران در قبل از سال ‪ 1380‬هـ ش)‬ ‫‪‬‬

‫شناور ‪ 1971‬میالدی‬ ‫‪‬‬

‫شناور مدیریت شده (همانند ایران از سال ‪ 1381‬هـ ش)‬ ‫‪‬‬

 ‫تاریخچه تعیین نرخ ا‪F‬رز در ایران‬
‫از سال ‪ 1325‬تا ‪ 1353‬لایر ایران به دالر و از طریق آن به سایر‬
‫اسعار ثابت بود‪.‬‬
‫از ‪ 1353‬تا ‪ 1356‬لایر به ‪ SDR‬ثابت شد و هر ‪ SDR‬معادل‬
‫‪ 82/2425‬لایر تعیین گردید‬
‫از ‪ 1356‬تا ‪ 1359‬لایر به دالر تثبیت شد و نرخ خرید و فروش‬
‫‪ 70/60-70/35‬لایر تعیین شد‪.‬‬
‫از ‪ 1359‬تا ‪ 1371‬لایر به ‪ SDR‬تثبیت شد و نرخ متوسط هر ‪SDR‬‬
‫‪ 92/30‬لایر اعالم شد‪.‬‬
‫از ‪ 1372‬تا ‪ 1379‬لایر به سایر ارزها شناور اعالم شد و عالوه بر آن‬
‫نرخ صادراتی و گواهی سپرده نیز اعالم می گردید‪ .‬در این زمان هر‬
‫دالر ‪ 1755-1750‬اعالم می گردید‪.‬‬

‫نرخ شناور مدیریت شده‪ ،‬تثبیت دالر آمریکا به لایر‬

‫نرخ شناور مدیریت شده‪ ،‬تثبیت یورو به لایر و حذف دالر آمریکا‬
 ‫قابلیت تبدیل ارزها‬
‫اگر پول کشوری در بازارهای بین المللی به سایر پولها قابل تبدیل باشد‬
‫آن را قابل تبدیل و در غیر این صورت غیر قابل تبدیل می گویند‪.‬‬
‫در صورتی که ارز کشوری در بازارهای پولی و مالی به هر میزان و‬
‫منظوری به سهولت تبدیل شود به آن ارز قابل تبدیل کامل می گویند‬
‫برای مثال دالر آمریکا‪ ،‬بارها شاهد بودید که فردی عازم کشور‬
‫اروپائی است ولی برای سفر خود دالر تهیه می کند‪ .‬البته این کار‬
‫دالیل خاص خود را دارد ولی فاغ از صحیح بودن یا نبودن آن می‬
‫توان به قابلیت تبدیل کامل آن اشاره کرد‪ .‬برخی از ارزها هم هستند که‬
‫قابل تبدیل بوده ولی در برخی میزان و منظورها نمی توان آن را به‬
‫سادگی تبدیل کرد‪ .‬فرض کنید یک توریست با ین ژاپن به کشور ترکیه‬
‫سفر کند ممکن است وی برای تبدیل آن مجبور شود به چند صرافی‬
‫مراجعه کند اما اگر دالر آمریکا به همراه داشت در اولین مغازه هم می‬
‫توانست آن را تبدیل کند‪.‬‬
‫ارزهای غیر قابل تبدیل به هر میزان و منظوری قابلیت تبدیل ندارند‪.‬‬
 ‫انواع روشهای اعالم نرخ برابری ارزها‬
‫روش مستقیم‪ :‬نرخ برابری یک یا صد واحد ارز خارجی در مقابل پول ملی‬
‫کشور اعالم می شود مثالً یک دالر آمریکا برابر است با ‪ 1001‬تومان یا‬
‫‪ 10010‬لایر‬
‫روش غیر مستقیم‪ :‬نرخ برابری یک یا صد واحد پول کشور در مقابل ارز‬
‫خارجی اعالم می شود مثالً ‪ 10000‬لایر ایران برابر است با ‪ 99‬سنت‬
‫آمریکا‪.‬‬
‫روش قیمت‪ :‬در بازارهای بین المللی همواره نرخ برابری یک دالر آمریکا‬
‫به سایر ارزها اعالم می گردد به استثنای ارزهای پوند انگلیس‪ ،‬یورو‪،‬‬
‫دالر استرالیا و راند آفریقای جنوبی‬

‫‪ 1USD=1.0667 CHF‬ی‪FF‬عنیی‪FF‬کدالر آ‪F‬مریکا ب‪FF‬را‪F‬بر ‪ 0667/1‬ف‪FFF‬را‪F‬نک‬

‫س‪FF‬وئیسمیب‪FF‬اشد‪.‬‬
‫‪ 1EUR=1.4280USD‬یعنی یک یورو برابر با ‪ 4280/1‬دالر آمریکا‬
‫است‪.‬‬
 ‫نرخهای متقابل ‪Cross‬‬

‫به نرخ برابری دو ارز‪ F‬غیر دالری که از‪ F‬برابری هر یک از‬ ‫‪‬‬
‫آنها نسبت به دالر به دست آید نر‪F‬خ متقابل می گویند‪ .‬مثالً‬
‫نرخ برابری فرانک سوئیس‪ /‬ین ژاپن (‪ )CHF/JPY‬که‬
‫از برابر‪F‬ی دالر آمر‪F‬یکا‪ /‬فرانک سوئیس و دالر آمریکا‪ /‬ین‬
‫ژ‪F‬اپن به دست می آید نرخ متقابل می گویند‪.‬‬
 ‫آشنایی باروش های بررسی بازارهای مالی‬

‫‪ ‬بطور کل‪F‬ی س‪F‬وداگران(معامل‪F‬ه گران) از دو روش‬

‫پای ‪FF‬ه برای تحلی ‪FF‬ل و پی ‪FF‬ش بین ‪FF‬ی بازار اس‪FFF‬تفاده‬
‫میکنند‪.‬‬
 ‫آشنایی باروش های بررسی بازارهای مالی (ادامه)‬

‫‪ ‬تکنیکال ‪ Technical Analysis‬تکنیکالیس‪F‬ت ه‪F‬ا‬

‫افرادی هس‪FFF‬تند ک‪FFF‬ه از مطالع‪FFF‬ه رفتار های بازار ب‪FFF‬ا‬
‫اس‪FF‬تفاده از نموداره‪FF‬ا ب‪F‬ا هدف پی‪F‬ش بین‪F‬ی آینده رون‪F‬د‬
‫قیم‪F‬ت ه‪F‬ا اس‪F‬تفاده م‪F‬ی کنند‪ .‬آنه‪F‬ا عقیده دارن‪F‬د ه‪F‬ر چیزی‬
‫ک‪F‬ه بتوان‪F‬د در قیم‪F‬ت تاثیرگذار باش‪F‬د عین‪F‬ا در قیم‪F‬ت فعل‪F‬ی‬
‫لحاظ شده اس‪FF‬ت و ب‪FF‬ه شك‪FF‬ل نموداره‪FF‬ا بس‪FF‬يار توج‪FF‬ه‬
‫ميكنند چرا كه معتقدند بازار تكرار ميشود‪.‬‬
 ‫آشنایی باروش های بررسی بازارهای مالی (ادامه)‬

‫فاندامنتال ‪Fundamental Analysis‬‬

‫‪ ‬فاندامنتالیس‪FF‬ت ه‪FF‬ا‪ ،‬س‪FF‬وداگرانی هس‪FF‬تند ک‪FF‬ه متغیرهای‬
‫س‪FF‬یاسی ‪ ،‬اقتص‪FF‬ادي ‪ ،‬بی‪FF‬ن الملل‪FF‬ي‪ ،‬وضعی‪FF‬ت اقتص‪FF‬اد‬
‫داخل‪F‬ی و‪ ..‬را تفس‪F‬ير كرده و در جس‪F‬تجوی انگیزه ه‪F‬ا و‬
‫دالیل حرکت نرخ های مبادله ارزی می باشند‪.‬‬
 ‫آشنایی باروش های بررسی بازارهای مالی (ادامه)‬
‫‪ ‬اما در بحث انجام معامله همواره تلفيقي از‪ F‬دو روش فوق‬
‫مورد استفاده قرار مي گير‪F‬د يعني‬
‫‪ Technical&Fundamental Analysis ‬در‪ F‬خصوص‬
‫سوداگرانی که با تر‪F‬کیب و تجزیه تحلیل عوامل تکنیکال و‬
‫فاندامنتال به تفسیر و پیش بینی آینده قیمت در‪ F‬بازار می‬
‫پردازند بايد گفت روش این دسته از سوداگران بیش از آنکه‬
‫وابسته به هر کدام از دو دسته باال باشد بر اساس تجربه و‬
‫ترکیب عوامل گوناگون تغییرات قیمت و عوامل بنیادی‬
‫میباشد‪.‬‬
 ‫آشنایی باروش های بررسی بازارهای مالی (ادامه)‬

‫اما ذكر يك نكته ضروري است ‪:‬‬

‫‪ ‬هيچ معامل‪F‬ه گري نميتوان‪F‬د ب‪F‬ا بس‪F‬نده كردن ب‪F‬ه‬
‫يك‪FFFF‬ي از روشهاي فوق ب‪FFFF‬ه انجام معامل‪FFFF‬ه‬
‫بپردازد ‪ .‬اين دو روش همواره همديگ‪FF‬ر را‬
‫تحت تاثير خود قرار ميدهند‪.‬‬
 ‫اصطالحات متداول در عملیات خزانه داری ارزی‬

‫‪ .1‬نرخ شروع (‪ :)Opening Rate‬اولی‪F‬ن نرخ‪F‬ی ک‪F‬ه توس‪F‬ط یک‬

‫بانک معتبر بین المللی جهت معامله اعالم می گردد‪.‬‬
‫‪ .2‬نر‪F‬خ خاتم‪F‬ه (‪ :)Closing Rate‬آخری‪F‬ن نرخ‪F‬ی ک‪F‬ه یک بانک یا‬
‫بازار با آن فعالیتش را پایان می بخشد‪.‬‬
‫‪ .3‬س‪F‬ازندگان قیم‪F‬ت (‪ :)Price Maker‬بانکهای‪F‬ی که توان اعالم‬
‫نرخ خرید و فروش در برابر‪ F‬متقاضیان نر‪F‬خ را دارند‪.‬‬
‫‪ .4‬گیرندگان قیم‪F‬ت (‪ :)Price Taker‬بانکهای‪F‬ی ک‪F‬ه متقاضی‬
‫در‪F‬یاف‪F‬ت نر‪F‬خ خری‪F‬د و فروش و انجام معامل‪F‬ه ب‪F‬ا س‪F‬ازندگان قیمت‬
‫می باشند‪.‬‬
 ‫اصطالحات متداول در عملیات خزانه داری ارزی(ادامه)‬
‫‪ .5‬پوزیش‪F‬ن (‪ :)Position‬وضعیت‪F‬ی ک‪F‬ه در پایان روز معامل‪F‬ه‪ ،‬می‬
‫بایس‪F‬ت ب‪F‬ا انجام معامل‪F‬ه معکوس‪ ،‬نتیج‪F‬ه خری‪F‬د و فروش صفر و‬
‫سود حاصله به درآمد بانک واریز گردد‪.‬‬
‫‪ .6‬س‪F‬فته بازی (‪ :)Speculation‬ایجاد وضعی‪F‬ت کس‪F‬ری ی‪F‬ا فزونی‬
‫در بازار با هدف همسان نمودن آ‪F‬ن در آینده و کسب سود‪ ،‬سفته‬
‫بازی نامیده می شود‪.‬‬
‫‪ .7‬معامالت نقدی (‪ :)Spot‬معامله ای که سررسید و تسویه آن دو‬
‫روز کاری بعد از تاریخ انجام معامله باشد‪.‬‬
‫‪ .8‬حاشی‪F‬ه س‪F‬ود (‪ :)Margin‬فاص‪F‬له بی‪F‬ن نرخ خرید و فروش را‬
‫حاشیه سود مینامند‪.‬‬
 ‫زمان تسویه معامالت‬
‫تاریخ معامله‪ :‬روزی که معامله ای توسط دو معامله گر‬
‫انجام می پذیرد تاریخ معامله یا ‪Trade Date‬‬
‫نامیده می شود‪.‬‬

‫تاریخ سررسید معامله‪ :‬روزی که ارزهای معامله شده‬

‫توسط دو طرف معامله می گردد تاریخ سررسید‬
‫معامله یا ‪ Value Date‬نامیده می شود‪.‬‬
‫انواع معامالت‬
‫معامالت ‪SPOT‬‬

‫معامالت ‪TOM‬‬

‫معامالت ‪Same Day‬‬

 ‫معامالت ‪Spot‬‬
‫معامالت نقدی در بازارهای ارز به‪ F‬معامالتی گفته‬
‫میشود که سررسید و تسویه (‪ )Value Date‬آنها‬
‫دو روز کاری بعد از انجام م‪F‬عامله (‪Deal / Trade‬‬
‫‪ )Date‬باشد‪.‬‬
‫در تاریخ تسویه‪ ،‬در صورتی که بانکهای یکی از‬
‫ارزهای طرف معامله در آن تاریخ تعطیل باشد تاریخ‬
‫تسویه هر دو ارز به یک روز کاری بعد منتقل می‬
‫شود‪.‬‬
 ‫معامالت ‪TOM‬‬
‫در معامالت ‪ ،TOM‬بر خالف معامالت نقدی‬
‫‪ ،SPOT‬تسویه آن یک روز کاری بعد از انجام‬
‫معامله صورت می پذیرد‪.‬‬

‫این معامله یک نوع معامله سلف ‪Forward‬‬

‫می باشد‪.‬‬
 ‫معامالت ‪Same Day‬‬
‫در معامالت ‪ ،Same Day‬بر خالف معامالت‬
‫نقدی ‪ ،SPOT‬تسویه آن همان روز انجام‬
‫معامله صورت می پذیرد‪.‬‬

‫این معامله یک نو ع معامله سلف ‪Forward‬‬

‫می باشد‪.‬‬
 ‫آشنایی با بازارپول‬
‫بازار پول‪ :‬بازار س‪F‬رمایه گذاری کوتاه مدت‪F‬ی اس‪F‬ت که‬
‫س‪F‬رمایه گذار م‪F‬ی توان‪F‬د ب‪F‬ا ریس‪F‬ک ک‪F‬م از ی‪F‬ک ش‪F‬ب ت‪F‬ا یکسال‬
‫در ای‪F‬ن بازار س‪F‬رمایه گذاری نمایند‪ .‬س‪F‬طح نرخ س‪F‬ود در این‬
‫بازاره‪F‬ا ب‪F‬ه نوع ارز‪ ،‬س‪F‬ررسید‪ ،‬رتبه اعتباری وام گیرنده و‬
‫عرضه و تقاضا بستگی دارد‪.‬‬
‫‪ .1‬بازارهای پولی سپرده ثابت‬
‫‪ .2‬اوراق بهادار بازار پول‬
 ‫آشنایی با بازارپول (ادامه)‬
‫‪ .1-2‬اس‪F‬ناد‪ F‬خزان‪F‬ه (‪ :)Treasury Bill‬ابزار ایجاد بده‪F‬ی کوتاه مدت دولت‪F‬ی ب‪F‬ا سررسید‬
‫حداکث‪F‬ر یکس‪F‬اله بوده ک‪F‬ه کمت‪F‬ر از ارزش اس‪F‬می فروخت‪F‬ه شده و در سررسید ارزش‬
‫اسمی آن پرداخت می شود‪.‬‬
‫‪ .2-2‬گواه‪F‬ی س‪F‬پرده (‪ :)Certificate of Deposit‬ابزار بده‪F‬ی قاب‪F‬ل معامله کوتاه مدت‬
‫ب‪F‬ه س‪F‬ررسیدیکساله بوده ک‪F‬ه توس‪F‬ط بانکهای تجاری ص‪F‬ادر م‪F‬ی گردند‪ .‬این اوراق‬
‫قابلیت نقدینگی و فروش در بازارهای ثانویه دارند‪.‬‬
‫‪ .3-2‬قبول‪F‬ی بان‪F‬ک (‪ :)Bank Acceptance‬براتهای‪F‬ی هس‪F‬تند ک‪F‬ه عهده ی‪F‬ک بان‪F‬ک صادر‬
‫و آ‪F‬ن بان‪F‬ک برات را قبول‪F‬ی نویس‪F‬ی نموده و موظ‪F‬ف ب‪F‬ه پرداخ‪F‬ت مبل‪F‬غ اسمی برات در‬
‫سررسید می باشد‪.‬‬
‫‪ .4-2‬اوراق تجاری (‪ :)Commercial Papers‬سفته های کوتاه مدتی است که توسط‬
‫شرکتهای تجاری معت‪F‬بر و بزرگ ک‪F‬ه داری ریس‪F‬ک اعتباری مناس‪F‬ب م‪F‬ی باشن‪F‬د‪ ،‬صادر‬
‫می گردد‪.‬‬
‫‪ .5-2‬اوراق تجاری اروپای‪F‬ی‪ :‬شرکتهای بزرگ تجاری اگ‪F‬ر ب‪F‬ه ارزی غیر از ارز کشور‬
‫خود اوراق تجاری صادر نمایند‪ ،‬اقدام به توزیع اوراق تجاری اروپایی نموده اند‪.‬‬
 ‫آشنایی با بازار سرمای‪F‬ه‬
‫بازار س‪F‬رمایه ک‪F‬ه بازار اوراق قرض‪F‬ه نی‪F‬ز نامیده م‪F‬ی شود‪ ،‬امکان سرمایه گذاری‬
‫بلند مدت تا سی سال حتی برای سرمایه های کوچک را فراهم می آورد‪.‬‬
‫اوراق قرض‪F‬ه (‪ :)Bond‬ابزار ایجاد بده‪F‬ی اس‪F‬ت ک‪F‬ه ص‪F‬ادر کننده آ‪F‬ن ملزم به‬
‫بازپرداخ‪F‬ت بده‪F‬ی ب‪F‬ه اضاف‪F‬ه س‪F‬ود متعلق‪F‬ه ب‪F‬ه قرض دهنده ی‪F‬ا س‪F‬رمایه گذار در ط‪F‬ی یک‬
‫دوره مشخص زمانی می باشد‪.‬‬
‫‪ .1‬اوراق قرض‪F‬ه ب‪F‬ا نرخ ثاب‪F‬ت‪ :‬پرداخ‪F‬ت س‪F‬ود ب‪F‬ه ص‪F‬ورت ماهیان‪F‬ه بوده و در سررسید‪F‬‬
‫ص‪F‬ادر کننده اوراق موظ‪F‬ف ب‪F‬ه پرداخ‪F‬ت آخری‪F‬ن س‪F‬ود و مبل‪F‬غ اس‪F‬می اوراق به دارنده‬
‫آ‪F‬ن م‪F‬ی باشد‪ .‬ه‪F‬ر چ‪F‬ه س‪F‬ررسید اوراق طوالنیت‪F‬ر باش‪F‬د‪ ،‬ریس‪F‬ک نوس‪F‬ان قیم‪F‬ت آن‬
‫بیشتر است‪.‬‬
‫‪ .2‬اوراق قرض‪F‬ه ب‪F‬ا نرخ شناور‪ :‬نرخ س‪F‬ود از قب‪F‬ل مشخ‪F‬ص نبوده‪ ،‬ام‪F‬ا در فواصل‬
‫زمانی مشخص و مساوی بر طبق نرخ پایه (مانند الیبور) تعیین می گردد‪.‬‬
‫‪ .3‬اوراق قرض‪F‬ه ب‪F‬ا کوپ‪F‬ن ص‪F‬فر‪ :‬ای‪F‬ن اوراق ب‪F‬ا ارزش کمت‪F‬ر از قیم‪F‬ت اسمی در بازار‬
‫عرض‪F‬ه شده ک‪F‬ه ماب‪F‬ه التفاوت قیم‪F‬ت اس‪F‬می در س‪F‬ررسید و قیم‪F‬ت خری‪F‬د‪ ،‬کوپ‪F‬ن اینگونه‬
‫اوراق محسوب می شود‪.‬‬
 ‫معامالت ابزار مشتقه‪Derivatives Market F‬‬

‫در بازارهای بین المللی به ابزارها و تکنیک هائی‬

‫اطالق می گردد که از بازار نقدی تبدیالت ارزی و‬
‫پول و سرمایه مشتق شده اند‪ .‬هدف از ایجاد ابزار‬
‫مشتقه حذف ریسک نوسانات نرخهای تبدیل و بهره‬
‫بوده تا سرمایه گذاران با انجام اینگونه معامالت‬
‫پوشش الزم را در بازار کسب نمایند‪.‬‬
‫معامالت ابزار مشتقه ‪(Derivatives Market‬ادامه)‬

‫چند نوع عمده از‪ 3‬این نوع ابزارها عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ‬معامالت سلف‪Forward Transactions‬‬
‫‪ ‬معامالت آتی ‪Future Transactions‬‬
‫‪ ‬معامالت سوآپ ‪Swap Transactions‬‬
‫‪ ‬معامالت اختیاری ‪Option Transactions‬‬
 ‫معامالت سلف ‪Forward‬‬
‫‪transaction‬‬
‫‪ ‬معامالت ی ک ه س ررسید (والور ) آ ن بیش از دو روز‬
‫کاری و حداکثر یک سال باشد معامالت سلف نامیده‬
‫سلف ارزهای عمده برای دوره های یک‬ ‫ِ‬ ‫میشود‪ .‬نرخ‬
‫هفته ‪ ،‬یک ماهه ‪ ،‬دوماهه ‪ ،‬سه ماهه‪ ،‬شش ماهه‪ ،‬نه‬
‫ماهه و یکساله در رویترز خبری اعالم میگردد‪.‬‬
‫‪ ‬نرخ معامالت سلف برای هر تعداد روز قابل محاسبه و‬
‫معامل ه است برای مثال برای دوره ‪ 113‬روزه ‪38 ،‬‬
‫روزه و‪ ..‬که به آن تاریخهای شکسته شده یا اصطالحا‬
‫‪ broken dates‬میگویند‪.‬‬
‫معامالت سلف ‪(Forward transaction‬ادامه)‬

‫‪ ‬توافقات الزمه در این معامله عبارتند از ‪ :‬دو نوع ارز‬

‫مورد معامله ‪ ،‬مقدار ارز مورد معامله ‪ ،‬سررسید‪ ،‬نرخ‬
‫برابری آتی دو ارز‪.‬‬
‫‪ ‬از خصوصیات این معامله ‪ ،‬ارتباط مستقیم نرخ سلف با‬
‫نرخ بازار نقدی ‪ spot‬است ‪.‬‬
‫‪ ‬نحوه اعالم نرخ سلف ب ه صورت نرخ نقدی ‪ spot‬و‬
‫تفاوت نرخ سلف با نرخ نقدی ‪ forward margin‬اعالم‬
‫میگردد‪.‬‬
 ‫معامالت ‪future‬‬
‫معامالت آت‪F‬ی ‪ future‬همان معامالت س‪F‬لف ‪ forward‬هس تند که‬ ‫‪‬‬
‫سررسید آنها بی‪F‬ش از دو روز کاری است و بواسطه این تشابه و‬
‫ب ه منظور رس یدن ب ه تعری ف معامالت آت ی بهت ر اس ت ب ه ذکر‬
‫تفاوتهای آن با معامالت سلف اشاره گردد‪:‬‬
‫معامالت آتی ‪ future‬برای مبال‪F‬غ اس‪F‬تاندارد در سالنهای بورس‬ ‫‪‬‬
‫برای مشتریان انجام میشود‪.‬‬
‫معامالت آتی ‪ future‬برای تاریخهای مشخ‪F‬ص (چهار بار در سال‬ ‫‪‬‬
‫در سومین چهارشنبه ماههای آخر هر فصل سررسید می شوند‪.‬‬
‫معامالت آتی‪ future‬درمقایس ه ب ا معامالت سلف ‪، forward‬‬ ‫‪‬‬
‫تعداد کمتری از ارزها را شامل میشود‪.‬‬
‫معامالت آتی ‪ future‬از نوع قراردادهای بانک با مشتری نمیباشد‬ ‫‪‬‬
‫بلکه خریدار و فروشنده ب‪F‬ا اتاق پایاپای بورس که در آنجا معامله‬
‫انجام داده اند طرف حساب هستند‪.‬‬
 ‫معامالت سوآپ (تعویضی) ‪Swap transactions‬‬

‫‪ ‬خرید و فروش و یا فروش و خرید همز‪F‬مان یک کاال به‬

‫سررسیدهای متفاوت را معامله سوآپ گویند‪ .‬یک معامله سوآپ‬
‫ارز ‪ ،‬دو معامله همزمان نقدی (‪ )spot‬و سلف (‪)forward‬‬
‫عکس یکدیگر می باشد‪.‬‬
 ‫معامالت سوآپ (تعویضی) ‪(Swap transactions‬ادامه)‬

‫‪ ‬بواسطه خرید و فروش یا فروش و خرید یک مقدار‬

‫مشخص ارز همزمان و عدم وجود ریسک نوسانات‬
‫نرخ ارز ‪،‬صرفا اینگونه معامالت دارای هزینه می باشد‬
‫که این هزینه تفاوت بین نرخهای معامله نقدی و معامله سلف خواهد‬
‫بود‪ .‬این تفاوت ناشی از اختالف نرخ بهره دو ارز می باشدکه‬
‫دریافت کننده ارز با نرخ بهره باالتر در معامالت نقدی‬
‫تفاوت دو نرخ بهره برای مدت استفاده از ارز با نرخ‬
‫بهره باالتر (هزینه سوآپ) را پرداخت می نماید‪.‬‬
‫معامالت اختیاری ‪option transactions‬‬

‫‪ ‬ی ک معامل‪F‬ه اختیاری اعطای ی ک ح ق ب ه خریدار معامله‪،‬‬

‫بدون هیچگون‪F‬ه تعهدی برای او جه‪F‬ت خری‪F‬د یا فروش مورد‬
‫معامل‪F‬ه در ی‪F‬ک نر‪F‬خ مشخ‪F‬ص در تار‪F‬ی‪F‬خ ی‪F‬ا ت‪F‬ا تار‪F‬ی‪F‬خ توافق شده‬
‫ای در آینده میباشد‪ .‬خریدار این حق ‪ ،‬هزینه این معامله را‬
‫پرداخت میکند‪.‬‬
 ‫معامالت اختیاری ‪(option transactions‬ادامه)‬
‫به عنوان مثال فرض کنیم قیمت هر اونس طال تحویل در ماه جوالی ‪ 2010‬در یک‬ ‫‪‬‬

‫معامله ‪ option‬برابر ‪1000‬دالر م ی باشد‪.‬طبیعت ا در ماه آوری ل یک ی از ای ن سه‬

‫حالت پیش می آید‪:‬یا قیمت کمتر شده مثال ‪ 950‬دالر هر اونس ؛ یا قیمت همان‬
‫‪ 1000‬دالر است در هر اونس ؛ و یا قیمت بیشتر شده مثال ‪1100‬دالر در هر اونس‪.‬‬
‫در حالت اول و دوم خریدار ‪ option‬میتواند بدون هیچگونه تعهدی از انجام معامله‬ ‫‪‬‬

‫خودداری کند‪ .‬و خریدار میتواند طالی مورد نظر خود را با نرخ روز و قیمت کمتر‬
‫خریداری نماید‪ .‬اما اگر نرخ طال باالتر رفته باشد خریدار تمایل به انجام معامله دارد‬
‫چرا که طال را با نرخ کمتر از نرخ روز معامله کرده و از آنجائیکه ای‪F‬ن نوع معامله‬
‫برای فروشنده ‪ option‬تعهد آور است ‪ ،‬فروشنده ملزم به انجام معامله است‪.‬‬
 ‫سوئیفت (‪)S.W.I.F.T‬‬
‫‪Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication‬‬

‫س‪F‬وئیفت «انجم‪F‬ن جهان‪F‬ی خدمات بی‪F‬ن بانک‪F‬ی» م‪F‬ی باشد‪ .‬پ‪F‬س از خاتم‪F‬ه جنگ‬
‫جهان‪F‬ی دوم و همزمان ب‪F‬ا گس‪F‬ترش عملیات بی‪F‬ن الملل‪F‬ی بی‪F‬ن بانک‪F‬ی‪ ،‬موسسه‬
‫س‪F‬وئیفت ب‪F‬ا عضوی‪F‬ت ‪ 239‬بان‪F‬ک از ‪ 15‬کشور در شه‪F‬ر بروکس‪F‬ل بلژیک‬
‫تأسیس گردید‪ .‬پس از خرید تجهیزات و نصب و راه اندازی آنها‪ ،‬سوئیفت در‬
‫س‪F‬ال ‪ 1977‬ب‪F‬ا ‪ 518‬بان‪F‬ک از ‪ 23‬کشور راه اندازی گردید‪ .‬در حال حاضر‬
‫میلیونه‪F‬ا پیام از بانکهای مختل‪F‬ف از س‪F‬یستم جهان‪F‬ی س‪F‬وئیفت مخابره می شود‪.‬‬
‫س‪F‬وئیفت را م‪F‬ی توان ب‪F‬ه عنوان ی‪F‬ک موس‪F‬سه غی‪F‬ر انتفاع‪F‬ی دانس‪F‬ت ک‪F‬ه متعلق‬
‫به بانکهای عض‪F‬و بوده و با پرداخ‪F‬ت ح‪F‬ق عضوی‪F‬ت توس‪F‬ط آنه‪F‬ا اداره می شود‪.‬‬
‫بانکهای عض‪F‬و س‪F‬وئیفت اعضای ‪ 25‬نفری هیأ‪F‬ت مدیره سوئیفت را انتخاب‬
‫کرده و ه‪F‬ر ی‪F‬ک از اعضاء ب‪F‬ه عنوان س‪F‬هامدار س‪F‬وئیفت می باشند‪ .‬میزان‬
‫س‪F‬هام اختص‪F‬اص یافت‪F‬ه ب‪F‬ه تعداد پیامهای مخابره شده بس‪F‬تگی دارد و هر ‪3‬‬
‫سال یکبار مورد بازنگری قرار می گیرد‪.‬‬
 ‫(ادامه)‬ ‫سوئیفت (‪)S.W.I.F.T‬‬
‫از‪ F‬ویژگیهای س‪F‬یستم س‪F‬وئیفت م‪F‬ی توان به برخوردار‪F‬ی از‬
‫ر‪F‬وشهای اس‪F‬تاندار‪F‬د‪ ،‬باال بودن ضری‪F‬ب اطمینان و امنیت‪ ،‬باال‬
‫بودن س‪F‬رعت مخابره پیام‪ ،‬ک‪F‬م بودن هزین‪F‬ه مخابره پیام نسبت‬
‫ب‪F‬ه س‪F‬ایر روشه‪F‬ا و امکان دس‪F‬ترسی آس‪F‬ان و س‪F‬ریع ب‪F‬ه سیستم‬
‫در‪ F‬تمام‪F‬ی س‪F‬اعات شبان‪F‬ه روز اشاره نمود‪ .‬استفاده کنندگان از‬
‫سوئیفت عبار‪F‬تند از‪:‬‬
‫‪ .1‬اعضاء‬
‫‪ .2‬اعضاء فرعی‬
‫‪ .3‬شرکت کنندگان‬
 ‫انواع پیامهای مورد استفاده در سیستم سوئیفت‬
‫عبارتند از ‪:‬‬
‫‪ .1‬گروه پیامهای صفر‪ :‬بین اعضاء و سوئیفت‬
‫‪ .2‬گروه پیامهای ‪ :1‬برای انتقال وجوه‪ ،‬پرداختها و چکهای مشتریان (پیامهای‬
‫نمون‪F‬ه ‪ 100‬ت‪F‬ا ‪ )199‬ب‪F‬ه کار م‪F‬ی رود‪ .‬متداولتری‪F‬ن پیام ای‪F‬ن گروه ‪ MT103‬می‬
‫باشد که مخصوص حوالجات ارزی است‪.‬‬
‫‪ .3‬گروه پیامهای ‪ :2‬در مورد نق‪FF‬ل و انتقال وجوه بی‪FF‬ن بانکها کاربرد دارد‪.‬‬
‫متداولتری‪FF‬ن پیام ای‪FF‬ن گروه ‪ MT202‬مخص‪FF‬وص نق‪FF‬ل و انتقال وجوه بین‬
‫حسابهای بانکی نزد کارگزاران مختلف می باشد‪.‬‬
‫‪ .4‬گروه پیامهای ‪ :3‬در ارتباط ب‪F‬ا تأئیدی‪F‬ه معامالت ارزی و معامالت خزانه داری‬
‫مانن‪F‬د خری‪F‬د و فروش ارزی بی‪F‬ن بانک‪F‬ی بوده و متداولتری‪F‬ن پیامهای این گروه‬
‫‪ MT300‬مخص‪F‬وص تأئیدی‪F‬ه معامالت نقدی و ‪ MT320‬مخص‪F‬وص تأئیدیه‬
‫سپرده گذاری و سپرده گیری است‪.‬‬
‫‪ .5‬گروه پیامهای ‪ :4‬در ارتباط ب‪F‬ا وص‪F‬ولیها بوده و متداولتری‪F‬ن پیام آن ‪MT400‬‬
‫می باشد‪.‬‬
 ‫انواع پیامهای مورد استفاده در سیستم سوئیفت‬
‫عبارتند از‪( :‬ادامه)‬
‫‪ .6‬گروه پیامهای ‪ :5‬در ارتباط با معامالت مربوط به اوراق بهادار می باشد‪.‬‬
‫‪ .7‬گروه پیامهای‪ :6‬در مورد معامالت مربوط ب‪F‬ه بازارهای اوراق قرضه و فلزات‬
‫قیمتی کاربرد دارد‪.‬‬
‫‪ .8‬گروه پیامهای ‪ :7‬ای‪F‬ن پیامه‪F‬ا بیشتری‪F‬ن کاربرد را در س‪F‬یستم بانک‪F‬ی داشته و در‬
‫ارتباط ب‪F‬ا اعتبارات اس‪F‬نادی و ضمانتنام‪F‬ه های ارزی م‪F‬ی باشد‪ .‬متداولترین‬
‫پیامهای این گروه ‪700‬تا ‪ 756‬و ‪ 799‬مربوط ب‪F‬ه اعتبار اسنادی و پیامهای ‪760‬‬
‫ت‪F‬ا ‪ 799‬مربوط ب‪F‬ه ضمانتنام‪F‬ه ه‪F‬ا م‪F‬ی باشد‪ .‬پیام ‪ 700‬مربوط ب‪F‬ه گشایش اعتبار‬
‫اسنادی و پیام ‪ 760‬مربوط به صدور ضمانتنامه می باشد‪.‬‬

‫‪ .9‬گروه پیامهای ‪ :8‬مربوط به چکهای مسافرتی است‪.‬‬

‫‪ .10‬گروه پیامهای ‪ :9‬در ارتباط ب‪F‬ا مدیری‪F‬ت وجوه‪ ،‬ص‪F‬ورتحساب و اعالمیه های‬
‫بدهکار و بستانکار بوده و متداولترین پیامهای این گروه ‪ MT950‬و ‪MT910‬‬
‫می باشد‪.‬‬
 ‫عملیات بازرگانی در بانکداری خارجی‬
‫‪ .1‬اعتبارات اسنادی (‪)Documentary Credits‬‬
‫‪ .2‬وصولیها (‪)Collections‬‬
‫‪ .3‬ضمانتنامه های ارزی (‪)Guarantees‬‬
‫‪ . 4‬عملیات مربوط به تسهیالت ارزی‪ ،‬فاینانس‪ F‬و ریفاینانس و صندوق ذخ‪F‬یره ارزی‬

‫ای‪F‬ن عمل‪F‬یات نس‪F‬بت ب‪F‬ه عملیات غی‪F‬ر بازرگان‪F‬ی‪ ،‬ریس‪F‬ک‪ F‬بیشتری برای بان‪F‬ک به همراه‬
‫داشت‪F‬ه و ب‪F‬ه تخص‪F‬ص‪ F‬بیشتری نیاز دارد‪ ،‬با این حال انجام این عملیات درآمد بیشتری‬
‫را برای بان‪F‬ک ب‪F‬ه همراه خواه‪F‬د داشت‪ .‬ارائ‪F‬ه س‪F‬رویس‪ F‬خدمات بازرگان‪F‬ی به مشتریان‬
‫نیا‪F‬زمن‪F‬د امکانات و کارکنا‪F‬ن متخص‪F‬ص‪ F‬م‪F‬ی‪ F‬باش‪F‬د و ریس‪F‬ک‪ F‬عملیات‪F‬ی باالیی دارد‪.‬‬
‫بدیه‪F‬ی اس‪F‬ت انجام اینگون‪F‬ه عملیات درآ‪F‬مد باالتری نی‪F‬ز برای بان‪F‬ک‪ F‬خ‪F‬واهد داشت‪.‬‬
 ‫قراردادهای فروش بی‪F‬ن المللی کاال‬
‫تواف‪F‬ق کتب‪F‬ی ک‪F‬ه در‪ F‬بازرگان‪F‬ی بین الملل‪F‬ی بین خر‪F‬یدار و فر‪F‬وشنده‬
‫منعقد و تعیین کننده حدود تعهدات و تکالیف هر‪ F‬یک از طرفین‬
‫قرارداد می باشد و به دو صورت قابل پرداخت میباشد‪:‬‬

‫‪ .1‬نقدی‬
‫‪ .2‬تجارت متقابل‬
‫‪ .1-2‬معامالت تهاتر‪F‬ی‬
‫‪ .2-2‬بیع متقابل (‪)Buy Back‬‬
‫نکات مهم و اساسی در قراردادهای فروش بین المللی کاال‬
‫‪ .1‬عنوان قرارداد‬
‫‪ .2‬مقدمه‬
‫‪ .3‬آدرس و مشخصات دقیق خریدار و فروشنده‬
‫‪ .4‬تاریخ تنظیم و امضای قرارداد‬
‫‪ .5‬موضوع قرارداد‬
‫‪ .6‬مشخصات دقیق کاالی موضوع قرارداد‬
‫‪ .7‬مدت و تاریخ انقضای قرارداد‬
‫‪.8‬میزان تعهدات فروشنده و خریدار‬
‫‪ .9‬مبلغ و نوع ارز قرارداد‬
‫‪ .10‬روش پرداخت‬
‫‪ .11‬مبدأ ساخت و مبدأ حمل کاال‬
‫‪ .12‬زمان حمل و نحوه تحویل کاال‬
‫‪ .13‬ترم حمل‬
‫‪ .14‬بسته بندی و کیفیت و استانداردها‬
‫‪ .15‬تضمین های عملکرد و جریمه های تأخیر در تحویل کاال‬
‫‪ . 16‬قانون حاکم بر قرارداد و تعیین مرجع داوری و شرایط حل و فصل اختالفات‬
‫‪ . 17‬زبان اسناد و مکاتبات قرارداد و تعداد نسخ قرارداد و فهرست پیوستها و اصالحیه ها‬
‫‪ .18‬شرایط اضطراری و شرایط بازرسی کاال‬
 ‫اینکوترمز ‪2000‬‬

‫ب‪F‬ا توج‪F‬ه ب‪F‬ه اهمی‪F‬ت ز‪F‬یاد قر‪F‬اردادهای بی‪F‬ن المللی‪ ،‬اتاق‬

‫بازرگان‪F‬ی بی‪F‬ن الملل‪F‬ی (‪ )ICC‬ب‪F‬ا هدف کم‪F‬ک به خر‪F‬یدار و‬
‫فروشنده‪ ،‬ترمهای تجارت بی‪F‬ن المللی (‪)INCOTERMS‬‬
‫را بر‪F‬ای تعیی‪FF‬ن میزان وظای‪FF‬ف‪ ،‬تعهدات و مسئولیتهای‬
‫خریدار‪ F‬و فروشنده ارائ‪F‬ه نمود‪ .‬ای‪F‬ن اص‪F‬طالحات ب‪F‬ا ریسک‬
‫ناش‪F‬ی از ص‪F‬دمه دیدن ی‪F‬ا از بی‪F‬ن رفت‪F‬ن کاال س‪F‬رو کار داشته و‬
‫کاری به انتقال مالکیت کاال از فر‪F‬وشنده به خریدار ندار‪F‬د‪.‬‬
 ‫گروه بندی اصطالحات ‪ 13‬گانه اینکوترمز‬
‫گروه ‪E‬‬ ‫‪EXW‬‬ ‫تحویل کاال در محل کار فروشنده‬
‫‪FCA‬‬ ‫تحویل کاال به حمل کننده در مبدأ حمل‬
‫گروه ‪F‬‬ ‫‪FAS‬‬ ‫تحویل کاال در کنار کشتی در مبدأ حمل‬
‫‪FOB‬‬ ‫تحویل کاال روی عرشه کشتی در مبدأ حمل‬
‫‪CFR‬‬ ‫هزینه و کرایه حمل کاال تا مقصد بعهده فروشنده‬
‫‪CIF‬‬ ‫هزینه‪ ،‬حق بیمه و کرایه حمل کاال تا مقصد بعهده فروشنده‬
‫گروه ‪C‬‬
‫‪CPT‬‬ ‫هزینه و کرایه حمل کاال پرداخت شده تا مقصد بعهده فروشنده‬
‫‪CIP‬‬ ‫هزینه‪ ،‬حق بیمه و کرایه حمل کاال پرداخت شده تا مقصد بعهده فروشنده‬
‫‪DAF‬‬ ‫تحویل کاال در مرز‬
‫‪DES‬‬ ‫تحویل کاال روی عرشه کشتی در بندر مقصد‬
‫گروه ‪D‬‬ ‫‪DEQ‬‬ ‫تحویل کاال روی بارانداز اسکله در بندر مقصد‬
‫‪DDU‬‬ ‫تحویل کاال در مقصد عوارض پرداخت نشده‬
‫‪DDP‬‬ ‫تحویل کاال در مقصد عوارض پرداخت شده‬
‫طبقه بندی اصطالحات این‪F‬کوترمز‬
‫بر‪ F‬اساس میزان مسئولیت فروشنده و خریدار‬

‫ریسک فروشنده‬
‫‪D‬‬
‫‪C‬‬
‫‪F‬‬
‫‪E‬‬
‫ریسک خریدار‬
‫‪E‬‬
‫‪F‬‬
‫‪C‬‬
‫‪D‬‬
 ‫طبقه بندی اصطالحات اینکوترمز در حمل و نقل‬
‫دریایی‪ ،‬زمینی و هوایی‬

‫اصطالحات اینکوترمز در حمل و نقل‬ ‫اصطالحات اینکوترمز در حمل و نقل‬

‫زمینی و هوایی‬ ‫دریایی‬
‫‪FCA .1‬‬ ‫‪FAS .1‬‬
‫‪CPT .2‬‬ ‫‪FOB .2‬‬
‫‪CIP .3‬‬ ‫‪CFR .3‬‬
‫‪DAF .4‬‬ ‫‪CIF .4‬‬
‫‪DDU .5‬‬ ‫‪DES .5‬‬
‫‪DDP .6‬‬ ‫‪DEQ .6‬‬

‫در ترم ‪ EXW‬کاال در محل کار فروشنده تحویل خریدار شده و از آنجا به بعد حمل به عهده خریدار‬
‫اس‪FFFF‬ت‪ .‬ترمهاي ‪ CFR‬يا ‪C&F CIF،DAF،CPT،CIP،DDU،DDP،DES ،DEQ‬‬
‫همچنانكه در بارنامه نيز قيد گرديده كرايه پيش‌كرايه ‪ Prepaid‬شده است‪.‬‬
 ‫عملیات خرید خارجی از شروع تا خاتمه‬
‫‪ . 1‬مذاکره با فروشنده‪/‬فروشندگان و دریافت پیش فاکتور‬
‫‪ .2‬انجام عملیات ثبت‪ F‬سفارش کاال نزد وزارت‪ F‬بازرگانی‬
‫‪ . 3‬عقد قرارداد و دریافت بیمه نامه حمل‬
‫‪ .4‬مراجعه‪ F‬ب‪F‬ه بان‪F‬ک و اخ‪F‬ذ مدارک و ارائ‪F‬ه تعه‪F‬د نام‪F‬ه‪ ،‬تضمی‪F‬ن‪ ،‬وثای‪F‬ق و پی‪F‬ش پرداخت‬
‫و ‪...‬‬
‫‪ .5‬گشای‪F‬ش اعتبار توسط‪ F‬بان‪F‬ک خ‪F‬ریدار و ابالغ آ‪F‬ن به فروشنده توس‪F‬ط بانک کارگزار‬
‫ابالغ کننده‬
‫‪ .6‬تهیه‪/‬ساخت‪ F‬و ارسال کاال توسط فروشنده بر اساس شرایط‪ F‬اعتبار اسنادی‬
‫‪ .7‬ارائ‪F‬ه اس‪F‬ناد حم‪F‬ل توس‪F‬ط فروشنده ب‪F‬ه‪ F‬بان‪F‬ک کارگزار و دریاف‪F‬ت وج‪F‬ه ی‪F‬ا اخ‪F‬ذ تأییدیه‬
‫سررسید بر اساس شرایط اعتبار و در صورت تطبیق اسناد حمل با شرایط اعتبار‬
‫‪ . 8‬ارسال اسناد توسط بانک معامله کننده به بانک گشایش کننده‬
‫‪ . 9‬بررسی و کنترل اسناد توسط بانک خریدار‬
‫‪ .10‬دریاف‪F‬ت باقیمانده وج‪F‬ه اعتبار‪/‬وثایق و تضمینات در صورت مدتدار بودن اعتبار و‬
‫ظهر نویسی و تحویل اسناد به خریدار‬
‫‪ .11‬ترخیص کاال از گمرک و ارائه‪ F‬برگه ترخیص کاال به بانک جهت رفع تعهد‬
 ‫موارد مهم در پیش فاکتور‬
‫(‪)Performa Invoice‬‬
‫‪ .1‬نام شركت توليد كننده يا فرو‪F‬شنده‪ ،‬شماره تلفن و‪ F‬مهر و امضاي شركت فرو‪F‬شنده‪،‬‬
‫كش‪F‬ور‪ ‬و آدرس شركت فروش‪F‬نده‬
‫‪ .2‬نام كامل شركت خريدار‬
‫‪ .3‬تاريخ صدور پرفورما و اعتبار آن‬
‫‪ .4‬مدت زما‪F‬ن ساخت و حمل محمو‪F‬له‬
‫‪ .5‬شرح كاالي مورد نظر و واحد شمارش‬
‫‪ .6‬قيمت واحد و كل‬
‫‪ .7‬نحوه پرداخت مبلغ و شرایط آن‬
‫‪ .8‬كد تعرفه گمركي کاال‬
‫‪ .9‬ترم حمل تحو‪F‬يل كاال و محل بارگيري‬
‫‪ .10‬شماره و‪ F‬نو‪F‬ع استاندارد بين المللي در صو‪F‬رت نياز‬
‫‪ .11‬موارد و شرایط مربوط به بازرسی کاال‬
‫‪ .12‬مدت ض‪F‬مانت محص‪F‬ول‬
Shipping Documents ‫اسناد حمل‬
‫) فاکتور تجاری‬1(
Commercial(
)Invoice
‫) فهرست عدل‬6(
‫) گواهي مبداء‬2(
‫بندی‬
Certificate of(
)Packing List(
)Origin

‫اسناد حمل‬

‫) بیمه نامه‬5( ‫) بارنامه‬3(

)Insurance( Bill of(
)Lading
‫) گواهی بازرسی‬4(
Inspection(
)Certificate
 ‫انواع اسناد و بارنامه های تجاری‬
‫ب) اسناد حمل فیاتا (فورواردرها)‬
‫ب ‪ )1-‬بارنامه حمل مرکب فیاتا‬
‫ب ‪ )2-‬گواهی حمل فیاتا‬
‫ب ‪ )3-‬گواهی رسید فیاتا‬
‫ب ‪ )4-‬رسید انبار فیاتا‬
‫ج) سایر اسناد حمل‬
‫الف ‪ ) 9-‬بارنامه سراسری (بهره گیری از بیش از یک وسیله حمل)‬
‫ج ‪ )1-‬راه نامه هوایی‬
‫ج ‪ )2-‬راه نامه کامیون‬
‫ج ‪ )3-‬راه نامه راه آهن‬
‫الف) بارنامه دریایی (حمل کنندگان)‬
‫الف ‪ )1-‬بارنامه مقید‬
‫الف ‪ )2-‬بارنامه شخص ثالث‬
‫الف ‪ )3-‬بارنامه دربست (‪)Charter Party B/L‬‬
‫الف ‪ )4-‬بارنامه قابل معامله و انتقال‬
‫الف ‪ )5-‬بارنامه غیر قابل معامله و انتقال‬
‫الف ‪ )6-‬بارنامه ‪On Board‬‬
‫الف ‪ )7-‬بارنامه ‪On Deck‬‬
‫الف ‪ )8-‬بارنامه پشت سفید یا ملخص‬
‫الف‪ )10-‬بارنامه موقت‬
‫الف ‪ )11-‬کاال آماده حمل‬
‫الف ‪ )12-‬بارنامه بیات‬
‫الف ‪ )13-‬سری کامل بارنامه‬
‫الف ‪ )14-‬ابالغ به نماینده‬
‫الف‪ )15-‬کرایه حمل پرداخت شده‬
‫الف ‪ )16-‬کرایه حمل پرداخت خواهد شد‪.‬‬

‫مهمترین تفاوت بین بارنامه و راهنامه اینست که بارنامه سند مالیکت کاالست اما راهنامه اینگونه نیست‪.‬‬
 ‫تعریف اعتبار اسنادی‬
‫اعتبار اس‪F‬ن‪F‬ادی التزام مشروط ص‪F‬ادر کننده اعت‪F‬بار (بانک گشاینده)‬
‫اس‪F‬ت و ب‪F‬ه ص‪F‬ورت اعتبار ب‪F‬ه تقاضای مشتری بان‪F‬ک گشای‪F‬ش می‬
‫شود و بان‪F‬ک را مکل‪F‬ف م‪F‬ی س‪F‬ازد ب‪F‬ه شرط رعای‪F‬ت شرایط مقرر در‬
‫اعتبار اس‪F‬نادی از جان‪F‬ب ذینف‪F‬ع‪ ،‬وج‪F‬ه مذکور در اعتبار اس‪F‬نادی را با‬
‫در نظ‪F‬ر گرفت‪F‬ن شرای‪F‬ط ذی‪F‬ل ب‪F‬ه ذینف‪F‬ع ی‪F‬ا ب‪F‬ه حوال‪F‬ه کرد وی پرداخت‬
‫نماید‪:‬‬
‫‪ .1‬پرداخت ب‪F‬ه شخ‪F‬ص ثال‪F‬ث (ذی‪F‬نف‪F‬ع اعتبار) ی‪F‬ا حوال‪F‬ه کرد وی یا قبول‬
‫و پرداخت برات صادره ذینفع‬
‫‪ .2‬ص‪F‬دور مجوز برای بان‪F‬ک دیگ‪F‬ر ب‪F‬ه منظور پرداخ‪F‬ت وج‪F‬ه اعتبار یا‬
‫قب‪F‬ول برات ذینفع‬
‫‪ .3‬صدور مجوز ب‪F‬رای بانک دیگر به منظور معامله اسناد‬
 ‫ویژگیهای اعتبارات اسنادی‬
‫‪ .1‬ص‪F‬ادر کننده ب‪F‬ه اعتبار بان‪F‬ک گشای‪F‬ش کننده‪ ،‬اعتبار اسنادی ارز‬
‫حاص‪F‬ل از ص‪F‬ادراتش را ب‪F‬ه جای وارد کننده از بان‪F‬ک گشایش کننده‬
‫دریافت می نماید‪.‬‬
‫‪ .2‬اعتبار اس‪F‬نادی از تنوع بس‪F‬یار باالیی برخوردار بوده و کارگاه‬
‫مجهزی در تجارت جهانی بشمار میرود‪.‬‬
‫‪ .3‬مقررات جهان‪F‬ی توس‪F‬ط اتاق تجارت بی‪F‬ن المل‪F‬ل (‪ )ICC‬در این‬
‫زمینه تدوین شده است‪)... ،UCP 600، ISBP( .‬‬
‫‪ .4‬اعتبار اسنادی ه‪F‬م در مورد کاال‪ ،‬ه‪F‬م در مورد خدمت کاربرد دارد‪.‬‬
‫‪ .5‬اعتبار اس‪F‬نادی امکان تأمی‪F‬ن مال‪F‬ی خریده‪F‬ا را فراه‪F‬م می آورد‪،‬‬
‫بدی‪F‬ن ترتی‪F‬ب‪ ،‬وارد کننده ب‪F‬ه اعتبار بانک گشاینده واردات انجام‬
‫گذاشت‪F‬ن اعتبار اس‪F‬نادی م‪F‬ی تواند از‬
‫ص‪F‬ادرکننده بب‪F‬ا‪F‬ا وثیق‪F‬ه گذاشت‪F‬ن‬
‫داده و ص‪F‬ادرکننده‬
‫اعتبارات مالی ارزان قیمت استفاده نماید‪.‬‬
 ‫ویژگیهای اعتبارات اسنادی(ادامه)‬
‫‪ .6‬از طری‪F‬ق مکانیس‪F‬م اعتبار اسنادی‪ ،‬امکان اجرای نظام کنترل‬
‫ارزی و سیاستهای ارزی برای دولتها ساده تر می باشد‪.‬‬
‫‪ .7‬ب‪F‬ا توج‪F‬ه ب‪F‬ه امکان پی‪F‬ش بین‪F‬ی دریافتها و پرداختهای ارزی بر‬
‫اس‪F‬اس س‪F‬ررسید‪ ،‬امکان تنظی‪F‬م جدول نقدینگ‪F‬ی برای بانکها‬
‫فراهم می شود‪.‬‬
‫‪ .8‬امکان وثیق‪F‬ه قراردادن اعتبار اس‪F‬نادی جه‪F‬ت اخ‪F‬ذ تسهیالت‬
‫مالی از بانکها برای صادرکننده وجود دارد‪.‬‬
‫‪ .9‬ب‪F‬ه دلی‪F‬ل پرداخ‪F‬ت وج‪F‬ه اعتبار پ‪F‬س از انتقال مالکی‪F‬ت اسناد‪،‬‬
‫بزرگتری‪F‬ن ریس‪F‬ک وارد کننده (عدم ارس‪F‬ال کاال توسط فروشنده)‬
‫از طریق اعتبار اسنادی پوشش داده می شود‪.‬‬
‫‪ .10‬اعتبار اس‪F‬نادی مس‪F‬تقل از کلی‪F‬ه قراردادهای منعقده فیمابین‬
‫خریدار و فروشنده می باشد‪.‬‬
 ‫محدودیتهای اعتبار اسنادی‬
‫‪ .1‬هزین‪F‬ه بیشت‪F‬ر اعتبار اس‪F‬نادی در مقایس‪F‬ه ب‪F‬ا سایر روشهای‬
‫پرداخ‪FF‬ت ب‪FF‬ا لحاظ باالت‪FF‬ر بودن مس‪FF‬ئولیت (کارمزد گشایش‪،‬‬
‫اصالح‪ ،‬تمدید و واریز اسناد)‬
‫‪ .2‬کنترل س‪F‬لیقه ای اس‪F‬ناد در اعتبار اس‪F‬نادی ک‪F‬ه در همی‪F‬ن راستا‬
‫نشری‪F‬ه روی‪F‬ه های اس‪F‬تاندارد بانکداری بی‪F‬ن المللی (‪)ISBP‬‬
‫توس‪F‬ط ‪ ICC‬منتش‪F‬ر گردید‪ .‬ب‪F‬ا ای‪F‬ن حال‪ ،‬ای‪F‬ن نشری‪F‬ه به عنوان‬
‫مقررات نبوده و ص‪F‬رفا ً برای آموزش کارشناسان اعتبارات‬
‫اس‪F‬نادی بانکه‪F‬ا در س‪F‬راسر جهان در ایجاد وحدت روی‪F‬ه تلق‪F‬ی می‬
‫گردد‪.‬‬
‫‪ .3‬عدم امکان کاربرد اعتبارات اس‪F‬نادی در معامالت متقاب‪F‬ل یعنی‬
‫معامالت بدون پول‪ ،‬تهاتری یا پایاپای‬
 ‫طرفهای درگیر در اعتبار اسنادی‬
‫‪ .1‬خریدار یا متقاضی (‪ :)Applicant‬درخواست صدور گشایش اعتبار را‬
‫می نماید‪.‬‬
‫‪ .2‬فروشنده یا ذینفع( ‪ :)Beneficiary‬اعتبار به نفع وی گشایش می گردد‪.‬‬
‫‪ .3‬بان‪FF‬ک گشای‪FF‬ش کننده اعتبار اس‪FF‬نادی (‪ :)Issuing Bank‬بر اساس‬
‫درخواست متقاضی اقدام به گشایش اعتبار اسنادی به نفع ذینفع می نماید‪.‬‬
‫‪ .4‬بانک تعیین شده (‪ :)Nominated Bank‬از طرف بانک گشاینده جهت‬
‫ابالغ‪ ،‬دریافت اسناد‪ ،‬انتقال‪ ،‬تأیید‪ ،‬پرداخت‪ ،‬معامله و قبول برات‬
‫انتخاب می گردد‪.‬‬
‫‪ .5‬بان‪F‬ک ابالغ کننده (‪ :)Advising Bank‬فقط برای ابالغ اعتبار اسنادی‬
‫به ذینفع مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
 ‫طرفهای درگیر در اعتبار اسنادی(ادامه)‬
‫‪ .6‬بان‪F‬ک معامله کننده (‪ :)Negotiating Bank‬عالوه بر ابالغ اعتبار‬
‫به ذینفع‪ ،‬نسبت به معامله اسناد هم اقدام مینماید‪.‬‬
‫‪ .7‬بان‪F‬ک تأیی‪F‬د کننده (‪ :)Confirming Bank‬بنا به درخواست بانک‬
‫گشاینده‪ ،‬نسبت به تأیید اعتبار اسنادی اقدام نموده و تعهد خود را به‬
‫تعه د بان ک گشاینده جه ت ایفای تعه د در قبال ذینف ع اضافه مینماید‪.‬‬
‫چنانچه بانک گشایش کننده درخواست تأیید اعتبار اسنادی را ننموده‪،‬‬
‫اما ذینفع به هزینه خود درخواست تأیید نموده و اجابت گردد‪ ،‬این نوع‬
‫تأیید‪ ،‬تأیید مسکوت (‪ )Silent Confirmation‬نامیده میشود‪.‬‬
‫‪ .8‬بان‪F‬ک پوش‪F‬ش دهنده (‪ :)Reimbursing Bank‬بنا به دستور بانک‬
‫گشاینده اعتبار اسنادی نسبت به پوشش اعتبار اسنادی به بانک مطالبه‬
‫کننده (پرداخت وجه پس از دریافت تقاضای بانک معامله کننده) اقدام‬
‫مینماید‪.‬‬
 ‫چرخه اعتبار اسنادی‬
‫‪ .1‬قرارداد‬
‫فروشنده‬ ‫خريدار‬
‫)‪(Beneficiary‬‬ ‫)‪(Applicant‬‬

‫گمرك‬
‫‪ .5‬بارگيري و ارسال كاال‬ ‫‪ .12‬تحويل كاال از گمرك‬

‫درخواست گ شايشاعتبار اسنادي ‪2.‬‬

‫ا‪F‬بالغ‪/‬ت‪FF‬أييد ا‪F‬عتبار ا‪F‬سنادي‪4.‬‬

‫ت حويل اسناد ‪6.‬‬

‫ت‪FF‬حويلوجه‪7. F‬‬

‫ارائه اسناد ‪10.‬‬

‫ت سويه ‪11.‬‬
‫‪ .8‬تحويل اسناد‬

‫بانك ابالغ كننده‬ ‫‪ .9‬پوشش وجه اعتبار‬ ‫بانك گشايش كننده‬

‫)‪(Advising Bank‬‬ ‫(‪)Issuing Bank‬‬
‫‪ .3‬مخابره متن اعتبار اسنادي‬
 ‫انواع اعتبارات اسنادی‬
‫‪ .1‬اعتبار اس‪F‬ناد‪F‬ی برگش‪F‬ت ناپذی‪F‬ر (بر اس‪F‬اس ‪ UCP 600‬کلی‪F‬ه اعتبارات برگش‪F‬ت ناپذی‪F‬ر تلقی‬
‫میگرد‪F‬ند‪).F‬‬
‫‪ .2‬اعتبار اسنادی تأیید شده‬
‫‪ .3‬اعتبار اسنادی با پرداخت دیداری‬
‫‪ .4‬اعتبار اسنادی با پرداخت مدتدار‬
‫‪ .5‬اعتبار اسنادی با شرط قبولی‬
‫‪ . 6‬اعتبار اسنادی با پرداخت از طریق معامله‬
‫‪ .7‬اعتبار اسنادی اتکایی‬
‫‪ .8‬اعتبار اسنادی متقابل‬
‫‪ .9‬اعتبار اسنادی فعال‬
‫‪ .10‬اعتبار اسناد‪F‬ی غیر فعال‬
‫‪ .11‬اعتبار اسناد‪F‬ی تکرارشونده‪F‬‬
‫‪ .12‬اعتبار اسنادی قابل انتقال‬
‫‪ .13‬اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال‬
‫‪ .14‬اعتبار اسنادی با عبارت قرمز‬
‫‪ . 15‬اعتبار اسنادی مستقیم (تک بانکی)‬
‫‪ .16‬اعتبار اسنادی ضمانتی‬
‫‪ .17‬اعتبار اسنادی ترانزیت‬
‫‪ .18‬اعتبار اسناد‪F‬ی ریالی‬
 ‫انواع اعتباراسنادی از لحاظ زمان پرداخت وجه‬

‫اعتبارت اسنادي مدتدار (يوزانس)‬ ‫اعتبارت اسنادي نقدي (ديداري) ‪Sight‬‬

‫‪Usance LC‬‬
‫در اعتبار اسنادي گشايش شده به صورت‬
‫در اعتبارات اس نادي گشايش شده ب ه‬
‫ص ورت يوزان س‪ ،‬هنگام ي ك ه ذينف ع‬
‫اعتبار اس نادي نس بت ب ه ارس ال كاال‬
‫اقدام و اسناد بدون مغايرت را به بانك‬
‫ذيربط ارائه مي دهد‪ ،‬از تاريخ ارائه‬
‫اس ناد‪/‬بارنام ه و پ س از خاتم ه دورة‬
‫يوزان س مبل غ اعتبار را از بان ك‬
‫مربوط ه اخ ذ خواه د نمود‪ .‬بانکها‬
‫عمدتا ً وجه این اسناد را تنزیل نموده‬
‫و وج ه آنرا قب ل از س ررسید به‬
‫فروشنده پرداخت مینمایند‪.‬‬
‫‪LC‬‬
‫ديداري (نقدي) هنگام ي ك ه ذينف ع اعتبار‬
‫اسنادي نسبت به ارسال كاال اقدام و سپس‬
‫اسناد حمل بدون مغايرت مطابق با شرايط‬
‫در مت ن اعتبار اس نادي را ب ه بان ك ذيرب ط‬
‫(بان ك معامل ه کننده اعتبار) ارائ ه ميده د‪،‬‬
‫بانك مزبور موظف است پس از رسيدگي‬
‫اس ناد در مهلت مقرر (‪ 5‬روز کاری بر‬
‫اس اس ‪ ،)UCP 600‬نس بت ب ه پرداخ ت‬
‫وج ه اعتبار اس نادي مطاب ق آنچ ه در مت ن‬
‫اعتبار اسنادي قيد شده عمل نمايد‪.‬‬
 ‫نحوه پرداخت وجه اعتبار اسنادی‬
‫‪ .1‬در ص‪F‬ورت نقدی بودن (‪ )Sight payment‬بان‪F‬ک معامل‪F‬ه کننده پ‪F‬س از وص‪F‬ول اس‪F‬ناد و‬
‫عدم م‪F‬غایرت اسناد ملزم به پرداخ‪F‬ت مبلغ اعتبار است‪.‬‬
‫‪ .2‬در ص‪F‬ورت مؤخ‪F‬ر بودن (‪ )Deferred payment‬اعتبار‪ ،‬ذینف‪F‬ع پ‪F‬س از ارائ‪F‬ه اس‪F‬ناد‬
‫بدون مغایرت ب‪F‬ه بانک در زمان‪F‬ی معین در آینده مبلغ اعتبار را‪ ‬دریافت خواهد کرد‪ .‬مثالً‬
‫اگ‪F‬ر مؤخ‪F‬ر ‪ ۹۰‬روزه باش‪F‬د ذینف‪F‬ع ‪ ۹۰‬روز بع‪F‬د از ارائ‪F‬ه اس‪F‬ناد ی‪F‬ا تاری‪F‬خ بارنام‪F‬ه طبق‬
‫تواف‪F‬ق مبل‪F‬غ را دریاف‪F‬ت م‪F‬ی کن‪F‬د‪ ،‬در ای‪F‬ن روش برات رد و بدل نمیشود‪ .‬بنابرای‪F‬ن روش‬
‫بسیار خوبی برای خ‪F‬ریدار است‪.‬‬
‫‪ .3‬در ص‪F‬ورت پرداخ‪F‬ت بر اس‪F‬اس قبول‪F‬ی (‪ )Acceptance payment‬اس‪F‬ناد م‪F‬انن‪F‬د روش‬
‫فوق و ب‪F‬ا ارائ‪F‬ه برات عم‪F‬ل م‪F‬ی شود‪ .‬در ای‪F‬ن ص‪F‬ورت‪ ،‬در ح‪F‬ی‪F‬ن ارائ‪F‬ه و ظه‪F‬ر نویس‪F‬ی‬
‫اس‪FF‬ناد ب‪FF‬ه بان‪FF‬ک‪ ،‬برات ص‪FF‬ادر شده قبول‪FF‬ی نویس‪FF‬ی میگردد ت‪FF‬ا در س‪FF‬ررسید برات مبل‪FF‬غ‬
‫اعتبار ب‪F‬ه ذینف‪F‬ع پرداخ‪F‬ت گردد‪ .‬حاال ذینف‪F‬ع عالوه بر داشت‪F‬ن مدرک‪F‬ی دال بر ص‪F‬دور کاال‬
‫می تواند قبل از سررسید برات خود را به پول تبدیل کند‪.‬‬
‫‪ .4‬در ص‪FF‬ورت قاب‪FF‬ل معامل‪FF‬ه بودن (‪ )Negotiation payment‬روش پرداخ‪FF‬ت‪ ،‬ذينف‪FF‬ع‬
‫ضم‪F‬ن ارائ‪F‬ه اس‪F‬ناد ب‪F‬ه‪ F‬بان‪F‬ك پرداخ‪F‬ت كننده برات نيز ارائ‪F‬ه ميده‪F‬د و مبل‪F‬غ اعتبار را بع‪F‬د‬
‫از‪ ‬قبول‪F‬ي نويس‪F‬ي اس‪F‬ناد توس‪F‬ط‪ F‬بان‪F‬ك گشاينده اعتبار درياف‪F‬ت م‪F‬ي كند‪ .‬در ای‪F‬ن روش ارائه‬
‫برات الزامی نیست‪.‬‬
 ‫ريسک هاي بانک گشاينده اعتبار و نحوه بررسی‬

‫نکات مهم در بررسی درخواست‬ ‫ریسکهای احتمالی‬

‫متقاضی‬ ‫‪ .1‬کاال ممک‪F‬ن اس‪F‬ت حين انتقال آسيب ديده‬
‫يا از بين برود‪.‬‬
‫‪ .2‬ممک‪FF‬ن اس‪FF‬ت کاال ب‪FF‬ه عل‪FF‬ت نداشتن‬
‫وضعيت مال‪FF‬ي‪ -‬حسن شهرت و‬ ‫پروان‪F‬ه ورود يا انقضاي س‪F‬ررسيد پروانه‬
‫درستکاري مشتري‪.‬‬ ‫تخليه نشود‪.‬‬
‫بررس‪F‬ي شرايط گشايش اعتبار‬ ‫‪ .3‬ممک‪F‬ن اس‪F‬ت بانک مجبور شود کاال را‬
‫اسنادي مشتري‪.‬‬ ‫بفروشد اما خريدار نداشته باشد‪.‬‬
‫بان‪F‬ک گشايش کننده بايد دق‪F‬ت کند‬ ‫‪ .4‬عدم درياف‪F‬ت وثائ‪F‬ق معتبر از خريدار‬
‫جهت موارد مقتضي‪.‬‬
‫که پوشش بيمه انجام شده باشد‪.‬‬
‫‪ .5‬عدم تطابق بهای مندرج در فاکتور‬
‫فروش ب‪F‬ا بهای واقع‪F‬ی کاال تح‪F‬ت مالکیت‬
‫بانک به دلیل فقدان گواهی بازرسی‬
 ‫مغایرتهای معمول اسناد در اعتبارات اسنادی‬
‫مغایرت در حمل‬
‫‪ .1‬سررسيد اعتبار منقضي و پس از آن کاال ارسال شده است‪.‬‬
‫‪ .2‬کاال ديرتر از زمان مجاز‪ ،‬حمل شده است‪.‬‬
‫‪ .3‬کاال از مبدأ حمل‪F‬ي غير از مبدأ تعيين شده در اعتبار حم‪F‬ل شده و يا‬
‫مقصد کاال غير از مقصد تعيين شده در اعتبار ميباشد‪.‬‬
‫‪ .4‬کاال برخالف شرای‪F‬ط مندرج در اعتبار‪ ،‬حمل گردد بطور مثال‪ :‬در‬
‫حمل دريايي روي عرشه حمل شده باشد‪.‬‬
‫مغایرت در بارنامه‬
‫‪ .5‬در روي بارنامه کلمه «کاال بارگيري شده» يا «در راه است» قيد‬
‫نشده است‪.‬‬
‫‪ .6‬بارنامه ارائه شده مطابق بارنامه درخواستي در اعتبار نميباشد‪.‬‬
‫مغایرتهای معمول اسناد در اعتبارات اسنادی(ادامه)‬
‫مغایرت در سایر اسناد‬
‫‪ .7‬عالمت حمل و شماره ثبت سفارش و يا اعتبار در اسناد ذکر نشده است‪.‬‬
‫‪ .8‬اسناد ارائه شده با يكديگر مغايرت دارند‪.‬‬
‫‪ .9‬بعضي از اسناد تقاضا شده در اعتبار ارائه نشده است‪.‬‬
‫‪ .10‬اسناد ارائه شده فاقد امضاها و يا تائيديه هاي درخواستي در اعتبار باشد‪.‬‬
‫‪ .11‬وزن کاال در اسناد با يكديگر مغايرت دارد‪.‬‬
‫‪ .12‬مراتب با شرايط ارائه شده مطابق نيست و داراي اشکال ميباشد‪.‬‬
‫مغایرت در سیاهه تجاری‬
‫‪ .13‬مبلغ مندرج در سياهه تجاري بيش از مبلغ اعتبار ميباشد‪.‬‬
‫‪ .14‬شرح کاال در سياهه تجاري با شرح کاال در اعتبار ويا پيش فاکتور مغاير‬
‫است‪.‬‬
‫‪ .15‬مبلغ سياهه تجارتي با مبلغ برات ارائه شده مغاير است‪.‬‬
‫‪ .16‬برات‪ ،‬عهده شخص ديگري غير از شخص تعيين شده در اعتبار باشد‪.‬‬
 ‫درآمدهای عمومی حاصل از گشایش اعتبارات اسنادی دیداری و مدتدار‬
‫(با فرض گشایش اعتبار اسنادی ‪ 1‬میلیون دالری)‬

‫عنوان تعرفه‬ ‫نرخ تعرفه‬ ‫مبلغ کارمزد‬

‫گشایش اعتبار اسنادی‬ ‫‪ 1‬در هزار برای سه ماه اول‬ ‫‪ 1000‬دالر‬
‫بررسی‪ ،‬کنترل‪ ،‬ظهرنویسی و واریز اسناد‬ ‫نیم در هزار‬ ‫‪ 500‬دالر‬
‫کارمزد فروش ارز بازرگانی‬ ‫‪ 5‬در ده هزار‬ ‫‪ 500‬دالر‬
‫حداق‪F‬ل ‪ %2‬نس‪F‬بت ب‪F‬ه اصل و فرع‬
‫هزین‪F‬ه پذیرش تعه‪F‬د پرداخت (در مورد اعتبارات مدتدار و‬
‫پ‪FF‬س از کس‪FF‬ر پی‪FF‬ش پرداخت‬ ‫‪ 2000‬دالر‬
‫ریفاینانس با فرض یکساله)‬
‫(بافرض ‪)%10‬‬
‫کارمزد حاص‪F‬ل از پذیرش ضمانتنام‪F‬ه وارداتی (‪%20‬‬
‫‪ 5/1‬درصد در سال‬ ‫‪ 3000‬دالر‬
‫اعتبار)‬
‫جمع مبلغ كارمزد دريافتي‪ 7.000 :‬دالر معادل تقريبي ‪65.373.000‬لاير‬

‫سایر منابع درآمد‪:‬‬

‫‪ .1‬پیش دریافت‪ :‬حداقل به میزان ‪ %10‬مبلغ اعتبار اسنادی (بابت سپرده‪ ،‬خرید اعتبار‪ ،‬تبدیل به لایر)‬
‫‪ .2‬تفاوت نرخ ارز‪( :‬بین نرخ ارز خریداری شده از بازار بین بانکی با نرخ فروش ارز به مشتری)‬
‫‪ .3‬ضمانتنامه های ارزی‪ :‬صدور ضمانتنامه تحت اعتبار اسنادی گشایش شده و اخذ کارمزد طبق تعرفه‬
 ‫تعریف یوزانس‬

‫یوزان‪FF‬س‪ :‬در اعتبارات اس‪FF‬نادي گشايش شده ب‪FF‬ه ص‪FF‬ورت‬

‫يوزان‪F‬س‪ ،‬هنگام‪F‬ي ك‪F‬ه ذينف‪F‬ع اعتبار اس‪F‬نادي نس‪F‬بت ب‪F‬ه حم‪F‬ل‬
‫كاال اقدام و اس‪FF‬ناد بدون مغايرت را ب‪FF‬ه بان‪FF‬ك ذيرب‪FF‬ط ارائ‪FF‬ه‬
‫م‪F‬ي ده‪F‬د‪ ،‬از تاريخ ارائ‪F‬ه اس‪F‬ناد و بارنام‪F‬ه طب‪F‬ق تواف‪F‬ق قبلی‬
‫و پ‪F‬س از خاتم‪F‬ه دورة يوزان‪F‬س مبل‪F‬غ اعتبار (اصل و فرع)‬
‫را از بانك مربوطه اخذ خواهد نمود‪.‬‬
 ‫تعریف فاینانس‬
‫فاینانس‪ :‬تأمین مالی طرحهای تولیدی (سرمایه گذار‪F‬ی)‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫فاینانس نامیده می شود‪ .‬چنانچه كاالي موضوع اعتبار‬
‫داراي بازار (تقاضا) خوبي باشد‪ ،‬فروشنده راسا ً از قبول‬
‫اعتبار اسنادي يوزانس خودداري مي‌كند و از متقاضي‬
‫اعتبار درخواست مي‌نمايد كه نسبت به يافتن شر‪F‬كت هاي‬
‫معتبر (مانند بانك‌هاي تجاري) براي تأمين مالي اعتبار‬
‫(‪ )Finance‬اقدام نمايد‪ .‬در صورت قبول شركت مالي‬
‫مورد نظر ذينفع اعتبار در ر‪F‬وز معامله اسناد مبلغ اعتبار ر‪F‬ا‬
‫از شر‪F‬كت مزبور در‪F‬يافت مي‌دارد و اين شركت مبلغ اعتبار‬
‫به عالوه بهر‪F‬ه يوزانس ر‪F‬ا در سرر‪F‬سيد (پايان دوره‬
‫يوزانس) از بانك ذيربط اخذ مي‌نمايد‪ .‬قراردادهای فاینانس‬
‫برای تأمین مالی طرحهای میان مدت و بلند مدت منعقد می‬
‫گردند‪.‬‬
 ‫تعریف ریفاینانس‬
‫ریفاینان‪F‬س‪ :‬بان‪F‬ك مركزي جمهوري اس‪F‬المي ايران و ی‪F‬ا سایر بانکهای‬
‫تجاری ب‪F‬ا برخ‪F‬ي از بانك‌هاي خارج‪F‬ي اقدام ب‪F‬ه انعقاد قرارداد در قالب‬
‫مينمايد‪ ،‬ت‪F‬ا بان‪F‬ك مذکور در روز معامل‪F‬ه اس‪F‬ناد نس‪F‬بت‬
‫اعتبار خریدار ‌‬
‫ب‪FF‬ه پرداخ‪FF‬ت وج‪FF‬ه اس‪FF‬ناد ب‪FF‬ه ذينف‪FF‬ع اعتبارات اس‪FF‬نادي گشايش شده‬
‫توس‪FF‬ط بانك‌هاي ايران‪FF‬ي اقدام نمايند‪ .‬بانك‌هاي فوق الذك‪FF‬ر براس‪FF‬اس‬
‫قرارداد (خ‪FF‬ط اعتباری) در س‪FF‬ررسيد (پايان دوره يوزان‪FF‬س) مبل‪FF‬غ‬
‫اعتبار پرداخت‪F‬ي (اص‪F‬ل و فرع) را از بان‪F‬ك مركزي جمهوري اس‪F‬المي‬
‫ايران و ی‪FF‬ا بان‪FF‬ک تجاری طرف قرارداد‪ ،‬دريافت می‌دارند‪ .‬از‬
‫آنجائیک‪F‬ه خریدار طب‪F‬ق قرارداد مذکور ت‪F‬ا س‪F‬ررسید اعتبار مهلت‬
‫داشت‪F‬ه ت‪F‬ا نس‪F‬بت ب‪F‬ه تس‪F‬ویه وج‪F‬ه اعتبار ب‪F‬ا بان‪F‬ک داخلی خود اقدام‬
‫نمای‪F‬د‪ ،‬ب‪F‬ه اين نوع يوزان‪F‬س اص‪F‬طالحا ً يوزان‪F‬س داخل‪F‬ي (‪)Refinance‬‬
‫گفت‪F‬ه م‪F‬ي شود‪ .‬قراردادهای ریفاینان‪F‬س برای تأمی‪F‬ن مالی طرحهای‬
‫کوتاه مدت (حداکثر یکساله) منعقد می گردند‪.‬‬
‫راههای استفاده از منابع تأمین مالی بین المللی‬

‫‪ .1‬سرمایه گذاری مستقیم (مستقل‪/‬مشترک)‬

‫‪ .2‬وام‬
‫‪ .3‬سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی‬
‫‪ .4‬استفاده از اعتبار اسنادی مدتدار (یوزانس) ـ ‪ 3،6،9‬ماهه‪ 1 ،‬ساله‬
‫‪ .5‬ریفاینانس (یوزانس داخلی)‬
‫‪ .6‬فاینانس‬
‫‪ .7‬فاینانس پروژه‬
‫‪Buy Back .8‬‬
‫‪ .9‬برات مدتدار‬
‫‪ .10‬تنزیل موقت (‪)Discounting‬‬
‫‪ .11‬خرید قطعی دین‬
‫‪ .12‬پیش فروش‬
‫‪ .13‬اجاره‬
 ‫شرایط الزم برای اخذ تسهیالت فاینانس‬

‫‪ .1‬آژانس‪F‬های تضمی‪F‬ن ص‪F‬ادرات‪ ،‬بیم‪F‬ه نام‪F‬ه اعتبار ص‪F‬ادراتی ص‪F‬ادر نمایند‪ ،‬هدف‬
‫ای‪F‬ن شرکته‪F‬ا‪ ،‬ایم‪F‬ن س‪F‬ازی تجارت جهان‪F‬ی و قبول ریس‪F‬ک عدم پرداخ‪F‬ت توسط‬
‫خریداران اس‪F‬ت‪ ،‬ک‪F‬ه در ص‪F‬ورت وقوع ریس‪F‬کهای س‪F‬یاسی و تجاری‪ ،‬خسارت‬
‫و زیان ص‪F‬ادرکنندگان را ج‪F‬بران م‪F‬ی نماین‪F‬د‪« ،‬ص‪F‬ندوق ضمان‪F‬ت صادرات» از‬
‫این دسته است‪.‬‬
‫‪ .2‬ریس‪F‬ک کشور قاب‪F‬ل قبول باش‪F‬د‪ ،‬زیرا بر اس‪F‬اس ریس‪F‬ک کشور‪ ،‬رتبه اعتباری‬
‫(حد اعتباری) کشور تعیین می گردد‪.‬‬
‫‪ .1-2‬ریسک سیاسی‬
‫‪ .2-2‬ریسک اقتصادی (نسبت خدمات به بدهی‪ ،‬نسبت مانده کل بدهی)‬
‫‪ .3-2‬ریسک تجاری‬
‫‪ .4-2‬ریسک اعتباری‬
 ‫شرایط عمومی قراردادهای تأمین مالی‬

‫‪ .1‬پی‪F‬ش پرداخ‪F‬ت‪ :‬خریدار خارج‪F‬ی بای‪F‬د قب‪F‬ل از حم‪F‬ل کاال نسبت‬

‫ب‪F‬ه پرداخ‪F‬ت پی‪F‬ش پرداخ‪F‬ت و میان پرداخت معادل ‪%15‬‬
‫ار‪F‬زش قرارداد اقدام نماید‪ %85 .‬مابق‪F‬ی فاینانس گر‪F‬دیده و‬
‫بای‪F‬د در قس‪F‬طهای مس‪F‬اوی متوال‪F‬ی ‪ 6‬ماه‪F‬ه (ه‪F‬ر س‪F‬ال ‪ 2‬قسط)‬
‫بازپرداخت گردد‪.‬‬
‫‪ .2‬نرخ س‪F‬ود‪ :‬نر‪F‬خ س‪F‬ود قاب‪F‬ل اعمال برای اعتبارات صادراتی‬
‫به طبقه بندی کشور خریدار بستگی دارد‪.‬‬
‫‪ .3‬دوره اعتبار‪ :‬حداکث‪F‬ر دوره اعتبار ص‪F‬ادراتی به کشورهای‬
‫نسبتا ً ثر‪F‬وتمند تا ‪ 5‬سال و نسبتا ً فقیر تا ‪ 10‬سال میباشد‪.‬‬
 ‫طبقه بندی کشورها بر حسب ریسک‬
‫(جدول ارائه شده توسط پاول پاپادوپولوس)‬

‫درصد ‪0-5/0‬‬ ‫کشورهای بدون ریسک‬ ‫‪AAA‬‬

‫درصد ‪5/0-5/1‬‬ ‫کشورهای با ریسک قابل گذشت‬ ‫‪AA‬‬

‫درصد ‪5/1-3‬‬ ‫کشورهای با ریسک کم‬ ‫‪A‬‬

‫درصد ‪3-7‬‬ ‫کشورهای با ریسک متوسط‬ ‫‪BBB‬‬

‫درصد ‪7-15‬‬ ‫کشورهای با ریسک معمولی‬ ‫‪BB‬‬

‫درصد ‪15-30‬‬ ‫کشورهای با ریسک قابل توجه‬ ‫‪B‬‬

‫درصد ‪30-55‬‬ ‫کشورهای با ریسک زیاد‬ ‫‪C‬‬

‫‪ 55‬درصد به باال‬ ‫کشورهای با ریسک غیر قابل قبول‬ ‫‪D‬‬

‫بنابرای‪F‬ن‪ ،‬بانکدار شخص‪F‬ی اس‪F‬ت ک‪F‬ه بتوان‪F‬د ریس‪F‬ک کشور و ریسک اعتباری‬
‫مشتریش را ارزیابی و بر اساس آن تصمیم به اعطای وام و اعتبار نماید‪.‬‬
 ‫قراردادهای مورد نیاز در طرح فاینانس‬

‫‪ .1‬قرارداد تجاری‬
‫‪ .2‬قرارداد مالی‬
‫‪ .3‬گشایش اعتبار اسنادی‬
‫‪ .4‬صدور تضمین نامه (بیمه نامه)‬
‫‪ .5‬ضمانتنامه دولت کشور گیرنده تسهیالت میان مدت‬
‫‪ .6‬بررسی طرحهای صنعتی‬
‫‪.1-6‬خودگردان (بازپرداخت از محل صادرات)‬
‫‪.2-6‬غیرخودگردان (بازپرداخت به صورت ریالی در داخل کشور)‬
 ‫نکات‪ F‬ضروری در تنظیم قراردادهای تأمین مالی‬
‫‪ .1‬اصل مبلغ و نوع ارز تسهیالت فاینانس‬
‫‪ .2‬زمان پرداخت اصل مبلغ تسهیالت‬
‫‪ .3‬س‪F‬ود تس‪F‬هیالت‪ :‬مبنای محاس‪F‬به س‪F‬ود‪ ،‬بر مبنای اص‪F‬ل مبل‪F‬غ تسهیالت در دوره‬
‫بازپرداخت است‪.‬‬
‫‪ .4‬دوره دیرکرد‪ :‬از زمان سررسید اولیه پرداخت نشده تا تاریخ توافق شده‬
‫‪ .5‬دوره تنفس‪ :‬از پایان دوره دیرکرد تا تاریخ توافق شده‬
‫‪ .6‬دوره بازپرداخت‪ :‬از پایان دوره تنفس تا تاریخ بازپرداخت آخرین قسط اول‬
‫‪ .7‬نرخ بهره‪ :‬نرخ پایه سود (الیبور) ‪Margin +‬‬
‫‪ .8‬هزینه ها حق بیمه‬
‫کارمزد مدیریت (با افزایش مبلغ تسهیالت‪ ،‬نرخ کارمزد کاهش می یابد‪).‬‬
‫کارمزد تعهد (برای مبالغ استفاده نشده)‬
‫سایر هزینه ها (مالیات‪ ،‬عوارض‪ ،‬تمبر و ‪)...‬‬
 ‫نقاط قوت و ضعف تسهیالت فاینانس‬
‫نقاط ضعف‬ ‫نقاط قوت‬
‫‪ .1‬طوالن‪F‬ی بودن فرآین‪F‬د اس‪F‬تفاده از تسهیالت‬
‫فاینانس‬ ‫‪ .1‬اس‪F‬تفاده از تس‪F‬هیالت فاینان‪F‬س به عنوان وام‬
‫نظارت شده‬
‫‪ .2‬اخذ وثایق سنگین توسط بانک‪F‬ها‬
‫‪ .2‬ح‪F‬ق انتخاب ف‪F‬ن آوری روز و مناس‪F‬ب توسط‬
‫‪ .3‬گران تمام شدن استفاده از تسهیالت فاینانس‬ ‫مجریان طرحهای صنعتی‬
‫‪ .4‬عدم مشارکت بانک‪F‬ها در تأمین منابع ریالی‬ ‫‪ .3‬امکان استفاده از منابع مالی بین المللی‬
‫‪ .5‬عدم آگاهی سرمایه گذاران صنعتی از فاینانس‬
‫‪ .6‬ضعف آموزش کارشناسان‬
‫‪ .7‬عدم هماهنگی بین دستگاههای دولتی ذیربط‬
‫‪ .8‬فقدان کتب و نشریات در خصوص فاینانس‬
‫‪ .9‬فقدان بازار سلف ارز‬
 ‫تعریف ضمانتنامه و ارکان ضمانتنامه‬

‫ضمانتنام‪F‬ه ار‪F‬زی تعه‪F‬د پر‪F‬داخ‪F‬ت وج‪F‬ه معین‪F‬ی ب‪F‬ه ار‪F‬ز اس‪F‬ت که در‬
‫رابط‪F‬ه ب‪F‬ا ی‪F‬ک قرارداد پای‪F‬ه و ب‪F‬ه عنوان تضمی‪F‬ن اجرای آن داده‬
‫می شود‪ .‬این ضمانتنامه‪ ،‬یک تعهد مستقل از قرار‪F‬داد موضوع‬
‫تضمی‪F‬ن را تشکی‪F‬ل میده‪F‬د و دارای ای‪F‬ن ویژگ‪F‬ی اس‪F‬ت که ایر‪F‬ادات‬
‫مربوط ب‪F‬ه قر‪F‬ارداد پای‪F‬ه‪ ،‬نس‪F‬بت ب‪F‬ه ای‪F‬ن تعه‪F‬د قاب‪F‬ل استناد نبوده و‬
‫به عنوان پشتیبان اجرای قرارداد تلقی میشود‪.‬‬
‫تعریف ضمانتنامه و ارکان ضمانتنامه (ادامه)‬
‫ارکان اصلی ضمانتنامه عبارتند از‪:‬‬
‫‪ .1‬متقاضی (‪)Applicant‬‬
‫‪ .2‬بانک ضامن (‪)Guarantor‬‬
‫‪ .3‬ذینفع (‪)Beneficiary‬‬
‫‪ .4‬وجه الضمان (‪)Amount‬‬
‫‪ .5‬موضوع ضمانتنامه (‪)Subject‬‬
‫‪ .6‬مدت اعتبار ضمانتنامه (‪)Validity‬‬
‫‪ .7‬بانک دستور دهنده (در مورد ضمانتنامه های متقابل)‬
‫(‪)Counter-Guarantor‬‬
 ‫انواع ضمانتنامه های ارزی‬
‫تقسیم بندی بر اساس کاربرد‬ ‫تقسیم بندی غیر رسمی‬
‫‪ .1‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه‪/‬مزایده‬
‫(‪)Tender Guarantee‬‬
‫‪ .2‬ضمانتنامه حسن انجام تعهدات (کار)‬
‫(‪)Performance Bond Guarantee‬‬
‫‪ .1‬مستقیم‬
‫‪ .3‬ضمانتنامه پیش پرداخت‬ ‫‪ .2‬غیر مستقیم (متقابل)‬
‫(‪)Advance Payment‬‬
‫‪ .4‬ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان‬
‫(‪)Retention Money‬‬
‫‪ .5‬ضمانتنامه گمرکی‬
‫(‪)Customs Guarantee‬‬
‫‪ .6‬ضمانتنامه دریافت تسهیالت اعتباری‬
‫‪ .3‬مشروط‬
‫(‪)Demand Guarantee‬‬
‫‪ .7‬ضمانتنامه عندالمطالبه‬ ‫‪ .4‬غیر مشروط‬
‫‪ .8‬ضمانتنامه دولتی‬
‫(‪)Sovereign Guarantee‬‬
‫‪ .9‬ضمانتنامه پرداخت سفته‪/‬برات‬
 ‫مقایسه ضمانتنامه بانکی با اعتبار اسنادی‬

‫تفاوتها‬ ‫شباهتها‬
‫‪ .1‬اعتبار اس‪FF‬نادی وس‪FF‬یله پرداخ‪FF‬ت‪ ،‬اما‬
‫ضمانتنامه پشتیبان اجرای قرارداد است‪.‬‬ ‫‪ .1‬اعتبار اس‪FF‬نادی و ضمانتنامه از‬
‫قرارداد منعقده بی‪F‬ن طرفی‪F‬ن داد و ستد‬
‫‪ .2‬در اعتبار اس‪F‬نادی‪ ،‬اس‪F‬نادی مبنی بر‬ ‫مستقل می باشند‪.‬‬
‫ایفای تعهدات ارائ‪F‬ه میگردد‪ ،‬در حالیکه در‬
‫برخ‪F‬ی موارد‪ ،‬اس‪F‬نادی مبنی بر عدم ایفای‬ ‫‪ .2‬بان‪F‬ک ص‪F‬ادرکننده اعتبار اس‪F‬نادی یا‬
‫تعهدات در قال‪F‬ب ضمانتنام‪F‬ه ه‪F‬ا ارائ‪F‬ه می‬ ‫ضمانتنام‪F‬ه بانک‪F‬ی هردو در مقاب‪F‬ل ذینفع‬
‫گردد‪.‬‬ ‫متعهد می باشند‪.‬‬

‫‪ .3‬مقررات ‪ UCP 600‬از س‪F‬وی بانکها‬

‫قطعا ً پذیرفت‪F‬ه شده‪ ،‬اما مقررات ‪URDG‬‬
‫همچنان در دست بررسی میباشد‪.‬‬
 ‫فرآیند صدور ضمانتنامه بان‪F‬کی‬
‫بانک ضامن (اول)‬ ‫(‪) 3‬‬ ‫بانک صادر کننده‬
‫ضمانتنامه پایه‬ ‫ضمانتنامه‬

‫(‪ )2‬قرارداد‬ ‫( ‪)4‬‬

‫ضمانتنامه مستقیم‬ ‫ضمانتنامه غیر مستقیم‬

‫متقاضی‬ ‫ذینفع‬

‫(‪ )1‬قرارداد پایه‬

 ‫نکات مهم در مقررات متحدالشکل ضمانتنامه‬
‫های ارزی‬
‫‪ .1‬ای‪F‬ن مقررات در ص‪F‬ورتی الزام آور اس‪F‬ت ک‪F‬ه در مت‪F‬ن ضمانتنام‪F‬ه قید‬
‫شده باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬ضمانتنامه تعهدی مستقل و غیر قابل برگشت است‪.‬‬
‫‪ .3‬طرفهای ضمانتنام‪F‬ه فق‪F‬ط ب‪F‬ا اس‪F‬ناد خواس‪F‬ته شده در مت‪F‬ن ضمانتنامه‬
‫سروکار دارند و ارتباطی با قرارداد و سایر توافقات ندارد‪.‬‬
‫‪ .4‬اس‪F‬ترداد الش‪F‬ه ضمانتنام‪F‬ه و ی‪F‬ا اظهاری‪F‬ه کتب‪F‬ی ذینفع‪ ،‬برای ابطال‬
‫ضمانتنامه کافی است‪.‬‬
‫‪ .5‬نگهداری الش‪F‬ه ضمانتنام‪F‬ه توس‪F‬ط ذینف‪F‬ع پ‪F‬س از انقضای سررسید‪،‬‬
‫حقی برای او محفوظ نمیدارد‪.‬‬
 ‫درآمدهای عمومی حاصل از صدور ضمانتنامه های ارزی وارداتی‬
‫(با فرض صدور ضمانتنامه ‪ 1‬میلیون دالری سه ماهه)‬

‫عنوان تعرفه‬ ‫حداقل‬ ‫نرخ تعرفه‬ ‫مبلغ کارمزد‬

‫کارمزد ص‪F‬دور‪ ،‬افزای‪F‬ش و یا‬

‫‪ 100‬دالر ی‪F‬ا معادل به‬ ‫حداق‪FF‬ل ‪ 1‬و حداکثر‬
‫تمدی‪F‬د ضمانتنام‪F‬ه در مقابل‬ ‫‪ 3.750‬دالر‬
‫سایر اسعار‬ ‫‪%5/1‬‬
‫تضمین بانکهای خارجی‬

‫کارمزد ص‪F‬دور‪ ،‬افزای‪F‬ش و یا‬

‫تمدی‪F‬د ضمانتنام‪F‬ه در مقابل‬ ‫‪----‬‬ ‫‪ 100‬دالر مقطوع‬ ‫‪ 100‬دالر‬
‫‪ %100‬وجه نقد به ارز‬

‫کارمزد ص‪F‬دور‪ ،‬افزای‪F‬ش و یا‬

‫‪ 100‬دالر یا معادل آن‬
‫تمدی‪F‬د ضمانتنام‪F‬ه در مقابل‬ ‫‪ 75/0‬در هزار‬ ‫‪ 1.875‬دالر‬
‫به سایر اسعار‬
‫سپرده های مدتدار ارزی‬

‫ابالغ و تغیی‪FFF‬ر شرایط‬

‫‪ 30‬دالر ی‪F‬ا معادل آ‪F‬ن به‬
‫ضمانتنام‪F‬ه مستقیم بانک‪F‬های‬ ‫‪----‬‬ ‫‪ 30‬دالر‬
‫سایر اسعار‬
‫خارجی بدون تأیید بانک‬
 ‫درآمدهای عمومی حاصل از صدور ضمانتنامه های ارزی صادراتی‬
‫(با فرض صدور ضمانتنامه ‪ 1‬میلیون دالری سه ماهه با ‪ %10‬پیش دریافت)‬
‫نوع وثیقه‪/‬ضمانتنامه‬

‫ضمانتنامه بانکهای‬
‫وجه‪ F‬ن‪FF‬قد ‪100%‬‬

‫اموال غیر منقول‬

‫اوراق مشارکت‬

‫محلی‬
‫سفته‬
‫شرکت در مناقصه‬ ‫‪ 5‬دالر‬ ‫‪5/0‬‬ ‫‪75/1‬‬ ‫‪5/1‬‬ ‫‪1‬‬

‫درآم‪FF‬د حاصل از‬

‫‪ 5‬دالر‬ ‫‪ 1.130‬دالر‬ ‫‪ 5/3.942‬دالر‬ ‫‪ 3.380‬دالر‬ ‫‪ 2.255‬دالر‬
‫کارمزد‬
‫سایر ضمانتنامه ها‬ ‫‪ 5‬دالر‬ ‫‪75/0‬‬ ‫‪25/2‬‬ ‫‪75/1‬‬ ‫‪25/1‬‬

‫درآم‪FF‬د حاصل از‬

‫‪ 5‬دالر‬ ‫‪ 5/1.692‬دالر‬ ‫‪ 5/5.067‬دالر‬ ‫‪ 5/3.942‬دالر‬ ‫‪ 5/2.817‬دالر‬
‫کارمزد‬

‫کارمزد فروش ارز‬

‫‪ 5‬در ‪ 10‬هزار‬
 ‫تعریف وصولی ها‬
‫معامالت وص‪F‬ولی یک‪F‬ی از‪ F‬روشهای پر‪F‬داخ‪F‬ت وجه کاال در‬
‫بازر‪F‬گان‪F‬ی بی‪F‬ن الملل‪F‬ی اس‪F‬ت و ب‪F‬ه معنای انجام امور مربوط به‬
‫اس‪F‬ناد توس‪F‬ط بانکه‪F‬ا طب‪F‬ق دس‪F‬تورالعملهای دریافت شده برای‬
‫موارد ذیل می باشد‪:‬‬

‫‪ .1‬حصول پرداخت یا قبولی‬

‫‪ .2‬تحویل اسناد در قبال پرداخت یا در مقابل قبولی‬
‫‪ .3‬تحویل اسناد بر اساس تعار‪F‬یف و شرایط دیگر‬
 ‫عوامل و عناصر مهم در وصولیها‬
‫بانکهای درگیر‬ ‫عناصر مهم‬

‫‪ .1‬بانک ارسال کننده اسناد (بانک‬ ‫‪ .1‬اسناد (‪)Documents‬‬

‫فروشنده)‬ ‫‪ .2‬دستور وصول (‪)Collection Order‬‬
‫‪ .2‬بان‪FF‬ک وص‪FF‬ول کننده (بانک‬ ‫‪ .3‬بانک‬
‫خریدار)‬ ‫‪ .4‬صادرکننده (براتکش)‬
‫‪ .3‬بان‪FF‬ک ارائ‪FF‬ه کننده (بانک‬
‫‪ .5‬واردکننده (براتگیر)‬
‫وصول کننده)‬
‫‪ .4‬بانک واسطه‬
 ‫تقسیم بندی اسناد در وصولیها‬

‫برات ارزی (‪)Bill of Exchange‬‬ ‫‪ .1‬اسناد مالی‬

‫سفته (‪)Promissory Note‬‬
‫چک (‪)Cheque‬‬
‫ابزار مشابه‬

‫‪ .2‬اسناد بازرگانی سیاهه (‪)Invoice‬‬

‫اسناد حمل (‪)Shipping Documents‬‬
‫اسناد مالکیت (‪)Ownership Documents‬‬
‫اسناد مشابه‬
 ‫تعریف برات و انواع برات‬
‫ص‪F‬ادر کننده برات همان فروشنده اس‪F‬ت‪ .‬ک‪F‬ه از طريق بان‪F‬ک گشاينده اعتبار ب‪F‬ا ارائ‪F‬ه سياهه‬
‫درخواست مي گردد و بانک گشاینده را متعهد می کند که مبلغ اعتبار را از خریدار اخ‪F‬ذ کند‬
‫بع‪FF‬د اس‪FF‬ناد را در اختیارش قرار دهد‪ .‬برات دو نوع اس‪FF‬ت برات ديداري يا نقدي‬
‫‪ Turn draft/Sight Draft‬و برات مدت دار ‪Time draft‬‬
‫برات نقدي در تجارت معمول ت‪F‬ر م‪F‬ي باش‪F‬د‪ ،‬در اين روش بان‪F‬ک گشاینده اس‪F‬ناد حمل را در‬
‫صورتي که خریدار وجه پرداخت ها را تأمین کرده باشد‪ ،‬به خريدار ارائه مي کند‪.‬‬
‫در برات مدت دار زمان س‪F‬ررسيد معموال س‪F‬ه ماه‪ 6 ،‬ماه يا ‪ 180‬روز مشخ‪F‬ص ميشود‪ ،‬که‬
‫بر اساس تواف‪F‬ق طرفين از زمانهاي مشخصي مث‪F‬ل زمان ارائ‪F‬ه پروان‪F‬ه سبز گمرک‪F‬ي آغاز مي‬
‫گردد و خريدار س‪F‬عي م‪F‬ي کن‪F‬د زمان س‪F‬ررسید برات را از مراح‪F‬ل پایان‪F‬ی ترخی‪F‬ص قرار دهد‬
‫(مثال ارائ‪F‬ه پروان‪F‬ه س‪F‬بز گمرک‪F‬ي) ت‪F‬ا مهل‪F‬ت بیشتری برای تأمی‪F‬ن وج‪F‬ه داشت‪F‬ه باشد‪ .‬مسلما ً‬
‫‪ ۱۸۰‬روز بعد از ارائه پروانه سبز گمرکی از ‪ ۱۸۰‬روز بعد از تاریخ صدور بارنامه مهلت‬
‫بیشتری به خریدار می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬از ای‪F‬ن شیوه زمان‪F‬ی اس‪F‬تفاده م‪F‬ی شود ک‪F‬ه فروشنده ب‪F‬ه خریدار اعتماد داشت‪F‬ه و همزمان با‬
‫ارسال کاال‪ ،‬اسناد را نیز از طریق بانک برای خریدار ارسال می نماید‪.‬‬
 ‫شرایط و وی‪F‬ژگیهای برات‬
‫بر اساس قانون تجارت ایران‪ ،‬برات‬ ‫طب‪FF‬ق مقررات کنوانس‪FF‬یون انسیترال‪،‬‬
‫عالوه بر امضاء ی‪F‬ا مهر برات دهنده‬ ‫برات ی‪F‬ا س‪F‬فته بای‪F‬د شام‪F‬ل مندرجات ذیل‬
‫باید دارای شرایط ذیل باشد‪:‬‬ ‫باشد‪:‬‬

‫‪ .1‬قید کلمه «برات» در روی برگه‬

‫‪ .1‬دستور پرداخت‬
‫‪ .2‬تاریخ تحریر (روز و ماه و سال)‬
‫‪ .2‬مهلت پرداخت‬
‫‪ .3‬اس‪F‬م شخص‪F‬ی ک‪F‬ه بای‪F‬د برات را تأدیه‬
‫نماید‪.‬‬ ‫‪ .3‬تاریخ تحریر‬
‫‪ .4‬تعیین مبلغ برات‬ ‫‪ .4‬امضاء‬
‫‪ .5‬مکان تأدیه وجه برات‬
‫‪ .6‬اس‪F‬م شخص‪F‬ی ک‪F‬ه برات در وج‪F‬ه یا‬
‫حواله کرد او پرداخت میشود‪.‬‬
‫‪ .7‬تص‪F‬ریح باینک‪F‬ه نس‪F‬خه اول ی‪F‬ا دوم یا‬
‫چهارم والخ است‪.‬‬
 ‫واردات کاال از طریق برات اسنادی‬
‫‪ .1‬بانکه‪F‬ا درص‪F‬ورتی ارز باب‪F‬ت واردات از طری‪F‬ق وص‪F‬ولی را تأمین و‬
‫پرداخت می نمایند که صرفا ً وصولی‪/‬برات اسنادی باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬نوع برات (نقدی‪/‬مدتدار) می بایست مشخص گردد‪.‬‬
‫‪ .3‬واردکننده اص‪F‬ل و کپ‪F‬ی پروفرم‪F‬ا اینوی‪F‬س‪ ،‬اص‪F‬ل و کپ‪F‬ی کارت بازرگانی‪،‬‬
‫فرم تای‪F‬پ شده اوراق ثب‪F‬ت س‪F‬فارش و رس‪F‬ید پرداخت کارمزد وزارت‬
‫بازرگان‪F‬ی را پ‪F‬س از ممهور نموده ب‪F‬ه مه‪F‬ر وزارت بازرگان‪F‬ی ب‪F‬ه همراه بیمه‬
‫نامه حمل و رسید حق بیمه به بانک ارائه می نماید‪.‬‬
‫‪ .4‬در ص‪F‬ورت پذیرش بانک ب‪F‬ه عنوان براتگیر‪ ،‬پس از اخذ تأمینات الزم و‬
‫کلی‪F‬ه هزین‪F‬ه ه‪F‬ا و کارمزده‪F‬ا‪ ،‬شماره بانک‪F‬ی باب‪F‬ت ثب‪F‬ت سفارش مذکور برای‬
‫صادرکننده ارسال می گردد‪.‬‬
‫‪ .5‬ص‪F‬ادرکننده کاال را حم‪F‬ل و اس‪F‬ناد خواس‪F‬ته شده را همراه با برات و‬
‫دس‪F‬تور وص‪F‬ول از طری‪F‬ق بان‪F‬ک خود ب‪F‬ه بان‪F‬ک وص‪F‬ول کننده ارس‪F‬ال می دارد‪.‬‬
 ‫فرآیند واردات کاال از طریق برات اسنادی‬

‫وارد کننده‬ ‫صادر کننده‬

‫اسناد حمل‬ ‫اسناد حمل ‪ +‬برات ‪ +‬دستور وصول‬

‫بانک وصول کننده‬ ‫بانک ارسال کننده‬

‫اسناد حمل ‪ +‬برات ‪ +‬دستور وصول‬

 ‫انواع وصولیها‬
‫‪ .1‬وص‪F‬ولی س‪F‬اده‪ :‬وص‪F‬ول اس‪F‬ناد مال‪F‬ی بدون اینکه‬
‫اسناد بازرگانی ضمیمه باشد‪ .‬صادرکننده کاال و اسناد‬
‫حم‪FF‬ل را برای وارد کننده ارسال نموده و برات‬
‫(بروات‪F‬ی) را طب‪F‬ق تواف‪F‬ق ب‪F‬ه مبل‪F‬غ س‪F‬یاهه و به ارز‬
‫تواف‪F‬ق شده و همراه دس‪F‬تور وص‪F‬ول ب‪F‬ه بانک کارگزار‬
‫ارائ‪FF‬ه م‪FF‬ی نماید‪ .‬بان‪FF‬ک کارگزار از طری‪FF‬ق بانک‬
‫کارگزار خریدار برای وص‪F‬ول وج‪F‬ه برات اقدام خواهد‬
‫نمود‪ .‬این روش بیشتر به سود وارد کننده است‪.‬‬
 ‫انواع وصولیها (ادامه)‬
‫‪ .2‬وص‪F‬ولی اس‪F‬نادی‪ :‬وص‪F‬ول اس‪F‬ناد بازرگان‪F‬ی ب‪F‬ا‪/‬بدون اینک‪F‬ه اسناد‬
‫مال‪F‬ی ضمیم‪F‬ه باشد‪ .‬ص‪F‬ادرکننده کاال را برای وارد کننده ارسال‬
‫نموده و اس‪F‬ناد (مال‪F‬ی‪/‬بازرگان‪F‬ی) را از طری‪F‬ق بانک کارگزار خود‬
‫ب‪F‬ه بان‪F‬ک کارگزار خریدار ارس‪F‬ال م‪F‬ی نماید‪ .‬در ص‪F‬ورت پرداخت‬
‫وج‪F‬ه و ی‪F‬ا قبول‪F‬ی نویس‪F‬ی برات مدتدار از س‪F‬وی واردکننده‪ ،‬اسناد‬
‫برای ترخیص کاال در اختیار وی قرار خواهد گرفت‪.‬‬
‫‪ .1-2‬اس‪F‬ناد وص‪F‬ولی دیداری‪ :‬ص‪F‬ادرکننده در فرو دس‪F‬تور وصول خود‬
‫از بان‪F‬ک وص‪F‬ول کننده م‪F‬ی خواه‪F‬د ک‪F‬ه اس‪F‬ناد را در مقاب‪F‬ل پرداخت‬
‫وج‪F‬ه در اختیار واردکننده قرار ده‪F‬د و واگذاری اس‪F‬ناد به وارد‬
‫کننده جهت ترخیص کاال منوط به وصول وجه می باشد‪.‬‬
‫‪ .2-2‬اس‪F‬ناد وص‪F‬ولی مدتدار‪ :‬ص‪F‬ادرکننده‪ ،‬همراه اس‪F‬ناد بازرگان‪F‬ی یک‬
‫برات مدتدار ‪ 90 ،30‬و ی‪F‬ا ‪ 360‬روزه را عهده واردکننده صادر و‬
‫تص‪F‬ریح مینمای‪F‬د ک‪F‬ه در ص‪F‬ورت امضاء و ارائ‪F‬ه برات توسط خریدار‬
‫به بانک‪ ،‬بانک اسناد را در اختیار واردکننده قرار دهد‪.‬‬
 ‫شرایط و اطالعات مندرج در دستور وصول‬
‫دستور وصول‪ ،‬نحوه اقدام بانکها در مورد وصولیها می باشد‪:‬‬

‫‪ .1‬جزئیات بانکی که اسناد وصولی از آن دریافت شده است‪.‬‬

‫‪ .2‬جزئیات مربوط به واگذارنده اسناد‬
‫‪ .3‬جزئیات مربوط به بانک ارائه کننده اسناد‬
‫‪ .4‬مبلغ و نوع ارزی که می بایست وصول گردد‪.‬‬
‫‪ .5‬لیست اسناد ضمیمه دستور وصول وتعداد نسخ هر سند‬
‫‪ .6‬شرایط و مقررات مربوط به پرداخت یا قبولی‬
‫‪ .7‬شرایط تحویل اسناد در مقابل پرداخت یا قبولی‬
‫‪ .8‬هزینه های قابل وصول‬
‫‪ .9‬بهره قابل وصول‬
‫‪ .10‬دستورات الزم در صورت عدم پرداخت‪ ،‬عدم قبولی و عدم تطبیق‬
‫‪ .11‬تعیین دوره دقیقی زمانی را که طی آن براتگیر اقداماتش را انجام می دهد‪.‬‬
 ‫مقایسه اعتبارات اسنادی و وصولیها‬
‫وصولیها‬ ‫اعتبار اسنادی‬
‫‪ .1‬ارزانتر بودن هزینه ها‬ ‫‪ .1‬گرانتر بودن هزینه ها‬
‫‪ .2‬وص‪F‬ولیها صرفا ً در مورد تجارت‬ ‫‪ .2‬کاربرد هم در مورد خدمات و‬
‫کاال توصیه میگردند‪.‬‬ ‫هم در مورد کاالها‬
‫‪ .3‬معامل‪FF‬ه اسناد در کشور وارد‬ ‫‪ .3‬معامل‪FFF‬ه اسناد در کشور‬
‫کننده ک‪F‬ه عمدتا ً ب‪F‬ه سود وارد‬ ‫ص‪F‬ادرکننده ک‪F‬ه ذینف‪F‬ع اعتبار تلقی‬
‫کننده است‪.‬‬ ‫میگردد‪.‬‬
‫‪ .4‬بانکه‪FF‬ا ص‪FF‬رفا ً تعداد اسناد و‬ ‫‪ .4‬اس‪F‬ناد از لحاظ بررسی مغایرت‬
‫ضمیمه بودن برات را کنترل‬ ‫احتمال‪F‬ی از س‪F‬وی بانک مورد‬
‫کرده و مسئولیتی در قبال‬ ‫بررسی قرار میگیرند‪.‬‬
‫رس‪F‬یدگی ب‪F‬ه اس‪F‬ناد واصله ندارند‪.‬‬
 ‫قوانین و مقررات حاکم بر عملیات ارزی‬
‫قوانین و مقررات بین المللی‬ ‫قوانین داخلی‬
‫‪ .1‬مجموعه مقررات ارزی‬
‫‪( UCP 600‬اعتبارات و بروات‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪ .1-1‬بخش ‪ :1‬واردات کاال و خدمت‬
‫اسنادی)‬ ‫‪ .2-1‬حمل و نقل کاال‪ ،‬بیمه و بازرسی‬
‫‪( ISP98‬مقررات بی‪FF‬ن المللی‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪ .3-1‬خدمات ارزی و سایر مبادالت ارزی‬
‫تضمین نامه ها)‬ ‫بین المللی‬
‫‪ .4-1‬تسهیالت ارزی‬
‫‪( ISBP‬روی‪FF‬ه های استاندارد‬ ‫‪.3‬‬ ‫‪ .5-1‬دس‪F‬تورالعمل تأمی‪F‬ن ماب‪F‬ه التفاوت ریالی‬
‫بانکداری بی‪F‬ن الملل‪F‬ی‪ ،‬ب‪F‬ه منزله‬ ‫نرخ ارز پرداختهای تعهدات ارزی‬
‫قوانین تلقی نمی گردند‪).‬‬ ‫‪ .6-1‬عملی‪FFF‬ت ارزی شعب و واحدهای‬
‫‪( URDG 458‬قوانین‬ ‫‪.4‬‬ ‫بانکهای مناطق آزاد و واحدهای خارج‬
‫متحدالشک‪FFF‬ل ضمانتنامه های‬ ‫از کشور‬
‫عندالمطالبه)‬ ‫‪ .7-1‬نحوه رس‪F‬یدگی ب‪F‬ه تعهدات ارزی ناشی‬
‫از واردات کاال‬
‫‪INCOTERMS‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫‪ .2‬س‪FF‬ایر بخشنام‪FF‬ه های و اطالعیه های‬
‫(ترمهای حمل)‬ ‫اجرایی صادره اداره امور بین الملل‬
‫پایان‬